Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "obraz kulturowy" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 20
Tytuł:
Obraz mityczny jako obraz kulturowy
Mythical Image as Culture Image
Autorzy:
Kwiatkowska, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/640956.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
mythical image
culture image
iconic turn
obraz mityczny
obraz kulturowy
zwrot ikoniczny
Opis:
The article presents the idea of the active image in culture connected with the approach to image cultures as reservoirs and ways of constructing collective imagination spheres. This view makes it possible to present the issue of mythical image as a particular kind of cultural image. The mythical image in the context of the traditions of Warburg and Benjamin may be recognised thanks to its actions in culture characteristic of mythical expressions. The second part of the article deals with the premises of the iconological use of Walter Benjamin’s reflections in the context of his concept of the myth and dialectical image
Źródło:
Studia Religiologica; 2013, 46, 3; 173-185
0137-2432
2084-4077
Pojawia się w:
Studia Religiologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stereotyp warszawiaka we współczesnym języku polskim
Autorzy:
Polkowska, Laura
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611459.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
stereotype
linguacultural worldview
warszawiak
questionnaire
stereotyp
językowo-kulturowy obraz świata
ankieta
Opis:
The article aims to reconstruct the stereotype of warszawiak ‘resident of Warsaw’ in contemporary Polish. The analysis is based on three kinds of data: systemic, from questionnaires, and textual. Definitions of the lexeme warszawiak are surveyed, beginning with Samuel Linde’s Słownik języka polskiego; this is supplemented with a consideration of the lexeme’s selected derivatives. The main basis of experimental research is the questionnaire conducted in three sections of Warsaw’s student populace. Four questions were asked in the questionnaire: about the features of a typical warszawiak, a true warszawiak, about objects (artifacts) characteristic of the person, and collocations of the adjective warszawski ‘of, relating to Warsaw’. Two textual sources were also used: the National Corpus of Polish (NKJP) and comments to online publications about Warsaw.The stereotype that has been reconstructed appears to be coherent and relatively stable. Especially two features attributed to warszawiacy ‘residents of Warsaw’ are rather resistant to change: conceit (whose basis is one’s location or origin) and artfulness. However, the stereotype also contains new components, mainly neutral ones, such as a rushed lifestyle, modernity, and focus on individual development. The most negative picture of warszawiak is the one that emerges from online comments; the most positive one emerges from responses to the question about the true warszawiak. Within the stereotype there is also internal classification of warszawiacy ‘residents of Warsaw’ with regard to the birthplace and family background.
Celem artykułu jest próba rekonstrukcji stereotypu warszawiaka we współczesnej polszczyźnie. Podstawę analizy stanowią dane trojakiego typu – systemowe, ankietowe oraz tekstowe. Autorka analizuje definicje słownikowe leksemu warszawiak, począwszy od Słownika języka polskiego Samuela Lindego, przygląda się też niektórym derywatom. Podstawę badań eksperymentalnych stanowi przeprowadzona w trzech środowiskach studenckich ankieta złożona z 4 pytań – o cechy typowego i prawdziwego warszawiaka, przedmioty charakterystyczne dla warszawiaka oraz połączenia wyrazowe zawierające przymiotnik warszawski. Analiza obejmuje również dwa źródła tekstów – zbiory Narodowego Korpusu Języka Polskiego oraz komentarze internetowe pod artykułami o tematyce warszawskiej.Odtworzony stereotyp warszawiaka okazał się spójny i względnie trwały. Dużą odporność na zmiany wykazują zwłaszcza dwie cechy przypisywane warszawiakom – zarozumiałość wynikająca z miejsca zamieszkania (pochodzenia) oraz cwaniactwo. W obrębie współczesnego stereotypu można jednak również odnaleźć nowe składniki, przede wszystkim o charakterze neutralnym, takie jak życie w pośpiechu, nowoczesność, nastawienie na własny rozwój. Zdecydowanie najsilniej nacechowany negatywnie jest obraz warszawiaka zrekonstruowany na podstawie komentarzy internetowych, najbardziej pozytywny z kolei ten, którego podstawę stanowią odpowiedzi respondentów na pytanie o cechy prawdziwego warszawiaka. W obrębie stereotypu silnie ujawnia się również kategoryzacja warszawiaków ze względu na ich miejsce urodzenia oraz pochodzenie rodziny.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2019, 31
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Językowo-kulturowy obraz pszenicy (triticum) w języku polskim
Autorzy:
Bartmiński, Jerzy
Kaczan, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611756.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
linguo-cultural worldview
cognitive definition
Polish folk culture
językowo-kulturowy obraz świata
definicja kognitywna
polska kultura ludowa
Opis:
The reconstruction of the Polish linguo-cultural view of wheat proposed here rests on the principles of the cognitive definition, which goes beyond the tenets of structural linguistics, takes into account all the connotations evoked by a given expression, as well as the relationship between the object’s name and the object itself. It is non-encyclopedic in nature. The data analysed here are of the linguistic type (lexis, phraseology, and stereotypical texts of various genres, such as riddles, proverbs, auguries, songs, tales, legends, written poetry), as well as of the co-linguistic type (ethnographic records of beliefs and practices), and come from the archives of the Dictionary of Folk Stereotypes and Symbols. The dictionary’s volume on plants is now under preparation.
Celem artykułu jest rekonstrukcja językowo-kulturowego obrazu pszenicy w języku polskim. Rekonstrukcja ta oparta jest na założeniach tzw. definicji kognitywnej, która wychodzi poza postulaty semantyki strukturalnej, uwzględnia wszystkie składniki konotowane przez wyrażenie językowe, uwzględnia relacje przedmiot – nazwa przedmiotu i nie ma charakteru encyklopedycznego. Podstawę materiałową stanowią dane językowe (słownictwo i frazeologia oraz teksty kliszowane w szerokim wachlarzu gatunków (m.in. zagadki, przysłowia, przepowiednie, pieśni w różnych odmianach gatunkowych, bajki, legendy, pisana poezja chłopska) i „przyjęzykowe” (etnograficzne zapisy wierzeń i praktyk) pochodzące z kartoteki Słownika stereotypów i symboli ludowych, którego tom Rośliny jest obecnie opracowywany.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2017, 29
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O zasadach opisu zwierząt w słowiańskiej kulturze ludowej
ON THE PRINCIPLES OF DESCRIBING ANIMALS IN SLAVONIC FOLK CULTURE
Autorzy:
Góra, Aleksandr W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611793.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
the cultural image of animals
Slavonic folk tradition
mythological sphere
kulturowy obraz zwierząt
tradycja ludowa Słowian
sfera mitologiczna
Opis:
Autor wydanej w roku 1997 w Moskwie książki Simvolika životnych v slavjanskoj narodnoj tradicii przedstawia zasady opisu kulturowych obrazów zwierząt w tradycji ludowej Słowian. Zasady te oparte są na koncepcji semiotycznej, która zakłada istnienie wspólnego schematu, leżącego u podstaw charakterystyki poszczególnych zwierząt (ściślej – ich językowo-kulturowych wyobrażeń). W obrazach zwierząt autor uwzględnia te cechy, które wiążą się ze sferą mitologiczną. Obejmują one 16 rubryk (m.in. nazwy, status społeczny, wygląd, atrybuty, pochodzenie, miejsce i czas przebywania, funkcje, obiekt itd.), z których szczegółowiej przedstawia dwie: pochodzenie oraz właściwości, zdolności i skłonności zwierząt.
The author of the article, whose book Simvolika zhivotnykh v slavyanskoy narodnoy traditsii was published in Moscow in 1997, presents the principles describing cultural images of animals in Slavonic folk tradition. The principles stem from a semiotic conception which assumes the existence of a common schema for the characterization of particular animals, or rather of their linguistic-cultural images. In the images, the author discerns sixteen categories of features of a mythological nature (i.e., among others, names, social status, appearance, attributes, origin, place and time of habitat, functions, the patient, etc.). Two of these, the origin of animals and their properties, abilities and inclinations, receive a more detailed treatment.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2000, 12; 251-263
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Językowo-kulturowy obraz dziecka w gwarach góralskich
The linguistic and cultural child image in Gorale dialects
Autorzy:
Gotówka, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/645174.pdf
Data publikacji:
2014-04-02
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
child
Gorale dialects
linguistic and cultural world image
dictionaries
proverbs
dziecko
gwara góralska
językowo-kulturowy obraz świata
słowniki
paremie
Opis:
The child image has not been examined in detail by dialectologists to date. However, researchers of standard Polish language and popular culture are interested in this subject. The paper analyses the reconstruction of the linguistic child image in many Gorale dialects (Podhale, Orawa, Spisz, Slask Cieszynski, Zywiecczyzna, Bukowina). Examples have been taken from regional and dialect dictionaries from the years 1900 - 2011, from proverbs and various mass media texts. Vocabulary which conceptualizes the child image in Gorale dialects is rich and interesting not only from a formal and stylistic point of view, but also, and it is worth mentioning, its origins and geography which are very diverse. This vocabulary reflects the people's relationships and traditions. It reveals the emotions and hierarchy of values, which are typical not only for Gorale but also reflect Polish people's attitude towards the family.
Obraz dziecka jest jak dotąd dość słabo spenetrowanym przez dialektologów obszarem badawczym, wzbudza natomiast zainteresowanie badaczy polszczyzny standardowej (ogólnej) i kultury popularnej. W artykule przeprowadzam rekonstrukcję językowego obrazu dziecka w szeroko rozumianych gwarach góralskich (Podhale, Orawa, Spisz, Śląsk Cieszyński, Żywiecczyzna, Bukowina) na podstawie materiału wyekscerpowanego ze słowników gwarowych i regionalnych, opublikowanych w latach 1900 – 2011, paremii i wybranych tekstów medialnych. Słownictwo służące konceptualizacji dziecka w gwarach góralskich jest bogate i ciekawe nie tylko pod względem formalnym i stylistycznym, ale też, co trzeba podkreślić, zróżnicowane pod względem pochodzenia i geografii. W leksyce nazywającej dziecko w gwarach góralskich odzwierciedla się bogata sieć relacji międzyludzkich, tradycji, ujawniają się emocje i hierarchia wartości, które możemy odnieść nie tylko do mentalności górali, ale w ogóle do postrzegania rodziny przez Polaków.
Źródło:
Adeptus; 2014, 3; 81-95
2300-0783
Pojawia się w:
Adeptus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Świat człowieka i jego granice w świetle danych językowych
Autorzy:
M. Tołstojowa, Swietłana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611784.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
anthropocentrism of language
anthropomorphism
animism
linguacultural worldview
subjectification of language
antropocentryzm języka
antropomorfizm
animizm
językowo-kulturowy obraz świata
podmiot w języku
Opis:
In this article the author synthetically surveys the most important problems of linguistic “humanisation of reality”. Various aspects and forms of anthropocentrism are analysed on the basis of linguistic data, texts of folklore, belief tales, and ritualised practices. Anthropocentrism is viewed from the inside (from humans to the world) but also from the outside (from the world to humans). This is because humans not only make the world familiar to themselves by imprinting their mark on it: they also measure themselves to the world of animals, plants, or artefacts. Two aspects are thus discussed of the reciprocal relations between humans and animals, plants, wildlife, and matter, with a focus on linguistic and cultural markers of humanising the latter, contrasted with humans being assimilated to those aspects of reality. Two aspects are also discussed of the relation between humans and the world of the divine and the demonic, with a focus on the linguistic and cultural exponents of the humanisation of demons, God, and saints vs. the demonisation and deification of humans.Finally, referring to the contrasting views of Vyacheslav Ivanov (who accepts the anthropic world order and the idea of anthropocentrism in its theological aspect) and Miriana Detelić (for whom the maxim of man being “the measure of all things” is harmful, for it justifies the destruction of biosphere on the cosmic scale), the author claims that the problems of locating humans in the world and establishing the boundaries between humans and other inhabitants of the Universe are topical also in this day and age.
Autorka przedstawia w syntetycznej formie najważniejsze problemy związane z językowym „uczłowieczaniem rzeczywistości”. Różne aspekty i różne formy antropocentryzmu analizuje na podstawie danych językowych, tekstów folkloru, podań wierzeniowych i rytualnych praktyk. Ujmuje antropocentryzm zarówno od wewnątrz, jak też od zewnątrz, tzn. nie tylko od człowieka do świata, ale i od świata do człowieka. Bowiem człowiek nie tylko „przyswaja” sobie świat, nakłada na niego swoje piętno, ale też „przymierza” samego siebie do świata zwierząt, roślin, czy rzeczy materialnych. Kolejno omawiane są więc dwa aspekty wzajemnych relacji człowiek a zwierzę, roślina, przyroda, świat materii z pokazaniem językowych i kulturowych wykładników uczłowieczania zwierząt, roślin, przyrody i rzeczy w kontraście do upodobniania człowieka do zwierząt, roślin, przyrody, przedmiotów; oraz dwa aspekty relacji człowiek a świat demoniczny i boski z pokazaniem językowych i kulturowych wykładników uczłowieczania demonów, Boga i świętych w kontraście do demonologizacji i ubóstwiania człowieka.W zakończeniu, nawiązując do kontrastowych opinii Wiaczesława Iwanowa (który akceptuje antropiczną zasadę układu świata i ideę antropocentryzmu w jego aspekcie teleologicznym) i Miriany Detelić (która maksymę «człowiek jest miarą wszystkich rzeczy» uznaje za szkodliwą, bo usprawiedliwia niszczenie biosfery w skali kosmicznej), autorka artykułu podkreśla, że problemy miejsca człowieka w świecie i granic, oddzielających człowieka od innych mieszkańców Wszechświata, są aktualne także dla naszego czasu.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2018, 30
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Cultural Concepts of zdraví (health) and nemoc (illness) in Czech Phraseology
Koncepty zdraví (zdrowie) i nemoc (choroba) w czeskiej frazeologii
Autorzy:
Christou, Anna
Táborská, Karolína
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34670855.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
ethnolinguistics
linguistic and cultural worldview
values
phraseology
conceptual metaphor
health
illness
etnolingwisyka
językowo-kulturowy obraz świata
wartości
frazeologia
metafora pojęciowa
zdrowie
choroba
Opis:
Artykuł dotyczy konceptów zdraví (zdrowie) i (jako jego antytezy) nemoc (choroba) w czeskiej frazeologii. Autorki skupiają się na opozycji między zdrowiem i chorobą, czyli na jednej z głównych opozycji semantycznych w czeskim językowym obrazie świata. Pod względem teoretycznym i metodologicznym artykuł częściowo mieści się w ramach współczesnej etnolingwistyki (koncepcji językowego obrazu świata), a częściowo lingwistyki kognitywnej, szczególnie teorii metafory pojęciowej. W czeskim językowym obrazie świata zdrowie to jedna z najważniejszych wartości egzystencjalnych – jej wagę widać głównie na tle choroby, będącej jej antytezą. Pojęcia zdrowia i choroby to przeciwstawne wartości w kognitywnym systemie człowieka. W czeskim językowym obrazie świata opozycja zdrowie – choroba łączy się z innymi opozycjami semantycznymi, szczególnie życie – śmierć, młody – stary, piękno – brzydota, ruch – bezruch, silny – słaby, pełny – niepełny, kolorowy – bez koloru itd. Zdrowie jest zawsze konceptualizowane przez odwołania do jego typowych atrybutów (takich jak siła fizyczna, zdolność powrotu do równowagi, kompletność, ruch, młodosć, pełnia kolorów), podczas gdy chorobę postrzega się przez pryzmat atrybutów przeciwnych (fizyczna słabość, starość, bezruch, niepełność, nieatrakcyjność, brzydota, śmierć). W czeskich idiomach zdrową osobę porównuje się do odpornych organizmów, takich jak potężne, twarde drzewa o mocnych korzeniach i pniach; silne, zwinne, szybkie zwierzęta; piękne plony; czerwone kwiaty itd.
In this study, we aim to describe how the cultural concepts of zdraví (health) and its antithesis nemoc (illness) are conceptualised in Czech phraseology. We focus on the opposition between health and illness, which is one of the constitutive semantic oppositions of traditional Czech linguistic worldview. From the theoretical and methodological perspective, this paper is partly couched within the framework of modern ethnolinguistics and the concept of the linguistic worldview, and partly within cognitive linguistics, especially with regard to the theory of conceptual metaphor. It appears that in Czech linguistic worldview, health is one of the most significant existential values. Its significance becomes apparent mainly against the backdrop of illness, which is located at the antipole of health as its anti-value. The notions of health and illness appear in the human cognitive system as opposites, representing contradicting values. In Czech linguistic worldview, the opposition of health and illness is significantly tied with other semantic oppositions, especially life and death, young and old, beauty and ugliness, movement and immobility, strong and weak, whole and incomplete, colourful and colourless, etc. Health is always conceptualised via its preferred attributes (physical strength, resilience, wholeness, movement, youth, beauty, colourfulness), while illness is viewed through opposite attributes (physical weakness, old age, immobility, incompleteness, unattractiveness, dullness, death). In Czech idioms, a healthy person is compared to resilient products of nature (mighty trees with hard, durable wood, good roots and cores, as well as strong, agile, quick-moving animals, beautiful unimpaired crops, red flowers, etc.).
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2022, 34; 303-318
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz Józefa w polskich kolędach i pastorałkach (na przykładzie tekstów zebranych przez ks. Michała M. Mioduszewskiego)
The portrait of St. Joseph in Polish Christmas carols and pastorals (based on texts collected by a priest Michał M. Mioduszewski)
Autorzy:
Serafin, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594358.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
St. Joseph
christmas carols
old man
father
the cultural image of the world
the textual image of the world
św. Józef
kolędy
starzec
ojciec
kulturowy obraz świata
tekstowy obraz świata
Opis:
The aim of the article is to consider the cultural and textual profile of St. Joseph. The picture of him was reconstructed based on the texts collected by a priest M.M. Mioduszewski in the 19th century. Even though the collection includes 340 songs, the figure of St. Joseph appears only in 72 carols. Perception of St. Joseph was based on the evangelic text and extended thanks to introduction of Apocryphal and depictions of the Saint taken from the Polish folk traditions. The description of Joseph was narrowed down to the basic profiles – roles: ‘the old man’ and ‘the head of the family’. St. Joseph is close to authentic Polish realities. He appears as an old, grey-haired, poor man who takes care of his wife Mary and the adopted son Jesus. The development and detailing of the described profiles has been concluded in particular carols and pastorals.
Celem artykułu jest rozważenie kulturowego i tekstowego profilu św. Józefa. Obraz został zrekonstruowany na podstawie tekstów kolęd i pastorałek zebranych przez księdza M.M. Mioduszewskiego w XIX wieku. Zbiór zawiera 340 utworów, ale postać św. Józefa pojawia się tylko w 72 z nich. Jego wizerunek, który został utrwalony w niniejszym tomie, oparty jest na przekazach ewangelicznych, a rozwijany przez apokryfy i opisy mężczyzny zaczerpnięte z polskiej tradycji ludowej. Obraz Józefa został zawężony do podstawowych profili, określonych dwoma – najogólniej rzecz biorąc – rolami: „starca” i „głowy rodziny”. Bliski jest on polskim realiom. Mężczyzna przedstawiony został jako siwy, ubogi starzec i mąż, który opiekuje się swoją żoną Maryją i przybranym Synem Jezusem. Rozwinięcie i uszczegółowienie tych przedstawień zawarte zostało w kolędach i pastorałkach.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2017, 64; 275-287
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Językowo-kulturowy obraz dziecka w czeskim dowcipie
The linguistic and cultural image of a child in a Czech joke
Autorzy:
Balowska, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/50693723.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
językowo-kulturowy obraz świata
czeski dowcip językowy
dziecko
relacja symetryczna
linguistic and cultural picture of the world
Czech language joke
child
symmetrical and asymmetrical relation
Opis:
Artykuł prezentuje próbę odtworzenia fragmentu językowo-kulturowego obrazu dziecka, jaki został uchwycony w czeskich dowcipach językowych. Teksty te utrwalają obraz dziecka przede wszystkim w wieku przedszkolnym, wczesnoszkolnym i nastoletnim. Zarejestrowane były także pojedyncze przykłady odniesienia do najwcześniejszego okresu życia dziecka – wieku niemowlęcego. Referat prezentuje funkcjonowanie dziecka w trzech typach przestrzeni społecznej: rodzinnej, edukacyjnej i rówieśniczej. Autorka dochodzi do wniosku, że dziecko w dowcipach postrzegane jest oczami dorosłego i w związku z tym podkreślane są z jednej strony takie jego cechy, które stanowią pewien brak w stosunku do dorosłości: mała wiedza o świecie, naiwność, bezradność, niedojrzałość, z drugiej zaś strony takie zachowania, jak lenistwo, wagarowanie, zachowania antyspołeczne.
The article presents an attempt to recreate a fragment of the linguistic and cultural image of a child captured in Czech language jokes. These texts perpetuate the image of a child primarily in preschool, early school and teenage years. Single examples of references to the earliest period of a child’s life – infancy – were also registered. The paper presents the functioning of a child in three types of social space: family, educational and peer. The author comes to the conclusion that in jokes a child is perceived through the eyes of an adult, and therefore, on the one hand, such features are emphasized, which are a certain lack in relation to adulthood: little knowledge about the world, naivety, helplessness, immaturity, and on the other hand, behaviors such as laziness, truancy, anti-social behavior.
Źródło:
Bohemistyka; 2023, 23, 4; 598-618
1642-9893
Pojawia się w:
Bohemistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Język polski i kultura dla Ukraińców: studia psycholingwistyczne
Polish language and culture for Ukrainians: psycholinguistic studies
Autorzy:
Denysewicz, Olena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2177697.pdf
Data publikacji:
2022-09-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
bodziec
reakcja
pole asocjacyjne
wolny eksperyment asocjacyjny
łańcuchowy eksperyment asocjacyjny
kulturowy obraz świata
stimulus
reaction
association filed
free association experiment
chain association experiment
cultural image of the world
Opis:
The article analyses the relationship between language and culture, which shape the linguistic and cultural images of the world. An attempt was made to define the key concepts in the linguistic picture of the world of Ukrainians into words-stimuli – Polish language and culture through free and coherent association experiments. The main semantic relationships in the association fields and the largest semantic spheres in each group of subjects were identified. The article updates the concept of national and cultural image of the world. The importance of scientific intelligence is gaining popularity in connection with the emigration of Ukrainians to Poland. The results of the research may help teachers of Polish as a foreign language understand how the language of Polish and culture are reflected in the linguistic image of the world of Ukrainians. The survey showed that Ukrainians perceive the POLISH LANGUAGE through the prism of Polish culture. This supports the view that the linguistic personality learns the values rooted in the linguistic and cultural image of the world of this linguistic community through the acquisition of a specific foreign language. The combination of the linguistic and cultural image of the world is important for Ukrainians learning Polish in language acquisition, and sometimes identical. The Polish language is perceived by Ukrainians through the prism of Polish culture. Therefore, it helps create associative connections that serve effective and imaginative language learning.
W artykule przeanalizowano związek języka z kulturą, które kształtują językowy i kulturowy obrazy świata. Podjęto próbę określenia kluczowych pojęć w obrazie językowym świata Ukraińców na słowa-bodźce − język polski i kultura polska poprzez swobodne i spójne eksperymenty asocjacyjne. Zidentyfikowano główne powiązania semantyczne w polach asocjacyjnych i zidentyfikowano największe sfery semantyczne w każdej grupie badanych. W artykule zaktualizowano pojęcie narodowy i kulturowy obraz świata. Znaczenie wywiadu naukowego zyskuje popularność w związku z procesami emigracyjnymi Ukraińców do Polski. Wyniki badań mogą pomóc nauczycielom języka polskiego jako obcego zrozumieć, w jaki sposób język polski i kultura znajdują odzwierciedlenie w językowym obrazie świata Ukraińców. Badanie wykazało, że Ukraińcy postrzegają JĘZYK POLSKI przez pryzmat polskiej kultury. Potwierdza to pogląd, że osobowość językowa poprzez przyswajanie określonego języka obcego, poznaje wartości zakorzenione w językowym i kulturowym obrazie świata tej społeczności językowej. Dla Ukraińców uczących się języka polskiego połączenie językowego i kulturowego obrazu świata jest ważne w procesie przyswajania języka, a czasem także tożsame. Język polski przez Ukraińców postrzegany jest przez pryzmat kultury polskiej. W związku z tym pomaga tworzyć pewne powiązania asocjacyjne, które służą skutecznej i pomysłowej nauce języka.
Źródło:
Pomiędzy. Polonistyczno-Ukrainoznawcze Studia Naukowe; 2022, 6(3); 15-20
2543-9227
Pojawia się w:
Pomiędzy. Polonistyczno-Ukrainoznawcze Studia Naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Архетып дому як увасабленне вобразу Айчыны ў творчасцi Яна Чыквiна
Archetype of home as an embodiment of the image of homeland in Jan Czykwin’s ouvre
Archetyp domu jako uosobienie obrazu ojczyzny w twórczości Jana Czykwina
Autorzy:
Tyczko, Halina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2117149.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Belarusian poetry
archetype-images
national cultural code
national identity
poezja białoruska
archetyp-obraz
narodowo-kulturowy kod
tożsamość narodowa
Opis:
Belarusian poetry is defined by the presence of many common worldwide literary archetypes: the House, the Stranger, the Boundaries, the Transformation, the Sacrifice, and others. It is believed that in poetic works of J. Czykwin one archetype often means an emphasis of the other. A combination of several archetypes is clearly manifested in the verse, the primary basis of which serves a daily human life and its surrounding reality. The image of the House in the works of J. Czykwin is conceptually multidimensional, emotionally and spiritually rich, full of ontological content. J. Czykwin’s poetry embodies a unique spiritual experience, national cultural code of the Belarusian people, which occurs through the use of archetypical images and motives inherent to the Belarusian culture.
Poezja białoruska charakteryzuje sie licznymi archetypami obecnymi również w literaturze świtowej, takimi jak dom, obcy, granica, transformacja, poświęcenie i inne. W utworach poetyckich Jana Czykwina jeden archetyp jest środkiem do zaakcentowania innego. Połączenie kilku archetypów najbardziej widoczne jest w poezji, której podstawę stanowią codzienne zmagania człowieka i otaczająca rzeczywistość. Obraz domu w twórczości J. Czykwina jest wielowymiarowy, emocjonalnie i duchowo wzbogacony ontologiczna treścią. Poezja J. Czykwina uosabia unikalne duchowe doświadczenie, narodowo-kulturowy kod Białorusinów.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2018; 73-82
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Вобраз горадаў паэзii «белавежцаў»
Obraz miasta w poezji twórców Stowarzyszenia „Białowieża”
The image of the city in the poetry of Bialowieża Literary Circle
Autorzy:
Петрушкевiч, Ала
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/944776.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
image of the city
the cultural context of urban space
historiosophical code
obraz miasta
kontekst kulturowy przestrzeni miejskiej
kod historiozoficzny
Opis:
Artykuł omawia topos miasta w poezji twórców Stowarzyszenia „Białowieża”. Autor analizuje najbardziej charakterystyczne dla osobistej percepcji miasta kody interpretacyjne: kulturowy, historiozoficzny, psychologiczny. Szczególną uwagę zwraca na poezję Jana Czykwina, w której temat ten zajmuje wiele miejsca.
The article discusses the author’s reflection image of the city so the “Bialowieza”, analyzes the various interpretative codes: cultural, historiosophical, psychological, which are characteristic of personal perception Urbanik different creators. Special attention is paid analyze poetry Yan Chikvin, in whose works the image of the city occupies a particularly important place.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2015, 7; 59-73
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Вобраз горадаў паэзii «белавежцаў»
Obraz miasta w poezji twórców Stowarzyszenia „Białowieża”
The image of the city in the poetry of Bialowieża Literary Circle
Autorzy:
Петрушкевiч, Ала
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2109453.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
obraz miasta
kontekst kulturowy przestrzeni miejskiej
kod historiozoficzny
poezja
image of the city
the cultural context of urban space
historiosophical code
poetry
Opis:
Artykuł omawia topos miasta w poezji twórców Stowarzyszenia „Białowieża”. Autor analizuje najbardziej charakterystyczne dla osobistej percepcji miasta kody interpretacyjne: kulturowy, historiozoficzny, psychologiczny. Szczególną uwagę zwraca na poezję Jana Czykwina, w której temat ten zajmuje wiele miejsca.
The article discusses the author’s reflection image of the city so the “Bialowieza”, analyzes the various interpretative codes: cultural, historiosophical, psychological, which are characteristic of personal perception Urbanik different creators. Special attention is paid analyze poetry Yan Chikvin, in whose works the image of the city occupies a particularly important place.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2015; 59-73
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nederlandse sporen in Polen in het Poolse culturele geheugen: Case Gdańsk
Dutch traces in Poland in Polish cultural memory: The case Gdańsk
Miejsce kultury niderlandzkiej w polskiej pamięci kulturowej — casus Gdańska
Autorzy:
Sikora-Sabat, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1882502.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
kultura niderlandzka
pamięć kulturowa
obraz
reprezentacja
tekst kulturowy
nośniki
media
Dutch culture
cultural memory
image
representation
texts referring to Dutch culture
carriers
Opis:
Mijn onderzoek is gebaseerd op de veronderstelling dat het geheugen een reizend post-concept is, dat niet beperkt is tot één vakgebied van de wetenschap en dat een permanente transformatie ondergaat (Bal 2002). Dit maakt het echter moeilijk deze term te definiëren en daarom moet het begrip meer worden beschouwd als een conceptueel project, een verzameling termen, afbeeldingen, verhalen. In het Poolse culturele geheugen bestaat er een reeks beelden en representaties van de Nederlandse cultuur. Voor mijn onderzoek heb ik ze verdeeld in twee groepen: dragers en media. De term dragers verwijst naar materiële objecten, dingen en acties, terwijl media verband houdt met breed gedefinieerde processen, geheugenmechanismen en instellingen en organisaties (Kula 2002). In de volgende bijdrage, gebaseerd op het voorbeeld van de stad Gdańsk, presenteer ik geselecteerde media, voornamelijk vertegenwoordigd door plaatsen en ruimtes verbonden met de Nederlandse cultuur, evenals dragers, verbeeld door de teksten op genoemde plaatsen
My research is based on the assumption that the memory is a travelling post-concept, not limited to one field of science and undergoing a permanent transformation (Bal 2002). This, on the other hand, makes this term hard to define and therefore it should be considered more like a conceptual project, a collection of terms, images, narratives. In Polish cultural memory such set of pictures and representations of Dutch culture exists. For the purpose of my research I divided them into two groups: carriers and media. The term “carriers” refers to material objects, things and actions, while media is connected to broadly defined processes, mechanisms of memory as well as institutions and organizations (Kula 2002) In the following publication, basing on example of the city of Gdansk, I will present selected media, represented mainly by places and spaces connected with Dutch culture, as well as carriers, embodied by the texts on mentioned places
Jednym z podstawowych założeń moich badań jest teza zakładająca, że pamięć to swego rodzaju wędrujący post-koncept, nieograniczający się do jednej dziedziny nauki i stale ulegający transformacji (Bal 2002). To z kolei sprawia, że pojęcie to wymyka się próbom definicji i powinno być rozpatrywane bardziej jako swoisty projekt konceptualny, zbiór terminów, obrazów, narracji. W polskiej pamięci kulturowej funkcjonuje taki właśnie zbiór obrazów i reprezentacji kultury niderlandzkiej, które do potrzeby mojego badania podzielone zostały na dwie grupy, a mianowicie nośniki i media. Pojęciem nośników obejmuję przedmioty materialne, konkretne obiekty oraz akcje, podczas gdy media mają związek z szeroko pojętymi procesami, mechanizmami pamiętania, a także instytucjami i organizacjami (Kula 2002). W tym artykule, na przykładzie Gdańska, zostaną zaprezentowane wybrane media, przede wszystkim przez miejsca i przestrzenie związane z kulturą niderlandzką, oraz nośniki w postaci tekstów kulturowych dotyczących tych miejsc.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2015, 64 Special Issue, 5; 251-261
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Językowy i społeczno-kulturowy obraz życia wsi kujawskiej na przełomie XIX i XX w. na podstawie powieści Franciszka Becińskiego Wieś na zakręcie drogi
Linguistic and socio-cultural picture of the life of the Kuyavian village at the turn of the 19th and 20th centuries, based on Franciszek Beciński’s novel The village on the bend of the road
Autorzy:
Moch, Włodzimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28409150.pdf
Data publikacji:
2023-12-31
Wydawca:
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Tematy:
językowo-kulturowy obraz świata
wieś kujawska na przełomie XIX i XX wieku
opozycje językowo-kulturowe i społeczne
chłopski punkt widzenia
linguistic and cultural image of the world
linguistic
cultural and social oppositions
peasant point of view
Kujawy village at the turn of the 19th and 20th centuries
Opis:
In the historical sciences for some time there has been a tendency to describe the history of the Polish peasantry through his eyes. Thanks to this approach, not only purely historical accounts gain importance, but also literary testimonies. One of them is the novel by the peasant writer and poet Franciszek Beciński, The Village on the Bend of the Road, presenting a wide, colorful panorama of life in the Kuyavian countryside at the turn of the 19th and 20th centuries and representing the peasant’s point of view. According to the ethnolinguistic concept of profiling, the capacity of the concept of LUD (folk, people) was presented by means of various linguistic, cultural and social oppositions. In Beciński’s works, the oppositions of village and manor, folk and church, religiosity and ludic character, women and men are particularly visible. The analysis within the described profiles allows us to draw the conclusion that the history of the Kuyavian village at the turn of the 19th and 20th centuries cannot be captured only from the perspective of the violence of the lord over the peasant, and social relations, both within the village itself and between the village and the manor house, were here much more complicated.
W naukach historycznych od pewnego czasu panuje tendencja do opisu historii polskiego chłopstwa jego oczyma. Dzięki takiemu podejściu znaczenie zyskują nie tylko relacje czystohistoryczne, ale także świadectwa literackie. Należy do nich powieść chłopskiego pisarza i poety Franciszka Becińskiego Wieś na zakręcie drogi, ujmująca w szerokiej, barwnej panoramie obraz życia na wsi kujawskiej na przełomie XIX i XX w. i reprezentująca chłopski punkt widzenia. Zgodnie z etnolingwistyczną koncepcją profilowania została przedstawiona za pomocą różnych opozycji językowo-kulturowych i społecznych pojemność pojęcia lud. U Becińskiego zarysowują się zwłaszcza opozycje wieś – dwór, lud – kościół, religijność i ludyczność, kobiety – mężczyźni. Analiza w obrębie opisanych profili pozwala wysnuć wniosek, że historii kujawskiej wsi na przełomie XIX i XX w. nie da się ująć jedynie z perspektywy przemocy pana nad chłopem, a stosunki społeczne, zarówno w obrębie samej wsi, jak i na linii wieś – dwór były tu znacznie bardziej skomplikowane.
Źródło:
Język. Religia. Tożsamość; 2023, 2 (28); 211-226
2083-8964
2544-1701
Pojawia się w:
Język. Religia. Tożsamość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 20

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies