Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "państwo prawa" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 76
Tytuł:
Zmiany wprowadzane w roku 2015/2016 w ustawie z dnia 21 listopada 2008 roku o służbie cywilnej – refleksje wybrane
Changes made at the turn of 2015 and 2016 in the Act of 21 November 2008 on the civil service – comments selected
Autorzy:
Banaszkiewicz, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/476695.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
state of law
civil service
the principle of professionalism
political neutrality
państwo prawa
służba cywilna
zasada profesjonalizmu
neutralność polityczna
Opis:
Article refers to some elements of the content of the amendment of the Act of 21 November 2008 on the civil service, which was made by the Law of 30 December 2015. In one of the provisions, the amendment changed the manner of selection of candidates for senior positions in the civil service. At the same time the people it concerned were included in the civil service corps. Free and competitive recruitment was replaced by vocation, which in some cases is undertaken by entities performing their functions in the political way. The question is whether it will not affect the operation of these people, and above all, on the criteria for their selection. First the author reminds the essence of the civil service, the idea of its creation and history in Poland, and then refers to the current legal status. In the key part of the article the author points out the importance of political neutrality, which is one of the principles on which civil servants should base their action. Apart from that he expressed an opinion, what will the effects be in case of deviation from this principle (at the same time, then it may be motivated by a purposeful activity).
Artykuł odnosi się do niektórych elementów treści nowelizacji ustawy z dnia 21 listopada 2008 roku o służbie cywilnej, jaka została dokonana ustawą z dnia 30 grudnia 2015 roku. W jednym z przepisów tej nowelizacji zmieniony został sposób doboru kandydatów na wyższe stanowiska w służbie cywilnej, przy jednoczesnym stwierdzeniu, że na mocy nowych przepisów osoby zajmujące te stanowiska będą stanowiły część korpusu służby cywilnej. Wolny i konkurencyjny nabór został zastąpiony powołaniem, którego w niektórych przypadkach dokonują podmioty piastujące swe funkcje z nadania politycznego, co rodzi pytanie, czy nie wpłynie to na sposób funkcjonowania osób powołanych, przede wszystkim zaś na kryteria ich doboru. Autor przypomina najpierw samą istotę służby cywilnej, ideę jej utworzenia i historię w Polsce, następnie zaś odnosi się do aktualnego stanu prawnego. W kluczowej części artykułu autor przypomina, jak ważna jest polityczna neutralność, będąca jedną z zasad, na których służba cywilna powinna opierać swoje działanie, formułuje również opinię dotyczącą tego, do czego może prowadzić odejście od tej zasady (równocześnie, czym może być ono motywowane jako działalność celowa).
Źródło:
Studia Prawnicze: rozprawy i materiały; 2016, 2(19); 59-76
1689-8052
2451-0807
Pojawia się w:
Studia Prawnicze: rozprawy i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany wprowadzane w roku 2015/2016 w Ustawie z dnia 21 listopada 2008 roku o służbie cywilnej – refleksje wybrane
Changes made at the turn of 2015 and 2016 in the act of 21 november 2008 on the civil service – comments selected
Autorzy:
Banaszkiewicz, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1590926.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
state of law
civil service
the principle of professionalism
political neutrality
państwo prawa
służba cywilna
zasada profesjonalizmu
neutralność polityczna
Opis:
Artykuł odnosi się do niektórych elementów treści nowelizacji ustawy z dnia 21 listopada 2008 roku o służbie cywilnej, jaka została dokonana ustawą z dnia 30 grudnia 2015 roku. W jednym z przepisów tej nowelizacji zmieniony został sposób doboru kandydatów na wyższe stanowiska w służbie cywilnej, przy jednoczesnym stwierdzeniu, że na mocy nowych przepisów osoby zajmujące te stanowiska będą stanowiły część korpusu służby cywilnej. Wolny i konkurencyjny nabór został zastąpiony powołaniem, którego w niektórych przypadkach dokonują podmioty piastujące swe funkcje z nadania politycznego, co rodzi pytanie, czy nie wpłynie to na sposób funkcjonowania osób powołanych, przede wszystkim zaś na kryteria ich doboru. Autor przypomina najpierw samą istotę służby cywilnej, ideę jej utworzenia i historię w Polsce, następnie zaś odnosi się do aktualnego stanu prawnego. W kluczowej części artykułu autor przypomina, jak ważna jest polityczna neutralność, będąca jedną z zasad, na których służba cywilna powinna opierać swoje działanie, formułuje również opinię dotyczącą tego, do czego może prowadzić odejście od tej zasady (równocześnie, czym może być ono motywowane jako działalność celowa).
Article refers to some elements of the content of the amendment of the Act of 21 November 2008 on the civil service, which was made by the Law of 30 December 2015. In one of the provisions of the amendment changed the manner of selection of candidates for senior positions in the civil service. At the same time the person it-holders were included in the civil service corps. Free and competitive recruitment was replaced by vocation, which in some cases is undertaken by entities performing their functions on the political way. The question is whether it will not affect the operation of these people, and above all, on the criteria for their selection. First the author reminds the essence of the civil service, the idea of its creation and history in Poland, and then refers to the current legal status. In the key part of the article the author points out the importance of political neutrality, which is one of the principles on which civil servants should base their action. Apart from that he expressed an opinion, what will be the effects in case of deviation from this principle (at the same time, then it may be motivated by a purposeful activity).
Źródło:
Studia Administracyjne; 2016, 8; 151-166
2080-5209
2353-284X
Pojawia się w:
Studia Administracyjne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Współpraca państwa i Kościoła na rzecz ochrony praw rodziny. Aspekty społeczno-etyczne
Cooperation between State and Church in the Field of the Family Rights Protection. Social-Ethical Aspects
Autorzy:
Koperek, Jerzy
Koperek, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342824.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
państwo
Kościół
prawa rodziny
społeczeństwo demokratyczne
State
Church
Family Rights
Democratic Society
Opis:
The present study shows social-ethical aspects of cooperation between the State and the Church for protection of the rights of the family. The analyzed issues are presented in the light of the following problems: 1. Relations between the State and the Church; 2. The right of the family of active participation in the life of the national and the Church communities. Relations between the State and the Church based on cooperation and mutual respect of the autonomy of each result in protection of the rights of the family in the democratic society.
Źródło:
Roczniki Nauk o Rodzinie; 2009, 1; 57-67
2081-2078
Pojawia się w:
Roczniki Nauk o Rodzinie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Współczesna demokracja. Aksjologia zachodnioeuropejskiego systemu politycznego
Modern democracy. Axiology of western European political system
Autorzy:
Musiał-Kidawa, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/326473.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:
państwo prawa
demokracja
dobro wspólne
prawa mniejszości
rządy prawa
rule of law
democracy
common good
rights of minorities
Opis:
Publikacja przedstawia teoretyczne aspekty funkcjonowania państwa prawa. Państwo prawa istniejące w wymiarze społecznym i politycznym realizuje się współcześnie w systemie demokratycznym. Istotą tego systemu pozostaje aktywne uczestnictwo obywateli w życiu wspólnoty, szacunek dla praw mniejszości oraz rządy prawa zabezpieczające przed tyranią tłumu.
The publication presents the theoretical aspects of the functioning of the rule of law. State law existing in the social and political realized today in a democratic system. The essence of this system remains active participation of citizens in community life, respect for minority rights and the rule of law to prevent the tyranny of the crowd.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2016, 92; 217-230
1641-3466
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ prezydenta Václava Havla na czechosłowacki i czeski porządek prawny w latach 1989–2003
The influence of president Václav Havel on the Czechoslovak and Czech legal order in the years 1989–2003
Autorzy:
Święch, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1595551.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Václav Havel
state of law
constitutional order
the legislative process
państwo prawa
porządek konstytucyjny
proces legislacyjny
Opis:
Głównym celem artykułu jest przedstawienie poglądów Václava Havla (1936–2011) w zakresie prawa oraz naczelnych zasad demokratycznego państwa prawa. Havel był krytyczny wobec systemu prawnego obowiązującego w Czechosłowacji w latach 1948–1989. Po Aksamitnej Rewolucji były dysydent znalazł się w nowej roli. Jako prezydent kraju stał na straży zachowania naczelnych zasad demokratycznego państwa prawa. Dążył także do tego, aby prawo było zrozumiałe i przejrzyste dla każdego obywatela.
The main purpose of this article is to present the views of Václav Havel (1936–2011) in the field of law and main principles of the democratic state. Havel was critical of the legal system in Czechoslovakia in the years 1948–1989. After the Velvet Revolution, the former dissident found himself in a new role. As president of the country had become the guardian of maintance of the supreme principles of the democratic state. He also aimed at ensuring that the law was comprehensible and clear for every citizen.
Źródło:
Acta Politica Polonica; 2017, 39, 1; 67-77
2451-0432
2719-4388
Pojawia się w:
Acta Politica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wolność religijna w Republice Słowackiej i jej ograniczenia w czasie pandemii COVID-19
Religious Freedom in the Slovak Republic and its Limitations During the COVID-19 Pandemic
Autorzy:
Krzywkowska, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/21375435.pdf
Data publikacji:
2023-12-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
Tematy:
państwo
kościół
prawa człowieka
koronawirus
katolicy
state
church
human rights
coronavirus
Catholics
Opis:
Słowacja znajduje się w kręgu tych państw, których przepisy prawne stanowią gwarancję realizacji prawa do wolności sumienia i religii. W katalogu źródeł słowackiego prawa wyznaniowego znajdują się m.in. następujące akty prawne: Konstytucja z 1992 r., umowa zasadnicza, zwana konkordatem, między Stolicą Apostolską a Republiką Słowacką z 2000 r., umowa parcjalna ze Stolicą Apostolską z 2002 r. dotycząca duszpasterstwa wiernych katolickich w siłach zbrojnych i służbach porządkowych, umowa parcjalna ze Stolicą Apostolską z 2004 r. dotycząca katolickiego wychowania i edukacji, ustawa z 1991 r. o wolności wyznania, statusie kościołów i związków wyznaniowych czy ustawa z 2019 r. o finansowym wsparciu działalności Kościołów i związków wyznaniowych. Republika Słowacka uznaje osobowość prawną 18 zarejestrowanych kościołów i wspólnot religijnych. Ponad 60% słowackiej społeczności to katolicy. Główne źródło finansowania uznanych przez państwo związków wyznaniowych stanowią środki finansowe otrzymywane z budżetu państwa, które od 1 stycznia 2020 r. są przyznawane w zależności od liczby wiernych deklarujących swoją przynależność do danej wspólnoty religijnej podczas powszechnego spisu ludności. Z powodu wysokiej inflacji spowodowanej pandemią wirusa SARS-CoV-2 część słowackiego duchowieństwa żyje poniżej pensji minimalnej. Apel słowackich biskupów o zwiększenie nakładów finansowych skierowany w 2022 r. do Ministra Kultury, który jest organem rejestracyjnym dla wspólnot religijnych, nie spotkał się z pozytywnym odzewem. Rygorystyczne rozwiązania słowackiego rządu w czasie pandemii COVID-19 mocno ograniczyły możliwość zarobkowania duchownych. Brak możliwości odprawiania Mszy św., ze względu na zamknięcie kościołów i innych miejsc kultu, spowodował obniżenie dochodów księży. Słowacja była pierwszym państwem europejskim, który dwukrotnie wprowadził zakaz publicznego kultu religijnego. Wierni we Mszach św. mogli uczestniczyć jedynie w formie zdalnej, a przecież Eucharystia stanowi centrum chrześcijańskiego życia. Niestety apele duchownych kierowane do władz państwowych o zmianę restrykcyjnych przepisów sanitarnych nie zostały uwzględnione.
Slovakia is one of the countries whose legal provisions guarantee the implementation of the right to freedom of conscience and religion. The catalogue of sources of Slovak religious law includes e.g. the following legal acts: the Constitution of 1992, the principal agreement, called the concordat, between the Holy See and the Slovak Republic of 2000, the partial agreement with the Holy See of 2002 on the pastoral care of Catholic faithful in the armed forces and law enforcement services, the partial agreement with the Holy See of 2004 on Catholic upbringing and education, the act of 1991 on freedom of religion, status of churches and religious associations or the Act of 2019 on financial support for the activities of churches and religious organisations. The Slovak Republic recognises the legal personality of 18 registered churches and religious communities. More than 60% of the Slovak community is Catholic. The main source of funding for religious associations recognised by the state are funds received from the state budget, which from 1 January 2020 are granted depending on the number of believers declaring their affiliation to a given religious community during the general population census. Due to high inflation caused by the SARS-CoV-2 virus pandemic, some of the Slovak clergy live below the minimum wage. The appeal of the Slovak bishops to increase financial outlays in 2022 to the Minister of Culture, which is the registration authority for religious communities, was not met with a positive response. The Slovak government’s strict solutions during the COVID-19 pandemic strongly limited the possibility of the clergy to sustain their income flow. The inability to celebrate Masses due to the closure of churches and other places of worship resulted in a decrease in the income of priests. Slovakia was the first European country to ban public religious worship twice. The faithful could only participate in the Holy Mass remotely, and yet the Eucharist is the centre of Christian life. Unfortunately, the appeals of the clergy to the state authorities to change the restrictive sanitary regulations were not recognised.
Źródło:
Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego; 2023, 18, 20 (2); 137-152
2719-3128
2719-7336
Pojawia się w:
Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wolność i prawo a ideał wzajemnej życzliwości
Liberty and the Law
Autorzy:
Peno, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1596467.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
philosophy of law
retributive justice
corrective justice
Plato
philosophy of state
liberty
Freedom
filozofia prawa
sprawiedliwość korektywna i retrybutywna
Arystoteles
Platon
państwo
Wolność
Opis:
Celem artykułu jest próba wykazania, że prawo nie wyklucza wolności. Ramy rozważań o wolności, wspólnocie i prawie wyznaczane są przez określoną, tj. oświeceniową, tradycję intelektualną. W artykule analizie poddane zostają dwa rodzaje wspólnot, które wyróżnia E.J. Weinrib. Pierwsza wspólnota byłaby zunifikowana na wzór państwa Platona. Drugi rodzaj wspólnot (zakorzeniony w myśli Arystotelesa) miałby cechować się istnieniem życzliwych relacji między zachowującymi znaczny stopień autonomii jednostkami. W państwie Platona nie ma prawa, a w państwie Arystotelesa prawo ma organizować wspólnotę opartą na ćwiczeniu cnót i wzajemnej życzliwości. Który model pozostawia więcej wolności obywatelom? Prawo nie stoi w opozycji do wolności indywidualnej, gdy obywatele nie pragną tego prawa naruszać (prawo może nawet narzucać określoną moralność). Jednak państwo wolność ogranicza, gdy brakuje przestrzeni dla krytyki tego państwa, choćby było to państwo i prawo minimalne (w duchu liberalnym). W tym sensie państwo liberalne może mocniej ingerować w poczucie wolności niźli państwo paternalistyczne.
The aim of this paper is to demonstrate that the law does not exclude liberty. The scope of considerations over the liberty, community and law is determined by a specified, i.e. Enlightenment-based intellectual tradition. The article analyses two types of communities distinguished by E.J. Weinrib. The first community would be unified just as the Plato’s state was. The second type of communities (rooted in Aristotelian thought) would be characterised by the existence of positive relationship between the individuals who retain a significant degree of autonomy. In Plato’s state there is no law and in Aristotle’s state the law is supposed to organise a community based on training the virtues and kindness towards one another. Which model leaves more liberty to the citizens? Law does not stand in opposition to individual liberty when the citizens are not willing to break the law (law can even impose certain moral rules). However, the state limits liberty when there is no space for criticising the state even if the state and the law were minimal (in the liberal spirit). In that sense, the liberal state may interfere in liberty stronger than the paternalistic state.
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2016, 15, 3; 5-28
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wokół problematyki praworządności
Around the Issue of the Rule of Law
Autorzy:
Fleszer, Dorota
Małysa, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/3200858.pdf
Data publikacji:
2022-11-14
Wydawca:
Wyższa Szkoła Humanitas
Tematy:
praworządność
demokratyczne państwo prawa
prawo
the rule of law
the democratic rule of law
the law
Opis:
Praworządność państwa zaczyna w aktualnej sytuacji politycznej mieć szczególne i coraz większe znaczenie. Wymaga to rewizji poglądów co do standardów i oczekiwań, jakie wobec praworządnego państwa i jej aparatu można mieć. Tak wyznaczony zakres przedmiotowy zagadnienia wymaga odniesienia się do konstytucyjnej koncepcji demokratycznego państwa prawnego i jego roli w ustalaniu imperatywów w działalności państwa i jego organów. Wywołuje on również potrzebę odniesienia się do kwestii – czy warunkiem wystarczającym do istnienia praworządności w państwie jest jedynie przestrzeganie najwyższej mocy prawnej norm konstytucyjnych?
The rule of law of the state is beginning to be of particular and increasing importance in the current political situation. This requires a revision of views on the standards and expectations that one can have towards the law-abiding state and its apparatus. The scope of the issue thus determined requires reference to the constitutional concept of a democratic state governed by the rule of law and its role in determining imperatives in the activities of the state and its organs. It also raises the need to address the issue – is it sufficient for the existence of the rule of law in a state to only respect the supreme legal force of constitutional norms?
Źródło:
Roczniki Administracji i Prawa; 2022, 2(XXII); 31-42
1644-9126
Pojawia się w:
Roczniki Administracji i Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Więcej praw – mniej wolności – mniej dobrobytu
More rights – less freedom – less welfare
Autorzy:
Balcerowicz, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693474.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
liberty rights
social rights
welfare state
business freedom
prawa wolnościowe
prawa socjalne
państwo opiekuńcze
wolność gospodarcza
Opis:
There are few concepts as popular and at the same time abused as that of ‘rights.’ Contemporarily the word ‘rights’ is used to refer to two totally different states of affairs: liberty rights (the right to freedom) and claim (social) rights. To say that basic needs justify both of these rights raises obvious doubts. And yet, even if we accept that the satisfaction of basic needs is justified in a particular welfare state, it cannot be regarded as justifiable in the version adopted by most welfare states today. Social rights are intellectually poorly justified and each serves as a rhetorical tool with which the development of a social state is justified. A growing social state impedes economic growth, particularly in poorer states, where it is the only mechanism which may end their poverty. The expansion of a social state pushes out more effective non-public mechanisms through which people in need receive assistance and help. It entails levying higher taxes, which in turn reduces the economic freedom of individuals and tends to have a negative impact on economic growth. Hence more social rights – less economic freedom – less welfare.
Niewiele jest pojęć tak popularnych i tak nadużywanych, jak pojęcie praw (uprawnienia), współczesne użycie słowa „prawa” odnosi się do dwóch całkiem różnych stanów rzeczy: praw wolnościowych i praw roszczeniowych (socjalnych). Twierdzenie, że podstawowe potrzeby uzasadniają zarówno prawa wolności, jak i prawa socjalne jest nad wyraz wątpliwe. Niemniej jednak, nawet jeśli przyjąć argument potrzeb podstawowych, przemawiający za pewną wersją państwa opiekuńczego, to trudno uznać, że uzasadnia on rozwinięte państwo opiekuńcze w wersji istniejącej obecnie w większości krajów. Prawa socjalne są słabo uzasadnione intelektualnie i służą jako retoryczne narzędzie do uzasadniania wzrostu państwa socjalnego, które zwłaszcza w krajach ubogich, hamuje wzrost gospodarczy ‒ jedyny mechanizm, który może wyprowadzić je z ubóstwa. Ekspansja państwa socjalnego wypiera bardziej efektywne niepaństwowe mechanizmy pomagania ludziom w potrzebie, dalej wymaga ona wyższych podatków, co redukuje wolność gospodarczą jednostki i ma tendencję do osłabiania wzrostu gospodarczego. Więcej praw socjalnych ‒ mniej wolności gospodarczej ‒ mniejszy dobrobyt.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2016, 78, 3; 5-10
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W przededniu narodzin nowoczesnej doktryny państwa prawa? Stosunek polskich liberałów do idei rządów prawa w początkach XIX wieku
On the Eve of the Birth of the Modern Doctrine of the Legal State? The Attitude of Polish Liberals to the Idea of the Rule of Law at the Beginning of the 19th Century
Autorzy:
Gałędek, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1927211.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
państwo prawa
rządy prawa
Królestwo Polskie
Księstwo Warszawskie
XIX w.
liberalizm
konstytucjonalizm
legal state
rule of law
Kingdom of Poland
Duchy of Warsaw
19th century
liberalism
constitutionalism
Opis:
W artykule przeprowadzona została analiza problemu stosunku przedstawicieli polskiej elity intelektualnej i politycznej do idei rządów prawa w początkach XIX w. Na wstępie przedstawiono rozwój tej koncepcji, poddając weryfikacji tezę, iż podłożem ideowym dla zasady państwa prawa była myśl oświeceniowa, na bazie której wykształciła się doktryna liberalna. Poczynione uwagi służyły do poszukiwania odpowiedzi na pytanie o charakterystykę modelu rządów ustanowionych mocą Konstytucji Królestwa Polskiego z 1815 r. Podjęto się wykazania, iż skoro istniejące do 1831 r. Królestwo było państwem, w którym obowiązywała jedna z najbardziej liberalnych konstytucji w pierwszej połowy XIX w., to akt ten spełniał wszystkie warunki, które były wymagane dla powstania państwa prawa według standardów przyjętych w tym stuleciu. Rozważania te kończą uwagi o dalszej ewolucji polskiej myśli liberalnej, jaka nastąpiła w latach dwudziestych. Zaczęła ona odróżniać się od liberalnych założeń, na jakich zbudowana została niemiecka doktryna Rechtstaat. Paradoksalnie były one bliższe polskiemu liberalizmowi we wcześniejszym (proto-liberalnym) stadium jego rozwoju w czasach Księstwa Warszawskiego.
The article analyzes the problem of the attitude towards the idea of the rule of law of representatives of the Polish elite at the beginning of the 19th century. The author presents the development of the idea of the rule of law in the introduction. He verifies the thesis that the ideological basis for the concept of the rule of law was the Enlightenment thought on the basis of which the liberal doctrine developed. He used it to seek an answer to the question about the characteristics of the model of government established by the Constitution of the Kingdom of Poland of 1815. The author attempted to prove that, since the Kingdom (existing until 1831) with one of the most liberal constitutions in the first half of the 19th century was in force, then this act met all the conditions required for the establishment of the rule of law according to the standards adopted in that century. These considerations conclude with remarks on the further evolution of Polish liberal thought in the 1820s. It began to differ from the liberal assumptions on which the German Rechtstaat doctrine was built. Paradoxically, Rechtstaat concept had much more in common to Polish liberalism in the earlier (proto-liberal) stage of its development in the times of the Duchy of Warsaw (1807–1815) than of the Kingdom of Poland (1815–1831).
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 3 (61); 15-29
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwag kilka historyka myśli politycznej o istocie Konstytucji RP z 1997 r.
Autorzy:
Szlachta, Bogdan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/420563.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
państwo
prawa człowieka i obywatela
Opis:
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest wskazanie i analiza problemu wynikającego z traktowania praw obywatela na podobieństwo praw człowieka. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Popularne odczytanie Konstytucji RP z 1997 r. traktuje i prawa człowieka, i prawa obywatela jako swoiste „imperatywy moralne”, które ustawodawca winien uwzględniać i ujmować w swych rozstrzygnięciach. Analiza językowa zapisów zawartych w podręczniku akademickim i Konstytucji RP unaocznia ten problem. PROCES WYWODU: Wskazanie i krytyczna analiza treści podręcznika ademickiego ukazuje problem teoretyczny wynikający z wykorzystania podejścia ściśle liberalnego, które rodzi raczej niż rozwiązuje problem relacji między prawami człowieka/obywatela i prawem ustanawianym przez ustawodawcę. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Ukazanie problemu, wezwanie do refleksji nad nim i podjęcia próby – w trakcie ewentualnych prac nad nową ustawą zasadniczą – wypracowania innego ujęcia, różnicującego sposoby pojmowania praw człowieka i praw obywatela, z których pierwsze nie wiążą się z relacją do państwa, drugie zaś wynikają z tej relacji. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Wyniki analizy naukowej winny zostać wykorzystane przy krytycznym odczytaniu ujęć wpisanych w Konstytucję obowiązującą w Polsce od 20 lat.
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2018, 9, 26; 33-50
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trójpodział władz a dobro wspólne
Tripartite separation of powers and the common good
Autorzy:
Łączkowski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/692928.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
tripartite separation of powers
appointment of public authorities
democracy
rule of law
apparent separation of powers
trójpodział władz
powoływanie władz publicznych
demokracja
państwo prawa
pozorny podział władz
Opis:
The tripartite separation of powers is an inherent feature of the rule of law characterising democratic systems. The separateness of public authorities is largely determined by the way they are selected. The opposite of the separation of powers is the power of a single person or the omnipotenceof a single political power. This situation may arise not only from  revolutionary (forced) events, but may also result from legally won democratic elections which the victorious parties invoke, justifying their efforts to permanently monopolise the most important institutions that influence the socio-political and economic activity (including public media and NGOs). Even if they received only a dozen or so percent support from the general public entitled to vote as a result of the electoral law in force, they unjustifiably invoke the ‘sovereign will’, altering the constitutional principles of the political system by means of ordinary legislation. What is particularly dangerous is when the above phenomena are being covered with appearances of the maintenance of the tripartition of powers and a merely formal existence of all democratic institutions that have been, in fact, subordinated to the political will of a single centre of power. Such phenomena are contrary not only to the fundamental democratic principles of the rule of law, but they also threaten the deeper values of the common good which has a collective and individual value. Their violation directly threatens the constitutional system of the state and undermines the legitimate interests of individual citizens. It is therefore worth taking care to ensure that the real (and not simulated) tri-partition of powers is not eroded.
Trójpodział władz stanowi nieodłączną cechę państwa prawa charakteryzującego ustroje demokratyczne. O odrębności władz publicznych w dużym stopniu decyduje sposób ich wyłaniania. Przeciwieństwem trójpodziału władz jest władztwo jednej osoby lub wszechwładza jednej siły politycznej. Źródłem takiej sytuacji mogą być nie tylko wydarzenia rewolucyjne (siłowe), lecz także legalnie wygrane wybory demokratyczne, na które zwycięskie ugrupowania się powołują, uzasadniając dążenia do trwałego zmonopolizowania najważniejszych instytucji wpływających na aktywność społeczno-polityczną i gospodarczą (włączając w to media publiczne oraz organizacje pozarządowe). Nawet jeżeli w wyniku obowiązujących reguł wyborczych uzyskały zaledwie kilkunastoprocentowe poparcie ogóły uprawnionych do głosowania, bezpodstawnie powołują się na „wolę suwerena”, zmieniając ustawodawstwem zwykłym konstytucyjne zasady ustrojowe, Szczególnie niebezpieczne jest przykrywanie powyższych zjawisk pozornym zachowaniem trójpodziału władz i jedynie formalnym istnieniem wszystkich demokratycznych instytucji przy faktycznym ich podporządkowaniu woli politycznej pochodzącej od jednego ośrodka władzy. Takie zjawiska są sprzeczne nie tylko z podstawowymi zasadami demokratycznych państw prawa, ale zagrażają głębszym wartościom dobra wspólnego, mającego walor zbiorowy i indywidualny. Ich naruszenie zarówno bezpośrednio zagraża konstytucyjnemu ustrojowi państwa, jak i godzi w słuszne interesy poszczególnych obywateli. Warto więc dbać o to, aby rzeczywisty (a nie pozorowany) trójpodział władz nie ulegał erozji.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 1; 33-38
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transitional Justice, the Dual State, and the Rule of Law
Sprawiedliwość tranzycyjna, podwójne państwo i rządy prawa
Autorzy:
Mikuli, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2197724.pdf
Data publikacji:
2023-04-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
sprawiedliwość tranzycyjna
podwójne państwo
rządy prawa
Polska
Prawo i Sprawiedliwość
Trybunał Konstytucyjny
sądownictwo
transitional justice
dual state
rule of law
Polska
Law and Justice
Judiciary
Constitutional Tribunal
Opis:
In this article, the author argues that the introduction of measures in Poland to remedy violations of the rule of law, particularly regarding the judicial system, does not require so far referring to the principles of transitional justice. The author loosely refers to Ernst Fraenkel’s concept of a dual state which is sometimes used to describe the political reality in contemporary Poland. In a dual state, there are two parallel realities, and apart from politicized organs there may also exist institutions that have not yet been captured by the ruling party, i.e. institutions that do not recognise the current, unconstitutional legal order. Therefore, according to the author, the assessment of the legal legitimacy of certain institutions or persons (including judges), after the restoration of the rule of law in the nearest future, may differ from the classic transition from a completely non-democratic to a democratic regime.
W niniejszym artykule autor argumentuje, że wprowadzenie w Polsce środków mających na celu naprawę naruszeń praworządności, w szczególności dotyczących sądownictwa, nie wymaga jak na razie stosowania zasad transitional justice. Autor nawiązuje do koncepcji Ernsta Fraenkela dotyczącej państwa dualnego, która bywa wykorzystywana do opisu rzeczywistości politycznej współczesnej Polski. W państwie dualnym istnieją dwie równoległe rzeczywistości, bo oprócz upolitycznionych organów mogą istnieć instytucje, które nie zostały jeszcze przejęte przez partię rządzącą, czyli instytucje, które nie uznają obowiązującego, pozakonstytucyjnego porządku prawnego. Dlatego też, zdaniem autora, ocena legitymacji prawnej określonych instytucji czy osób (w tym sędziów), po przywróceniu w najbliższym czasie państwa prawa, może różnić się od klasycznego przejścia z reżimu całkowicie niedemokratycznego do demokratycznego.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 2(72); 273-285
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transformacja systemu politycznego w świetle różnych koncepcji rozliczania przeszłości
Transformation of the political system in the light of various concepts of settling the past
Autorzy:
Florek, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22443150.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
political transformation
principle of legalism
European Court of Human Rights
justice
rule of law
transformacja polityczna
zasada legalizmu
Europejski Trybunał Praw Człowieka
państwo prawa
sprawiedliwość
Opis:
Sukcesja czy transformacja systemu politycznego jest procesem niejednokrotnie wymagającym zmierzenia się z niechlubną przeszłością. Historia państw europejskich w XX w. zna wiele przykładów takich wydarzeń. Różne państwa podchodzą w odmienny sposób do oceny i rozliczenia przeszłości. Celem artykułu nie jest ocena decyzji politycznych, a jedynie przyjrzenie się kwestiom dogmatycznym oraz odpowiedź na pytanie, czy polityka stoi ponad prawem. Z drugiej strony należy postawić pytanie, czy strategia grubej kreski jest prawnie sprawiedliwa i moralnie słuszna. Autorka stawia hipotezę, że Europejski Trybunał Praw Człowieka nie odnosi się do oceny sprawiedliwości dokonywanej przez państwa – sukcesorów „trudnej przeszłości historycznej”, a jedynie ocenia legalizm podjętych orzeczeń. W wyniku analizy orzecznictwa ETPCz oraz literatury można dojść do wniosku, że instytucja międzynarodowa, jaką jest Europejski Trybunał, nie chce oceniać polityki obranej przez państwa, a jedynie kwestie poszanowania zasady legalizmu.
Succession or transformation of the political system is a process that often requires dealing with the shameful past. The history of European countries in the 20th century knows many examples of such events. Thus, different countries have different approaches to assessing and settling the past. The aim of the article is not to evaluate political decisions, but only to look at dogmatic issues. Is politics above the law? On the other hand, is the thick line strategy legally fair and morally sound? The author hypothesizes that the European Court of Human Rights does not assess justice made by states – successors of the "difficult historical past", but only assesses the legality of the judgments made. As a result of the analysis of the jurisprudence of the ECtHR and the literature, it can be concluded that an international institution such as the European Tribunal does not want to assess the policy chosen by states, but only the issues of respecting the principle of legality.
Źródło:
Polityka i Społeczeństwo; 2022, 20, 2; 60-72
1732-9639
Pojawia się w:
Polityka i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 76

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies