Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "niezależność sądów" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-14 z 14
    Tytuł:
    Obsadzanie składu sądu konstytucyjnego w Polsce i w innych państwach Europy Środkowej i Wschodniej w kontekście jego niezależności
    The filling composition of the constitutional court in Poland and other Central and Eastern European countries in the context of its independence
    Autorzy:
    Jarentowski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/941034.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    sądy konstytucyjne
    niezależność sądów
    Polska
    Europa Środkowa i Wschodnia
    constitutional courts
    independence of courts
    Polska
    Central and Eastern Europe
    Opis:
    Sądy konstytucyjne, by wykonywać swą funkcję kontroli konstytucyjności prawa powinny być niezależne od podmiotów stanowiących to prawo. Niezależność można zoperacjonalizować jako mechanizm obsadzania i zmiany składu sądów określony w przepisach, a także jako stopień trudności zmiany tych przepisów. W tej perspektywie można opisać zakres niezależności polskiego sądu konstytucyjnego na tle sądów w innych państwach Europy Środkowej i Wschodniej. Można stwierdzić, że jest pole do zwiększenia niezależności polskiego sądu, np. poprzez zwiększenie różnorodności podmiotów uprawnionych do obsadzania składu sądu czy wprowadzenie regularnej rotacji na stanowiskach sędziów w określonych terminach (w miejsce kadencji indywidualnych), jednak w największym stopniu niezależności sądu zagraża zgodna lub niezgodna z konstytucją ingerencja w skład i ustrój sądu konstytucyjnego, dokonywana w interesie większości rządzącej, która dokonuje tej ingerencji.
    Constitutional courts, in order to perform their function of the constitutional review, should be independent of the creator of that law. Independence can be operationalized as a mechanism for filling and changing the composition of courts as defined in the legislation, and also as a difficulty in changing these rules. In this perspective one can describe the extent of independence of the Polish constitutional court against the background of courts in other countries of Central and Eastern Europe. It can be said that there is a field to increase the independence of the Polish court, eg by increasing the diversity of entities entitled to fill the court or by introducing regular rotation in the positions of the judges at specific dates (instead of individual mandates). But the greatest degree of court independence threatens, compliant with constitution or unconstitutional interference in the composition and constitutional court system, done in the interest of the ruling majority that makes this interference.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2017, 5 (39); 201-223
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sędziowie i granice władzy demokratycznej w świetle Konstytucji RP
    Judges and the limits of democratic power in the light of the Constitution of the Republic of Poland
    Autorzy:
    Piotrowski, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/693193.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    judiciary
    constitution
    democracy
    constitutional interpretation
    judicial independence and independence of judges
    władza sądownicza
    konstytucja
    demokracja
    wykładnia konstytucji
    niezależność sądów i niezawisłość sędziów
    Opis:
    The essence of the democratic power established in the Constitution of the Republic of Poland is to limit this power in order to protect the rights of the individual against threats that may be posed by the rule of the majority, especially when this majority seeks to impose its values and beliefs on others. This limitation is expressed both by the principle of the separation and balance of powers and by the principle of a democratic rule of law, and  above all by the principle of the inherent and inalienable dignity of man. In the light of the Constitution, the supremacy of the nation as a constitutional value is not of an absolute nature, especially in the context of the special status of human rights which is anchored in the concept of dignity. The current Basic Law, granting the supreme authority to the Polish nation, requires that the authority of that supremacy be exercised in compliance with the principles and in forms set forth in the Constitution. This means in particular, the constitutional legitimacy of the judiciary to restrict, pursuant to the provisions of the Constitution as the supreme law, the powers of other authorities, as well as the authority (sovereign) exercising its power directly. The existence of independent judiciary leads, on the one hand, to the rejection in the conception of a democratic state, of the assumption of an unlimited scope of power of the governing authority, and on the other hand, to the recognition as a determinant of democracy of only those manifestations of the will of the majority, which have a constitutional legitimacy and are therefore in line with the version of the culture of human rights as enshrined in the Basic Law and which are accepted by judges at the time of the ruling.
    Istotą władzy demokratycznej ustanowionej w Konstytucji RP jest ograniczenie tej władzy po to, by chronić prawa jednostki przed zagrożeniami, jakie może stworzyć panowanie większości, zwłaszcza wtedy, kiedy dąży ona do narzucenia innym swoich wartości i przekonań. Ograniczenie to wyraża zarówno zasada podziału i równoważenia władz, jak i zasada demokratycznego państwa prawnego, a przede wszystkim zasada przyrodzonej i niezbywalnej godności człowieka. W świetle postanowień Konstytucji zwierzchnictwo Narodu jako wartość konstytucyjna nie ma absolutnego charakteru, zwłaszcza wobec zakotwiczonego w pojęciu godności szczególnego statusu praw człowieka. Obowiązująca ustawa zasadnicza, przyznając zwierzchnią władzę Narodowi, wymaga uznania za ustrojową przesłanką owego zwierzchnictwa sprawowanie go na zasadach i w formach określonych w Konstytucji. Oznacza to w szczególności konstytucyjną legitymację władzy sądowniczej do ograniczania – ze względu na postanowienia Konstytucji jako najwyższego prawa – pozostałych władz, jak też suwerena sprawującego swą władzę bezpośrednio. Istnienie niezależnego i niezawisłego sądownictwa prowadzi z jednej strony do odrzucenia w koncepcji demokracji założenia o nieograniczonym zakresie woli suwerena jako podmiotu władztwa państwowego, z drugiej zaś – do uznania za wyznacznik demokracji tych tylko przejawów woli większości, które mają legitymację konstytucyjną, a zatem zgodne są z wersją kultury praw człowieka zapisaną w ustawie zasadniczej i w czasie orzekania znajdującą akceptację sędziów.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 1; 215-229
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polscy prekursorzy pierwiastków demokracji na tle tradycji europejskiej
    Polish forerunners of democratic elements in the context of european tradition
    Autorzy:
    Kosiek, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/322141.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
    Tematy:
    tradycja demokratyczna
    wartości
    niezależność sądów
    wolność religijna
    wspólnota narodowa
    solidarność
    democratic tradition
    values
    independence of the judiciary
    religious freedom
    national community
    solidarity
    Opis:
    W niniejszym artykule autor dokonuje wyboru kilku wydarzeń z historii Polski i pokrótce analizuje je pod kątem ich znaczenia dla kształtowania się tradycji demokratycznej w Polsce. Wydarzenia te to wystąpienie Pawła Włodkowica na soborze w Konstancji, nadanie szlachcie przywileju jedlneńsko-krakowskiego, konfederacja warszawska, uchwalenie Konstytucji 3 maja, specyfika polskiej myśli wolnościowej w XIX w. i powstanie Solidarności. Ciąg przytoczonych wydarzeń pokazuje, że polska tradycja demokratyczna nie tylko nie odbiegała od analogicznej myśli europejskiej, ale nieraz znacznie ją wyprzedzała.
    In this article the author makes a selection of several events in the history of Poland and briefly analyze them in terms of their importance to the development of the democratic tradition. Among these events there are mission of Paul Włodkowic at the Council of Constance, the Jedlnia-Cracow privilege, the Warsaw Confederation, the Constitution the 3 rd of May, the specifics of Polish independence thought in the XIX century and the emergence of "Solidarity". In these events one can see that the Polish democratic tradition not only does not differ from similar European one but often has been far ahead of her.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2016, 98; 53-61
    1641-3466
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Odpowiedzialność władzy sądowniczej a odpowiedzialność dyscyplinarna sędziów
    Responsibility of the Judicial Power and Disciplinary Responsibility of Judges
    Autorzy:
    Machnikowska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1912134.pdf
    Data publikacji:
    2020-08-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    odpowiedzialność dyscyplinarna
    prawo do sądu
    niezależność sądów
    niezawisłość sędziego
    disciplinary responsibility
    right to a fair trial
    independence of courts
    independence of a judge
    Opis:
    Two circumstances: ineffective legal protection system and controversial cases of abandonment of enforcement of judges’ disciplinary liability have become a basis for justifying amendments to regulations on judges’ disciplinary liability. New solutions are characterised by, among other features, the limiting of the independence of the judiciary and subjecting it to increased control exercised by the legislature and the executive. The rationale behind these changes is to be sought for in a claim that courts of law are not a representative of the people which can be considered qual to the other authorities and that, therefore, having been abused by judges, the rights they have enjoyed hitherto (other than the administration of justice) should be constrained. Some judges and representatives of the jurisprudence reject this argumentation pointing out that rather than being conducive to the declared goals of improving the functioning of courts and of judges’ observance of law, the amendments result in the limiting of the citizen’s right to an independent tribunal. In these circumstances, a dispute has arisen over how a judge should act if the law on disciplinary liability prohibits their right to criticise or legally verify regulations depriving them of the guarantee of independence and impartiality. Do the statutable principles of disciplinary liability also determine all the principles of the judiciary liability? What if there is a difference of opinions between the representatives of the legislature and the executive versus those of the judiciary concerning an interpretation of the citizen’s right to a tribunal and of the notion of “independence of a tribunal”? Analysing the legal and doctrinal argumentation offered by both parties may facilitate answering these questions. This approach may also prove useful in determining whether enforcing the new principles of disciplinary liability will resolve the current crisis in the relationship between courts and the other authorities or, on the contrary, initiate its further stage.
    Dwie okoliczności: niesprawny system ochrony prawnej oraz kontrowersyjne przypadki zaniechania egzekwowania odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów, stały się podstawą uzasadnienia zmian w przepisach o odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów. Nowe rozwiązania charakteryzują się m.in. ograniczeniem niezależności władzy sądowniczej i poddaniem jej większej kontroli ze strony władzy ustawodawczej i wykonawczej. U podstawy tego przedsięwzięcia znajduje się teza, że sądy nie są równorzędnym, względem innych władz, reprezentantem Suwerena, a ich dotychczasowe prawa (poza sprawowaniem wymiaru sprawiedliwości) powinny być zawężone, ponieważ zostały przez sędziów nadużyte. Część sędziów i przedstawicieli jurysprudencji odrzuca tę argumentację wskazując, że zmiany nie służą deklarowanym celom poprawy funkcjonalności sądów i przestrzegania prawa przez sędziów, lecz skutkują ograniczeniem prawa obywatela do niezależnego sądu. W tych warunkach powstał spór, jak powinien zachować się sędzia, jeżeli ustawa o odpowiedzialności dyscyplinarnej zakazuje mu prawa do krytyki oraz do prawnej weryfikacji przepisów pozbawiających go gwarancji niezależności i niezawisłości. Czy ustawowe zasady odpowiedzialności dyscyplinarnej decydują także o wszystkich zasadach odpowiedzialności władzy sądowniczej? Jak przestawia się ta sytuacja w momencie różnicy zdań między przedstawicielami władzy ustawodawczej i wykonawczej, a przedstawicielami władzy sądowniczej, na temat interpretacji zasady prawa obywatela do sądu oraz samego pojęcia „niezależność sądu”. Pomocne w odpowiedzi jest przybliżenie prawnej i doktrynalnej argumentacji, na którą powołują się obie strony. Może być to też przydatne dla ustalenia czy egzekwowanie nowych zasad odpowiedzialności dyscyplinarnej zakończy obecny kryzys w stosunkach między sądami i pozostałymi władzami, czy przeciwnie - zainicjuje kolejny jego etap.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 4 (56); 35-74
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Analiza możliwości zmian w statusie sędziów Sądu Najwyższego USA w związku z pracami Prezydenckiej Komisji ds. Sądu Najwyższego
    Possible Changes in the Status of Justices of the American Supreme Court in the Light of the Presidential Commission on the Supreme Court of the United States
    Autorzy:
    Króliczek, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29551812.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Supreme Court of the United States
    judicial independence
    impeachment
    court-packing
    ethical conduct
    term limits
    Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych
    niezawisłość sędziowska
    niezależność sądów
    kadencyjność
    Opis:
    Niniejsze opracowanie poświęcone jest możliwości dokonania zmian w statusie sędziego Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych. Zagadnienie to było przedmiotem zainteresowania nauki polskiej w przeszłości. Wydaje się jednak, iż warto do niego powrócić. Asumptem dla podjęcia tych rozważań na nowo było powołanie przez prezydenta Joe Bidena Prezydenckiej Komisji ds. Sądu Najwyższego. Stanowiło to wyraz niezadowolenia Partii Demokratycznej z kierunku, jaki obrał w ostatnich latach zdominowany przez konserwatystów Sąd Najwyższy. Zadaniem Komisji było zaprezentowanie poglądów nauki na kilka zasadniczych kwestii związanych przede wszystkim ze statusem sędziego Sądu Najwyższego. W szczególności były to: możliwość poszerzenia składu Sądu, wprowadzenie wieku emerytalnego dla sędziów, możliwość skazania sędziego w procedurze impeachmentu za niezgodną z oczekiwaniami władzy politycznej wykładnię konstytucji oraz konieczność formalnego objęcia sędziów SN zasadami etycznymi stosowanymi wobec sędziów niższych instancji. Analiza tych zagadnień skupia się na konstytucyjności proponowanych w dyskursie rozwiązań prawnych oraz ich wpływie na autorytet i legitymację Sądu Najwyższego w świetle doświadczeń historycznych związanych z próbami wpływu polityków na jego działalność.
    This study is devoted to the possibility of changing the status of a justice of the Supreme Court of the United States. The impetus for undertaking this research was the creation of the committee for its reform by the US President. The issues analyzed in the study are: court-packing, the introduction of a retirement age for Supreme Court justices, the possibility of impeachment for interpreting the constitution inconsistent with the expectations of the political branches, and the need to formally cover Supreme Court justices with the ethical principles applicable to other federal judges. The analysis of these issues focuses on the constitutionality of the legal solutions proposed in the discourse and their impact on the authority and legitimacy of the Supreme Court in the light of historical experience related to attempts by politicians to influence its activities.
    Źródło:
    Roczniki Nauk Prawnych; 2023, 33, 2; 23-41
    1507-7896
    2544-5227
    Pojawia się w:
    Roczniki Nauk Prawnych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozdział władzy ustawodawczej od wykonawczej gwarancją niezależności sądownictwa w Polsce
    Personal separation of the legislative and the executive powers as guarantee of independence of the judiciary in Poland
    Autorzy:
    Sitek, Bronisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/451565.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi w Józefowie
    Tematy:
    niezawisłość
    niezależność sądów
    władza wykonawcza
    władza sądownicza
    równowaga władz
    rozdział władz
    independence
    independence of the courts
    executive power
    judiciary
    balance of powers
    separation of powers
    Opis:
    Trójpodział władz i koncepcja ich równowagi swoimi korzeniami sięgają końca epoki feudalnej. Zachodzące zmiany, obecnie inspirowane procesami globalizacyjnymi, sprawiają, że dochodzi do różnego rodzaju sporów. Przykładem tego są zmiany wprowadzane w systemie sądownictwa w Polsce. Toczące się dyskusje w sferze publicznej ujawniają podział dyskutantów na dwie grupy. Obie strony dyskusji posługują się swoistą terminologią i logiką dyskursu, nie mogąc dojść do porozumienia. W pracy zastosowana została metoda opisowa oraz analizy przepisów prawnych lub poglądów medialnych i politycznych. Konieczne wydaje się poszukiwanie trzeciej drogi rozwiązania tego konfliktu. A jest nią propozycja personalnego rozdzielenia władzy wykonawczej od ustawodawczej. Takie uzupełnienie koncepcji równowagi władz wymusi prowadzenie wewnątrzpartyjnej dyskusji o ważnych kwestiach ustrojowych. Brak takiej dyskusji negatywnie się ujawnia, w przypadku gdy partia przejmuje całą władzę w danym kraju.
    The tripartite system of the powers and the concept of their balance with their roots reaches the end of the feudal age. The changes that are currently being inspired by the globalization processes have caused a number of disputes. Examples of this are changes introduced in the area of organization and functioning of the judicial system in Poland. The ongoing discussion in the public sphere reveals the breakdown of discussers into two groups. Both sides of the discussion use a specific terminology and logic of the discourse and they are not able to reach agreement. This work uses a descriptive method and analysis of laws or media and political views. It seems necessary to look for a third way to resolve this conflict. This third way is a proposition of personal separation of executive power from the legislature power. Such an addition to the concept of the balance of power will force an inside-party discussion on the important issues of the political system. The lack of such discussion is undermined if one political party takes over entire power in a certain country
    Źródło:
    Journal of Modern Science; 2017, 34, 3; 79-90
    1734-2031
    Pojawia się w:
    Journal of Modern Science
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W sprawie zgodności z Konstytucją RP powoływania sędziów – członków Krajowej Rady Sądownictwa przez Sejm
    On the Compliance with the Constitution of the Republic of Poland of the Appointment of Judges – Members of the National Council of the Judiciary by the Sejm
    Autorzy:
    Frankiewicz-Bodynek, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2162182.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    niezależność sądów
    niezawisłość sędziów
    niezależność Krajowej Rady
    Sądownictwa
    Konstytucja RP
    zasady ustrojowe
    Independence of the Courts
    Independence of Judges
    Independence of the
    National Council of the Judiciary
    Constitution of the Republic of Poland
    Constitutional Principles
    Opis:
    The subject of this text is to determine whether Article 9a of the Law on the National Council of the Judiciary is compatible with the Constitution of the Republic of Poland. In order to answer this question, the relationship that should prevail between the various authorities in a system based on the principle of separation of powers was analyzed. Then, doubts were resolved as to whether the NCJ is a body appearing in the division of powers of the judiciary. In the end, it was concluded that in the RP, the Sejm should have no other creative powers over the judiciary than those expressly provided for in the Constitution of the RP. Otherwise, the chamber is placed in a position of unjustified supremacy vis-àvis the judiciary, and the judicial power provides no guarantee that human freedoms and rights will be decided by independent and impartial courts staffed by independent judges.
    Przedmiotem niniejszego tekstu jest ustalenie, czy art. 9a ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa jest zgodny z Konstytucją RP. W celu udzielenia odpowiedzi na to pytanie przeanalizowano relacje, jakie powinny panować pomiędzy poszczególnymi władzami w systemie opartym o zasadę podziału władz. Następnie rozwiano wątpliwości co do tego, czy KRS jest organem występującym w pionie władzy sądowniczej. Ostatecznie stwierdzono, że w RP Sejm nie powinien mieć innych kompetencji kreacyjnych wobec organów władzy sądowniczej, niż tylko te, które wyraźnie przewiduje Konstytucja RP. W przeciwnym razie izba postawiona jest w pozycji nieuzasadnionej supremacji względem judykatywy, a władza sądownicza nie daje gwarancji, iż o wolnościach i prawach człowieka rozstrzygać będą niezależne i bezstronne sądy obsadzone przez niezawisłych sędziów.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 6(70); 141-153
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niezależność sądów i niezawisłość sędziów z perspektywy prawa Unii Europejskiej
    Independence of the courts and judicial independence from the European Union law perspective
    Autorzy:
    Zawistowski, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/693798.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    democratic state
    rule of law
    independence of the courts
    judicial independence
    separation of powers
    right to fair trial
    demokratyczne państwo prawne
    niezawisłość sędziów
    niezależność sądów
    podział władz
    prawo do sądu
    Opis:
    The independence of the courts and the judiciary constitutes one of the foundations of the rule of law and is one of the basic values of the European Union. Judicial independence is also guaranteed by the principle of the separation of powers. According to this principle courts are the only competent body to execute judiciary powers and no other organs may be permitted to interfere in judicial decisions or their making. Democratic states must have the independence of the courts ensured in their constitutions. The basic function of judicial independence is ensuring citizens the right to a fair trial as provided in Article 6 of the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms and Article 45 of the Constitution of the Republic of Poland. From the point of view of the right to a fair trial the relationship between the independence of the courts and judicial independence on the one hand and the guarantee of the impartiality of the courts and of a fair trial on the other, is important. The independence of the courts and the judiciary is closely related to the principle of the responsibility of judicial authority.
    Niezależność sądów i niezawisłość sędziów stanowią jedną z podstaw państwa prawnego, należącego do podstawowych wartości Unii Europejskiej. Do zasad państwa prawnego należy zasada trójpodziału władz, stanowiąca równocześnie istotną gwarancję niezależności władzy sądowniczej. Zasada podziału władz oznacza, że do wyłącznej kompetencji władzy sądowniczej należy sprawowanie wymiaru sprawiedliwości i organy innych władz nie mogą ingerować w wykonywanie funkcji orzeczniczych przez sądy. W państwach demokratycznych istnieje potrzeba gwarancji niezależności władzy sądowniczej na poziomie norm konstytucyjnych. Podstawową funkcją niezależności sądów i niezawisłości sędziów jest zapewnienie obywatelom prawa do sądu w rozumieniu art. 6 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz art. 45 Konstytucji RP. Z punktu widzenia prawa do sądu ważne jest istnienie związku między niezależnością sądów i niezawisłością sędziów a gwarancją bezstronności sądu oraz gwarancją do sprawiedliwego rozpoznania sprawy przez sąd. Niezależność sądów i niezawisłość sędziów są ściśle powiązane z zasadą odpowiedzialności władzy sądowniczej.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2016, 78, 2; 7-13
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Status prawny sędziów w Finlandii. Analiza teoretyczno-prawna
    Legal status of judges in Finland. Theoretical and legal analysis
    Autorzy:
    Serzhanova, Viktoria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1920271.pdf
    Data publikacji:
    2021-02-28
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    status prawny
    sędziowie
    niezależność i niezawisłość sądów
    demokratyczne państwo prawne
    legal status
    judges
    autonomy and independence of courts
    democratic legal state
    Opis:
    Status prawny sędziów, oparty na zapewnieniu im niezawisłości oraz niezależnego funkcjonowaniu sądów stanowi podstawowy atrybut wymiaru sprawiedliwości, przesłankę i gwarancję zarazem urzeczywistnienia zasady demokratycznego państwa prawnego. Nie inaczej jest na gruncie systemu konstytucyjnego Finlandii. Cel niniejszego opracowania stanowi poddanie analizie statusu prawnego sędziów w Finlandii. Przedmiot analizy obejmuje zbadanie kwalifikacji wymaganych dla kandydatów na stanowiska sędziów, procedury ich powoływania i odwoływania oraz atrybuty realizacji ich niezależnego i niezawisłego statusu. Analiza prawna została przeprowadzona w oparciu o postanowienia Ustawy Zasadniczej z 1999 r. w zakresie statusu sędziów oraz przepisy stosownych ustaw o sądach i powoływaniu sędziów. Badanie to pozwoliło na stwierdzenie, że powyższe gwarancje umożliwiają obiektywne i bezstronne funkcjonowanie sądownictwa w Finlandii w zgodzie z zasadą demokratycznego państwa prawnego, gdyż w zakresie orzekania sądy są w pełni niezależne i niezawisłe oraz nie podlegają kontroli państwa, a orzeczenia sądowe są ostatecznym środkiem gwarantującym stronom poszanowanie ich praw w stosunkach z państwem.
    The legal status of judges, based on ensuring their autonomic and independent functioning, is a fundamental attribute of the system of justice, a prerequisite and a guarantee of the implementation of the principle of a democratic legal state. It is not different in the Finnish constitutional system. The aim of this study is to analyze the legal status of judges in Finland. The subject of the analysis covers the examination of the qualifications required from candidates for the post of a judge, the procedures for their appointment and dismissal, and the attributes of the realization of their autonomic and independent status. The legal analysis has been conducted on the grounds of the provisions of the Basic Law of 1999 regarding the status of judges and the provisions of the relevant laws on courts and the appointment of judges. This study allowed to conclude that the above guarantees enable the objective and impartial functioning of the judiciary in Finland in accordance with the principle of a democratic state ruled by law, as in terms of adjudication courts are fully autonomic and independent and are not subject to state control, while court judgments are the last resort guaranteeing parties respect for their rights in relations with the state.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 1 (59); 283-296
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Spór o wartości – sąd niezależny czy „zależny”, sędzia niezawisły czy „zawisły”
    A dispute on values – an independent or “dependent” court an independent or “dependent” judge
    Autorzy:
    Gomułowicz, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24987626.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    zasada trójpodziału władzy
    niezależność sądów
    niezawisłość sędziów
    ex iniuria non oritur ius
    lex falsa lex non est
    pozycja ustrojowa Krajowej Rady Sądownictwa
    separation of powers
    the independence of judges
    the independence of the courts
    state position of the National Judiciary Council
    Opis:
    Problematyka artykułu dotyczy istotnych z punktu widzenia demokratycznego państwa prawnego standardów funkcjonowania władzy sądowniczej. W kontekście konstytucyjnej zasady podziału i równowagi władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej analizuje problematykę odrębności i niezależności sądów od innych władz, znaczenie sędziowskiej niezawisłości i ustrojowej pozycji Krajowej Rady Sądownictwa, ocenia rozwiązania przyjęte w ustawie z dnia 8 grudnia 2017 roku o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa (Dz.U. z 2018 r., poz. 3) oraz ustawie z dnia 20 grudnia 2019 roku o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy o Sądzie Najwyższym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r., poz. 198). Ta analiza prowadzona jest w kontekście wyroku wydanego przez Naczelny Sąd Administracyjny w dniu 4 listopada 2021 r., sygn. III FSK 3626/21. Problem dotyczy powołań sędziowskich, a także asesorskich w trybie: wniosek „nowej Rady”, tj. „neo-KRS”, a postanowienie Prezydenta RP o powołaniu na urząd sędziego (asesora).
    The paper concerns standards of functioning of judiciary relevant from the point of view of a democratic legal state. It deals with a problem of separateness and independence of judiciary from other powers in the context of constitutional separation of powers. It emphasizes the importance of the independence of judges and the importance of the state position of the National Judiciary Council. The author assesses the solutions adopted in the Act of 8th December 2017 amending the Act on National Judiciary Council and in the Act of 20th December 2019 amending the Act on the Organisational Structure of Common Courts and other acts. The analysis is conducted along with the judgment of the Supreme Administrative Court of November 4, 2021 (no. III FSK 3626/21). The problem presented is a problem of appointing of the judges according to a new procedure: the proposal made by a „new Council” and the President’s decision to appoint a judge (assessor). The text is also a reply to prof. M. Dobrowolski’s text published in Tax Law Journal 2022, no. 4.
    Źródło:
    Kwartalnik Prawa Podatkowego; 2023, 1; 195-211
    1509-877X
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Prawa Podatkowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pozorna rysa na obliczu Temidy
    An apparent crack on the face of Themis
    Autorzy:
    Dobrowolski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2147087.pdf
    Data publikacji:
    2022-11-29
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    niezawisłość sędziów
    niezależność sądów
    Krajowa Rada Sądownictwa
    kompetencje Prezydenta RP w zakresie powoływania na stanowiska sędziowskie
    independence of judges
    independence of the courts
    the National Council of the Judiciary of Poland
    the powers of the President of the Republic of Poland with regard to judicial appointments
    Opis:
    Artykuł stanowi polemikę z tekstem A. Gomułowicza pt. Rysa na obliczu Temidy („Kwartalnik Prawa Podatkowego” 2022, nr 2, s. 29–38), który jest krytyczną, acz swoistą glosą do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 listopada 2021 r. (III FSK 3626/21) odnoszącego się do powołań sędziowskich (asesorskich) z udziałem obecnej KRS. Jest to glosa napisana w formie publicystyki prawniczej, połączonej dodatkowo z wykładem prawa konstytucyjnego, którego precyzja pozostawia wiele do życzenia. W efekcie w artykule pojawia się szereg tez stawianych nader swobodnie, co czyni je bardziej zbiorem refleksji luźno zainspirowanych wyrokiem NSA niż spójnym prawniczo wywodem (np. dotyczących testu Astradsson), albo tez stawianych z pominięciem dorobku orzeczniczego Trybunału Konstytucyjnego oraz doktryny prawa konstytucyjnego (np. w odniesieniu do prerogatywy Prezydenta RP). W rezultacie uznać należy, że autor nazbyt pobieżnie traktuje podjętą w wyroku NSA problematykę – raczej ogłasza tylko swoje przekonania, niż próbuje je udowadniać. W ten sposób jednak nie ma szans zbliżenia się do prawdy, którą – jak deklaruje – ceni sobie bardziej od przyjaźni.
    The article is a polemic with the text by A. Gomułowicz entitled A scratch on the face of Themis (“Kwartalnik Prawa Podatkowego” 2022, no. 2, pp. 29–38), which is a critical and at the same time a kind of gloss to the judgment of the Supreme Administrative Court of 4 November 2021 (III FSK 3626/21) concerning judicial (assessor) appointments with the participation of the current NCJ. This is a gloss written in the form of legal journalism combined additionally with a constitutional law lecture, the precision of which leaves much to be desired. As a result, the article contains a number of theses loosely inspired by the judgment of the Supreme Administrative Court (e.g., with regard to the Astradsson test) and put forward with disregard for the body of rulings of the Constitutional Tribunal and the doctrine of constitutional law (e.g., with regard to the prerogative of the President of the Republic of Poland). As a result, it should be concluded that the Author treats the issue raised in the NSA’s judgment too superficially, merely proclaims his convictions rather than trying to prove them. In this way, however, he has no chance of getting closer to the truth, which, as he declares, he values more than friendship.
    Źródło:
    Kwartalnik Prawa Podatkowego; 2022, 4; 259-265
    1509-877X
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Prawa Podatkowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy potrzebne są zmiany w konstytucyjnej karcie praw?
    Do we need to revise the constitutional charter of rights?
    Autorzy:
    Kędzia, Zdzisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/692916.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    constitution
    democracy
    independence of the judiciary and independence of judges
    control of constitutionality of the law
    constitutional reform
    constitutional moment
    constitutional crisis
    human and civil rights
    konstytucja
    demokracja
    niezależność sądów i niezawisłość sędziów
    kontrola konstytucyjności prawa
    reforma konstytucyjna
    moment konstytucyjny
    kryzys konstytucyjny
    prawa człowieka i obywatela
    konstytucyjna karta praw
    Opis:
    The article seeks to answer the question whether it is necessary to revise the charter of rights of an individual included in the Constitution of the Republic of Poland of 1997. The starting point is the reflection on the topicality of the Basic Law from the perspective of 20 years of its applicability. The conclusion is that the Constitution meets the criteria of modern constitutionalism uponwhich the systems of democratic states are based. The reform consisting in a thorough revision of the existing Constitution or in replacing it with a new basic law would have to be justified by the fulfilment of the ‘constitutional moment’ conditions, in line with Bruce Ackerman’s understanding of the term. The discussion devoted to the constitutional charter of rights focuses on theassessment of how the fundamental rights charter fulfils the criteria which guided its drafting, namely: the adequacy to the assessment of the relationship between the individual and the community that prevails in society; the compliance with international human rights standards; theuniversality of content; the jurisprudence. They lead to the conclusion that the charter of rights contained in the Constitution is an example of a modern regulation of the legal situation of an individual, consistent with the requirements of contemporary constitutionalism. However, this general assessment does not mean that it is pointless to consider the possibility or the need to refine the detailed solutions, or supplement the list charter, that could be made within the framework of the revision of the Constitution when this proves necessary. This thesis is illustrated with selected examples.
    Artykuł poszukuje odpowiedzi na pytanie, czy potrzebna jest rewizja karty praw jednostki zamieszczonej w Konstytucji RP z 1997 r. Punktem wyjścia są rozważania na temat aktualności ustawy zasadniczej z perspektywy dwudziestu lat jej obowiązywania. Ich konkluzją jest stwierdzenie, że Konstytucja RP spełnia kryteria nowoczesnego konstytucjonalizmu, na którym opierają się ustroje państw demokratycznych. Reforma polegająca na gruntownej rewizji obowiązującej konstytucji lub na zastąpieniu jej przez nową ustawę zasadniczą wymagałaby uzasadnienia poprzez spełnienie warunków „momentu konstytucyjnego”, tak jak to pojęcie rozumie Bruce Ackerman. Rozważania poświęcone konstytucyjnej karcie praw skupiają się na ocenie wypełnienia przez nią kryteriów, które kierowały pracami nad jej redakcją, a mianowicie: adekwatności do dominujących w społeczeństwie ocen relacji między jednostką a wspólnotą; zgodności z międzynarodowymi standardami praw człowieka; uniwersalności treści; jurydyczności. Prowadzą one do wniosku, że karta praw zawarta w Konstytucji RP stanowi przykład nowoczesnej regulacji sytuacji prawnej jednostki, zgodnej z wymogami współczesnego konstytucjonalizmu. Ta generalna ocena nie oznacza jednak braku celowości rozważań nad możliwością czy potrzebą optymalizacji szczegółowych rozwiązań, które mogłyby zostać dokonane w ramach nowelizacji konstytucji, gdy ta okaże się niezbędna. Teza ta jest zilustrowana wybranym przykładami.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 1; 61-80
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Agregacja sądów a agregacja preferencji
    Autorzy:
    Ochremiak, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1198831.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie
    Tematy:
    judgment aggregation
    preference aggregation
    unanimity preservation
    independence
    Arrow's theorem
    agregacja sądów
    agregacja preferencji
    zachowanie jednomyślności
    niezależność
    twierdzenie Arrowa
    Opis:
    In the paper we present an introduction to the theory of judgment aggregation and discuss its relation to the theory of preference aggregation. We compare the formal model of judgment aggregation, based on logic, with the formal model of preference aggregation. Finally, we present a theorem in judgmentaggregation which is an exact analogue of Arrow's theorem for strict preferences.
    Artykuł stanowi wprowadzenie do teorii agregacji sądów oraz porusza temat jej związków z teorią agregacji preferencji. Oparty na logice model formalny agregacji sądów porównany jest z modelem formalnym agregacji preferencji. Przedstawiony zostaje ponadto wynik w teorii agregacji sądów stanowiący dokładny odpowiednik twierdzenia Arrowa dla mocnych porządków.
    Źródło:
    Decyzje; 2011, 16; 43-72
    1733-0092
    2391-761X
    Pojawia się w:
    Decyzje
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rysa na obliczu Temidy
    A scratch on the face of Themis
    Autorzy:
    Gomułowicz, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2123421.pdf
    Data publikacji:
    2022-05-13
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    niezawisłość sędziów
    niezależność sądów
    pozycja ustrojowa i znaczenie Krajowej Rady Sądownictwa
    artykuły Konstytucji: 10, 45, 173, 186 ust. 1, 187 ust. 1 i 3
    demokratyczne państwo prawne
    kompetencje Prezydenta RP w zakresie powoływania na stanowiska sędziowskie
    test Astradssona
    the independence of judges
    the independence of the courts
    the political position and importance of the National Judiciary Council
    the meaning of Articles of the Constitution: 10, 45, 173, 186 act 1, 187 act 1 and 3
    democratic state ruled by law
    powers of the President of the Republic of Poland to appoint judges
    Astradsson test
    Opis:
    Artykuł dotyczy tezy wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 listopada 2021 r., sygn. III FSK 3626/21, a także jej uzasadnienia. Koncentruje się na fundamentalnych wadach, a mianowicie na: 1) błędnym założeniu, że Krajowa Rada Sądownictwa jest organem konstytucyjnym samorządu sędziowskiego (przeczy temu treść art. 187 ust. 1 Konstytucji RP); 2) błędnym uznaniu, że odwołanie wybieranych członków Rady, sędziów przed upływem ich czteroletniej kadencji jest wadliwością postępowania, podczas gdy jest to jaskrawe i bezdyskusyjne złamanie art. 187 ust. 3 Konstytucji RP; 3) bezpodstawnym przyjęciu, że Prezydent RP ma prawne podstawy do prowadzenia własnego merytorycznego postępowania, które weryfikuje zgłoszone przez Radę kandydatury na stanowiska sędziowskie; 4) nieuprawnionym stawianiu znaku równości pomiędzy KRS a „nową KRS”; 5) wadliwym zastosowaniu testu Astradssona.
    The article concerns the assessment of the thesis of the judgment of the Supreme Administrative Court of November 4, 2021 (no. III FSK 3626/21) as well as its justification. It focuses on the fundamental flaws, namely: 1) on the erroneous assumption made by judges that the National Judiciary Council is a constitutional collegiate body (the content of Article 187 (1) of the Constitution contradicts this); 2) on the erroneous recognition that the dismissal of elected members of the Council, judges, before the end of their 4-year term of office, is a defect in the procedure, while it is a clear and indisputable breach of Article 187, paragraph 3 of the Constitution; 3) on the unsubstantiated assumption that the President of the Republic of Poland has legal grounds to conduct his own substantive proceedings, which will verify the candidates for judicial posts submitted by the Council; 4) on the unauthorized equation between the NCJ and the neo-NCJ; 5) on a faulty application of the Astradsson test.
    Źródło:
    Kwartalnik Prawa Podatkowego; 2022, 2; 29-38
    1509-877X
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Prawa Podatkowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-14 z 14

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies