Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "oczko wodne" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-14 z 14
Tytuł:
Charakterystyka batrachofauny występującej w śródpolnych oczkach wodnych na terenach użytkowanych rolniczo
Characteristics of batrachofauna occurring in mid-field ponds on agricultural land
Autorzy:
Brysiewicz, A.
Wesołowski, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/101091.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
batrachofauna
śródpolne oczko wodne
obszary wiejskie
mid-field pond
rural areas
Opis:
Badania płazów prowadzono w latach 2010-2012 w dwóch śródpolnych oczkach wodnych w gminie Stare Czarnowo, w północno-zachodniej części Polski. Celem badań była ocena składu gatunkowego i liczebności całkowitej płazów dorosłych i juwenilnych oraz miejsc ich rozrodu. Stwierdzono, że w obu oczkach wodnych dominowały żaby brunatne: zwłaszcza Rana arvalis i żaby zielone: Pelophylax esculentus, Pelophylax lessonae. Spotykano je nie tylko podczas godów, ale w całym okresie badawczym także na przyległych polach uprawnych i linii brzegowej. Mniej licznie na tym obszarze występowały: Hyla arborea oraz Bombina bombina. Najrzadszym przedstawicielem batrachofauny była Pelobates fuscus, która występowała tylko w jednym oczku wodnym w 2012r. W obu badanych zbiornikach zanotowano występowanie przedstawiciela płazów ogoniastych: Lissotriton vulgaris. Liczne występowanie płazów w omawianych śródpolnych oczkach wodnych jest dobrym sygnałem, gdyż batrachofauna to doskonały bioindykator środowiska wodnego.
Amphibian survey conducted in 2010-2012 in two mid-field ponds in the village of Stare Czarnowo, in the north-western part of Poland. The aim of the study was to evaluate the species composition and abundance of adult and juvenile amphibians and their breeding sites. It was found that in both ponds dominated brown frogs: especially Rana arvalis and green frogs: Pelophylax esculentus, Pelophylax lessonae. We meet them not only during the mating season, but throughout the study period also in adjacent agricultural fields and coastline. Less numerous in this area occurred: Hyla arborea and Bombina bombina. The rarest representative of batrachofauna was Pelobates fuscus, which appeared only in one pond in 2012. In both ponds were recorded occurrence of a representative of the tailed amphibians: Lissotriton vulgaris. Numerous occurrence of amphibians in these mid-field ponds is a good sign, because batrachofauna is an excellent bioindicator aquatic environment.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2017, I/1; 7-20
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tendencje zmian stanów wód gruntowych wybranych siedlisk leśnych na obszarze leśnego zakładu doświadczalnego Siemianice w wieloleciu 2000–2009
Trends in groundwater level changes of forest habitats in Siemianice forest experimental farm in 2000–2009 period
Autorzy:
Korytowski, M.
Liberacki, D.
Stasik, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/400906.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
mikrozlewnia leśna
śródleśne oczko wodne
zwierciadło wód gruntowych
small forest catchment
mid-forest pond
groundwater table
Opis:
W pracy przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych w wieloleciu 2000–2009 w zlewni śródleśnego oczka wodnego nr 1, usytuowanego na terenie Leśnego Zakładu Doświadczalnego Siemianice, w leśnictwie Wielisławice. Omawiany obszar leży w zasięgu Niziny Południowo-Wielkopolskiej i stanowi jego południową granicę. Pod względem hydrograficznym obiekt jest częścią zlewni rzeki Niesób, która jest lewobrzeżnym dopływem Prosny. Zlewnia badanego oczka wodnego nr 1 ma powierzchnię około 7,5 ha i lesistość 100%. W badanej zlewni przeważa siedlisko lasu mieszanego świeżego, w mniejszym stopniu występuje bór mieszany świeży a najmniejszą powierzchnie zajmuje, występujący w najbliższym sąsiedztwie oczka nr 1, las mieszany wilgotny. W pokrywie glebowej omawianej zlewni dominują gleby rdzawe bielicowe o uziarnieniu piasku słabogliniastego. Śródleśne oczko wodne nr 1, o powierzchni 0,13 ha i głębokości średniej 1,0 m, ma charakter oczka wytopiskowego. Badania wykazały, że w analizowanym wieloleciu, w którym w przewadze występowały lata przeciętne lub suche pod względem sum opadów, zwierciadło wód gruntowych w analizowanej zlewni obniżyło się o około 70cm, co przy średniej porowatości utworów glebowych występujących na jej obszarze, wynoszącej około 36%, spowodowało w omawianym okresie ubytek retencji na poziomie 250 mm.
The paper presents the results of the researches carried out in 2000–2009 period in pond No. 1 catchment. The pond is located at Siemianice Experimental Forest Farm in Wielisławice forest district. This area is situated at South Wielkopolska Lowland and constitutes its southern frontier. In terms of hydrography, the object is a part of Niesób River catchment area, which is a left-bank tributary of the Prosna River. The catchment area is about 7.5 ha and the forestation is 100%. Fresh mixed broadleaved forest is the dominant area of the catchment. Fresh mixed coniferous forest stands also have a significant share in the catchment area. Moist mixed broadleaved forest stands occupy the rest of the area neighboring the No. 1 pond. Albic Arenosols (FAO1988) consist of sand (USDA) are prevalent in the area. The area of the mid-forest pond No. 1 covers about 0.13 ha. The average depth of the postglacial pond is approximately 1.0 m. It is worth noting that the average and dry years dominated in the analyzed period. The researches indicated that the groundwater level lowered by about 70 cm in this period. Retention decrease calculated for analyzed area was about 250 mm, considering the average soil porosity of about 36%.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2017, 18, 5; 110-117
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena funkcjonowania śródleśnych oczek wodnych w zróżnicowanych warunkach meteorologicznych na terenie leśnego kompleksu promocyjnego Lasy Rychtalskie
Assessment of forest pond function in different meteorological conditions at promotional forest complex area of Lasy Rychtalskie
Autorzy:
Korytowski, M. T.
Stasik, R.
Liberacki, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/399627.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
mikrozlewnia leśna
śródleśne oczko wodne
stany wody
zapasy wody
forest catchment
forest ponds
water levels
water storages
Opis:
W pracy przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych w dwóch, różniących się pod względem opadów, latach hydrologicznych 2010/2011 i 2012/2013 w zlewniach śródleśnych oczek wodnych nr 1 i 6 usytuowanych na terenie Leśnego Zakładu Doświadczalnego Siemianice, należącego do Leśnego Kompleksu Promocyjnego „Lasy Rychtalskie”, w leśnictwach Wielisławice (oczko nr 1) oraz Laski (oczko nr 6). Zlewnia śródleśnego oczka wodnego nr 1, o powierzchni około 7,5 ha jest w 100% zlewnią leśną. Natomiast zlewnia oczka nr 6, o powierzchni około 37 ha, jest w 40% zlewnią leśną a pozostałe 60% obszaru badanej zlewni stanowią grunty orne. Analizowane w pracy oczka nr 1 i 6 o łagodnych skarpach, mają charakter naturalnych oczek wytopiskowych. Powierzchnia oczka nr 1 wynosi 0,13 ha a oczka nr 6 0,35 ha, przy średnich głębokościach wynoszących odpowiednio 1,0 m i 1,4 m. Przeprowadzone badania potwierdziły, że zmiany stanów i związanych z nimi zapasów wody w śródleśnych oczkach wodnych nr 1 i 6 w dużej mierze uzależnione był również, poza przebiegiem warunków meteorologicznych, od ich cech morfometrycznych. Badania wykazały także silną więź hydrauliczną polegającą na okresowym odpływie wód z oczek do gleb przyległych siedlisk i odwrotnie. Obliczone współczynniki korelacji, dla związków stanów wód w oczkach ze stanami wód gruntowych przyległych siedlisk w omawianych latach hydrologicznych osiągały wartości od 0,43 do 0,96 i zależności te były w większości istotne na poziomie α=0,01.
The paper presents the results of the researches carried out in the catchments of pond No 1 and No 6. The ponds are located in Siemianice Experimental Farm, belonging to “Lasy Rychtalskie” Promotional Forest Complex, in Wielisławice (pond No 1) and Laski forestry (pond No 6). The researches were carried out in two hydrological years 2010/2011 and 2012/2013. The years had different precipitation. The area of catchment of pond No 1 is about 7.5 ha and its forestation totals 100%. Whereas catchment area of pond No 6 is about 37 ha. The forestation of this pond is about 40% and the rest are arable areas. The analyzed pond No 1 and 6, have mild scarps, and they are natural pond melting out. The area of pond No 1 is 0.13 ha, whereas pond No 6 is 0.35 ha, and averages depths of both ponds are 1.0 m and 1.4 m. The results confirmed a connection between water in ponds and groundwater in neighboring areas. In some periods water of ponds supply surrounding areas and in some periods on the contrary – groundwater supply water in ponds. Correlation coefficient (from 0.43 to 0.96) calculated for relation between water levels in ponds and groundwater were statistically significant for the level α=0.01 in analyzed hydrological years.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2016, 49; 41-49
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Porównanie zdolności zbiorowisk roślinnych śródpolnych oczek wodnych do zatrzymywania substancji biogennych
Comparison of the ability of plant communities in mid-field ponds to stopping nutrients
Autorzy:
Wesołowski, P.
Jankowska-Huflejt, H.
Brysiewicz, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951891.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
oczko wodne
roślinność szuwarowa
skład chemiczny
rushes
pond
chemical composition
Opis:
Badania przeprowadzono w latach 2010–2015 w śródpolnych oczkach wodnych na terenie gminy Stare Czarnowo, woj. zachodniopomorskie. Celem podjętych badań było określenie zdolności zbiorowisk roślinnych porastających oczka wodne do zatrzymywania makro- i mikroskładników. W analizowanych oczkach wodnych stwierdzono trwałą obecność zbiorowisk szuwarowych w strefach przybrzeżnych o charakterze jednogatunkowych agregacji. Ponadto w badanych oczkach wodnych stwierdzono różnice w zawartości makro- i mikroskładników w roślinności szuwarowej. Dużą ilość azotu kumulowały zbiorowiska trzciny pospolitej (Phragmites australis (Cav.) Trin. ex Steud.) – średnio z lat 2010–2015 od 28,5 do 30,1 g⋅kg–1 s.m., najmniejszą natomiast zbiorowiska manny mielec (Glyceria maxima (Hartm.) Holmb.) – 20 g⋅kg–1 s.m. Dużą zawartość fosforu i potasu zanotowano w roślinności zbiorowiska manny mielec (Glyceria maxima (Hartm.) Holmb.), a wapnia i magnezu – w roślinności ze zbiorowiska pałki szerokolistnej (Typha latifolia L.). Zawartości mikroskładników w roślinności analizowanych zbiorowisk były również zróżnicowane. Największe zawartości żelaza i manganu stwierdzono w roślinności ze zbiorowiska trzciny pospolitej (Phragmites australis (Cav.) Trin. ex Steud.), a najmniejsze ze zbiorowiska pałki szerokolistnej (Typha latifolia L.). Zawartość cynku w roślinności poszczególnych zbiorowisk była mała – 16,1–24,4 mg⋅kg–1, a więc poniżej wartości granicznych przyjętych dla roślinności szuwarowej wynoszących 50–120 mg⋅kg–1 s.m.
The study was conducted in 2010–2015 in the mid-field ponds in the area of Stare Czarnowo (West Pomeranian voivodeship). The aim of this study was to determine the ability of plant communities growing on ponds to retain macro- and micronutrients. In the analyzed ponds found a permanent presence rush communities in coastal areas of a singlespecies aggregation. Moreover, in the studied ponds there were differences in the content of macroand microelements in rushes. A large amount of nitrogen accumulated communities Phragmites australis – an average of the years 2010–2015 from 28.5 to 30.1 g∙kg–1 s.m., while the smallest communities Glyceria maxima – 20 g∙kg–1 s.m. High content of phosphorus and potassium were recorded in vegetation communities Glyceria maxima, and calcium and magnesium – in vegetation communities of Typha latifolia. Micronutrients content in the analyzed vegetation communities were also varied. The highest content of iron and manganese were found in vegetation communities with Phragmites australis, and the smallest of communities Typha latifolia. The zinc content in vegetation individual communities was small – 16.1–24.4 mg∙kg–1, which is below the limits adopted for rushes ranging 50–120 mg∙kg–1 s.m.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2016, 16, 2; 127-138
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zdolność przybrzeżnej roślinności szuwarowej śródpolnych oczek wodnych do kumulacji makro- i mikroskładników
The ability to onshore rushes in mid-field ponds to accumulate macro and micronutrients
Autorzy:
Wesołowski, P.
Brysiewicz, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/338363.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
oczko wodne
roślinność
skład chemiczny biomasy
Stare Czarnowo
woda
Żelisławiec
chemical composition
pond
vegetation
water
Opis:
Badania przeprowadzone w latach 2010–2012 dotyczyły składu chemicznego roślinności szuwarowej śródpolnych oczek wodnych występujących na terenie gminy Stare Czarnowo (woj. zachodniopomorskie). Zawartość makro- i mikroskładników w zbiorowiskach roślinności szuwarowej zależała od ich składu florystycznego. Największą zawartość azotu stwierdzono w fitocenozach trzciny pospolitej (Phragmites australis) i pałki szerokolistnej (Typha latifolia), a najmniejszą – manny mielec (Glyceria maxima). Największą zawartością fosforu i potasu charakteryzowały się zbiorowiska roślinne manny mielec (Glyceria maxima), a najmniejszą – trzciny pospolitej (Phragmites australis). Zawartość wapnia i magnezu była natomiast największa w zbiorowiskach pałki szerokolistnej (Typha latifolia). Spośród porównanych zbiorowisk roślinności szuwarowej największą zawartością mikroskładników (żelaza, manganu i cynku) charakteryzowały się w większości przypadków fitocenozy trzciny pospolitej (Phragmites australis).
Studies carried out in 2010–2012 focused on chemical composition of rushes in mid-field ponds in Stare Czarnowo commune (West Pomeranian voivodeship). The content of macro-and micronutrients in rush vegetation communities depends on their floristic composition. The highest nitrogen content was found in phytocoenoses of Phragmites australis and Typha latifolia, and the smallest – in Glyceria maxima. The highest content of phosphorus and potassium was found in communities of Glyceria maxima and the lowest – in Phragmites australis communities. Calcium and magnesium content was highest in communities of Typha latifolia. The highest content of micronutrients (iron, manganese and zinc) was determined in Phragmites australis phytocoenoses.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2014, 14, 1; 111-119
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany składników bilansu wodnego śródleśnego oczka wodnego w latach o różnym przebiegu warunków meteorologicznych
Changes of water balance components of midforest pond in a hydrological years of a different meteorological condition course
Autorzy:
Korytowski, M.
Szafrański, C.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/401497.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
bilans wodny
śródleśne oczko wodne
zmiany zapasów wody
water balances
mid-forest pond
water storages changes
Opis:
W pracy przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych w trzech, różniących się pod względem opadów, latach hydrologicznych 2002/2003, 2003/2004 i 2009/2010 w zlewni śródleśnego oczka wodnego nr 1, usytuowanego na terenie Leśnego Zakładu Doświadczalnego Siemianice, w leśnictwie Wielisławice. Zlewnia badanego oczka wodnego nr 1, o powierzchni około 7,5 ha i lesistości 100%, usytuowana jest w zlewni Niesobu-lewobrzeżnego dopływu Prosny. W badanej zlewni przeważają siedliska świeże a w pokrywie glebowej dominują gleby bielicowo-rdzawe o uziarnieniu piasku słabogliniastego. Śródleśne oczko wodne nr 1, o powierzchni 0,13 ha i głębokości średniej 1,0 m, ma charakter oczka wytopiskowego o łagodnych skarpach. Przeprowadzone badania potwierdziły, że zapasy wody w analizowanym oczku nr 1 ulegały odnawianiu, zwłaszcza w półroczach zimowych, zależnie od przebiegu warunków meteorologicznych. Uzyskane wyniki badań wykazały, że w badanych latach hydrologicznych podstawową rolę w bilansie oczka nr 1 po stronie przychodów odgrywały opady atmosferyczne wahające się od 650 mm (2002/2003) do 992 mm (2009/2010) a po stronie rozchodów parowanie z powierzchni oczka, które osiągało wartości od 408mm (2009/2010) do 835 mm (2002/2003). W mokrym pod względem opadów roku 2009/2010 duży udział w bilansie miał także odpływ z oczka do przyległych terenów, stanowiący około 44% opadów.
The paper presents the results of the researches carried out at the catchment of water pond number one, located at Wielosławice Forestry of Siemianice Experimental Farm. The researches were carried out in three hydrological years 2002/2003, 2003/2004 i 2009/2010 of a different precipitation sums. The area of investigated catchment of pond number one is about 7,5 ha and its forestation totals 100 % and it is situated in a part of Niesób catchment - left-side tributary of Prosna River. Fresh habitats and proper podzols consist of loamy sand texture predominant in soil cover at the area of investigated catchment. Pond No 1, which area is about 0,35 ha and average depth is about 1,4 m, is a typical natural melt pond with gentle slopes. The results confirmed that water storage in pond No1 restored, particularly in winter half-years, dependently of meteorological condition courses. The researches indicate the dominant role of income part of water balance at pond No 1 catchment had precipitation sums. The sums fluctuated from 650 mm (2002/2003) to 992 (2009/2010) in analyzed hydrological years. Evaporation from pond surface which was from 408 mm (2009/2010) to 835 mm (2002/2003) was the dominant factor of outgoing part of water balance. Outflow from the pond to neighboring areas had significant participation – about 44% of precipitation, in water balance in wet 2009/2010 hydrological year.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2014, 39; 85-94
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany stężenia tlenu i temperatury w warunkach różnych głębokości wody w śródpolnym oczku wodnym
Changes in dissolved oxygen concentration and temperature at various depths in a mid-field pond
Autorzy:
Wesołowski, P.
Brysiewicz, A.
Gałczyńska, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951910.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
głębokość wody
stężenie tlenu
śródpolne oczko wodne
temperatura wody
woda
mid-field pond
oxygen concentration
water depth
water temperature
Opis:
Badania przeprowadzono w latach 2010–2013 w śródpolnym oczku wodnym Stare Czarnowo, w województwie zachodniopomorskim. Celem podjętych badań było określenie stężenia tlenu rozpuszczonego w wodzie i jej temperatury w warunkach zróżnicowanej głębokości wody. Pomiary wykonywano w trzech pionach badawczych o zróżnicowanej głębokości wody. W okresie badań stwierdzono, że stężenie tlenu rozpuszczonego w wodzie oczka wodnego zależało od jej głębokości w badanych pionach pomiarowych. Największe średnie z lat 2010–2013 wartości tlenu rozpuszczonego w wodzie w okresach wegetacyjnych (IV–X) zanotowano w trzecim pionie pomiarowym (III) w warunkach największej głębokości wody (3,00 g O2·m–3). Mniejsze wartości średniego stężenia tlenu stwierdzono w warunkach mniejszych głębokości wody: w pierwszym pionie badawczym (I) – 1,96 g O2·m–3, a w drugim (II) – 2,22 g O2·m–3.
Studies were carried out in the years 2010–2013 in a mid-field pond Stare Czarnowo in Zachodniopomorskie Province. The aim of the study was to determine dissolved oxygen concentration and temperature at different water depths. Measurements were performed in three water profiles of different depth. The concentration of dissolved oxygen in water was found to depend on water depth. The highest mean (April to October 2010–2013) concentration (3.00 g O2 m–3) was noted in the third, deepest water profile. Lower mean concentrations of oxygen were recorded in the first (1.96 g O2 m–3) and second (2.22 g O2 m–3) water profile.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2014, 14, 4; 135-144
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Porównanie stężenia składników chemicznych w wodzie ze śródpolnego oczka wodnego oraz w wodzie gruntowej z przylegających terenów rolniczych
Concentrations of chemical components in water from midfield pond and in ground water from adjacent agricultural areas – a comparison
Autorzy:
Brysiewicz, A.
Wesołowski, P.
Rawicki, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/338188.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
Nmin
N-NH4
oczko wodne
P-PO4
Stare Czarnowo
N-min
midfield pond
Opis:
Badania przeprowadzono w latach 2010–2012 w okresach od kwietnia do października na śródpolnym oczku wodnym Stare Czarnowo w województwie zachodniopomorskim. Celem pracy było określenie zawartości wybranych związków chemicznych w wodzie omawianego oczka oraz w wodach gruntowych na przyległych terenach użytkowanych rolniczo. Corocznie w okresach od IV do X włącznie w omawianym zbiorniku mierzono pH i przewodność elektrolityczną (EC) oraz pobierano z głębokości 50 cm próby wody z trzech, wcześniej losowo wyznaczonych miejsc, a od 2011 r. pobierano także wodę gruntową z piezometrów. Zebrane próby wody z oczka wodnego oraz z piezometrów przewożono do laboratorium Zachodniopomorskiego Ośrodka Badawczego w Szczecinie. Po przetransponowaniu próbek tego samego dnia wykonywano analizy chemiczne, oznaczając stężenia azotu mineralnego (N-min), fosforanów (P-PO4) oraz azotu amonowego (N-NH4). Stwierdzono między innymi, że stężenia biogenów kwalifikują wodę oczka wodnego ze względu na zawartość N-min do trzeciej klasy czystości wód, natomiast pod względem zawartości P-PO4 do czwartej klasy. Stężenie N-NH4 pozwala zakwalifikować wodę do pierwszej klasy czystości wód. W wodach gruntowych pochodzących z piezometrów stężenia biogenów były wysokie, szczególnie fosforanów. Stwierdzono, że jakość wody w oczku wodnym Stare Czarnowo pośrednio zależy od jakości wód gruntowych zasilających wody powierzchniowe.
Studies were carried out in 2010-2012 in a midfield pond Stare Czarnowo in Zachodniopomorskie Province. The aim was to determine the content of selected chemical compounds in pond water and in ground waters in adjacent agricultural areas. Every year since April till October, pH and electrolytic conductivity was measured in the pond and water was collected from a depth of 50 cm in three randomly chosen sites. Since the year 2011 ground water was also collected from piesometers. Collected samples were transported to the laboratory of the Zachodniopomorski Research Centre in Szczecin. On the same day, concentrations of dissolved inorganic nitrogen (N-min), phosphates (P-PO4) and ammonium-nitrogen (N-NH4) were determined. Nutrient concentrations qualified pond water to the third class of water quality in regard to N-min concentrations and to the fourth class in regard to P-PO4 concentrations. Concentrations of N-NH4 allowed us to qualify water to the first class. Nutrient concentrations, especially those of phosphates, in ground water from piesometers were high. Water quality in Stare Czarnowo pond was found to depend indirectly on the quality of ground waters that feed surface waters.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2013, 13, 2; 17-31
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Preliminary studies on the protecting possibilities of selected small water bodies in the area of Krakow agglomeration
Wstępne badania możliwości ochrony oczek wodnych na terenie aglomeracji krakowskiej
Autorzy:
Panek, E.
Rajpolt, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/386038.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
oczko wodne
aglomeracja krakowska
antropopresja
ochrona
small water body
Krakow agglomeration
anthropopression
conservation
Opis:
The studies were carried out in the western part of the Krakow agglomeration: the quarters of IV Prądnik Biały, VII Zwierzyniec and VIII Dębniki and the commune of Zabierzów. Seven sites were selected, according to the following criteria: the origin, size, characteristic of the adjacent area and vegetation as well as the degree of the preservation of the object. The studies included the ecological inventory of the sites, carried out by the established criteria and chemical analyses or waters. The following parameters were analysed: pH, specific conductivity, the content of macro-components: Na+, K+, Ca2+, Mg2+, HCO3-, Cl-, SO42- and general mineralization as well as the content of oxygen. Six objects are natural small water bodies, situated in urbanized areas, agricultural of forest areas. In six sites the lowering of the water mirror and/or expansion of emerged vegetation were observed, which can lead to their disappearance. Small objects are particularly sensitive to degradation and liquidation and require protective measures.
Badania zostały przeprowadzone w zachodniej części aglomeracji krakowskiej na terenie dzielnic IV Prądnik Biały, VII Zwierzyniec i VIII Dębniki oraz w gminie Zabierzów. Do badań wytypowano siedem obiektów, przyjmując następujące kryteria: geneza, wielkość, stan zachowania oraz charakterystyka obszaru przyległego. Badania obejmowały inwentaryzację przyrodniczą obiektów, przeprowadzoną przy uwzględnieniu powyższych kryteriów, oraz analizy chemiczne wód. W wodach oznaczono pH, przewodność właściwą, zawartość makroskładników w formie jonowej (Na+, K+, Ca2+, Mg2+, HCO3-, Cl-, SO42-), zawartość tlenu oraz mineralizację ogólną. Sześć obiektów to oczka wodne naturalnego pochodzenia znajdujące się na obszarach przemysłowych, zurbanizowanych, użytkach rolnych i w lasach. W sześciu obiektach zaobserwowano obniżenie lub okresowy zanik zwierciadła wody oraz ekspansję wynurzonej roślinności wodnej, co może prowadzić do ich zaniku. Małe zbiorniki wodne są szczególnie podatne na degradację i wymagają podjęcia działań ochronnych.
Źródło:
Geomatics and Environmental Engineering; 2013, 7, 2; 43-57
1898-1135
Pojawia się w:
Geomatics and Environmental Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ użytku ekologicznego na ograniczenie odpływu zanieczyszczeń z zagrody wiejskiej
Environmental impact of limitation on use outflow pollution with rural farm
Autorzy:
Szymczyk, S
Świtajska, I J
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/400314.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
zagroda wiejska
zlewnia
wody gruntowe
oczko wodne
retardacja tempa
pogorszenia jakości wód gruntowych
rural farm
catchment
groundwater
midfield pond
retardation pace of deterioration
groundwater quality
Opis:
Na intensywność przemieszczania substancji mineralnych i organicznych w zlewni rolniczo-leśnej decydujący wpływ miały warunki meteorologiczne. Intensywniejszy odpływ wody powodował zwiększenie odpływu substancji z zagrody wiejskiej. Zagroda wiejska zlokalizowana na glebach lekkich stanowi istotne źródło zanieczyszczenia wód gruntowych substancjami organicznymi i mineralnymi. Ważną rolę na drodze migracji zanieczyszczeń pełnił użytek ekologiczny, który przyczynił się do istotnego zmniejszenia stężenia składników popielnych, chlorków i siarczanów w wodach gruntowych, a w efekcie ograniczył negatywny wpływ zagrody wiejskiej na jakości wody w pobliskim oczku wodnym. Okresowo funkcjonujące zasilanie gruntowe obszaru leśnego wodą z oczka skutkowało pogorszeniem jakości wód gruntowych pod lasem.
The intensity of the movement of mineral and organic substances in the agro-forestry catchment is decisive influenced by weather conditions. Intensive drainage caused an increase in the outflow of the substances of the farmstead. Rural farm located on light soils is a major source of groundwater contamination by organic and mineral substances. An important role in the through of pollutants migration played an ecological area, which contributed to a significant reduction in the concentration of the ash components, chlorides and sulfates in groundwater, and consequently reduced the negative impact of farmstead on the water quality in a nearby pond. Periodically functioning supply of forest area by groundwater of the midfield pond contributed to the deterioration of groundwater quality in the forest.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2013, 34; 214-221
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bilans wodny śródleśnego oczka wodnego
Water balance of forest pond
Autorzy:
Korytowski, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1819703.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
bilans wodny
śródleśne oczko wodne
zasoby wodne
water balance
mid-forest pond
water resources
Opis:
Duży wpływ na kształtowanie się zasobów wodnych w zlewniach leśnych mają śródleśne oczka wodne, których wody często w okresach posusznych zasilają wody gruntowe terenów przyległych [4, 5]. Badania wykazały, że niedobory wody mogą występować z coraz większym nasileniem zarówno na terenach użytkowanych rolniczo jak i leśnie. Zmniejszenie tych niedoborów może być realizowane poprzez właściwe gospodarowanie zasobami wodnymi oraz działaniami mającymi na celu ich zwiększenie. W ostatnich latach podejmuje się coraz więcej prac w zakresie wykonywania małych budowli piętrzących na istniejących ciekach, rowach i śródleśnych oczkach wodnych, w celu ograniczenia bezproduktywnego odpływu wody ze zlewni leśnych, a tym samym zwiększenia zasobów wodnych w tych zlewniach, bez negatywnych skutków ekologicznych [6, 7]. Wymaga to jednak poprawnego określenia bilansów wodnych tych terenów, w tym bilansów wodnych śródleśnych oczek wodnych. Takie działania mogą się przyczynić do optymalnego kształtowania gospodarki wodnej na obszarach leśnych, z zachowaniem wymogów ochrony środowiska przyrodniczego. Celem pracy było określenie bilansu wodnego śródleśnego oczka wodnego intensywnie zasilanego wodami źródliskowymi z terenów przyległych.
The paper presents the results of research carried in 1999/2000 and 2006/2007 hydrological years in catchment of forest pond No. 5. The pond is located at Siemianice Experimental Forest Farm (National Road no. 11 Poznań- Bytom, about 15 km south-east from Kępno - Laski Forestry) of Poznań University of Life Sciences. The forests of this forestry are within range of Nizina Południowo-Wielkopolska, on Wysoczyzna Wieruszowska, which is differential morainic plain, cut with the river Prosna headwaters. Hydrological year 1999/2000, in which precipitation was 84 mm higher than average multiyear precipitation, was a wet year. Second period, hydrological year 2006/2007 was medium-wet, as precipitation was 20 mm higher than average multiyear precipitation. Area of the pond's catchment is about 20 ha and it's an afforested catchment, with predominance of fresh habitats, where 104 years old pine is predominant species of tree stand. The soil covering the largest area is dear brown soil, and the most common type of soil is loamy sand, covering silty clay deposits. The pond No. 5 - area about 0.097 ha, average depth 1.0 m - is intensively supplied by spring waters from adjacent areas. Excess water leaves the pond through Thomson's overflow to the nearest drainage ditch. According to the information from the local residents, the pond No. 5 used to be a fish pond before the Second World War. Water balance of mentioned pond was calculated according to formula: P+Hdg=Eo+?Ro+Hps+Hr, where: P - precipitation (mm), Hdg - inflow to pond from adjacent areas (mm), Eo - evaporation from pond surface (mm), ?Ro - change of retention in pond (mm), Hps - uncontrolled filtration trough banks (mm), Hr - outflow from pond trough the ditch (mm). The balance equation assumes, that the uncontrolled amount of water filtrating from pond No. 5 through banks (Hps) to the ditch is 20% of the outflow value, measured in Thomson's overflow. Amount of water flowing out from the pond (Hr) is given considering the pond's surface. Small variability of the water level and outflows registered on the dispatch was characteristic for pond No. 5. Especially during summer half-years differences between minimal and maximal level of water were the smallest. Analyses, carried in researching period, show, that water balance of pond No. 5 was mostly impacted in a large extend by inflows to the pond from adjacent areas (side of incomes) and by outflow from the pond through the ditch and uncontrolled filtration through banks (side of outcomes). Neither precipitation nor evaporation from the pond's surface or changes of the retention in the pond had influence on water balance of pond No. 5. It was found, that the small variability of water level in pond No. 5, caused by the supply from ground waters, and constant outflow of water to thenearest ditch had stabilizing influence on the water resources of the pond. This can be noticed while analyzing water flows in years 1999/2000 and 2006/2007, which were different considering hydrological characteristics, however the values of water flows were stable.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2010, Tom 12; 821-833
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kształtowanie się zapasów wody w zlewni śródleśnego oczka wodnego
Water storage in catchment of pond located in the forest
Autorzy:
Korytowski, M.
Szafrański, C.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1819684.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
oczko wodne
zapasy wody
zlewnia sródleśna
pond
water supply
mid-forest catchment
Opis:
Przebieg warunków meteorologicznych, a w szczególności wysokości i rozkłady opadów atmosferycznych w analizowanych półroczach zimowych i letnich omawianych lat w zasadniczym stopniu wpływały na kształtowanie się zapasów wody w zlewni śródleśnego oczka wodnego nr 6. Przeprowadzone badania potwierdziły, że w półroczach zimowych omawianych lat wystąpiły zróżnicowane przyrosty stanów wody gruntowej i zapasów wody w warstwie 0÷100 cm w analizowanych siedliskach leśnych. Przyrosty stanów wód gruntowych wahały się w tych półroczach od 9 cm do 59 cm w siedlisku lasu mieszanego świeżego i od 6 cm do 174 cm w lesie świeżym. Natomiast przyrosty zapasów wody wahały się w badanych siedliskach od 12 mm do 31 mm (LMśw) i od 24 mm do 46 mm (Lśw). W półroczach letnich stwierdzono natomiast zróżnicowane obniżanie się stanów wód gruntowych i ubytki zapasów wody w zlewni oczka nr 6. Maksymalne obniżenie się stanów wód gruntowych w tych półroczach wyniosło 113 cm w siedlisku lasu mieszanego świeżego i 144 cm w lesie świeżym. Natomiast największe ubytki zapasów wody wahały się od 87 mm (Lśw) do 98 mm (LMśw). Przeprowadzone obliczenia wykazały, że tylko w mokrym pod względem sumy opadów roku hydrologicznym 1999/2000 wystąpiły przyrosty retencji w badanych siedliskach zlewni oczka nr 6. Natomiast w normalnym (2001/2002) i suchym (2002/2003) roku hydrologicznym wystąpiły ubytki retencji w warstwie 0÷100 cm. 5) Przyrosty stanów wód gruntowych i zapasów wody w warstwie 0÷100 cm w półroczach zimowych 2001/2002 i 2002/2003 nie wystarczyły na pokrycie ubytków jakie wystąpiły w półroczach letnich.
The paper presents the results of research in catchment of pond No 6, located at Siemianice Experimental Forest Farm (Laski Forestry) of PoznańUniversity of Life Sciences. The forests of this forestry are within range of Nizina Południowo-Wielkopolska, on Wysoczyzna Wieruszowska, which is differential morainic plain, cut with the river Prosna headwaters The research was carried out in three hydrological years - 2000/2001, 2001/2002, 2002/2003, different considering total precipitation. Hydrological year 2000/2001 was warm and hot. Precipitation was 687 mm and it was 127 mm higher than multiyear average. Another considered period, 2001/2002 was normal - precipitation was 537 mm and it was 23 mm lower, than multiyear average. The last analyzed year, 2002/2003 was dry - precipitation was 56 mm lower than the average multiyear precipitation. Especially winter halfyear was dry and cold and the precipitation was 60 mm lower than multiyear average, while the air temperature was 2.3°C lower than average temperature in this time of the year. Area of the pond's catchment is about 37 ha, and it's an afforested catchment in 40% with predominance of fresh habitats - fresh mixed forest and fresh forest. The other 60% of the catchment is an arable land. The predominant tree species in the catchment of pond no 6 is 95 year old pine. Soil covering the largest area is fawn brown soil, and the most common type of soil is loamy sand, covering silty clay deposits. Area of the pond no 6 is about 0,35 ha, average depth 1.4 m. In XIX century the pond has been drained with the ditch - today only 60 m long segment is left. Two swamps are located in south-eastern and eastern part of the catchment, which have their own micro-catchments, have an important meaning for water balance of the catchment of pond no 6.Measurements of the ground water levels were carried out weekly in 11 wells, located in three cross-sections, in representative forest habitats. In order to determine water content with the drier-gravimetric method, samples of soil were taken with intact structure, in three repetitions from each of the genetic level of the soil's profiles, near to the wells used for ground water measurements.Changes of water reserves in pond's catchment were estimated basing on changes of soil-moisture in layer 0-100 cm in profiles situated in these habitats. Results of the research confirmed, that storage of water in catchment of pond No 6 is influenced significantly by atmospheric conditions, particularly by precipitation and temperature. The calculations show, that income of water reserves in layer 0-100 cm, observed during winter half-years of research period, varied from 12 mm to 31 mm in fresh mixed forest and from 24 mm to 46 mm in fresh forest. Whereas in summer half-years decreases of retention were observed. The highest decreases of water storages, occurred in half-year 2002/2003, and varied from 87 mm in fresh forest to 98 mm in fresh mixed forest. The research indicates, that in hydrological year 1999/2000, which was wet regarding the sum of precipitation, there was an income of retention in analyzed habitats of catchment of pond No 6. In normal (2001/2002) and dry (2002/2003) hydrological years occurred losses in retention in layer 0-100 cm. Increases of ground-water levels and reserves of water in winter half-years of research period were not big enough, to cover losses, which occurred in summer half-years.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2010, Tom 12; 761-772
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przebieg stanów zapasów wody w zlewni śródleśnego oczka wodnego w średnim roku hydrologicznym
Changes of water levels and water storage in forest pond catchment in average hydrological year
Autorzy:
Korytkowski, M.
Szafrański, C.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1819803.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
rok hydrologiczny
magazynowanie wody
oczko wodne
hydrological year
water storage
pond water
Opis:
Badania dotyczące małych zbiorników wodnych w lasach, odgrywających w kształtowaniu gospodarki wodnej terenów leśnych niezwykle istotną rolę, prowadzone są w ostatnich latach na coraz szerszą skalę. Wielu autorów podkreśla duże znaczenie śródleśnych oczek wodnych, będących elementem małej retencji, w kształtowaniu zasobów wodnych przyległych siedlisk, zwłaszcza w okresach posusznych, w których zretencjonowane w tych zbiornikach wody zasilają wody gruntowe terenów przyległych [4, 5]. Zasilanie to jest ważnym elementem gospodarki wodnej zlewni leśnych, która w dużej mierze może decydować o trwałości lasu. Według Rozwałki i Wiśniewskiego [10] aby zwiększyć korzystny wpływ lasu na bilans wodny kraju, poza zwiększeniem lesistości, należy w lasach odbudować małą retencję. Według tych autorów zwiększenie zdolności retencyjnych terenów leśnych możliwe jest przez właściwe gospodarowanie zasobami wodnymi w małych zlewniach, z śródleśnymi oczkami wodnymi. Jednym z wielu dokumentów mówiących o konieczności ochrony i odbudowy małych zbiorników wodnych na terenach leśnych jest Polityka Leśna Państwa [9]. W aneksie 2 tego dokumentu stwierdzono, że w ramach programu ochrony ekosystemów leśnych należy pozostawić w stanie zbliżonym do naturalnego, lub odtworzyć śródleśne zbiorniki wodne. Dlatego też konieczne są dalsze badania i analizy gospodarki wodnej w mikrozlewniach leśnych z śródleśnymi oczkami wodnymi, które przyczynią się zarówno do ochrony samych oczek, jak i zasobów wodnych w ekosystemach leśnych ich zlewni. Celem pracy było określenie zmian stanów i zapasów wody w zlewni śródleśnego oczka wodnego w średnim, pod względem sumy opadów, roku hydrologicznym.
The paper presents the results of the researches in catchment of pond No1, located at Siemianice Experimental Forest Farm in Wielisławice Forestry. The catchement area of investigated ponds is 7,6ha, forestation 100%, and with dominating haplic regosol soils, is situated is a part of Niesób catchment - left-side tributary of Prosna River. The results indicates that meteorological conditions course, especially mount and distribution of precipitation as well as air temperature have significant impact on groundwater levels and water storage changes in analyzed pond catchment in 2006/2007 hydrological year which was average according to precipitation sum. Obtained results confirmed that water storage changes in the forestall pond No 1 were higher than retention changes in neighbouring forest habitats. Increase of water storage in the pond were of 420 mm, 277 mm in neighbouring moist mixed broadleaved forest and 303 mm in fresh mixed coniferous forest in winter half-year. Decrease of water storage in the pond and neighbouring forest habitats were observed in summer half-year with precipitation sum which was 32 mm lover than average one. The decrease of water storage in pond was 420 mm and in neighbouring area picked from 285 mm in moist habitat (LMw) to 312 mm in fresh habitat (BMśw). According to computing and analyses it was indicated that water stored in the catchment in mid-wet half-year allowed to compensate water retention decrease which appeared in summer half-year. Therefore only small water storage of 6 mm was observed in 2006/2007 hydrological year. Sums and distribution of atmospheric precipitation and changes of air temperature in individual months of winter and summer half-years of described hydrological year 2006/2007, had decisive impact on dynamics of water levels and water storage in forest pond and its catchment.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2009, Tom 11; 1039-1051
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola retencji w gospodarce wodnej zlewni śródleśnego oczka wodnego
Role of retention in water management of forest pond catchment
Autorzy:
Korytowski, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1819717.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
retencja
gospodarka wodna
oczko wodne
zlewnia
catchment
retention
water
pond
Opis:
Narastający w Polsce problem zmniejszania się zasobów wodnych wskazał na konieczność bardziej racjonalnego gospodarowania tymi zasobami. Znajomość tych zasobów jak podaje Szafrański [12], ma duże znaczenie dla gospodarczej działalności człowieka, gdyż woda jest czynnikiem limitującym rozwój gospodarczy. Przyczyną zmniejszania się zasobów wodnych, oprócz niewłaściwego gospodarowania nimi, jest występowanie na terenie Polski susz, które pojawiają się w różnych porach roku, często powodując poważne straty gospodarcze, a w szczególności zakłócenie naturalnego bilansu wodnego [3]. Ważnym elementem kształtującym gospodarkę wodną na obszarze naszego kraju są lasy zajmujące 29,3% powierzchni [9]. Według Danielewicza [4] gospodarka wodą w lasach ma znaczenie ogólnospołeczne, gdyż lasy w Polsce magazynują, oczyszczają i wprowadzają do obiegu przyrodniczego znacznie więcej wody niż wszystkie pozostałe śródlądowe zbiorniki retencyjne.
The paper presents the results of the research in catchment of pond No 6, located at Siemianice Experimental Forest Farm in Laski Forestry. The catchment area of investigated ponds is 35 ha, forestation 40%. It is situated in a part of Pomianka catchment - left-side tributary of Prosna River. Conducted investigations show, that in wet because of precipitations hydrological year 2000/2001 retention increases in analysed forest habitat in catchement pond No 6 about 12 mm in fresh mixed broadleaved forest (LMśw) and 56 mm in fresh broadleaved forest (Lśw). Whereas in dry because of precipitation hydrological year 2002/2003 retention looses about 116 mm (Lśw) and 126 mm (LMśw). In wet hydrological year 2000/2001 deciding influences on water balance of pond No 6 catchment had precipitation sums. Deciding factor in balance concerning losses was evapotranspiration. Hydrological year 2000/2001 was a wet one. Precipitation sum that year was 689 mm and was 127 mm higher than multiyear average. Probability of occurrence of such precipitation sum is 9%, that is once per 11 years. Average temperature of air that year was 10.2°C and it was 1.2°C higher than multiyear average. Hydrological year 2002/2003 was dry. Precipitation sum was 504 mm and was 56 mm lower than multiyear average. Probability of occurrence of such precipitation sum is 65%, that is once per 3 years. Average temperature of air that year was 8.0°C it was 1.0°C lower than multiyear average. Particularly winter half-year of hydrological year 2002/2003 was very dry and cold. Precipitation sum was 60 mm lower than multiyear average and air temperature was 2.3°C lower than average. The main role in shaping of year balance of water in pond No 6 catchment is precipitation sum, on the side of income. On the siede of outcome main role paid evapotranspiration and deep outflow. In dry year 2002/2003 retention loss, which was 24% of precipitation sum that year, influenced water balance in pond No 6 catchment.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2009, Tom 11; 1341-1352
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-14 z 14

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies