Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "normative act" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-23 z 23
Tytuł:
Opinia w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych
Opinion on the Proposal for a Directive of the European Parliament and the Council on procurement by entities operating in the water, energy, transport and postal services (COM (2011) 895 final)
Autorzy:
Szydło, Marek
Muzalewski, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16647749.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Kancelaria Sejmu. Biuro Analiz Sejmowych
Tematy:
sectoral directive
public procurement
normative act
Opis:
The draft Directive harmonizes on the EU level, rules of public procurement by contracting entities operating in the field of water, energy, transport and postal services. The proposed directive document, being a draft legislative act, beyond the exclusive powers of the Union, shall be assessed for compliance with the principle of subsidiarity. Such assessment may be given by national parliaments in accordance with Article 6 of the Protocol (No. 2) on the application of the principles of subsidiarity and proportionality.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze BAS; 2012, 3(35); 118-133
1896-9852
2082-064X
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze BAS
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nagłówki w tekście aktu normatywnego
Autorzy:
Andrzej, Malinowski,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/902360.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
normative act
systematics
heading
terminology
akt normatywny
systematyka
nagłówek
terminologia
Opis:
Set of regulations extracted in the systematics of normative act shall be accompanied by headings. Headings of systematics unit includes the name of the individual, the ordinal number and the signal inscription, which contains the characteristics of team rules. Name of entity together with its ordinal number identifies the unit and show relationships, in which remains the unit to other systematics units in this normative act. The signal inscription is an expression of metalinguistic and identifies a set of rules included in the systematics unit, based on semantic criteria. The essay proposes a typology of methods for creating signals inscriptions. The signal inscriptions occurring in the Polish legal language allowed the determination of terminology (nomenclature) signal inscriptions and to discuss the terms of ownership, including ownership of logic and language (grammar). Shows the diversity and originality of the vocabulary used in the signal inscriptions compared to the vocabulary of the entire legal language and general language.
Źródło:
Studia Iuridica; 2016, 66; 193-205
0137-4346
Pojawia się w:
Studia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O wymogu niefragmentarycznej interpretacji tekstu prawnego. Perspektywa prawodawcy
Autorzy:
Lewandowski, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1632299.pdf
Data publikacji:
2021-02-17
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
legal text
lawmaker
non-fragmentary interpretation
systematics of normative act
references
Opis:
The legislative standard is the coding of legal norms in legal regulations, because the lawmaker has no need, or even the possibility, to directly present the fully developed legal norms. This coding process enforces the fragmentation of a legal norm, which in turn results in the fact that the interpretation of a legal text, as a process opposite to the activities of the lawmaker, must be non-fragmentary. The lawmaker can and should provide the interpreter with guidelines on how to carry out this non-fragmentary interpretation, and especially indicate which fragments of the legal text are to be related to each other in this interpretation and how to bind them together. The lawmaker may find it extremely helpful in the implementation of this task to make appropriate use of the means of legislative technique, in particular the systematics of a normative act and the references contained in these acts.
Źródło:
Studia Iuridica; 2020, 83; 102-113
0137-4346
Pojawia się w:
Studia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Wada oświadczenia woli” jako metafora w akcie normatywnym
Autorzy:
Wilińska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1632432.pdf
Data publikacji:
2021-02-17
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
metaphor
cognitive theory of metaphor
legal metaphor
ontological metaphor
normative act
Opis:
The purpose of this essay is to analyze the metaphor of the “defect of a declaration of will” in the legal language. The secondary goal is to note that a reflection on the metaphor is a CONTAINER image schema. Simultaneously, the metaphor of the “defect of a declaration of will” is in fact a dead metaphor. This essay is also focused upon an analysis of a function fulfilled by the metaphor in normative acts, judicial decisions, and legal doctrine.
Źródło:
Studia Iuridica; 2020, 83; 250-261
0137-4346
Pojawia się w:
Studia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Egzegeza zakresu przedmiotowego skargi konstytucyjnej - główne problemy
Exegesis of the substantive scope of a constitutional complaint – main problems
Autorzy:
Michalczuk-Wlizło, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929071.pdf
Data publikacji:
2021-10-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
skarga konstytucyjna
akt normatywny
Trybunał Konstytucyjny
constitutonal compaint
normative act
The Polish Constitutional Tribunal
Opis:
Jedną z przesłanek charakteryzujących instytucję skargi konstytucyjnej jest jej zakres przedmiotowy. Przepisy Konstytucji definiujące skargę konstytucyjną w polskim porządku prawnym dają podstawy do rozbieżnych interpretacji, a szczególnie rozumienie sformułowania „inny akt normatywny”. W artykule Autor odnosi się do najistotniejszych problemów wynikających z interpretacji przedmiotowego wyrażenia, które pojawiły się w praktyce orzeczniczej Trybunału Konstytucyjnego.
One of the conditions characterizing the institution of a constitutional complaint is its material scope. The provisions of the Constitution that define a constitutional complaint in the Polish legal order provide grounds for divergent interpretations, in particular the understanding of the phrase „other normative act”. In the article, the author refers to the most important problems arising from the interpretation of the term in question, which have appeared in the jurisprudence of the Constitutional Tribunal.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 5 (63); 227-236
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
SUPER- I MAKROSTRUKTURA POLSKICH, GRECKICH I CYPRYJSKICH AKTÓW NORMATYWNYCH. STUDIUM PORÓWNAWCZE W ASPEKCIE TRANSLATOLOGICZNYM
SUPER- AND MACROSTRUCTURE OF POLISH, GREEK AND CYPRIOT NORMATIVE ACTS. A CONFRONTATIVE STUDY IN THE SCOPE OF TRANSLATION
Autorzy:
GORTYCH-MICHALAK, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/920416.pdf
Data publikacji:
2013-07-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
język prawny
superstruktura
makrostruktura
akt normatywny
przekład prawny
legal language
superstructure
macrostructure
normative act
legal translation
Opis:
Akty normatywne, w tym konstytucje i ustawy, są w polskim i greckim systemie prawnym, prymarnym źródłem prawa. Tymczasem w cypryjskim systemie prawnym są one, wraz z Konstytucją Republiki Cypru, ustawami zachowanymi na mocy artykułu 188 Konstytucji, zasadami prawa precedensowego (Common Law and Equity) i aktami prawnymi uchwalanymi przez Izbę Reprezentantów, jednym z wielu źródeł prawa w państwie. Wynika z tego, iż we wskazanych trzech państwach rola aktów normatywnych jest zróżnicowana. W związku z tym, struktura aktów normatywnych może być różna, choć są one dokumentami, gdzie zawarto przepisy regulujące daną sferę życia społecznego. Celem pracy jest porównanie struktury badanych aktów normatywnych pod kątem translatologii legilingwistycznej grecko-polskiej i polsko-greckiej. Analiza porównawcza poszczególnych części strukturalnych, czyli badanie ich cech wspólnych i różnic, ma za zadanie wypracowanie modelu aplikowanych badań porównawczych tekstów prawnych na potrzeby translatologii legilingwistycznej. Aplikacja modelu analizy porównawczej dostarcza wymiernych rezultatów na dwóch polach badawczych: i) zapewnienie ekwiwalentów translacyjnych dla terminologii tekstów prawnych i ii) zapewnienie ekwiwalentów translacyjnych dla terminologii danej dziedziny prawa, której dotyczą porównywane akty normatywne.
Normative acts, together with the constitutions, are primary sources of law in the Polish and Greek legal systems. On the other hand, normative acts in the Cypriot legal system together with the Constitution of the Republic of Cyprus, the laws retained in force by virtue of Article 188 of the Constitution, the principles of Common Law and Equity, the laws enacted by the House of Representatives, are just some of the many sources of law in that state. Thus, in the three states mentioned above, the functions of the normative acts in question are different. With reference to this fact, the structures of normative acts are different too, although they are documents wherein rules regulating a certain domain of social life are drafted. The aim of this paper is to compare the structures of the normative acts analysed here in terms of Greek-Polish and Polish-Greek legal translation studies. The objective of comparing each structural element of the normative acts, and investigating their similarities and differences is to develop a model of applied contrastive analysis of legal texts for the purposes of legal translation studies. The application of this model of contrastive analysis provides concrete results in two fields of research: i) providing translation equivalents for legal terms connected with legal textology and ii) providing translation equivalents for the area of law to which the texts compared belong.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2013, 14, 1; 117-135
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Akty normatywne władcy w prawie starożytnego Bliskiego Wschodu
Normative Acts of the Ruler in Ancient Near Eastern Law
Autorzy:
Fijałkowska, Lena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/4275185.pdf
Data publikacji:
2023-04-25
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
starożytny Bliski Wschód
legislacja
akt normatywny
Kodeks Hammurabiego
Ancient Near East
Legislation
Normative act
Code Hammurabi
Opis:
Artykuł przedstawia przegląd aktów normatywnych wydawanych przez władców państw starożytnego Bliskiego Wschodu. Brak doktryny prawa sprawił, że na Bliskim Wschodzie nie powstał nigdy żaden system klasyfikacji aktów prawnych. Król nie był też związany wymaganiami formalnymi w odniesieniu do stanowionego przez siebie prawa ani zasadami prawidłowej legislacji.
The article presents a survey of legislative acts issued by ancient Near Eastern rulers. The ancient oriental civilizations being devoid of any legal doctrine, no classification of those acts was ever compiled. The king was not bound by any formal requirements regarding a particular form of legislation and could choose to include norms of civil or criminal law in otherwise purely administrative acts, or, conversely, add administrative regulations to collections of civil and penal rules.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2023, 102; 51-58
0208-6069
2450-2782
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geneza, rola i cechy preambuły w aktach prawnych
The origins, role and features of a preamble in the legal acts
Autorzy:
Sosnowski, Beniamin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/499454.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
preambuła
arenga
wstęp do aktu normatywnego
spór prawników
preamble
introduction to normative act
dispute of lawyers
Opis:
Artykuł ma na celu poszerzenie wiedzy czytelnika na temat preambuły. Jego wprowadzenie opiera się na etymologii słowa „preambuła”. Pozwala również zapoznać się z podstawowymi cechami i funkcjami preambuły. Kolejna część opisuje pochodzenie preambuły jako formy wstępu do aktu normatywnego. Przedstawia jej historię w odwołaniu do źródeł archaicznych oraz do pierwszych polskich aktów prawnych. W części trzeciej przedstawione są cechy wstępu na przykładzie polskich aktów normatywnych. Dokładnej analizie poddawane są poszczególne elementy preambuły. Część ta porusza również problematykę celu zamieszczania areng. Dalej opisywane są preambuły pojawiające się w zagranicznych aktach prawnych takich jak: Deklaracja Niepodległości Stanów Zjednoczonych Ameryki, Konstytucja USA, Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela oraz Ustawa zasadnicza Republiki Federalnej Niemiec. Piąta część traktuje o sporze prawników, dotyczącym charakteru preambuły – jako części normatywnej lub deklaratoryjnej aktu normatywnego. Przytoczono argumenty obu stron oraz powołano się na opinie ekspertów, a także orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego. W zakończeniu artykułu podkreślona została istotna rola preambuły w aktach normatywnych. Wyjaśnione jest także dlaczego zrezygnowanie z tej formy wstępu jest niepożądane i jakie byłyby tego ewentualnie konsekwencje.
The article is to expand the reader’s knowledge about a preamble. Its introduction is based on the etymology of the word “preamble”. It also allows for learning about its basic features and functions. The next part describes the origin of preamble as a form of an introduction to a normative act. It presents its history with reference to the archaic sources and the first Polish legislation. The third part describes the features of a preamble on the example of Polish normative acts. Various elements of a preamble are subjected to a thorough analysis. This part also touches the issue of the insertion of a preamble. Then, there are described preambles appearing in the international legal acts, such as The Declaration of Independence of the United States of America, the US Constitution, The Declaration of the Rights of Man and of the Citizen and the Basic Law for the Federal Republic of Germany. The fifth part is about the eternal dispute of lawyers on the nature of preamble – as a normative or declarative part of the legal act. It quotes the arguments of both parties and relies on experts’ opinions and judgment of the Polish Constitutional Tribunal. At the end of the article the significant role of a preamble in the normative acts is emphasized. It is also explained why the resignation of this form of an introduction is undesirable and what possible consequences it would have.
Źródło:
Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM; 2016, 6
2299-2774
Pojawia się w:
Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Issuance of Administrative Acts by Bulgarian Authorities: Procedural Requirements Regarding the Participation of the General Public in the Process and Common Violations as Seen by National Courts
Autorzy:
Stoyanova, Donka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/680976.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
administrative activity, public interest, individual administrative act, general administrative act, normative administrative act, participation of members of the public
Opis:
The work of the administration should serve the interests of the parties involved and of the public. That very need for proportionate and reasonable actions of the administration has led to establishing one of the basic principles in the process of issuing administrative acts, the participation of the interested parties in the procedure before the administrative authority. This is achieved by the requirement that, before issuing the act, the authority is to gather the opinions and statements of the members of the public who will be affected by it and to reflect them in the final act. The guarantee that members of the public will be allowed to participate in the procedure and influence the final content of the act is the judicial review of the administrative act.
Źródło:
Rocznik Administracji Publicznej; 2017, 3
2449-7800
Pojawia się w:
Rocznik Administracji Publicznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jeszcze o społecznych zadaniach językoznawstwa
Further Notes on the Social Functions of Linguistics
Autorzy:
Walczak, Bogdan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/911260.pdf
Data publikacji:
2016-12-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
linguistic globalization
culture of language
normative act
English influences
globalizacja językowa
kultura języka
werdykt normatywny
wpływy angielskie
Opis:
Na wstępie autor wyjaśnia przyczyny podjęcia tytułowego zagadnienia mimo obfitości literatury naukowej na ten temat – jedną z przyczyn jest Rezolucja Europejskiej Federacji Narodowych Instytucji na rzecz Języka (EFNIL). Po przypomnieniu historycznych prolegomenów kultury języka (werdyktów normatywnych) skupia się na dwu społecznych zadaniach językoznawstwa: krzewieniu kultury i poprawności językowej oraz popularyzacji wiedzy językoznawczej. W odniesieniu do pierwszego z tych zadań rozpatruje kwestie warunków skuteczności werdyktów normatywnych oraz podstaw naukowych tych werdyktów.
In the introductory part of this paper, the author explains the motives for undertaking the topic despite the abundance of scientific literature on the subject, one of the reasons being the Resolution of European Federation of National Institutions for Language (EFNIL). Following a review of the historical introduction to the culture of language (normative acts), the author focuses on two social functions of linguistics: propagation of culture and linguistic correctness plus dissemination of linguistic knowledge. As for the first abovementioned task, the author analyses the conditions of the effectiveness of normative acts and the scientific foundations of these acts.
Źródło:
Poznańskie Spotkania Językoznawcze; 2016, 32; 11-20
2082-9825
2450-0259
Pojawia się w:
Poznańskie Spotkania Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Digitalization of Public Governance in Conditions of Netocratization of Society: the Legislative Framework of Ukraine
Autorzy:
Storozhenko, Lina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16538507.pdf
Data publikacji:
2023-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
public administration
digitalization
e-governance
netocratization
legislation
law
normative legal act
Opis:
Today, information and communication technologies are widely used in all spheres of public life; state policy is gradually gaining publicity and social accessibility; it becomes possible for society to actively participate in globalization policies and processes; the digitalization of public services is globalized and covers the whole world, which indicates a netocratic vector of development of modern society. Given the pace of development of globalized e-democracy and the world’s efforts for socio-economic recovery, it is necessary to update the priorities of digital governance in order to increase trust in governments and state institutions, and for this it is necessary to create effective legislation that determines the possibility of forming a perfect governance system and regulatory state policy in the field of e-democracy. The article considers domestic legislative acts designed to regulate and streamline management processes in the conditions of netocracy of society, to ensure their consistency, stability, balance (laws of Ukraine: «On Information », «On Information Protection in Information and Communication Systems», «On the National Informatization Program», «On Electronic Documents and Electronic Document Management», «On Electronic Digital Signature», «On Electronic Trust Services», «On State Registration of Legal Entities, Individuals – Enterprises and Public Formations», «On telecommunications», «On the licensing system in the field of economic activity», «On the Fundamentals of the Development of the Information Society in Ukraine for 2007–2015», «On the Protection of Personal Data», etc.). An analysis of the indicated domestic legislative framework indicates a quantitative growth and improvement of regulatory documents covering the digital spheres of public administration. It has been established that the issue of harmonization of Ukrainian legislation with world legal norms remains important.
Źródło:
Copernicus Political and Legal Studies; 2023, 5; 30-37
2720-6998
Pojawia się w:
Copernicus Political and Legal Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Selected evidence of acquisition and loss of property rights in regulation of property legal status
Wybrane akty nienormatywne w obrocie nieruchomościami, w tym nabywaniu gruntów pod drogi publiczne
Autorzy:
Kwartnik-Pruc, A.
Śmiałowska-Uberman, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/385855.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
prawa pierwotne
prawa pochodne
akt prawny normatywny
akt prawny nienormatywny
akt własności ziemi
primary rights
derivative rights
normative legal act
non-normative legal act
property ownership deed
Opis:
During the performance of surveying and legal works for the purposes of administrative and judicial proceedings, generally a necessity arises to examine the legal status of the property based on excerpts from the land and mortgage register and Land and Property Register. In the course of the examination, discrepancies between the entries in both registers, or (and) between the entries and the actual legal status of the real estate are often detected. The authors, familiar with the problems, mainly of individuals, regarding the ways of acquisition and loss of ownership rights and other property rights, have elaborated these legal documents, whose legal consequences are not widely known, and are of great importance to real estate sale transactions, especially in the process of land acquisition for public roads. These documents constitute the basis for entries in the land and mortgage register, as well as in Land and Property Register. In case of lack of an entry, they are independent evidence of an acquisition or loss of rights to the property.
W czasie wykonywania prac geodezyjno-prawnych na potrzeby postępowań administracyjnych i sądowych z reguły zachodzi konieczność badania stanu prawnego gruntów na podstawie odpisów z ksiąg wieczystych oraz z ewidencji gruntów i budynków. W toku tych badań wykrywane są często niezgodności pomiędzy wpisami w obu rejestrach lub (i) pomiędzy tymi wpisami a rzeczywistym stanem prawnym i faktycznym nieruchomości. Autorki, znając problemy, głównie osób fizycznych, z zakresu sposobów nabycia i utraty prawa własności i innego prawa rzeczowego opracowały te dokumenty prawne, których skutki prawne nie są powszechnie znane, a mają duże znaczenie dla obrotu nieruchomościami, szczególnie w procesie nabywania gruntów pod drogi publiczne. Dokumenty te stanowią podstawę wpisów do księgi wieczystej i rejestrów w ewidencji gruntów i budynków. W przypadkach braku wpisu stanowią samodzielne dowody nabycia lub utraty prawa do nieruchomości.
Źródło:
Geomatics and Environmental Engineering; 2011, 5, 1; 73-84
1898-1135
Pojawia się w:
Geomatics and Environmental Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bezpieczeństwo budowli piętrzących - studium porównawcze dokumentów normatywnych
Dam safety - comparative study of normative documents
Autorzy:
Kledynski, Z.
Krysiak, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40813.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
budowle hydrotechniczne
budowle pietrzace
bezpieczenstwo budowli
niezawodnosc
projektowanie
akty normatywne
hydrotechnical construction
dam building
construction safety
design
normative act
Źródło:
Acta Scientiarum Polonorum. Architectura; 2017, 16, 3
1644-0633
Pojawia się w:
Acta Scientiarum Polonorum. Architectura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O pojęciu czynności konwencjonalnej i jej odmianach
On the concept of a conventional act and its types
Autorzy:
Czepita, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/694078.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
conventional act
normative conventional act
sign
legal act
czynność konwencjonalna
normatywna czynność konwencjonalna
znak
czynność prawna
Opis:
The concept of a conventional act is well-established in Polish legal thought. The aims of this article are to consider the relations between: firstly – the category of conventional acts and the semantic category of signs, and secondly – the conventional acts and the normative systems, especially the legal ones. The author holds the view that conventional acts are a special kind of signs, strictly speaking: more or less complex sings-actions of conventional (non-natural) character. As regards the relations between conventional acts and normative systems the author distinguishes conventional acts in the broader sense, normatively important conventional acts, as well as normative conventional acts. Normative conventional acts are such normatively important conventional acts for which the meaning of the term referring to acts of a given type is – in an important aspect – marked by the fact that a conventional act of this type creates certain normative consequences. The author puts forward the thesis that acts in law under private law (German: Rechtsgeschaeftes) are actually  normative conventional acts important in a legal system.
Koncepcja czynności konwencjonalnych jest trwale obecna w polskiej refleksji prawniczej. Celem artykułu jest analiza stosunku pojęcia czynności konwencjonalnej do pojęcia znaku, oraz stosunku czynności konwencjonalnych do systemów normatywnych, w szczególności do systemu prawnego. Autor stawia tezę, że niezależnie od różnego rodzaju powiązań pomiędzy czynnościami konwencjonalnymi a znakami językowymi, czynności konwencjonalne są – mniej lub bardziej złożonymi – znakami szczególnego rodzaju, a mianowicie znakami-czynnościami o charakterze konwencjonalnym, przeciwstawionym znakom naturalnym (oznakom). Autor wyróżnia czynności konwencjonalne sensu largo, czynności konwencjonalne doniosłe normatywnie w danym systemie oraz czynności konwencjonalne normatywne, czyli takie, których znaczenie nazwy danego typu czynności wyznaczone jest, w pewnym aspekcie, przez to, że czynności konwencjonalne tego typu wywołują określone konsekwencje normatywne. Czynnościami konwencjonalnymi normatywnymi są w szczególności czynności prawne prawa prywatnego, zarówno czynności prawne typowe, jak i nietypowe.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2017, 79, 1; 85-102
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tworzenie aktów normatywnych jako instrument polityki publicznej. Technika budowy tekstu
Writing legislation as an instrument of public policy. Writing methods
Autorzy:
Oniszczuk, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1185139.pdf
Data publikacji:
2014-09-01
Wydawca:
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Tematy:
rules of law making
statues of law
legal definition
directives for construction of normative text
edition of normative act
unification of normative act
amending
elasticity of act of law
rule of law
zasady techniki prawodawczej
przepis prawny
definicja legalna
dyrektywy budowy tekstu normatywnego
jednostki redakcyjne aktu normatywnego
nowelizacja aktu normatywnego
ujednolicanie tekstu aktu normatywnego
elastyczność tekstu aktu prawnego
państwo prawne
Opis:
W zakresie problematyki tworzenia prawa znajduje się m.in. sprawa techniki budowy tekstu aktu normatywnego, np. ustawy. Konstruowanie tekstu aktu normatywnego oznacza w tym wypadku zorganizowanie czy zakodowanie treści pewnej reguły w konwencjonalnie zaprojektowaną formę pisemną. Tworzenie aktów normatywnych zbliżone jest do pisania dzieła literackiego o szczególnym charakterze, tj. takiego, które ma wpływać na postępowanie ludzi. Wspomniana konwencjonalność budowy aktu i znajomość sposobu kodowania umożliwia następnie – ilekroć to będzie konieczne – wydobycie z tej struktury przepisów zawartej w nich normy. Wiedza legislacyjna, o której tu mowa, dotyczy elementów tekstu aktu normatywnego, a zwłaszcza przepisów o różnym charakterze, dyrektyw konstruowania aktu normatywnego, redagowania jego przepisów, systematyki (struktury) tekstu, a także zasad zmieniania, ujednolicania i tzw. uelastyczniania tekstu aktu normatywnego. Rozwój techniki legislacyjnej i stała dbałość o utrzymanie wysokiego jej poziomu w praktyce prawotwórczej ma ogromne znaczenie dla pewności prawa i zaufania obywateli do państwa.
There is no law making without law writing. Creating an act of law means organizing (coding) a rule into a strictly designed form. That form and the knowledge of coding allows a reader to extract rules from statues. The knowledge necessary for law writing includes but is not limited to the following elements of acts of law: statues, directives, editing, text structure, rules for amending and unifying etc. Development of legislative techniques and quality control in law writing are necessary to provide high quality law that citizens can trust.
Źródło:
Studia z Polityki Publicznej; 2014, 1, 3(3); 25-49
2391-6389
2719-7131
Pojawia się w:
Studia z Polityki Publicznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Instytucja tekstu jednolitego dekretu - studium trzech przypadków
The institution of the uniform text of a decree - a study of three cases
Autorzy:
Tkaczyk, Edyta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/14796137.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
decree-law
uniform text of decree
legislative drafting principles
minister
normative act
dekret z mocą ustawy
tekst jednolity dekretu
zasady redagowania aktów prawnych
akt normatywny
Opis:
Artykuł jest poświęcony opracowaniu tekstów jednolitych dekretu. Istota tekstu jednolitego dekretu opierała się na dwóch funkcjach. Pierwszą z nich było stworzenie wzorcowej treści konkretnego aktu prawnego, drugą – funkcja informacyjna. Analizą objęto trzy dekrety, dla których wydano teksty jednolite. Modyfikacje dekretów powodowały trudności w ustaleniu ich obowiązującej treści. Tekst jednolity dekretu był szczególnym rodzajem tekstu jednolitego dla dekretu, który uwzględniał wszystkie zmiany dokonane w tym akcie. Teoretycznie każdy dekret mógł mieć tekst jednolity, w zależności od liczby związanych z nim zmian.
The article is dedicated to the study of uniform texts of a decree. The essence of the uniform text of a decree was based on two functions. The first one was to create model content of a specific legal act, while the function of the second one was to provide information. The analysis covered three decrees for which uniform texts had been issued. Modifications to the decrees led to difficulties in establishing their binding contents. The uniform text of a decree was a special type of a uniform text for the decree which included all the changes made in this act. Theoretically, every decree could have a uniform text depending on the number of changes connected with it.
Źródło:
Czasopismo Prawno-Historyczne; 2023, 75, 1; 233-247
0070-2471
Pojawia się w:
Czasopismo Prawno-Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
PRECYZJA I NIEDOOKREŚLONOŚĆ WYRAŻEŃ W PRZEPISACH PRAWNYCH NA PRZYKŁADZIE JĘZYKA POLSKIEGO I WĘGIERSKIEGO
PRECISION AND VAGUENESS IN THE LANGUAGE OF THE LAW IN HUNGARIAN AND POLISH LEGAL TEXTS
Autorzy:
KACZMAREK, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/920428.pdf
Data publikacji:
2013-04-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
przepis prawny
akt normatywny
język prawny
precyzja w języku prawnym
niedookreśloność w języku prawnym
legal provision
normative act
legal language
precision in legal language
vagueness in legal language
Opis:
Tematem artykułu jest problematyka związana z dwoma nurtami w filozofii prawa, według których prawo z jednej strony powinno być formułowane w sposób ogólny, by zawrzeć rozwiązanie dla wielu przypadków w różnych okolicznościach, a z drugiej strony powinno być dokładnie sprecyzowane tak, by obywatel wiedział z pewnością, co może, a czego nie może czynić. W artykule wskazane są narzędzia prawne i językowe, które w taki sposób wpływają na formułowanie i odczytywanie przepisów, by zostały spełnione oba te kryteria. W pierwszej części artykułu wymienione zostają niektóre rodzaje wykładni prawa, które są szczególnie ściśle powiązane z językiem jako narzędziem pozwalającym formułować przepisy oraz niektóre zasady interpretacji tekstu prawnego. W drugiej części omówione są cechy języka istotne dla interpretacji tekstów prawnych, przede wszystkim w odniesieniu do zakresów znaczeniowych wyrazów, w tym wyrażeń niedookreślonych i nieostrych. W części trzeciej autorka wskazuje na narzędzia językowe, które pozwalają zwiększyć precyzję tekstową, takie jak definicje, wykorzystanie kontekstu, określanie granic nieostrości, wprowadzanie zdań warunkowych itd. Ostatnia część poświęcona jest wyrazom niedookreślonym, grupowanym według kategorii gramatycznych. Za materiał do badań empirycznych posłużyło przede wszystkim prawo polskie i węgierskie.
The article discusses two issues connected with the philosophy of law. On the one hand, the law should be formulated in a general way, because it must be applicable in many relevant situations. On the other, it should be precise, because people should be aware exactly of what they can do and what is forbidden to them. In the article the author points out such features of law and language which influence a text to help formulate and interpret it in a particular way that meets both criteria: to be vague and yet enough precise. In the first part, the article points out some kinds of interpretation in law which are especially closely connected with language level. In the second part, the author discusses such features of language which are important when we interpret those texts which are legal, especially the semantic meaning of some vague expressions. In the third part the author points out such language features which may help to make a text more precise, such as definitions, context and other ways of making terms more precise. In the last section the author points out some vague expression grouped grammatically. As the base of her empirical research the author has used Polish and Hungarian legal texts.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2013, 13, 1; 51-68
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Применение нормативно-правовой базы в сфере государственной гражданской службы РФ в деятельности коммерческих организаций
Ramy prawne pełnienia służby cywilnej w Federacji Rosyjskiej, jako podstawa rozwoju lokalnych przepisów dotyczących personelu organizacji komercyjnych
Autorzy:
Глотова, Светлана
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/969708.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:
локальный нормативный акт
трудовые отношения
документация по личному составу
государственная гражданская служба
local normative act
labor relations
HR documentation
personnel documentation
state civil service
normatyw
stosunek pracy
dokumentacja kadrowa
służba cywilna
Federacja Rosyjska
Opis:
Artykuł traktuje o problemach w stosowaniu aktów prawnych regulujących państwową służbę cywilną w działalności działów personalnych organizacji pozarządowych. W tym kontekście te akty prawne są uważane za dokumenty wzorcowe, które organizacje te mogą wykorzystać jako podstawę do opracowania lokalnych przepisów
Źródło:
Wschodni Rocznik Humanistyczny; 2019, XVI, 4; 137-148
1731-982X
Pojawia się w:
Wschodni Rocznik Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poszukiwanie podstaw prawnych roszczeń odszkodowawczych przedsiębiorców za szkody spowodowane ograniczeniami działalności gospodarczej w celu zwalczania Covid-19 – część II
Searching for legal grounds for entrepreneurs’ compensation claims for damages caused by restrictions on business activity in order to combat Covid-19 – part II
Autorzy:
Papis, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2054224.pdf
Data publikacji:
2021-09-02
Wydawca:
Wyższa Szkoła Humanitas
Tematy:
akt normatywny
bezprawie legislacyjne
delikt administracyjny
epidemia
kontrola konstytucyjności
krzyżowanie się norm
niekonstytucyjność
ograniczenia blankietowe
podstawa prawna
pytanie prawne
stan wyższej konieczności
zasada słuszności
normative act
legislative unlawfulness
administrative tort
epidemic
constitutional
control
intersection of norms
unconstitutionality
blanket restrictions
legal basis
legal question
state of necessity
principle of equity
Opis:
W drugiej części artykułu autor omawia procedurę uznawania aktów normatywnych za niekonstytucyjne – co stanowi podstawę do dochodzenia odszkodowania od Skarbu Państwa za szkody spowodowane przez stosowanie tych niekonstytucyjnych aktów normatywnych i przepisów w oparciu o przepisy materialnego prawa cywilnego. Analizując materię przepisów dotyczących epidemii COVID-19, autor dokonuje przeglądu przepisów budzących wątpliwości w doktrynie co do ich konstytucyjności. Zauważa również niespójność tych przepisów z systemem prawa. Na koniec poruszony zostaje problem ewentualnych odszkodowań Skarbu Państwa za szkody spowodowane legalnym działaniem organów publicznych.
In the second part of the article, the author discusses the procedure for recognizing normative acts as unconstitutional - which is the basis for claiming compensation from the state treasury for damages caused by the application of these unconstitutional normative acts and regulations based on the provisions of substantive civil law. When analyzing the content of the regulations regarding the COVID-19 epidemic, the author reviews the regulations that raise doubts in the doctrine as to their constitutionality. He also notes the inconsistency of these provisions with the legal system. Finally, the problem of possible compensation of the state treasury for damages caused by the legal activities of public authorities is discussed.
Źródło:
Roczniki Administracji i Prawa; 2021, 1, XXI; 155-172
1644-9126
Pojawia się w:
Roczniki Administracji i Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Conventional acts and their normative consequences: controversies over the Poznań concept of conventional acts
Czynności konwencjonalne i ich konsekwencje normatywne: kontrowersje wokół poznańskiej koncepcji czynności konwencjonalnych
Autorzy:
Hermann, Mikołaj
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28825317.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
conventional act
constitutive rule
normative consequence of a conventional act
product of a conventional act
legal norm
competence norm
competence
czynność konwencjonalna
reguła sensu
wytwór czynności konwencjonalnej
norma prawna
norma kompetencyjna
kompetencja
konsekwencja normatywna czynności konwencjalnej
Opis:
The concept of conventional acts is one of the foremost achievements of the Poznań School of Legal Theory. The aim of this paper is to resolve doubts concerning the relationships between constitutive rules and norms of conduct, whereby the norms bear on conventional acts in a twofold manner. On the one hand, they may regulate the performance of such acts and, on the other, attach normative consequences to a performed act, as a result of which the normative situation of certain entities changes. Focusing on the latter aspect, it was necessary to compile a catalogue of possible normative consequences and to decide whether such consequences are prerequisite if an act is to be qualified as conventional. The analysis warrants the conclusion that the existence of a conventional act does not depend on whether it entails normative consequences. The correlation between a conventional act and its normative consequences is not necessary, but merely functional, although its strength may vary. Also, it is likely that the confusion in this regard stems from the failure to distinguish between two types of effects which the acts in question produce, assuming that certain effects do in fact ensue. Specifically, one has to distinguish between an effect understood as the outcome of a conventional act and an effect understood as its normative consequence. It is presumed here that the effect of a conventional act is distinguished by a relevant constitutive rule, while any normative consequences following its performance should be approached only as a corollary of competence norms. Assuming that the relationship between constitutive rules and norms of conduct is functional enables the rules to be recognized as independent with respect to the norms. Furthermore, it also implies the need for two concepts of competence to be distinguished, namely conventional competence and normative competence.
Koncepcja czynności konwencjonalnych stanowi jedno z najważniejszych osiągnięć poznańskiej szkoły teorii prawa. Celem artykułu jest rozstrzygnięcie wątpliwości dotyczących związków, jakie występują pomiędzy regułami sensu i normami postępowania. Należy zauważyć, że normy na dwa różne sposoby odnoszą się do czynności konwencjonalnych. Z jednej strony mogą regulować dokonywanie takich czynności, z drugiej zaś – mogą z ich podjęciem łączyć pewne konsekwencje normatywne, polegające na zmianie sytuacji normatywnej określonych podmiotów. Koncentruję się na drugim wymienionym zagadnieniu, którego opracowanie wymagało przede wszystkim ustalenia katalogu możliwych konsekwencji normatywnych oraz rozstrzygnięcia, czy wywoływanie takich konsekwencji jest konieczne do przypisania czynności charakteru konwencjonalnego. Przeprowadzona analiza prowadzi do wniosku, że byt czynności konwencjonalnej nie zależy od tego, czy wywołuje ona konsekwencje normatywne. Tym samym związek pomiędzy czynnością konwencjonalną a jej konsekwencjami normatywnymi nie ma charakteru koniecznego, a wyłącznie funkcjonalny, chociaż różna może być jego siła. Sądzę przy tym, że jedną z przyczyn istniejących w tym względzie nieporozumień jest nieodróżnianie dwóch rodzajów skutków, jakie rozważane czynności powodują, przy założeniu, że jakieś skutki wywoływać muszą. Rozróżnić należy mianowicie skutek rozumiany jako wytwór czynności konwencjonalnej oraz skutek rozumiany jako jej konsekwencja normatywna. Przyjmuję, że wytworem czynności konwencjonalnej jest rezultat wyróżniony przez konstytuującą taką czynność regułę sensu, natomiast wszelkie konsekwencje normatywne wiążące się z jej dokonaniem traktować należy jedynie jako następstwo obowiązywania powiązanych funkcjonalnie z daną regułą sensu norm kompetencyjnych. Przyjęcie, że związek pomiędzy regułami sensu i normami postępowania ma charakter funkcjonalny, prowadzi do uznania samodzielności reguł sensu względem powiązanych z nimi norm, co w dotychczasowej literaturze budziło niekiedy wątpliwości. Oznacza również konieczność wyróżnienia dwóch pojęć kompetencji: kompetencji konwencjonalnej przyznanej przez regułę sensu oraz kompetencji normatywnej przyznanej przez normę kompetencyjną.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2023, 85, 2; 73-88
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncepcja wykładni prawa Macieja Zielińskiego
Maciej Zieliński’s conception of legal interpretation
Autorzy:
Choduń, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693592.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
normative conception of legal interpretation
quasi-idiomatic of the legal text act
interpretatio cessat post applicationem trium typorum directionae
omnia sunt interpretanda
normatywna koncepcja wykładni prawa
quasi-idiomatyczność tekstu aktu prawnego
Opis:
The collection of interpretative functions used at three stages of interpretation (the ordering phase, the restructuring phase and the perceptive phase) create a normative conception of the interpretation of law which in its primary form was first presented by Maciej Zieliński in 1969. It was later described fully by the same author in his monograph Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki published in 2002. Under this conception it is assumed that interpretation is always done omnia sunt interpretanda and that the text of a legislative act is ways of expressing norms in legal provisions, which requires their reconstruction (syntax-wise, logic-wise and content-wise) and subsequent equivalencing meaning-wise. The result of the activities undertaken by the legislator, after the linguistic, systemic and functional directives have been applied in accordance with the principle of interpretatio cessat post applicationem trium typorum directionae – a legal norm understood as a complete (syntax-, content- and logic-wise) expression sufficiently unambiguous at the given interpretative moment.
Zbiór dyrektyw interpretacyjnych stosowanych w trzech fazach wykładni (fazie porządkującej, fazie rekonstrukcyjnej i fazie percepcyjnej) tworzy normatywną koncepcję wykładni prawa, której pierwotną wersję przedstawił w 1969 r. Maciej Zieliński, a w pełni zaprezentował w monografii Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki w 2002 r. W koncepcji tej przyjmuje się, że interpretacji dokonuje się zawsze (omnia sunt interpretanda) i podlega jej tekst aktu prawnego, który ze względu na swoiste cechy związane z quasi-idiomatycznością oraz różnymi sposobami wyrażanie norm w przepisach prawnych, wymaga przeprowadzenia czynności rekonstrukcyjnych (syntaktycznie, logicznie i treściowo) oraz ujednoznaczniających. Natomiast rezultatem działań interpretatora – po zastosowaniu dyrektyw językowych, dyrektyw systemowych i dyrektyw funkcjonalnych zgodnie z zasadą interpretatio cessat post applicationem trium typorum directionae – jest norma prawna rozumiana jako zupełna (syntaktycznie, treściowo i logicznie) wypowiedź dostatecznie jednoznaczna w wybranym momencie interpretacyjnym.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2016, 78, 4; 57-67
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O sposobach normowania i dekodowania treści zamiar u w perspektywie tzw. znamion normatywnych oraz okoliczności wyłączających bezprawność
About the methods of describing and interpreting from the statutory provisions the required content of intent in the perspective of the so-called normative features of a prohibited act and premises excluding unlawfulness
Autorzy:
Zakrzewski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1596039.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
error in criminal law
the normative features
premises excluding unlawfulness
culpability
intent
the error about the law
the error about the facts
the error regarding features of a prohibited act
błąd w prawie karnym
znamiona normatywne
okoliczności wyłączające bezprawność
wina
zamiar
błąd co do prawa
błąd co do faktów
błąd co do znamion
Opis:
Artykuł zawiera analizę poglądów dotyczących 1) miejsca znamion typu czynu zabronionego w strukturze normy sankcjonowanej, 2) relacji okoliczności wyłączających bezprawność do normy sankcjonowanej oraz do znamion typu czynu zabronionego, a także 3) sposobów rozumienia pojęcia „znamiona normatywne”. Zaprezentowane zostało, w jaki sposób ustawowy zapis zakresu zastosowania konstrukcji 1) błędu co do okoliczności stanowiących znamiona typu czynu zabronionego, 2) błędu co do okoliczności stanowiących znamiona okoliczności wyłączających bezprawność oraz 3) błędu co do okoliczności wpływających na ustalenie świadomości po stronie sprawcy tego, że jego zachowanie jest bezprawne, wpływa na przyjęcie konwencji co do tego, co powinno stanowić treść świadomości sprawcy, aby można było przyjąć, że zrealizował on znamiona czynu zabronionego umyślnie. W artykule omówiono sposoby zapisywania strony podmiotowej oraz unormowania błędu w ustawie. Zaprezentowano poglądy na interpretację rozgraniczenia pomiędzy przesłankami strony podmiotowej i przesłankami warunkującymi przypisanie sprawcy zawinienia. Całość rozważań teoretycznych przeniesiono na grunt obecnie obowiązującego kodeksu karnego.
The article contains an analysis of views on 1. the issue of the features of a prohibited act in the structure of the sanctioned norm, 2. the relation between the circumstances excluding unlawfulness and the features of a prohibited act, and 3. the issue of “the normative features”. Author’s view on what in the statutory provisions, which are regarded to the issue of the scope of 1. the error regarding features of a prohibited act, 2. the error regarding premises excluding unlawfulness and 3. the error regarding circumstances affecting the perpetrator’s consciousness that his behavior is unlawful, should be contained, is presented in the study. There is also a revision of what should enclose the content of the perpetrator’s consciousness, so that it can be assumed that he has fulfilled the features of a prohibited act intentionally. The article discusses the methods of describing in statutory provisions the mental state of a prohibited act and the issue of the error. Author’s view on the method of the interpretation of the distinction between premises of a mental state of a prohibited act and premises constitute conditions of the assignment of culpability to the perpetrator, also is presented in the article. All theoretical considerations were transferred to the current criminal code.
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2018, 21, 1; 247-273
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Społeczno-wartościujący (normatywny) a deskryptywny charakter strony podmiotowej czynu zabronionego. Kompleksowe a (czysto) normatywne ujęcie winy (na przykładzie regulacji urojenia znamienia kontratypu i znowelizowanego ar t. 28 par . 1 KK z 1997 r.)
The societal -evaluative (normative) and the descriptive character of the mens rea of a criminal offence. A comprehensive against a (purely) normative account of fault (the example of the regulation of error as to the existence of a circumstance excluding unlawfulness and Article 28 § 1 of the Criminal Code as am ended)
Autorzy:
Jędrzejewski, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1596053.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
essence of an act (Tatbestand in German)
elements of an offence
illegality
fault
finalism
H. Welzel
error as to an element of a criminal offence
error as to the existence of a circumstance excluding unlawfulness
purely normative theory of fault
so-called intent theory (Vorsatztheorie in German)
so-called strict theory of fault (die strenge Schuldtheorie in German)
comprehensive
psychological-normative theory of fault
theory of negative elements of a criminal offence
finality
dolus eventualis
non-intention
negligence
directional function of actualization of elements of an offence
directional function of actualization of mens rea
Article 28 § 1 of the Criminal Code
Article 29 of the Criminal Code
istota czynu (niem. Tatbestand)
znamiona typu czynu zabronionego
bezprawność
wina
finalizm
błąd co okoliczności stanowiącej znamię typu
błąd co do okoliczności stanowiącej znamię sytuacji wyłączającej bezprawność
czysto normatywna teoria winy
tzw. teoria zamiaru (niem. Vorsatztheorie)
tzw. ścisła teoria winy (niem. die strenge Schuldtheorie)
kompleksowa
psychologiczno- normatywna teoria winy
teoria negatywnych znamion czynu zabronionego
finalność
zamiar ewentualny
nieumyślność
niedbalstwo
funkcja wskaźnikowa realizacji znamion typu
funkcja wskaźnikowa realizacji znamion strony podmiotowej
art. 28 par. 1 kodeksu karnego
art. 29 kodeksu karnego
Opis:
Tematem artykułu jest sporna w nauce prawa karnego problematyka wzajemnej relacji między istotą czynu zabronionego (niem. Tatbestand) a pozostałymi elementami struktury przestępstwa, tj. bezprawnością czynu oraz winą. Autor szczególną uwagę poświęca zagadnieniu charakteru relacji między stroną podmiotową czynu zabronionego i winą. Ma to związek z wysuwaną w nauce polskiej tezą o konieczności radykalnej separacji tych płaszczyzn, która jest realizowana w przepisach polskiego kodeksu karnego z 1997 roku. Charakterystyczne dla takiego stanowiska są regulacje, których przedmiotem jest błąd co do znamienia sytuacji wyłączającej bezprawność czynu (art. 29) oraz błąd co okoliczności stanowiącej znamię typu (art. 28 § 1 w brzmieniu nadanym nowelizacją z 20 lutego 2015 r.). U podstaw tych regulacji leży założenie, że znamiona podmiotowe (umyślność i nieumyślność) należą wprawdzie do zespołu znamion typu czynu zabronionego, jednakże nie mają żadnego konstytutywnego znaczenia zarówno przy ustalaniu bezprawności czynu, jak i winy sprawcy. Umyślność i nieumyślność są ostro oddzielone od winy (rozumianej „czysto normatywnie”). W takim ujęciu zespół znamion typu czynu zabronionego (istota czynu) ma charakter deskryptywny i jest wolny od jakiegokolwiek wartościowania. Stanowisko takie prezentował w nauce niemieckiej twórca „finalizmu” H. Welzel, a w nauce polskiej A. Zoll. Autor artykułu przeprowadza analizę poglądów H. Welzla po jego „ontologicznym zwrocie” w szóstej dekadzie XX wieku. Denormatywizacja pojęcia m.in. umyślności na płaszczyźnie znamion typu czynu zabronionego, jego oddzielenie od każdego kontekstu wartościującego doprowadziło finalistów do przyjęcia tzw. ścisłej teorii winy (die strenge Schuldtheorie). Podobnie rzecz przedstawia się na gruncie systematyki przestępstwa akceptowanej w ośrodku krakowskim (A. Zoll). Urojenie znamienia okoliczności wyłączającej bezprawność nie wyłącza bezprawia czynu umyślnego i rozstrzygane jest wyłącznie na płaszczyźnie winy (art. 29 polskiego kodeksu karnego). Wyrazem poglądu o konieczności denormatywizacji znamion podmiotowych typu jest również nowe brzmienie art. 28 § 1. Autor opracowania prezentuje stanowisko odmienne, opowiadając się za społeczno- wartościującym (normatywnym) ujęciem istoty czynu i umyślności (zamiaru). Oznacza to, że przy określaniu przedmiotu zamiaru (świadomości sprawcy) są lub mogą być istotne nie tylko „okoliczności faktyczne” będące podstawą znamion typu, ale również ich społeczny (normatywny) kontekst i znaczenie, świadomość społecznej szkodliwości), a być może nawet ocena prawna czynu. Pominięcie tego całego kontekstu (umyślność ujęta „naturalistycznie”) prowadzi zaś do tzw. ścisłej teorii winy. Zdaniem Autora, trafna jest koncepcja całkowitego wyłączenia bezprawia umyślnego: w wyniku urojenia znamienia kontratypu sprawca chce obiektywnie czegoś zgodnego z prawem. Jednocześnie umyślność musi znaleźć swoje miejsce (również) na płaszczyźnie winy (kompleksowa, psychologiczno-normatywna teoria winy). Realizacja znamion typu niesie ze sobą zarówno ujemną ocenę w sferze bezprawia (bezprawności), jak i winy. Na obydwu płaszczyznach pełni ona funkcję „wskaźnikową”, a więc typizacja czynu obejmuje również elementy zawinienia. Zdaniem Autora, zamiar bezpośredni należy lokować zarówno w bezprawiu, jak i winie. Kompleksowy, mieszany charakter można również wykazać w przypadku tzw. zamiaru ewentualnego oraz nieumyślności. Dlatego Autor krytycznie ocenia postulaty rezygnacji z kompleksowych konstrukcji lekkomyślności i niedbalstwa oraz wspomnianą wyżej nowelizację art. 28 § 1 kodeksu karnego. Jego zdaniem, swego rodzaju domniemanie winy umyślnej może wynikać z wartościującego charakteru umyślności (funkcja w obszarze winy). Konsekwentna denormatywizacja pojęcia nieumyślności (dawnej „lekkomyślność”, „niedbalstwo”) doprowadziła w nauce polskiej do konstatacji, że strona podmiotowa „nieumyślności” to po prostu „brak zamiaru”. Nowe brzmienie art. 28 § 1 kodeksu karnego wraz z określonym otoczeniem normatywnym i jego wykładnią (negatywne sformułowania art. 1 § 3 i 28 § 1, obiektywistyczna interpretacja art. 9§2) prowadzi do niedającego się zaakceptować na gruncie prawa karnego demokratycznego państwa prawnego rezultatu: przyjęcia domniemania winy nieumyślnej na podstawie realizacji li tylko znamion przedmiotowych czynu zabronionego. Potrzeba pozytywnego ustalania możliwości przewidzenia sprawcy na podstawie konkretno-indywidualnie (subiektywnie) interpretowanej przesłanki art. 9 § 2 kodeksu karnego („mógł przewidzieć”) wynika z braku wskaźnikowej funkcji nieświadomej nieumyślności, realizacja znamion takiego typu nie niesie ze sobą ujemnie ocenianej decyzji sprawcy.
The paper tackles the mutual relation between the essence of a criminal offence (Tatbestand in German) and other elements comprising the structure of a criminal act, i.e. illegality and fault, a matter contentious in the study of criminal law. Special attention is devoted to discussing the character of the relation between the mens rea of an offence and fault. This is related to a postulate often put forward by Polish academic commentators that it is necessary to radically separate these two notions. This view is reflected in the provisions of the 1997 Polish Criminal Code. In line with such an argument are regulations whose subject is error as to the existence of a circumstance excluding illegality (Article 29) and error as to an element of an offence (Article 28 § 1 as amended on 20 February 2015). Underpinning these regulations is the assumption that the elements of mens rea (intention and non-intention) belong to the elements of an offence, however they have no constitutive significance both as regards establishment of illegality of an act as well as the offender’s fault. Intention and non-intention are sharply separated from fault (perceived “purely normatively”). According to this account the totality of elements of a prohibited act (the essence of an act) is of a descriptive character and remains free from any evaluation. The view has been endorsed by H. Welzel, the founder of “finalism” in the German literature, and A. Zoll in Poland. The paper attempts an analysis of the view of H. Welzel following his “ontological swerve” in the 1960s. Denormativization of, inert alia, the concept of intention as an element of an offence, separation thereof from any evaluative context, has led finalists to adopting the so-called strict theory of fault (die strenge Schuldtheorie). The situation is similar as regards the systematics of offences accepted by representatives of the Cracow school of thought (A. Zoll). Error as to the existence of a circumstance excluding unlawfulness does not exclude the illegality of an intentional act and this shall be resolved exclusively by reference to fault (Article 29 of the Polish Criminal Code). Also, the new wording of Article 28 § 1 is a manifestation of the view that mens rea elements of an offence shall be subject to denormativization. The author argues contrary in the paper, contending in favour of a societal-evaluative (normative) account of the essence of an act and intention (intent). This means that, when the object of intention (the offender’s consciousness) is ascertained, of significance are or may be not only “factual circumstances” forming the foundation of the elements of an offence, but also their societal (normative) context and meaning, awareness of social harmfulness), or even, potentially, the legal assessment of an act. To overlook this entire context (intention perceived “naturalistically”) leads to the so-called strict theory of fault. The author maintains that the concept mandating total exclusion of intentional illegality is correct: in cases of error as to the existence of a circumstance excluding unlawfulness the offender objectively wants something legal. At the same time, intention must (also) finds its place alongside fault (comprehensive, psychological-normative theory of fault). Actualization of the elements of an offence triggers a negative assessment both in the realm of illegality and that of fault. For in both realms it performs a “directional” function, therefore the typification of a criminal act shall already encompass elements of fault. The paper argues that direct intention shall be located both within illegality and fault. A comprehensive, hybrid character may also be proven as regards so-called dolus eventualis and non-intention. This is why the author furnishes a critique of the views in support of renouncing comprehensive theories of carelessness and negligence and of the aforementioned amendment to Article 28 § 1 of the Criminal Code. In his estimation, some form of presumption of intentional fault may result from the evaluative character of intention (its function within the realm of fault). Consistent denormativization of the notion of non-intention (previously known as “carelessness”, “negligence”) led Polish academic commentators to the conclusion that the mens rea of “non-intention” is simply “lack of intent”. The new wording of Article 28 § 1 of the Criminal Code, together with certain normative context and its construction (negative formulations of Articles 1 § 2 and 28 § 1, the objectivist interpretation of Article 9 § 2) gives rise to an account unacceptable in the criminal law within a democratic state governed by the rule of law: endorsement of a presumption of non-intentional fault based upon the actualization of the actus reus of a criminal offence. The need to positively establish the possibility of an offender’s foresight by reference to a concrete-individual (subjective) interpretation of the requirement Article 9 § 2 of the Criminal Code (“could have foreseen”) stems from unconscious non-intention’s lack of directional function, and an actualization of the elements of such offence does not induce a negative assessment of the offender’s decision.
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2018, 21, 1; 69-95
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-23 z 23

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies