- Tytuł:
-
Dlaczego warto dziś czytać Stycznia? Aktualność problemu autonomii etyki
Why Is It Worth Reading Styczeń Today? On the Relevance of the Problem of the Autonomy of Ethics - Autorzy:
- WIERZBICKI, Ks. Alfred M.
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/1047111.pdf
- Data publikacji:
- 2020-01-13
- Wydawca:
- Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
- Tematy:
-
przedmiot moralności, podmiot moralności, doświadczenie moralne, empiria aksjologiczna, oczywistość serca, powinność moralna, słuszność czynu, personalizm, dobro moralne a dobro pozamoralne, kolizja dóbr
moral object, moral subject, moral experience, axiological empirical data, certainty of the heart, moral duty, rightness of action, personalism, moral good and extramoral goods, collision of goods - Opis:
-
Refleksje o aktualności Tadeusza Stycznia koncepcji etyki niezależnej rozciągają się pomiędzy analizą jej wymiaru teoretycznego a jej praktyczną doniosłością. W aspekcie teoretycznym Styczeń twórczo kontynuuje myśl Tadeusza Czeżowskiego i Tadeusza Kotarbińskiego, ukazującą autonomiczną bazę wiedzy etycznej w doświadczeniu moralnym czy też szerzej: w doświadczeniu aksjologicznym. Styczeń odsłania konsekwentnie personalistyczną treść tego doświadczenia, dzięki czemu personalizm zostaje ukazany jako wyróżniony przypadek etyki wartości. Ponadto uściśla on zakres autonomii etyki: jest ona autonomiczna w punkcie wyjścia ze względu na doświadczenie powinności moralnej, natomiast na etapie budowania argumentacji uzasadniających moralną słuszność czynu czerpie ona wiedzę z innych dziedzin, zwłaszcza z antropologii. Styczeń ukazuje także związki etyki budowanej w polu doświadczenia z teologią moralną opartą na Objawieniu. Autonomia etyki w ujęciu Stycznia dotyczy autonomii doświadczenia moralnego i jego treści; poddaje on natomiast krytyce pokantowskie rozumienie autonomii w etyce, przypisujące podmiotowi moralności rolę kreatora norm moralnych.
W kontekście sporów o aksjologiczne podstawy demokracji autor artykułu dodaje uwagi o praktycznej doniosłości Stycznia koncepcji etyki niezależnej. Porównuje stanowisko Stycznia z koncepcją moralności minimalnej Michaela Waltzera. Zarysowuje także znaczenie autonomicznego dyskursu etycznego w sytuacji deformacji moralności w różnych tradycjach religijnych (hinduizm, chrześcijaństwo, islam).
An insight into today’s relevance of Tadeusz Styczeń’s conception of the autonomy of ethics involves a theoretical analysis as well as a consideration of the practical significance of the standpoint he proposed. Styczeń develops the theoretical ideas advanced by Tadeusz Czeżowski and Tadeusz Kotarbiński, who considered the moral (axiological) experience as the autonomous basis of ethical knowledge. In his writings, however, Styczeń consistently uncovers the personalist content of the moral experience, thus showing that personalism is a special variety of value ethics. Moreover, he specifies the area of the autonomy of ethics: ethics is an autonomous discipline already in its starting point, which is the moral experience, yet ethics draws on other disciplines, in particular on anthropology, at the stage of building its argumentation to justify the moral rightness of an action. Styczeń also shows the relations between ethics constructed ‘in the field of experience’ and the moral theology based on the Christian Revelation. The autonomy of ethics—within the framework Styczeń worked out—lies in the autonomy of the moral experience and its content. Styczeń simultaneously questions the post-Kantian approach to the issue of the autonomy of ethics, rejecting its claim that the moral subject is actually the creator of moral norms. The author of the article also refers to the controversies over the axiological foundations of democracy and offers some remarks on the practical significance of Styczeń’s conception of autonomous ethics. He draws a comparison between Styczeń’s standpoint and the conception of ‘minimal morality’ introduced by Michael Waltzer. The author also points that the ‘deformations’ of morality observable in various religious traditions (such as Hinduism, Christianity, and Islam) call for an autonomous moral discourse provided by ethics. Translated by Dorota Chabrajska - Źródło:
-
Ethos; 2016, 29, 3 (115); 268-280
0860-8024 - Pojawia się w:
- Ethos
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł