Temat: nobility - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Інструкцыі ваўкавыскім паслам на соймы Рэчы Паспалітай у панаванне Аўгуста ІІІ (1735–1763 гг.)
Autorzy:: Matsuk, Andrei
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/46144671.pdf
Data publikacji:: 2023-12-08
Wydawca:: Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:: county sejmik
Vawkavysk
gentry
nobility
sejmik instructions for envoys
Opis:: Instructions to the Vawkavysk Envoys to the Polish-Lithuanian Commonwealth Sejm under King August III (1735–1763): The article presents an analysis of the instructions of the local sejmik (an assembly of the regional nobility) prepared for their Vawkavysk representants (envoys) at the Sejm sessions during the reign of King August III (1735–1763). These instructions included from 4 to 40 points. Vawkavysk envoys at the time of August III were well-known parliamentarians of their epoch; there were such personages as Stefan Olędzki, Michał Antoni Sapieha, Kazimierz Massalski, Ludwik Gerwazy Oskierka and Dominik Suchodolski. They were supporters of the Familia Party (a political faction led by the Czartoryskis and allied families), which sought to reform the state to strengthen it. The instruction to the Vawkavysk envoys covered a wide range of the state’s domestic and foreign policy issues, as well as the affairs of the Vawkavysk poviat (county) itself. These instructions contain items concerning the functioning of the Polish-Lithuanian Commonwealth Sejm, the increase of the size of the army, the reform of the judiciary, economic and financial issues, demands for independence of the Grand Duchy of Lithuania, others regarding private points in the interests of individual noblemen, as well as foreign policy activities (primarily in relation with Russia issues).
Źródło:: Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej; 2023, 16; 21-40
1898-4215
Pojawia się w:: Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Ставлення царського уряду до дрібної польської... шляхти Поділля в 30-х роках ХIХ столiття
The Attitude of Tsarist Authorities towards Minor Polish Nobility of Podole in 1830s
Stosunek władz carskich do drobnej polskiej szlachty Podola w latach 30. XIX wieku
Autorzy:: КОЗІЙ, Олександр
ГОРБАЧИК, Оксана
Lorens, Beata
Motylewicz, Jerzy
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2233181.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Archiwum Państwowe w Rzeszowie
Tematy:: Подільська губернія
польська шляхта
повстання 1830–1831 рр.
депортація
оподаткована категорія
Podolsk province
Polish nobility
uprising of 1830-1831
deportation
taxable category
Województwo Рodolskie
szlachta polska
powstanie 1830–1831
deportacja
kategoria podatkowa
Opis:: У статті розглядається ставлення царського уряду до дрібної польської шляхти Поділля в 30-х роках ХIХ ст. Досліджуються зміни у соціальних відно- синах тогочасного суспільства, які стали наслідком відповідного суспільно-політичного та економічного поступу Російської імперії на початку ХІХ ст. Харак теризується соціальна роль дрібної польської шляхти Поділля в нових умовах капіталістичного розвитку. Відзначається, що враховуючи досвід польського повстання 1830–1831 рр., самодержавство вбачало у цiй шляхтi потенційну опозиційну силу, тому російською адміністрацією були проведені репресивні заходи, результатом яких була депортація на Кавказ та перетворення цілої верстви польського населення в оподатковану категорiю. У висновках слушно відзначено, що існування стану дрібної польської шляхти, на думку російсько го самодержавства, загрожувало нівеляції опори феодальної монархії ‒ вищого дворянства серед інших верств населення.
The article examines the attitude of the tsarist government towards the minor Polish nobility of Podole in the 1830s. Changes in social relations of the society of that time are studied, which came as a consequence of the Russian Empire’s corresponding socio-political and economic progress at the beginning of the 19th century. The social role of the minor Polish nobility of Podole is characterized in the new conditions of capitalist development. It is noted, that given the experience of the Polish uprising of 1830-1831, the autocracy saw the Polish nobility as a potential opposing force, therefore the Russian administration carried out repressive measures, which resulted in deportation to the Caucasus and the transformation of the entire Polish social stratum into a taxable category. In the conclusion, it is rightly noted that the existence of the state of the minor Polish nobility, according to the Russian authorities, threatened destruction of support for the feudal monarchy ‒ the higher nobility among other strata of the population.
Artykuł analizuje stosunek władz carskich do drobnej polskiej szlachty podolskiej w latach trzydziestych XIX wieku. Badane są zmiany w stosunkach społecznych ówczesnego społeczeństwa, które stały się konsekwencją odpowiedniego postępu społeczno-politycznego i gospodarczego Imperium Rosyjskiego na początku XIX wieku. Scharakteryzowano społeczną rolę drobnej polskiej szlachty podolskiej w nowych warunkach kapitalistycznego rozwoju. Podkreślono, że biorąc pod uwagę doświadczenia polskiego powstania 1830–1831, autokracja postrzegała szlachtę jako potencjalną siłę opozycyjną, więc administracja rosyjska przeprowadziła represje, które doprowadziły do deportacji na Kaukaz i przekształcenia całej warstwy ludności polskiej w kategorię podlegającą opodatkowaniu. We wnioskach słusznie zauważono, że istnienie stanu drobnej polskiej szlachty, według autokracji rosyjskiej, zagrażało zniwelowaniem poparcia monarchii feudalnej ‒ najwyższej szlachty wśród innych warstw ludności.
Źródło:: Prace Historyczno-Archiwalne; 2021, Tom XXX; 7-18
1231-3335
Pojawia się w:: Prace Historyczno-Archiwalne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: От романтических баллад к шляхецкой гавенде: жанровая эволюция творчества Яна Барщевского
Od ballad romantycznych do gawęd szlacheckich: gatunkowa ewolucja twórczości Jana Barszczewskiego
From romantic ballads to Noble Gawenda: the genre evolution of Jan Barszczewski’s work
Autorzy:: Bilutenko, Helena
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2118306.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:: романтизм
романтическая баллада
сказка
притча
шляхетская гавенда
Беларусь
romantyzm
ballada romantyczna
baśń
parabola
gawęda szlachecka
Białoruś
romanticism
parable
romantic ballad
fairy-tale
Polish nobility
legend Belarus
Opis:: Творчество Яна Барщевского отражает историю белорусского народа, его менталитет, философию и отношение к жизни. Жанровый и стилевой полифонизм его произведений обусловлен как собственно мировоззрением автора (религиозность, связь с эпистемологией и философией XVIII века), так и влиянием эстетики романтизма и жанров притчи, романтической баллады, сказки, гавенды. Предметом специального наблюдения являются особенности художественной формы книги «Шляхтич Завальня, или Беларусь в фантастических рассказах», связанной с использованием романтической шляхетской гавенды. Сказки, или фантастические рассказы, прекрасно вписываются в рамки хорошо знакомой формулы коллоквиального контакта, свойственного шляхетской гавенде. Барщевский использует известный прием, когда рассказ выводится из хорошо аранжированного ситуационного претекста. При этом схема интродукции в виде традиционной беседы или диалога является формальным сигналом “гавендовой” ситуации. В книге Я. Барщевского создается двух- или многоуровневая структура текста, которую можно соотнести с поэтикой цитирования в гавенде. У Барщевского мы находим также многоплановость текста, в котором соседствуют информативный уровень и оценочный, многочисленные комментарии и откровенное морализирование, также связанные с гавендой.
Twórczość Jana Barszczewskiego odzwierciedla historię narodu białoruskiego, jego mentalność, filozofię i stosunek do życia. Polifonia gatunkowa i stylistyczna jego dzieł wynika zarówno z własnego światopoglądu autora (religijności, związku z epistemologią i filozofią XVIII wieku), jak i wpływu estetyki romantyzmu oraz gatunków przypowieści, romantycznej ballady, opowieści i gawędy. Przedmiotem analizy są cechy formy artystycznej w książce „Szlachcic Zawalnia, albo Białoruś w fantastycznych opowiadaniach”, związanej z wykorzystaniem gatunku romantycznej gawędy szlacheckiej. Bajki lub fantastyczne historie doskonale wpisują się w ramy znanej formuły kontakty nieformalnego, nieodłącznie związanej z gawędą szlachecką. Autor stosuje dobrze znaną technikę, gdy historia pochodzi z dobrze skonstruowanego pretekstu sytuacyjnego. Schemat wprowadzenia w formie tradycyjnej rozmowy lub dialogu jest formalnym sygnałem do podjęcia gawędy. Plastyczne i barwne opowiadania autor połączył ze słownictwem charakterystycznym dla gawędy, pełnym kolorytu, nacechowanym emocjami osób opowiadających. Powstaje dwu- lub wielopiętrowa struktura tekstu, wypływająca z gawędowej poetyki przytoczeń. Obok płaszczyzny informującej, istnieje płaszczyzna oceniająca, opiniotwórcza, komentatorska, nawet moralizatorska – właściwa gawędzie.
Works written by Jan Barszczewski reflect the history of the Belarusian people, their mentality, philosophy and attitude to life. The genre and stylistic polyphony are connected with the author’s worldview (religiosity, connection with the 18th century epistemology and philosophy) as well as the influence of esthetics of romanticism and genres of parable, romantic ballad, fairy-tale, legend. Artistic features of the book “Nobleman Zawalnia, or Belarus in Fantastic Stories” are in the centre of special study. Fairy tales, or fantastic stories, fit perfectly into the framework of the well-known formula of colloquial contact inherent in legends. J. Barszczewski uses a well-known technique when a story is inferred from a well-arranged situational pretext. In this case, the introduction scheme in the form of a traditional conversation or a dialogue is a formal signal of the “legend” situation. Two- or multi-level structure of the text can be correlated with the poetics of citation in the legend, too. The versatility of the text, in which we find both informative and evaluative levels as well as numerous commentaries and overt moralization, is also associated with the legend.
Źródło:: Białorutenistyka Białostocka; 2020; 23-36
2081-2515
Pojawia się w:: Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Етносоціальні аспекти українсько-польських взаємин у першій половині ХІХ століття
Aspekty etniczno-społeczne stosunków ukraińsko-polskich w pierwszej połowie ХІХ wieku
Autorzy:: Павлюк, Віктор
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/489279.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Naukowe w Żytomierzu
Tematy:: authority,
conflict,
ethnos,
ideology,
nobility,
peasants,
Polish-Ukrainian relations
Opis:: The article shows the influence of ethno-social problems on the Ukrainian-Polish relations in Right-Bank Ukraine. Author in the debate with researchers of the issued problem proves that at the late 18th and early 19th centuries Polish-Ukrainian relations weren’t of antagonistic character neither in the ethno-social nor in the ethno-political sphere. The author doesn’t idealize relations between Ukrainian peasants and Polish landowners, but argues that the nobility understood sense of human dignity and needed the support of the local inhabitants, especially after the defeat of the rebellion in 1830-1831. Peasants realized that their socialeconomic situation wouldn’t change: Russian landowners would come instead of Polish landowners. Therefore, there appeared political organizations aimed at complete emancipation of the peasants, transferring the lands to the property of peasants without compensation and the complete political equality irrespective of the social origin, religion and nationality.
Źródło:: Studia Politologica Ucraino-Polona; 2015, 5; 297-302
2312-8933
Pojawia się w:: Studia Politologica Ucraino-Polona
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Документ і влада на Галицькій Русі пізнього середньовіччя (У зв’язку з монографією Sven Jaros, Integrationen im Grenzraum. Akteure und Felder multikonfessioneller Herrschaftsaushandlung in Kronruthenien (1340–1434), Berlin–Boston 2021 [Europa im Mittelalter, Bd. 41])
Document and Power in Late Medieval Halych Rus’ (Review: Sven Jaros, Integrationen im Grenzraum. Akteure und Felder multikonfessioneller Herrschaftsaushandlung in Kronruthenien (1340–1434), Berlin–Boston 2021 [Europa im Mittelalter, Bd. 41])
Autorzy:: Зазуляк, Юрій
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/28713770.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Tematy:: Rus’
Crown Rus’
nobility
charters
donation policy
Opis:: The article provides an overview of the recent book written by the German historian Sven Jaros which examines the history of the political process, local elites, and the documentary culture in Halych Rus’ (Red Ruthenia) during the period of the 1340s – 1430s. The book offers a new interpretation of the power relations and the formation of the local elites in the region with a focus on the detailed analysis of the charters issued by the rulers from the Piast, Anjou, and Jagiellon dynasties, as well as by their governors for the local noblemen, townsmen, and commoners. In his analysis Jaros discusses the composition of the groups of the recipients of charters according to their ethnic, social, and geographic origin. The analysis continues with an examination of the mobility of the rulers, governors, and recipients. It seeks to trace the connections between the geographies of the issue of a charter, the property granted, and the residence of the recipients. The book contains short excursions on the beginnings of the Latin Church and the state of the Orthodox Churches in Crown Rus’ under the rule of Casimir III, the Great, as well as on the practices of cura animarum in the region. Jaros concludes that the continuity and changes in the forms of local political communication and the political order, as reflected in the rulers’ charters for Crown Rus’, determined the political and institutional space for the formation of the local nobility as a supra-ethnic and supra-confessional community. The second part of the book consists of a register (repertorium) of all known charters and their deperdita issued for the region’s recipients by the rulers and their governors during the given period. The register is accompanied by observations on the main characteristics of the available corpus of diplomas and charters for the history of Galicia, which highlights the institutional means of their preservation, the correlation between the surviving originals and copies, the mentions of lost documents, etc. The review also offers alternative explanations of some problems raised in the book, such as how some local knightly clans were formed, or the nature of military service and property rights in the lands of Halych Rus’ and its relations to the written documents issued to confirm such rights.
Źródło:: Studia z Dziejów Średniowiecza; 2023, 26; 423-438
2544-2562
Pojawia się w:: Studia z Dziejów Średniowiecza
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Дворянская родословная книга 1785-1917 гг. как источник по истории российской бюрократии
Szlachecka księga genealogiczna z lat 1785–1917 jako źródło do historii rosyjskiej biurokracji
Autorzy:: Двоеносова, Галина
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/969757.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:: Российская империя
дворянская родословная книга
формулярные списки
дворянство
чиновничество
бюрократия.
Russian Empire
noble genealogy book
service status lists
nobility
officials
bureaucracy
Imperium Rosyjskie
szlachecka księga genealogiczna
listy stanu służby
szlachta
urzędnicy
biurokracja
Opis:: Celem tego artykułu jest analiza potencjału informacyjnego szlacheckich ksiąg genealogicznych jako źródła historii rosyjskiej biurokracji. Analiza została przeprowadzona na przykładzie szlacheckiej genealogicznej księgi prowincji kazańskiej. Wszystkie informacje biograficzne o przodkach rodzin szlacheckich i ich potomkach, zaczerpnięte z dokumentów przedstawionych jako dowód praw do szlachectwa, zostały zapisane w postaci drzewa genealogicznego. Dla osób ubiegających się o szlachectwo za państwową służbę cywilną takimi dowodami były patenty rangowe, listy formalne służby i świadectwa rezygnacji, których streszczenia były wpisywane do księgi genealogicznej. Są one dość pouczającymi źródłami na temat historii rosyjskiej biurokracji, z których wiele, zwłaszcza z końca XVIII - początku XIX wieku, zachowało się tylko w tych księgach. Studium źródłowe szlacheckich drzew genealogicznych pozwala nadać nowy akcent społecznemu portretowi rosyjskiej szlachcie biurokratycznej.
Źródło:: Wschodni Rocznik Humanistyczny; 2019, XVI, 3; 179-188
1731-982X
Pojawia się w:: Wschodni Rocznik Humanistyczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Вопрос дворянства в литовском национальном дискурсе: на примере периодического издания «Litwa» (1908–1914)
Autorzy:: Мастяница-Станкевич [Mastianica-Stankevič], Ольга [Olga]
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/676441.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: nobility
Lithuanian nation
Opis:: The question of gentry and the Lithuanian national project: the example of the newspaper Litwa (1908–1914)At the end of the 19th and beginning of 20th centuries some national movements in the Eastern and Central Europe actualized the question of how to include the gentry into the process of the formation of modern nations. Similar initiatives were taken in Lithuania. During 1908–1914 in Vilnius, a highborn poet and publicist Mečislovas Davainis‑Silvestraitis (Mieczysław Dowojna-Sylwestrowicz, 1849–1919) also edited a periodical Litwa in Polish, which was aimed to welcome gentry into the Lithuanian national movement.Lithuanian and Polish historians who studied the relations between Lithuanian national movement and gentry, in general dealt with two questions, namely: how Polonization of the gentry evolved the issue and why major part of the gentry did not participate in the Lithuanian national movement. Otherwise, the question was the attitude of the ideologists of Lithuanian national movement had towards the gentry at the end of the 19th and beginning of the 20th century in academic works. In this article, after using for research the ideological basement of Litwa that is to welcome gentry to Lithuanian national movement, three questions are studied: the attitude to that question of different Lithuanian parties and political groups during this period, circumstances that caused changes of these attitudes and the role in this process of returning gentry to Lithuanian nation played by the periodical Litwa. Kwestia szlachecka a narodowy projekt litewski: na przykładzie pisma „Litwa” (1908–1914)Pod koniec XIX i na początku XX w. niektóre ruchy narodowe w Europie Środkowej i Wschodniej zajęły się kwestią włączenia się szlachty do procesu kształtowania nowoczesnych narodów. Podobne inicjatywy podjęto na Litwie. W latach 1908–1914 szlachetnie urodzony poeta i publicysta Mieczysław Dowojno-Sylwestrowicz (Mečislovas Davainis- Silvestraitis, 1849–1919) wydawał w języku polskim w Wilnie czasopismo „Litwa”, które dążyło do włączenia szlachty do litewskiego ruchu odrodzenia narodowego.Historycy litewscy i polscy, którzy badali powiązania między litewskim ruchem odrodzenia narodowego a szlachtą, zasadniczo zajmowali się dwiema kwestiami: zagadnieniem polonizacji szlachty i pytaniem, dlaczego większa część szlachty nie uczestniczyła w litewskim ruchu narodowym. Z drugiej strony w opracowaniach naukowych analizowano postawę ideologów litewskiego ruchu odrodzenia narodowego wobec szlachty pod koniec XIX i na początku XX w. W tym artykule, po zbadaniu ideologicznych podstaw pisma „Litwa”, dzięki którym miała się otworzyć droga dla szlachty do udziału w litewskim ruchu odrodzenia narodowego, omówiono trzy zagadnienia: stosunek do tej kwestii różnych partii litewskich i ugrupowań politycznych w omawianym okresie, okoliczności, które spowodowały przemiany tego stosunku, oraz rolę czasopisma „Litwa” w procesie „powrotu szlachty do narodu litewskiego”.
Źródło:: Acta Baltico-Slavica; 2017, 41
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:: Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Związki szlachty śląskiej z Polską
The relationships of the Silesian nobility with Poland
Autorzy:: Cetwiński, Marek
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/965349.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:: szlachta
Śląsk
fikcyjne rodowody szlacheckie
nobility
Silesia
fictional lineage of the nobility
Opis:: Contrary to the views sometimes expressed (for instance, by Jan Stanislaw Bystron), the relationships of Silesia and the Kingdom of Poland were greatly intense, mainly because of the trade of oxen driven from Poland to Brzeg. The wealth of the Polish nobility impressed Silesians, which resulted in the popularity of Polish customs and fashion as well as language. First of all, however, it manifested itself in fabricating snobbishly the real and alleged lineage from the Polish (“Sarmatian”) ancestors by the Silesian nobility. The Polish origin proved “better” nobility since it was older than that which could be held by the descendants of German immigrants who arrived later. On the other hand, the ambitious Polish plebs easily pretended in Silesia to have been “noble-born” representatives of the Polish nobility. These usurpations were difficult to detect due to the lack of the heraldic office in the Kingdom of Poland. The adverse process is also noticeable: Silesian plebs, provided they were affluent, easily became a part of the Polish nobility.
Wbrew wyrażanym niekiedy poglądom (m.in. przez Jana Stanisława Bystronia) związki Śląska z Rzeczpospolitą były w XVI–XVIII w. nader żywe, głównie za sprawą handlu wołami, pędzonymi z Polski do Brzegu. Bogactwo polskiej szlachty imponowało Ślązakom, co pociągało za sobą popularność polskich obyczajów i mody, a także języka. Przede wszystkim jednak przejawiało się w snobistycznym fabrykowaniu przez śląską szlachtę rzeczywistych i domniemanych rodowodów od polskich („sarmackich”) przodków. Polskie pochodzenie dowodziło „lepszego”, bo starszego szlachectwa niż to, którym mogli legitymować się przybyli później potomkowie niemieckich imigrantów. Z drugiej zaś strony ambitni polscy plebeje łatwo podawali się na Śląsku za „szlachetnie urodzonych” przedstawicieli polskiej szlachty. Uzurpacje te były trudne do wykrycia z powodu braku w Rzeczypospolitej urzędowej heroldii. Zauważalny jest też proces odwrotny: śląscy plebeje, byle zamożni, łatwo wchodzili w szeregi polskiej szlachty.
Źródło:: Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2018, 21; 59-72
1733-0335
Pojawia się w:: Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Zróżnicowanie wyznaniowe a postawy prokreacyjne magnaterii w XVI i w pierwszej połowie XVII wieku
Religious Diversity and Reproductive Attitudes of the Polish Aristocracy in the 16th Century and the First Half of the 17th Century
Autorzy:: Liedke, Marzena
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1367870.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:: religious diversity
reproductive attitudes
number of children in a family
magnate (nobility) families
zróżnicowanie wyznaniowe
postawy prokreacyjne
liczba dzieci w rodzinie
rodzina magnacka
Opis:: W artykule podjęto próbę określenia, czy wyznanie w istotny sposób wpływało na liczbę dzieci w magnackich rodzinach różnych wyznań chrześcijańskich, ewentualnie wskazanie innych czynników, które mogły mieć wpływ na wartość tego parametru demograficznego. Analizę przeprowadzono na podstawie bazy zawierającej dane o liczbie dzieci dożywających wieku dorosłego 41 magnackich rodzin prawosławnych, 40 kalwińskich i 89 katolickich, funkcjonujących na obszarze Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVI i w pierwszej połowie XVII wieku.
The article is an attempt to answer the question whether professed religious affiliation influenced the number of children in aristocratic Christian families and whether there were other factors with some impact on that demographic parameter. The analysis has been carried out on the database containing the numbers of children who reached adulthood in aristocratic families – 41 Orthodox, 40 Calvinistic and 89 Catholic – living in the Polish–Lithuanian Commonwealth (formally the Crown of the Kingdom of Poland and the Grand Duchy of Lithuania) in the 16th century and the first half of the 17th century.
Źródło:: Przeszłość Demograficzna Polski; 2017, 39; 49-63
0079-7189
2719-4345
Pojawia się w:: Przeszłość Demograficzna Polski
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Zróżnicowanie ekonomiczne właścicieli ziemskich w powiecie grodzieńskim w końcu XVIII wieku
Economic diversity of landowners in the poviat of Grodno at the end of the eighteenth century
Autorzy:: Poniat, Radosław
Kozłowski, Jakub
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/29519695.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:: nierówności majątkowe
szlachta
powiat grodzieński
wealth inequality
nobility
Grodno poviat
Opis:: Artykuł poświęcony jest nierównościom ekonomicznym występującym wśród właścicieli ziemskich zamieszkujących powiat grodzieński w ostatnich latach XVIII w. Podstawę źródłową prowadzonych badań stanowią protokoły ofiary wieczystej na wojsko znanej też jako ofiara 10. grosza – wczesnego podatku dochodowego, którym objęci byli właściciele dóbr ziemskich oraz duchownych. Uzyskane rezultaty wskazują na bardzo wysokie zróżnicowanie majątkowe wśród badanej populacji. Obok nielicznej i bardzo bogatej elity na terenie powiatu licznie występowała drobna szlachta (3/4 badanej populacji), której majątki były tak małe, że zostały zwolnione z podatku ze względu na zbyt niskie dochody. Wartości współczynnika Giniego opisującego koncentrację dochodów w powiecie wynoszą ok. 0,95 i nie ulegają poważnym zmianom w przypadku modyfikowania sposobu kalkulowania dochodów.
The article is devoted to economic inequalities among the landowners of the poviat of Grodno in the late eighteenth century. The source basis for the research is made up of the protocols of the Perpetual Offering to the Army, also known as the ‘offering of the tenth grosz’, an early income tax imposed on the owners of the secular and Church estates. The results show a very high wealth differentiation among the researched population. In addition to a small and very wealthy elite in the poviat, there was a large number of petty nobility (three-fourths of the surveyed population) with estates so small that they were exempted from the tax due to insufficient income. The Gini coefficient values describing the income concentration in the country are around 0.95 and do not change much when the method of income calculation is modified.
Źródło:: Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2023, 84; 53-78
0080-3634
Pojawia się w:: Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Złote łany, ziemniaczane pola i zagony buraków. Roślinny krajobraz polskiej wsi w perspektywie historii gospodarczej
Autorzy:: Piotr, Koryś,
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/897393.pdf
Data publikacji:: 2018-07-11
Wydawca:: Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:: Polish-Lithuanian Commonwealth
Polska
rye
wheat
oilseed rape
sugar beets
potatoes
economic history
nobility
peasants
Opis:: The article discusses the role of plants in Poland’s economic development over the last 500 years. The author presents the role of five plants in the history of Poland’s development: cereals (wheat and rye), potatoes, sugar beet and rape. The specificity of the economic development of modern Europe has made Poland one of Europe’s granaries and an important exporter of cereals. This shaped the civilization of the Polish-Lithuanian Commonwealth and contributed to its fall due to institutional specificity. In the 19th century, potatoes played an important role in the population development of Polish lands, as they helped feed the rapidly growing population. The spread of sugar beet cultivation created the conditions for the development of modern sugar industry in the second half of the 19th century. It became one of the first modern branches of the food industry in Poland and contributed to the modernization of the village. Quite recently, oilseed rape was to become a plant that would bring back the times of agricultural sheikhs – no longer the nobility would trade in cereals on the European markets, but entrepreneurs producing a vegetable substitute for diesel oil.
Źródło:: Przegląd Humanistyczny; 2018, 62(1 (460)); 33-43
0033-2194
Pojawia się w:: Przegląd Humanistyczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Zawadzcy na Waplewie
The Zawadzki family from Waplewo
Autorzy:: Achremczyk, Stanisław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1366194.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:: Zawadzcy
Waplewo
szlachta malborska
darowizny
procesy
testamenty
Zawadzki family
nobility of Malbork
donations
processes
wills
Opis:: Waplewo in the sixteenth to eighteenth centuries was dominated by several noble families but the most important was the Zawadzki family. When the sole key to the Waplewo estate was in the hands of Kazimierz Zawadzki, he was able to build a stately residence. Towards the end of his life, Kazimierz became the castellan of Chełmno. He was a politician, an active participant in the Royal Prussia diets, a member of the parliament (Sejm) a dozen times and finally he was nominated as a senator. He was also known as a writer and publicist, but he was also known as a restless man who fell under the sentences of tribunals. He had been suing Gdańsk over the eldership of Puck for a long time. He was married to Ludwika Katarzyna Schlieben, and she left their only son, Jan Aleksander. After Jan Aleksander’s death, the Zawadzki Waplewo line died out. Waplewo became dominated by Konstancja Zawadzka, the only daughter of Jan Zawadzki, brother of Kazimierz. Waplewo was ruled over by other noble families and from 1760 by the Sierakowskis. This article outlines the process of the rise and fall of noble fortunes in Royal Prussia.
Źródło:: Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2018, 299, 1; 11-56
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:: Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Zarys dziejów kancelarii grodzkiej i ziemskiej czerskiej w dobie panowania Wazów (1587–1668)
Outline of Czersk town and land chancellery under the Vasa rule
Autorzy:: Dalecki, Daniel
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/11364377.pdf
Data publikacji:: 2022-12-22
Wydawca:: Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:: sejmik czerski
kancelaria
urzędy ziemskie
XVII wiek
sejmik
szlachta
sejm
Czersk Sejmik (dietine)
chancellery
local government offices
17th century
sejmik (dietine)
nobility
Sejm
Opis:: Funkcjonowanie kancelarii czerskiej w dobie panowania Wazów jest zagadnieniem dotąd nie poruszanym w historiografii mimo, że stanowiła ona pierwszą ziemię województwa mazowieckiego. Tajniki dotyczące jej działania są sprawą złożoną ze względu na brak bezpośrednich źródeł odnoszących się do tematu, gdyż księgi grodzkie i ziemskie nie zachowały się do naszych czasów. Pośrednio możemy omówić jej działanie na podstawie instrukcji sejmikowych, które dla okresu panowania Wazów są materiałem niemal kompletnym. Artykuł ma na celu ukazanie zasad funkcjonowania kancelarii czerskiej oraz problematyki związanej z jej działaniem. Pełniła ona ważną rolę w życiu szlachty, która upominała się w instrukcjach sejmikowych o poprawienie jej funkcjonowania i zbudowania nowych pomieszczeń w zamku czerskim dla polepszenia działalności kancelarii. Jest to dowód na to, że szlachta czerska przywiązywała duże znaczenie do właściwego zachowania dokumentów i ich zabezpieczenia. Były one poświadczane i rejestrowane w miejscowym urzędzie, a dotyczyły spraw majątkowych. Zaufanie do urzędu przekładało się na powierzanie urzędnikom kancelarii funkcji społecznych i zaszczytów. Mowa tu o pełnieniu przez podstarościego czerskiego Kacpra Rykalskiego godności marszałka sejmiku w latach 1626, 1627 i 1635. Reprezentował on także dwukrotnie (w 1635 i 1638 r.) ziemię czerską na sejmie. Kacprowi Rykalskiemu powierzono obowiązki skarbowe w 1629 r. wybierając go jako poborcę podatku łanowego i czopowego. Z powierzonych funkcji wywiązał się właściwe skoro jeszcze w tym samym roku (1629) wyznaczono go do wybierania podatku podymnego. Wszedł także w skład delegacji odwożącej w 1640 r. pieniądze do Lwowa. Podstarości czerski stanowi jeden z licznych przykładów osób, które dzięki swej działalności administracyjnej awansowały w hierarchii urzędniczej i zyskały szacunek miejscowej szlachty.
Operation of the Czersk chancellery during the reign of the Vasa dynasty is an issue which has not yet been discussed in historiography, despite the fact that it was the first land of the Mazovian voivodship. The details of its workings are difficult to ascertain due to absence of direct sources on the subject, as the court books for nobility (Acta Terrestria et Castrensia) have not survived to present day. We can discuss its activities indirectly, based on instructions for local Sejmik (dietine), which for the period of Vasa reign constitute a near-complete material. The purpose of this article is to show the principles of operation of the Czersk chancellery and the matters related to its work. It played an important role in the life of the nobility, who in the instructions of the Sejmik demanded that its functioning be improved and that new rooms be built in the Czersk castle to enhance the work of the chancellery. This proves that the nobility of Czersk attached great importance to proper preservation and security of documents, which were certified and registered in the local office and concerned mostly property matters. The trust in the office translated into entrusting social functions and honours to the chancellery officials. It is worth mentioning here that Kacper Rykalski, the deputy starost of Czersk, held the office of Speaker of the Sejmik in 1626, 1627 and 1635, and represented the Czersk Land at the Sejm twice (in 1635 and 1638). Kacper Rykalski was entrusted with treasury duties in 1629, when he was appointed as the collector of the land tax and alcohol excise tax. He must have fulfilled his duties well, as in the same year (1629) he was appointed to collect the hearth tax also. Rykalski was a member of the delegation transporting money to Lviv in 1640. The deputy starost of Czersk is one of many examples of persons who rose in the official hierarchy thanks to their administrative activity and gained the respect of the local nobility.
Źródło:: Miscellanea Historico-Archivistica; 2021, 28; 75-88
0860-1054
Pojawia się w:: Miscellanea Historico-Archivistica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Z Prochowic do Lasu i z powrotem. Z badań nad początkami miasta nad dolną Kaczawą
From Prochowice to Las and back. Notes from research on the beginnings of the town on the Lower Kaczawa
Autorzy:: Boguszewicz, Artur
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2185233.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Historyczny
Tematy:: Middle Ages
Silesian Piasts
city
castle
archaeology
Legnica Duchy
Głogów Duchy
nobility
Prochowice
Las
Opis:: The article covers the history of the beginnings of the town of Prochowice against the background of the development of settlement along the lower portion of the Kaczawa river during the 13th and first half of the 14th century. Based on the results of archaeological research and analysis of written records, it can be said that the impulse for the construction of the castle in Prochowice, and then in its vicinity the chartered city of Las, was the competition between the Piasts of the Głogów and Legnica lines. After the end of the conflict between the princes, that estate was taken over as a fief of the Legnica princes by the lords from Prochowice, who combined the two domains, transferring their patrimonial name of Parchwitz to the town of Las.
Źródło:: Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka; 2018, 73, 3; 5-36
0037-7511
2658-2082
Pojawia się w:: Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Z dziejów wielkopolskiej linii rodu Klejna z Wiesiółki
The history of the greater Poland line of a family Klejna in Wiesiółka village
Autorzy:: Klejna-Wendt, Piotr
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/570943.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Biblioteka Wyższego Seminarium Duchownego Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej
Tematy:: Klejna
Skrzatusz
Wiesiółka
oberszter-lejtnant
szlachta
oficerowie
burggraf
Wielkopolska
autorament cudzoziemski
dragonia
Wałcz
Turno
Jastrowie
Fryderyk Wielki
Szwander
vice colonel
the nobility
officers
burgrave
the Greater Poland
foreign troops
dragoon
Frederick the Great
Opis:: Historia niemieckiego rodu Klein, pochodzącego z Mecklemburgii, rozpoczęła się w Wielkopolsce w roku 1652, kiedy to, wtedy jeszcze kapitan dragonów Ludwika Weihera, Georg Klein [zwany później w polskich pismach Jerzy Klejna] ożenił się z Anną Eufrozyną Simon, córką Martina Simon – burmistrza Wałcza. Artykuł opisuje losy rodziny osiadłej we wsi Wiesiółka koła Skrzatusza, którą król Jan Kazimierz darował podpułkownikowi Jerzemu Klejna wraz z herbem i prawami szlacheckimi za zasługi na polu boju w roku 1666. Następnie majątek przechodził na synów i wnuków pułkownika przez cztery pokolenia. Ostatnim posesorem majątku była Anna Szwander z Klejnów, która sprzedała ojcowiznę w 1808 roku, kończąc tym samym historię rodu Klejna w Wiesiółce.
A history of German family Klein, coming from Mecklenburg, began in the Greater Poland in 1652 when a captain of Ludwik Weiher’s dragoons, Georg Klein [later known as Jerzy Klejna] married Anna Eufrozyna Simon, a daughter of Martin Simon – a mayor of Wałcz. The article describes the fate of the family settled in the village Wiesiółka near Skrzatusz, which was given to Lieutenant Colonel Jerzy Klejna by the King Jan Kazimierz with both the coat of arms and the rights of the nobility. It was all granted for his contribution in the field of battle in 1666. The property had been passed to the Colonel’s sons and grandsons for four generations. The last possessor of the assets was Anna Szwander of Klejna who sold patrimony in 1808. Thus she ended the history of the family Klejna in Wiesiółka.
Źródło:: Rocznik Skrzatuski; 2016, 4; 125-139
2300-8296
Pojawia się w:: Rocznik Skrzatuski
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "nobility" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język