Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "paleography." wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-13 z 13
    Tytuł:
    Diversity between Panels of the Franks Casket – Spelling and Runic Paleography
    Autorzy:
    Sobol, Helena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/888855.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    Franks Casket
    runic alphabet
    spelling
    paleography
    linguistics
    Opis:
    The Franks Casket, a small whalebone box from about 700 AD, contains 59 Old English words inscribed in runes. Systematic diff erences between its panels have never called into question the standard procedure of explaining one panel basing on the others. The present paper aims at a re-examination of the validity of this approach. The panels show a large enough diff erentiation of spelling and paleographical features to exclude the possibility of a single author for the whole Casket.
    Źródło:
    Anglica. An International Journal of English Studies; 2017, 26/2; 25-36
    0860-5734
    Pojawia się w:
    Anglica. An International Journal of English Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Genealogia bastardy i przedłużenie jej dziejów w Polsce
    Autorzy:
    Sczaniecki, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1048134.pdf
    Data publikacji:
    1970
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    genealogia
    paleografia
    Joachim Kirchner
    album
    recenzja
    genealogy
    paleography
    review
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1970, 20; 249-251
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Od kontemplacji do twardych wymagań
    Autorzy:
    Sczaniecki, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1047824.pdf
    Data publikacji:
    1972
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    łacina
    pismo łacińskie
    historia
    paleografia
    Latin
    latin script
    history
    paleography
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1972, 25; 244-250
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Refleksja nad naukami pomocniczymi historii
    Autorzy:
    Sczaniecki, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1048233.pdf
    Data publikacji:
    1969
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    recenzja
    Charles Samaran
    Francja
    historyk
    historia
    paleografia
    review
    France
    historian
    history
    paleography
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1969, 19; 240-245
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Text and Image: Revisiting Traube’s Halbgraphische Objekte in a Paleographic-pragmatic Approach to Scribal Abbreviation
    Autorzy:
    Rogos-Hebda, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2076398.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    abbreviations
    paleography
    visual pragmatics
    medieval manuscripts
    Gower
    abrewiatury
    paleografia
    pragmatyka wizualna
    średniowieczne manuskrypty
    Opis:
    This article outlines a paleographic-pragmatic approach to scribal abbreviations in Cambridge, Trinity College MS R.3.2. of Gower’s Confessio Amantis with a view to demonstrating how expanding the scope of tradtional paleographic analyses, focused on the linguistic interpretation of the half-graphic symbols (Traube 1909: 134), to include a pragmatic reading of the interactions between abbreviations and other visual elements on the page allows for a better understanding of medieval reading practices.
    Niniejszy artykuł przedstawia propozycję paleograficzno-pragmatycznego ujęcia abrewiatur skrybiarskich w analizie rękopisu Cambridge, Trinity College MS R.3.2., zawieracjącego tekst Confessio Amantis Gowera. Celem artykułu jest wykazanie jak poszerzenie zakresu tradycyjnych badań paleograficznych, których celem jest językoznawcze odczytanie symboli pół-graficznych (Traube 1909: 134), o interpretację pragmatyczną interakcji zachodzących pomiędzy skróceniami a innymi elementami wizualnymi na stronie manuskryptu wspomaga pełniejsze zrozumienie średniowiecznych praktyk czytelniczych.
    Źródło:
    Kwartalnik Neofilologiczny; 2018, 1; 45-59
    0023-5911
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Neofilologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Michała Tangla studia dyplomatyczne i źródłoznawcze
    Autorzy:
    Lenort, Feliks
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1048321.pdf
    Data publikacji:
    1968
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    recenzja
    wybór pism
    Tangl Michał
    paleografia
    dyplomatyka
    źródłoznawstwo
    review
    literature
    paleography
    diplomatics
    sources
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1968, 16; 295-298
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Poznańskie album civium – charakterystyka właściwości graficznych i językowych dokumentu
    Poznań album civium – the characteristics of graphical and linguistic features of the document
    Autorzy:
    Banderowicz, Kinga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1375137.pdf
    Data publikacji:
    2011-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    paleography
    history of the Polish language
    historical anthroponymy
    Poznań Municipal Records
    alba civilia
    libri iuris civilis
    Opis:
    The present article, though far from being exhaustive, makes a contribution to support the standpoint, expressed by many researchers, that there is the growing need for an inclusion of elements of paleography to studies on the history of the Polish language. The article should be viewed as an attempt at an examination of the graphical and linguistic properties of the text under scrutiny (libri iuris civilis or alba civilia of the city of Poznan from the years 1575–1793) that constitutes onomastic material excerpted from historical sources. The present article demonstrates typical characteristics of linguistic features of the document; diversity of the texts is highlighted, writing ductus instantiated in the flow of writing the text is discusses, as well as individual styles of handwriting and the tendency of the city’s scribes to differentiate letters and signs graphically (multifunctionality of signs, the influence of non-Polish handwriting styles, abbreviations).
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2011, 18, 1; 75-88
    1233-8672
    2450-4939
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Odnalezione fragmenty najstarszego kodeksu rękopiśmiennego z klasztoru cystersów w Łeknie-Wągrowcu.
    Some comments on the found sections of the oldest manuscript codex from the Cistercian monastery at Łekno-Wągrowiec
    Autorzy:
    Łukaszewski, Jakub
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/912010.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    sections of manuscript
    old prints
    bindings
    Łekno
    Wągrowiec
    Cistercians
    paleography.
    fragmenty rękopisu
    starodruki
    oprawy
    cystersi
    paleografia.
    Opis:
    Artykuł przedstawia efekty kwerendy w Archiwum Archidiecezjalnym w Gnieźnie, w trakcie której udało się natrafić na pięć starodruków oprawionych w pergaminowe karty pochodzące niewątpliwie z jednego rękopisu. Ponadto kwerenda w zespole Ms. Fragmenty ujawniła istnienie jeszcze dwóch kart z tego rękopisu, wyjętych już z opraw. Analizy kodykologiczna oraz paleograficzna pozostałości tego manuskryptu wykazują, że powstał on najwyżej w końcu XII wieku w skryptorium cysterskim. Treść zachowanych siedmiu fragmentów sugeruje, że są one pozostałością po dużych rozmiarów homiliarzu (część de tempore, pars aestivalis). Cztery starodruki, w których oprawach stwierdzono fragmenty rękopisu, pochodziły z dawnej biblioteki klasztoru cystersów w Wągrowcu. Można zatem z dużym prawdopodobieństwem przypuścić, że sam rękopis, którego karty wykorzystano do ich oprawy, wchodził niegdyś w skład biblioteki tego klasztoru. Tym samym pergaminowe fragmenty odnalezione w oprawach wągrowieckich starodruków są pozostałością po jak dotąd najstarszym znanym kodeksie rękopiśmiennym z dawnego opactwa w Łeknie-Wągrowcu.
    The article summarises the results of a query carried out in the Archdiocese Archives in Gniezno during which five old prints bound in parchment sheets that undoubtedly come from one and the same manuscripts were found. In addition, another query in the font MS “Fragmenty” surfaced the existence of yet two more pages (sheets) from the same manuscript that had been already taken out from the bindings. The codicological and paleographical analyses of the remains of the manuscript show that it must have originated in a Cistercian scriptorium at the end of the twelfth century. The content of the surviving seven sections indicates that they were part of a large-sized collection of homilies (de tempore, pars aestivalis). The four old prints with their bindings including the sheets from the manuscript were once kept at the former library of the Cistercian monastery in Wągrowiec. In conclusion then, it can be stated with a great deal of confidence that the manuscript itself, whose pages had been used for the bindings of the books, must have been included in the collection of the monastery’s library. The resulting conclusion is that the parchment fragments found in the bindings of the Wągrowiec old prints must be remnants of the oldest known manuscript codex from the old Łekno-Wągrowiec abbey.
    Źródło:
    Biblioteka; 2015, 19(28); 31-45
    1506-3615
    2391-5838
    Pojawia się w:
    Biblioteka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Poręczenie za kniazia Żedywida a wydarzenia lat 1392–1393 w Wielkim Księstwie Litewskim
    The Surety for Duke Żedywid and the Events of 1392–1393 in the Grand Duchy of Lithuania
    Autorzy:
    Polechow, Sergiej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1059134.pdf
    Data publikacji:
    2020-09-30
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe w Toruniu
    Tematy:
    grand duchy of lithuania
    władysław ii jagiełło
    vytautas
    duke żedywid
    old ruthenian paleography
    medieval diplomatics
    medieval documents
    surety
    vouching
    Opis:
    This article investigates the case of four Lithuanian-Ruthenian dukes vouching for Duke Żedywid before the Polish King Władysław II Jagiełło. The original Ruthenian document does not include a date nor does it contain any information about the circumstances in which the surety (poręczenie) was issued. There have been attempts to solve this riddle in the historical literature, with reference to information about Żedywid contained in primary sources, biographies and genealogies of the vouching dukes, and the political history of the Grand Duchy of Lithuania in the late fourteenth century. However, the majority of conclusions that have been drawn so far are based on misreadings of the text of the surety. The identification of the scribe who prepared the document has made it possible to determine its chronological framework, and information about the vouching dukes and King Władysław’s itinerary indicates that it was written between August 1392 and October 1393, most likely in Kraków. An attempt to put the surety into a broader political context requires us to take into account its possible connection with the actions undertaken by Vytautas aimed at extending and strengthening his power in the Grand Duchy of Lithuania after the Ostrów Agreement of 1392. This connection, however, remains only in the sphere of hypothesis. The exceptionally short diplomatic form of the document and lack of detailed information about these events and Żedywid himself in contemporary sources indicate that Żedywid’s actions did not pose any serious threat to Jagiełło.
    Źródło:
    Zapiski Historyczne; 2020, 85, 3; 71-104
    0044-1791
    2449-8637
    Pojawia się w:
    Zapiski Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Motywy graficzne w inicjałach dokumentów biskupów wrocławskich w średniowieczu
    Graphic Motifs in the Initials of Documents of the Bishops of Wrocław in the Middle Ages
    Autorzy:
    Pietrzyk, Iwona
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28408351.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
    Tematy:
    initials
    graphic motifs
    documents of Bishops of Wrocław
    paleography
    Middl
    inicjały
    motywy graficzne
    dokumenty biskupów wrocławskich
    paleografia
    średniowiecze
    Opis:
    Pośród motywów graficznych wykorzystywanych do ozdabiania inicjałów na średniowiecznych dokumentach biskupów wrocławskich wyróżnić można kilka dominującychtendencji jak: zdobienia z motywem zwierzęcym – ryby, roślinnym – dębu oraz winorośli, a także w postaci wzorów geometrycznych. Stosunkowo częstą praktyką byłołączenie ze sobą elementów geometrycznych z roślinnymi czy zwierzęcymi, co owocowało powstawaniem swoistych zdobniczych hybryd. Ponadto inicjały ozdabiano poprzez wypełnianie je atramentem, którym został spisany cały dokument, zwiększeniem go względem całego tekstu oraz wrysowywaniem jedynie konturu litery, z prawdopodobnym zamiarem jej późniejszego wypełnienia. Analizowanym dokumentom nieobce było również pozostawieniepustych przestrzeni w miejscach, gdzie powinny widnieć inicjały.
    Among the graphic motifs used to decorate initials on medieval documents of Wrocław bishops, several dominant tendencies can be distinguished, such as decorationswith animal motifs – fish, floral motifs – oak and grapevines, as well as in the form of geometric patterns. A relatively common practice was to combine geometric elementswith plant or animal, which resulted in the creation of specific ornamental hybrids. Moreover, the initials were decorated by filling the initial with the ink, which the entire document was written, increasing the initial with respect to the entire text, and drawing only the outline of the letter with the probable intention of filling it in later. The analyzed documents were also familiar with leaving empty spaces in places where initials should appear.
    Źródło:
    Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego; 2023, 43, 1; 109-126
    0137-3420
    Pojawia się w:
    Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Die Handschrift des Stadtschreibers Heinrich Polan als Beispiel der Verwendung der neugotischen Schrift in der Kanzlei der mährischen Stadt Olmütz
    Autorzy:
    Kaňák, Bohdan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/603549.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Neografia
    rękopis neogotycki
    analiza paleograficzna
    Olomuniec
    Śląsk
    pisarz miejski
    Paleography of the early Modern Times
    neo-Gothic handwriting
    paleographical analysis
    Olomouc
    Olműtz
    Silesia
    city scribe
    Opis:
    Charakter pisma miejskiego skryby Heinricha Polana jako przykład zastosowania niemieckiego stylu neogotyckiego w urzędzie morawskiego miasta OłomuniecPośród miejskich skrybów pracujących w Ołomuńcu pomiędzy końcem lat trzydziestych i początkiem lat pięćdziesiątych XVI w. Heinricha Polana wyróżnia charakterystyczne pismo. Niniejsze studium poświęcone jest pismu tego autora, który należał do pokolenia ołomunieckich skrybów stosujących wyrazistą formę niemieckiego pisma neogotyckiego, wyróżniającą się wyjątkowym kątem pochylenia. Ta dominująca cecha jest łączona zwłaszcza z pracami norymberskiego mistrza Johanna Neudörffera Starszego. Artykuł dotyczy modelu paleograficznej analizy porównawczej pisma obu indywidualności. Na jej podstawie możemy stwierdzić, że charakter pisma Heinricha Polana i wzory listów Johanna Neudörffera łączy pewna liczba podobieństw, które przeważają nad różnicami w układzie pociągnięć piórem. Heinrich Polan był Polakiem urodzonym w Gdańsku i spędził wiele lat w śląskiej Nysie. Jego przykład wskazuje na możliwy sposób przekazywania zaawansowanych neogotyckich form pisma ze Śląska na Morawy i stanowi przedmiot dalszych paleogeograficznych badań dotyczących niezgłębionego jeszcze tematu rozpowszechniania niemieckiego stylu neogotyckiego pomiędzy tymi dwoma obszarami. Istotę studium stanowi porównanie wybranego charakteru pisma ze współczesnym podręcznikowym stylem norymberskiej pisarskiej szkoły, w celu rozpoznania różnic i podobieństw. Może ono stać się fragmentem mozaiki obszernych badań i punktem wyjścia dalszych dociekań, które w pierwszej kolejności zbadają metody i dostępne opcje paleograficznej analizy pomocne w rozwiązaniu niniejszej kwestii.
    Among the Olomouc city scribes from the period from the late thirties to early fifties of the 16th century stands the writer Heinrich Polan out for its distinctive script. Our study is devoted to the written expression of this man. He belonged to the generation of Olomouc scribes with a clear form of the German neoGothic handwriting, that is already characterized by remarkable bond angle. Notably, this feature of the dominant angular bond joins Polans manuscript with the work of the Nuremberg Writing Master Johann Neudörffer Senior. This article deals with the paleographical comparative model analysis of the manuscripts both of these personalities. Based on this analysis, we can conclude, that in the handwriting of Henry Polan and in the pattern of letters Johann Neudörffer there are a number of similarities outweighing the differences in the alignment of the pen strokes. Heinrich Polan was a Pole, who was born in Danzig, after which he spent many years in the Silesian Nisa. Polan’s example shows a possible way of transferring advanced neo-Gothic manuscript forms from Silesia to Moravia and serves as a subject for further paleogeographical research on the topic spread of German neoGothic handwriting between these areas, which have not yet been processed. The core of this case study consists in comparing the selected handwriting with the script of the contemporary textbook of the Nuremberg scribal school to determine their differences and compliance. However, it may become a small stone in the mosaic of extensive research and a starting point for further investigations, which first examines the methods and options paleographic analysis in resolving the issue.
    Źródło:
    Studia Źródłoznawcze. Commentationes; 2016, 54
    0081-7147
    Pojawia się w:
    Studia Źródłoznawcze. Commentationes
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Manoscritti inclassificabili della Vita S. Pauli Monachi Thebaei di San Girolamo
    Unclassified Manuscripts of St. Jerome’s Vita S. Pauli Monachi Thebaei
    Autorzy:
    Degórski, Bazyli
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/612849.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Hieronim
    Paweł Mnich
    paleografia
    kodykologia
    żywot św. Pawła
    Paweł z Teb
    manuskrypt
    Jerome
    Paul the First Hermit
    Life of St. Paul the Hermit
    paleography
    manuscript
    Paul of Thebes
    Opis:
    Manuscripts which cannot be included in any of the families of the manuscript tradition of St. Jerome’s Vita Sancti Pauli Primi Eremitae, examined by John Frank Cherf, O.S.B., are the following: Bernensis Lat. 111, Bruxellensis 64, Cameracensis 864 (767), Dresdensis A 62 cod. D, Laurentianus pl. 19, cod. 16, Matritensis 10007, Parisinus Lat. 3784, Parisinus Lat. 5314, Parisinus Lat. 5385, Parisinus Lat. 9741, Vaticanus Lat. 5411, Vaticanus Lat. 7014, Vaticanus Barberinianus Lat. 586, Basilicanus A. 2, Vindobonensis Lat. 420 and Vindobonensis S. Mariae ad Scotos 409 (324). To these can be added the following ones, found by the author: Iagellonicus Cracoviensis 2265 AA XII 9, Casanatensis Codex 718 (B.I.3), Lateranensis Codex A. 79, Farfensis 5 (270), Sessorianus 5 (XXIX), Vallicellanus Tomus III, Vaticanus Lat. 600, Vaticanus Lat. 5257, Vaticanus Lat. 9309, Vaticanus Lat. 13393, Vaticanus Barberinianus Lat. 469, Vaticanus Urbinas Lat. 396, Basilicanus A. 4.
    Artykuł omawia te kodeksy Hieronimowej Vita S. Pauli Monachi Thebaei, które nie można jeszcze zaliczyć do żadnej z rodzin rękopiśmiennej tradycji tegoż dzieła. Już John Frank Cherf, O.S.B., uznał następujące kodeksy za niezdolne do zaliczenia do jakiejkolwiek rodziny rękopiśmiennego przekazu Hieronimowej Vita: Bernensis Lat. 111, Bruxellensis 64, Cameracensis 864 (767), Dresdensis A 62 cod. D, Laurentianus pl. 19, cod. 16, Matritensis 10007, Parisinus Lat. 3784, Parisinus Lat. 5314, Parisinus Lat. 5385, Parisinus Lat. 9741, Vaticanus Lat. 5411, Vaticanus Lat. 7014, Vaticanus Barberinianus Lat. 586, Basilicanus A. 2, Vindobonensis Lat. 420 oraz Vindobonensis S. Mariae ad Scotos 409 (324). W niniejszym zaś studium dołączyliśmy do tychże rękopisów następujące kodeksy, których Cherf nie przebadał: Iagellonicus Cracoviensis 2265 AA XII 9, Casanatensis Codex 718 (B.I.3), Lateranensis Codex A. 79, Farfensis 5 (270), Sessorianus 5 (XXIX), Vallicellanus Tomus III, Vaticanus Latinus 600, Vaticanus Lat. 5257, Vaticanus Lat. 9309, Vaticanus Lat. 13393, Vaticanus Barberinianus Lat. 469, Vaticanus Urbinas Lat. 396, Basilicanus A. 4.
    Źródło:
    Vox Patrum; 2019, 71; 131-154
    0860-9411
    2719-3586
    Pojawia się w:
    Vox Patrum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nichil, michi, veementer – brzmienie głoski „h” w średniowiecznej łacinie liturgicznej. Analiza fonetyczna na bazie semiologii gregoriańskiej
    Autorzy:
    Sławecki, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/668863.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    Gregorian chant
    musical paleography
    medieval liturgical Latin
    Latin pronunciation
    pronunciation of “h” in liturgical Latin
    śpiew gregoriański
    paleografia muzyczna
    średniowieczna łacina liturgiczna
    wymowa łaciny
    wymowa głoski „h” w łacinie liturgicznej
    Opis:
    The primary objective of this research is to draw attention, by reference to the oldestmanuscript sources, to the phonetics of the letter “h” in the words in which the sound occursbetween two identical vowels. Medieval liturgical Latin was repeatedly the subject ofvarious studies. With reference to the letter “h”, it was determined that it does not causeany sound, so it remains silent. There are, however, exceptions to this rule – in the wordsnihil and mihi, which present spelling variants of nichil and michi caused by phoneticrequirements.The starting point for the research is the assumption that various manuscripts belongingto the authenticum fontium gregorianorum, each time when the letter “h” appearsbetween two identical vowels in the word, should, due to its soundlessness, combinetwo syllables and assign one undivided neum to them (like this happens for example inthe words tuum, meae, si iniquitatis). The same phenomenon should take place in thewords nihil and mihi. The analysis based on manuscripts from various neumatic families,namely Ein, Bab1, Gal1, Gal2, Gal3, Eli, Lan, Van2, Klo1, Cha1, Lav, Dij, Ben5, Yrx,Alb, Har1–2, proves that in the presence of two identical vowels and the letters “h”, differentscribes in most cases divide the word into two syllables and write two independentneums. In addition, in a large group of manuscripts from the above quoted, with greatregularity, there is a two-syllable writing of the words nichil and michi with the letter “ch”in place of “h”. This phenomenon, connected both with spelling and phonetics, provesthat there could exist the practice of pronouncing “ch + I” as “ki”. Conversely in the wordvehementer – most of the manuscripts attribute only one neum to the two initial syllables;none of the manuscripts writes vechementer, but some give the version of the word veementer(without the “h”). Also, the case of syneresis of ve-he- occurs regularly.All cases from the Graduale Romanum repertoire in which the words nihil or nichil (6 times), mihi or michi (70 times), vehementer (6 times), vehementis and comprehendam(2 times), apprehende (2 times), apprehendite (once), irreprehensibilis (2 times), have been examined in the light of the neumatic manuscripts. Particular attention was paid to the compositional contexts of neuma torculus initio debilis.As a result of the analysis, it was proved with a very high probability that the words nihil and mihi, even if writed using the letter “h”, were pronounced like nichil and michi.
    Podstawowym celem niniejszych badań jest zwrócenie uwagi, poprzez odniesieniedo najstarszych źródeł rękopiśmiennych, na problematykę fonetyki litery „h” w słowach,w których głoska ta występuje pomiędzy dwoma takimi samymi samogłoskami.Wymowa średniowiecznej łaciny kościelnej wielokrotnie była tematyką różnych studiów.W odniesieniu do litery „h” ustalono, że nie powoduje ona żadnego dźwięku, a więcpozostaje niema. Są jednak wyjątki od tej zasady – w słowach nihil i mihi, które prezentująwarianty ortograficzne nichil i michi powodowane wymogami fonetycznymi.Punktem wyjścia dla badań jest założenie, że różne rękopisy należące do authenticumfontium gregorianorum za każdym razem, gdy pomiędzy dwoma takimi samymi samogłoskamiw słowie występuje litera „h”, z racji jej bezdźwięczności powinny łączyć dwiesylaby i przyporządkowywać im jedną niepodzielną neumę (jak to się dzieje dla przykładuw słowach tuum, meae, si iniquitatis). Ten sam fenomen powinien mieć miejscew słowach nihil i mihi. Analiza bazująca na rękopisach z różnych rodzin neumatycznych,a więc Ein, Bab1, Gal1, Gal2, Gal3, Eli, Lan, Van2, Klo1, Cha1, Lav, Dij, Ben5, Yrx, Alb,Har1–2, dowodzi, że przy obecności dwóch takich samych samogłosek oraz litery „h”różni skrybowie w większości wypadków dzielą słowo na dwie sylaby i zapisują dwie niezależneneumy. Poza tym w dużej grupie rękopisów spośród wyżej zacytowanych z wielkąregularnością pojawia się dwusylabowy zapis słów nichil i michi z głoską „ch” w miejsce„h”. Fenomen ten, związany zarówno z ortografią, jak i fonetyką, stanowi dowód na to,że mogła istnieć praktyka wymawiania „ch+i” jak „ki”. Odwrotnie w słowie vehementer– większość rękopisów dwóm początkowym sylabom przypisuje jedną tylko neumę;żaden z rękopisów nie pisze vechementer, za to niektóre podają wersję słowa veementer (bezgłoski „h”). Regularnie występuje również przypadek synerezy ve-he-.Wszystkie przypadki z repertuaru Graduale Romanum, w których występują słowanihil lub nichil (6 razy), mihi lub michi (70 razy), vehementer (6 razy), vehementis i comprehendam(2 razy), apprehende (2 razy), apprehendite (1 raz), irreprehensibilis (2 razy), zostałyprzebadane w świetle zapisu neumatycznego. Zwrócono szczególną uwagę na kontekstykompozycyjne neumy torculus initio debilis.W efekcie analizy z bardzo dużym prawdopodobieństwem dowiedziono, że słowanihil i mihi, nawet jeśli zapisane przy użyciu głoski „h”, wymawiano jak nichil i michi.
    Źródło:
    Pro Musica Sacra; 2019, 17
    2083-4039
    Pojawia się w:
    Pro Musica Sacra
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-13 z 13

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies