Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "ore deposit" wg kryterium: Temat


Tytuł:
The Rietveld refinement studies of pyromorphite-vanadinite and mimetite-vanadinite solid solution series
Autorzy:
Solecka, U.
Zelek, S.
Bajda, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/184341.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
apatite supergroup
oxidation zone
ore deposit
Opis:
Mimetite Pb 5 (PO 4 ) 3 Cl, vanadinite Pb 5 (VO 4 ) 3 Cl and pyromorphite Pb 5 (PO 4 ) 3 Cl belong to the apatite supergroup. They form in oxidation zones of lead ore deposits. These minerals have high thermal stability (Dong et al. 2002) and low solubility (Flis et al. 2011) thus they have many applications. Pyromorphite and mimetite are especially used to immobilize lead in contaminated soils and hazardous industrial wastes (Ma et al. 1993, Kim et al. 2005, Bajda et al. 2007), it is therefore important to know the impact of various factors on their properties. Crystal structure of apatites corresponds to the general formula M 5 (TO 4 ) 3 X, where M are bi - valent cations distributed on two distinct crystallographic sites, TO 4 is a trivalent oxyanion and X is a monovalent anion. The structure and chemistry of apatite allow for numerous substitutions of metal cation and anionic complexes (Hughes & Rakovan 2002, Pan & Fleet 2002). It was found that substitutions cause variations in the unit cell parameters and chemical properties of these minerals (Botto et al. 1997), but there are no articles presenting variations in the whole series. Therefore, these researches present changes of lattice parameters for pyromorphite-vanadinite and mimetite-vanadinite solid solution series. Pyromorphite, mimetite and vanadinite crystallize in hexagonal symmetry (the space group P6 3 /m) (Dong et al. 2002, Pan & Fleet 2002). They form continuous isomorphic series. The aim of study was to examine how lattice parameters of pyromorphite-vanadinite and mimetite-vanadinite solid solutions series change with increasing vanadium content and characterize these pheno mena. Crystallographic studies were conducted on synthetic pyromorphite, mimetite and vanadinite and minerals with intermediate compositions Pb 5 (TO 4 ) 3 Cl, where T = P + V or As + V, of various P/V or As/V ratios. Samples were analyzed by X-Ray diffraction (XRD) using RIGAKU Smartlab X-Ray diffractometer with Cu radiation in a 10° to 110° 2Θ range at a step size of 0.02 2Θ and a rate of 2 s per step. The phase identification was carried out using the X’Rayan computer program and X-ray standard patterns in the form of ICDD files (card 19-0701, 19-0683 and 43-1461). The unit-cell refinement and Rietveld structure refinement were made using the FullProf Suite computer program package (Rodriguez-Carvajal 1993). The Rietveld refinement has shown systematic changes in unit cell parameters of studied samples depending on their chemical composition. Dimensions of unit cell parameters of pyromorphite-vanadinite solid solution series increase linearly with the substitution of vanadate ions in the structure of pyromorphite. Lattice parameter “a” increase in the range of 9.987–10.325 Å, while lattice parameter “c” increase in the range of 7.33–7.343 Å. In case of the mimetite-vanadinite solid solution series, lattice parameter “a” increase (10.251–10.325 Å range), whereas lattice parameter “c” decrease (7.442–7.343 Å range) linearly with the substitution of vanadate ions in the structure of mimetite. This situation indicates the equivalent position of the tetrahedral TO 4 in the structure of lead apatite.
Źródło:
Geology, Geophysics and Environment; 2016, 42, 1; 127-128
2299-8004
2353-0790
Pojawia się w:
Geology, Geophysics and Environment
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Epithermal Cu mineralization in the Stary Lesieniec rhyodacite quarry, Lower Silesia : primary and secondary mineral paragenesis
Autorzy:
Mederski, Sławomir
Kruszewski, Łukasz
Pršek, Jaroslav
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2060102.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
Stary Lesieniec
copper sulphides
epithermal ore deposit
secondary minerals
Opis:
Primary epithermal and secondary Cu mineralization in the Stary Lesieniec rhyodacite quarry, located within the Intra-Sudetic Depression, was studied using reflected light microscopy, powder X-ray diffraction, and electron microprobe. Samples containing copper sulphides, baryte, and secondary weathering minerals were collected from mineralized veinlets in the Upper Carboniferous rhyodacite. Copper sulphides (chalcocite Cu2S, djurleite Cu31S16, anilite Cu7S4 / digenite Cu9S5, and covellite CuS) are the major ore minerals and are associated with quartz, hematite, and very minor uraninite. The samples studied indicate phase transformation from chalcocite to anilite, which indicates that Cu sulphides began to crystallize at ~100°C. Then, during the epithermal stage of precipitation, the temperature of the solutions dropped <72°C, based on the Cu-S ternary diagram and anilite stability. Admixtures of Ag, Fe, Bi, and Se in the sulphides are very minor. Supergene paragenesis is represented by chrysocolla with minor brochantite and very scarce malachite. These only bear trace impurities at the anionic sites. The supergene oxidation process began with the formation of abundant chrysocolla, at a relatively neutral pH. After dropping of the pH to ~4–6, brochantite was deposited.
Źródło:
Geological Quarterly; 2021, 65, 3; 65: 43
1641-7291
Pojawia się w:
Geological Quarterly
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szkic metalogenii polskich Karpat – modele i możliwości występowania złóż rud
Outline of metallogeny of the Polish Carpathians – ore deposit models and the possibility of discovery hidden ore deposits
Autorzy:
Nieć, M.
Radwanek-Bąk, B.
Lenik, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2061673.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
metalogenia
złoża rud
modele złóż
Karpaty
metallogeny
ore deposit
deposit models
Carpathians
Opis:
W polskiej części Karpat występują liczne przejawy mineralizacji kruszcowej. W przeszłości prowadzono tu również działalność górniczą. Rudy żelaza wydobywano w Tatrach i Karpatach fliszowych. Na niewielką skalę eksploatowano żyły polimetaliczne w Tatarach i Pieninach. Obecnie wystąpienia tych rud nie mają znaczenia gospodarczego. Dawne złoża są małych rozmiarów, w dodatku często znacznie wyeksploatowane oraz nie spełniają aktualnych wymagań jakościowych, pozwalających na ich udokumentowanie. Ostatnie prace poszukiwacze złóż rud prowadzono w XX w., szczególnie w okresie międzywojennym, jak również tuż po drugiej wojnie światowej. Nie doprowadziły one jednak do udokumentowania nowych złóż. Wzrastające zapotrzebowanie na metale i rozwój technologii pozwalających na wykorzystanie rud o niskich zawartościach metali oraz opłacalna eksploatacja małych złóż zakrytych skłaniają do ponownego rozważenia możliwości występowania złóż rud metali w Karpatach. Niniejsza praca koncentruje się na dwóch głównych wątkach tematycznych. Pierwszym jest omówienie i analiza dostępnych materiałów źródłowych, dotyczących dawnych złóż oraz stwierdzonych wystąpień i przejawów mineralizacji kruszcowej. Dokonano próby ich interpretacji w nawiązaniu do współcześnie wyróżnianych modeli złóż. Uwzględniono przy tym obecne modele geotektoniczne budowy Karpat i ich rozwoju. Drugim wątkiem, bazującym na wynikach zaprezentowanych analiz i przemyśleń, jest wytypowanie kilku rejonów, które zdaniem autorów są perspektywiczne dla występowania złóż rud metali, zwłaszcza złóż położonych na większych głębokościach niż dotychczas poszukiwano. W rejonach tych (łuska Bystrego, rejon od Krynicy do Wysowej, strefa występowania andezytów w pienińskim pasie skałkowym) rekomenduje się przeprowadzenie lepszego rozpoznania, zarówno pod kątem ich budowy wgłębnej, jak i badań geochemicznych, przy użyciu nowoczesnych metod badawczych. Zwrócono również uwagę, że słaba znajomość wgłębnej budowy Karpat nie pozwala na bardziej szczegółową ocenę możliwości występowania innych złóż ukrytych, których nie można wykluczyć.
Numerous manifestations of ore mineralization are found in the Polish part of the Carpathians. In the past there were also episodes of mining activity. Iron ores were mined in the Tatra Mountains and Outer Carpathians) as well as small-scale exploitation of polymetallic lodes was undertaken (Tatras, Pieniny). Currently, there are no documented deposits of metallic ores in this area. Formerly extracted deposits are of small size, and many of them are highly exhausted and do not meet current quality requirements. The last explorations for ore deposits were carried out in the 20th century, especially after World War II. However, they have not led to discovery of new deposits. The increasing demand for metals and the development of technologies allowing the use of ore with low levels of metals and profitable exploitation of small “hidden” deposits give rise to reconsider the possibility of occurrence of ore deposits in the Carpathians. This paper focuses on two major topics. The first one is a discussion and analysis of available source materials and data on the old deposits and identified occurrences of ore mineralization. An attempt of their interpretation in relation to the contemporary models of deposits was made. Current geotectonic models of the geological structure of the Carpathians and their development were taken into account. The second topic, based on the results of presented analyses and ideas, is the selection of some areas prospective for the occurrence of ore deposits, especially those located at greater depths than previously sought. In these areas (the Bystre thrust, the area between Krynica and Wysowa, and the zone of andesite occurrences in the Pieniny Klippen Belt) it is recommended to perform exploration to both better examine their deep geological structure and conduct geochemical surveys using modern research methods.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2016, 467; 9--40
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Group winning blasting as a measure to mitigate seismic hazard in a deep copper ore mine, SW Poland
Autorzy:
Gogolewska, Anna Barbara
Kowalczyk, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1402344.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii. Instytut Górnictwa
Tematy:
copper ore deposit
underground mining
rockburst
induced seismicity
prevention measures
Opis:
Three deep mines have been excavating the copper ore deposit in south-west Poland for about fifty years. Rock mass tremors and their effects such as rock bursts pose the most dangerous hazard which increases with intensity and depth of exploitation. The permanent growth of seismicity of the deposit necessitated the implementation of preventive activities into mining technology. Temporary and long-term as well as active and passive methods were developed to reduce or eliminate the hazard among which group winning blasting seems to be one of the most successful preventive technique. The paper aimed to assess seismic activity and the effectiveness of active prevention as well as to verify the connection between induced seismicity of rock mass and elements of blasting works. To realize the goal, seismic activity, the number of blasted faces, the number of explosives, and blasting-induced seismicity were analyzed. Moreover, the linear correlation coefficients between the aforementioned parameters and characteristics were calculated. One mining division of the Polkowice-Sieroszowice copper ore mine was investigated over three years during a high rate of seismic hazard and intense exploitation.
Źródło:
Mining Science; 2020, 27; 155--164
2300-9586
2353-5423
Pojawia się w:
Mining Science
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Identyfikacja korelacji pomiędzy parametrami opisującymi łupek miedzionośny na przykładzie wybranego fragmentu złoża LGOM
Identification of the correlation between parameters describing the Kupferschiefer on the basis of the selected fragment of LGOM deposit
Autorzy:
Pactwa, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/166808.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
Tematy:
autokorelacja przestrzenna
złoże rud miedzi
spatial autocorrelation
cooper ore deposit
Opis:
Artykuł stanowi przykład zastosowania metod statystyki przestrzennej do identyfikacji korelacji pomiędzy parametrami charakteryzującymi warstwę litostratygraficzną. Badając zależność pomiędzy miąższością łupka miedzionośnego a średnią koncentracją w nim miedzi korzystano z dwóch metod: statystyki I Morana oraz analizy hot spot. Przedstawione w artykule wyniki są owocem prac wykonanych w ramach rozprawy doktorskiej [10].
This paper is an example of spatial statistical methods application to identify the correlation between the parameters characterizing the lithostratigraphic layer. During the examination of the relationship between Kupferschiefer thickness and the average copper concentration two methods were applied: Moran's I statistics and hot spot analysis. The hereby presented results have been elaborated within the framework of a doctoral dissertation [10].
Źródło:
Przegląd Górniczy; 2014, 70, 1; 38-46
0033-216X
Pojawia się w:
Przegląd Górniczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Interaction between tectonics, plutonism and mineralization of the Duna Pb-Ba ore deposit regarding fluid inclusion study (Central Alborz, Iran)
Autorzy:
Sadeghi, Alireza
Asiabar, Saeid Hakimi
Nezafati, Nima
Ganji, Alireza
Mukherjee, Soumyajit
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27323967.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
Alborz
overprinting tectonics
plutonism
fluid inclusion
structural control
duna type ore deposit
Pb-Ba ore deposit
carbonate-hosted
Elburs
plutonizm
inkluzja fluidalna
sterowanie strukturalne
złoża rud
Opis:
This article discusses the impacts of overprinting of tectonic and plutonic events on the mineralization of the Duna Pb-Ba ore deposit, according to geologic settings and fluid inclusion studies. The Duna carbonate-hosted deposit contains a significant amount of Ag (18.9–264.3 ppm ), Cu (77–41600 ppm), Sb (32.7–11000 ppm), Sr (63.5–15100 ppm), and Fluid inclusions with 7.34–23.65 wt.% NaCl equivalent. The homogenization temperature of about 110–285°C, as well as the paragenesis of the minerals shows a difference compared with other Pb-Zn deposits such as the Irish-type and MVT. The ore mineralization in the Duna mine occurred as stratabound, open space-filling, and along the brecciated fault zones. The concordant (stratabound) type of mineralization, with salinity and homogenization temperature of 18.54 to 23.65 wt.% NaCl equivalent, and 113°C to 165°C respectively, is usually typical of MVT-ore deposits, which in this area evolved during the Early Cimmerian orogeny and was later interrupted by mineralization along younger brecciated fault zones with salinity and homogenization temperature of 7.34 to 23.65 wt.% NaCl equivalent, and 113°C to 285°C respectively. This discordant mineralization, which occurred along the faults, formed by the end of the Late Cretaceous and during the Cenozoic as a result of the intrusion of a plutonic mass, and is comparable to the Irish-type ore deposits.
Źródło:
Acta Geologica Polonica; 2023, 73, 2; 201--222
0001-5709
Pojawia się w:
Acta Geologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Możliwości wykorzystania programu MineScape do analizy modelu rozcięcia złoża rudnego
Possibilities of using MineScape software to analyze the model of cutting ore deposit
Autorzy:
Skrzypkowski, K.
Korzeniowski, W.
Gądek, A.
Misiak, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/972416.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
model złoża rudnego
rozcięcie złoża
projektowanie eksploatacji
model of ore deposit
cut of deposit
design of exploitation
Opis:
Współczesna podziemna eksploatacja złóż surowców mineralnych coraz częściej związana jest z pakietami oprogramowania geologiczno-górniczego, które wspierają prace projektantów od momentu poszukiwania złoża, określenia wielkości jego zasobów, jakości kopaliny, warunków geologicznych, hydrogeologicznych, tektonicznych poprzez planowanie udostępnienia i rozcięcia złoża. Planowanie produkcji jest jedną z najważniejszych czynności wykonywanych w trakcie prowadzenia projektu górniczego, ponieważ pozwala na założenie konkretnych wyników produkcyjnych kopalni w odniesieniu do jednostki czasu, a następnie umożliwia weryfikację stopnia realizacji zamierzonego planu. Obecnie komputerowe wspomaganie projektowania znajduje zastosowanie do codziennego lub długoterminowego planowania wydobycia z uwzględnieniem ograniczeń złożowych, jakościowych, ilościowych i kosztowych. W artykule przedstawiono wybrane formy złóż rudnych. Na podstawie kilkudziesięciu otworów wiertniczych o długości do 300 m przedstawiono przykładowy fragment modelu rozcięcia złoża rudnego z zastosowaniem komputerowego wspomagania projektowania robót górniczych. Poprzez zastosowanie nowoczesnego programu komputerowego – ABB MineScape o budowie modułowej określono możliwości usprawnienia procesu zagospodarowania przyszłych rejonów eksploatacji. W szczególności przedstawiono rozmieszczenie otworów wiertniczych, na podstawie których wykonano przekroje z przedstawieniem przykładowych miąższości warstw litostratygraficznych, uwzględniając również deformacje nieciągłe w formie uskoków oraz strefy okruszcowane. Dla modelu blokowego zostały obliczone zasoby z priorytetem dla metalu nr 1 oraz 2. W ostatniej części artykułu zaproponowano sposób rozcięcia płytko zalegającego złoża rudnego. Stopień wykorzystania złoża określono dla komorowo-filarowego systemu eksploatacji.
The contemporary underground mining of raw minerals is more and more associated with geological and mining software packages which support the work of designers from the moment of the exploration of a deposit, determination of its size and quality, geological, hydrogeological and tectonic conditions, by planning the development and cutting of the deposit. Production planning is one of the most important activities carried out in the course of a mining project, because it allows to set specific production results of a mine in relation to a time unit, and then allows for a verification of the degree of completion of the assumed plan. At present, computer-aided design is applicable to daily or long-term output planning taking deposit, qualitative, quantitative and cost constraints into account. In the article, selected forms of ore deposits were presented. On the basis of several dozen boreholes up to 300m in length, an exemplary fragment of the ore cutting model using computer-aided design of mining works was presented. By using modern computer software - ABB MineScape with modular construction, the possibilities of improving the process of development of future exploitation areas have been determined. In particular, the arrangement of boreholes, based on which ones the cross sections were made with, present the exemplary lithostratigraphic thickness of layers, including the location of discontinuous deformations in the form of faults, and an ore bearing zone. For the block model, resources with priority for metal No. 1 and 2 were calculated. In the last section of the article, the cutting idea for a shallow ore deposit has been presented. The degree of effective use of the deposit has been analysed for the room and pillar mining method.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2018, 103; 91-102
2080-0819
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geochemiczno-mineralogiczne badania koncentracji pierwiastków rzadkich i towarzyszących w obrębie mineralizacji kasyterytowo-siarczkowej w paśmie łupkowym Starej Kamienicy w Sudetach Zachodnich – wyniki wstępne
Geochemical-mineralogical research of the rare and associated element concentrations within cassiterite-sulphide mineralization in the Stara Kamienica schist belt in the Western Sudetes - preliminary results
Autorzy:
Małek, Rafał
Mikulski, Stanisław, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2075983.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
pierwiastki rzadkie
kasyteryt
siarczki
mineralizacja rudy
zasoby rudy
Sudety
rare elements
cassiterite
sulfides
ore mineralization
ore deposit
Sudetes
Opis:
Abstract. The main task of research was to quantitatively and qualitatively identify rare and associated elements that occur within a cassiterite-sulphide mineralization zone hosted Precambrian - Lower Paleozoic metamorphic rochi in the Stara Kamienica schist belt making up the part of the Izera-Karhonosze Massif. Over 70 samples from archive boreholes and abandoned Sn-ore mines were examined using modern methods like portable pXRF, geochemical analysis (ICP-MS, WD-XRF, GF-AAS), polarizing microscopy, electron microprobe analysis (EMPA) and scaning electron microscopy with EDS system (SEM-EDS). Preliminary results show interesting concentrations of associated elements such as Zn (max 0.56%), Pb (max 0.7%), Cu (max 0.33%), As (max 0.55%), and some rare elements like In, Re, Nb, Co, Bi, Pt, V, La and Ce.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2019, 67; 179--182
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Qualitative description of metal ore deposits parameters based on selected fuzzy logic operators on the example of a KGHM Polish Copper S.A. copper-silver mine
Jakościowy opis parametrów złoża rud metali w oparciu o wybrane operatory logiczne zbiorów rozmytych na przykładzie kopalni rud miedziowo-srebrowych w KGHM „Polska Miedź” S.A.
Autorzy:
Krzak, Mariusz
Panajew, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/219818.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
ruda miedzi
jakość złoża
zbiory rozmyte
operator logiczny
ore deposit parameters
mineral deposit management
fuzzy sets
logical operators
Opis:
The basis for a mineral deposit delimitation is a qualitative and quantitative assessment of deposit parameters, qualifying a deposit as an economically valuable object. A conventional approach to the mineral deposit recognition and a deposit detailed parameters qualification in the initial stages of develop-ment work in the KGHM were presented in the paper. The goals of such recognition were defined, which through a gradual detailed expansion, resulting from the information inflow, allows for the construction of a more complete decision-making model. The description of the deposit parameters proposed in the article in the context of fuzzy logic, enables a presentation of imprecise statements and data, which may be a complement to a traditional description. Selected non-adjustable and adjustable s-norm and t-norm operators were demonstrated. Operators effects were tested for selected ore quality parameters (copper content and deposit thickness) by constructing adequate membership functions. In a practical application, the use of chosen fuzzy logic operators is proposed for the assessment of the qualitative parameters of copper-silver ore in the exploitation blocks for one of the mines belonging to KGHM Polish Copper S.A. The considerations have been extended by including the possibility of using compensation operators.
Podstawą delimitowania złoża jest ocena parametrów jakościowych oraz ilościowych, kwalifikująca twór przyrodniczy jako obiekt o znaczeniu gospodarczym. W artykule przybliżono konwencjonalne podejście do rozpoznania serii złożowej i szczegółowych parametrów złoża, realizowane w kopalniach KGHM Polska Miedź S.A. w trakcie wykonywania tzw. robót przygotowawczych. Określono celowośćtakiego rozpoznania, które poprzez stopniowe uszczegółowianie, wynikające z napływu informacji, pozwala na konstrukcję bardziej kompletnego modelu decyzyjnego. Dopełnieniem tego tradycyjnego opisu może być zaproponowana w artykule deskrypcja parametrów złoża w ujęciu logiki rozmytej, umożliwiająca przedstawienie nieprecyzyjnych stwierdzeń i danych. Zademonstrowano wykorzystanie nastawialnych i nienastawialnych operatorów mnogościowych s-normy i t-normy a działanie operatorów przetestowano dla wybranych parametrów jakościowych rudy (zawartości miedzi oraz miąższości złoża) konstruując adekwatne funkcje przynależności. W praktycznym zastosowaniu przetestowano wybrane operatory logiki rozmytej do oceny parametrów jakościowych złoża rud miedziowo-srebrowych w blokach eksploatacyjnych dla jednej z kopalń KGHM Polska Miedź S.A. Rozważania poszerzono o możliwośćzastosowania operatorów kompensacyjnych.
Źródło:
Archives of Mining Sciences; 2019, 64, 2; 261-277
0860-7001
Pojawia się w:
Archives of Mining Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wykształcenie złoża rud miedzi w strefach występowania facji Rote Fäule w zachodniej części złoża Sieroszowice (KGHM Polska Miedź S.A.)
Characteristic of the copper ore deposit within areas of Rote Fäule occurrence in the western part of Sieroszowice deposiT (KGHM Polska Miedź S.A.)
Autorzy:
Wojciuszkiewicz, Ariel
Kaczmarek, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/170372.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Poltegor-Instytut Instytut Górnictwa Odkrywkowego
Tematy:
złoże rud miedzi
facje geochemiczne
czerwone plamy
dokumentowanie złóż
copper ore deposit
geochemical facies
red staining
deposit documentation
Opis:
Złoże rud miedzi na monoklinie przedsudeckiej tworzą skały osadowe zdeponowane na przełomie czerwonego spągowca i cechsztynu (perm). Powstanie mineralizacji miedziowo-srebrowej jest związane z długotrwałymi i kilkuetapowymi procesami geologicznymi. Zagadnienie genezy złoża jest szeroko opisywane w literaturze jako zbiór następujących po sobie procesów sedymentacyjnych, diagenetycznych i tektonicznych. Parametry geologiczne złoża charakteryzują się znaczną zmiennością pionową i poziomą wynikającą ze zróżnicowania wykształcenia litologicznego skał złożowych oraz intensywności okruszcowania. Jednym z głównych czynników, które zdecydowały o poziomym rozprzestrzenienie siarczków miedzi w piaskowcach, łupkach i dolomitach miedzionośnych były warunki geochemiczne w jakich następowały kolejne fazy diagenezy skał osadowych.. Obserwowane obecnie granice facji utlenionej i redukcyjnej (niekiedy wyróżniana jest też facja przejściowa) są nieregularne i nieostre. Prowadzenie racjonalnej gospodarki zasobami złoża w strefach kontaktu facji geochemicznych wymaga stałego dozoru geologicznego oraz bardzo szczegółowego opróbowywania i kartowania przodków i ociosów wyrobisk. Autorzy podjęli próbę scharakteryzowania fragmentu obszaru złoża bilansowego oraz sąsiadującej z nim strefy bezzłożowej, związanej z obecnością czerwonych plam (rote Fäule) w południowej części złoża Sieroszowice.
The copper ore deposit of Foresudetic Monocline comprise the sedimentary rocks formed in the turn of Rotliegend and Zechstain (Permian). The origin of copper-silver mineralisation is involved with long and multistage geological processes. The issue of origin is widely described in literature as the series of sequential sedimentary, diagenetic and tectonic processes. The ore body is variable in horizontal and vertical direction which caused by different lithology of hosting rocks and mineralisation intensity. One of the main factors which determine the horizontal spread of mineralisation in sandstones, shales and dolomites is geochemical variability. The boundaries of oxidized and reduced facies are irregular and indistinctive. The mining extraction of the deposit in areas of the contact of oxidized and reduced facies requires the permanent geological supervision and detailed sampling and surveying. The authors make the attempt to document the deposit boundaries in area of red staining (Rote Fäule) in the southern part of Sieroszowice deposit.
Źródło:
Górnictwo Odkrywkowe; 2019, 60, 2; 49-55
0043-2075
Pojawia się w:
Górnictwo Odkrywkowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wstępne wyniki badań geochemicznych i mineralogicznych stref wietrzenia złoża cynku i ołowiu (obszar śląsko-krakowski)
Preliminary geochemical and mineralogical results of zinc and lead weathering zones (Silesia-Cracow zinc-lead ore district)
Autorzy:
Swęd, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2075974.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
złoże rudy cynku i ołowiu
wietrzenie
minerały wtórne
zinc-lead ore deposit
weathering
secondary minerals
Opis:
The study area is located within the Silesia-Cracow zinc-lead ore district. Secondary minerals were collected from the reclaimed zinc-lead underground mine in Bolesław and from the currently operated zinc-lead underground mine Olkusz-Pomorzany. The main goal of investigations was the geochemical and mineralogical comparison of weathering zone developed within horst and tectonic graben. Semi-quantitative chemical composition was determined using the SEM-EDS method and quantitative chemical composition was determined employing the EMP microanalysis. Mineralogical investigations were performed with the XRD. The predominant zinc mineral of weathering zone located within tectonic horst is hemimorphite. No primary and secondary lead minerals were observed in this zone. In contrast, the weathering zone within tectonic graben contains secondary carbonate zinc and lead minerals. These differences could result from pervasive sulfide minerals (especially marcasite) in a graben unit, and limestones which are the main gangue rock of this zinc-lead ore.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2019, 67; 198--199
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Value of geological information in exploitation management: the case of exploitation units of the Polkowice-Sieroszowice mine
Wartość informacji geologicznej w procesie zarządzania eksploatacją na przykładzie oddziałów wydobywczych kopalni Polkowice-Sieroszowice
Autorzy:
Krzak, M.
Panajew, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/220352.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
zarządzanie złożem rud
podejmowanie decyzji
informacja geologiczna
gra
ore deposit management
decision-making
geological information
game
Opis:
The application of mathematical techniques of management is particularly significant in managing mineral deposits as well as generally in the mining industry, in which the execution of geological-mining projects is usually time-consuming and expensive. Such projects are usually undertaken in conditions of uncertainty, and the incurred expenses do not always generate satisfactory revenues. Mineral deposit management requires close cooperation between the geologist providing necessary information about the deposit and the miner conducting exploitation work. A real decision-making problem was undertaken, in which three exploitation divisions of a certain area in the Polkowice-Sieroszowice mine, differing in ore quality, could be developed in an order which would guarantee maximisation of income. First, the ore price was calculated with the NSR formula; next, the decision-making problem was presented as a kind of game between the geologist (the mine) and states of Nature.
Projekty geologiczno-górnicze (surowcowe) różnią się znacznie od innych form aktywności gospodarczej człowieka, ponieważ wiedza o przedmiocie zainteresowań opiera się głównie na ocenach, zaś samo złoże kopalin jest obiektem przyrodniczym i trudno jest jednoznacznie przewidzieć rzeczywiste efekty jego odkrycia. Geologiczna niepewność związana z modelem złoża i jego zasobami znajduje odzwierciedlenie w technicznych planach kopalni i przygotowaniu rozcinki złoża odpowiednim systemem i sposobem eksploatacji. Kwantyfikacja, ocena i zarządzanie niepewnością geologiczną jest kluczowe w strategicznym planowaniu działania kopalni. Podstawowym celem, dla którego wykonuje się wyrobiska udostępniające jest przygotowanie złoża do eksploatacji górniczej. Wyrobiska udostępniające stanowią główne drogi transportu ludzi i urobku oraz spływu wód kopalnianych. Część z nich stanowi drogi jezdne i wentylacyjne, na innych zostaje ulokowany przenośnik taśmowy, a jeszcze innymi podprowadzone są niezbędne media. W celu zabezpieczenia wyrobisk w ich bezpośrednim sąsiedztwie wydzielane są ochronne filary oporowe (rys. 1) mające różną szerokość (100-260 m) w zależności od parametrów wytrzymałościowych otaczających je skał. W trakcie drążenia wyrobisk udostępniających i przygotowawczych duże znaczenie ma prawidłowe rozpoznanie geologiczne nowo rozcinanych obszarów złoża. Do głównych zadań służby geologicznej w kopalniach rud w tym zakresie należą: - prawidłowe opróbowanie serii złożowej, - kartowanie wyrobisk podziemnych i dokumentowanie wszelkiego typu zjawisk nietypowych, - rozpoznanie złoża otworami wyprzedzającymi z wyrobisk podziemnych. Podczas prac udostępniających gromadzona jest informacja o parametrach serii złożowej, która potem zostaje wykorzystana w prowadzeniu właściwej gospodarki złożem. O przydatności i użyteczności informacji decyduje wiele cech, niemniej za najbardziej istotne należy uznać jej aktualność, dokładność, dostępność, elastyczność i kompletność. Niebagatelne są także koszty jej pozyskania. Bardziej precyzyjna informacja wymaga często znacznych, dodatkowych wydatków. W górnictwie, w kwestii oceny warunków bezpieczeństwa pracy taka konieczność jest nieodzowna. Kompletna informacja umożliwia podejmowanie właściwych decyzji, przekłada się na sposób wykorzystania posiadanych środków i możliwości, zapewnia większą elastyczność w dopasowaniu do bieżących realiów rynkowych, technologicznych i in. Zagadnienie dostępu do informacji jest problemem szerokim i dotyczy wielu aspektów rzeczywistości. Zdobywanie kolejnych informacji, służących zmniejszaniu ryzyka, jest zwykle kosztowne. Zdarza się, że pozyskanie kolejnych informacji jest od pewnego momentu nieopłacalne. Dodatkowa informacja jest potrzebna tylko do momentu, gdy oczekiwane korzyści z jej uzyskania przewyższają koszty z jej zdobywania. Wiąże się z tym problem wyceny informacji. Informacja, adekwatna do problemu, dla którego jest pozyskiwana, zwiększa zasób wiedzy podmiotu gospodarującego, jednak rosnąca jej ilość stwarza możliwość dezinformacji. Instrumentów analizy posiadanej przez decydenta informacji dostarczają m.in. narzędzia teoria gier. W teorii gier informacja modelowana jest zazwyczaj z wykorzystaniem koncepcji zbiorów informacyjnych (rys. 2). Zwykle uczestnicy gry nie dysponują pełną informacją, co implikuje fakt, ze sytuacja decyzyjna rozgrywa się w warunkach niepewności. Działalność operacyjna kopalni zmierzająca do udostępnienia i eksploatacji poszczególnych części złoża realizowana jest etapami. Nieodzownym staje się zatem podejmowanie decyzji i wybór optymalnej strategii na każdym z nich. Dążeniem kopalni może być uzyskanie najkorzystniejszych wypłat, niezależnie od zaistniałych warunków otoczenia. Działanie takowe zaprezentowano na przykładzie trzech parcel eksploatacyjnych A, B i C uruchamianych w obrębie ZG Polkowice-Sieroszowice. Charakterystykę parcel zestawiono w tabelach 1, 2 i 3, a schematyczne przekroje zmienności zobrazowano na figurach 3, 4 oraz 5. Na podstawie formuły NSR (3) obliczono ceny rudy w parcelach. Bazując na analogii określono prawdopodobieństwa napotkania konkretnych układów wskaźników jakościowych rudy w parcelach. Zestawiając oczekiwane przychody w odniesieniu do możliwych dwóch stanów natury zdefiniowano macierz gry (4). Wygenerowany problem decyzyjny sprowadzony został do modelu gry koordynacji, a rozstrzygano w nim, które z parcel należy poddać eksploatacji. Opierając się na zakresie informacji o parametrach złoża we wszystkich parcelach będącej w posiadaniu geologa nadzorującego postęp frontu eksploatacyjnego, przeanalizowano dostępne struktury informacyjne, wskazując te optymalne. Oczekiwane średnie wielkości przychodów dla poddawanych ocenie struktur zestawiono w tabelach 4, 5 oraz 6.
Źródło:
Archives of Mining Sciences; 2014, 59, 1; 239-256
0860-7001
Pojawia się w:
Archives of Mining Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Perspektywy rynku oraz współczesne kryteria kwalifikowania złóż rud żelaza do wydobycia
Market prospects and present criteria for qualifying iron ore deposits for extraction
Autorzy:
Krzak, M.
Paulo, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/394651.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
surowce żelaza
rynek stali
kryteria bilansowości złóż
iron raw materials
steel market
ore deposit balance criteria
Opis:
W artykule podjęto próbę syntetycznej oceny pierwotnego rynku surowców żelaza oraz stali na przestrzeni stulecia w kontekście oceny perspektyw i wskazania czynników decydujących o przydatności złóż do wydobycia. Wyroby ze stali mają kluczowe znaczenie dla gospodarki światowej, a ich produkcja wywiera duży wpływ na stan środowiska. Podstawowym czynnikiem jest ogromna skala produkcji i tempo wzrostu, niespotykane wśród surowców mineralnych. Produkcja rud i koncentratów żelaza wzrosła na przestrzeni stulecia trzydziestokrotnie, a geologiczna baza zasobowa przy obecnym poziomie konsumpcji zapewnia niemal 250-letni okres wystarczalności. Nastąpiły ogromne zmiany w światowej geografii górnictwa rud i hutnictwa stali. Przemysł wydobywczy rud żelaza jest motorem napędowym innych działalności gospodarczych (transportu lądowego, frachtu, metalurgii) i angażuje ogromne środki kapitałowe i ludzkie. Zużycie surowców żelaza jest też uważane za istotny wskaźnik rozwoju państw i bieżącej, a nawet przyszłej koniunktury. Przyrost liczby ludności pozostaje zatem jednym z kluczowych czynników stymulujących. Ceny rud i koncentratów żelaza zależą od jakości surowca, warunków dostaw, równowagi rynkowej oraz ciężaru zamawianego ładunku. Są one zwykle przedmiotem negocjacji. W przeszłości były to kontrakty wieloletnie, podczas gdy obecnie uzyskują znaczenie transakcje krótkoterminowe (roczne, kwartalne) i bieżące typu spot . Ceny rud i koncentratów względem cen stali wykazują wzajemnie silną korelację. Średnie zawartości żelaza w zasobach przemysłowych u największych producentów uległy obniżeniu w XXI w., jakkolwiek nie przekłada się to na jakość urobku górniczego. Prowadzona jest zwykle eksploatacja tylko bogatszych partii złóż. Wysoka zawartość żelaza w urobku jest odpowiedzią na wymogi technologiczne metalurgii, gdzie wsad wielkopiecowy powinien zawierać przynajmniej 56% Fe i 5–8% FeO. Przy braku przesłanek niedoboru podaży ze strony geologiczno-górniczej (obfita baza zasobowa) uzasadnieniem wyboru złoża do eksploatacji jest obecnie maksymalizacja zysku oraz względy społeczne i środowiskowe.
An attempt to summarize the primary iron raw materials and steel market’s hundred years history as well as influence of economic indicators on the iron ore deposit qualification for extraction has been undertaken in the paper. Steel products are crucial to the world economy, and their production has a major impact on the environment. The main factor is the huge scale of the production and growth rate, unprecedented among minerals. Iron ore and concentrates production has increased more than thirty times over the past century, and the geological resource base at the current level of consumption has provided almost 250 years of sufficiency. There have been tremen- dous changes in the world geography of the ore and steel industry. The iron ore mining industry is the driver of other economic activities (land transport, freight, metallurgy) and involves huge capital and human resources. The consumption of iron raw materials is also considered as an important indicator of the countries development and current or even future economic situation. Population growth remains one of the key stimulating factors. The prices of ore and iron concentrates depend on the quality of the raw material, delivery conditions, market balance and the weight of the ordered cargo. They are usually the subject of negotiations. In the past, they were long-term contracts, while short-term (yearly, quarterly) and current spot transactions are now significant. The prices of ores and concentrates in relation to steel prices are showing a strong correlation. The average iron content of the reserves has been reduced in the largest producers in the 21st century, however it does not translate into the quality of mining output. Exploitation of the richer parts of the mineral deposit is usually carried out. The high content of iron in the output is a response to the technological requirements of the metallurgy where the blast furnace charge should contain at least 56% Fe and 5–8% FeO. The current surplus of geological-mining supply (large resource base) justifies that a mineral deposit choice, destined for excavation, is economic profit maximization as well as social and environmental considerations.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2017, 100; 127-140
2080-0819
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prognozowanie jakości urobku metodami geostatystyki 3D - perspektywy i ograniczenia
The output quality prediction with the 3D kriging method - prospects and limitations
Autorzy:
Mucha, J.
Wasilewska-Błaszczyk, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/216220.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
modelowanie 3D
geostatystyka
kriging
3D
złoże Cu
3D modeling
geostatistics
3D kriging
Cu ore deposit
Opis:
Przedstawiono zasady przestrzennego modelowania złóż z zastosowaniem geostatystycznej procedury krigingu 3D. Wskazano na zalety i przewagi metody krigingu 3D dla prognozowania jakości urobku nad klasycznymi metodami 2D wizualizacji złóż. Zwrócono uwagę na ograniczenia i trudności modelowania geostatystycznego 3D, a w szczególności na kwestie modelowania zmienności przestrzennej parametrów złożowych za pomocą semiwariogramów, doboru wielkości bloków elementarnych (minibloków) i liczby próbek uwzględnianych w algorytmach obliczeniowych. Podkreślono konieczność weryfikacji oszacowań jakości urobku uzyskanych na podstawie modeli 3D złóż przez porównanie ich z danymi z produkcji lub opróbowania wykonywanego w trakcie eksploatacji. Wymienione problemy zilustrowano na przykładzie oszacowań fragmentu jednego ze złóż Cu-Ag LGOM.
The principles of modeling of deposits using geostatistical procedure of the 3D kriging have been outlined. The advantages of the 3D modeling for the mean grade prediction in mining blocs over the 2D methods of deposit visualization have been pointed out. The basic limitations and difficulties of using the 3D kriging procedure have been reviewed, especially: proper modeling of 3D variability by means of semivariograms, selection of optimal number of data taken for estimation of grades in elementary calculation blocks and choice of proper dimensions of these blocks. The necessity of verification of 3D modeling results by comparing them with the data from mining and/or denser sampling has been emphasized. The problems mentioned have been illustrated by an example of the Cu content estimation in the Cu-Ag Polish ore deposits.
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2010, 26, 2; 57-67
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem oceny gęstości przestrzennej (objętościowej) kopaliny w dokumentowaniu złóż
Determining the volumetric density of a raw material during deposit documentation
Autorzy:
Mucha, Jacek
Wasilewska-Błaszczyk, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/170496.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Poltegor-Instytut Instytut Górnictwa Odkrywkowego
Tematy:
gęstość objętościowa
węgiel kamienny
rudy Cu-Ag LGOM
statystyka
volumetric density
coal seams
Cu-Ag ore deposit LGCD
statistics
Opis:
Poprawna ocena gęstości przestrzennej (objętościowej, pozornej) kopaliny jest jednym z czynników decydujących o dokładności oszacowań jej zasobów, które należą do ważnych aktywów firm górniczych. Błędne oszacowanie zasobów nierzadko prowadzi do niepowodzenia projektów górniczych i trudności w rozliczaniu wydobycia kopaliny. Gęstość przestrzenna niesłusznie uważana jest za parametr zasobowy o drugorzędnym znaczeniu i zapewne z tego powodu tylko okazjonalnie bywa przedmiotem szerszych badań i publikacji naukowych. Pogląd taki jest pokłosiem małej zmienności gęstości przestrzennej na tle zmienności innych parametrów zasobowych (miąższości złoża, zawartości składników użytecznych) co w artykule zilustrowano przykładami z polskich złóż węgla kamiennego i rud Cu-Ag LGOM. Łatwo w tej sytuacji wykazać metodami statystycznymi nikły i w praktyce pomijalny wpływ dokładności oceny tego parametru na wielkość błędu oszacowania zasobów. Rozumowanie takie jest jednak poprawne jedynie wtedy gdy przypisywane kopalinie wartości gęstości przestrzennej są wolne od błędów systematycznych, które mogą być efektem niewłaściwej metody oznaczania tego parametru lub wewnętrznej niejednorodności geologicznej kopaliny. Tę drugą przyczynę przeanalizowano na przykładzie jednego ze złóż Cu-Ag LGOM, w którym wykonano szeroko zakrojone opróbowanie eksperymentalne szczegółowych wydzieleń litologicznych, składających się na wydzielenia podstawowe. Oznaczone w nich gęstości przestrzenne odbiegają, niekiedy sporo, od wartości referencyjnych przypisywanych w dokumentacjach wydzieleniom podstawowym. Niejednorodność litologiczna wydzieleń podstawowych, przejawiająca się zanikiem występowania niektórych wydzieleń szczegółowych lub zmianą ich udziałów miąższościowych w granicach złoża bilansowego, może więc znacząco wpływać na faktyczną gęstość przestrzenną wydzieleń podstawowych. Różnice względne ocen gęstości przestrzennej dokonanych na podstawie opróbowania eksperymentalnego i wartości referencyjnych mogą lokalnie sięgać kilkunastu procent. Skutkują one systematycznym błędem oszacowań zasobów kopaliny, szczególnie w małych partiach złoża i w konsekwencji trudnościami w prawidłowym rozliczeniu wydobycia kopaliny w krótkich okresach czasu.
The correct estimation of the spatial density (volumetric, apparent) of the mineral is one of the factors determining the accuracy of estimation of resources, which are important assets of mining companies. Incorrect estimation of resources often leads to the failure of mining projects and difficulties in evaluation of mining production. The volumetric density is wrongly considered a resource parameter of secondary importance and, probably for this reason, is rarely the subject of scientific interest (both research and publications). This is due to a small variability of volumetric density compared to the variability of other resource parameters (deposit thickness, the content of useful components) as illustrated on the examples of Polish bituminous coal deposits and Cu-Ag ore deposits of the Lubin-Głogów Copper District (LGCD). In this situation it is easy to show the weak and practically negligible influence of the accuracy of the assessment of this parameter on the error of resource estimation using statistical methods. However, such a reasoning is correct only when the volumetric density values assigned to the minerals are free of systematic errors, which may be the result of an incorrect method of determining this parameter or the internal geological heterogeneity of the mineral. This second reason was analyzed on the example of one of the Cu-Ag ore LGCD deposits, where extensive experimental sampling of individual lithological units, making up the main lithological units, was carried out. The determined volumetric densities diverge, sometimes significantly, from the reference values in the documentation of the main lithological units. The lithological heterogeneity of the main lithological units manifested by the lack of individual lithological units or the change of their thickness within the boundaries of the balance sheet deposit can thus significantly affect the actual volumetric density of the main lithological units. Relative differences in the volumetric density estimates based on experimental sampling and reference values may locally reach up to several percent. They result in a systematic error in the estimation of mineral resources, especially in small parts of the deposit and, consequently, in difficulties in the proper evaluation of mineral extraction in short periods of time.
Źródło:
Górnictwo Odkrywkowe; 2019, 60, 1; 37-44
0043-2075
Pojawia się w:
Górnictwo Odkrywkowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies