Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "paleogeografia" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-53 z 53
    Tytuł:
    Comparison of latest Kimmeridgian to Early Volgian ammonite faunas of Polish Lowland and Middle Voga area and its significance for paleogeography
    Autorzy:
    Rogov, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/183435.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    paleogeografia
    paleogeography
    Źródło:
    Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie; 2008, 34, 3/1; 201-203
    0138-0974
    Pojawia się w:
    Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Paleogeografia pienińskiego basenu skałkowego: środkowojurajsko-wczesnokredowa ewolucja na podstawie badań paleomagnetycznych sekwencji Kamenca (Ukraina Zakarpacka)
    Autorzy:
    Lewandowski, M.
    Krobicki, M.
    Matyja, B.
    Wierzbowski, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2061402.pdf
    Data publikacji:
    2003
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    paleogeografia
    badania paleomagnetyczne
    Kamenec
    palaeogeography
    paleomagnetic studies
    Źródło:
    Volumina Jurassica; 2003, 1, 1; 29-34
    1896-7876
    1731-3708
    Pojawia się w:
    Volumina Jurassica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zróżnicowanie krajobrazowe terenów nadpilicznych w okolicach Wielkopola
    Landscape diversity of the Pilica river basin near Wielkopole
    Autorzy:
    Krysiak, Stanisław
    Tołoczko, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/945305.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    dolina Pilicy
    paleogeografia
    morfolitohydrotopy
    geokompleksy
    pokrywa glebowa
    Opis:
    The paper presents the results of the studies of diversity of natural environment of the Pilica river basin near Wielkopole. The studied transect covers 5 km2 and stretches from a local watershed in a zone of outcrops of Mesozoic bedrock to a floodplain of the Pilica river. Within this area, morpholithohydrotopes were distinguished and in several locations grain size and agrochemical features of soils were determined. The description of the landscape structure was supplemented by a landscape cross section depicting geocomplex types, land use, geology, groundwater level and some soil profiles. In the description of morpholithohydrotopes the relation between habitat potential and a land use pattern within the distinguished land units was stressed. The soil profiles were presented, including grain size and chemical features of soils.
    W artykule przedstawiono wyniki badań dokumentujących zrozll1cowanie środowiska przyrodniczego terenów nadpilicznych w okolicach Wielkopola. Dla transektu badawczego o powierzchni 5 km2, poprowadzonego od lokalnego działu wodnego w strefie wychodni podłoża mezozoicznego do dna doliny Pilicy, przeprowadzono delimitację geokompleksów częściowych - morfolitohydrotopów. Wykonano również szereg odkrywek w celu udokumentowania właściwości granulometrycznych i agrochemicznych gleb. Charakterystykę struktury przestrzennej wyodrębnionych jednostek uzupełniono przekrojem krajobrazowym, wzdłuż którego przedstawiono typy geokompleksów, użytkowanie ziemi, styl budowy geologicznej, położenie zwierciadła wód podziemnych oraz wybrane profile glebowe. Przedstawiono charakterystykę profIli glebowych oraz zamieszczono tabele przedstawiające cechy granulometryczne i chemiczne badanych gleb.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica; 2004, 6
    1427-9711
    2353-6063
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jeszcze raz o terranach w Polsce i ich wędrówce
    Once again about terranes in Poland and their wandering
    Autorzy:
    Nawrocki, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2075320.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    paleogeografia
    ewolucja tektoniczna
    terrany
    Polska
    paleogeography
    tectonic evolution
    terranes
    Polska
    Opis:
    Results of interdisciplinary studies conducted until now lead to a univocal conclusion that Poland should be regarded as a collage of terranes of different ages and provenances of the basement, and different amalgamation and accretion scenarios. Geophysical and tectonic-structural investigations have allowed defining, with different accuracies, the boundaries between particular terranes. Terranes located in the area of Paleozoic platform were subjected to two or three phases of mobility. The first phase of transcontinental scale was manifested by large-scale tectonic transport during rebuilding of global paleogeography. The second mobility phase of regional scaleaffected the Teisseyre-Tornquist terrane assemblage and was linked with the Laurentia and Avalonia collision. This process put in motion the escape tectonics in the earliest Devonian. As its result, some of terranes were reshuffled during their tectonic transportation in the SE direction. The third, Carboniferous phase of mobility of only local scale was related mainly to the dextral strike-slip tectonic activity. Unfortunately, in the case of several tectonostratigraphic units, an answer to the questions concerning their initial location and way of migration is still impossible. It is valid also in the case of the Teisseyre-Tornquist terrane assemblage, now located to the SE of the Moravia and Grójec fault zones. This reticence in geological diagnosis occurs in spite of generally good access to the rocks of the Brunovistulia and Małopolska terranes that could contain substantial information about the earliest stages of evolution of these units. In order to eliminate numerous gaps in our knowledge about the Polish terranes a new interdisciplinary scientific program should be developed.
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2015, 63, 11; 1272--1283
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pre-Variscan palaeogeographical structures in the Cantabrian Zone, Spain: some critical considerations regarding their origin, location and significance
    Autorzy:
    Van Loevezijn, Gerard B.S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24201074.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Devonian
    palaeogeography
    Variscan orogeny
    Alpine deformations
    dewon
    paleogeografia
    orogeneza waryscyjska
    deformacje alpejskie
    Opis:
    An update of the main Devonian pre-Variscan palaeogeographical features of the southern Cantabrian Zone is presented. The approximal locations of these features are recorded in sections studied, with thin, incomplete developments for the highs and thick successions for the troughs. Generally, pre-Variscan palaeogeographical features were affected by Variscan and Alpine orogenic deformations, but with a different impact. Oroclinal bending, tectonic shortening by thrusts, movements along strike-slip faults and bending by folds all affected the Devonian palaeogeographical features, and only an approximation of their location and shape can be given. Nevertheless, the palaeogeography recorded in pre-Variscan sedimentary successions and their relative positions, provide specific, clear and objective evidence of the pre-Variscan elements.
    Źródło:
    Geologos; 2023, 29, 2; 77--97
    1426-8981
    2080-6574
    Pojawia się w:
    Geologos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Differences in the regional stratigraphy of NE Poland caused by vertical movements due to glacioisostasy
    Autorzy:
    Morawski, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/94406.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    neotectonics
    Polska
    Pleistocene
    stratigraphy
    palaeogeography
    glacioisostasy
    neotektonika
    Polska
    plejstocen
    stratygrafia
    paleogeografia
    glaciizostazja
    Opis:
    Geological mapping in combination with geophysical investigations and borehole analyses show differences of the Pleistocene between the Warmia and Mazury palaeogeographic provinces in NE Poland. The (more western) Warmia province has a crystalline basement that is covered by a folded sedimentary succession of 2-4 km thick. The (more eastern) Mazury province (eastern) has a basement that forms part of the rigid East European crystalline craton, which is covered by a sedimentary cover of only 1-1.5 km thick. Cyclic loading by the Pleistocene ice sheets in this area induced glacioisostatic processes of different intensities, resulting in changing palaeogeographic conditions. The changes were increased by intense neotectonic activity that was induced by the ice sheets in the intermediate zone between the two provinces, stretching along the western slope of the crystalline craton. Significant part of intermediate zone forms a belt of crevasse-infill landforms deposited between the Warmia and Mazury lobes of the last glaciation. Studied deposits reveal a cyclic reactivation of the interlobe zone during the successive Pleistocene glaciations. Considerable variations of the relief of the top-Neogene, vertical discontinuities cutting the Pleistocene and Neogene, stratigraphic gaps within the Pleistocene succession, and thick glaciolacustrine successions result from the vertical neotectonic movements in the intermediate area between the two provinces.
    Źródło:
    Geologos; 2009, 15, No. 3-4; 235-250
    1426-8981
    2080-6574
    Pojawia się w:
    Geologos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ammonites and ammonite stratigraphy of the uppermost Jurassic (Tithonian) of the Owadów–Brzezinki quarry (central Poland)
    Autorzy:
    Martja, B.
    Wierzbowski, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2060990.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    ammonites
    stratigraphy
    correlation
    Tithonian
    palaeogeography
    Volgian
    Bolonian–Portlandian
    amonity
    stratygrafia
    korelacja
    tyton
    paleogeografia
    Opis:
    The Tithonian ammonite succession at the Owadów–Brzezinki quarry, central Poland shows the presence of Subboreal ammonites of both NE European (“Volgian”) and NW European (“Bolonian–Portlandian”) affinity, making possible the correlation between the relevant ammonite subdivisions. The former are represented by Zaraiskites – Z. regularis Kutek and Z. zarajskensis (Michalski) as well as an early form of Virgatites – V. gerassimovi Mitta which enable the recognition of the upper part of the Scythicus Zone (the Zaraj¬skensis Subzone) and the lower part of the Virgatus Zone (the Gerassimovi Subzone) of the “Middle Volgian”. The latter are represented by Virgatopavlovia, which enables the correlation with the Fittoni Zone of the uppermost “Bolonian”, and by still younger assemblage of small-sized virgatitids – such as V. pusillus (Michalski), showing similarity to Progalbanites albani (Arkell) of the Albani Zone of the lowermost “Portlandian”. The new species established include: Zaraiskites lewinskii sp. nov. which represents a new member of the virgatitid lineage linking an older Z. pommerania (Arkell) with younger small-sized Virgatites, as well as two species of the genus Virgatopavlovia – V. janeki sp. nov. and V. dembowskae sp. nov. The appearance of ammonites of NW and NE European affinity in central Poland resulted from the opening of the new sea routes possibly related with tectonic activity in northern European areas at the transition from Early to Late Tithonian.
    Źródło:
    Volumina Jurassica; 2016, 14, 1; 65--122
    1896-7876
    1731-3708
    Pojawia się w:
    Volumina Jurassica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The first Early Jurassic ammonite find in central Poland
    Autorzy:
    Pieńkowski, G.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2061056.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    sowerby
    palaeogeography
    sea level changes
    Central Poland
    paleogeografia
    zmiany poziomu morza
    centralna Polska
    Opis:
    Tragophylloceras cf. loscombi (Sowerby) has been found in the Kaszewy 1 borehole (central Poland), in the Upper Pliensbachian strata (Margaritatus Zone, Subnodosus Subzone), assigned to the Drzewica Formation. Hitherto, all ammonite finds in the epicontinental Lower Jurassic in Poland have been restricted to Western Pomerania (NW Poland). This find points to a wider extent of the transgressive event occurring in the late Margaritatus Zone, following widespread regression at the beginning of this zone. Rapid and pronounced sea level changes in the early Late Pliensbachian confirms the hypothesis linking these changes with glacioeustasy.
    Źródło:
    Volumina Jurassica; 2014, 12, 1; 99--104
    1896-7876
    1731-3708
    Pojawia się w:
    Volumina Jurassica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lower Carboniferous solitary rugose corals from the Flett Formation of the Liard Basin, northwestern Canada vs. European and Asian Rugosa of the same geological age
    Autorzy:
    Chwieduk, Edward
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2023987.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Rugosa
    taxonomy
    palaeogeography
    Lower Carboniferous
    Canada
    koralowce
    rugozy
    taksonomia
    paleogeografia
    dolny karbon
    Kanada
    Opis:
    The paper focuses on the taxonomic description of the lower Carboniferous (uppermost Tournaisian to middle Viséan) solitary rugose corals from bedded limestone and shale units in the Flett Formation in the Jackfish Gap (eastern Liard Range), northwestern Canada. The corals described herein include 12 species representing the genera Ankhelasma Sando, 1961, Bradyphyllum Grabau, 1928, Caninophyllum Lewis, 1929, Cyathaxonia Michelin, 1847, Ekvasophyllum Parks, 1951, EnniskilleniaKabakovich in Soshkina et al., 1962, Vesiculophyllum Easton, 1944 and Zaphrentites Hudson, 1941. Two of these species are new (Ankhelasma canadense sp. nov. and Ekvasophyllum variabilis sp. nov.) and 6 taxa are described in open nomenclature. The distribution and relative abundance of solitary Rugosa in Europe and the Liard Basin confirm the geographical proximity of those areas and the open marine communication between them during the early Carboniferous. It therefore represents an important contribution to the determination of the time of isolation of the western Laurussia shelf fauna from that of southeastern Laurussia, as well as the time of the possible emergence of species from southeastern Laurussia into the western Laurussia seas. Of particular importance here are cosmopolitan taxa and the timing of their disappearance from the fossil record.
    Źródło:
    Acta Geologica Polonica; 2022, 72, 1; 33--88
    0001-5709
    Pojawia się w:
    Acta Geologica Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Phanerozoic paleoenvironment and paleolithofacies maps : Early Paleozoic
    Mapy paleośrodowiska i paleolitofacji fanerozoiku : wczesny paleozoik
    Autorzy:
    Golonka, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/183797.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    paleogeografia
    kambr
    ordowik
    sylur
    tektonika płyt litosfery
    Cambrian
    Ordovician
    Silurian
    plate tectonics
    paleogeography
    Opis:
    The paper presents the detailed plate tectonic, paleogeographic, paleoenvironment and plaeolithofacies maps for eight Early Paleozoic time intervals. Forty maps, generated using PLATES and PALEOMAP programs, contain information about plate tectonics, paleoenvironment, and plaeolithofacies during Cambrian, Ordovician and Silurian. Disintegration of supercontinent Pannotia and origin of Gondwana, Laurentia and Baltica occur during Early Cambrian. Oceans spreading continued during Late Cambrian and Early Ordovician; vast platform flooded by shallow seas existed on the continents. The plate tectonic reorganization happened during Middle Ordovician. Silurian was a time of Caledonian orogeny, closing of Early Paleozoic oceans and origin of supercontinent Laurussia as a result of Laurentia and Baltica collision. Information contained within global and regional papers were posted on the maps and the detailed paleoenvironment and plaeolithofacies zones were distinguished within the platforms, basins and ridges.
    Artykuł przedstawia szczegółowe mapy paleogeograficzne dla ośmiu przedziałów czasowych w obrębie wczesnego paleozoiku. Czterdzieści map, skonstruowanych przy użyciu programów PLATES i PALEOMAP, zawiera informacje dotyczące tektoniki płyt, paleośrodowiska i paleolitofacji w czasie kambru, ordowiku i syluru. We wczesnym kambrze nastąpił rozpad superkontynentu Pannotia i utworzyły się kontynenty: Gondwana, Laurencja, Bałtyka i Syberia. W późnym kambrze i wczesnym ordowiku w dalszym ciągu ma miejsce spreding oceanów, istnieją też w tym czasie rozległe platformy zalane przez płytkie morza na kontynentach. Reorganizacja płyt litosfery nastąpiła w środkowym ordowiku. Sylur był okresem orogenezy kaledońskiej, zamknięciem wczesno- paleozoicznych oceanów i powstania superkontynentu Laurosji z połączenia Laurencji i Bałtyki. Informacje zawarte w szeregu globalnych i regionalnych prac zostały naniesione na mapy, a w obrębie platform, basenów i grzbietów wydzielono poszczególne strefy paleośrodowiskowe i paleolitofacjalne
    Źródło:
    Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie; 2009, 35, 4; 589-654
    0138-0974
    Pojawia się w:
    Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Okresy wzmożonej antropopresji na obszarze Polski Środkowej w świetle badań holoceńskich osadów eolicznych, stokowych, rzecznych i torfowiskowych
    Periods of intense human impact in Central Poland recorded in aeolian, slope, fluvial and organic deposits
    Autorzy:
    Twardy, Juliusz
    Forysiak, Jacek
    Kittel, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/578408.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    antropopresja
    paleogeografia
    datowania radiowęglowe
    Polska Środkowa
    human impact
    palaeogeography
    radiocarbon dating
    Central Poland
    Opis:
    W niniejszej pracy zestawiono i przedyskutowano serię 120 datowań radiowęglowych holoceńskich osadów eolicznych, stokowych, rzecznych i torfowiskowych. Osady te powstawały w centralnej Polsce w warunkach antropopresji. Bazując na podziale stratygraficznym holocenu oraz chronologii archeologicznej omówiono zdarzenia, które prowadziły do powstawania wyżej wymienionych utworów geologicznych. Zdarzenia w geosystemach eolicznych, stokowych, dolinnych i torfowiskowych powiązano z funkcjonowaniem osadnictwa pradziejowego i historycznego w Polsce Środkowej. Szczególną uwagę zwrócono na kilka okresów, podczas których dochodziło do synchronicznej transformacji rzeźby form eolicznych, stoków, den dolin rzecznych i systemów torfowiskowych.
    The paper summarises and discusses a set of 120 radiocarbon dates of Holocene aeolian, slope, fluvial and peatbog sediments from Central Poland that were deposited under human impact. Based on both the Holocene chronostratigraphic division and archaeological chronology, events that led to the formation of these sediments are presented. A link is made connecting events in aeolian, slope, fluvial and peatbog geosystems to the activity of prehistoric cultures and to settlement development in modern times in Central Poland. Special attention is paid to periods in which the responses of different systems were synchronous to each other.
    Źródło:
    Acta Geographica Lodziensia; 2018, 107; 119-136
    0065-1249
    Pojawia się w:
    Acta Geographica Lodziensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Środowiskowe czynniki lokalizacji wybranych grodzisk w środkowej części Polski Zachodniej
    Environmental location factors of selected strongholds in central Western Poland
    Autorzy:
    Twardy, Juliusz
    Forysiak, Jacek
    Rodak, Sylwia
    Moździoch, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/578359.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    nawarstwienia antropogeniczne
    antropopresja
    paleogeografia
    Polska Zachodnia
    anthropogenic sediments
    human impact, palaeogeography
    Western Poland
    Opis:
    W pracy przedstawiono analizy czynników środowiskowych, które wpłynęły na lokalizację czterech wybranych grodzisk wczesnośredniowiecznych, położonych w centralnej części Polski Zachodniej. Badano następujące obiekty: grodzisko w Bobrownikach, usytuowane na granicy Pradoliny Warciańsko-Odrzańskiej i Wzniesień Zielonogórskich, następnie obiekt w Bytomiu Odrzańskim leżący w dolinie Odry na terenie Pradoliny Głogowskiej oraz grodziska w Solnikach i Popęszycach znajdujące się na Wzgórzach Dalkowskich. W terenie przeprowadzono badania geomorfologiczne i z zakresu geologii czwartorzędu, inne czynniki środowiskowe, takie jak hydrologia, gleby, potencjalna roślinność naturalna analizowano na podstawie źródeł literaturowych i kartograficznych. Za dominujący czynnik uznano rzeźbę terenu, bardzo istotną dla zapewnienia położenia obronnego grodom w Bobrownikach, Solnikach i Popęszycach. W dwóch przypadkach (Solniki i Bobrowniki) wyszukanie odpowiednich form terenu, takich jak ostrogi denudacyjne i wysokie krawędzie erozyjne, umożliwiło organizację grodziska niemalże bez wznoszenia wałów obronnych. Oprócz rzeźby terenu ważne były także elementy hydrologiczne (przebieg koryt rzecznych i rozmieszczenie podmokłości oraz bagnisk na dnie dużej doliny rzecznej), zapewniające obronne położenie obiektowi w Bytomiu Odrzańskim. Pozostałe czynniki naturalne miały niejednoznaczny i generalnie mniejszy wpływ na lokowanie grodów we wczesnym średniowieczu w centralnej części Polski Zachodniej.
    The paper presents environmental factors that influenced the location of four selected early medieval strongholds in central Western Poland. The following objects were examined: a stronghold at Bobrowniki, on the border between the Warta-Odra Pradolina and Zielona Góra Hillocks, a stronghold at Bytom Odrzański in the Odra River valley within the Głogów Pradolina, and strongholds at Solniki and Popęszyce in the Dalków Hills. Geomorphic and Quaternary research was carried out during fieldworks, while other environmental factors were analysed from literature and cartographic sources. The relief was considered the dominant factor; it was very important to provide a defensive location for the strongholds at Bobrowniki, Solniki and Popęszyce. In two cases (Solniki and Bobrowniki), finding suitable geomorphological forms, such as intervalley rims and high erosional edges, enabled the stronghold to be settled almost without building ramparts. Besides relief, hydrology was also important (the course of river channels and the distribution of wetlands and marshes at the bottom of a large river valley), which ensured the defensive location at Bytom Odrzański. Other natural factors had an ambiguous and generally smaller impact on the settlement of strongholds in the early Middle Ages in central Western Poland.
    Źródło:
    Acta Geographica Lodziensia; 2018, 107; 93-117
    0065-1249
    Pojawia się w:
    Acta Geographica Lodziensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Egzotyki strefy krynickiej (płaszczowina magurska) i ich znaczenie paleogeograficzne
    Exotic rocks of the Krynica Zone (Magura nappe) and their palaeogeographic significance
    Autorzy:
    Oszczypko, N.
    Oszczypko-Clowes, M.
    Salata, D.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/183561.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    egzotyki
    obszary zasilania
    basen magurski
    paleogeografia
    exotic rocks
    source areas
    Magura Basin
    paleogeography
    Opis:
    Poziomy egzotykowe w strefie krynickiej grupują się w utworach formacji szczawnickiej, zarzeckiej i magurskiej. Wśród egzotyków skał osadowych strefy krynickiej rozpoznano: pelagiczne wapienie tytonu-neokomu oraz litotamniowe wapienie paleogenu. W egzotykach magmowych większość to wulkanity, natomiast skały metamorficzne to głównie łupki łyszczykowe i gnejsy. Egzotyki skał osadowych i krystalicznych strefy krynickiej różnią się od tych z formacji jarmuckiej (mastrycht--paleocen) jednostki Grajcarka. Egzotyki eocenu i oligocenu strefy krynickiej nie wykazują bezpośredniego związku z pienińskim pasem skałkowym, a skały krystaliczne pochodzą z erozji terranu kontynentalnego. Pochodzenie egzotyków może być związane z eoceńską ekshumacją podłoża basenu magurskiego lub z domeną wewnętrznokarpacką (wewnętrzne Dacydy i/lub terran Cisy (Tisza))
    Sedimentary beds containing exotic pebbles occur in the Krynica Subunit. They occur mainly in deposits of the Szczawnica, Zarzecze and Magura fms. Pelagic limestones (Tithonian- -Neocomian) and lithothamnium limestones (Palaeogene) were recognized among sedimentary rocks of the Krynica Zone. Volcanites, rarely granitoides as well as schists, gneisses, quartzites and cataclasites were found in the group of crystalline exotic pebbles. The exotic pebbles from the Eocene--Oligocene beds of the Krynica Zone differ from those found in the Jarmuta Fm (Maastrichtian--Palaeocene) of the Grajcarek Unit. The exotic pebbles of the Krynica Subunit do not have direct connection with the Pieniny Klippen Belt, whereas crystalline rocks derived from a continental terrain. The provenance of these rocks could be connected with Eocene exhumation of the Magura Basin basement or with the Inner Carpathian realm (Inner Dacides and/or Tisza terrain)
    Źródło:
    Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie; 2006, 32, 1; 21-45
    0138-0974
    Pojawia się w:
    Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mięczaki z interglacjalnych iłów elbląskich z Elbląga i nadbrzeża
    Molluscs of interglacial clays from Elblag and nabrzeze
    Molljuski mezhlednikovykh ehl'blongskikh ilov El'blonga i nadbzhezha
    Autorzy:
    Brodniewicz, I.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/23443.pdf
    Data publikacji:
    1969
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
    Tematy:
    Elblag
    ily
    interglacjal eemski
    mieczaki
    fauna
    slimaki
    malze
    plejstocen
    paleogeografia
    stratygrafia
    rozmieszczenie geograficzne
    Źródło:
    Acta Palaeontologica Polonica; 1969, 14, 2
    0567-7920
    Pojawia się w:
    Acta Palaeontologica Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Palaeolatitudinal gradients along the southeastern Palaeo-Pacific margin and the distribution of Early Jurassic bivalves
    Autorzy:
    Damborenea, S. E.
    Echevarria, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2077321.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    South America
    bivalves
    palaeolatitudal gradients
    palaeogeography
    Early Jurassic
    Ameryka Południowa
    małże
    paleogeografia
    jura wczesna
    Opis:
    Presence-absence bivalve species data for each Early Jurassic stage along southeastern South America between 20 and 46°S present-day latitude were processed by a set of analytical methods to analyse the palaeolatitudinal patterns of diversity and distribution. The expected decrease in species diversity towards higher latitudes is punctuated by a consistent local diversity increase between 34 and 42°, especially evident during Pliensbachian and Toarcian times, which may be due to an abrupt change in palaeogeography at that latitude, coinciding with the Curicó direct connection to the open ocean and the establishment of an increased variety of habitats within the extensive Neuquén Basin. The proportions of systematic groups show relative increases towards both higher latitudes (Crassatelloidea, Nuculanoidea, Pectinoidea, Monotoidea, Inoceramoidea) and lower latitudes (Trigonioidea, Pholadomyoidea, Limoidea, Lucinoidea). Epifaunal bivalves were dominant during the Hettangian but by Pliensbachian–Toarcian times they were less common than infaunal ones, while semi-infaunal species had low diversities during the whole Early Jurassic. This study suggests that (a) large scale geographical conditions should be taken into account for the analysis of latitudinal diversity trends among benthonic faunas; and (b) latitudinal trends of some living bivalve lineages may have a longer and more complex history than previously thought.
    Źródło:
    Volumina Jurassica; 2015, 13, 1; 3--16
    1896-7876
    1731-3708
    Pojawia się w:
    Volumina Jurassica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Earliest Silurian articulate brachiopods from central Kazakhstan
    Autorzy:
    Modzalevskaya, T L
    Popov, L E
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/23084.pdf
    Data publikacji:
    1995
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
    Tematy:
    Stricklandia lens mullochensis
    sylur
    Kazachstan
    fauna
    skamienialosci
    Akidograptus acuminatus
    paleogeografia
    ramienionogi
    paleobiologia
    Monograptus cyphus
    Opis:
    An abundant early Silurian brachiopod assemblage of 14 species, with strong affinities to the early Rhuddanian faunas of Britain and Baltoscandia, was recovered from the Akkerme Peninsula, on the western side of Lake Balkhash, southern Central Kazakstan. The occurrence of Stricklandia lens mullochensis, which is ttre earliest member of the Stricklandia-Costistricklandia lineage, dates this brachiopod assemblage as early Rhuddanian, within a stratigraphic interval from the Akidograptus acuminatus to the lower part of the Monagraptus cyphus graptolite biozones. This is the first well documented record of early Rhuddanian brachiopods in Kazakhstan. The assemblage also includes Meifodia tulkulensis sp. nov. and Eospirifer cinghizicus with well preserved spiralia. The co-occurrence of Stricklandia lens mullochensis and Eospirifer cinghizicus has not been recorded previously and is regarded here as the most signiffcant difference between the early Rhuddanan brachiopod faunas of the Baltic (East-European) Plate and Britain; in contrast Eospirifer first appears in the two latter areas in the late Llandovery.
    Opisano obfitą faunę ramienionogową pochodzącą z wczesno-sylurskich warstw odsłoniętych wzdłuż północno-wschodniego wybrzeża półwyspu Akkerme (jez. Bałkasz, Kazachstan). Obecność w zespole Stricklandia lens mullochensis, która jest najwcześniejszym przedstawicielem linii Stricklandia-Costistricklandia, pozwala datować badany zespół na wczesny ruddanian, tj. interwał obejmujący poziomy od Akidograptus acuminatus do Monograptus cyphus. Jest to pierwsze tak dobrze udokumentowane występowanie ramienionogów tego wieku w Kazachstanie. Po raz pierwszy stwierdzono współwystępowanie Stricklandia lens mullochensis i Eospirifer cinghizicus, które zdaniem autorów, stanowi najistotniejszą różnicę między opisywaną fauną a zespołami tego wieku z Platformy Wschodnio-Europejskiej i Wielkiej Brytanii.
    Źródło:
    Acta Palaeontologica Polonica; 1995, 40, 4; 399-426
    0567-7920
    Pojawia się w:
    Acta Palaeontologica Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Upper Cretaceous (Maastrichtian) charophyte gyrogonites from the Lameta Formation of Jabalpur, Central India: palaeobiogeographic and palaeoecological implications
    Autorzy:
    Khosla, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/138589.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    charophyta
    palaeobotany
    palaeogeography
    biogeography
    Cretaceous-Paleogene boundary
    Charophyta
    paleobotanika
    paleogeografia
    biogeografia
    kreda
    paleogen
    granica
    Opis:
    A charophyte gyrogonite assemblage consisting of Platychara cf. sahnii, Nemegtichara grambastii and Microchara sp. is reported herein from two localities (Bara Simla Hill and Chui Hill sections) of the Lameta Formation at Jabalpur. The Lameta Formation locally underlying the Deccan traps has been shown to be pedogenically modified alluvial plain deposits containing one of the most extensive dinosaur nesting sites in the world. They are associated with dinosaur bones and freshwater ostracod assemblages that suggest a Late Cretaceous (Maastrichtian) age. This is the first detailed systematic account of charophyte gyrogonites from the Lameta Formation. This charophyte assemblage is compatible with the biostratigraphic attribution provided by the ostracods. From a biogeographic viewpoint, it exhibits considerable similarity to other infratrappean assemblages of the Nand, Dongargaon, and Dhamni-Pavna sections (Maharashtra), and some intertrappean assemblages of Kora in Gujarat, Rangapur in Andhra Pradesh and Gurmatkal in South India. Globally, the genus Microchara is well distributed throughout Eurasia, whereas the genus Platychara occurs richly in the Upper Cretaceous deposits of Europe, Asia, America and Africa. However, at the specific level, Platychara cf. sahnii shows close affinities with charophytes from the Maastrichtian of Iran whilst Nemegtichara grambastii shows distinct affinities with two species of Early Palaeogene deposits of China and Mongolia. The presence of charophyte gyrogonites in the Lameta sediments is attributed to local lacustrine and palustrine conditions within a flood plain environment.
    Źródło:
    Acta Geologica Polonica; 2014, 64, 3; 311-323
    0001-5709
    Pojawia się w:
    Acta Geologica Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zapis dynamiki przeplywu wody i transportu rumowiska w cechach teksturalnych zwirowych osadow korytowych
    Autorzy:
    Wyzga, B
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/844523.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Przyrodników im. Kopernika
    Tematy:
    paleogeografia
    rzeki zwirowe
    osady rzeczne
    zwir rzeczny
    tekstura
    transport rumowiska
    przeplyw wody
    dynamika przeplywu
    Źródło:
    Wszechświat; 2010, 111, 04-06; 127-131
    0043-9592
    Pojawia się w:
    Wszechświat
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polskie Solnhofen
    Polish Solnhofen
    Autorzy:
    Kin, A.
    Błażejowski, B.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2074952.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    Fossil-Lagerstätte
    tachonomia
    paleośrodowisko
    paleogeografia
    jura późna
    Polska
    Fossil-Lagerstatte
    taphonomy
    palaeoenvironment
    palaeogeography
    Late Jurassic
    Opis:
    We briefly report on recent discovery of a new Fossil-Lagerstätte at Owadów-Brzezinki quarry (central Poland), where Upper Jurassic (Upper Tithonian = Middle Volgian) shallow water carbonates are exposed. Th section includes a richly fossiliferous horizon of lithographic-type limestones, formed in a lagoonal depositional environment. Numerous organic and phosphatic remains of wide range of both marine and terrestrial creatures, including horseshoe crabs and decapods, disarticulated fish skeletons, remains of marine reptiles, ammonites, dragonflies, beetles, and rare isolated pterosaur bones and teeth, were found in association with an extremely abundant small bivalves Corbulomima obscura. The richly fossiliferous horizon at Owadów-Brzezinki is stratigraphically closely related to one of the world's most famous Fossil-Lagerstätte sites – Solnhofen (Bavaria, south-central Germany).
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2012, 60, 7; 375-379
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Geological setting and lithological inventory of the Czarna Woda conglomerates (Magura Nappe, Polish Outer Carpathians)
    Autorzy:
    Oszczypko, Nestor
    Oszczypko-Clowes, Marta
    Olszewska, Barbara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1835589.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    exotic rocks
    source areas
    Magura Basin
    stratigraphy
    paleogeography
    egzotyki
    obszary zasilania
    basen magurski
    stratygrafia
    paleogeografia
    Opis:
    During the late Oligocene to early Miocene the residual Magura Basin was located along the front of the Pieniny Klippen Belt (PKB). This basin was supplied with clastic material derived from a south-eastern direction. In the Małe (Little) Pieniny Mts. in Poland, the late Oligocene/early Miocene Kremna Fm. of the Magura Nappe (Krynica subunit) occurs both in front of the PKB as well as in the tectonic windows within the PKB. Lenses of exotic conglomerates in the Kremna Fm. contain frequent clasts of Mesozoic limestones (e.g. limestones with “filaments” microfacies and Urgonian limestones) and Eocene shallow-water limestones. Fragments of crystalline and volcanic rocks occur subordinately. The provenance of these exotic rocks could be probably connected with Eocene exhumation and erosion of the SE part of the Dacia and Tisza Mega-Units.
    Źródło:
    Acta Geologica Polonica; 2020, 70, 3; 397-418
    0001-5709
    Pojawia się w:
    Acta Geologica Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bashkirian Rugosa (Anthozoa) from the Donets Basin (Ukraine). Part 8. The Family Kumpanophyllidae Fomichev, 1953
    Autorzy:
    Fedorowski, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/138687.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Rugosa
    Anthozoa
    Carboniferous
    early Pennsylvanian
    taxonomy
    palaeogeography
    koralowce
    koralowce czteropromienne
    rugozy
    karbon
    pensylwan
    taksonomia
    paleogeografia
    Opis:
    The Family Kumpanophyllidae Fomichev, 1953, synonymised by Hill (1981) with the Family Aulophyllidae Dybowski, 1873, is emended and accepted as valid. The new concept of this family, based on both new collections and discussion on literature data, confirms the solitary growth form of its type genus Kumpanophyllum Fomichev, 1953. However, several fasciculate colonial taxa, so far assigned to various families, may belong to this family as well. The emended genus Kumpanophyllum forms a widely distributed taxon, present in Eastern and Western Europe and in Asia. Its Serpukhovian and Bashkirian occurrences in China vs Bashkirian occurrences in the Donets Basin and in Spain, may suggest its far-Asiatic origin, but none of the existing taxa can be suggested as ancestral for that genus. Thus, the suborder position of the Kumpanophyllidae remains unknown. Four new species: K. columellatum, K. decessum, K. levis, and K. praecox, three Kumpanophyllum species left in open nomenclature and one offsetting specimen, questionably assigned to the genus, are described.
    Źródło:
    Acta Geologica Polonica; 2019, 69, 3; 431-463
    0001-5709
    Pojawia się w:
    Acta Geologica Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Geological setting and lithological inventory of the Czarna Woda conglomerates (Magura Nappe, Polish Outer Carpathians)
    Autorzy:
    Oszczypko, Nestor
    Oszczypko-Clowes, Marta
    Olszewska, Barbara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/138810.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    exotic rocks
    source areas
    Magura Basin
    stratigraphy
    paleogeography
    egzotyki
    obszary zasilania
    basen magurski
    stratygrafia
    paleogeografia
    Opis:
    During the late Oligocene to early Miocene the residual Magura Basin was located along the front of the Pieniny Klippen Belt (PKB). This basin was supplied with clastic material derived from a south-eastern direction. In the Małe (Little) Pieniny Mts. in Poland, the late Oligocene/early Miocene Kremna Fm. of the Magura Nappe (Krynica subunit) occurs both in front of the PKB as well as in the tectonic windows within the PKB. Lenses of exotic conglomerates in the Kremna Fm. contain frequent clasts of Mesozoic limestones (e.g. limestones with “filaments” microfacies and Urgonian limestones) and Eocene shallow-water limestones. Fragments of crystalline and volcanic rocks occur subordinately. The provenance of these exotic rocks could be probably connected with Eocene exhumation and erosion of the SE part of the Dacia and Tisza Mega-Units.
    Źródło:
    Acta Geologica Polonica; 2020, 70, 3; 397-418
    0001-5709
    Pojawia się w:
    Acta Geologica Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Signatures of Late Neoproterozoic Gondwana assembly and Maronian glaciation in Lesser Himalaya: a palaeogeographical and stratigraphical approach
    Autorzy:
    Umar, M.
    Betts, P.
    Khan, M. M. S.
    Sabir, M. A.
    Farooq, M.
    Zeb, A.
    Jadoon, U. K.
    Ali, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/139442.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Neoproterozoic
    palaeogeography
    Glaciation
    Rodinia break-up
    Lesser Himalaya
    neoproterozoik
    paleogeografia
    zlodowacenie
    Rodinia
    rozpad
    Himalaje Małe
    Opis:
    Stratigraphical and sedimentological analyses of Late Neoproterozoic successions in Lesser Himalaya are combined herein with palaeogeographical considerations and comparisons with equivalent successions in India and South China. The succession starts with the Hazara Formation, which contains complete and incomplete Bouma sequences suggesting its deposition in deep marine turbidite settings. The overlying Tanawal Formation, rich in massive sandstone, shale and siltstone, was deposited in shallow marine conditions, as indicated by the presence of parallel lamination, large scale tabular, trough cross- and hummocky cross-stratifications. The Tanawal Formation facies shift laterally from proximal (south-southeast) to distal (north-northwest). The glaciogenic Tanaki Boulder Bed, overlying the Tanawal Formation, was deposited during the Maronian glaciation. It is equivalent to the Blaini Formation of India, and to the Sinian diamictites of South China. The Abbottabad Formation of Cambrian age overlies the Tanaki Boulder Bed, and is composed of dolomite, chert nodules and phosphate-rich packages; similar successions are documented in India and South China at the same stratigraphical interval. The similarities of the Neoproterozoic successions of Lesser Himalaya (both in Pakistan and India) and South China suggests their possible proximity during the break-up of Rodinia and the assembly of the Gondwana Supercontinent.
    Źródło:
    Acta Geologica Polonica; 2015, 65, 1; 1-19
    0001-5709
    Pojawia się w:
    Acta Geologica Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Permian to Triassic paleokarst of the Świętokrzyskie (Holy Cross) Mts, central Poland
    Permsko-triasowy kras kopalny Gór Świętokrzyskich, Polska środkowa
    Autorzy:
    Urban, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/183335.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    kras kopalny
    perm
    trias
    paleogeografia
    Góry Świętokrzyskie
    paleokarst
    Permian
    Triassic
    paleogeography
    Świętokrzystkie (Holy Cross) Mts.
    Opis:
    This paper presents classification of the Permian and Triassic paleokarst forms in the Świętokrzyskie Mts, systematic description of the groups of forms and their fillings as well as conclusions concerning environmental conditions of their development. Four groups were distinguished among paleokarst forms developed before the deposition of the Buntsandstein whereas five ones developed during the Buntsandstein deposition (proceeding diachronically) and/or the Middle Triassic time. The Permian-Triassic paleokarst was conditioned by the Variscan tectonic movements and up-lift as well as subsequent formation of the Danish-Polish Trough. The Permian karst developed in the area of mountainous morphology and were often connected with hydrothermal processes. The Triassic karst formed due to tectonic activity stimulating morphological rejuvenation of the region. Wide and low passages representing one of the Triassic paleokarst group presumably formed in fresh and sea waters mixing zone.
    Artykuł prezentuje klasyfikację permskich i triasowych form paleokrasowych w Górach Świętokrzyskich, systematyczny opis poszczególnych typów tych form oraz ich wypełnień, jak również wnioski dotyczące warunków ich rozwoju. Wyróżniono cztery typy form pseudokrasowych powstałych przed sedymentacją osadów pstrego piaskowca oraz pięć typów tworzących się w trakcie sedymentacji pstrego piaskowca (następującej diachronicznie) oraz/lub środkowego triasu. Permsko--triasowy kras kopalny był warunkowany waryscyjskimi ruchami tektonicznymi oraz wyniesieniem regionu, a następnie tworzeniem się niecki duńsko-polskiej. Kras permski rozwijał się na obszarze o górskiej rzeźbie i był często związany z procesami hydrotermalnymi. Kras triasowy powstał w rezultacie aktywności tektonicznej powodującej odnowienie rzeźby regionu. Szerokie i niskie kanały reprezentujące jedną z generacji krasu triasowego utworzyły się prawdopodobnie w strefie mieszania się wód słodkich i słonych.
    Źródło:
    Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie; 2007, 33, 1; 5-50
    0138-0974
    Pojawia się w:
    Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ewolucja basenu niecki miechowskiej w jurze jako rezultat regionalnych przemian tektonicznych
    Evolution of the Miechów Depression basin in the Jurassic as a result of regional tectonical changes
    Autorzy:
    Złonkiewicz, Z.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2074456.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    niecka miechowska
    paleogeografia
    jura
    Miechów Depression
    Włoszczowa Massif
    Mid-Polish Trough
    Jurassic
    palaeotectonics
    oblique extension
    Opis:
    Evolution of a sedimentary basin in the Miechów Depression (MD) during the Jurassic was due to the synsedimentary tectonic activity of the Caledonian–Variscan structures. There was a local zone of maximal subsidence extending NW–SE in its area. The Włoszczowa Massif (WM) in the basement of the Permian-Mesozoic cover in central and NW part of theMD was an element of a little lesser subsidence in comparison to the adjacent NW and SE areas. A narrow graben in the Lasocin–Strzelce Dislocation Zone separated it from the Holy Cross Mts. Block (HCM). The Mid-Polish Trough invaded the MD from the NW. The edge of WM (Pilica Fault) limited a reach of the pre-Bathonian SE ingressions. In addition, transgression from an inland basin (from SE) developed since the Bathonian. Grabens and horsts elongated NNW–SSE were formed in the central part of MD. They continued further S-wards beyond the edge of the Carpathians. In the Callovian and Late Jurassic facial zones in the central and NW part of the MD were elongated NW–SE. The zone of major subsidence was located between Pągów and Kostki Małe and stretched further SE into the basin of the Carpathian Foreland. During the Late Oxfordian and Kimmeridgian the shallowest zone of the basinSWto theHCMwas located in theNpart of the WM. Structures formed in the MD area pointed at an oblique extension directed to NW. It was effected by palaeostress directed to NW, stronger in the NW part of the area and gradualy decreasing. The stress reactivated two oblique-slip fault systems: Kraków–Lubliniec and Lasocin–Strzelce. Also an increasing tension to W, stronger in its S part, might be recognized. It activated the Zawiercie Fault in the Late Bajocian and caused left-slip rotation of the WM in the Late Oxfordian. The tectonic model controlling sedimentation during the Latest Jurassic and Early Cretaceous was very similar to the pattern of subsiding and elevating zones formed in this area during Variscan compression. The Mid-Polish Trough was formed by dextral extension and reactivation of dislocations parallel to the edge of the East European Craton. The consolidated HCM-block belonged to a zone of elevated blocks, characteristic for the axial part of an extension basin.
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2006, 54, 6; 534-540
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozwój wybrzeża mierzejowego we wschodniej części Zatoki Pomorskiej
    Development of the barrier coast in the eastern part of Pomeranian Bay
    Autorzy:
    Sydor, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2076128.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    wybrzeże mierzejowe
    Zatoka Pomorska
    zmiany poziomu morza
    paleogeografia
    barrier coast
    Pomeranian Bay
    sea-level changes
    palaeogeography
    Opis:
    The studies were conducted on the barrier coast located in the eastern part of Pomeranian Bay. The main study goal was to present the development of the barrier coast between Niechorze and Kołobrzeg, with particular emphasis on the impact of sea level changes in the Baltic Sea. Based on collected data, three basic groups of deposits were identified in the study area: barrier basement deposits, barrier deposits, and Rega River outlet cone deposits. To recreate the barrier development stages, sea level changes in the eastern part of Pomeranian Bay for the last 8,500years were reconstructed. At that time, the coast migrated to the south. The first barriers in the study area appeared around 7,500years b2k. The main factors conditioning the barrier coast development in were climate changes, sea level changes, barrier basement morphology and lithology, as well as the amount of supplied sedimentary material. The reconstructed stages of barrier development show that there are sections of different barrier types (landward-migrating to accreted barrier, landward-migrating barrier through accreted barrier to landward-migrating barrier, landward-migrating barrier) in the study area.
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2021, 69, 1; 21--32
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Radiolarians of the uppermost Oxfordian (Hypselum Zone) of the Wieluń Upland (central Poland)
    Autorzy:
    Smoleń, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2060992.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    radiolarians
    Wieluń Upland
    Central Poland
    stratigraphy
    palaeogeography
    Upper Oxfordian
    radiolarie
    Wyżyna Wieluńska
    centralna Polska
    stratygrafia
    paleogeografia
    Opis:
    Radiolarian assemblages from the uppermost Oxfordian (Hypselum Zone) deposits of two sections (Katarowa Góra and Bobrowniki) in the Wieluń Upland (central Poland) are studied for the first time. The overall composition of the assemblages is characterized by low taxonomic diversity, with many individuals of spherical morphotypes, with dominance of the family Williriedellidae and Gongylothoracidae, among the nassellarians. The radiolarians show features mostly of the Northern Tethyan fauna. Additionally, more cosmopolitan forms consisting of spumellarians and of cold water representatives of the family Parvicingulidae appear in the middle and upper parts of the Hypselum Zone. This change in the character of the radiolarian assemblages suggests Boreal influences into the Submediterranean basin related to activity of sea currents, which have been stimulated by climatic changes during the latest Oxfordian.
    Źródło:
    Volumina Jurassica; 2016, 14, 1; 51--64
    1896-7876
    1731-3708
    Pojawia się w:
    Volumina Jurassica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Morfo- i osadotwórcze skutki zmian poziomu jeziora Jasień w późnym vistulianie i holocenie
    Geomorphological and sedimentological impact of lake level changes in the late Vistulian and Holocene, Jasień lake
    Autorzy:
    Florek, W.
    Majewski, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/294516.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
    Tematy:
    jezioro Jasień
    terasa jeziorna
    osady jeziorne
    paleogeografia
    holocen
    Jasień lake
    limnic terrace
    limnic deposits
    palaeogeography
    Holocene
    Opis:
    Wykorzystując wcześniej opublikowane prace oraz materiały jeszcze nieopublikowane, autorzy przeprowadzili ocenę danych geologicznych i paleobiologicznych zebranych w rynnie jeziora Jasień z punktu widzenia paleogeograficznego, a przede wszystkim paleohydrologicznego. Analiza ta wykazała trafność większości uwag zawartych we wcześniejszych pracach W. Florka i jego współpracowników traktujących o zmianach poziomu jezior występujących na dnie rynny jeziora Jasień. Nowsze dane paleobiologiczne i geologiczne pozwoliły na uściślenie wcześniejszych danych i ich korektę.
    The paper focuses on palaeogeography and, dominantly, palaeohydrology of the Jasień lake trough. The analysis is based on re-assessment ofpreviously published geological and palaeobiological data, as well as on new, yet unpublished materials. Geomorphic evidence for lake level changes within the trough includes lake shore terraces, relict cliffs from earlier stages of higher lake stands, small and flattened coastal bars, plains built of limnic and palustrine deposits, and deltas formed by tributary streams (mainly by Obrówka). The current appearance ofall these landforms is the outcome ofprocesses acting since the stabilization of lake level in the Atlantic period. The following deposits of late Pleistocene age have been recognized in the Jasień lake trough: outwash sand and gravel, varved clays, calcareous gytja, lake marl with malacofauna, detrital gytja, and moss peat. The Holocene is represented by calcareous, calcareous-detrital and detrital gytja, variously decomposed peat and charcoal. The origin oflake sedimentary sequences was connected with lake level changes. In the late Vistulian the lake stands were considerably higher than today, whereas in the early Holocene the lake level dropped below the present one. Since the middle ofthe Atlantic period lake stands in the Jasień trough have fluctuated very little because the main lake is open at the downstream end, whereas dry periods have resulted in minor oscillations, up to 1 m. Recent drainage and channelization works have contributed to the lake level drop by a similar value.
    Źródło:
    Landform Analysis; 2008, 7; 35-42
    1429-799X
    Pojawia się w:
    Landform Analysis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Late Ordovician palaeogeography and the positions of the Kazakh terranes through analysis of their brachiopod faunas
    Autorzy:
    Popov, L. E.
    Cocks, L. R. M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/138779.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Sandbian
    katian
    brachiopods
    Kazakhstan
    palaeogeography
    Central Asian Orogenic Belt
    sandb
    kat
    ramienionogi
    Kazachstan
    paleogeografia
    Azja Środkowa
    Opis:
    Detailed biogeographical and biofacies analyses of the Late Ordovician brachiopod faunas with 160 genera, grouped into 94 faunas from individual lithotectonic units within the Kazakh Orogen strongly support an archipelago model for that time in that area. The Kazakh island arcs and microcontinents within several separate clusters were located in the tropics on both sides of the Equator. Key units, from which the Late Ordovician faunas are now well known, include the Boshchekul, Chingiz-Tarbagatai, and Chu-Ili terranes. The development of brachiopod biogeography within the nearly ten million year time span of the Late Ordovician from about 458 to 443 Ma (Sandbian, Katian, and Hirnantian), is supported by much new data, including our revised identifications from the Kazakh Orogen and elsewhere. The Kazakh archipelago was west of the Australasian segment of the Gondwana Supercontinent, and relatively near the Tarim, South China and North China continents, apart from the Atashu-Zhamshi Microcontinent, which probably occupied a relatively isolated position on the south-western margin of the archipelago. Distinct faunal signatures indicate that the Kazakh terranes were far away from Baltica and Siberia throughout the Ordovician. Although some earlier terranes had joined each other before the Middle Ordovician, the amalgamation of Kazakh terranes into the single continent of Kazakhstania by the end of the Ordovician is very unlikely. The Late Ordovician brachiopods from the other continents are also compared with the Kazakh faunas and global provincialisation statistically determined.
    Źródło:
    Acta Geologica Polonica; 2017, 67, 3; 323-380
    0001-5709
    Pojawia się w:
    Acta Geologica Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stan wiedzy o późnym vistulianie w regionie łódzkim
    State of knowledge about the Late Vistulian (Weichselian late glacial) in the Łódź Region)
    Autorzy:
    Dzieduszyńska, Danuta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/578371.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    schyłek plejstocenu
    środowiska morfogenetyczne
    paleogeografia
    chronostratygrafia
    denudacja
    agradacja
    Pleistocene decline
    morphogenetic environments
    palaeogeography
    chronostratigraphy
    denudation
    aggradation
    Opis:
    Artykuł przedstawia stan rozpoznania paleogeograficznego późnego vistulianu w regionie łódzkim. Dla środowisk sedy-mentacyjnych: fluwialnego, stokowego i eolicznego, wyróżniono tendencje przebiegu agradacji i degradacji oraz scharakte-ryzowano zachowane dowody geologiczne i morfologiczne. Procesy morfogenetyczne zostały odniesione do globalnych, szybkich zmian klimatycznych okresu przejściowego plejstocen-holocen i zróżnicowanych warunków lokalnych. Zwrócono uwagę na niejednolitość stosowania terminu „późny vistulian”, zależnie od podziału stratygraficznego bądź dla obszarów glacjalnych, bądź ekstraglacjalnych. Podkreślono postęp, jaki dokonał się w rejestracji świadectw późnego vistulianu. W kontekście przyrastającej ilości danych z badań interdyscyplinarnych rysuje się możliwość konstrukcji regionalnego mo-delu rozwoju środowiska.
    The article presents the palaeogeographical recognition of the Late Vistulian in the Łódź Region. For three sedi-mentary environments – fluvial, slope and aeolian – tendencies of aggradation and degradation have been identified and preserved geological and morphological evidences have been characterized. Morphogenetic processes have been related to global climatic changes of the Pleistocene-Holocene transition and varying local conditions. Attention was drawn to non-uniformity in the application of the term “Late Vistulian”, depending on the stratigraphical division, or to glacial or extragla-cial areas. The progress that has been made in the registration of the Late Vistulian processes is emphasized. In view of the increasing data of interdisciplinary research, the construction of a regional model for the environmental development is pos-sible in the nearest future.
    Źródło:
    Acta Geographica Lodziensia; 2013, 101; 25-36
    0065-1249
    Pojawia się w:
    Acta Geographica Lodziensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Phanerozoic paleoenvironment and paleolithofacies maps : Mesozoic
    Mapy paleośrodowiska i paleolitofacji fanerozoiku : mezozoik
    Autorzy:
    Golonka, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/184125.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    trias
    jura
    kreda
    tektonika płyt
    paleogeografia
    masowe wymieranie
    Triassic
    Jurassic
    Cretaceous
    plate tectonics
    paleogeography
    mass extinction
    Opis:
    The paper presents the detailed plate tectonic, paleogeographic, paleoenvironment and paleolithofacies maps for eight Mesozoic time intervals. The most significant Triassic convergent event was the Indosinian orogeny, the collision of Indochina and Indonesia with South China, and consolidation of Chinese blocks. The continued northward drift of the Cimmerian continents corresponded with the closing of the Paleotethys and opening of the Neotethys Ocean. Plate tectonic activity around the Triassic-Jurassic boundary caused paleogeographic and paleoclimatic change, which triggered mass extinction. The rifting in the Atlantic during the Early Jurassic was followed by Middle and Late Jurassic spreading. Cretaceous was the time of the farther spreading of Central Atlantic, as well as origin of South Atlantic and Indian oceans. These events were leading to the maximum dispersion of continents during Phanerozoic times.
    Artykuł przedstawia szczegółowe mapy obrazujące tektonikę płyt, paleogeografię, paleośrodowisko i paleolitofacje ośmiu mezozoicznych przedziałów czasowych. Mapy te dotyczą przedziałów czasowych w obrębie triasu, jury i kredy. Głównym konwergentnym wydarzeniem w okresie późnego triasu była orogeneza indochińska, czyli kolizja Indochin i Indonezji z południowymi Chinami, oraz konsolidacja bloków chińskich. Postępujący w kierunku północnym dryft płyt kimeryjskich spowodował zamykanie oceanu Paleotetyda i otwieranie się oceanu Neotetyda. Aktywna tektonika płyt na granicy triasu i jury spowodowała zmiany paleogeograficzne i paleoklimatyczne, które wywołały masowe wymieranie gatunków fauny i flory. Rifting Atlantyku centralnego w okresie wczesnej jury poprzedził środkowojurajski i późnojurajski spreding tego oceanu. W kredzie nastąpił dalszy spreding Atlantyku centralnego, jak również narodziny Atlantyku południowego i Oceanu Indyjskiego. Wydarzenia te prowadziły do największego w fanerozoiku rozproszenia kontynentów.
    Źródło:
    Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie; 2007, 33, 2; 211-264
    0138-0974
    Pojawia się w:
    Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Formy lodowcowe i wodnolodowcowe w Dolinie Kościeliskiej (Tatry Zachodnie)
    Glacial and fluvioglacial forms In the Kościeliska Valley (Western Tatra Mts.)
    Autorzy:
    Nowacki, Ł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2074448.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    formy lodowcowe
    morfologia
    paleogeografia
    Dolina Kościeliska
    Tatry
    glacial forms
    morphology
    paleogeography
    Kościeliska Valley
    Western Tatra Mts.
    Opis:
    In the upper part of Kościeliska Valley several erosive (cirque and glacial trimlines) and accumulative (terminal moraines, marginal moraines, interlobate moraines and fossil rock glacier) glacial forms can be easily seen. Basing on their order and extent as well as on correlation other Tatrya valleys the deglaciation process of last mountain glaciations (Würm — Białka Stadial) in the Kościeliska Valley can be tentatively reconstructed.
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2006, 54, 7; 605-609
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Phanerozoic paleoenvironment and paleolithofacies maps : Cenozoic
    Mapy paleośrodowiska i paleolitofacji fanerozoiku : kenozoik
    Autorzy:
    Golonka, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/183799.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    Oligocene
    miocen
    paleocen
    eocen
    oligocen
    pliocen
    tektonika płyt litosfery
    paleogeografia
    Paleocene
    Eocene
    Miocene
    Pliocene
    plate tectonics
    paleogeography
    Opis:
    The paper presents the detailed plate tectonic, paleogeographic, paleoenvironment and plaeolithofacies maps for seven Cenozoic time intervals. Thirty five maps, generated using PLATES and PALEOMAP programs, contain information about plate tectonics, paleoenvironment, and paleolithofacies during Paleocene, Eocene, Oligocene, Miocene and Pliocene, time slices. The spatial reconstruction of basin architectures during their origin, expansion, closure and inversion as well as the dynamic of intrabasinal ridges were obtained by palinspastic modeling. This modeling utilized paleomagnetic data and stratigraphic-facies analysis of basins and ridges. Information contained within global and regional papers were selected and posted on the maps. The detailed paleoenvironment and plaeolithofacies zones were distinguished within the basins. The paleogeographic maps illustrate the geodynamic evolution of Earth from Late Cretaceous to Neogene, spreading and origin of new oceans, oceans closing, collisions, continents accretion and origin of new supercontinents.
    Artykuł przedstawia szczegółowe mapy paleogeograficzne dla siedmiu przedziałów czasowych w obrębie kenozoiku. Trzydzieści pięć map, skonstruowanych przy użyciu programów PLATES i PALEOMAP, zawiera informacje dotyczące tektoniki płyt, paleośrodowiska i paleolitofacji w czasie paleocenu, eocenu, oligocenu, miocenu i pliocenu. Przestrzenną rekonstrukcję architektury basenów w okresie ich powstawania, ekspansji, zamykania i inwersji oraz analizę dynamiki grzbietów śródbasenowych uzyskano, wykonując modelowanie palinspastyczne, przy uwzględnieniu badań paleomagnetycznych oraz analizy stratygraficzno-facjalnej basenów i rozdzielających je grzbietów. Informacje zawarte w szeregu globalnych i regionalnych prac zostały wyselekcjonowane i naniesione na mapy. W obrębie basenów wydzielono poszczególne strefy paleośrodowiskowe i paleolitofacjalne. Mapy paleogeograficzne ilustrują geodynamiczną ewolucję Ziemi od późnej kredy po neogen, rozrost (spreding) i tworzenie się oceanów, zamykanie się oceanów, kolizje, łączenie się kontynentów i tworzenie się nowych superkontynentów.
    Źródło:
    Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie; 2009, 35, 4; 507-587
    0138-0974
    Pojawia się w:
    Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Phanerozoic paleoenvironment and paleolithofacies maps : late Palezoic
    Mapy paleośrodowiska i paleolitofacji fanerozoiku : późny palezoik
    Autorzy:
    Golonka, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/184128.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    dewon
    karbon
    perm
    tektonika płyt litosfery
    paleogeografia
    masowe wymieranie
    Devonian
    Carboniferous
    Permian
    plate tectonics
    paleogeography
    mass extinction
    Opis:
    The paper presents the detailed plate tectonic, paleogeographic, paleoenvironment and paleolithofacies maps for eight Late Paleozoic time intervals. These maps are dealing with the Devonian, Carboniferous and Permian time slices. The relationship of the continental configuration, lithofacies, tectonics and climate from the disassembly of Oldredia to the assembly of Pangea is clearly depicted on this series of reconstructions. The distribution of lithofacies shows climatic change associated with continental disassembly and assembly. The breakup of continents and origin of oceans generated basins related to rifting and passive margin development. The assembly of continents contributed to the formation of foreland basins. The subduction zones are related to the back--arc basins. The biological extinction events were perhaps related to the plate reorganization and mantle plume activity.
    Artykuł przedstawia szczegółowe mapy obrazujące tektonikę płyt, paleogeografię, paleośrodowisko i paleolitofacje ośmiu przedziałów czasowych późnego paleozoiku. Mapy dotyczą szeregu przedziałów czasowych w obrębie dewonu, karbonu i permu. Wzajemne stosunki pomiędzy konfiguracją kontynentów, litofacjami, tektoniką płyt i klimatem, jakie panowały w okresie od rozpadu superkontynentu Oldredia aż po powstania nowego superkontynentu Pangen, są wyraźnie zaznaczone na poszczególnych mapach tworzących spójną serię rekonstrukcji palinspastycznych. Rozkład litofacji jest wyraźnie związany z rozpadem i łączeniem się kontynentów, a także ze zmianami klimatu wywołanymi tektoniką płyt. Rozpad kontynentów i tworzenie się oceanów wpłynęło na powstanie basenów związanych z ryftingiem i rozwojem krawędzi pasywnych. Łączenie się kontynentów przyczyniło się do tworzenia basenów przedgórskich. Strefy subdukcji związane są z basenami załukowymi. Zmiany klimatu i wymieranie są związane z reorganizacją płyt i aktywnością pióropuszy płaszcza.
    Źródło:
    Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie; 2007, 33, 2; 145-209
    0138-0974
    Pojawia się w:
    Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zapis lądowych etapów historii geologicznej Gór Świętokrzyskich w osadach i formach krasowych – wybrane przykłady
    Records of terrestrial stages of geological history of the Świętokrzyskie (Holy Cross) Mountains in the karst forms and their sediments – selected examples
    Autorzy:
    Urban, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2062129.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    kras
    perm
    trias
    kenozoik
    paleogeografia
    tektonika
    Góry Świętokrzyskie
    karst
    Permian
    Triassic
    Cenozoic
    paleogeography
    tectonics
    Holy Cross Mountains
    Opis:
    Artykuł prezentuje trzy przykłady interpretacji zdarzeń geologicznych oraz warunków paleogeograficznych i paleośrodowiskowych dokonanych na podstawie badań form krasowych w skałach węglanowych dewonu Gór Świętokrzyskich. Pierwszy relacjonowany kierunek badań dotyczy kopalnych form krasowych w dwu stanowiskach Wietrznia oraz Jaworznia i dokumentuje późnopermską ewolucję rzeźby i jej tektoniczne odmłodzenie na początku triasu. Następne interpretacje dotyczą form krasu kenozoicznego. Analiza przestrzennego rozwoju podziemnych systemów krasowych umożliwiła określenie poziomów stabilizacji bazy erozyjnej w neogenie. Najwyższy poziom krasowy (Łagów) był zapewne związany z poziomem neogeńskiego zbiornika morskiego w zapadlisku przedkarpackim. Z kolei badania osadów piaszczystych w wypełnieniach form krasowych, w tym przede wszystkim analiza obtoczenia i kształtu ziarn pozwoliły na wyróżnienie pięciu typów ziarn piasków o różnym pochodzeniu, w tym pochodzących z lokalnych zwietrzelin różnych skał oraz ziarn pirogenicznych. Analiza ta stała się podstawą do określenia zasięgu pokrywy dolnotriasowej, oceny rozwoju krasu w czwartorzędzie, a także do sformułowania sugestii dotyczących paleośrodowiska neogenu.
    The paper presents three examples of interpretations of geological events and paleogeographic and paleoenvironmental conditions made on the basis of studies of karst forms in Devonian carbonate rocks of the Świętokrzyskie (Holy Cross) Mountains, central Poland. The first study concerns paleokarst forms in two sites: Wietrznia and Jaworznia which record the Late Permian relief evolution and its tectonic rejuvenation at the beginning of the Triassic period. The next two interpretations concern the Cenozoic karst forms. Analysis of spatial development of subsurface karst systems made possible to determine of erosional base stabilization levels during the Neogene. The highest karst horizon (Łagów) was most probably related to the level of one of the transgressions in the Fore-Carpathian marine basin. In turn, the study of sand sediments filling karst forms, particularly analysis of roundness and shape of sand grains enables to distinguish five types of sand grains of different genesis, among which are grains originated from various local weathered rocks as well as pyrogenic particles. On the basis of this analysis the extent of Lower Triassic cover was determined and karst development during the Quaternary period was assessed, as well as some suggestions on the Neogene paleoenvironment were formulated.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2013, 454; 77--101
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The erratic rocks of the Upper Cretaceous Chalk of England: how did they get there, ice transport or other means?
    Autorzy:
    Jeans, Christopher V.
    Platten, Ian M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1835594.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Cretaceous
    chalk
    erratics
    gastroliths
    fast ice
    palaeogeography
    NW Europe
    kreda
    eratyk
    stały lód brzegowy
    paleogeografia
    Europa północno-zachodnia
    Opis:
    Rare erratic clasts - extraneous rock types - occur in the Upper Cretaceous Chalk, including a local basal facies, the Cambridge Greensand. The underlying Upper Albian Gault Clay and the Hunstanton Red Chalk Formations have also yielded erratics. The discovery of these erratics, their description and the development of hypotheses to explain their origins and significance are reviewed. They became the subject of scientific interest with the interpretation of a particularly large example “The Purley Boulder” by Godwin-Austen (1858) as having been transported to its depositional site in the Chalk Sea by drifting coastal ice. Thin section petrography (1930–1951) extended knowledge of their diverse provenance. At the same time the Chalk Sea had become interpreted as warm, so drifting ice was considered out of context, and the preferred agents of transport were entanglement in the roots of drifting trees, as holdfasts of floating marine algae, or as stomach stones of marine reptiles or large fish. Reconsideration of their occurrence, variable nature and sedimentary setting suggests that there are three zones in the English Chalk where erratics may be less rare (1) near the base of the Cenomanian in the Cambridge area, (2) the Upper Cenomanian-Middle Turonian in Surrey, and (3) the Upper Coniacian and Lower Santonian of Kent. The assemblage from each level and their sedimentary setting is subtly different. Present evidence suggests that the erratics found in the Upper Albian-Lower Cenomanian and the Upper Cenomanian-Middle Turonian zones represent shallow water and shoreline rocks that were transported into the Chalk Sea by coastal ice (fast-ice) that enclosed coastal marine sediments as it froze. The Upper Coniacian and Lower Santonian erratics from Rochester and Gravesend in Kent are gastroliths.
    Źródło:
    Acta Geologica Polonica; 2021, 71, 3; 287-304
    0001-5709
    Pojawia się w:
    Acta Geologica Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Where was the Magura Ocean?
    Autorzy:
    Oszczypko, N.
    Ślączka, A.
    Oszczypko-Clowes, M.
    Olszewska, B.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/139322.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Cenozoic
    Outer Western Carpathians
    palaeogeography
    intrabasinal ridges
    basin development
    kenozoik
    Zewnętrzne Karpaty Zachodnie
    paleogeografia
    grzbiet śródbasenowy
    basen
    rozwój
    Opis:
    In the Late Jurassic to Early Cretaceous palaeogeography of the Alpine Tethys the term Ocean is used for different parts of these sedimentary areas: eg. Ligurian – Piedmont and Penninic, Magura, Pieniny, Valais and Ceahlau-Severins oceans. The Magura Ocean occupied the more northern position in the Alpine-Carpathian arc. During the Late Cretaceous–Paleogene tectono-sedimentary evolution the Magura Ocean was transformed into several (Magura, Dukla, Silesian, sub-Silesian and Skole) basins and intrabasinal source area ridges now incorporated into the Outer Western Carpathians.
    Źródło:
    Acta Geologica Polonica; 2015, 65, 3; 319-344
    0001-5709
    Pojawia się w:
    Acta Geologica Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lokalizacja i interpretacja osadów po pożarach lasów – studium przypadku
    Location and interpretation of post-forest-fire sediments – case studies
    Autorzy:
    Przepióra, Paweł
    Król, Grzegorz
    Frączek, Marcin
    Kalicki, Tomasz
    Kłusakiewicz, Edyta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/765050.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    historyczne i współczesne pożary lasów
    typy osadów
    paleogeografia
    Historical and present day forest fires
    type of sediments
    paleogeography
    Opis:
    Forest fires are common phenomenon in many countries, including Poland. Forest divisions are the institutions responsible for their monitoring and control. Their task is to detect, fight and counteract the fire forest effects. For a long time forest divisions have maintained the database of forest fires, since 2010 in digital version (Information System of the State Forests – SILP, Llas.2). The information gathered in SILP includes the classification, size and location of fires. The Information for the years 2010–2014 was obtained from the Forest Division Suchedniów (Świętokrzyskie province). Most fires were small, often limited to undergrowth and soil cover (less than 1 ha), two of them were classified as medium-size fires (over 1 ha). In post-fire areas a series of shallow geological borings was made. In most profiles no fire traces (layers of charcoal, individual coals etc.) where found. Such traces were preserved on flood plains, under the edges of terraces, where post-fire layer was covered by colluvial deposits. The study of forest soil pH indicate that fires which occurred many years ago did not leave any significant changes in the pH level, while in fire areas several years old pH level was lower. The results of contemporary post-fire sediments studys may be helpful in paleogeographical and geoarchaeological reconstructions (e.g. O’Connor, Evans 2005). In geological profiles it is common to find single charcoals, rarely layers. Their presence, changing the amount of sediment raises a number of controversies and problems with interpretation. In the Druć River valley (Belarus) the layer (0.2–0.35 cm) of post-fire charcoal (14C dating: younger than 200 years old) is covered with sandy colluvia (thickness 30 cm) with numerous of Neolithic and Iron Age artifacts. In this case the thickness of post-fire sediment many times exceeds sediments observed in Suchedniów Forest District, and suggests the occurrence of a very large forest fire (probably anthropogenic). After the fire, intensive soil erosion began in the burnt area, which in a short time covered fossilized charcoals layer by colluvium containing the artifacts.
    Pożary lasów są częstym zjawiskiem w wielu krajach, w tym i w Polsce. Instytucjami odpowiedzialnymi za ich monitorowanie i kontrolę są nadleśnictwa. Ich zadaniem jest wykrycie oraz przeciwdziałanie skutkom pożaru lasu. Nadleśnictwa prowadzą od dłuższego czasu, od 2010 roku w formie cyfrowej (System Informacji Lasów Państwowych – SILP, Llas.2), bazy danych dotyczące klasyfikacji, wielkości i lokalizacji pożarów lasów. Informacje za lata 2010–2014 pozyskano z Nadleśnictwa Suchedniów (woj. świętokrzyskie). Przeważnie pożary były małe, często ograniczone do podszycia i pokrywy glebowej (poniżej 1 ha), dwa z nich zostały sklasyfikowane jako pożary średnie (ponad 1 ha). Na terenach popożarowych wykonano szereg płytkich wierceń geologicznych. W większości profili nie odnotowano żadnych śladów po pożarach (warstw węgla, pojedynczych węgli etc.). Takie ślady zachowały się na terenach zalewowych, pod krawędziami teras, gdzie warstwa po pożarze była przykryta deluwiami. Badania pH gleby leśnej wskazują na to, że pożary sprzed wielu lat nie pozostawiły żadnych znaczących zmian w poziomie pH, natomiast w miejscach, gdzie pożary miały miejsce kilka lat temu poziom pH był niższy. Wyniki badań współczesnych warstw pożarowych mogą być pomocne w paleogeograficznych i geoarcheologicznych rekonstrukcjach (np. O’Connor, Evans 2005). W profilach geologicznych powszechne są pojedyncze węgle, rzadziej warstwy. Ich obecność, zmienna ilość osadów budzi jednak szereg kontrowersji i problemów interpretacyjnych. Przykładem może być stanowisko w dolinie Druci (Białoruś), gdzie warstwa (0,2–0,35 cm) węgli popożarowych (datowanie 14C – osady młodsze niż 200 lat) jest przykryta piaszczystymi deluwiami (grubość 30 cm) z licznymi artefaktami neolitycznymi i z epoki żelaza. W tym przypadku miąższość warstwy pożarowej wielokrotnie przewyższa osady obserwowane na terenie Nadleśnictwa Suchedniów, sugerując wystąpienie bardzo dużego pożaru lasu (prawdopodobnie antropogenicznego). Po pożarze, na odsłoniętej powierzchni, doszło do intensywnej erozji gleby, co doprowadziło w krótkim czasie do przykrycia warstwy węgla przez deluwia zawierające redeponowane artefakty.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica; 2017, 16
    1427-9711
    2353-6063
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The maximum ice sheet extent and its retreat in the western part of the Holy Cross Mountains, Poland, during the Sanian 2 Glaciation/MIS 12 based on geological data and analysis of karst phenomena
    Autorzy:
    Dzierżek, Jan
    Lindner, Leszek
    Cabalski, Krzysztof
    Urban, Jan
    Cyglicki, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1835599.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Central Poland
    glacial deposits
    cave deposits
    palaeogeography
    Middle Pleistocene
    Polska środkowa
    osad glacjalny
    złoże jaskiniowe
    paleogeografia
    środkowy plejstocen
    Opis:
    The paper is focused on the palaeographic development of the western part of the Holy Cross Mountains, Poland, during the maximum extent of the Sanian 2 (MIS 12) ice sheet and its retreat. The studies were based on archival cartographic data, coupled with new lithological and petrographic analyses of limni- and fluvioglacial sands, i.e., grain-size composition, quartz grain morphology and heavy mineral analysis, as well as analysis of the erratic material of tills. The results confirm the regional variability of the erratic material in the Sanian 2 tills and point to the long-term development of fluvioglacial sands cover documenting cold climate conditions. They also evidence that the western part of the Holy Cross Mountains was the area where two oppositely directed ice sheet lobes (Radoszyce and Sandomierz) advanced during the Sanian 2 Glaciation and that deglaciation of the area took place in two stages. Huge quantities of meltwater released at that time contributed to the intensification of earlier initiated karst phenomena, as well as filling of the existing caves by fluvioglacial sands.
    Źródło:
    Acta Geologica Polonica; 2021, 71, 2; 199-218
    0001-5709
    Pojawia się w:
    Acta Geologica Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Palaeogeografia Arktyki w jurze
    Palaeogeography of Arctic during Jurassic times
    Autorzy:
    Golonka, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/183946.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    jura
    Arktyka
    paleogeografia
    paleośrodowisko
    paleolitofacje
    tektonika płyt
    skały macierzyste
    Arctic
    palaeogeography
    palaeoenvironment
    palaeolithofacies
    plate tectonics
    source rocks
    Jurassic
    Opis:
    Four maps illustrate geodynamic evolution and development palaeoenvironment and palaeolithofacies of the circum-Arctic region during Jurassic times. Plate tectonic process involved break-up of the supercontinent Pangea, rifting and spreading, closure on Mongol-Okhock and Anui oceans, collision of terranes with North America. Clastic sedimentation prevailed during Jurassic in the region. Important source rocks were deposited during Late Jurassic-Early Cretaceous times.
    Źródło:
    Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie; 2009, 35, 3/1; 31-42
    0138-0974
    Pojawia się w:
    Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Główne elementy paleogeograficzne Zachodnich Karpat zewnętrznych w późnej jurze i wczesnej kredzie
    Main paleogeographical elements of the West Outer Carpathians during Late Jurassic and Early Cretaceous times
    Autorzy:
    Golonka, J.
    Krobicki, M.
    Waśkowska-Oliwa, A.
    Vasicek, Z.
    Skupien, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/184048.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    Karpaty zewnętrzne
    paleogeografia
    tektonika płyt
    jura późna
    kreda wczesna
    Outer Carpathians
    paleogeography
    plate tectonics
    Late Jurassic
    Early Cretaceous
    Opis:
    Praca koncentruje się na elementach ważnych dla zrozumienia paleogeografii Zachodnich Karpat zewnętrznych w późnej jurze i wczesnej kredzie w nawiązaniu do litostratygrafii różnych stref facjalnych i opracowania skał macierzystych tworzących się w tym okresie. Opisano szereg elementów paleograficznych: Tetyda alpejska i basen magurski, grzbiet ślaski, basen seweryńsko-mołdawidzki oraz platforma północnoeuropejska. W obrębie tej platformy wyróżniono strefy wyniesione: grzbiet Baska-Inwałd oraz pawłowska platforma węglanowa, a także strefy basenowe: basen bachowicki i basen mikułowski.
    The present paper concentrates on the elements important to understanding the paleogeography of the West Carpathians during Late Jurassic and Early Cretaceous times. These elements are linked to the lithostratigraphy of the various facies zones as well as occurrence of hydrocarbon source rocks. Several paleogeographic elements have been described: the Alpine Tethys, Magura Basin, Silesian Ridge, Severin-Moldavidic Basin and North European Platform. The uplifted and basinal zones were distinguished within the platform. The Baska-Inwałd Ridge and Pavlov Carbonate Platform belong to the uplifted elements, while Bachowice and Mikulov basins represent the basinal zones.
    Źródło:
    Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie; 2008, 34, 3/1; 61-72
    0138-0974
    Pojawia się w:
    Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ewolucja górnopermskich (cechsztyńskich) basenów ewaporatowych w rejonie Gorzowa Wielkopolskiego (Zachodnia Polska)
    Evolution of Upper Permian (Zechstein) evaporite basins in the Gorzów Wielkopolski area (western Poland)
    Autorzy:
    Czapowski, Grzegorz
    Małolepszy, Zbigniew
    Szynkaruk, Ewa
    Chełmiński, Jacek
    Nowacki, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2192008.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego
    Tematy:
    model 3D
    cechsztyński ewaporat
    paleofacja
    paleogeografia
    blok Gorzowa
    3D model
    Zechstei evaporite
    palaeofacie
    palaeogeography
    Gorzów Block
    Źródło:
    Przegląd Solny; 2022, 16; 163--167
    2300-9349
    Pojawia się w:
    Przegląd Solny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Changes in paleo-circulation and the distribution of ammonite faunas at the Coniacian–Santonian transition in central Poland and western Ukraine
    Autorzy:
    Remin, Z.
    Gruszczyński, M.
    Marshall, J. D.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/139412.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Coniacian–Santonian transition
    paleogeography
    paleo-circulation
    ammonites
    carbon stable isotopes
    oxygen stable isotopes
    paleogeografia
    amonity
    izotopy węgla
    izotop tlenu
    Opis:
    Ammonite distribution patterns and carbon and oxygen stable isotopes from the Lipnik-Kije (Poland) and Dubovcy (Ukraine) sections allow us to propose a model of sea water paleo-circulation in central Europe for the Coniacian-Santonian interval. The tectonic evolution of the south-eastern part of Poland, and expansion of the Krukienic Island areas, appears to have been one of the most important factors affecting paleotemperatures and the distribution of ammonite faunas in the shallow, epicontinental sea in this part of Europe. In the Lipnik-Kije section, low-latitude Tethyan ammonites, especially of the genera Nowakites, Parapuzosia and Saghalinites, are mixed with the cold water loving ammonite genus Kitchinites in the Lower Santonian. In the Dubovcy section (western Ukraine), Tethyan ammonites disappear abruptly in the earliest Santonian, giving place to temperate ammonites of the Kitchinites group in the early Early Santonian and to Boreal belemnites of the genus Gonioteuthis in the Middle and Late Santonian. Despite evidence for the effects of diagenesis in both sections, bulk-rock δ18O records from the limestones support higher seawater paleotemperatures in the Polish sea and cooler conditions in the western Ukraine. The proposed paleo-circulation model and paleotemperature distribution across Europe is supported independently by changes in faunal and nannoflora evidence (ammonites, foraminifera and nannoplankton), and rather unexpectedly with the bulk δ18O data. These data allow the recognition of the end-Coniacian–Early Santonian cooling event, resulting from cold currents flowing from the north, which is traceable, with different magnitude, in several European sections. Facies changes in both sections are related to the input of terrigenous material, and linked to Subhercynian tectonic movements which affected the eastern (Ukrainian) and central (Holy Cross) segment of the Mid Polish Trough at different times. Uplift and sediment input moved westwards through time. Clastic input is detectable at the Coniacian–Santonian boundary in the Ukrainian segment. Similar facies changes reached the Holy Cross segment in Poland distinctly later, somewhen in the Middle Santonian. It is likely that tectonics together with paleo-circulation changes markedly restricted or even cut-off the western Ukraine area from Tethyan ocean influences in the Early Santonian.
    Źródło:
    Acta Geologica Polonica; 2016, 66, 1; 107-124
    0001-5709
    Pojawia się w:
    Acta Geologica Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rzeźba i osady równiny aluwialnej dolnego biegu Przemszy (Wyżyna Śląska) jako wskaźnik zmian środowiska przyrodniczego
    Relief and alluvial plain sediments of the lower Przemsza River valley as indicators of environmental changes (Oświęcim Basin, South Poland)
    Autorzy:
    Panek, I.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2074587.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    paleogeografia
    sedymentologia
    dolny bieg Przemszy
    Kotlina Oświęcimska
    Polska Południowa
    paleogeography
    sedimentology
    lower Przemsza River valley
    Oświęcim Basin
    South Poland
    Opis:
    Paleogeography of the lower Przemsza River valley was studied in detail. By means of sedimentological methods, C.exp.14 dating and analysis of archival cartographic sources, the chronology of environmental events has been established, along with the types of the sedimentological processes and indirectly the role of neotectonics in the shaping of the valley. The lower Przemsza River section turned out to be the area where the fluvial processes of the Vistula and Przemsza Rivers took place, which can be seen in the formation of two different lithological types of the overbank facies. These types are of key importance in distinguishing between climatic and anthropogenic phases in the upper Vistula River valley.
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2008, 56, 2; 124-130
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sygnały zmian środowiskowych późnego vistulianu w archiwach biogenicznych regionu łódzkiego
    Signals of environmental changes of the Late Vistulian (Weichselian late glacial) in biogenic sediments of the Łódź Region)
    Autorzy:
    Dzieduszyńska, Danuta
    Forysiak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/578463.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    naturalne archiwa
    ekonstrukcja środowiska
    badania interdyscyplinarne
    paleogeografia
    Polska Środkowa
    natural archives
    reconstruction of past environments
    interdisciplinary research
    palaeogeography
    Central Poland
    Opis:
    W ostatnich latach znacząco zwiększyła się ilość danych będących źródłem informacji na temat środowiska późnego vistulianu. Jest to rezultat zwiększonego zainteresowania badaniami osadów biogenicznych, zwierających szczątki organiczne pozwalające na rekonstrukcje warunków środowiska przyrodniczego. Cennym naturalnym archiwum są te profile ze zbiorników akumulacji bioge-nicznej, w których zarejestrowana została zmienność tego okresu zarówno pod względem ekologicznym, jak i zróżnicowania procesów morfogenetycznych. W artykule przedstawiono stanowiska regionu łódzkiego posiadające najpełniejszą dokumentację, opracowaną w ramach badań interdyscyplinarnych. Zwrócono uwagę na możliwości rekonstrukcyjne parametrów środowiska, jaką dają poszczególne analizy paleośrodowiskowe. Wskazano na przewagę stanowisk Polski Środkowej, w stosunku do stano-wisk strefy młodoglacjalnej, spowodowane wcześniejszym rozpoczęciem cyklu akumulacji biogenicznej.
    In recent years, the amount of data, which yield information on the environment of the Late Vistulian, significant-ly increased. This is a result of increased interest of analyses of biogenic deposits, containing organic remains which allow to reconstruct past environmental conditions. A valuable archive are these profiles of biogenic sediments in which variation in terms of both ecology and morphogenetic processes has been registered. The article overviews these sites of the Łódź region which provide the most complete record and were analysed within the framework of interdisciplinary studies. Attention is drawn to the possibility to reconstruct environmental parameters that give the individual paleoecological analyses. It was pointed that the sites of the Central Poland have an advantage over those from the young morainic area, due to the earlier start of the bioaccumulation.
    Źródło:
    Acta Geographica Lodziensia; 2013, 101; 37-48
    0065-1249
    Pojawia się w:
    Acta Geographica Lodziensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Geneza i ewolucja polskiego basenu czerwonego spągowca
    Autorzy:
    Karnkowski, P. H.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1204877.pdf
    Data publikacji:
    1999
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    polski basen
    czerwony spągowiec
    analiza basenów sedymentacyjnych
    stratygrafia
    paleogeografia
    system naftowy
    Polish Basin
    Rotliegend
    basin analysis
    stratigraphy
    palaeogeography
    petroleum play
    Opis:
    Polski basen czerwonego spągowca (PBCS) jest częścią wielkiego basenu sedymentacyjnego zwanego południowym basenem permskim, leżącym w zachodniej i centralnej Europie. Historia rozwoju polskiego basenu czerwonego spągowca rozpoczęła się na przełomie karbonu i permu. Jednak w jego rozwoju można odnaleźć pewne elementy zakorzenione w już przedpermskim paleozoiku. Rozwój sedymentacji w polskim basenie czerwonego spągowca był kontrolowany głównie przez tektonikę i klimat. Wyraźna zmiana klimatyczna, z warunków wilgotnych na suche, nastąpiła dopiero w górnym czerwonym spągowcu (i to nie w jego najniższej części). Ruchy tektoniczne zaznaczały się natomiast poprzez tworzenie miąższych kompleksów zlepieńców. Takie spojrzenie na opracowywaną sukcesję osadów czerwonego spągowca umożliwiło wyróżnienie kilku sekwencji. Ewolucja polskiego basenu czerwonego spągowca nie skończyła się wraz z transgresją cechsztyńską. Wypełnienie PBCS podlegało dalszej ewolucji związanej z rozwojem polskiego basenu permsko-mezozoicznego. Aby móc śledzić ewolucję wypełnienia PBCS wykonano dla tego obszaru analizę historii pogrążania i analizę historii termicznej. Historia subsydencji basenu polskiego na omawianym obszarze pokazuje, że okres późnego permu i triasu były główna fazę ryftowania, a późniejszy rozwój basenu wynika głównie z relaksacji termicznej. Analizując historię termiczną basenu polskiego widać, że w czerwonym spągowcu występowały tam wielkie anomalie geotermiczne. Anomalie te charakteryzowały się wysoką wartością strumienia cieplnego (100-150 mWm-2) w czasie późnego permu i triasu. Tak wysokie wartości odpowiadają przeważnie synryftowemu etapowi rozwoju basenu. W czasie późnego triasu i jury wystąpiło pewne schłodzenie pola cieplnego, ale punktem zwrotnym w historii termicznej basenu polskiego było pogranicze jury i kredy, kiedy południowo-zachodnia część omawianego basenu została znacznie wyniesiona i zerodowana. Wtedy to wartość powierzchniowego strumienia cieplnego w południowo-zachodniej Polsce istotnie zmalała, a wyraźne cechy termiczne poprzedniej epoki zostały zatarte. Występowanie złóż gazu w osadach czerwonego spągowca ograniczone jest do najwyższej części sekwencji osadowej. Skład gazu ziemnego wykazuje niekiedy znaczne zaazotowanie oraz istotne wzbogacenie w hel. Najwyższe koncentracje helu w gazie ziemnym, tak pod względem objętościowym jak i ilościowym, są zlokalizowane w tym samym miejscu, co permsko-jurajska wysoka anomalia geotermiczna i jednocześnie tutaj najpłycej występuje powierzchnia Moho w Polsce. Wyniki analizy historii pogrążenia i historii termicznej analizowanej części basenu polskiego, jak również konfiguracja powierzchni Moho i związane z nią anomalie paleogeotermiczne oraz wysokie koncentracje helu wskazują na asymetryczny model budowy basenu. Strefa wysokich anomalii paleogeotermicznych, rozciągająca się od obszaru między Wrocławiem i Poznaniem i dalej na zachód, była zapewne głównym obszarem ryftowania. Pierwszym etapem rozwoju polskiego basenu ryftowego był wulkanizm, a następnie sedymentacja w czasie czerwonego spągowca.
    Źródło:
    Polish Geological Institute Special Papers; 1999, 3; 1-93
    1507-9791
    Pojawia się w:
    Polish Geological Institute Special Papers
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The palaeogeographical background of Late Devonian storm events in the western part of the Holy Cross Mountains (Poland)
    Autorzy:
    Vierek, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/94589.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    carbonate tempestites
    tropical hurricanes
    tsunami
    palaeogeography
    Late Devonian
    Holy Cross Mountains
    Polska
    tropikalne huragany
    paleogeografia
    późny dewon
    Góry Świętokrzyskie
    Polska
    Opis:
    Late Devonian coarse-grained carbonate deposits in the Holy Cross Mountains were studied for possible storm depositional systems and catastrophic tsunami events, as it must be assumed that the investigated area was strongly affected by tropical hurricanes generated in the open ocean North of Gondwana. This assumption appears consistent with diagnostic features of carbonate tempestites at several places in the Holy Cross Mountains. Sedimentary structures and textures that indicate so are, among other evidence, erosional bases with sole marks, graded units, intra- and bioclasts, different laminations and burrowing at the tops of tempestite layers. It has been suggested before that a tsunami occurred during the Late Devonian, but the Laurussian shelf had an extensional regime at the time, which excludes intensive seismic activity. The shelf environment also excluded the generation of tsunami waves because the depth was too shallow. Additionally, the Holy Cross Mountains region was surrounded in the Devonian by shallow-marine and stable elevated areas: the Nida Platform, the Opatkowice Platform and the Cracow Platform to the South, and the elevated Lublin-Lviv area to the NE. Thus, tsunami energy should have been absorbed by these regions if tsunamites would have occurred.
    Źródło:
    Geologos; 2013, 19, 4; 257-272
    1426-8981
    2080-6574
    Pojawia się w:
    Geologos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The stratigraphy and palaeogeographic position of the Jurassic successions of the Priborzhavske-Perechin Zone in the Pieniny Klippen Belt of the Transcarpathian Ukraine
    Autorzy:
    Wierzbowski, A.
    Krobicki, M.
    Matyja, B. A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2061012.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    stratigraphy
    Jurassic
    ammonites
    facies
    rift phases
    palaeogeography
    Pieniny Klippen Belt
    Transcarpathian Ukraine
    facje
    jura
    stratygrafia
    amonity
    paleogeografia
    Pieniński Pas Skałkowy
    Ukraina Zakarpacka
    Opis:
    The Jurassic deposits which crop out in the quarries at Priborzhavske, Perechin and Novoselitsa in the Transcarpathian Ukraine comprise fairly similar successions, allowing their interpretation as corresponding to a single palaeogeographic zone in the Pieniny Klippen Basin. To the same zone belong also deposits from Beňatina quarry in eastern Slovakia. The following main stratigraphic units may be recognized: terrigenous and fleckenkalk-fleckenmergel deposits (Sinemurian-Pliensbachian), highly diversified and condensed deposits (uppermost Pliensbachian-Aalenian), crinoidal limestones (Bajocian, with a stratigraphical gap covering a lower part of the Lower Bajocian), nodular limestones of ammonitico-rosso type (uppermost Bajocian to Oxfordian with a possible gap covering the Callovian and Lower Oxfordian), well bedded micritic limestones (Kimmeridgian to Upper Tithonian), and bedded limestones with cherts of the maiolica type (from the uppermost Tithonian). Two rifting phases, well developed in the successions, took place: (1) Devín phase during latest Pliensbachian-Toarcian-and at least earliest Aalenian, and (2) Krasín phase during the Bajocian. The onset of pelagic deposits overlying the rift strata took place during the latest Bajocian, and corresponds well with the general subsidence and development of a more uniform facies pattern during the post-rifting time as everywhere in the Pieniny Klippen Basin. Selected ammonite taxa of the Lower and lower part of the Middle Jurassic are illustrated and discussed.
    Źródło:
    Volumina Jurassica; 2012, 10, 1; 25--60
    1896-7876
    1731-3708
    Pojawia się w:
    Volumina Jurassica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rekonstrukcja geometrii powierzchni lodowców z maksimum ostatniego zlodowacenia (LGM) w polskich Tatrach Wysokich (zlewnie Roztoki i Rybiego Potoku)
    Reconstruction of surface geometry of the last glacial maximum (LGM) glaciers in the Polish High Tatra Mts. (drainage basins of Roztoka and Rybi Potok)
    Autorzy:
    Makos, M.
    Nowacki, Ł.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2074625.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    podcięcie lodowcowe
    ostatnie zlodowacenie (LGM)
    Polskie Tatry Wysokie
    paleogeografia lodowców
    glacial trimline
    last glacial maximum (LGM)
    Polish High Tatra Mts.
    paleoglaciology
    GIS
    Opis:
    A reconstruction of the last glacial maximum (LGM) ice surface geometry in the Polish High Tatra Mts. (drainage basins of Roztoka and Rybi Potok) is based on detailed field mapping of glacial trimlines. Obtained field data provide evidence of the ice surface elevation within the ice accumulation areas and in some cases they indicate direction of ice flow. The LGM ice-surface geometry is presented as a digital elevation model (DEM) which was created using geographic information system (GIS). Calculations of ice thickness and ice volume are based on DEM of present land topography. Reconstruction of the ice extent within ablation area is created using archival data. During LGM, the Roztoka glacier and the Rybi Potok glacier were a typical valley glaciers included into a huge glacial system being a dendritic glacier. According to acumulation area ratio (AAR) method, equilibrium line of these glaciers was situated at an elevation of about 1400 m a.s.l. It shows that nearly the whole area of the drainage basins of Roztoka and Rybi Potok have been an ice accumulation area supplying the Biała Woda glacier during LGM. Equilibrium line altitude (ELA) depression in relation to modern ELA (2300 m a.s.l.) was about 900 m. Assuming temeperature lapse rate of 0,6oC/100 m, a mean summer temperature in the Tatra Mts. was lowered of about 5,5oC. Ice area and its volume calculated for accumulation areas indicate that their relations to one another are nearly identical. It can be evidence for similar precipitation in both the Roztoka and the Rybi Potok drainage basins and an indicator of atmospheric circulation pattern which have determined climate in the Tatra Mts. during LGM.
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2009, 57, 1; 72-79
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zmiany środowiska u schyłku vistulianu w Polsce Środkowej w świetle badań w stanowisku Koźmin Las
    Environmental changes at the Vistulian decline in Central Poland as seen from the Koźmin Las site
    Autorzy:
    Dzieduszyńska, Danuta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1366118.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    alleröd / młodszy dryas
    geoarchiwum
    paleogeografia
    subfosylny las
    dolina Warty
    region łódzki
    Alleröd / Younger Dryas
    geoarchive
    palaeogeography
    subfossil forest
    Warta River valley
    Łódź Region
    Opis:
    Wielokierunkowe wyniki badań w stanowisku Koźmin Las przeanalizowano w aspekcie rozpoznania szybkich naturalnych zmian w geosystemach podczas późnego glacjału. Krótkie zdarzenia, zrekonstruowane na rozległym płaskim dnie doliny dużej nizinnej rzeki w staroglacjalnym obszarze Polski Środkowej, odniesiono do zjawisk o charakterze globalnym. Podkreślono cechy zgodne ze schematem wypracowanym na podstawie rdzeni grenlandzkich i stanowisk stratotypowych lądowego środowiska Polski Środkowej oraz specyfikę wynikającą z uwarunkowań lokalnych. Wskazano cechy osadów, których roz-poznanie poszerzyło wiedzę o ewolucji środowiska regionu łódzkiego i przyczyniło się do wzrostu znaczenia stanowiska.
    Multidisciplinary investigations carried out at Koźmin Las have been analysed in the aspect of recognition of fast natural climate changes in geosystems during the Vistulian Late Glacial. A series of short events, reconstructed for the exten-sive valley of a large lowland river in the old morainic area of Central Poland, has been related to global changes. Features in accordance with the scheme for Greenland ice core records and with the stratotypes of terrestrial palaeoenvironment of Central Poland have been highlighted. Properties of deposits which contributed to the knowledge of evolution of the Łódź Region have been pointed out.
    Źródło:
    Acta Geographica Lodziensia; 2014, 102; 97-106
    0065-1249
    Pojawia się w:
    Acta Geographica Lodziensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The late Cenomanian oyster Lopha staufferi (Bergquist, 1944) – the oldest ribbed oyster in the Upper Cretaceous of the Western Interior of the United States
    Autorzy:
    Hook, S. C.
    Cobban, W. A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/138617.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Cenomanian
    oysters
    U.S. Western Interior
    Taxonomy
    paleogeography
    biostratigraphy
    Sweepstake Routes
    Zigzag Commissure
    Twowells Tongue
    Dakota Sandstone
    cenoman
    ostrygi
    Środkowo-Zachodnie Stany Zjednoczone
    systematyka
    paleogeografia
    biostratygrafia
    Dakota
    piaskowiec
    Opis:
    Lopha staufferi (Bergquist, 1944) is a medium-sized, ribbed, Late Cretaceous oyster with a slightly curved axis and a zigzag commissure; it appears suddenly and conspicuously in upper Cenomanian rocks in the Western Interior Basin of the United States. At maturity, the ribs on both valves thicken into steep flanks that allow the oyster to increase interior volume without increasing its exterior footprint on the seafloor. Lopha staufferi is the first (earliest) ribbed oyster in the Late Cretaceous of the Western Interior, but has no ancestor in the basin. It disappears from the rock record as suddenly as it appeared, leaving no direct descendent in the basin. In the southern part of the basin where it is well constrained, L. staufferi is restricted stratigraphically to the upper Cenomanian Metoicoceras mosbyense Zone (= Dunveganoceras conditum Zone in the north). Lopha staufferi has an unusual paleogeographic distribution, occurring in only two, widely scattered areas in the basin. It has been found at several localities near the western shoreline of the Late Cretaceous Seaway in west-central New Mexico and adjacent Arizona, and in localities 1,900 km (1,200 mi) to the northeast near the eastern shoreline in northeastern Minnesota, but nowhere in between. In west-central New Mexico and adjacent Arizona, L. staufferi is a guide fossil to the Twowells Tongue of the Dakota Sandstone.
    Źródło:
    Acta Geologica Polonica; 2016, 66, 4; 609-626
    0001-5709
    Pojawia się w:
    Acta Geologica Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Utwory jury środkowej i ?dolnej w rejonie Księżpol-Lubaczów (SE Polska)
    Middle and ?Lower Jurassic deposits in the Księżpol-Lubaczów area (SE Poland)
    Autorzy:
    Moryc, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2063246.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    litostratygrafia
    tektonika
    paleogeografia
    jura środkowa i dolna
    bruzda środkowopolska
    antyklinorium dolnego Sanu
    rejon Księżpol-Lubaczów
    lithostratigraphy
    tectonic setting
    palaeogeography
    Lower-Middle Jurassic
    Mid-Polish Trough
    Lower San antyclinorium
    Księżpol-Lubaczów area
    Opis:
    Obszar Księżpol-Lubaczów w dolnej i środkowej jurze należał do północnego skłonu, wschodniego przedłużenia bruzdy środkowopolskiej. Opisane utwory środkowej i przypuszczalnej dolnej jury to osady klastyczne o maksymalnej miąższości rzeczywistej około 400 m. W ich najniższej części występuje cienka, około 20 m grubości seria ilasto- piaszczysta, zaliczona do dolnej jury. Środkową jurę reprezentują, od dołu, utwory piaskowcowe, którym przypisuje się wiek od aalenu do kujawu dolnego oraz leżące wyżej osady ilasto-mułowcowe, miejscami z wkładkami piaskowców, należące do kujawu środkowego i górnego, batonu oraz keloweju. W pracy przedstawiono również tektonikę i układ strukturalny badanych utworów oraz uwagi dotyczące paleogeografii. Ponadto określono związek tych osadów z podobnymi utworami występującymi na obszarach graniczących z rejonem badań.
    In the Early and Middle Jurassic, the area of Księżpol-Lubaczów constituted the northern margin of the eastern continuation of the Mid-Polish Trough. Middle and probably Lower Jurassic deposits consist of clastic rocks, approximately 400 metres thick. In its lowermost part, the thin (ca 20 m thick) clay-sandy series is considered to be of Early Jurassic age. The basal layer of the Middle Jurassic lithostratigraphic succession consists of sandstones, whose age was established as Aalenian-early Kuiavian. The upper layers of the succession are composed of clayey and muddy sediments with sandstone intercalations, representing the middle and upper Kuiavian, Bathonian and Callovian. The present study focuses on the Middle Jurassic deposits as well as the tectonic, structural and palaeogeographic problems of the area. Moreover, a comparison is made of the discussed sediments and stratigraphic index-fossils with those of the neighbouring regions.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2004, 408; 5-71
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Główne problemy stratygrafii i paleogeografii plejstocenu w pracach Profesora Stefana Zbigniewa Różyckiego i jego uczniów
    The main problems of Pleistocene stratigraphy and palaeogeography in the works of Professor Stefan Zbigniew Różycki and his students
    Autorzy:
    Lindner, L.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2063312.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    Różycki Stefan Zbigniew
    zlodowacenia i interglacjały
    jednostki klimatostratygraficzne plejstocenu
    plejstoceńskie cykle sedymentacyjne
    plejstoceńska paleogeografia obszaru Polski
    geneza i warunki akumulacji lessu
    glaciations and interglacial
    climatostratigrahic units of the Pleistocene
    Pleistocene sedimentary cycles
    Pleistocene palaeogeography of Poland
    loess origin and accumulation conditions
    Opis:
    W pracy przedstawiono pięć głównych problemów badawczych dotyczących stratygrafii i paleogeografii plejstocenu podjętych przez Profesora Stefana Zbigniewa Różyckiego. Są to zagadnienia dotyczące: najstarszego zlodowacenia i najstarszego interglacjału, cyklów sedymentacyjnych i przedstawionego na ich podstawie podziału interglacjału wielkiego, identyfikacji i określenia rangi jednostek podziału klimatostratygraficznego plejstocenu, prezentacji paleogeografii obszaru Polski w plejstocenie oraz genezy i warunków akumulacji lessu. Wszystkie te problemy, mimo że zostały sformułowane i zainicjowane przed laty, również obecnie mieszczą się w centrum zainteresowań badawczych i jako takie znajdują swój wyraz w dokonaniach badawczych uczniów Profesora.
    The paper presents the five main scientific issues on the stratigraphy and palaeogeography of the Pleistocene undertaken by Professor Stefan Zbigniew Różycki. The first is linked with the oldest glacian and oldest interglacial, and the second - with the sedimentary cycles and the sub-division of the Great Interglacial based on them. The third problem is focused on the identification and range of the climatostratigraphic units of the Pleistocene and the forth - on presenting the palaeogeographic evolution of the area of Poland during the Pleistocene. The fifth issue discussed herein is connected with the origin and conditions of loess accumulation. All issues, despite the fact that they had been expressed and initiated many years ago, are still the subject of scientific interest and as such are reflected in the scientific achievements of the Professor's students and disciples.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2006, 419; 37-64
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-53 z 53

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies