- Tytuł:
-
Rola reformacji w kształtowaniu się literatury litewskiej: fenomen Donelaitisa
The role of the Reformation in the creation of Lithuanian literature: the phenomenon of Donelaitis - Autorzy:
- Kuzborska, Alina
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/1365627.pdf
- Data publikacji:
- 2021
- Wydawca:
- Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
- Tematy:
-
reformacja
Kristijonas Donelaitis
Metai
piśmiennictwo religijne
niemiecka recepcja
litewska recepcja
tłumaczenie na polski
reformation
religious literature
German reception
Lithuanian reception
Polish translation - Opis:
-
The Reformation features as a cultural force in the emergence of Lithuanian literature. Lithuanian writing developed in Prussian Lithuania, starting with the printing of the first Lithuanian book, Martynas Mažvydas’s Lutheran catechism, which appeared in 1547 in Königsberg, then the centre of Protestantism in Prussia. Over the course of almost 300 years, many generations of Lutheran pastors, mostly of German origin, trained here and published religious literature for Lithuanian parishes. Reflecting the Enlightenment ideas radiating from Königsberg, as well as the increase in publishing, the first work on secular themes was Metai (the seasons) by Lutheran pastor Kristijonas Donelaitis. A didactic poem concerning the four seasons of the year, regarding the work and everyday lives of Lithuanian peasants in Prussia, it was written in the second half of the 18th century but only published almost 40 years after the poet’s death. Ludwik Rhesa’s bilingual Lithuanian-German edition from 1818 facilitated a dual reception of Don-elaitis’s work. In the nineteenth century, he was known primarily in East Prussia, whilst in the twentieth century his work was more popular in Lithuania. From the post-war period up to the present day, research into his work continues in Lithuania, where he is considered the “Father of Lithuanian Literature”. Donelaitis’s work has been translated into many languages. The Polish translation of Zygmunt Ławrynowicz’s Metai was published in Olsztyn in 1982
Reformacja jawi się jako czynnik kulturotwórczy w powstaniu literatury litewskiej. W Litwie Pruskiej rozwijało się piśmiennictwo litewskie, począwszy od druku pierwszej książki litewskiej, katechizmu luterańskiego Martynasa Mažvydasa, który ukazał się w 1547 r. w Królewcu, ówczesnym ośrodku protestantyzmu w Prusach. W ciągu niemalże 300 lat wykształciło się tu wiele pokoleń pastorów luterańskich, przeważnie pochodzenia niemieckiego, którzy wyda-wali literaturę religijną na potrzeby parafii litewskich. Na podłożu oświeceniowych idei promieniujących z Królewca, a także wzmożonego ruchu wydawniczego mógł powstać pierwszy utwór o tematyce świeckiej – Metai [Pory roku] pastora luterańskiego Kristijonasa Donelaitisa. Poemat dydaktyczny o czterech porach roku, o pracy i życiu codziennym chłopów litewskich w Prusach powstał w drugiej połowie XVIII w., jednakże opublikowany został prawie 40 lat po śmierci poety. Dwujęzyczne litewsko-niemieckie wydanie Ludwika Rhesy z 1818 r. zapoczątkowało podwójną recepcję dzieła Donelaitisa. W XIX w. był on znany przede wszystkim w Prusach Wschodnich, począwszy od XX w. recepcja jego dzieła przechyla się w stronę litewskości. Od okresu powojennego aż do dnia dzisiejszego nie ustają na Litwie badania nad jego twórczością, gdzie jest uważany za „ojca literatury litewskiej“. Dzieło Donelaitisa doczekało tłumaczeń na wiele języków. Polskie tłumaczenie Metai Zygmunta Ławrynowicza ukazało się w Olsztynie w 1982 roku. - Źródło:
-
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2021, 312, 2; 189-208
0023-3196
2719-8979 - Pojawia się w:
- Komunikaty Mazursko-Warmińskie
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł