Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "nazwiska" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 51
Tytuł:
Nazwiska polskie derywowane od nazw narzędzi rolniczych
Polish surnames derived from names of agricultural tools
Autorzy:
Lica, Zenon
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950997.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
onomastyka
antroponimia
nazwiska
etymologia
Opis:
The aim of the article is to analyse appellatives, recorded in "The Dictionary of surnames used in Poland in the 21st century", which were derived from Polish and German names of agricultural tools. Personal names created in this manner indivisualised a person, indicating his profession according to the metonymic model DOER FOR INSTRUMENT. The surnames subject to analysis were: "Brona", Ger. "Egge", "Cep", Ger. "Flegel", "Kosa", Ger. "Sense", "Lemiesz", Ger. "Pflugschar", "Pług", Ger. "Pflug", "Radło", Ger. "Rührpflug", "Sierp", Ger. "Sichel", "Socha", Ger. "Hakenpflug". At the moment of their creation, these surnames were characteristic of lower social strata: peasants or craftsmen. The nominainstrumenti carrier could have been the user or the maker of a given tool. The surnames are then vehicles of content and values connected with a particular individual, thus fulfilling the culture-forming function.
Źródło:
Studia Wschodniosłowiańskie; 2014, 14; 217-228
1642-557X
Pojawia się w:
Studia Wschodniosłowiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Współczesne polskie nazwiska patronimiczne (z sufiksami -icz, -owicz/-ewicz) pochodzenia ormiańskiego
Modern Polish Patronymic Surnames (with Suffixes such as -icz, -owicz/-ewicz) of Armenian Origin
Autorzy:
Trzeciak, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1774202.pdf
Data publikacji:
2021-06-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
antroponimia
nazwiska
nazwiska polskie
Ormianie w Polsce
język ormiański
nazwiska ormiańskie
anthroponymy
surnames
Polish surnames
Armenians in Poland
Armenian language
Armenian surnames
Opis:
Przedmiotem artykułu są współczesne polskie nazwiska patronimiczne (z formantami -icz, -owicz/ -ewicz), które zawdzięczają pochodzenie (lub też mogą zawdzięczać) leksemom ormiańskim (zaliczam do nich również zarmenizowane antroponimy genetycznie obce). Pierwsi Ormianie – posługujący się językiem kipczackim – przybyli na ziemie polskie w XIV wieku. W XVIII wieku na Kresach Południowo-Wschodnich pojawiła się kolejna ormiańska fala migracyjna, przybysze posługiwali się dialektem należącym do grupy zachodnioormiańskiej. Otoczenie słowiańskie (polskie i ruskie – ukraińskie) wpływało na stopniową slawizację ormiańskich antroponimów: kipczackie leksemy czy ormiańskie sufiksy patronimiczne zastępowano słowiańskimi sufiksami patronimicznymi. W opracowaniu zawarto 57 antroponimów (ujętych w 25 hasłach słownikowych), które pochodzą (lub mogą pochodzić) od ormiańskich onimów.
The main topic of this article are modern Polish patronymic surnames (with the suffixes -icz, -owicz/-ewicz), whose origins can be pointed to, or are owed to, Armenian lexemes (the author also encompasses Armenianised anthroponyms which are hereditarily foreign). The first Armenians‑who used the Kipchak language‑arrived in Polish lands in the 14th century. During the 18th century, in the South-Eastern Borderlands, a new Armenian wave of migrants arrived; the newcomers used to communicate in a dialect which belonged to the Western Armenian group of dialects. The Slavic surroundings they found themselves in (Polish and Ruthenian-Ukrainian) gradually influenced the Armenian anthroponyms: both Kipchak lexemes and Armenian patronymic suffixes were modified with Slavic patronymic suffixes. In this article, there are presented 57 anthroponyms (contained in 25 dictionary entries) which originate from, or may come from, Armenian proper nouns.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 6; 155-170
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O niektórych mniej popularnych modelach nazwisk odimiennych na Podlasiu (Bielsk Podlaski , Hajnówka , Siemiatycze )
On some less popular patterns of surnames originating from forenames used in the Podlasie region (Bielsk Podlaski, Hajnówka, Siemiatycze)
Autorzy:
Mordań, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1897132.pdf
Data publikacji:
2018-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
językoznawstwo
onomastyka
antroponimia
nazwiska
nazwiska odimienne
linguistics
onomastics
anthroponymy
surnames
surnames originating from forenames
Opis:
Celem artykułu jest omówienie najmniej popularnych modeli nazwisk odimiennych współcześnie występujących w Bielsku Podlaskim, Hajnówce i Siemiatyczach. W oparciu o dane statystyczne ustalono, że wśród nazwisk posiadających formalne wykładniki nazwiskotwórcze najniższą frekwencją odznaczają się antroponimy derywowane przyrostkami -ow/-ew (np. Charitonow, Wasiljew), -enko (np. Antonienko, Roszczenko), -in/-yn (np. Danilin, Guryn), -ejko (np. Miczejko), -owiak (np. Waszkowiak), -enia (np. Mojsienia). Zaledwie jednokrotnie odnotowano w badanym źródle nazwiska na -ajło (Kiczkajło), -anis (Walendukanis), -atus (Polikatus), -eńko (Stasieńko), -(l)er (Feszler), -ów (Sobków), -son (Patterson). W podstawach motywacyjnych wystąpiły przede wszystkim imiona pochodzenia chrześcijańskiego (w wariancie wschodniosłowiańskim /cerkiewnym lub polskim), rzadziej pojawiły się imiona słowiańskie nieposiadające motywacji religijnej (np. w nazwiskach Dobrenko, Jaganow, Myślejko, Radzymin).
The article discusses the least popular formative patterns of surnames originating from forenames used today in Bielsk Podlaski, Hajnówka and Siemiatycze. Analysis of statistical data revealed that among surnames with formative elements the least frequent were derivative anthroponyms with the suffixes -ow/-ew (e.g. Charitonow, Wasiljew), -enko (e.g. Antonienko, Roszczenko), -in/-yn (e.g. Danilin, Guryn), -ejko (e.g. Miczejko), -owiak (e.g. Waszkowiak), -enia (e.g. Mojsienia), as well as single cases of surnames ending with -ajło (Kiczkajło), -anis (Walendukanis), -atus (Polikatus), -eńko (Stasieńko), -(l)er (Feszler), -ów (Sobków), -son (Patterson). Considering motivational aspects, most surnames were derived from forenames associated with Christian culture (in the Eastern Slavic/Orthodox Church or Polish variants), and less frequently from forenames not associated with religion (in surnames such as Dobrenko, Jaganow, Myślejko, Radzymin).
Źródło:
Linguodidactica; 2018, 22; 125-142
1731-6332
Pojawia się w:
Linguodidactica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazwiska patronimiczne z formantem -owicz/-ewicz w inskrypcjach nagrobnych na wybranych cmentarzach wschodniej Lubelszczyzny
Patronymic surnames with suffix -owicz/-ewicz in tombstone inscriptions on selected cemeteries on the east of Lublin region
Autorzy:
Kojder, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951076.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
nazwiska patronimiczne
pogranicze polsko-wschodniosłowiańskie
inskrypcje nagrobne
Opis:
The paper analyzes patronymic surnames with suffix -owicz/-ewicz in tombstone inscriptions on selected cemetery on southern Podlasie region. The studied inscriptions are dated as covering two centuries: from the 19th to the 21st centuries. In the tombstone inscriptions from cemetery in Bereść, Hanna, Holeszów, Kodeniec and Wyryki 372 attestations of patronymic surnames with suffix -uk were collected, written in Polish (Roman script) and in Ukrainian (in different varieties of the Cyrillic script).
Źródło:
Studia Wschodniosłowiańskie; 2016, 16
1642-557X
Pojawia się w:
Studia Wschodniosłowiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Die Naturgewalt in deutschen Familiennamen
Żywioły w nazwiskach niemieckich
Elements of nature in German surnames
Autorzy:
Guz, Marzena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594186.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
onomastyka
antroponimy
nazwiska
żywioły
onomastics
anthroponyms
surnames
elements
Opis:
Przedmiotem artykułu są nazwiska niemieckie utworzone od nazw żywiołów. Materiał badawczy pochodzi ze słowników: Hansa Bahlowa, 1976, Deutsches Namenlexikon. Familien- und Vornamen nach Ursprung und Sinn erklärt, Suhrkamp, Baden-Baden; Josefa Karlmanna Brechenmachera, 1957–1960, Etymologisches Wörterbuch der Deutschen Familiennamen. A–J, C.A. Starke Verlag, Limburg a.d. Lahn; tegoż, 1960–1963, Etymologisches Wörterbuch der Deutschen Familiennamen. K–Z, C.A. Starke Verlag, Limburg a.d. Lahn; Duden. Familiennamen. Herkunft und Bedeutung. Bearbeitet von Rosa und Volker Kohlheim, 2005, Dudenverlag, Mannheim–Leipzig–Wien–Zürich; Maksa Gottschalda, 1954, Deutsche Namenkunde. Unsere Familiennamen nach ihrer Entstehung und Bedeutung, de Gruyter, Berlin oraz Horsta Naumanna, 1989, Familiennamenbuch, VEB Bibliographisches Institut, Leipzig. W opracowaniu poszukuje się odpowiedzi na pytania o budowę słowotwórczą nazwisk. Występują tu nazwiska niederywowane słowotwórczo, derywaty oraz nazwiska zdaniowe. Pod względem semantyki większość zestawionych nazwisk to antroponimy jednomotywacyjne. Nieliczne nazwiska są pochodzenia dolnoniemieckiego, a niektóre posiadają odmianki graficzne.
The subject of the paper is German surnames derived from names denoting elements. The research material originates from the following dictionaries: Hans Bahlow, 1976, Deutsches Namenlexikon. Familien- und Vornamen nach Ursprung und Sinn erklärt, Suhrkamp, Baden-Baden; Josef Karlmann Brechenmacher, 1957–1960, Etymologisches Die Naturgew alt in de utschen Familien amen ... 49 Wörterbuch der Deutschen Familiennamen. A–J, C.A. Starke Verlag, Limburg a.d. Lahn; Josef Karlmann Brechenmacher, 1960–1963, Etymologisches Wörterbuch der Deutschen Familiennamen. K–Z, C.A. Starke Verlag, Limburg a.d. Lahn; Duden. Familiennamen. Herkunft und Bedeutung. Bearbeitet von Rosa und Volker Kohlheim, 2005, Dudenverlag, Mannheim–Leipzig–Wien–Zürich; Max Gottschald, 1954, Deutsche Namenkunde. Unsere Familiennamen nach ihrer Entstehung und Bedeutung, de Gruyter, Berlin; Horst Naumann, 1989, Familiennamenbuch, VEB Bibliographisches Institut, Leipzig. The study is an attempt to search for an answer concerning the derivational morphology of surnames. The corpus subjected to analysis includes non-morphologically-derived surnames, derivatives and sentence-derived surnames. In terms of semantics, the majority of the surnames under analysis are anthroponyms with a single motivation. A few surnames are of Low German origin. Some surnames of the analysed material have graphical varieties.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 65; 37-49
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wartości w nazwiskach genetycznie niemieckich na Warmii u schyłku XVIII wieku
Values in genetically German surnames in Warmia at the end of the 18th century
Autorzy:
Guz, Marzena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594356.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
onomastyka
nazwiska
Warmia
język niemiecki
onomastics
surnames
German language
Opis:
Badaniem objęto nazwiska o niemieckiej genezie, odnotowane na Warmii pod koniec XVIII wieku. Celem artykułu jest znalezienie odpowiedzi na pytanie, jakie wartości i antywartości zostały utrwalone w antroponimach z badanego okresu. Materiał badawczy do niniejszego szkicu pochodzi z czasopisma „Zeitschrift für die Geschichte und Altertumskunde Ermlands“, z zeszytu specjalnego pt. „Die Bevölkerung des Ermlands 1773. Die ältesten Präsentationstabellen des Hochstifts. Band 3 – Register“. Jest to kataster sporządzony przez Niemców po pierwszym rozbiorze Polski dla celów podatkowych na Warmii. Analizę przeprowadzono na podstawie wybranych przykładów. Zbiór warmińskich nazwisk wskazuje, jakie wartości ceniono najbardziej lub na jakie cechy charakteru lub wyglądu zwracano baczną uwagę. Należą tu nazwiska z klas: «Witalność i jej brak»; «Chudość i otyłość / nieumiarkowanie w jedzeniu»; «Erudycja i prostactwo»
The study encompassed surnames of German origin, recorded in Warmia at the end of the 18th century. Its aim was to find out what values and anti-values were preserved in anthroponyms of the period. The study material was taken from the periodical “Zeitschrift für die Geschichte und Altertumskunde Ermlands“ from its special volume entitled “Die Bevölkerung des Ermlands 1773. Die ältesten Präsentationstabellen des Hochstifts. Band 3 – Register”. It is a cadastral register prepared by the Germans for fiscal purposes in Warmia after the first partition of Poland. The analysis was conducted on selected examples. The set of Warmian surnames indicates what values were most esteemed or what traits of personality or appearance attracted people’s attention. These are surnames belonging to the following classes: Vitality or a lack thereof; Thinness and obesity / Intemperance in eating; Erudition and crudeness.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2015, 61; 17-28
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Noms de famille issus de l’artisanat en France et en Pologne
Surnames from Artisan Names in France and in Poland
Autorzy:
Piechnik, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1798529.pdf
Data publikacji:
2019-11-04
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
nazwiska; patronimy; rzemiosło; rzemieślnik
family names; surnames; patronyms; handicraft; artisan
Opis:
NAZWISKA ODRZEMIEŚLNICZE WE FRANCJI I W POLSCE Artykuł analizuje nazwiska pochodzące od nazw rzemieślniczych we Francji i w Polsce. Przedstawia ich pochodzenie (w tym wpływy obce), typy i słowotwórstwo. Można stwierdzić między innymi, że nazwiska francuskie są krótsze, ale mają wiele wariantów dialektalnych, podczas gdy nazwiska polskie są dłuższe i mają bardziej bogatą derywację. Artykuł podaje także ranking takich nazwisk w statystykach demograficznych obu krajów: kowal jako etymon okazuje się najbardziej popularny. W pierwszej pięćdziesiątce we Francji są jeszcze: piekarz, młynarz i murarz; zaś w Polsce: krawiec i szewc. Noms de famille issus de l’artisanat en France et en Pologne L’article analyse les noms de famille issus de noms artisanaux en France et en Pologne. Il présente leurs origines (y compris des influences étrangères), types et formation de mots. On peut voir, entre autres, que les noms de famille français sont plus courts, mais ont beaucoup de variantes dialectales, tandis que les noms de famille polonais sont plus longs et ont une dérivation plus riche. L’article montre aussi la position de tels noms de famille dans les statistiques démographiques des deux pays : le forgeron comme étymon s’avère le plus populaire. Dans la top cinquantaine on peut trouver encore en France : fournier (boulanger), meunier et maçon ; tandis qu’en Pologne : couturier et cordonnier.
The article analyses surnames originating from artisan names in France and in Poland. It presents their origins (including foreign influences), types and word formation. We can see, among other things, that the French surnames are shorter, but have many dialectal variants, while the Polish surnames are longer and have a richer derivation. The article also focuses on demographic statistics of such surnames in both countries: the blacksmith as an etymon is the most popular. In the top 50, there are also in France: baker, miller and mason; while in Poland: tailor and shoemaker.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 8; 59-80
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O stereotypach konotowanych przez niektóre modele współczesnych nazwisk (próba weryfikacji w oparciu o materiał z Bielska Podlaskiego)
Stereotypes connoted by certain models of contemporary surnames (attempt at verification based on material from Bielsk Podlaski)
Autorzy:
Mordań, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475551.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
językoznawstwo
onomastyka
antroponimia
nazwiska
stereotypy
linguistics
onomastics
anthroponymy
surnames
stereotypes
Opis:
W artykule przedstawiono zależność między poszczególnymi typami strukturalnymi współczesnych nazwisk mieszkańców Bielska Podlaskiego a przynależnością konfesyjną ich nosicieli. Celem nadrzędnym była próba weryfikacji zasadności funkcjonowania stereotypów konotowanych przez określone modele nazwisk z uwzględnieniem czynnika etniczno-wyznaniowego. Do analizy wykorzystano nazwiska rodziców dzieci ochrzczonych w dwóch bielskich parafiach — prawosławnej i rzymskokatolickiej. Poszczególne typy nazwisk omówiono na tle obu grup wyznaniowych. Uwagę zwrócono na formanty nazwiskotwórcze antroponimów (przede wszystkim -ski, -owicz/-ewicz oraz -uk/-czuk). Badania wykazały, że omawiana zależność tylko częściowo znajduje potwierdzenie we współczesnym nazewnictwie mieszkańców miasta. Antroponimy z przyrostkiem -ski stanowią 44,1% zbioru wszystkich analizowanych nazwisk bielskich katolików i 21,9% zasobu nazwisk bielszczan wyznania prawosławnego. Dla nazwisk na -owicz/-ewicz odsetek ten wynosi odpowiednio 9,4% i 12,1%, natomiast dla nazwisk na -uk/-czuk — 12,3% (katolicy) i 33,7% (prawosławni
The paper presents the relationship between individual structural types of modern surnames of people living in Bielsk Podlaski, and the religious denomination of their owners. The main aim of the study was to verify the legitimacy of stereotypes connoted by certain models of surnames with an emphasis on ethnic and religious aspects. Parental surnames of children baptised in two parishes of Bielsk Podlaski, Orthodox and Roman Catholic, were analysed. Individual types of surnames were discussed with reference to both religious groups. The analysis was focused on surname-forming elements of anthroponyms (mainly -ski, -owicz/-ewicz and -uk/-czuk). The study demonstrated that the discussed relationship is only in part reflected in the contemporary surnames of town residents. Anthroponyms with the -ski suffix account for 44.1% of all surnames of Roman Catholics and 21.9% of all surnames of Orthodox people from Bielsk Podlaski. For surnames ending with -owicz/-ewicz this ratio is 9.4% and 12.1%, respectively, and for surnames ending with -uk/-czuk — 12.3% (Roman Catholics) and 33.7% (Orthodox).
Źródło:
Socjolingwistyka; 2016, 30; 189-206
0208-6808
Pojawia się w:
Socjolingwistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Małgorzata Magda-Czekaj, Wybrane typy słowotwórcze nazwisk (-icz, -owicz, -ewicz, i z podstawowym -k-) okresu średniopolskiego w ujęciu historyczno-społecznym, Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN, Kraków 2011, s. 369
Autorzy:
Iglewska, Sylwia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2118362.pdf
Data publikacji:
2013-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
recenzja
antroponomastyka
typy słowotwórcze nazwisk
antroponimy
onomastyka
nazwiska
okres średniopolski
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2013, 13; 439-443
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nieznane staropolskie nazwy osobowe na -mir i -sław, ukryte we współczesnych polskich nazwiskach
The Unknown Old Polish Personal Names Ending in -mir and -sław Hidden in Contemporary Polish Names
Autorzy:
Kreja, Bogusław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2127781.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
współczesne nazwiska
staropolskie nazwy osobowe
contemporary surnames
old-Polish personal names
Opis:
The paper is based on the material contained in the ten-volume Dictionary of Names Used in Contemporary Poland, ed. by K. Rymut and in the Dictionary of Old-Polish Personal Names, ed. by W. Taszycki. It consists of three parts. In the first part consisting of such names as Rezmer (etc.) and Celmer (etc.), I reconstructs such old-Polish names as Redzimir (< Radzimir) and Żelimir; they are not confirmed in the SSNP. In the second part there are such names as Brommer, Kammer and Stammer, in the SSNO they are not confirmed; I interpret them as the effect of the respective reconstructed and abbreviated words, and thus confirmed directly or indirectly, the ancient two-element names like Bronimir, Kanimir and Stanimir. Finally, in the third part I devote space to such names as Cyrklaff (etc.) and Niecław (etc.). The name Cyrklaff is a graphic and phonetic transformation of the German name of the place Zirzlaff (Western Pomoria) with the historical inscriptions of the type Sillezlaw of 1335; this name is derived from the old-Polish Sulisław, noted from the twelfth century onward. The name Niecław I propose to derive from the name Niecisław, which has not been confirmed in the SSNO. Its forms, respectively reduced, would be contemporary names of the type Necel or Niec. The series of contemporary names Niecław − Necel − Niec would be somewhat analogical to such series of the contemporary names as e.g. Węcław − Wencel − Wenc.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2002, 49-50, 6; 205-217
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazwy zawodów, godności i urzędów jako podstawy motywacyjne współczesnych nazwisk Podlasian
Contemporary surnames of Podlasie derived from the names of professions, courtesy titles and professional titles
Autorzy:
Mordań, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2031209.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
językoznawstwo
onomastyka
antroponimia
nazwiska
nazwy odzawodowe
linguistics
onomastics
anthroponymy
surnames
trade names
Opis:
The paper presents contemporary surnames of Podlasie derived from the names of professions, courtesy titles, held offices and performed functions. Several groups of anthroponyms were identified through etymological analysis of the gathered material, primarily focused on the semantics of word roots. Contemporary surnames were formed from the following categories of words associated with: 1) crafts (Bondar, Kowalczuk), 2) agriculture, forestry and animal production (Fiszer, Pastuszak), 3) food preparation (Kucharczuk, Mielczarek), 4) trade (Budnik, Salnikow), 5) protection of objects and facilities (Leśnik, Pasiecznik), 6) mansion service (Dworańczyk, Pachołek), 7) music (Fidler, Grajko), 8) occasional functions (Drużba, Krzyżak), 9) religion (Kirchner, Monachowicz), 10) military service (Atamańczyk, Janczar), 11) public offices (Rejent, Tywonek), 12) social status (Dziedzic, Ofman), 13) others (Godun, Stangryciuk). Some surnames (e.g. Budnik, Hajduk, Pachołek) were allocated to more than one category because of their polysemous lexemes. From a linguistic point of view the analysed surnames come from Polish (Cieśla, Krawiec), East Slavic (Czebotariow, Monach), German (Rezler, Sznajderuk) or Baltic words (Dojlida). In terms of word formation, most surnames are the equivalents of common names (Kołodziej, Ogrodnik), although there are also derivative surnames with suffixes (Korolko, Szwajdych), some representing the patronymic model (Majstrowicz, Tokarzewicz; Puszkaruk, Szklaruk) or having genetically possessive suffixes (Kniaziew, Winnikow).
Źródło:
Studia Wschodniosłowiańskie; 2020, 20; 265-287
1642-557X
Pojawia się w:
Studia Wschodniosłowiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Omijanie odmiany imion i nazwisk, czyli nowy sposób unikania fleksji przez Kościół (na przykładzie parafii podkarpackich)
Failure to inflect first names and surnames, or a new way of avoiding inflection by the Church (based on the example of selected parishes in Podkarpacie)
Autorzy:
Kurek, Halina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1992212.pdf
Data publikacji:
2021-12-29
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
imiona
nazwiska
nominatywizacja
globalizacja
Kościół
first names
surnames
nominativisation
globalisation
the Church
Opis:
Przedmiotem  artykułu jest pokazanie nowego, zmodyfikowanego sposobu unikania rodzimej fleksji przez Kościół rozumiany tu  jako instytucja reprezentowana przez księży. Materiałową podstawę pracy stanowią imiona i nazwiska wyekscerpowane z intencji mszalnych i ogłoszeń parafialnych zamieszczanych w internecie od października 2020 r. do marca 2021 r. przez wybrane parafie podkarpackie. Umieszczanie intencji mszalnych  na stronach internetowych parafii spowodowało, że  błędy fleksyjne nabierały trwałego charakteru i łatwo mogły być wykazane. Aby się nie narazić na krytykę niepoprawności językowej, w tekstach ogłoszeń Kościół zdecydował się więc na  zastosowanie wybiegu omijania odmiany imion i nazwisk. Analiza tekstów intencji mszalnych wykazała, że w Kościele gwałtownie szerzy się urzędniczy, praktyczny model odmiany preferujący nominatywizację imion i nazwisk i zestawianie ich w formie wykazów. Kostnienie, w postaci mianownikowej, imion i nazwisk zmarłych (poprzedzonych symbolem krzyża), w opozycji do czynnych fleksyjnie nazw własnych osób żyjących, powoduje, że w intencjach mszalnych unieruchomiona fleksyjnie forma imienia i nazwiska (nawet bez krzyża) zaczyna być traktowana jako językowy symbol osoby zmarłej. 
The subject of the article is to show a new, modified way of avoiding Polish inflection by the Church, understood here as an institution represented by priests. The analysis included first names and surnames excerpted from Holy Mass intentions and parish announcements published on the Internet from October 2020 to March 2021 by selected parishes of the Podkarpacie region. Publishing Mass intentions on the parish website resulted in the fact that inflection mistakes became permanent and could easily be indicated. In order to avoid criticism for linguistic incorrectness, the Church decided not to inflect first names and surnames in the messages published online. The analysis of the Mass intentions indicates that the Church promotes the use of an official and practical model of inflection that prefers nominativisation of names and surnames, as well as writing them in the form of lists. First names and surnames of the deceased (which are preceded by the symbol of the cross) are written in the nominative form, as opposed to inflected names of living parishioners. As a result, a name/surname that is not inflected (even without the cross) has begun to be perceived as a linguistic symbol of a dead person.
Źródło:
Onomastica; 2021, 65, 2; 179-188
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
UŻYCIE NAZWISK ŻEŃSKICH Z SUFIKSEM -icha/-ycha JAKO PRZYKŁAD DIALEKTYZACJI ANTROPONIMÓW (NA PRZYKŁADZIE NAZWISK KOBIET ZE ŚWIATA POLITYKI)
THE SUFFIX -icha/-ycha AS AN EXAMPLE OF DIALECTS APPLIED IN ANTHROPONYMY. A STUDY OF THE SURNAMES OF WOMEN INVOLVED IN POLITICS
Autorzy:
KUCHARZYK, RENATA
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/971816.pdf
Data publikacji:
2017-12-29
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
nazwiska żeńskie
sufiks -icha/-ycha
dialektyzacja
female surnames
suffix -icha/-ycha
dialectisation
Opis:
The article presents the phenomenon in which the dialectal suffix -icha/-ycha is used to create feminine variants of surnames of women involved in politics. The subject of the analysis includes the surnames of women politicians (e.g. Kopaczycha < Kopacz), as well as the surnames of wives and daughters of famous politicians (e.g. Pawlaczycha < Pawlak). Such dialectal anthroponyms not only perform an identification function, but they are also used to fulfil various communication objectives. The material which is analysed in this article comes from the utterances of Internet users posted on various forums.
Źródło:
Onomastica; 2017, 61/2; 277-287
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 51

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies