Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "państwo demokratyczne" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-25 z 25
Tytuł:
Podstawowe domniemania w procesie weryfikacji wyborów w państwie demokratycznym
Basic presumptions in the judicial election verification process in a democratic state
Autorzy:
Mojski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929710.pdf
Data publikacji:
2021-08-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
weryfikacja wyborów
domniemania
państwo demokratyczne
election verification
presumptions
democratic state
Opis:
Proces weryfikacji wyborów, rozumiany jako sprawdzenie prawidłowości ich przebiegu według prawnie wyznaczonych ram, jest niezbędnym elementem procedury wyborczej w państwie demokratycznym. Proces ten w stosunkowo krótkim czasie musi doprowadzić do stwierdzenia ważności lub nieważności wyborów, co ma podstawowe znaczenie dla potwierdzenia lub zaprzeczenia demokratycznej legitymacji wybranych przedstawicieli władzy. Stopień skomplikowania wyborów przekłada się przy tym na stopień skomplikowania procesu ich weryfikacji, co w celu jego uproszczenia prowadzi do wykorzystywania w nim ustanowionych prawnie domniemań. Celem tego opracowania jest teoretyczna analiza podstawowych domniemań wyborczych państw demokratycznych, tj. domniemania ważności wyborów i domniemania konstytucyjności procedury wyborczej, z uwzględnieniem niebezpieczeństw ustrojowych związanych z ich nieprawidłowym stosowaniem.
The election verification process, understood as checking the correctness of their course within the legally prescribed framework, is an essential element of the election procedure in a democratic state. This process in a relatively short period of time, must lead to the declaration of validity or nullity of the elections, which is necessary for confirming or contradicting the democratic legitimacy of elected representatives of power. The complexity of the elections translates into the complexity of the process of their verification, which, in order to simplify it, leads to the use of legally established presumptions in it. The aim of this study is the theoretical analysis of the basic election presumptions of democratic states, i.e. the presumption of validity of elections and the presumption of constitutionality of the election procedure, taking into account the systemic dangers related to their incorrect application.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 4 (62); 225-234
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poszanowanie praw rodziny warunkiem ładu społecznego w demokratycznym państwie prawnym – casus III RP
Respect of the Family Rights as a Condition of the Social Order in the Democtaric State of Law – Casus III RP
Die Achtung der Rechte der Familie als die Bedingung der Sozialordnung im Demokratischen Rechtsstaat – Casus III RP
Autorzy:
Koperek, Jerzy
Koperek, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342969.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
prawa człowieka
państwo demokratyczne
rodzina
human rights
democratic state of law
the family
Opis:
Die Enzyklika „Pacem in Terris“ von Papst Johannes XXIII. enthält – auf der Grundlage der katholischen Soziallehre basierend – einen Katalog der Menschrechte, die das Fundament der Menschwürde sind. Die Soziallehre der Kirche lenkt den Blick auf den Menschen, seine Menschen- und Bürgerrechte und auf seine Freiheit auf Selbstbestimmung. Zwischen den Menschenrechten und den Rechten der Familie besteht ein enger Zusammenhang. Im Jahr 1983 wurde vom Apostolischen Stuhl die Charta der Familienrechte veröffentlicht. Darin heißt es, dass „die Rechte der Person, selbst wenn sie als Rechte der Einzelnen formuliert sind, eine grundlegende soziale Dimension haben, die ihren natürlichen und vitalen Ausdruck in der Familie findet“ (Präambel A), „die Familie, eine natürliche Gemeinschaft, vor dem Staat und jeder andern Gemeinschaft besteht und aus sich heraus Rechte besitzt, die unveräußerlich sind“ (Präambel D), „die Rechte, die grundlegenden Bedürfnisse, das Wohlergehen und die Werte der Familie, obwohl in einigen Fällen in zunehmendem Maße gesichert, doch oft nicht beachtet und nicht selten durch Gesetze, Institutionen und gesellschaftlich – wirtschaftliche Programme untergraben werden“ (Präambel J). Seit der „Allgemeinen Erklärung der Menschenrechte“ haben sich in den internationalen Dokumenten und Rechtsnormen die Vorstellungen von Familien- und Menschrechten verändert. Die Menschrechtserklärung bezieht sich auf die Ehe als Vereinigung von Mann und Frau. In Artikel 16 der Erklärung heißt es: „1. Heiratsfähige Frauen und Männer haben ohne Beschränkung auf Grund der Rasse, der Staatsangehörigkeit oder der Religion das Recht zu heiraten und eine Familie zu gründen. Sie haben bei der Eheschließung, während der Ehe und bei deren Auflösung gleiche Rechte. 2. Eine Ehe darf nur bei freier und uneingeschränkter Willenseinigung der künftigen Ehegatten geschlossen werden. 3. Die Familie ist die natürliche Grundeinheit der Gesellschaft und hat Anspruch auf Schutz durch Gesellschaft und Staat“. In den späteren internationalen Dokumenten wird die Verbindung von Mann und Frau als frei gesehen. Das wahre Modell der Familie sollte jedoch nach der Lehre von Papst Johannes Paul II. – in „Familiaris Consortio“ – gefördert werden, da die reale Entwicklung einer Nation, eines Staates und nicht zuletzt die Zukunft Europas von der Familie abhängt. Die größte Bedrohung der modernen Familie in den globalen Kulturen scheint daher in einer falschen Wahrnehmung des Menschen zu liegen. Aus dieser Perspektive ergibt sich die Notwendigkeit, in der heutigen modernen Welt die Rechte der Familie in der Gesellschaft und in einem demokratischen Staat zu schützen. Die vorliegende Studie behandelt dieses Problem im Hinblick auf die folgenden Themen: 1.Das demokratische System des Rechtsstaates und der Schutz der Würde und des Werts der Familie. 2. Die subjektiven Rechte der Familie im öffentlichen Leben einer Gesellschaft. 3. Die Pflichterfüllung des Staates gegenüber der Familie als Voraussetzung der sozialen Ordnung.
In the context of the protection of human rights in the contemporary world is noticed a necessity of the protection of the family rights in the democratic state of law. The described study is taking this issue in the light of the following problems: 1.Democratic system of the state to the measure of the dignity and value of the family; 2.Subjective rights of the family on the public-legal field; 3. State as a subject of duties in relation to the family rights.
Źródło:
Roczniki Nauk o Rodzinie; 2010, 2; 49-62
2081-2078
Pojawia się w:
Roczniki Nauk o Rodzinie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odpowiedzialność funkcjonariuszy Policji i innych współczesnych formacji za pełnienie służby w organach bezpieczeństwa PRL – aspekty konstytucyjne
Liability of Police Officers and Other Contemporary Formations for Participation in the Secret Service of the Polish People’s Republic – Constitutional Aspects
Autorzy:
Dąbrowski, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/523845.pdf
Data publikacji:
2018-04-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
totalitaryzm
państwo demokratyczne
organy bezpieczeństwa
funkcjonariusz
renta
emerytura
zasada zaufania państwa do obywatela
konstytucja
Opis:
W opracowaniu przedstawiono problem zabezpieczenia społecznego oraz zagadnienie nowelizacji przepisów, które regulują wysokość emerytur i rent funkcjonariuszy komunistycznych służb bezpieczeństwa, którzy pełnili służbę w Polsce po 1990 r. Nowelizacja ustaw emerytalnych poważnie obniżyła świadczenia przysługujące wskazanym powyżej funkcjonariuszom. W pierwszej kolejności autor artykułu krytykuje ustawową definicję (zakreślenie czasowych granic) systemu totalitarnego, który miał miejsce po zakończeniu II wojny światowej. Z przepisów ustawy błędnie wynika, że totalitaryzm w Polsce skończył się w 1990 r., tymczasem historycy w zdecydowanej większości wskazują jako datę graniczną 1956 r. W drugiej części opracowania autor przedstawia i uzasadnia stanowisko, że ustawowe zmiany w systemie emerytalnym w poważnym zakresie naruszają przepisy Konstytucji RP z 1997 r. Nowe, obecnie obowiązujące przepisy są niesprawiedliwe, demoralizujące i dyskryminują osoby, które legalnie wykonywały swoje obowiązki służbowe po 1990 r.
The article concerns on a problem of social security and analyzes issue of the change of provisions which regulate pensions of officers of communistic security services, who served their duties after the communistic system collapsed in the Republic of Poland (after the year 1990). The amendment of statutory law has seriously reduced the amount of pensions of indicated above officers. Firstly the author of the essay criticizes the statutory definition (temporal limits) of the totalitarianism, which took place in Poland after the Second World War. It is found that provisions wrongly indicates that communistic totalitarianism ended in 1990, while historians officially claim that it had taken place in 1956. In the second part of the article the author argues that statutory changes seriously violate the provisions of the Constitution of the Republic of Poland of 1997. New, actually binding provisions are unfair, demoralizing and discriminate persons who legally preformed duties in security formations after the year 1990.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2018, 2 (42); 121-144
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Paradoks wzmocnienia demokratycznego: kryminalizacja politycznego terroryzmu jako mechanizm dyskredytacji prawnej
Autorzy:
Couto de Brito, Alexis
Moraes, Jenifer
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/11856580.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
terroryzm
demokracja
demokratyczne państwo prawa
zasady konstytucyjne
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest skonfrontowanie brazylijskiego systemu prawnego z aktualnymi propozycjami poprawek w Ustawie o zwalczaniu terroryzmu, wynikającymi z aktualnej niestabilnej sytuacji politycznej w Brazylii, która osiągnęła punkt kulminacyjny podczas wydarzeń z 8 stycznia 2023 r., kiedy zwolennicy byłego prezydenta wtargnęli do budynków rządowych pod pretekstem zakwestionowania wyników wyborów. Założeniem artykułu jest zbadanie, czy te propozycje poprawek są zgodne z zasadami leżącymi u podstaw naszej demokracji konstytucyjnej i czy mogą sprzyjać rzeczywistemu wzmocnieniu demokracji.
Źródło:
Ius Novum; 2023, 17, 3; 35-51
1897-5577
Pojawia się w:
Ius Novum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola stowarzyszeń i organizacji pozarządowych we współczesnym społeczeństwie obywatelskim
The role of associations and the non – governmental organizations in contemporary civil society
Autorzy:
Sarzała, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1810776.pdf
Data publikacji:
2019-12-12
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
stowarzyszenia pozarządowe
organizacje pozarządowe
społeczeństwo obywatelskie
państwo demokratyczne
kapitał społeczny
non-governmental associations
non-governmental organizations
democratic society
civil society
social capital
Opis:
Przedmiotem artykułu jest problematyka dotycząca roli jaką pełnią stowarzyszenia i inne organizacje pozarządowe we współczesnym społeczeństwie obywatelskim. Problematyka ta staje się coraz bardziej istotna z uwagi na fakt, że misja stowarzyszeń i wszelkich innych organizacji pozarządowych w związku z następującymi procesami integracyjnymi oraz postępującą globalizacją ulega ciągłemu rozszerzeniu. Ponadto w związku ze zmianą koncepcji funkcjonowania państwa polskiego, zarówno w sferze ustrojowej jak i społeczno – ekonomicznej, pojawiło się wiele nowych wyzwań dla wszelkich inicjatyw obywatelskich. Idea społeczeństwa obywatelskiego wskazuje, że w ustroju demokratycznym muszą funkcjonować wszelkiego rodzaju stowarzyszenia i inne grupy społeczne, organizowane niezależnie od państwa, gdyż tylko w taki sposób władza może być limitowana, a społeczeństwo będzie w stanie przeciwstawić się wszelkiego rodzaju rządom autorytarnym, koterii i wąskich grup. Stowarzyszenia obywatelskie i inne organizacje pozarządowe nie tylko osłaniają jednostkę przed nadmierną władzą państwa, lecz także są miejscem wyrażania, uzgadniania i realizacji interesów różnych grup społecznych. Ludzie mogą w nich nie tylko uczyć się wzajemnego zaufania i uczestnictwa w demokracji oraz wspólnego działania, lecz także kształtować umiejętności obywatelskie.
The subject of this article is the question of the role of associations and different non – governmental organizations in contemporary civil society. These problems become more and more essential with the fact, that the mission of associations and every different non – governmental organizations in relationship with following integrated processes as well as with the progressive globalization undergoes to the continuous widening. Moreover in the relationship with change of the conception of functioning the Polish state, both in constitutional and social- economic sphere many new challenges appeared for every civil initiatives. The idea of civil society shows, that in democratic system the every kind of association and different social groups have to function, they are organized independently from the state, because only in such way the power of the state can be limited and the society will be able to oppose every kind of the authoritarian government, the coterie and different groups. The civil associations and different non – governmental organizations not only protect the individual before excessive power of the state but also they are the place of expression , coordinating and the realization of interests of different social groups. People can learn not only mutual confidence and participation in democracy as well as common working, but also shape civil skills, too.
Źródło:
DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne; 2012, 9, 9; 249-262
1730-0274
Pojawia się w:
DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aksjologiczny charakter relacji państwo – społeczeństwo obywatelskie – religia. Perspektywa konserwatywnych liberałów
The Axiological Nature of the State-Civil Society – Religion Relationship. Conservative Liberals’ Perspective.
Autorzy:
Jasiński, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52160012.pdf
Data publikacji:
2023-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Księży Werbistów Verbinum
Tematy:
państwo liberalno-demokratyczne
społeczeństwo obywatelskie
sfera publiczna
religia
liberal democratic state
civil society
public sphere
religion
Opis:
Celem artykułu jest ukazanie wzajemnych relacji między państwem liberalno-demokratycznym i społeczeństwem obywatelskim a religią. Punktem odniesienia są poglądy wybranych przedstawicieli liberalizmu konserwatywnego (m.in. M. Novaka, R.J. Neuhausa, G. Weigela, E.W. Böckenfördego, T. Halíka). Analizy składają się z dwóch zasadniczych części. W pierwszej zostaną podjęte zagadnienia związane ze światopoglądową i aksjologiczną neutralnością państwa liberalno-demokratycznego (relacja religia – świeckość, „nagie forum publiczne”, etos formalny, chrześcijaństwo jako źródło demokracji i moralnej kultury państwa). W drugiej natomiast – zagadnienia związane z obecnością religii w ramach społeczeństwa obywatelskiego i jej udziału w debacie toczącej się w sferze publicznej (zwrot postsekularny, religia w sferze publicznej, język religijny a świecki).
The aim of the article is to show the mutual relations between the liberaldemocratic state, civil society and religion. The point of reference are the views of selected representatives of conservative liberalism (including M. Novak, R.J. Neuhaus, G. Weigel, E.W. Böckenförde, T. Halík). The analyses consist of two main parts. The first one will address issues related to the worldview and axiological neutrality of a liberal-democratic state (religion-secularism relationship, “naked public forum”, formal ethos, Christianity as a source of democracy and the moral culture of the state). In the second one issues related to the presence of religion within civil society and its participation in the debate taking place in the public sphere (post-secular turn, religion in the public sphere, religious and secular language) will be taken into consideration.
Źródło:
Nurt SVD; 2023, 2; 185-205
1233-9717
Pojawia się w:
Nurt SVD
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zasada demokratycznego państwa prawnego a zmiany w prawie wyborczym
The democratic state of law and changes to the electoral law
Autorzy:
Rakowska-Trela, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/972894.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
wybory
kodeks wyborczy
nowelizacja
demokratyczne państwo prawne
election
electoral code
amendment
democratic state of law
Opis:
Demokratyczne prawo wyborcze jest „esencją demokracji”. W grudniu 2017 roku i w styczniu 2018 roku w Sejmie i Senacie toczyły się prace nad poselskim projektem ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych, którego autorzy zaproponowali istotne zmiany w polskim kodeksie wyborczym. Przeciw uchwaleniu większości z proponowanych zmian oponowała nie tylko opozycja parlamentarna, ale także administracja wyborcza oraz specjaliści z zakresu prawa wyborczego. Tym niemniej nowelizacja została 11 stycznia 2018 roku uchwalona, a prezydent ją podpisał i zarządził jej ogłoszenie. Jednymi z najbardziej kontrowersyjnych propozycji zawartych w projekcie i w uchwalonej ustawie są m.in. zmiany w administracji wyborczej oraz wprowadzenie tzw. „dwukadencyjności” wójtów (burmistrzów, prezydentów miast). Omawiana ustawa, uchwalona w niezwykle szybkim tempie głosami parlamentarzystów Prawa i Sprawiedliwości, może doprowadzić do upolitycznienia administracji wyborczej, co osłabi przejrzystość procesów wyborczych w Polsce.
Democratic electoral law is the essence of representative democracy. In December 2017 and January 2018, the Sejm and Senate have passed hugely controversial law amending inter alia Polish Electoral Code. Its adoption was opposed by the parliamentary opposition, by the electoral administration bodies and by many experts, but unsuccessfully. The President of the Republic signed that and ordered its promulgation in the Journal of Laws of the Republic of Poland. The most controversial proposals concerned the changes in electoral administration and limiting the mayor (city president) to two terms in office. This law, pushed through by Law and Justice, the ruling party, in Author’s opinion will lead to politicization of the electoral administration, so there are risks of a loss the transparency of the election.
Źródło:
Studia Wyborcze; 2018, 25; 17-30
1898-0082
Pojawia się w:
Studia Wyborcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wokół problematyki praworządności
Around the Issue of the Rule of Law
Autorzy:
Fleszer, Dorota
Małysa, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/3200858.pdf
Data publikacji:
2022-11-14
Wydawca:
Wyższa Szkoła Humanitas
Tematy:
praworządność
demokratyczne państwo prawa
prawo
the rule of law
the democratic rule of law
the law
Opis:
Praworządność państwa zaczyna w aktualnej sytuacji politycznej mieć szczególne i coraz większe znaczenie. Wymaga to rewizji poglądów co do standardów i oczekiwań, jakie wobec praworządnego państwa i jej aparatu można mieć. Tak wyznaczony zakres przedmiotowy zagadnienia wymaga odniesienia się do konstytucyjnej koncepcji demokratycznego państwa prawnego i jego roli w ustalaniu imperatywów w działalności państwa i jego organów. Wywołuje on również potrzebę odniesienia się do kwestii – czy warunkiem wystarczającym do istnienia praworządności w państwie jest jedynie przestrzeganie najwyższej mocy prawnej norm konstytucyjnych?
The rule of law of the state is beginning to be of particular and increasing importance in the current political situation. This requires a revision of views on the standards and expectations that one can have towards the law-abiding state and its apparatus. The scope of the issue thus determined requires reference to the constitutional concept of a democratic state governed by the rule of law and its role in determining imperatives in the activities of the state and its organs. It also raises the need to address the issue – is it sufficient for the existence of the rule of law in a state to only respect the supreme legal force of constitutional norms?
Źródło:
Roczniki Administracji i Prawa; 2022, 2(XXII); 31-42
1644-9126
Pojawia się w:
Roczniki Administracji i Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Freedom of Speech in the Federal Constitution of Brazil and the Problem of its Collision with other Fundamental Rights, particularly personality rights
Wolność słowa w Konstytucji Federalnej Brazylii i problem jego kolizji z innymi prawami podstawowymi, w szczególności prawami osobistymi
Autorzy:
Robl Filho, Ilton
Sarlet, Ingo Wolfgang
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/940741.pdf
Data publikacji:
2016-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Democratic Rule of Law
Freedom of Speech
Fundamental Rights,
Collision
Balancing
demokratyczne państwo prawa wolności słowa
prawa podstawowe
kolizja
równoważenie
Opis:
The fundamental right to freedom of speech is a central element of the rule of law in a democratic state that constantly collides with other fundamental rights. Both in court decisions and in legal literature there is a significant discussion on the limits of the freedom of speech, mainly concerning its collision with other fundamental rights, particularly personality rights. This debate has become very strong in Brazilian constitutional case law, mainly in the Federal Supreme Court (Supremo Tribunal Federal), but also in other constitutional systems and even in the domain of international law. Based on the decisions of the Brazilian Supreme Court and those of the US Supreme Court and the Federal Constitutional Court of Germany, this paper aims to discuss some criteria that may guide Courts when balancing freedom of speech and other fundamental rights.
Podstawowe prawo do wolności słowa jest głównym elementem praworządności w państwie demokratycznym, które nieustannie zderza się z innymi prawami podstawowymi. Zarówno w orzecznictwie sądowym, jak i doktrynie, trwa dyskusja o granicach wolności słowa, dotycząca przede wszystkim jego kolizji z innymi prawami podstawowymi, w szczególności prawami osobistymi. Debata ta stała się bardzo intensywna w związku z brazylijskim orzecznictwem konstytucyjnym, głównie Federalnego Sądu Najwyższego (Supremo Tribunal Federal), ale także w innych systemach konstytucyjnych, a nawet w prawie międzynarodowym. Na podstawie decyzji Sądu Najwyższego Brazylii, a także Sądu Najwyższego USA i niemieckiego Federalnego Trybunału Konstytucyjnego, opracowanie to ma na celu przybliżenie pewnych kryteriów, którymi mogą kierować się sądy przy orzekaniu o wolności słowa i innych prawach podstawowych.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2016, 6 (34); 133-163
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Status prawny sędziów w Finlandii. Analiza teoretyczno-prawna
Legal status of judges in Finland. Theoretical and legal analysis
Autorzy:
Serzhanova, Viktoria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1920271.pdf
Data publikacji:
2021-02-28
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
status prawny
sędziowie
niezależność i niezawisłość sądów
demokratyczne państwo prawne
legal status
judges
autonomy and independence of courts
democratic legal state
Opis:
Status prawny sędziów, oparty na zapewnieniu im niezawisłości oraz niezależnego funkcjonowaniu sądów stanowi podstawowy atrybut wymiaru sprawiedliwości, przesłankę i gwarancję zarazem urzeczywistnienia zasady demokratycznego państwa prawnego. Nie inaczej jest na gruncie systemu konstytucyjnego Finlandii. Cel niniejszego opracowania stanowi poddanie analizie statusu prawnego sędziów w Finlandii. Przedmiot analizy obejmuje zbadanie kwalifikacji wymaganych dla kandydatów na stanowiska sędziów, procedury ich powoływania i odwoływania oraz atrybuty realizacji ich niezależnego i niezawisłego statusu. Analiza prawna została przeprowadzona w oparciu o postanowienia Ustawy Zasadniczej z 1999 r. w zakresie statusu sędziów oraz przepisy stosownych ustaw o sądach i powoływaniu sędziów. Badanie to pozwoliło na stwierdzenie, że powyższe gwarancje umożliwiają obiektywne i bezstronne funkcjonowanie sądownictwa w Finlandii w zgodzie z zasadą demokratycznego państwa prawnego, gdyż w zakresie orzekania sądy są w pełni niezależne i niezawisłe oraz nie podlegają kontroli państwa, a orzeczenia sądowe są ostatecznym środkiem gwarantującym stronom poszanowanie ich praw w stosunkach z państwem.
The legal status of judges, based on ensuring their autonomic and independent functioning, is a fundamental attribute of the system of justice, a prerequisite and a guarantee of the implementation of the principle of a democratic legal state. It is not different in the Finnish constitutional system. The aim of this study is to analyze the legal status of judges in Finland. The subject of the analysis covers the examination of the qualifications required from candidates for the post of a judge, the procedures for their appointment and dismissal, and the attributes of the realization of their autonomic and independent status. The legal analysis has been conducted on the grounds of the provisions of the Basic Law of 1999 regarding the status of judges and the provisions of the relevant laws on courts and the appointment of judges. This study allowed to conclude that the above guarantees enable the objective and impartial functioning of the judiciary in Finland in accordance with the principle of a democratic state ruled by law, as in terms of adjudication courts are fully autonomic and independent and are not subject to state control, while court judgments are the last resort guaranteeing parties respect for their rights in relations with the state.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 1 (59); 283-296
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Skutki wprowadzenia ograniczeń praw i wolności człowieka na stan bezpieczeństwa w Ukrainie w czasie stanu wojennego
Autorzy:
Fidria, Yuliia
Hofman, Yuriy
Chochowski, Krzysztof
Dukhnevych, Andrii
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/16647981.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
stan wojenny
prawa człowieka
ograniczenie praw i wolności człowieka
bezpieczeństwo narodowe
państwo demokratyczne
szczególny reżim prawny
kontrola sądowa
martial law
human rights
restriction of human rights and freedoms
national security
democtratic state
special legal regime
judicial review
Opis:
Tekst poświęcony jest ogólnej charakterystyce ograniczeń praw i wolności człowieka w czasie stanu wojennego w Ukrainie. Autorzy zwracają uwagę na to, że w czasie stanu wojennego prawa człowieka nie tracą priorytetowego znaczenia, a ich przestrzeganie świadczy o wysokim poziomie demokracji w państwie i jest wskaźnikiem uznania osoby za najwyższą wartość społeczną. Ważnym zadaniem jest zachowanie równowagi pomiędzy potrzebą utrzymania podstaw bezpieczeństwa państwa a funkcjonowaniem instytucji demokratycznych mających na celu zapewnienie i ochronę praw człowieka. W opracowaniu poddano analizie pojęcie, rodzaje i przejawy ograniczeń praw człowieka w stanie wojennym, a także określono wykaz praw i wolności osób fizycznych i prawnych, które mogą zostać ograniczone. Jednocześnie analiza regulacji prawnych, tak przypisów międzynarodowych, jak i krajowych, dotyczących ograniczeń praw i wolności człowieka w związku z wprowadzeniem stanu wojennego na Ukrainie, pozwoliła na wskazanie i podsumowanie zasad legalności takich ograniczeń, które muszą spełniać trzyczęściowy test proporcjonalności. Autorzy podkreślają znaczenie i konieczność sądowej kontroli konstytucyjnej nad ograniczeniami praw i wolności człowieka w czasie stanu wojennego.
This study devoted to the general characteristics of restrictions on human rights and freedoms during martial law in Ukraine. The authors note that during martial law, human rights do not lose their priority, and their observance demonstrates the high level of democracy in the state and is an indicator of the recognition of the person as the highest social value. An important task is to balance the need to maintain the foundations of state security with the functioning of democratic institutions aimed at ensuring and protecting human rights. The study analyzes the concept, types and manifestations of restrictions on human rights under martial law and identifies a list of rights and freedoms of natural and legal persons that can be restricted. At the same time, the analysis of legal regulations, both international and domestic notes on restrictions on human rights and freedoms in connection with the introduction of martial law in Ukraine made it possible to identify and summarize the principles of legality of such restrictions, which have completed the proportionality test. The authors emphasize the importance and necessity of judicial constitutional control over restrictions on human rights and freedoms during martial law.
Źródło:
Budowanie poczucia bezpieczeństwa w czasach pandemii oraz zagrożenia terroryzmem i wojną; 61-76
9788366723665
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od administracji publicznej do public governance
From public administration to public governance
Autorzy:
Izdebski, Hubert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/904056.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej
Tematy:
administracja publiczna
zarzdzanie publiczne
nowe zarządzanie publiczne
państwo policyjne
państwo prawne
państwo liberalne i demokratyczne
służba cywilna
interesariusze
pomocniczość
public administration
administrative management
state governed by the rule od law
civic society
Opis:
Przedmiotem studium jest ewolucja myśli administracyjnej od prawniczego ujęcia właściwego Rechsstaat oraz od kolejnych ujęć związanych z teorią organizacji (choć pierwsze z nich, Study of Administration Woodrowa Wilsona, programowo należało do sfery nauk politycznych) do obecnych koncepcji public governance, mających za punkt odniesienia społeczeństwo obywatelskie i interesariuszy administracji publicznej. Kolejne podejścia do problematyki administracji publicznej nie zrywały całkowicie z wcześniejszymi koncepcjami i realizacjami, lecz tworzyły nakładające się na siebie „warstwy”, składające się na współczesną wizję administracji publicznej.
The study presents the sense of evolution of thinking on public administration – from a legal approach caracteristic of the Rechtsstaat and furher approaches linked with theory of organisation (though the first of them, Woodrow Wilson’s Study of Administration was declared to belong to political science) to present ideas of public governance, oriented on civil society and public administration stakeholders. The subsequent approaches of public administration have not been breaking fully with the previous ones and their implementations, but they have been a kind of „layers”, laid one after another one, and producing the present vision of public administration.
Źródło:
Zarządzanie Publiczne / Public Governance; 2007, 1(1); 7-20
1898-3529
2658-1116
Pojawia się w:
Zarządzanie Publiczne / Public Governance
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Right to a court in a democratic state ruled by law
Autorzy:
Kwiatkowski, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1360656.pdf
Data publikacji:
2019-06-30
Wydawca:
Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
Constitution
democratic state ruled by law
administration of justice
courts
autonomous
independent and impartial court
Konstytucja
demokratyczne państwo prawne
wymiar sprawiedliwości
sądy
niezawisły
niezależny i bezstronny sąd
Opis:
The article discusses the issue of the right to a court in a democratic state ruled by law, which constitutes a guarantee of judicial protection of a person’s rights against their infringement by public authorities. It plays two functions: firstly, it protects a person’s subjective right and binds all public authorities to act in compliance with the Constitution; secondly, it creates a characteristic system of relations between a person’s individual status and an objective legal order, and thus it is at present treated as a component of a democratic state ruled by law. The constitutional approach to the right to a court may be analysed within two meanings: (1) as a principle of constitutional law; (2) as a person’s subjective right. Within the former, the principle constitutes a directive on enacting law and an interpretational directive, and within the latter, it means that the right to a court is shaped as an individual subjective right constituting an elementary component of the constitutional status of a person. It functions as one of personal rights, as a human right guaranteeing a person’s dignity and free status, the sense of security and the typical feeling of being protected by law, which is safeguarded by courts. The right to a court, within the substantive meaning, is regulated in Article 45 para. 1 of the Constitution of the Republic of Poland, in accordance with which “Everyone shall have the right to a fair and public hearing of his case, without undue delay, before a competent, impartial and independent court”. The quoted provision is supplemented by the content of Article 77 para. 2 of the Constitution, which is a guarantee stipulating that: “Statutes shall not bar the recourse by any person to the courts in pursuit of claims alleging infringement of freedoms or rights”. The right to a court constituting one of the most important means of safeguarding human rights and freedoms, laid down de lege lata in Article 77 para. 2 and Article 78 of the Constitution of the Republic of Poland, meets the requirements for a democratic state ruled by law and international standards laid down in Article 6 para. 1 of the European Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms and in Article 14 paras. 1 and 3(c) of the International Covenant on Civil and Political Rights.
W artykule omówiono prawo do sądu w demokratycznym państwie prawnym, które stanowi gwarancję sądowej ochrony praw człowieka przed ich naruszeniem przez organy władzy publicznej. Spełnia ono dwie funkcje: po pierwsze, chroni podmiotowe prawo jednostki i wiąże wszystkie władze publiczne w zakresie ich działania w podporządkowaniu Konstytucji; po drugie, tworzy charakterystyczny system powiązania indywidualnego statusu jednostki i obiektywnego porządku prawnego, wobec tego jest współcześnie traktowane jako składnik demokratycznego państwa prawnego. Konstytucyjne ujęcie prawa do sądu może być rozpatrywane w dwóch znaczeniach: 1) jako zasada prawa konstytucyjnego; 2) jako prawo podmiotowe jednostki. W pierwszym znaczeniu zasada ta stanowi dyrektywę tworzenia prawa i dyrektywę interpretacyjną, zaś w drugim znaczeniu oznacza, iż prawo do sądu zostało ukształtowane jako indywidualne prawo podmiotowe, stanowiące elementarny składnik konstytucyjnego statusu jednostki. Występuje jako jedno z praw osobistych, jako prawo człowieka, gwarantujące jego godność, wolnościowy status, poczucie bezpieczeństwa i stwarzające swoiste odczucie przebywania pod opieką prawa, na straży którego stoją sądy. Prawo do sądu, w znaczeniu materialnym, jest uregulowane w art. 45 ust. 1 Konstytucji RP, według którego „Każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd”. Dopełnienie regulacji ujętej w cytowanym przepisie zawiera przepis art. 77 ust. 2 Konstytucji RP, mający charakter gwarancyjny, który stanowi, że: „Ustawa nie może nikomu zamykać drogi sądowej dochodzenia naruszonych wolności lub praw”. Prawo do sądu stanowiące jedno z najważniejszych środków ochrony praw i wolności człowieka, ujęte de lege lata w art. 45 ust. 1, art. 77 ust. 2 i art. 78 Konstytucji RP odpowiada wymogom demokratycznego państwa prawnego i standardom międzynarodowym, przewidzianym w art. 6 ust. 1 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności oraz w art. 14 ust. 1 i 3c Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych.
Źródło:
Ius Novum; 2019, 13, 2; 33-50
1897-5577
Pojawia się w:
Ius Novum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Współpraca państwa i Kościoła na rzecz ochrony praw rodziny. Aspekty społeczno-etyczne
Cooperation between State and Church in the Field of the Family Rights Protection. Social-Ethical Aspects
Autorzy:
Koperek, Jerzy
Koperek, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342824.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
państwo
Kościół
prawa rodziny
społeczeństwo demokratyczne
State
Church
Family Rights
Democratic Society
Opis:
The present study shows social-ethical aspects of cooperation between the State and the Church for protection of the rights of the family. The analyzed issues are presented in the light of the following problems: 1. Relations between the State and the Church; 2. The right of the family of active participation in the life of the national and the Church communities. Relations between the State and the Church based on cooperation and mutual respect of the autonomy of each result in protection of the rights of the family in the democratic society.
Źródło:
Roczniki Nauk o Rodzinie; 2009, 1; 57-67
2081-2078
Pojawia się w:
Roczniki Nauk o Rodzinie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konstytucja gwarancją ochrony praw i interesów państwa
The Constitution guarantees the protection of the rights and interests of the state
Autorzy:
Sitek, Bronisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30098002.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
the Constitution of the Republic of Poland
the rights and interests of the state
a democratic state of law
meta-principles
Konstytucja RP
prawa i interesy państwa
demokratyczne państwo prawa
metazasady
Opis:
Przedmiotem opracowania jest analiza konstytucyjnej podstawy ochrony praw i interesów państwa. Sam zwrot „prawa i interesy państwa” należy do pojęć niedookreślonych, stąd celem opracowania jest próba zdefiniowania obu elementów tego zwrotu. Należy nadmienić, że w Konstytucji RP zwrot ten nie występuje ani razu. Tylko w jednym przypadku jest mowa o interesie państwa. Zwrot ten występuje natomiast w ustawie o Prokuratorii Generalnej. Szczególna uwaga analityczna została nakierowana na wyjaśnienie znaczenia drugiego członu tego zwrotu, to jest „interes państwa”. Jest on bowiem definiowany w każdym przypadku stosownie do regulacji prawnej oraz okoliczności jej towarzyszących. Analiza znaczenia i kontekstu stosowania zwrotu „prawa i interesy państwa” pozwoli na zdefiniowanie konstytucyjnej gwarancji ochrony praw i interesów państwa, zwłaszcza w kontekście art. 2 Konstytucji RP, który zawiera podstawową metazasadę konstytucyjną, tj. demokratycznego państwa prawa. W pracy została zastosowana metoda egzegezy tekstów Konstytucji RP oraz wybranych ustaw zwykłych. Ponadto przeprowadzona została analiza orzecznictwa Sądu Najwyższego i poglądów doktryny. We wnioskach końcowych zostało wskazane, że ochrona praw podmiotowych państwa jest stosunkowo łatwa do zdefiniowania. Znacznie trudniejsza jest ochrona zmiennych interesów państwa. Gwarancję dla ich skutecznej ochrony daje art. 2 Konstytucji RP, który stanowi podstawę do działania organów państwa w ramach i na podstawie prawa.
The subject of the study is the analysis of the constitutional protection of the rights and interests of the state. The very phrase “rights and interests of the state” is imprecise. Hence, the aim of the study was to try to define both elements of this phrase. It should be noted that this phrase does not appear even once in the Polish Constitution. The interest of the state is mentioned once in the Constitution. On the other hand, the entire phrase appears in the Act on the General Counsel to the Republic of Poland. Particular analytical attention was focused on discovering the meaning of the second part of this phrase, which is “the interest of the state”. It is defined in each case according to the legal regulation and its accompanying circumstances. The analysis of the meaning and context of the use of the phrase “the rights and interests of the state” made it possible to define the constitutional guarantee of the protection of the rights and interests of the state, especially in the context of the article 2 of the Polish Constitution and the basic constitutional meta-principle of a democratic state of law. The method of exegesis of legal texts of the Constitution of the Republic of Poland and selected ordinary acts was used in the work. Moreover, an analysis of the jurisprudence of the Supreme Court and the views of the doctrine was conducted. In the final conclusions it was indicated that the protection of the state’s subjective rights is relatively easy to define. It is much more difficult to protect the changing interests of the state. The guarantee for their effective protection is provided by the article 2 of the Constitution of the Republic of Poland, which is the basis for the operation of state organs within the framework and on the basis of the law.
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2023, 44; 97-108
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Idea sprawiedliwości proceduralnej w procedurze postępowania przed organem rentowym
The idea of procedural justice before the pension authority
Autorzy:
Szlachta-Kisiel, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2057962.pdf
Data publikacji:
2021-12-21
Wydawca:
Wyższa Szkoła Humanitas
Tematy:
ubezpieczenia społeczne
sprawiedliwa procedura
demokratyczne państwo prawa
słuszny interes strony
Zakład Ubezpieczeń Społecznych
social insurance
procedural justice
democratic rule of law
the legitymate interest of the party
Social Insurance Institution
Opis:
Krystalizujące się przez wieki pojęcie sprawiedliwości, na gruncie prawa odgrywa szczególną rolę, zarówno w zakresie powoływania do życia norm prawa materialnego, jak i kształtowania procedur niezbędnych do ich realizacji. Znaczenie idei i zasad sprawiedliwości proceduralnej dla ubezpieczeń społecznych jest znaczące nie tylko z powodu wymogów samego prawa. Ma także doniosłą siłę oddziaływania społecznego. Analiza procedury postępowania przed organem rentowym z wniosków o świadczenia emerytalno-rentowe przez pryzmat konstytucyjnej zasady państwa prawa, idei sprawiedliwej procedury, zasady procedural due proces wskazuje, że sprawiedliwa procedura jako element osiągnięcia celu jest nieodzowna dla realizacji zasady demokratycznego państwa prawa. Dostrzegając także inne wartości procesu, zaczerpnięte z życia społecznego, Robert S. Summers widzi konieczne stosowanie ich nie tyle dla procedury jako środka do osiągnięcia określonego celu, ale dla procedury samej w sobie. W kontekście tych rozważań procedurę przed organem rentowym należy postrzegać także przez pryzmat ryzyka błędu, dobrego wyniku procedury, oceny procedury czy też zarządzania partycypacyjnego
The concept of justice, crystallizing over the centuries, is very important in creation of material law and shaping the procedures necessary for their implementation. The importance of ideas and principles of procedural justice for social insurance is essential not only because of the demand of law itself. Procedural justice is also important, because it influences the society. Analysis of the procedure before the pension authority on application for pension or retirement through the prism of the constitutional principle of the rule of law, concept of procedural justice and principle procedural due process indicates that justice is indispensable to realize the principle of the democratic rule of law. Robert S. Summers, recognizing other values of the process, taken from social life, sees the necessity to apply them not so much to the procedure as a means to achieve a specific goal, but to the procedure itself. In this context the procedure before the pension authority should be seen through the prism of the error risk, good result of the procedure, procedure evaluation and participatory management.
Źródło:
Roczniki Administracji i Prawa; 2021, specjalny II, XXI; 549-561
1644-9126
Pojawia się w:
Roczniki Administracji i Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niezależność sądów i niezawisłość sędziów z perspektywy prawa Unii Europejskiej
Independence of the courts and judicial independence from the European Union law perspective
Autorzy:
Zawistowski, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693798.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
democratic state
rule of law
independence of the courts
judicial independence
separation of powers
right to fair trial
demokratyczne państwo prawne
niezawisłość sędziów
niezależność sądów
podział władz
prawo do sądu
Opis:
The independence of the courts and the judiciary constitutes one of the foundations of the rule of law and is one of the basic values of the European Union. Judicial independence is also guaranteed by the principle of the separation of powers. According to this principle courts are the only competent body to execute judiciary powers and no other organs may be permitted to interfere in judicial decisions or their making. Democratic states must have the independence of the courts ensured in their constitutions. The basic function of judicial independence is ensuring citizens the right to a fair trial as provided in Article 6 of the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms and Article 45 of the Constitution of the Republic of Poland. From the point of view of the right to a fair trial the relationship between the independence of the courts and judicial independence on the one hand and the guarantee of the impartiality of the courts and of a fair trial on the other, is important. The independence of the courts and the judiciary is closely related to the principle of the responsibility of judicial authority.
Niezależność sądów i niezawisłość sędziów stanowią jedną z podstaw państwa prawnego, należącego do podstawowych wartości Unii Europejskiej. Do zasad państwa prawnego należy zasada trójpodziału władz, stanowiąca równocześnie istotną gwarancję niezależności władzy sądowniczej. Zasada podziału władz oznacza, że do wyłącznej kompetencji władzy sądowniczej należy sprawowanie wymiaru sprawiedliwości i organy innych władz nie mogą ingerować w wykonywanie funkcji orzeczniczych przez sądy. W państwach demokratycznych istnieje potrzeba gwarancji niezależności władzy sądowniczej na poziomie norm konstytucyjnych. Podstawową funkcją niezależności sądów i niezawisłości sędziów jest zapewnienie obywatelom prawa do sądu w rozumieniu art. 6 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz art. 45 Konstytucji RP. Z punktu widzenia prawa do sądu ważne jest istnienie związku między niezależnością sądów i niezawisłością sędziów a gwarancją bezstronności sądu oraz gwarancją do sprawiedliwego rozpoznania sprawy przez sąd. Niezależność sądów i niezawisłość sędziów są ściśle powiązane z zasadą odpowiedzialności władzy sądowniczej.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2016, 78, 2; 7-13
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The constitutional principles of the state’s political system as determining the foundations of electoral law
Konstytucyjne zasady ustroju państwa determinujące podstawy prawa wyborczego
Autorzy:
Stępień-Załucka, Beata
Uliasz, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38697123.pdf
Data publikacji:
2024-07-17
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
constitutional principles
democratic legal state
sovereignty of the people
principle of representation
political pluralism
elections
electoral law
zasady konstytucyjne
demokratyczne państwo prawne
suwerenność narodu
zasada przedstawicielstwa
pluralizm polityczny
wybory
prawo wyborcze
Opis:
The political systems of democratic states are based on specific assumptions contained in the highest legal acts. In Poland, the role of such a supreme legal act is fulfilled by the Constitution of the Republic of Poland, the assumptions being constitutional principles. Their uniform definition has been worked out neither by the legal system nor by the doctrine. Hence, they are sometimes defined differently in science. While for some they are “the legislator’s statements of fundamental importance to the functioning of the constitutional system of the state,” for others they are instruments of law which certain norms are derived from, thus influencing the shaping of the principles of the political system or administration of justice regardless of whether they are of primary or secondary nature. B. Banaszak emphasises that within individual constitutional norms it is possible to indicate principles of particular importance to the state. And what is more, the indication of a particular principle at the beginning of the Constitution or in a part of it has consequences regarding its further provisions. W.J. Wołpiuk, in turn, maintains that in a descriptive sense, principles are a certain pattern for research purposes. A. Kallas, on the other hand, defines constitutional principles as principles fundamental to the nature of the state. These principles take the form of separate (individual) provisions, included in the body of Chapter I of the Constitution, but are often also constructed on the basis of a number of its provisions (e.g. the principle of parliamentary system of the government). Worth noting at this point, however, is a certain regularity that in the constitutions of the former communist states of Central and Eastern Europe, they are as a rule quite extensive and have a broad spectrum of impact on the entire legal system. This spectrum is particularly relevant in electoral law. The present article will therefore examine this spectrum. It will show the impact of constitutional principles such as the principle of a republican state, the principle of sovereignty of the Nation, the principle of representation, the principle of political pluralism and the openness of the financing of political parties on the basic premises of the electoral law in terms of its subject matter and substantiveness. The key thesis to be proven is that the constitutional principles indicated above find their direct application and development in the provisions of the electoral law. Accordingly, their consequence is, inter alia, the principle of the tenure of office of individual, representative organs of the state, including the most important ones of the Sejm and the Senate, which in its essence constitutes a kind of verification of actions for the existing representatives. In turn, the principle of universality of elections, which is a direct determinant of the principle of sovereignty and representation, on the one hand – admits all eligible citizens to the electoral act, in accordance with the idea of the Constitution of the Republic of Poland, but on the other hand – eliminates incapacitated persons from this act. Further, among the electoral principles of constitutional consequence, it is necessary to point out equality granting each voter one vote, the value of which is one. Finally, the principle of the secrecy of the ballot will not be overlooked, constituting a kind of security for all those taking part in the electoral act that they will not suffer negative consequences as a result of their vote. However, it is important to show and remind that the above principles of the electoral law are closely interconnected, not only within the electoral law itself, but within the entire legal system. This is because nowadays, in scientific political discourse and in practice, the fundamental importance of primary constitutional values, including precisely coherence of the legal system, is overlooked (another value that is just as often displaced is its stability). Hence, demonstrating this coherence of the legal system and emphasising its importance in times of political and legal change is particularly justified. The basic research methods used in the paper will be dogmatic-legal and theoretical-legal methods.
Ustroje państw demokratycznych opierają się na swoistych założeniach zawartych w najwyższych aktach prawnych. W Polsce rolę najwyższego aktu prawnego pełni Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, a owe założenia to zasady ustrojowe. Ich jednolita definicja nie została wypracowana ani przez system prawa, ani też przez doktrynę. Stąd w nauce bywają różnie określane. Podczas gdy dla jednych są to „wypowiedzi ustrojodawcy o fundamentalnym znaczeniu dla funkcjonowania konstytucyjnego ustroju państwa”, dla innych to instrumenty prawa, z których wynikają określone normy i przez to wpływają na ukształtowanie zasad ustroju politycznego lub wymiaru sprawiedliwości niezależnie od tego, czy mają charakter podstawowy, czy wtórny. B. Banaszak podkreśla, że w obrębie poszczególnych norm konstytucyjnych można wskazać zasady o szczególnie doniosłym znaczeniu dla państwa. Co więcej, wskazanie na określoną zasadę na początku konstytucji bądź w jej części wywiera konsekwencje na dalsze jej postanowienia. W.J. Wołpiuk z kolei pisze, że w znaczeniu opisowym zasady to pewien wzorzec dla celów badawczych. Natomiast A. Kallas określa zasady ustrojowe mianem zasad fundamentalnych dla charakteru państwa. Zasady te przybierają postać odrębnych (indywidualnych) przepisów, zamieszczonych w treści rozdziału I konstytucji, ale często są też konstruowane na podstawie szeregu jej przepisów (np. zasada parlamentarnego systemu rządów). Już jednak w tym miejscu warta zauważenia jest pewna prawidłowość, że w konstytucjach byłych państw komunistycznych Europy Środkowej i Wschodniej są one z reguły dość obszerne i mają szerokie spektrum oddziaływania na cały system prawa. To spektrum jest szczególnie istotnie w prawie wyborczym. Toteż jego zbadaniu zostanie poświęcony niniejszy artykuł. Zostanie w nim bowiem ukazane oddziaływanie konstytucyjnych zasad ustroju, takich jak: zasada państwa republikańskiego, zasada suwerenności Narodu, zasada przedstawicielstwa, zasada pluralizmu politycznego i jawności finansowania partii politycznych na podstawowe założenia prawa wyborczego w ujęciu przedmiotowym i podmiotowym. Przy czym kluczową tezą, która będzie podlegała udowodnieniu, jest stwierdzenie, że wskazane powyżej zasady konstytucyjne znajdują swoje bezpośrednie zastosowanie oraz rozwinięcie w przepisach prawa wyborczego. Odpowiednio ich konsekwencją jest między innymi obowiązująca w Polsce zasada kadencyjności poszczególnych przedstawicielskich organów państwa, w tym także tych najważniejszych Sejmu i Senatu, która w swej istocie stanowi swoistą weryfikację działań dla dotychczasowych reprezentantów. Z kolei zasada powszechności wyborów, będąca bezpośrednim wyznacznikiem zasady suwerenności i przedstawicielstwa, z jednej strony zgodnie z ideą Konstytucji RP dopuszcza wszystkich uprawnionych obywateli do aktu wyborczego, z drugiej strony jednak eliminuje z tego aktu osoby ubezwłasnowolnione. W dalszej kolejności wśród zasad wyborczych będących konstytucyjną konsekwencją trzeba wskazać na równość przyznającą każdemu wyborcy jeden głos, którego wartość wynosi jeden. Finalnie nie zostanie pominięta zasada tajności głosowania stanowiąca swoiste zabezpieczenie dla wszystkich biorących udział w akcie wyborczym, że nie poniosą negatywnych konsekwencji w związku z oddanym głosem. Istotne jednak pozostaje wykazanie i przypomnienie, że powyższe zasady prawa wyborczego są ze sobą ściśle spojone, nie tylko w obrębie prawa wyborczego, ale w obrębie całego systemu prawa. Współcześnie bowiem w dyskursie naukowym, politycznym oraz praktyce pomija się podstawowe znaczenie pierwotnych wartości konstytucyjnych, w tym właśnie spójności systemu prawa (inną, równie często wypieraną, jest jego stabilność). Stąd wykazywanie owej spójności systemu prawa i podkreślanie jej znaczenia w czasach zmian politycznych i prawnych jest szczególnie uzasadnione. Podstawowymi metodami badawczymi wykorzystanymi w pracy będzie metoda dogmatyczno-prawna i teoretyczno-prawna.
Źródło:
Opolskie Studia Administracyjno-Prawne; 2024, 22, 1; 71-86
2658-1922
Pojawia się w:
Opolskie Studia Administracyjno-Prawne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zasada demokratycznego państwa prawnego w polskiej praktyce prawnej
Principles of the Democratic State of Law in the Polish Legal Practice
Autorzy:
Sozański, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/439744.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Akademia Finansów i Biznesu Vistula
Tematy:
demokratyczne państwo prawne
Konstytucja RP
zasady ustrojowe
orzecznictwo normatywne
Trybunał Konstytucyjny
prawo międzynarodowe i UE
democratic state of law
Constitution of the Republic of Poland
system founding rules
normative jurisprudence
Constitutional Tribunal
international law and the EU law
Opis:
Cel: ustalenie zakresu stosowania normy ustrojowej państwa prawnego w praktyce. Metoda prawno-porównawcza. Wniosek: norma ustrojowa nie jest jasno określona oraz adekwatnie stosowana. Konieczność zmiany tego stanu rzeczy w doktrynie i praktyce prawnej, a także poprawy świadomości prawnej społeczeństwa. Treść: jeśli ustrojem Polski jest demokratyczne państwo prawne to elementarną kwestią jest rozumienie tego pojęcia, w tym jego wykładnia przez Trybunał Konstytucyjny oraz reguły stosowania jego treści normatywnej. Trybunał dokonał tu bardzo szerokiej wykładni łącząc tę kategorię z ponad 20 zasadami konstytucyjnymi. Taka obszerność pojęcia zaciemnia jego istotne elementy i niekorzystnie wpływa na stosowanie kategorii normatywnej przez organy państwa. Artykuł ma charakter koncepcyjny.
Aim: to ascertain the scope of application of the constitutional norm of the state of law in practice. The legal comparative method. Conclusion: the constitutional norm is not clearly determined of adequately applied. The necessity to change this state of affairs in the legal doctrine and practice as well as to improve the society’s legal awareness. Contents: if the system of Poland is a democratic state of law, then the elementary issue is understanding of this notion, including interpretation thereof by the Constitutional Tribunal as well as the rules of application of its normative contents. The Tribunal made here a very broad interpretation combining this category with more than 20 constitutional rules. Such an ampleness of the notion obscures its essential elements and unfavourably affects the use of the normative category by the state’s bodies. The article is of the conceptual nature.
Źródło:
Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula; 2014, 4(42); 28-40
2084-4689
Pojawia się w:
Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The concept of the State of Law
Pojęcie państwa prawnego
Autorzy:
Oniszczuk, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1185238.pdf
Data publikacji:
2015-06-01
Wydawca:
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Tematy:
democratic state ruled by law
rule of law
legitimacy
legalism
law-abiding state principles
the principle of trust in the state and the law
demokratyczne państwo prawne
porządek prawny
praworządność
legalizm
zasada zaufania jednostki do państwa i prawa
zasady państwa prawnego
Opis:
Political systems of various states are currently described as the rule of law states, lawabiding states, democratic states ruled by law, lawful states, or law-governed states? Mostly, it is noticed that the states ruled by law are characterized by the fact that the power is exercised by the set of abstract principles which govern the conduct of all people (a general norm) by equal rules, in opposition to the state governed by people (the order of an individual or group of individuals). Such a state acts on the basis of law and within its limits. The above statement corresponds with the apprehension of the law-abiding state. The law observing state is formally characterized by functioning on the basis of, and within the limits of law whereas its substantial dimension means that the law is equal (equal for everyone). This description is not sufficient to characterize the rule of the law state. It is only a fragment of even broader concept of the democratic state ruled by law.
Współcześnie ustroje wielu państw są opisywane jako ustroje państw prawnych, praworządnych czy demokratycznych państw prawnych. Zwykle zauważa się, że cechą państwa prawnego, inaczej niż w wypadku państwa rządzonego przez ludzi (np. rozkaz jednostki), jest to, że władzę sprawuje system abstrakcyjnych reguł, które kierują postępowaniem wszystkich ludzi (generalna norma) na jednakowych zasadach. Takie państwo działa na podstawie i w granicach prawa. Powyższe stwierdzenie odpowiada w zasadzie pojmowaniu państwa praworządnego. Państwo praworządne formalnie cechuje bowiem działanie na podstawie i w granicach prawa, zaś jego wymiar materialny oznacza, że prawo jest jednakowe (równe) dla wszystkich. Opis ten nie wystarczy dla scharakteryzowania państwa prawnego. Jest więc też tylko fragmentem opisu jeszcze szerszej koncepcji, jaką jest demokratyczne państwo prawne.
Źródło:
Studia z Polityki Publicznej; 2015, 2, 2(6); 57-77
2391-6389
2719-7131
Pojawia się w:
Studia z Polityki Publicznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kategoria bezpieczeństwa publicznego a bezpieczeństwo prawne jednostki. Próba analizy w oparciu o wybrane orzeczenia europejskiego trybunału praw człowieka
The category of public safety and the category of legalsecurity of the individual. Aattempt to analyzebased on selectjudgments of the european court of human rights
Autorzy:
Sobczak, Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/956568.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Tematy:
bezpieczeństwo
bezpieczeństwo publiczne
bezpieczeństwo prawne jednostki
prawa człowieka
Europejski Trybunał Praw Człowieka
demokratyczne państwo prawne
zasady ustrojowe
security
public safety
legal mechanisms of the security of an individual
human rights
the European Court of Human Rights
a democratic state of law
constitutional principles
Opis:
This text concerns the relations hip between the category of “public safety” and the category of “legal security of the individual”. This issue was analyzed on the background of the case law of the European Court of Human Rights. The main problem is the attempt to answer the question about the subject scope of both categories of security – public and individual – the mutual relations between them and the legal framework for the creation and functioning of protection mechanisms in a democratic state.
Źródło:
Studia Administracji i Bezpieczeństwa; 2018, 4; 51-75
2543-6961
Pojawia się w:
Studia Administracji i Bezpieczeństwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Eksperci, laicy i światli obywatele a problem dystrybucji wiedzy społecznie uprawomocnionej
Experts, Laymen and Well-Informed Citizens: Some Problems of the Socially Approved Knowledge Distribution
Autorzy:
Wierzchosławski, Rafał Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015624.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
demokratyczne państwo prawa
neutralność światopoglądowa (politeizm aksjologiczny)
M. Weber
wiedza społecznie uprawomocniona
społeczna dystrybucja wiedzy
ekspert
„światły obywatel”
laik
obywatelstwo
A. Schütz
S. P. Turner
liberal democracy
state neutrality (value polytheism)
socially approved knowledge
social distribution of knowledge
expert
well-informed citizen
layman
citizenship
Opis:
It can be argued that the notion of the ‘axiological polytheism’ is a key concept which characterizes liberal society (democracy) in late modernity. We can observe its significant presence in I. Berlin’s concept of two liberties, and in J. Rawls’s concept of the social contract under the veil of ignorance, to recall some crucial examples where state neutrality is developed and defended. I have earlier proposed that in spite of the acceptance of the ‘value polytheism’ premise, it can be still claimed that on the ground of the ‘autopoiesis’ mechanism a political community as a body can legitimately prefer a comprehensive model of citizenship in order to keep the system on track. This is supported by the ‘social distribution of knowledge’ argument. In my paper I try to develop this argument and to examine some obstacles it can face when possible implementation in the fabric of social and political institutions is concerned. In particular I consider some problems which are posed by the uncontrolled professional activity of some types of experts which in consequence (may) influence decisions of those who are equipped with discretionary power (like civil servants and the state apparatus); and by that token they actually may lead to shift of the whole system with regard to the above mentioned premise which seems to be constitutive of the liberal democracy. In other words, do experts qua experts possess the privileged position among other fellow-citizens as far an access to the government procedures are concerned and do they change the power system by their backstage influence and through turning the democratic system into grotesque show and manipulative facade.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2004, 52, 2; 365-390
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Granice wolności wypowiedzi. Argumentacja Rzecznika Praw Obywatelskich w kasacjach wniesionych w sprawach wykroczeń w świetle poglądów Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
Limits of Freedom of Expression. Arguments of the Commissioner of Human Rights in Appeals Cases in the Light of the European Court of Human Rights Jurisdiction
Autorzy:
Wentkowska, Aleksandra
Tkacz, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/3200857.pdf
Data publikacji:
2022-11-14
Wydawca:
Wyższa Szkoła Humanitas
Tematy:
swoboda wypowiedzi
art. 10
Europejska Konwencja Praw Człowieka
Europejski Trybunał Praw Człowieka
Rzecznik Praw Obywatelskich
Sąd Najwyższy
demokratyczne państwo prawa
freedom of speech
European Convention on Human Rights
Commissioner on Human Rights in Poland
Supreme Court in Poland
democratic rule of law
European Court of Justice
Opis:
Wolność wypowiedzi stanowi jeden z podstawowych fundamentów demokratycznego społeczeństwa i jeden z podstawowych warunków jego rozwoju oraz samorealizacji osób. Jest nie tylko zasadą konstytucyjną, lecz również obejmuje ją ochroną Europejska Konwencja Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, Powszechna Deklaracja Praw Człowieka oraz Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych. Zgodnie z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka ochrona, wynikająca z art. 10 Konwencji, rozciąga się na wszystkie rodzaje wypowiedzi wyrażających opinie, idee albo informacje, niezależnie od ich treści oraz sposobu komunikowania się, w szczególności o charakterze politycznym oraz dotyczące spraw publicznej troski. Takie są wymagania pluralizmu, tolerancji i otwartości, bez których demokratyczne społeczeństwo nie istnieje. Wolności wypowiedzi poświęcono wiele publikacji, pomimo to dyskurs w tym przedmiocie nie traci na znaczeniu i wciąż stanowi przedmiot sporów praktycznych i zainteresowania badaczy. W ostatnim okresie, w dobie nasilonych sporów politycznych i społecznych w Polsce problemy wolności wypowiedzi, zwłaszcza w przestrzeni publicznej (miejscach publicznych, do których zalicza się także przestrzeń internetową), stanowią przedmiot wieloaspektowej debaty publicznej.
Freedom of expression is one of the fundamental foundations of a democratic society and one of the basic conditions for its development and the self-fulfillment of individuals. It is not only a constitutional principle, but is also protected by the European Convention on Human Rights and Fundamental Freedoms, the Universal Declaration of Human Rights and the International Covenant on Civil and Political Rights. According to the case law of the European Court of Human Rights, protection under Art. 10 of the Convention extends to all kinds of statements expressing opinions, ideas or information, regardless of their content and manner of communication, in particular of a political nature and relating to matters of public concern. These are the requirements of pluralism, tolerance and openness without which a democratic society does not exist. Many publications have been devoted to the freedom of expression, yet the discourse on this subject is still relevant and is still the subject of practical disputes and the interest of researchers. Recently, in the era of identified intensified political and social disputes in Poland - the problems of freedom of expression, especially in public spaces (public places, which also includes the Internet space) have become the subject of a multifaceted public debate.
Źródło:
Roczniki Administracji i Prawa; 2022, 2(XXII); 43-63
1644-9126
Pojawia się w:
Roczniki Administracji i Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rysa na obliczu Temidy
A scratch on the face of Themis
Autorzy:
Gomułowicz, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2123421.pdf
Data publikacji:
2022-05-13
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
niezawisłość sędziów
niezależność sądów
pozycja ustrojowa i znaczenie Krajowej Rady Sądownictwa
artykuły Konstytucji: 10, 45, 173, 186 ust. 1, 187 ust. 1 i 3
demokratyczne państwo prawne
kompetencje Prezydenta RP w zakresie powoływania na stanowiska sędziowskie
test Astradssona
the independence of judges
the independence of the courts
the political position and importance of the National Judiciary Council
the meaning of Articles of the Constitution: 10, 45, 173, 186 act 1, 187 act 1 and 3
democratic state ruled by law
powers of the President of the Republic of Poland to appoint judges
Astradsson test
Opis:
Artykuł dotyczy tezy wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 listopada 2021 r., sygn. III FSK 3626/21, a także jej uzasadnienia. Koncentruje się na fundamentalnych wadach, a mianowicie na: 1) błędnym założeniu, że Krajowa Rada Sądownictwa jest organem konstytucyjnym samorządu sędziowskiego (przeczy temu treść art. 187 ust. 1 Konstytucji RP); 2) błędnym uznaniu, że odwołanie wybieranych członków Rady, sędziów przed upływem ich czteroletniej kadencji jest wadliwością postępowania, podczas gdy jest to jaskrawe i bezdyskusyjne złamanie art. 187 ust. 3 Konstytucji RP; 3) bezpodstawnym przyjęciu, że Prezydent RP ma prawne podstawy do prowadzenia własnego merytorycznego postępowania, które weryfikuje zgłoszone przez Radę kandydatury na stanowiska sędziowskie; 4) nieuprawnionym stawianiu znaku równości pomiędzy KRS a „nową KRS”; 5) wadliwym zastosowaniu testu Astradssona.
The article concerns the assessment of the thesis of the judgment of the Supreme Administrative Court of November 4, 2021 (no. III FSK 3626/21) as well as its justification. It focuses on the fundamental flaws, namely: 1) on the erroneous assumption made by judges that the National Judiciary Council is a constitutional collegiate body (the content of Article 187 (1) of the Constitution contradicts this); 2) on the erroneous recognition that the dismissal of elected members of the Council, judges, before the end of their 4-year term of office, is a defect in the procedure, while it is a clear and indisputable breach of Article 187, paragraph 3 of the Constitution; 3) on the unsubstantiated assumption that the President of the Republic of Poland has legal grounds to conduct his own substantive proceedings, which will verify the candidates for judicial posts submitted by the Council; 4) on the unauthorized equation between the NCJ and the neo-NCJ; 5) on a faulty application of the Astradsson test.
Źródło:
Kwartalnik Prawa Podatkowego; 2022, 2; 29-38
1509-877X
Pojawia się w:
Kwartalnik Prawa Podatkowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-25 z 25

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies