Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "ołtarz Wita Stwosza" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-7 z 7
    Tytuł:
    Konserwacja Ołtarza Mariackiego w XIX wieku w świetle znalezionego rękopisu
    TRAVAUX DE CONSERVATION DU RETABLE DE NOTRE DAME DE CRACOVIE, EFFECTUÉS AU XIXe S., A LA LUMIÈRE D’UN MANUSCRIT DÉCOUVERT PAR L’AUTEUR
    Autorzy:
    Ślesiński, Władysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/535757.pdf
    Data publikacji:
    1967
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    Ołtarz Mariacki
    konserwacja Ołtarza Mariackiego
    anonim z krytyką konserwacji Ołtarza Mariackiego
    W. Łuszczkiewicz
    Ołtarz Wita Stwosza
    Wojciech Eliasz
    komitet restauracji Ołtarza Mariackiego
    Opis:
    Un m a n u s c rit in co n n u ju s q u ’alors, d é co u v e rt p a r l ’a u te u r de l ’a rtic le p ré s en t, ré v è le to u te un e sé rie de rem a rq u e s c ritiq u e s (aussi b ien su r le p lan é th iq u e q u ’au p o in t de v u e pro fessio n n el). Ces rem a rq u e s v is a ie n t la d ire c tio n des tr a v a u x de r e s ta u ra tio n du re ta b le de N o tre Dame de Cracovie, e ffe c tu é s au cours des an n é e s 1866—71. Ce m a n u s c rit a é té le su je t d ’une longue é tu d e . Il s’ag is sa it n o tam m e n t de v é rifie r le b ien fondé ou le m a n q u e de fo n d em en t des c ritiq u e s su sd ites. L ’a u te u r procède à c e tte an a ly se à base d ’é tu d e s a rch iv a le s. L a c o n fro n ta tio n des d o cuments de sources sû re s avec le co n ten u de ce m a n u s c rit p e rm it de p é n é tr e r p lu s à fond d an s l’a tm o sp h è re e t d ans les coulisses de l’une des p lu s g ran d e s e n tre p ris e s de co n se rv a tio n ré a lisé e su r le te r r ito ir e de la Pologne au cours de la d eu x ièm e moitié du X IXe siècle. Grâce à quoi fu r e n t p ré s e n té s avec p lu s de détails les moyens e t les mé th o d e s ap p liq u é s lo rs de la re s ta u ra tio n du re ta b le de Wit Stwosz. Les p e rso n n a lité s des ré a lisa te u rs e t de c eu x q u i en a ssum a ien t la d ire c tio n ont é té ég a lem en t mis en lum iè re . L ’on p e u t d ire de façon g én é ra le , q u ’à l ’issu e des é tudes p récitées, il nous e st donné un ap e rç u m ieu x fo u rn i quoique d iffé re n t de l ’ancien, des tr a v a u x de co n se rv a tio n réalisé s. Le p r é se n t a rtic le co n stitu e le fra gm e n t d ’un e é tu d e plu s la rg e que l ’a u te u r e s t en tr a in d ’é la b o re r. L ’étu d e p o rte ra su r l’h is to ire de la co n se rv a tio n des m o n u m en ts h is to riq u e s au X IX e s.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 1967, 2; 3-11
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W trzydziestolecie powojennej opieki nad zabytkami
    THE THIRTY YEARS OF POST-WAR PROTECTION OF CULTURAL HERITAGE
    Autorzy:
    Czerner, Olgierd
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/539502.pdf
    Data publikacji:
    1974
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    powojenna opieka nad zabytkami
    Jan Zachwatowicz
    organizacja służby konserwatorskiej
    odbudowa zespołów zabytkowych
    ołtarz Wita Stwosza
    portal ołbiński we Wrocławiu
    konsola z Mojżeszem w Toruniu
    powstanie „Ochrony Zabytków”
    Opis:
    The first conservations started in this country already within the early period of the newly formed political and social system. On August 30, 1945 an extensive programme of activities in this field has been formally approved; as a consequence of unprecedented losses suffered by cultural heritage in Poland the necessity emerged to rebuild the key elements of the country’s culture. In the 1960’s the interest of practicizing Conservators' and restorers Was chiefly focused on protection of historical monuments that have survived and only in recent years may foe observed some signes o f return to practices from the early years after the country's liberation. No doubt, however, that a good deal of experience gathered during the thirty years of activities greatly contributed to development of both theoretical and practical knowledge of those dealing with conservation and restoration. In 1972 once again was established the post of Chief Conservator to make the skilled care of architectural and townplanming monuments more effective. The ranks of conservators and restorers undertaking their work in 1944—1945 were extremely scarce, however, they were growing systematically with the passing time and now some deficits are to be noted only in the government conservation services. Unlike in early post-war years, when the restoration and conservation were carried out by various working teams and companies, at present they are realized by a state-owned company known as The Ateliers for Conservation of Cultural Property entrusted with almost monopolistic rights and active not only in this country but also abroad. Contributions made by that Company to restoration of entire urban centres and especially of ancient palaces, castles and sacred buildings were quite enormous. Acting since January 1962, being the date of its establishment, the Historical Monuments Documentation Centre, Warsaw is responsible for specialized publications, collecting of information and giving as extensive as possible aid to conservators and restorers. An undisputable merit of Polish conservators consists in publication, since 1948, of a quarterly “Protection of Historical Monuments” and of a series known as the “Library of Museums and Historical Monuments Protection”. Both popularity and interest in conservation were most vivid in 1945—1955 but in the 1960’s some stagnation prevailed; at present the situation improved which the fact may be evidenced by appearance of numerous publications, organization of an all- country action called „The Monuments are awaiting their owners” and the establishing of the Society for Preservation of Cultural Property. As is well known fact the foreign professional circles are highly appreciating our achievements in art of conservation and the Polish conservators have deserved a wide reputation.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 1974, 3; 171-179
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zwalczanie czerwotoku w Ołtarzu Mariackim
    Autorzy:
    Robel, Jan Zygmunt
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/538579.pdf
    Data publikacji:
    1948
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    Ołtarz Mariacki Wita Stwosza
    Marian Słonecki
    restauracja Ołtarza Mariackiego
    czerwotok
    gazowanie cyjanowodorem
    uszkodzenia przez kołatka
    figurki predelli
    dwusiarczek węgla
    Opis:
    Lors des tra v au x de conservation opérés en 1932, à l ’autel de G u y Stwosz, à Notre-Dame de Cracovie, on con sta ta de légers dég â ts cau sé s par H y lo - trupes Baiulus et An obium str ia tum L. Comme il é ta it alors im p o ssib le d’employer les gaz pour ex term in er les parasites, on ne fit que passer une couche de minium sur la su r fa c e non p e in te du bois. Après la rev en d ica tion de l’autel à Nüremberg, en 1946, on consta ta que le bo is des pe r sonn ages n ’a v a it point é té attaqué ultérieurement, sa u f dans la prédelle. Etant donné que les dégâts ne sont pas très grands, le p r in c ip a l est de prévenir une n ou v e lle inv a sion des parasites. On imprègne le bo is de résine a vec addition d ’arsenic. Au cours des tra v au x de conservation op é r é s a c tu e llem en t, on n’a em p lo y é le b isu lfu r e de carbone que pour les personnages de la pr éde lle . Les méthodes dont on s ’est servi pour la conservation de l ’autel de .Notre-Dame sont ba sée s sur des re cherchas locales; on sa it que les m o y ens em p lo y é s dans l ’ind ustr ie du bois pour préserver c e lu i-c i ne sont e ffic a c e s que s’ils ont é té ép r o u v é s depu is de lon gues années.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 1948, 1; 7-14
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Role of Stakeholder Communication in Cultural Heritage Projects: the Case of the Wit Stwosz Altar
    Znaczenie komunikacji z interesariuszami w projektach o charakterze konserwatorskim: studium przypadku ołtarza Wita Stwosza w bazylice Mariackiej w Krakowie
    Autorzy:
    Raś, Dariusz
    Woźniak, Marta
    Prusak, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/37552170.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    Bazylika Mariacka w Krakowie
    ołtarz Wita Stwosza
    komunikacja z interesariuszami
    dziedzictwo kulturowe
    zarządzanie projektem
    St Mary’s Basilica in Kraków
    Wit Stwosz altar
    stakeholder communication
    cultural heritage
    project management
    tangible assets
    Opis:
    The objective of this study is to explore how stakeholder communication was carried out during realization of one of the most important cultural heritage projects in Europe: “Comprehensive research and conservation work on the altar of Wit Stwosz, 1489,” carried out in St Mary’s Basilica in Kraków. The church, located in the Historic Centre of Kraków, celebrating the 800th anniversary of the funding of the parish in the years 2022–2026, was introduced on the first List of the UNESCO World Cultural and Natural Heritage in 1978. The project reported in this paper started in October 2015 and was completed in February 2021, but it was launched in 2011–2012 with the establishment of the committee to evaluate the state of the altar, and the complete inventory in 2013 using 3D laser scanning. Despite the Covid-19 pandemic outbreak in conservation activities from March till June 2020, the project was completed on time and with the scope scheduled. The research demonstrated that one of the key success factors was a properly designed and implemented communication strategy, addressing information needs of all the relevant stakeholders. Besides, the success resulted from the proper engagement and shared responsibility of internal stakeholders in communication processes with key external actors.
    Celem artykułu jest analiza przebiegu komunikacji z interesariuszami podczas trwania jednego z najważniejszych projektów dziedzictwa kulturowego w Europie: „Kompleksowe prace badawcze i konserwatorskie ołtarza Wita Stwosza, 1489” realizowanego w bazylice Mariackiej w Krakowie. Znajdujący się w historycznym centrum Krakowa kościół, obchodzący w latach 2022– 2026 jubileusz 800-lecia powstania parafii, został wpisany na pierwszą listę światowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego UNESCO w 1978 r. Opisywany projekt był realizowany od października 2015 do lutego 2021, choć rozpoczęto go w latach 2011–2012 wraz z powołaniem komisji do oceny stanu ołtarza oraz jego pełną inwentaryzacją w 2013 r. za pomocą skaningu laserowego 3D. Pomimo przerwy spowodowanej pandemią COVID-19 w działaniach konserwatorskich od marca do czerwca 2020 r. projekt został zrealizowany terminowo i zgodnie z założonym zakresem. Badania wykazały, że jednym z głównych czynników sukcesu była odpowiednio zaprojektowana i wdrożona komunikacja, odpowiadająca potrzebom informacyjnym wszystkich najważniejszych interesariuszy przedmiotowego projektu. Ponadto, sukces wynikał także z właściwego zaangażowania i podziału odpowiedzialności interesariuszy wewnętrznych w procesy komunikacji z kluczowymi interesariuszami zewnętrznymi.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2024, 45, 2; 447-472
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konserwacja Ołtarza Mariackiego Wita Stwosza
    CONSERVATION DE L’AUTEL DE WIT STWOSZ, À L’EGLISE NOTRE-DAME
    Autorzy:
    Słonecki, Marian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/536030.pdf
    Data publikacji:
    1949
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    Ołtarz Mariacki
    uszkodzenia Ołtarza Wita Stwosza
    drewniany ołtarz
    renowacja ołtarza mariackiego
    konserwacja ołtarza Wita Stwosza
    Opis:
    Lorsqu’on 1946, l’autel de Wit Stwosz revint à Cracovie, il fut placé — pour le temps que dureraient les travaux de conservation, dans les grandes salles claires du bâtiment No 5 au Wawel. La température et l’humidité de ces salles correspondent aux conditions de l’église Notre- Dame. Le séjour que fit l’autel dans l’abri de Nuremberg, le long voyage, les secousses lors de l ’emballage et d ’autres circonstances ont provoqué de nombreux endommagements; cependant ils ne sont dangereux ni par leur nombre, ni par leur caractère. Le problème principal (pie devaient envisager les conservateurs était celui de la destruction du bois des sculptures pur des insectes, l.e professeur Rubel a décrit dans le No 1, I-ère Année, de „Ochrona Zabytków“ la ma nière dont l’autel fut soumis à l’action des gaz dans une chambre spéciale. Comme on avait constaté, dans la predelle, les ravages causés par un insecte (Anobium pertinax), on a soumis à une stricte observation toutes les pièces de l’autel; le bois auxiliaire a été pr éventivement désinfecté dans l’atelier. On peut affirmer aujourd’hui, après deux ans d ’observations, qu’aucune autre pièce de Lautel n‘a été attaquée par les larves de l’insecte. Le programme des travaux de conservation comprenait trois problèmes: 1) conservation du bois de tout l’autel, 2) examen et conservation des surfaces dorées, 5) examen et conservation des parties recouvertes de polychromie. On a actuellement saturé de résine tous les endroits endommagés ou menacés; pénétrant dans les fissures et les canaux creusés par les insectes, cette résine a donné à tout le bois un caractère de masse dure. On a remarqué, au cours des travaux, que les canaux creusés par les parasites n’étaient que peu profonds, il fut alors aisé de faire une juste e stimation de l’état du bois. I.es ravages ont atteint approximativement 15%. Après avoir été remplies de résine, toutes les ouvertures ont été hermétiquement bouchées à l’aide de mastic. Les parties invisibles sont recouvertes d’une double couche de minium afin de mieux préserver le bois contre l’humidité et les parasites. l'ne des plus grandes difficultés a été de retrouver l’emplacement exact de certaines menues pièces d’architecture qui s ’étaient détachées et se ressemblaient beaucoup par leur forme. Cependant, le profond respect qu’inspire l’autel a fait tenir compte des moindres parcelles originales; elles ont toutes été rattachées à des bandes de tilleul à l’aide d’une colle résistant à l’humidité. On a renforcé et conservé de la même manière la construction de l’autel en chêne et en mélèze. On va encore renforcer à l’aide d’une charpente en acier le coffe central de l’autel; ceci permettra d ’ouvrir plus aisément les immenses volets et d ’éviter toute secousse. L’examen des surfaces recouvertes d’or a démontré que nombre d’entre elles avaient été redorées au cours de conservations antérieures. Après avoir constaté que les dorures primitives s ’étaient conservées, on enleva mécaniquement toutes les couches ultérieures. On lit de même avec le vernis qui recouvrait les dorures des bas-reliefs. On nettoya l’or iriginal. on le polit et lui redonna son aspect primitif; on put remarquer, à cette oc casion, qu’il s ’était fort bien conservé. Au cours de la troisième étape des travaux, on se mit à éliminer toutes les peintures des XVI l-e et XlX-e s. qui recouvraient de 2 ou s couches la polychromie primitive. Les couches à l’huile du XlX-e s. lurent enlevées par une méthode chimique, celles du XVII-e mécaniquement. Après une année de travail, on a, a c tu ellement, dégagé des peintures superflues toutes les statues et 16 bas-reliefs. Lorsqu’on eut mis au jour le coloris primitif, on put se rendre compte de la richesse de la palette de Stwosz.. Les effets, déjà si variés, sont encore enrichis par le g la cis placé sur l’argent (rouge ou sienne brûlée). L’auteur de l’article cite bien des couleurs connues en littérature et employées au moyen âge. et que l’on a c on statées dans la polychromie de l’autel. La technique, l’emploi des couleurs, la manicie de les préparer, la façon d’appliquer les azurs, tout cela est fait avec une grande maîtrise. Les surfaces bien conservées donnent l’impression d’émail lisse. Les diverses couleurs sont généralement composées. Suivant la nuance, il y a, en dessous ,une couche cle couleur semblable, plus intense, qui forme le fond de l’azur placé en dernier lieu. Cela donne des tons profonds et intenses. Les surfaces, d’un brillant spécial dû aux composants de la matière cohérente, sont lisses, on n‘y voit pas la trace que laisse le pinceau. Les verts sont les mieux conservés. Dans le bas-relief „La présentation au temple“ on a réussi à mettre à découvert, sous deux couches de pe inture, un encadrement extrêmement bien conservé et qui imite le marbre vert. Tous les bleus de la polychromie primitive sont soutenus par une première couche d'un gris chaud. Les rouges ont été les moins résistants, car, au XlX-e s., on a ôté les azurs. On ne les retrouve qué dans les plis des vêtements. Dans la scène principale, le visage de la Vierge a été repeint par deux fois. Jl a actuellement retrouvé son coloris primitif. La ponc tuation sera la dernière étape des travaux et cela uniquement pour les endroits véritablement endommagés. On peut supposer que les travaux seront terminés vers la fin de l ’année courante.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 1949, 1; 44-51, 71-72
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Między ideą a konstrukcją. Projekty ołtarzy Jana Matejki
    Between idea and construction. Jan Matejko’s altarpiece designs
    Autorzy:
    Ciciora, Barbara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1791405.pdf
    Data publikacji:
    2020-08-25
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Jan Matejko
    Władysław Łuszczkiewicz
    Józef Łepkowski
    historyzm
    neogotyckie ołtarze
    konserwacja zabytków
    ołtarz Wita Stwosza
    zasada jedności stylu
    remont krypt na Wawelu
    historicism
    neo-Gothic altarpieces
    restoration of monuments
    Wit Stwosz’s altarpiece
    principle of unity of style
    renovation of Wawel crypts
    Opis:
    Artykuł poświęcony jest specyficznym uwarunkowaniom i wielostronnej recepcji średniowiecznych retabulów ołtarzowych przez najwybitniejszego polskiego malarza historycznego Jana Matejkę. Recepcja polegała na kreowaniu nowych dzieł w oparciu o formy historyczne (ale nie stylowe), czerpane z realnych zabytków, nie zaś ze współczesnych wzorników architektonicznych lub rekonstrukcji dokonywanych według imaginowanej wizji stylu, co proponowali konserwatorzy tacy, jak Carl Heideloff lub Eugène-Emmanuel Viollet-le-Duc. Matejce pomocna była wiedza o wyglądzie realnych ołtarzy nabyta w czasie podróży krajowych i zagranicznych, odbywanych w latach młodości, oraz udział w restauracji średniowiecznych zabytków, przede wszystkim ołtarza Wita Stwosza w kościele Mariackim w Krakowie, który umożliwił mu poznanie budowy i konstrukcyjnych zagadnień związanych z budową ołtarza, szczegółów wyglądu średniowiecznych typów postaci, ich strojów, narzędzi, broni, rzemiosła, a także cech stylistycznych, zagadnienia słabo znanego środowisku dokonującemu konserwacji krakowskich zabytków. Doświadczenia te weryfikowały typ filozoficznej i emocjonalnej recepcji średniowiecza, charakterystycznej dla epoki romantyzmu, propagowany przez krakowskiego filozofa i miłośnika sztuki Józefa Kremera oraz typ oceny krytycznej względem plastyki i zagadnień typowo artystycznych, który prezentował artysta, konserwator i jeden z pierwszych historyków sztuki Władysław Łuszczkiewicz. Matejce projektowanie utrudniały niespójne poglądy konserwatorskie krakowskiego środowiska, przede wszystkim spór toczony między zwolennikami przywracania jedności stylowej zabytków (Józef Łepkowski, Władysław Łuszczkiewicz), a ich przeciwnikami, twierdzącymi, iż kryterium rozstrzygającym o poprawności restauracji jest substancja pierwotna obiektu, włącznie z nawarstwieniami stylowymi różnych epok (Piotr Michałowski, Paweł Popiel, Stanisław Tomkowicz). Twórczość Matejki lokowała się zatem pomiędzy weryfikacją idei konserwatorskich, modeli pisania o sztuce i poglądów na stylistykę zabytków minionych epok, a szczegółowymi badaniami wyglądu i cech konstrukcyjnych lokalnych obiektów. Jego wiedza i doświadczenie zdobyte na podstawie wnikliwych i krytycznych obserwacji i porównań dawnych dzieł sztuki i rzemiosła, ale pozbawione oparcia w autorytecie teorii konserwatorskiej wypracowanej przez zagranicznych historyków sztuki i architektury – podobnie jak tworzone na tej podstawie projekty – nie zdobyły uznania środowiska skoncentrowanego na teoretycznym poznawaniu postaw konserwatorskich oraz idei dotyczących rozpoznania form i znaczenia krakowskich zabytków, za to wykorzystującego koniunkturalnie autorytet Matejki, jako artysty.
    The article concerns the reception of medieval altarpieces by the most significant Polish history painter, Jan Matejko. That was used for a creation of new works of art based upon historical forms (but not stylistic) that were derived from real historical monuments. Matejko was interested neither in contemporary pattern books for architects nor in reconstructions done according to imagined vision of style, mainly Gothic, which was proposed by restorers like Carl Heideloff or Eugène-Emmanuel Viollet-le-Duc. He gained his knowledge about real, existing medieval altarpieces during his journeys in Poland and abroad, which he took in his youth, and also through his participation in restorations of medieval monuments in Kraków, first of all – the Gothic altarpiece by Wit Stwosz in Mariacki church. Thanks to these experience he got to know a construction of altarpieces and details such as the types of medieval figures, their costumes, weapons, crafts, but also stylistic features that were not well recognized by restorers’ environment in Kraków. Additionally, that verified two types of the reception of the Middle Ages. One, philosophical and emotional, characteristic for Romanticism and propagated by the philosopher and art lover Józef Kremer and the second, characteristic for the artist, restorer and one of the first historians of art, Władysław Łuszczkiewicz that criticized artistic realisations done ages ago from the contemporary point of view. Repairing old and designing new altarpieces was a difficult task for Matejko as very often he was confronted by different points of view on restoration. The most discouraging was a dispute between followers of the unity of style (Józef Łepkowski, Władysław Łuszczkiewicz) and their opponents who appreciated the original form of the monument, including later elements from different epochs (Piotr Michałowski, Paweł Popiel, Stanisław Tomkowicz). Then Matejko’s work was located between verification of ideas of restoration, models of writing about art, opinions about style of monuments on one side and the analytical research on an external appearance and features of construction of local objects on the other side. Neither his knowledge, experience trained thanks to deep and critical observations and comparisons of historic works of art – but, unfortunately, without a support in an authority of restoration theories done by western historians of art and architecture – nor his designs, did not gained respect in Krakow among people concentrated on theoretical opinions on restoration and on ideas concerning forms and meaning of the monuments in Krakow.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 4; 79-124
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-7 z 7

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies