- Tytuł:
-
Republika amerykańska – nadzwyczaj żywotna utopia?
The American Republic - An Exceptionally Vital Utopia?
Die amerikanische Republik - eine außerordentlich virulente Utopie? - Autorzy:
- Prostak, Rafał
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/441286.pdf
- Data publikacji:
- 2011
- Wydawca:
- Wyższa Szkoła Europejska im. ks. Józefa Tischnera
- Tematy:
-
republika
amerykański republikanizm
utopia
Ojcowie Założyciele
republic
American republicanism
the Founding Fathers
die Republik
das amerikanische republikanische Modell
Utopie
die amerikanischen Gründungsväter - Opis:
-
Opowieść o dobrze urządzonym państwie jest jedną z najważniejszych narracji cywilizacji zachodniej. Państwo Platona oraz zawarta w Księdze Rodzaju biblijna opowieść o wieży w Babelu wyznaczają jej początek. Starożytnym ideałem wspólnoty politycznej jest społeczna harmonia: pełna synchronizacja potrzeb, interesów i celów tworzących ją ludzi. Tak w swej istocie przedstawia się klasyczne wyobrażenie wzorcowej republiki. Ideał ten towarzyszy nam nieustannie. Kolejne porażki republikańskiej utopii stabilnych rządów obywatelskich, których uczestnicy podzielają jeden cel, jedną wizję dobra wspólnego i wspólnie identyfikują środki jego realizacji, skutecznie wzmacniały racje jej krytyków, odrzucających ideę rządów równych. Nowa nadzieja została rozbudzona w XVIII stuleciu przez Ojców Założycieli, twórców amerykańskiego eksperymentu republikańskiego, tworzonego z dala od Europy, lecz wspartego na jej dorobku intelektualnym i jej właściwych doświadczeniach ustrojowych. Projekt ten trwa już ponad dwa stulecia, będąc punktem odniesienia dla wszystkich demokracji parlamentarnych w starej Europie.
Celem niniejszego artykułu jest próba uchwycenia fenomenu republikanizmu amerykańskiego oraz próba odpowiedzi na pytanie: czy mamy do czynienia z kolejną utopią rządów obywatelskich, czy też zdołaliśmy trwale pokonać ich fundamentalną słabość, czyli niestabilność?
The story of a well-ordered state is one of the crucial narrations of the Western civilization. Platonic ‘Republic’ and the biblical story of the Tower of Babel are at its beginning. The ancient ideal of a political community is a harmonious society: full synchronization of needs, interests, and goals of people who constitute it. This, in essence, is a classical depiction of a perfect republic. This ideal has been with us ever since. Consecutive failures of those who had tried to fulfill the republican utopia of a stable civic government – where citizens share one goal, one vision of common good, and identify the way of its accomplishment in a similar way – led its critics to reject the very possibility of a government of equals. A new hope arose in the 18th century, thanks to the Founding Fathers, who were the creators of the American republican experiment – one that was erected far away from Europe but was based on her intellectual legacy and political experience. The American project has lasted for more than two centuries and it is now a referential point for all the modern parliamentary democracies in the old Europe. The aim of this article is to grasp the phenomenon of the American republicanism and to answer the following question: is it just another utopia of a civic government or did the Founding Fathers and their descendants finally manage to overcome its fundamental weakness of instability?
Die Narration über den gut organisierten Staat gehört zu den Haupterzählungen in der abendländlichen Zivilisation. Den Anfang dieser Narration markieren Platnos Werk, Der Staat, und die alte biblische Geschichte aus dem Genesis Buch über das mythische Bauwerk, den Babelturm. Denn, in der antiken Welt galt die gesellschaftliche Harmonie als das soziale Ideal, unter dem man eine vollkommene Einheit von Bedürfnissen, Interessen und Zielen der Menschen verstand. Dieses Bild erstreckte sich auch auf den Begriff Republik, wo er bis heute als Staatsform seine Relevanz beibehielt. Die in den letzten 2000 Jahren erlittenen Niederlagen der republikanischen Idee, einer Utopie der demokratischen Regierungskunst, deren Verfechter das Gemeinwesen und das Gemeinwohl zum höchsten Gut erkoren hatten, verstärkten nur die Bedenken der Kritiker, welche der Ausrichtung des Gemeinwesens nach dem Gemeinwohl gegenüber skeptisch standen. Eine neue Hoffnung erwuchs im 18. Jahrhundert aus der Idee des republikanischen Modells der amerikanischen Gründungsväter, die fern vom Europa ein neues Projekt ins Leben riefen. Es schöpfte allerdings aus der europäischen Erfahrung und dem intellektuellen Gedankengut der Europäer. Unter amerikanischen Einfluss etablierte sich das republikanische Modell im alten Europa und überdauerte in Form repräsentativen Demokratie bis zum heutigen Tag. Der Artikel nimmt das amerikanische republikanische Modell unter die Lupe und versucht eine Antwort auf die Frage zu liefern: Handelt es sich dabei um eine weitere Utopie des republikanisch definierten Gesellschaftsvertrags oder aber ist es nun doch der Menschheit gelungen, alle der repräsentativen Demokratie anhafteten Schwächen, allen voran die Instabilität, auszumerzen. - Źródło:
-
Kultura i Polityka; 2011, 9; 15-39
1899-4466 - Pojawia się w:
- Kultura i Polityka
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł