- Tytuł:
-
Fenomen „bułgarskich głosów” – od archaicznej diafonii do współczesnej chóralistyki
The Phenomenon of ‘Bulgarian Voices’: From Archaic Diaphony to Contemporary Choral Singing - Autorzy:
- Grozdew-Kołacińska, Weronika
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/30147326.pdf
- Data publikacji:
- 2020
- Wydawca:
- Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
- Tematy:
-
bułgarskie głosy
bułgarska polifonia
bułgarskie chóry
bułgarski śpiew tradycyjny
obrabotka
Bulgarian voices
Bulgarian polyphony
Bulgarian choirs
Bulgarian traditional singing - Opis:
-
Polifonia bułgarska kojarzona jest powszechnie z żeńskimi chórami, wykonującymi utwory bułgarskich kompozytorów z lat 50-80 XX wieku, inspirowane pieśnią ludową. Oryginalny styl wykonawczy, wykorzystujący tradycyjne ludowe techniki emisji głosu, przyczynił się do postrzegania tych zespołów oraz twórczości przez nie prezentowanej jako reprezentatywnych form współczesnego bułgarskiego folkloru muzycznego. W artykule została podjęta próba przedstawiania idei i procesów społeczno-kulturowych, które doprowadziły do popularności „bułgarskich głosów” na świecie oraz do powstania charakterystycznego gatunku kompozytorskiego zwanego „obrabotką”. Procesy te – jak się wydaje – mają trojakie podłoże: 1. występowania archaicznych form wielogłosu; 2. ruch społeczno-artystyczny związany ze śpiewem chóralnym i polifonią w duchu zachodnioeuropejskim (na fali budzenia się idei wolnościowo-narodowych i „powracania do Europy”); 3. muzyka religijna – jej najstarsze i reformowane gatunki. W artykule zostały scharakteryzowane wszystkie przejawy tradycyjnego wielogłosu bułgarskiego wraz ze szczegółowym zasięgiem ich występowania oraz najważniejszymi etapami badań nad nimi. Wyłuszczone zostały cechy i elementy charakterystyczne śpiewów wielogłosowych, często o charakterze reliktowym, które nie tylko stanowią o specyfice tradycyjnej polifonii w Bułgarii, ale także miały znaczenie, jako tworzywo i źródło inspiracji, w powojennej twórczości chóralnej. Opisane zostały także konteksty historyczno-społeczne powstania ruchu chóralistycznego i narodzin nowożytnej muzyki bułgarskiej, która czerpała przede wszystkim z doskonale zachowanych pokładów bardzo zróżnicowanej muzyki ludowej (bo tylko ta mogła się rozwijać w dobie osmańskiego panowania na Bałkanach) oraz cerkiewnej tradycji starobułgarskiej, wykorzystując jednocześnie zdobycze europejskiej sztuki komponowania, do której dostęp mieli twórcy bułgarscy poprzez edukację w zagranicznych konserwatoriach muzycznych oraz w szkołach i gimnazjach, prowadzonych na terenach bułgarskich przez katolickich misjonarzy. Odnotowane zostały także polskie ślady w życiu muzycznym Bułgarów. W artykule przedstawiono również najbardziej charakterystyczne morfologiczne i brzmieniowe cechy twórczości chóralnej wybranych kompozytorów bułgarskich pierwszego i drugiego pokolenia, ze wskazaniem na ewolucję sposobu myślenia o ludowym substracie, będącym źródłem twórczej inspiracji.
Bulgarian polyphony is commonly associated with female choirs which perform pieces by Bulgarian composers of the 1950s to 1980s inspired by folksongs. Their original performance style, making use of traditional folk vocal production techniques, has contributed to perceiving these choirs and their repertoires as representative of contemporary Bulgarian music folklore. My paper is an attempt to discuss the ideas and socio-cultural processes which have resulted in the worldwide popularity of the ‘Bulgarian voices’ and in the emergence of a characteristic genre of music composition known as obrabotka. These processes seem to have had three sources: 1. the presence of archaic polyphonic forms in Bulgaria; 2. a social and artistic movement focused on choral singing and Western-European-style polyphony (developing on the rising tide of national liberation ideology and of a ‘return to Europe’); 3. sacred music, as represented by both its oldest and reformed genres. In my paper I characterise all the forms and manifestations of traditional Bulgarian polyphony, the specific scope of their use, and the main stages in research done on this subject so far. I have discussed the qualities and elements typical of those forms of polyphonic singing, which are frequently relicts of early practice. Not only do those forms decide about the unique character of traditional polyphony in Bulgaria, but they were also important as the material and inspiration for postwar choral writing in that country. I analyse the historical-social contexts of the choral movement, and the birth of modern Bulgarian music, which drew, first and foremost, on very well-preserved strata of highly varied folk music (the only form of Bulgarian music allowed to develop under the Ottoman rule in the Balkans), as well as on Old Bulgarian Orthodox Church music, while at the same time taking advantage of the achievements of European composition techniques, which Bulgarian composers could learn by attending foreign music conservatories as well as primary and secondary schools run in the Bulgarian territories by Catholic missionaries. I also note the Polish traces in Bulgarian music life, and present the most characteristic qualities of the morphology and sound of choral music by selected Bulgarian composers of the 1st and 2nd generations, demonstrating the evolution of thinking about the folk component, which was a source of their artistic inspiration. - Źródło:
-
Muzyka; 2020, 65, 3; 122-149
0027-5344
2720-7021 - Pojawia się w:
- Muzyka
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł