Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "nieumyślność" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-10 z 10
    Tytuł:
    Kilka uwag o przestępstwie z art. 233 k.k. (składanie fałszywych zeznań) po nowelizacji z 11 marca 2016 r.
    Autorzy:
    Budyn-Kulik, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/609421.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    false testimony
    expert testimonies
    negligence
    criminal code
    fałszywe zeznania
    opinie biegłych
    nieumyślność
    kodeks karny
    Opis:
    The Act of 11th March 2016 changed the Art.233 C.C. A new mitigated type of false testimony was introduced (when a wrong doer does his/her act because od threat of criminal responsibility) and involuntary type of false expert testimony. The punishment for the basic type was raised. The article presents critical view about the change. It deals also with some comparatistic aspects.
    Ustawą z dnia 11 marca 2016 r. zostały wprowadzone zmiany do art. 233 k.k. Dodano typ uprzywilejowany przestępstwa składania fałszywych zeznań, gdy sprawca czyni to z obawy przed grożącą mu odpowiedzialnością karną, oraz typ nieumyślnego sporządzenia fałszywej opinii przez biegłego, eksperta lub tłumacza. Podniesiono również karę za typ podstawowy. Artykuł przedstawia stanowisko krytyczne wobec tych zmian. Prezentuje również uwagi o charakterze prawnoporównawczym.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius); 2016, 63, 1
    0458-4317
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Usprawiedliwiony błąd co do znamion czynu zabronionego – próba oceny zasadności nowelizacji z dnia 20 lutego 2015 roku
    A justified mistake of fact – an attempt to assess the purposefulness of amendments of 20th February 2015
    Autorzy:
    Wójtowicz-Pytel, Patrycja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/476559.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    mistake
    subject party
    amendment
    inadvertence
    elements of a crime
    błąd
    strona podmiotowa
    nowelizacja
    nieumyślność
    znamiona przestępstwa
    Opis:
    One of the institutions, which underwent some significant changes as a result of the act amending The Criminal Code of 20th February 2015, is a mistake of fact under the Article 28 (1) of the Criminal Code. This institution is related to such basic issues of The Criminal Code as fault and a subject party. On the one hand, it standardises exclusion from criminal liability but on the other hand it entails certain doubts with regards to the amended law. It is questioned whether the amendment was actually necessary. As many theoreticians indicate, the consequences of the implementation of this regulation basically remain the same as in the case of the previous one. This amendment is perceived as a meaningless change only connected to its form. What is more, there is a new element added to the institution of a mistake of fact, namely justification. However, this element is not a novelty in the Criminal Code. The aim of this work is to assess the amendment and its purposefulness.
    Jedną z instytucji, podlegających istotnym zmianom w wyniku ustawy nowelizującej Kodeks karny z dnia 20 lutego 2015 roku jest błąd co do okoliczności stanowiącej znamię czynu zabronionego, uregulowany w art. 28 § 1 Kodeksu karnego. Instytucja ta jest powiązana z podstawowymi kwestiami nauki prawa karnego, jak wina i strona podmiotowa. Z jednej strony w wyniku nowelizacji przepisu mamy do czynienia z ujednoliceniem w kwestii wyłączenia odpowiedzialności karnej, z drugiej jednak strony pojawiły się co do znowelizowanego przepisu w nauce prawa karnego wątpliwości. Przede wszystkim czy istotnie nowelizacja w tym zakresie była niezbędna, jako że wielu teoretyków wskazuje na konsekwencje zastosowania regulacji, które nie są inne niż przy zastosowaniu poprzedniej regulacji. W związku z tym zmiana traktowana jest jako kosmetyczna dotycząca jedynie konstrukcji samego przepisu. Co więcej pojawiło się nowe znamię dodane do opisu instytucji błędu co do znamion czynu zabronionego, to znaczy usprawiedliwienia. Nie jest to jednak znamię nieznane nauce prawa karnego. Celem niniejszej pracy jest próba oceny nowelizacji i analizy jej celowości.
    Źródło:
    Studia Prawnicze: rozprawy i materiały; 2016, 2(19); 101-116
    1689-8052
    2451-0807
    Pojawia się w:
    Studia Prawnicze: rozprawy i materiały
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Reguły ostrożnościowe nieumyślnego przestępstwa finansowania terroryzmu (próba oceny) = Prudential rules for the unintentional crime of terrorist financing (evaluation attempt)
    Prudential rules for the unintentional crime of terrorist financing (evaluation attempt)
    Autorzy:
    Kędzierski, Maciej Aleksander.
    Powiązania:
    Wojskowy Przegląd Prawniczy 2021, nr 2, s. 36-78
    Data publikacji:
    2021
    Tematy:
    Finansowanie
    Nieumyślność (prawo)
    Terroryzm
    Artykuł z czasopisma fachowego
    Artykuł z czasopisma prawniczego
    Artykuł problemowy
    Opis:
    Ustawa z 23 marca 2017 roku o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw wprowadziła nowy typ przestępstwa – nieumyślne finansowanie terroryzmu. Przepis ten wywołał negatywne oceny, szczególnie brak reguł ostrożnościowych. Autor artykułu próbuje ustosunkować się do tych problemów i zaproponować określone rozwiązania.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    Wina w prawie karnym i prawie deliktów – przyczynek do dyskusji na temat tożsamości pojęcia winy w prawie polskim
    Fault (culpa) in criminal and tort law – a contribution to the discussion on the identity of fault in Polish law
    Autorzy:
    Zelek, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1595942.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    fault
    culpa
    criminal law
    delict
    tort
    intent
    negligence
    wina
    prawo karne
    delikt
    czyn niedozwolony
    umyślność
    nieumyślność
    Opis:
    Wina jest kategorią interdyscyplinarną, występującą m.in. w prawie karnym oraz cywilnym, zarówno materialnym, jak i procesowym. Pomimo niekwestionowanej obecności tego pojęcia w nauce prawa karnego i cywilnego oraz nierzadkim korzystaniem z niego przez ustawodawcę, termin ten nie został zdefiniowany w żadnych przepisach, w doktrynie ujmowany jest natomiast niejednolicie. Choć to samo pojęcie wykorzystywane jest na płaszczyźnie różnych dyscyplin naukowych, nie jest jasne, czy należy je rozumieć tożsamo w każdej z nich. Niniejszy artykuł stanowi próbę przyczynkarskiej analizy zagadnienia tożsamości winy w prawie polskim i koncentruje się na omówieniu podobieństw oraz różnic w podejściu do definiowania tego pojęcia w prawie karnym oraz w ramach przepisów o odpowiedzialności z tytułu czynu niedozwolonego.
    Fault (culpa) seems to be an interdisciplinary category, occurring among others in criminal and civil law, both material and procedural. Despite the undisputed presence of this concept in the science of criminal and civil law and the frequent use of it by the legislator, this term has not been defined in any law. The meaning of fault is not described in a uniform manner by the legal doctrine. Although the same concept is used in different scientific disciplines, it is not clear whether fault should be understood identically in each of them. This article is an attempt at fragmentary analysis of the issue of identity of the term “fault” in Polish law and focuses on discussing the similarities and differences in the approach to defining this concept in criminal law and on the basis of provisions on liability for tort.
    Źródło:
    Acta Iuris Stetinensis; 2019, 26, 2; 109-126
    2083-4373
    2545-3181
    Pojawia się w:
    Acta Iuris Stetinensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Principle of Subjectifying of Penal Liability and Guilt
    Zasada subiektywizacji odpowiedzialności karnej a wina
    Autorzy:
    Breguła, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22792451.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-30
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
    Tematy:
    wina
    subiektywizacja odpowiedzialności karnej
    zasada subiektywizacji
    przestępca
    nieumyślność
    guilt
    subjectification of penal law
    principle of subjectifying
    perpetrator
    inadvertence
    Opis:
    The article refers to the issue of the principle of subjectification of penal liability, rarely analyzed in the doctrine of penal law and judicial decisions. The main purpose of the discussion is to try to answer the question whether the principle of subjectivization, defined as one of the fundamental principles of penal law, can be equated with the principle of guilt. For the purposes of the considerations contained in the article, it was necessary to determine the essence of the guilt and determine whether the structure of the offence contains elements other than guilt related to the subjectification of liability. It was also necessary to determine whether all premises of guilt always relate solely to issues related to subjectivization.
    Artykuł porusza rzadko analizowaną w doktrynie prawa karnego i orzecznictwie sądowym kwestię istoty zasady subiektywizacji odpowiedzialności karnej. Podstawowym celem rozważań jest próba odpowiedzi na pytanie czy zasada subiektywizacji, określana jako jedna z fundamentalnych zasad prawa karnego, może być utożsamiana z zasadą winy. Na potrzeby rozważań zawartych w artykule koniecznym było ustalenie istoty zawinienia i określenie, czy w strukturze przestępstwa występują inne niż związane z winą elementy mające znacznie dla subiektywizacji odpowiedzialności. Niezbędne było także ustalenie, czy wszystkie przesłanki zawinienia zawsze odnoszą się wyłącznie do kwestii związanych z subiektywizacją.
    Źródło:
    Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego; 2019, 14, 16 (2); 17-25
    2719-3128
    2719-7336
    Pojawia się w:
    Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O dwóch odmianach wzorców osobowych w prawie karnym
    About two types of personified models in criminal law
    Autorzy:
    Lipiński, Konrad
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/692670.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    intent
    negligence
    recklessness
    reasonable man
    duty of care
    reasonable foreseeability
    umyślność
    nieumyślność
    wzorzec osobowy
    reguły postępowania z dobrem prawnym
    obiektywna przewidywalność
    Opis:
    The article is an attempt to determine whether the reasonable man standard used in criminal law constitutes a uniform category. The author concludes that this figure is applied on two basic levels: (i) to determine the perpetrator’s consciousness of actus reus, and (ii) to define the duty of care, including reasonable foreseeability. This observation makes it possible to distinguish two basic types of the aforementioned standard, which differ from each other not only in the subject of the reference but also in their internal structure.
    Artykuł stanowi próbę określenia, czy stosowane w prawie karnym wzorce osobowe stanowią kategorię jednolitą. Autor dochodzi do wniosku, że figury te stosowane są na dwóch zasadniczych płaszczyznach: do ustalenia stanu faktycznego w zakresie stanu świadomości sprawcy czynu zabronionego oraz do określenia wymaganego od niego standardu postępowania w stosunku do dobra prawnego (co dotyczy również powinności przewidzenia określonych stanów rzeczy). Spostrzeżenie to pozwala na wyróżnienie dwóch zasadniczych odmian wzorców osobowych – wzorca rekonstrukcyjnego oraz wzorca optymalizacyjnego (normatywnego), które różnią się od siebie nie tylko przedmiotem odniesienia, ale i wewnętrzną konstrukcją.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 2; 61-73
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    CZYN POPEŁNIONY W „AFEKCIE” WEDŁUG KONCEPCJI ARYSTOTELESA
    Crimes of passion according to Aristotle
    Autorzy:
    Kubiak, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2096773.pdf
    Data publikacji:
    2022-08-20
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    rzymskie prawo karne; przestępstwo w afekcie; odpowiedzialność karna; wina; umyślność/nieumyślność.
    Roman criminal law; crimes of passion; criminal liability; guilt, voluntary/involuntary.
    Opis:
    Dzieła filozofczne stanowią jedno z ważnych źródeł poznania praw antyku. Pośród nich Etyki Arystotelesa zasługują na szczególne wyróżnienie. Bogactwo i dojrzałość jego myśli inspirować mogą do refleksji nad obowiązującym systemem prawa. Filozof poświęca znaczną część swoich rozważań rozróżnieniu działań zależnych i niezależnych od woli człowieka. Na ich tle czyni kilka ważnych uwag na temat oceny moralnej czynów popełnionych pod wpływem emocji, które odnieść można do ich oceny prawnej. W jego refleksjach wybrzmiewają też reminiscencje szerokiego wachlarza współczesnych instytucji prawa karnego: od zagadnień związanych z pojęciem czynu, rodzajem i stopniem winy sprawcy oraz przymusem i brakiem świadomości, po bardziej wysublimowane kwestie, jak niepoczytalność, zawinienie na przedpolu czynu czy właśnie czyny popełnione w „afekcie”.
    Ancient works on philosophy are an important source of information on the laws observed in Antiquity, and Aristotle’s Ethics is a special instance of this phenomenon. The abundance and maturity of his ideas on the law may inspire reflection on our current legal system. Aristotle devotes a considerable part of his Ethics to the distinction between voluntary and involuntary acts. He uses this discussion as a background to some important remarks on the moral assessment of acts committed under the influence of emotions which may relate to their legal evaluation. His reflections hark back to a wide range of the criminal law institutions of his times, such as the ancient concept of an offence and issues related to this, the type and degree of the offender’s guilt, his acting under duress or lack of awareness, as well as more sophisticated issues such as insanity, culpability prior to the commission of the offence, and crimes of passion.
    Źródło:
    Zeszyty Prawnicze; 2022, 22, 2; 89-120
    2353-8139
    Pojawia się w:
    Zeszyty Prawnicze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ograniczona względami ekonomicznymi dostępność świadczeń zdrowotnych a naruszenie przez lekarza reguł ostrożności
    Economically limited health care benefits and the breach of precautionary measures by a doctor
    Autorzy:
    Dąbek, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/499738.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    błąd medyczny
    świadczenie zdrowotne
    reguły ostrożności
    aktualna wiedza medyczna
    nieumyślność
    medical error
    health services
    prudential rules
    current medical knowledge
    crime committed without intent
    Opis:
    Odpowiedzialność karną lekarza łączy się powszechnie z problematyką błędu medycznego, choć właściwie odpowiada on nie za sam błąd medyczny, jako że prawo karne nie zna przestępstwa polegającego na popełnieniu błędu medycznego, ale za ewentualne jego skutki, które mogą być kwalifikowane jako nieumyślne spowodowanie śmierci, nieumyślne spowodowanie ciężkiego, średniego albo lekkiego uszczerbku na zdrowiu bądź nieumyślne narażenie na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Nie można oczywiście wykluczyć wystąpienia sytuacji, w której lekarz swoim zachowaniem zrealizowałby znamiona typu umyślnego, jednakże na potrzeby niniejszej publikacji przyjęto, że co do zasady lekarz działa w celu ratowania dóbr prawnych, jakimi są życie i zdrowie pacjenta, nie zaś z zamiarem narażenia ich na niebezpieczeństwo bądź naruszenia, a ewentualne negatywne skutki dla życia i pacjenta, powstałe w miejsce lub obok zamierzonego stanu rzeczy, nie są przez niego objęte umyślnością. Kluczowym warunkiem uznania, że czyn popełniony został nieumyślnie jest ustalenie, że sprawca naruszył reguły ostrożnego postępowania, wymagane w danych okolicznościach. W odniesieniu do zawodu lekarza na pierwszy plan wysuwa się wśród nich wymóg stosowania się do wskazań aktualnej wiedzy medycznej. Autorka przekłada ten obowiązek na grunt realiów systemu ochrony zdrowia i rozważa, jaki wpływ na jego niedopełnienie mają okoliczności ograniczonej względami ekonomicznymi dostępności świadczeń zdrowotnych oraz w jaki sposób niedostatek środków finansowych może rzutować na naruszenie przez lekarza reguł ostrożnego postępowania, o których mowa w art. 9 § 2 Kodeksu karnego.
    Criminal liability of a physician is commonly connected with the issue of medical error. However, precisely speaking a doctor is not liable for the medical error itself since the criminal law does not provide for that type of criminal offence, but for its potential consequences which may be qualified as manslaughter, unintentional causing of serious, average or light detriment to the health or unintentional exposure to danger of loss of life or grievous bodily harm. One cannot exclude the occurrence of situations when a doctor by his behaviour fulfils the features of intentional crime, however for the purposes of this paper, it is reasonable to assume that generally a physician intents to protect personal interests, such as life and health of a patient, and does not act with the intention to infringe them or expose them to danger, and any plausible negative consequences for life and health of a patient which arise from or as a result of a given situation are not deliberate. A key condition indicating that the act has been committed unintentionally is the fact that the perpetrator infringed the precautionary measures required under particular circumstances. With respect to the physician the requirement to act in accordance with the actual medical knowledge seems to play a key role. The author contrasts this obligation with the system of health protection and discusses how the economically limited health care benefits influence the failure to comply with it, as well as how the shortage of financial resources may impact on the breach by a doctor of the precautionary measures stipulated in art. 9 § 2 of the Criminal Code.
    Źródło:
    Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM; 2016, 6
    2299-2774
    Pojawia się w:
    Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The principles of guilt – remarks on the background of the Polish penal code
    Zasady winy – uwagi na temat kontekstu polskiego kodeksu karnego
    Autorzy:
    Komadowska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38697110.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    wina
    zasada subiektywizacji
    normatywna teoria winy
    psychologiczna teoria winy
    relacyjna teoria winy
    umyślność
    nieumyślność
    guilt
    principle of subjectivization
    normative theory of guilt
    psychological theory of guilt
    relational theory of guilt
    intentionality
    unintentionality
    Opis:
    Wina, oprócz karalności i karygodności, stanowi element definicji przestępstwa. Literatura fachowa szeroko opisuje problemy związane z istotą winy i tworzy jej definicje. Nie ma jednak w tym względzie zgody i przedstawiono kilka dalszych istotnych teorii winy. Kodeks z roku 1997 po raz pierwszy wprowadził przyznanie się do winy i rozwiązania dotyczące winy, które zasadniczo różnią się od poprzednich. Autorka niniejszego artykułu próbuje przyjrzeć się bliżej problemowi winy, jego istotności dla odpowiedzialności karnej, jak również stara się wskazać, które rozwiązania dotyczące winy sprawcy przestępstwa zostały przyjęte przez obowiązujący kodeks.
    Guilt, besides punishability and culpability, constitutes an element of the definition of a crime. Scientific literature broadly describes problems pertaining to the essence of guilt and it creates its definitions. However, there is no agreement in this respect and a few more important theories of guilt have been put forward. The 1997 code for the first time introduced the declaration of guilt and the solutions about guilt which principally differ from the previous ones. The Author of the present paper makes an attempt to get a closer look at the problem of guilt, its importance for penal liability as well as trying to point out which solutions concerning the perpetrator’s guilt have been adopted in the present code.
    Źródło:
    Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL; 2014-2015, 10-11, 1; 115-125
    1896-6365
    Pojawia się w:
    Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Społeczno-wartościujący (normatywny) a deskryptywny charakter strony podmiotowej czynu zabronionego. Kompleksowe a (czysto) normatywne ujęcie winy (na przykładzie regulacji urojenia znamienia kontratypu i znowelizowanego ar t. 28 par . 1 KK z 1997 r.)
    The societal -evaluative (normative) and the descriptive character of the mens rea of a criminal offence. A comprehensive against a (purely) normative account of fault (the example of the regulation of error as to the existence of a circumstance excluding unlawfulness and Article 28 § 1 of the Criminal Code as am ended)
    Autorzy:
    Jędrzejewski, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1596053.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    essence of an act (Tatbestand in German)
    elements of an offence
    illegality
    fault
    finalism
    H. Welzel
    error as to an element of a criminal offence
    error as to the existence of a circumstance excluding unlawfulness
    purely normative theory of fault
    so-called intent theory (Vorsatztheorie in German)
    so-called strict theory of fault (die strenge Schuldtheorie in German)
    comprehensive
    psychological-normative theory of fault
    theory of negative elements of a criminal offence
    finality
    dolus eventualis
    non-intention
    negligence
    directional function of actualization of elements of an offence
    directional function of actualization of mens rea
    Article 28 § 1 of the Criminal Code
    Article 29 of the Criminal Code
    istota czynu (niem. Tatbestand)
    znamiona typu czynu zabronionego
    bezprawność
    wina
    finalizm
    błąd co okoliczności stanowiącej znamię typu
    błąd co do okoliczności stanowiącej znamię sytuacji wyłączającej bezprawność
    czysto normatywna teoria winy
    tzw. teoria zamiaru (niem. Vorsatztheorie)
    tzw. ścisła teoria winy (niem. die strenge Schuldtheorie)
    kompleksowa
    psychologiczno- normatywna teoria winy
    teoria negatywnych znamion czynu zabronionego
    finalność
    zamiar ewentualny
    nieumyślność
    niedbalstwo
    funkcja wskaźnikowa realizacji znamion typu
    funkcja wskaźnikowa realizacji znamion strony podmiotowej
    art. 28 par. 1 kodeksu karnego
    art. 29 kodeksu karnego
    Opis:
    Tematem artykułu jest sporna w nauce prawa karnego problematyka wzajemnej relacji między istotą czynu zabronionego (niem. Tatbestand) a pozostałymi elementami struktury przestępstwa, tj. bezprawnością czynu oraz winą. Autor szczególną uwagę poświęca zagadnieniu charakteru relacji między stroną podmiotową czynu zabronionego i winą. Ma to związek z wysuwaną w nauce polskiej tezą o konieczności radykalnej separacji tych płaszczyzn, która jest realizowana w przepisach polskiego kodeksu karnego z 1997 roku. Charakterystyczne dla takiego stanowiska są regulacje, których przedmiotem jest błąd co do znamienia sytuacji wyłączającej bezprawność czynu (art. 29) oraz błąd co okoliczności stanowiącej znamię typu (art. 28 § 1 w brzmieniu nadanym nowelizacją z 20 lutego 2015 r.). U podstaw tych regulacji leży założenie, że znamiona podmiotowe (umyślność i nieumyślność) należą wprawdzie do zespołu znamion typu czynu zabronionego, jednakże nie mają żadnego konstytutywnego znaczenia zarówno przy ustalaniu bezprawności czynu, jak i winy sprawcy. Umyślność i nieumyślność są ostro oddzielone od winy (rozumianej „czysto normatywnie”). W takim ujęciu zespół znamion typu czynu zabronionego (istota czynu) ma charakter deskryptywny i jest wolny od jakiegokolwiek wartościowania. Stanowisko takie prezentował w nauce niemieckiej twórca „finalizmu” H. Welzel, a w nauce polskiej A. Zoll. Autor artykułu przeprowadza analizę poglądów H. Welzla po jego „ontologicznym zwrocie” w szóstej dekadzie XX wieku. Denormatywizacja pojęcia m.in. umyślności na płaszczyźnie znamion typu czynu zabronionego, jego oddzielenie od każdego kontekstu wartościującego doprowadziło finalistów do przyjęcia tzw. ścisłej teorii winy (die strenge Schuldtheorie). Podobnie rzecz przedstawia się na gruncie systematyki przestępstwa akceptowanej w ośrodku krakowskim (A. Zoll). Urojenie znamienia okoliczności wyłączającej bezprawność nie wyłącza bezprawia czynu umyślnego i rozstrzygane jest wyłącznie na płaszczyźnie winy (art. 29 polskiego kodeksu karnego). Wyrazem poglądu o konieczności denormatywizacji znamion podmiotowych typu jest również nowe brzmienie art. 28 § 1. Autor opracowania prezentuje stanowisko odmienne, opowiadając się za społeczno- wartościującym (normatywnym) ujęciem istoty czynu i umyślności (zamiaru). Oznacza to, że przy określaniu przedmiotu zamiaru (świadomości sprawcy) są lub mogą być istotne nie tylko „okoliczności faktyczne” będące podstawą znamion typu, ale również ich społeczny (normatywny) kontekst i znaczenie, świadomość społecznej szkodliwości), a być może nawet ocena prawna czynu. Pominięcie tego całego kontekstu (umyślność ujęta „naturalistycznie”) prowadzi zaś do tzw. ścisłej teorii winy. Zdaniem Autora, trafna jest koncepcja całkowitego wyłączenia bezprawia umyślnego: w wyniku urojenia znamienia kontratypu sprawca chce obiektywnie czegoś zgodnego z prawem. Jednocześnie umyślność musi znaleźć swoje miejsce (również) na płaszczyźnie winy (kompleksowa, psychologiczno-normatywna teoria winy). Realizacja znamion typu niesie ze sobą zarówno ujemną ocenę w sferze bezprawia (bezprawności), jak i winy. Na obydwu płaszczyznach pełni ona funkcję „wskaźnikową”, a więc typizacja czynu obejmuje również elementy zawinienia. Zdaniem Autora, zamiar bezpośredni należy lokować zarówno w bezprawiu, jak i winie. Kompleksowy, mieszany charakter można również wykazać w przypadku tzw. zamiaru ewentualnego oraz nieumyślności. Dlatego Autor krytycznie ocenia postulaty rezygnacji z kompleksowych konstrukcji lekkomyślności i niedbalstwa oraz wspomnianą wyżej nowelizację art. 28 § 1 kodeksu karnego. Jego zdaniem, swego rodzaju domniemanie winy umyślnej może wynikać z wartościującego charakteru umyślności (funkcja w obszarze winy). Konsekwentna denormatywizacja pojęcia nieumyślności (dawnej „lekkomyślność”, „niedbalstwo”) doprowadziła w nauce polskiej do konstatacji, że strona podmiotowa „nieumyślności” to po prostu „brak zamiaru”. Nowe brzmienie art. 28 § 1 kodeksu karnego wraz z określonym otoczeniem normatywnym i jego wykładnią (negatywne sformułowania art. 1 § 3 i 28 § 1, obiektywistyczna interpretacja art. 9§2) prowadzi do niedającego się zaakceptować na gruncie prawa karnego demokratycznego państwa prawnego rezultatu: przyjęcia domniemania winy nieumyślnej na podstawie realizacji li tylko znamion przedmiotowych czynu zabronionego. Potrzeba pozytywnego ustalania możliwości przewidzenia sprawcy na podstawie konkretno-indywidualnie (subiektywnie) interpretowanej przesłanki art. 9 § 2 kodeksu karnego („mógł przewidzieć”) wynika z braku wskaźnikowej funkcji nieświadomej nieumyślności, realizacja znamion takiego typu nie niesie ze sobą ujemnie ocenianej decyzji sprawcy.
    The paper tackles the mutual relation between the essence of a criminal offence (Tatbestand in German) and other elements comprising the structure of a criminal act, i.e. illegality and fault, a matter contentious in the study of criminal law. Special attention is devoted to discussing the character of the relation between the mens rea of an offence and fault. This is related to a postulate often put forward by Polish academic commentators that it is necessary to radically separate these two notions. This view is reflected in the provisions of the 1997 Polish Criminal Code. In line with such an argument are regulations whose subject is error as to the existence of a circumstance excluding illegality (Article 29) and error as to an element of an offence (Article 28 § 1 as amended on 20 February 2015). Underpinning these regulations is the assumption that the elements of mens rea (intention and non-intention) belong to the elements of an offence, however they have no constitutive significance both as regards establishment of illegality of an act as well as the offender’s fault. Intention and non-intention are sharply separated from fault (perceived “purely normatively”). According to this account the totality of elements of a prohibited act (the essence of an act) is of a descriptive character and remains free from any evaluation. The view has been endorsed by H. Welzel, the founder of “finalism” in the German literature, and A. Zoll in Poland. The paper attempts an analysis of the view of H. Welzel following his “ontological swerve” in the 1960s. Denormativization of, inert alia, the concept of intention as an element of an offence, separation thereof from any evaluative context, has led finalists to adopting the so-called strict theory of fault (die strenge Schuldtheorie). The situation is similar as regards the systematics of offences accepted by representatives of the Cracow school of thought (A. Zoll). Error as to the existence of a circumstance excluding unlawfulness does not exclude the illegality of an intentional act and this shall be resolved exclusively by reference to fault (Article 29 of the Polish Criminal Code). Also, the new wording of Article 28 § 1 is a manifestation of the view that mens rea elements of an offence shall be subject to denormativization. The author argues contrary in the paper, contending in favour of a societal-evaluative (normative) account of the essence of an act and intention (intent). This means that, when the object of intention (the offender’s consciousness) is ascertained, of significance are or may be not only “factual circumstances” forming the foundation of the elements of an offence, but also their societal (normative) context and meaning, awareness of social harmfulness), or even, potentially, the legal assessment of an act. To overlook this entire context (intention perceived “naturalistically”) leads to the so-called strict theory of fault. The author maintains that the concept mandating total exclusion of intentional illegality is correct: in cases of error as to the existence of a circumstance excluding unlawfulness the offender objectively wants something legal. At the same time, intention must (also) finds its place alongside fault (comprehensive, psychological-normative theory of fault). Actualization of the elements of an offence triggers a negative assessment both in the realm of illegality and that of fault. For in both realms it performs a “directional” function, therefore the typification of a criminal act shall already encompass elements of fault. The paper argues that direct intention shall be located both within illegality and fault. A comprehensive, hybrid character may also be proven as regards so-called dolus eventualis and non-intention. This is why the author furnishes a critique of the views in support of renouncing comprehensive theories of carelessness and negligence and of the aforementioned amendment to Article 28 § 1 of the Criminal Code. In his estimation, some form of presumption of intentional fault may result from the evaluative character of intention (its function within the realm of fault). Consistent denormativization of the notion of non-intention (previously known as “carelessness”, “negligence”) led Polish academic commentators to the conclusion that the mens rea of “non-intention” is simply “lack of intent”. The new wording of Article 28 § 1 of the Criminal Code, together with certain normative context and its construction (negative formulations of Articles 1 § 2 and 28 § 1, the objectivist interpretation of Article 9 § 2) gives rise to an account unacceptable in the criminal law within a democratic state governed by the rule of law: endorsement of a presumption of non-intentional fault based upon the actualization of the actus reus of a criminal offence. The need to positively establish the possibility of an offender’s foresight by reference to a concrete-individual (subjective) interpretation of the requirement Article 9 § 2 of the Criminal Code (“could have foreseen”) stems from unconscious non-intention’s lack of directional function, and an actualization of the elements of such offence does not induce a negative assessment of the offender’s decision.
    Źródło:
    Acta Iuris Stetinensis; 2018, 21, 1; 69-95
    2083-4373
    2545-3181
    Pojawia się w:
    Acta Iuris Stetinensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-10 z 10

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies