Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "pasterstwo" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 23
Tytuł:
“Do not give me cows, give me education!”. Herding life in the context of literacy practices among pastoral Buradiga (Datoga)
Autorzy:
Bihariová, Emília
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/970128.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
herding
education
buradiga
Datoga
pasterstwo
edukacja
Opis:
This paper charts the past and the present lifestyle of cattle herders with regard to education among the Nilotic Buradiga, with emphasis on the changes in the perception of the relationship of livestock inheritance and its substitution by formal Western education. An attempt will be made to observe the connection between the herding life and the schooling process, and how the transmission of wealth among the Datoga is changing due to the missing livestock and the growing awareness of the benefit of formal education. Moreover, the article attempts to answer the question whether formal education could constitute a suitable replacement for the missing livestock.
Źródło:
Studia Etnologiczne i Antropologiczne; 2017, 17; 197-215
1506-5790
2353-9860
Pojawia się w:
Studia Etnologiczne i Antropologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wstępne wyniki badań wpływu pasterstwa owiec na właściwości fizykochemiczne i stan sanitarno-bakteriologiczny wód podziemnych drenowanych przez źródła w rejonie Pienin i Beskidu Sądeckiego
Preliminary results of the influence of sheep grazing on the physicochemical properties and the sanitary and bacteriological condition of groundwater drained by springs in the Pieniny Mts. and the Beskid Sądecki
Autorzy:
Jerzak, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2062158.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
pasterstwo owiec
zanieczyszczenie wód podziemnych
Pieniny
groundwater pollution
sheep grazing
Pieniny Mts.
Opis:
Istotą badań przedstawionych w artykule jest wykazanie zależności pomiędzy sezonowością zmian właściwości fizykochemicznych wód podziemnych oraz stopniem ich bakteriologicznego zanieczyszczenia w rejonie pienińskich pastwisk owiec. Do badań wytypowano 10 poligonów badawczych z 28 źródłami, które objęto systematycznymi badaniami okresowymi prowadzonymi na przełomie kwietnia i maja, w sierpniu oraz w grudniu 2012 r. Badania terenowe obejmowały pomiar temperatury wód podziemnych, pH, przewodności elektrolitycznej właściwej oraz stężenia związków azotowych, jak również pobór próbek wód do oznaczeń stężeń jonów głównych w wodzie i badań bakteriologicznych.
The objective of the research is to demonstrate the correlation between seasonal changes of the physicochemical properties of groundwater and the level of bacteriological pollution in the vicinity of sheep pastures. In order to test the research hypothesis, 10 research areas with 28 springs were selected that were systematically investigated during such periods: at the turn of April and May, August and December 2012. The seasonal field investigations included accurate measurements of groundwater temperature, water reaction, the electrical conductivity of water and the concentration of the nitrogen compounds. Water samples were collected in order to measure the concentrations of major ions and the bacteriological analyses.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2013, 456 Hydrogeologia z. 14/1; 225--231
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gospodarka pasterska a lasy Tatr Polskich
Pasture economy and forests of Polish Tatra Mountains
Autorzy:
Ciurzycki, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/973036.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Leśne
Tematy:
Tatry
lasy gorskie
lesnictwo
pasterstwo
pasture economy
nature protection
Tatra National Park
Opis:
Article gives short story of pasturage in Tatra Mountains, the most important effects of its influence on forests and changes in pasturage development and its importance for nature protection.
Źródło:
Sylwan; 2003, 147, 11; 80-85
0039-7660
Pojawia się w:
Sylwan
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ius Valachicum w Polsce średniowiecznej. Część II. Osadnictwo wołoskie na ziemiach chełmskiej i lubelskiej w tekstach źródłowych przechowywanych w Archiwum Państwowym w Lublinie
Autorzy:
Jawor, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/632151.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Ius Valachicum
Vlachs
Vallachian settlement
shepherding
prawo wołoskie
Wołosi
osadnictwo wołoskie
pasterstwo
Opis:
The source texts contained in the current edition, collected from different archive units from State Archives in Lublin, are the continuation of the text published in the renowned Romanian journal “Istros” in 2014. The areas of Chełm and Lublin region were not intensively colonised by Walachian settlement at the turn of the Middle Ages and at the beginning of the modern times. It was used only in those areas which could not be colonized by regular farmers due to natural conditions, or when particular owners of farming villages strove to enrich their current agricultural profile with the breeding aspect, which took place through settling particular Walachian families. Thus, the significance of this period in the times of Walachian colonization was not to be found in its spread, the number of colonists or the villages inhabited by them. Instead, it is notable that those few Walachian settlements indicate the northern borderline of this colonising movement on the border of Lesser Poland and Red Ruthenia. Interestingly, the occurrence of villages which are 300 kilometers away from mountain areas, and which used Ius Valachicum, seems to contradict the established notion of Walachian settlement taking place only in the mountains and their neighbouring areas.
Umieszczone w edycji teksty źródłowe, zawarte w różnych jednostkach archiwalnych przechowywanych w Archiwum Państwowym w Lublinie, stanowią kontynuację publikacji, która ukazała się drukiem w roku 2014 na łamach uznanego czasopisma rumuńskiego „Istros”. Obszary ziem chełmskiej i lubelskiej na przełomie średniowiecza i czasów nowożytnych nie były intensywnie kolonizowane przez żywioł wołoski. Osadnictwo takie występowało tylko na terenach, które ze względów naturalnych nie mogły zostać skolonizowane przez typowych rolników, albo też poszczególni właściciele wsi rolniczych zabiegali o wzbogacenie ich dotychczasowego profilu gospodarczego o wątek hodowlany, co następowało poprzez osadzanie pojedynczych rodzin wołoskich. Znaczenia tego obszaru w dziejach kolonizacji wołoskiej nie należy więc doszukiwać się w jej rozprzestrzenieniu, liczonym ilością kolonistów czy zamieszkiwanych przez nich osad wiejskich. Polega ono raczej na tym, że nieliczne osady wołoskie wyznaczają północny zasięg tego nurtu kolonizacyjnego na skraju Małopolski i Rusi Czerwonej. Odległe często o około 300 km od obszarów górskich wsie posługujące się Ius Valachicum zdają się przeczyć wciąż aktualnemu w literaturze przedmiotu jego postrzeganiu jako nurtu obejmującego wyłącznie góry i ich bezpośrednie zaplecze.
Źródło:
Res Historica; 2015, 40
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ius Valachicum w Polsce średniowiecznej. Część II. Osadnictwo wołoskie na ziemiach chełmskiej i lubelskiej w tekstach źródłowych przechowywanych w Archiwum Państwowym w Lublinie
Autorzy:
Jawor, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631900.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Ius Valachicum
Vlachs
Vallachian settlement
shepherding
prawo wołoskie
Wołosi
osadnictwo wołoskie
pasterstwo
Opis:
Umieszczone w edycji teksty źródłowe, zawarte w różnych jednostkach archiwalnych przechowywanych w Archiwum Państwowym w Lublinie, stanowią kontynuację publikacji, która ukazała się drukiem w roku 2014 na łamach uznanego czasopisma rumuńskiego „Istros”. Obszary ziem chełmskiej i lubelskiej na przełomie średniowiecza i czasów nowożytnych nie były intensywnie kolonizowane przez żywioł wołoski. Osadnictwo takie występowało tylko na terenach, które ze względów naturalnych nie mogły zostać skolonizowane przez typowych rolników, albo też poszczególni właściciele wsi rolniczych zabiegali o wzbogacenie ich dotychczasowego profilu gospodarczego o wątek hodowlany, co następowało poprzez osadzanie pojedynczych rodzin wołoskich. Znaczenia tego obszaru w dziejach kolonizacji wołoskiej nie należy więc doszukiwać się w jej rozprzestrzenieniu, liczonym ilością kolonistów czy zamieszkiwanych przez nich osad wiejskich. Polega ono raczej na tym, że nieliczne osady wołoskie wyznaczają północny zasięg tego nurtu kolonizacyjnego na skraju Małopolski i Rusi Czerwonej. Odległe często o około 300 km od obszarów górskich wsie posługujące się Ius Valachicum zdają się przeczyć wciąż aktualnemu w literaturze przedmiotu jego postrzeganiu jako nurtu obejmującego wyłącznie góry i ich bezpośrednie zaplecze.
Źródło:
Res Historica; 2015, 40
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Północny zasięg osadnictwa na prawie wołoskim w średniowiecznej Polsce
Autorzy:
Jawor, Grzegorz Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631549.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
ius valachicum, Vlachs, medieval Poland, pastoralism, settlement
prawo wołoskie, Wołosi, średniowieczna Polska, pasterstwo, osadnictwo
Opis:
Celem rozważań jest uchwycenie północnej granicy zasięgu prawa wołoskiego na ziemiach polskich w XV–XVI w. Pojedyncze osady rządzące się tym prawem uchwycono na terenie ziemi sandomierskiej, ziemi lubelskiej, ziemi chełmskiej i w staropolskim województwie bełskim oraz na Wołyniu. W świetle zawartych w tym artykule rozważań, w miarę oddalania się od obszarów podgórskich osadnictwo wołoskie w badanej epoce traciło na znaczeniu i stawało się często tylko dodatkiem do kolonizacji rolniczej. Większą rolę odegrało tylko w zasiedlaniu nieatrakcyjnych rolniczo, peryferyjnie położonych mikroregionów. Często występowała sytuacja osadzania we wsiach rolniczych pojedynczych Wołochów albo ich niewielkich grup. Stanowiło to wystarczającą przyczynę, dla której ci koloniści bardzo szybko ulegali procesom asymilacji oraz integracji etnicznej i kulturowej z miejscowym, przede wszystkim ruskim otoczeniem. Jak wskazuje przykład położonej w województwie bełskim Lubyczy, nieliczne społeczności tych osad najdłużej, bo aż do XIX w., potrafiły zachować i bronić swojej odrębności prawnej, dającej im uprzywilejowaną pozycję w porównaniu z wieśniakami z okolicznych, ruskich wsi.
Źródło:
Res Historica; 2016, 41
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Północny zasięg osadnictwa na prawie wołoskim w średniowiecznej Polsce
Autorzy:
Jawor, Grzegorz Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/632378.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
ius valachicum, Vlachs, medieval Poland, pastoralism, settlement
prawo wołoskie, Wołosi, średniowieczna Polska, pasterstwo, osadnictwo
Opis:
The aim of this discussion was to study the northern border of the range of the Wallachian law in the Polish territories in the 15th–16th century. Single settlements governed by this law were observed in the regions of Sandomierz, Lublin, Chełm and the Old-Polish Voivodeship of Bełż, as well as in Volhynia. In the light of the arguments put forward in this article, the Wallachian settlement was losing its significance during the period in question and, as it was moving away from the mountainous areas, it was often only an addition to agricultural colonization. It played a more important role only in settling agriculturally unattractive and peripherally situated micro-regions. The situation of settling in agricultural villages individual Vlachs or their small groups occurred often. This was a sufficient reason for which these colonists were quickly undergoing processes of assimilation as well as ethnical and cultural integration with the local, most of all Ruthenian, surroundings. As the example of Lubycza situated in the voivodeship of Bełż shows, only few communities from these settlements managed for the longest period, until the 19th century, to maintain and protect their legal distinction, which gave them a privileged position in comparison to peasants from the neighbouring, Ruthenian, villages.   
Celem rozważań jest uchwycenie północnej granicy zasięgu prawa wołoskiego na ziemiach polskich w XV–XVI w. Pojedyncze osady rządzące się tym prawem uchwycono na terenie ziemi sandomierskiej, ziemi lubelskiej, ziemi chełmskiej i w staropolskim województwie bełskim oraz na Wołyniu. W świetle zawartych w tym artykule rozważań, w miarę oddalania się od obszarów podgórskich osadnictwo wołoskie w badanej epoce traciło na znaczeniu i stawało się często tylko dodatkiem do kolonizacji rolniczej. Większą rolę odegrało tylko w zasiedlaniu nieatrakcyjnych rolniczo, peryferyjnie położonych mikroregionów. Często występowała sytuacja osadzania we wsiach rolniczych pojedynczych Wołochów albo ich niewielkich grup. Stanowiło to wystarczającą przyczynę, dla której ci koloniści bardzo szybko ulegali procesom asymilacji oraz integracji etnicznej i kulturowej z miejscowym, przede wszystkim ruskim otoczeniem. Jak wskazuje przykład położonej w województwie bełskim Lubyczy, nieliczne społeczności tych osad najdłużej, bo aż do XIX w., potrafiły zachować i bronić swojej odrębności prawnej, dającej im uprzywilejowaną pozycję w porównaniu z wieśniakami z okolicznych, ruskich wsi.
Źródło:
Res Historica; 2016, 41
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Praktyki apotropeiczne dotyczące owiec w pasterstwie huculskim Tradycja i współczesność
Apotropaic practices regarding sheep in the Hutsul herding. Tradition and modernity
Autorzy:
Zacharek, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/667257.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Huculszczyzna
społeczność tradycyjna
zwierzęta
praktyki magiczne
pasterstwo
Hutsuls, traditional society
animals
magical practices
herding
Opis:
Until the beginning of the 20th century, animal husbandry in the pastoral community in the vicinity of Werchowyna was one of the main axes of the organization of the year of farm work. Nowadays, the role of animals in this region is still important, and animal farming is one of the main factors of the local economy. Basing on the source materials collected by Polish and Ukrainian researchers, the article presents the most important practices for the old Hutsul community, which were often of magical character and aimed at protecting animals, and socio-economicmotives that were the inspiration in the old sheep farming during summer grazing. All these have constituted the historical background for compiling information that enable determining the contemporary image of sheep in the community of Hutsulshepherds
Źródło:
Studia Etnologiczne i Antropologiczne; 2018, 18; 67-81
1506-5790
2353-9860
Pojawia się w:
Studia Etnologiczne i Antropologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Traditional pastoralism or mining? Conflict of interest in access to natural pastures in Mongolia and the problem of ecological and environmental justice
Autorzy:
Burchard-Dziubińska, Małgorzata
Myagmarjav, Tsolmontuya
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/96423.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Fundacja Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych
Tematy:
ecological justice
traditional pastoralism
mining
Mongolia
conflict of interest
sprawiedliwość ekologiczna
pasterstwo
górnictwo
konflikt interesów
Opis:
The article deals with the problem related to the growing conflict of interest in access to natural pastures, which is the basis of nomadic pastoralism in Mongolia. The discovery of significant mineral resources (inter alia: gold, copper and coal) resulted in a huge increase in interest in their extraction and use of this potential to accelerate the economic development of the country. The opencast mining causes the degradation of natural pastures and permanently hinders the migration of animals between winter and summer stands. This is a serious threat to traditional pastoralism, which is of high importance not only from the economic point of view, but also from cultural one. The aim of the article is to show the specificity of the issue of ecological justice in Mongolia, and to find an answer to the research question: How can ecological justice in this country be restored? Until this day there are no effective solutions to ensure fair access to areas where fossil resources have been discovered. Simultaneously, due to air pollution, and degradation of water resources, environmental health became a problem of the highest importance among Mongolians’ population. Ecological justice is becoming an increasingly pressing issue in the country, that has been so far considered an example of the most successful pro-democracy transformation in Central Asia.
Źródło:
Ekonomia i Środowisko; 2019, 4; 56-68
0867-8898
Pojawia się w:
Ekonomia i Środowisko
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gospodarcze i ekologiczne uwarunkowania wypasu dużych stad owiec w Karpatach Polskich
Economic and environmental determinants for grazing large floks of sheep in the Polish Carpathians
Autorzy:
Drożdż, A.
Twardy, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/338602.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
Karpaty Polskie
owce
pasterstwo
produkcja roślinna i zwierzęca
animal and plant production
Polish Carpathians
sheep
shepherding
Opis:
Praca dotyczy gospodarczych i środowiskowych aspektów wypasu dużych stad owiec, głównie rasy polskiej owcy górskiej (p.o.g.). Przyrodnicze ich uwarunkowania przedstawiono w odniesieniu do biomasy roślinnej i zwierzęcej wytwarzanej na pastwiskach karpackich. Podkreślono, że wraz z wznoszeniem się terenu n.p.m. pogarszają się warunki produkcji rolniczej i obniża naturalny potencjał produkcyjny siedlisk. Granicę stanowi strefa 500-600 m n.p.m., powyżej której wielkość produkcji roślinnej obniża się. Na podstawie średnich z wielolecia 1973-1991 sezonowych przyrostów masy ciała różnych grup produkcyjnych owiec na pastwisku, stwierdzono, że większymi przyrostami masy ciała cechują się jagnięta i jarki (8,3-9,6 kg·szt.-¹) niż owce-matki i tryki (6,3-6,8 kg·szt.-¹). Wskazano na koszarzenie jako prośrodowiskowy sposób wykorzystania pozostawianych przez zwierzęta świeżych odchodów. Podano masę odchodów w rozdzieleniu na kał i mocz, a także ich siłę nawozową, zwracając uwagę na wysoką średnią zawartość azotu: 0,95% (kał) i 1,48% (mocz). Racjonalne dawkowanie przy obsadzie co najmniej 15 szt.·ha-¹ owiec umożliwia zachowanie produkcji roślinnej na poziomie 5,0-6,0 t·ha-¹ s.m.
The paper outlines some economic and environmental aspects of grazing sheep in large flocks, particularly the sheep of Polish Mountain breed. Some natural preconditions of such shepherding were described in regard to the production of animal and plant biomass in the Carpathian pastures. It was emphasised that with a rise of altitude the terms of agricultural production deteriorate and natural productivity of the site decreases. The elevation of 500-600 m a.s.l. is a borderline above which the yielding of plants dramatically declines. The paper puts together the average values of animal weight gains per season collected for the years 1973-1991 due to specific categories of grazing sheep. It was find out that the gains characteristic of lambs and ewe hoggets (8.3-9.6 kg per head) were higher than those of adult ewes and rams (6.3-6.8 kg per head). Furthermore, the role of hurdling as the environmental friendly use of animals' excreta left on a pasture was summarized. Their weight separated for urine and faeces and their fertilizing potential was given with the emphasis put on a remarkable nitrogen content: 0.95 % (faeces) and 1.48 % (urine). It was concluded that in terms of minimum stocking rate of 15 sheep per hectare such organic fertilisation with fresh manure would only be promising. If its dosage is reasonable, plant production sustains at a level of 5.0-6.0 t DM·ha-¹.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2004, T. 4, z. 2a; 265-276
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konkursy wiedzy o pasterstwie jako przykład edukacji dla zrównoważonego rozwoju w Tatrzańskim Parku Narodowym
The contest on knowledge about shepherding as an example of education for sustainable development in Tatra National Park
Autorzy:
Kot, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/881776.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Leśny Zakład Doświadczalny. Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie
Tematy:
parki narodowe
Tatrzanski Park Narodowy
dziedzictwo kulturowe
pasterstwo
wypas kulturowy
edukacja dla zrownowazonego rozwoju
konkursy wiedzy
Źródło:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej; 2018, 20, 1[55]
1509-1414
Pojawia się w:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Społeczności wołoskie pogranicza Chorwacji, Dalmacji i Bośni w perspektywie francuskiej
Vlach communities in the border area between Croatia, Dalmatia and Bosnia from the French perspective
Autorzy:
Sajkowski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1490504.pdf
Data publikacji:
2021-07-16
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Vlachs
Dalmatia
Military Croatia
transhumace pastoralism
Illyrian Provinces
Wołosi
Dalmacja
Chorwacja Wojskowa
pasterstwo transhumancyjne
Prowincje Iliryjskie
Opis:
Triplex Confinium to termin odnoszący się do obszaru historycznego pogranicza Imperium Osmańskiego, Wenecji i Monarchii Habsburgów, które istniało do początku XV w. aż do końca XVIII w. Zdecydowana większość związanych z osadnictwem wojskowym na terenie Triplex Confinium, jak również kwestie migracji wołoskich na tym obszarze została już gruntownie przebadana e przez historyków. Niniejszy artykuł zestawia te ustalenia z mniej znanymi źródłami wytworzonymi przez administrację francuską w latach 1806–1813, gdy najpierw Dalmacja, później również Chorwacja Wojskowa stanowiły część imperium napoleońskiego. Obserwacje francuskich oficerów i urzędników stanowią niezwykle wartościowe świadectwo różnych dróg ewolucji społeczności wołoskich w tym regionie. Świadectwa te potwierdzają, że ludność wołoska z dalmatyńskiego interioru (zwani Morlakami) jeszcze na początku XIX stulecia zachowali charakterystyczną strukturę społeczną (podział na katuny), a także zajmowali się przede wszystkim pasterstwem transhumancyjnym. Z kolei struktury społeczne ludności Chorwacji Wojskowej nie miały w tym okresie już wiele wspólnego z organizacją wołoskiego katunu, bo ta została zastąpiona przez hierarchię wojskową. Zmiany nastąpiły również pod względem gospodarczym, przez odejście od gospodarki pasterskiej na rzecz rolnictwa. 
Triplex Confinium is a term referring to the area of the historical borderland of the Ottoman Empire, Venice and the Habsburg Monarchy, which existed from the beginning of the 15th century until the end of the 18th century. Most of the issues related to military settlement in Triplex Confinium, as well as the issues of the Vlach migrations in this area, have already been thoroughly researched by historians. This article summarizes these studies and compares them primarily with less known documents issued by the French administration in the years 1806–1813, when firstly Dalmatia, and later also Military Croatia, belonged to the Napoleonic Empire. The observations of French officers and officials made at the beginning of 19th century testify that the Vlach communities in this region evolved in different ways. The Vlachs from the Dalmatian interior (the Morlachs) retained their characteristic social structure (division into katuns), and traditional transhumant pastoralism remained their main economic activity. In turn, the social structures of the population of Military Croatia at the beginning of 19th century did not have much in common with the Vlach katun organization, because it was replaced by the military hierarchy. Moreover, traditional Vlach pastoral economy was replaced with agriculture.
Źródło:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2021, 28, 1; 191-210
0239-4278
2450-3177
Pojawia się w:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Vlach Transhumant Economy at the Beginning of the 19th Century in Dalmatia and Bosnia in the French Perspective
Wołoska gospodarka transhumancyjna w Dalmacji i Bośni na początku XIX wieku w perspektywie francuskiej
Autorzy:
Sajkowski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2056211.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Vlach transhumant economy
Bosnia
Dalmatia
transhumant pastoralism
Napoleonic era
wołoska gospodarka transhumancyjna
Bośnia
Dalmacja
pasterstwo transhumancyjne
epoka napoleońska
Opis:
French rule over Dalmatia in the Napoleonic era (1806–1813) resulted in the gathering of the information about this region, as well as neighboring Bosnia. Travelogues and reports on those lands are so rich and detailed that they can serve as an informative source on the populations inhabiting those areas. This paper focuses on a very precise element of this depiction: the specific status of the Vlach communities and their economic activity in Dalmatia and Bosnia (transhumant pastoralism). The comparison of the depiction of shepherding in those two regions leads to two main conclusions which concern the differences and similarities behind those two depictions. The differences are partially related to the presumed ineffectiveness of the Vlach economy of Dalmatia. On the contrary, in the case of Bosnia, local stock raising was depicted as diversified and able to bring considerable commercial benefits. The similarities between both depictions of the Vlach population in Dalmatia and Bosnia is the transhumant and traditional form of their activity, which was perceived as primitive, i.e. dependent on the natural conditions.
Francuskie rządy w Dalmacji w epoce napoleońskiej (1806–1813) zaowocowały zebraniem olbrzymiej ilości informacji nie tylko o tym regionie, lecz także o sąsiadującej z nim tureckiej Bośni. Dzienniki podróży i raporty dotyczące tych ziem są tak bogate i szczegółowe, że mogą służyć jako źródło wiedzy o społecznościach zamieszkujących te tereny. W niniejszym artykule skupiono się na bardzo wąskim elemencie tego zagadnienia – specyficznym statusie społeczności wołoskich i ich podstawowej aktywności gospodarczej w Dalmacji i Bośni, jaką było pasterstwo transhumancyjne. Porównanie francuskich opinii na temat funkcjonowania pasterstwa w tych regionach prowadzi do wniosków dotyczących różnic i podobieństw w ocenie jego specyfiki. Różnice te są związane przede wszystkim z domniemaną nieefektywnością gospodarki wołoskiej na terenie Dalmacji, podczas gdy w przypadku Bośni lokalne pasterstwo zostało przedstawione jako zróżnicowane i mogące przynieść znaczne korzyści handlowe. Z kolei cechą wspólną społeczności wołoskich w Dalmacji i Bośni było – zdaniem francuskich obserwatorów – przywiązanie do tradycji pasterstwa transhumancyjnego, które było uznawane za prymitywne, czyli mocno zależne od warunków naturalnych.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2021, 76; 93-107
0239-4251
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The succession of abandoned glades and its impact on the diversity of flora in Beskid Mały Mountains (Southern Poland)
Sukcesja nieużytkowanych polan i jej wpływ na zróżnicowanie flory w Beskidzie Małym (Południowa Polska)
Autorzy:
Kubik, Jan Przemysław
Barabasz-Krasny, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2179168.pdf
Data publikacji:
2017-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Klapp estimation method
meadows and pastures
mountain pasturage
succession
metoda szacowania Klappa
łąki i pastwiska
pasterstwo górskie
sukcesja
Opis:
The influence of grazing, mowing, and other usable treatments on the flora diversity of glades in the Beskid Mały in southern Poland was investigated. The field research was carried out between 2015 and 2016. Flora analysis consisted mainly of comparing the botanical composition of glades abandoned for several decades with the botanical composition of glades currently used as pastures. On selected plots, botanical composition was determined using the Klapp (1965) estimation method. All floristic lists from the study plots were analysed by using hierarchical numerical classification. Based on the numerical classification of plots on analysed glades in the Beskid Mały, four utility-floristic groups were distinguished: pasture with Nardus stricta, hay-meadow, unused plots with Pteridium aquilinum, and unused plots with shrubs. The results of studies confirm the thesis that species composition is a reflection of management practices or lack thereof. It was demonstrated that the cessation of the grazing and mowing on the mountain glades of Beskidy caused adverse changes in the structure of species composition and a reduction in floristic diversity. Initially, it causes an increase in the number of species in the sward, followed by elimination of the photophilous species, which lowers general species richness.
Zbadano wpływ zaprzestania działalności pasterskiej i łąkarskiej oraz innych zabiegów użytkowych na zróżnicowanie flory hal oraz polan w Beskidzie Małym w Południowej Polsce. Badania w terenie wykonano w latach 2015–2016. Analiza florystyczna polegała głównie na porównaniu składu botanicznego polan od kilkudziesięciu lat odłogowanych, ze składem botanicznym polan aktualnie użytkowanych gospodarką pasterską. Skład botaniczny określono na wybranych poletkach, przy pomocy metody szacunkowej Klappa (1965). Wszystkie spisy z analizowanych poletek poddano hierarchicznej klasyfikacji numerycznej. Na podstawie klasyfikacji numerycznej poletek wyróżniono na badanych polanach Beskidu Małego cztery grupy florystyczno-użytkowe: pastwisko z Nardus stricta A, łąka kośna użytkowana B, płaty nieużytkowane z Pteridium aquilinum C oraz płaty nieużytkowane zakrzaczone D. Badania potwierdzają tezę, że skład gatunkowy jest odzwierciedleniem prowadzonych zabiegów gospodarczych lub ich braku. Wykazano, że zaprzestanie gospodarki pasterskiej i kośnej polan górskich w Beskidach skutkuje niekorzystnymi zmianami w strukturze gatunkowej runi oraz obniżeniem różnorodności florystycznej. Początkowo powoduje wzrost liczby gatunków w murawie, a następnie eliminację gatunków światłolubnych, co obniża ogólne bogactwo gatunkowe.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Naturae; 2017, 2; 7-26
2543-8832
2545-0999
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Naturae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miejsce wołoskiego dziedzictwa kulturowego w nauczaniu regionalnym na obszarze Beskidu Małego (Północnej Żywiecczyzny)
Autorzy:
Łach, Janusz Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/763204.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Beskid Mały, Wallachian cultural heritage, pastoralism, regional education, regional teaching
Beskid Mały, wołoskie dziedzictwo kulturowe, pasterstwo, edukacja regionalna, nauczanie regionalne
Opis:
The article raises an issue of a place of a highlander cultural heritage of the Beskid Mały in the inhabitants’ regional identity. The agro-shepherd economy, nowadays rejected and forgotten due to urbanization caused by industrial development in the second part of the 20th century, is a part of this heritage. In the article the role played by old Wallachian agro-shepherd economy with its forms which are a great ethnographic curiosity of the region and which shape extraordinary cultural landscape, was presented. Ethno-geographical research allowed to pay attention to the process of cultural illiteracy especially of Wallachian cultural heritage. The attempt to define it was based on school education and complemented with interviews with adult inhabitants of the western Beskid Mały. As researches prove, the knowledge on highlander heritage is presented only in the forms of regional teaching during extracurricular lessons (folk bands, workshops, competitions etc.) organized by regional cultural centers. On the other hand, adult society has problems with defining its cultural affiliation, at the same time influencing objective message of history, tradition and culture.
Artykuł przedstawia znaczenie dziedzictwa kulturowego góralszczyzny na obszarze Beskidu Małego północnej Żywiecczyzny dla edukacji regionalnej. Edukacji ta, dla określenia dziedzictwa kulturowego góralszczyzny ze względu na uwarunkowania historyczno-społeczne oraz problemem określenia tożsamości kulturowej mieszkańców, jest trudna do realizacji programu nauczania na poziomie szkolnym. Jak wykazały badania obraną obecnie drogą, jest nauczanie regionalne realizowane przez nielicznych propagatorów wiedzy krajoznawczej podczas lekcji wychowawczych lub historii, a także podczas zajęć pozaszkolnych organizowanych przez gminne ośrodki kultury. Prowadzone badania etno-geograficzne na obszarze Beskidu Małego pozwoliły zwrócić uwagę na proces analfabetyzmu kulturowego genezy góralszczyzny. Zwrócono również uwagę na rolę gospodarki pastersko-rolnej stanowiącej wielką osobliwość etnograficzną regionu w zapisie i ochronie wołoskiego dziedzictwa kulturowego.  
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia; 2016, 71, 2
0137-1983
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 23

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies