Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "mythological" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 37
Tytuł:
Otbiranie moloka u korov (k issledovaniju odnogo mifologičeskogo motiva)
TAKING AWAY THE MILK FROM COWS. INQUIRY INTO A MYTHOLOGICAL MOTIF
Autorzy:
Archipenko, Natal’ja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611376.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
mythological system
the folklore of the Cossacks of the Don river
short tales bylichki
the theme of milk taken away from cows
witches
snake
the image of a catfish
system mitologiczny
folklor Kozaków dońskich
byliczki
motyw „odbierania mleka krowom”
czarownice
wąż
obraz suma
Opis:
System mitologiczny określonej społeczności możemy opisywać według postaci i według motywów. Autorka proponuje połączyć oba sposoby. Poddaje przykładowej analizie motyw „odbierania mleka krowom” znany w folklorze Kozaków dońskich (w tzw. byliczkach i wierzeniach) oraz w całej Słowiańszczyźnie i pokazuje, że pod różnicami kryją się istotne zbieżności. Zbieżności dotyczą motywu i jego funkcji, zaś różnice – postaci. W folklorze dońskich Kozaków istotami, które odbierają mleko krowom są: czarownice, wąż domowy i sum; w folklorze wierzeniowym innych Słowian – czarownica i wąż. Jednak, jak stwierdza autorka, chociaż w dońskiej tradycji występują trzy postacie, genetycznie mamy do czynienia z dwiema – z czarownicą i wężem. Obraz suma w dońskich byliczkach mógł powstać przez rozdzielenie słowiańskich złożonych wyobrażeń o wężu, które to wyobrażenia łączą w sobie charakterystyki węża-zmieja i suma (ryby). Mówiąc dokładniej – jedna z funkcji przypisywanych gdzie indziej wężowi, została wydzielona i przypisana sumowi.
If any mythological system may be described through its characters or its motifs, the present articles attempts to combine both approaches. An analysis is performed on the motif of ”taking away the milk from cows”, known, on the one hand, among the Cossacks of the Don river (in their beliefs and short tales called bylichki), as well as, on the other, in the whole Slavonic region. Both similarities and differences are discerned, the former in the realm of the motif itself and its function, the latter in the realm of the participating characters. In the folklore of the Cossacks, the milk is taken away by a witch, a snake (a viper) and a catfish, in the beliefs of other Slavs by a witch and a snake. However, although in the Cossack tradition there are three figures, genetically there are two: a witch and a snake. The figure of a catfish might have originated through a split in the Slavonic complex image of a snake, which in fact combines the characteristics of a snake and a catfish (or simply a fish). More precisely, one of the functions attributed to a snake has been made autonomous and attributed to a catfish.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2000, 12; 167-179
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Татьянин миф" в художественной структуре онегинского текста
Autorzy:
Betko, Iryna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/50393460.pdf
Data publikacji:
2016-08-21
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
novel in verse Eugene Onegin by Alexander Pushkin
ritual and mythological analysis
myth of Tatyana
Opis:
The article is an attempt at analyzing a novel in verse Eugene Onegin by Alexander Pushkin from a ritual and mythological perspective. It turns out that to a large extent the central themes have been conditioned by the structure of the initial myth. However, the initiation of the protagonist as a spiritually-integrated personality has occurred unsuccessful. The discussion of the mythological and archetypal issues regarding Tatyana is brought into special focus.
Źródło:
Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze; 2016, 26; 62-74
0208-5038
2353-9674
Pojawia się w:
Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Інтерпретація української літературної класики у світлі ритуально- міфологічної (архетипальної) критики: вибрані теоретико-методологічні аспекти
The Interpretation of Ukrainian Classical Literature in the Context of Ritual-Mythological (Archetypal) Criticism: Selected Theoretical and Methodological Aspects
Autorzy:
Betko, Iryna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1790727.pdf
Data publikacji:
2020-08-13
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
interpretacja
ukraińska klasyka literacka
rytualno-mitologiczna / archetypowa krytyka
interpretation
the Ukrainian classical literature
the ritual-mythological / archetypal criticism
Opis:
Interpretacja ukraińskiej klasyki literackiej w kontekście rytualno-mitologicznej (archetypowej) krytyki: wybrane aspekty teoretyczno-metodologiczne Pod koniec drugiej dekady XXI wieku rytualno-mitologiczna/archetypowa krytyka jest postrzegana jako jedna z tradycyjnych metod analizy literaturoznawczej. W zakresie współczesnego literaturoznawstwa ukraińskiego jej bogate możliwości interpretacyjne wykorzystują Łukasz Skupejko, Jarosław Poliszczuk i inni. Strategie interpretacji rytualno-mitologicznej pozwalają zbadać skomplikowane podłoże archetypowe życia wewnętrznego postaci literackich, w tym paradygmaty maskowe, cieniowe, animatyczne etc.
Nowadays, ritual-mythological criticism is perceived as the traditional method of literary analysis. In terms of contemporary Ukrainian literary studies, its rich interpretation possibilities are used by Lukash Skupeyko, Yaroslav Polishchuk and others. The strategies of ritual-mythological interpretation allow us to examine the complex archetypical basis of the internal life of literary characters, including mask, shadow and animated paradigms.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 7; 101-113
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Philosophical Meaning of the Author’s Myth: Evolution of the Archetypal Image of a Religious Visionary in the Dramatic Works of Lesya Ukrainka
Autorzy:
Bodyk, Ostap
Horodniuk, Nataliia
Yuliya, Yuliya
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2231496.pdf
Data publikacji:
2022-10-06
Wydawca:
Komisja Nauk Filologicznych Polskiej Akademii Nauk, Oddział we Wrocławiu
Tematy:
author’s myth
phenomenon of prophetism
religious prophecy
archetypal and mythological structure
dramatic sketches and poems
existential dilemma in national issue
Opis:
The article traces and analyses the movement of the author’s consciousness of Lesya Ukrainka with regard to the research topic of the evolution of the archetypal image of a religious visionary in the dramatic works of the Ukrainian poetess through the prism of mythopoetic archetypal categories on different “sections” of her dramatic works Vavylons’kyj polon (Babylonian Captivity), Na rujina.h (On the Ruins) and poems “Kassandra” (Cassandra) and “Orhija” (The Orgy). The author explains that, by referring the ancient subjects, Lesia Ukrainka realizes the need to breathe new life into the mythology of the ancients, look at the history of humankind as a tragic process of the struggle between good and evil, and connect the movement of history with manifestations of spiritual stability, with its tendency to the ideals of good. According to her aesthetic views in the artistic perception of antiquity, the poetess does not seek to aestheticize it, but to reveal in the ancient myth the eternal, timeless psychological state of human inner life and in this way explore the “catastrophes” of the modern soul.
Źródło:
Academic Journal of Modern Philology; 2022, 15; 73-94
2299-7164
2353-3218
Pojawia się w:
Academic Journal of Modern Philology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Канцэптуальнасць узаемаадносiн чалавека i прыроды ў раманах Iвана Пташнiкава “Мсцiжы” i Вiктара Карамазава “Пушча”
Konceptualizacja relacji człowiek-przyroda w powieściach „Mstizhi” I. Ptasznikowa i „Pushcha” W. Karamazowa
The conceptualization of the relationship between man and nature in the novels “Mstizhi” by I. Ptashnikov and “Pushcha” by V. Karamazov
Autorzy:
Budnik, Volga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2118686.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
тыпалагiчныя сыходжаннi
нараталагiчныя стратэгii
мiфалагiчныя вобразы-матывы
характары-тыпы
псiхалагiзм
архетыпы
podobieństwa typologiczne
strategie narracyjne
obrazy-motywy mitologiczne
typy bohaterów
psychologizm
archetypy
typological convergence
narrative strategies
mythological imagesmotives
characters-types
psychologism
archetypes
Opis:
У артыкуле аналiзуецца i параўноўваецца мастацкае асэнсаванне актуальнай маральна-фiласофскай праблемы ўзаемаадносiн чалавека з прыродай у творах I. Пташнiкава “Мсцiжы” i В. Карамазава “Пушча”. Паслядоўна асэнсоўваецца канцэпцыя чалавек i прырода, раскрыццё якой сведчыць аб маральна-фiласофскай глыбiнi твораў. Супастаўляюцца вобразныя сiстэмы твораў, iх героi, нараталагiчныя стратэгii, выяўляюцца тыпалаг iчныя сыходжаннi i жанрава-стылёвая спецыфiка кожнага з мастакоў слова пры ўвасабленнi iдэi адказнасцi i маральнасцi адносiн кожнага чалавека i ўсяго грамадства да навакольнага асяроддзя.
Autor artykułu analizuje i porównuje problemy moralne i filozoficzne relacji człowiek – natura w utworach „Mstizhi” I.Ptasznikowa i „Pushcha” W. Karamazowa. Pojęcia człowiek i natura wskazują na moralną i filozoficzną zawartość utworów. Porównano występujące w nich obrazy, bohaterów i strategie narracyjne. Opisano także typologiczne podobieństwa i gatunkowo-stylistyczną specyfikę pisarzy, którzy wskazują na odpowiedzialność każdego człowieka i społeczeństwa za otaczające środowisko.
The article analyzes and compares actual moral and philosophical problems of the relationship between man and nature in the works by I. Ptashnikov “Mstizhi” and V. Karamazov “Pushcha”. The concept of man and nature reveals moral and philosophical content of the literary works. Their images, characters, narrative strategies have been compared. The author of the article describes typological convergence and genre-style specificity of the writers, who put forward the idea of morality and responsibility of every person and society for the environment.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2020; 283-301
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pajdeutyczny wymiar postaci mitologicznych w literaturze greckiej i komentarzach scholiastów
The didactic dimension of mythological figures in Greek literature and scholia
Autorzy:
Czerwińska, Jadwiga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/968554.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Greek literature
scholia
Homer
Euripides
mythological heroes
literatura grecka
bohaterowie mitologiczni
Eurypides
Opis:
W artykule zostaje podjęty problemem typu bohatera i antybohatera wykreowanego w literaturze przez antyczną kulturę grecką. Z uwagi na to, że problem ten w aspekcie diachronicznym jest bardzo szeroki, dlatego, chcąc dokonać jego pogłębionej analizy, konieczne jest zawężenie pola badawczego. Artykuł podejmuje zatem omawianą kwestię w eposie Homera, przy czym zostają w nim zestawione stworzone przez epika paradygmaty postaw bohaterów mitologicznych z postaciami wykreowanymi przez Eurypidesa. O wyborze tym zadecydował fakt, że utwory obu poetów możemy uznać za reprezentatywne dla ukazania świata wartości epok, w których tworzyli, oraz to, że u wymienionych poetów te same postacie mitologiczne podlegają niekiedy zupełnie odmiennej waloryzacji.
The paper discusses the types of heroes and anti-heroes established in literature by ancient Greek culture. In order to provide a full treatment of the subject, which in its diachronic aspect is very broad, the field of research has been limited. As a result, the present paper analyzes examples of mythological figures in the epic poems of Homer in juxtaposition with those found in Euripidean drama. The two authors have been chosen in view of the fact that their works are model representations of the values of their times as well as of the noticeable differences between them in evaluating the same mythological figures.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 2015, 08; 251-264
1427-9681
2353-4834
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Instrumental influence of political myths on the formation of the political and cultural space
Instrumentalne oddziaływanie mitów politycznych na kształtowanie przestrzeni kulturowo-politycznej
Autorzy:
Denisiyk, Svitlana G.
Neprytska, Tetyana I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2195906.pdf
Data publikacji:
2015-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
political myth
political myth creation
mythological consciousness
archetypes
mit polityczny
mitotwórstwo polityczne
mitologiczna świadomość
archetypy
Opis:
The essence of political myths, their structure and key functions have been analyzed in the article. The peculiarities of the political myths’ creation in the Ukrainian society have been also characterized. It has been determined that political myths are an effective tool of influencing the political culture and consciousness of the citizens and that they are being used by the present-day Ukrainian politicians in order to gain and keep power. The attention to the predominantly destructive role of political myths in the development of modern Ukrainian society has also been drawn in the article. The authors claim that with the development of the information society a political myth is becoming more adaptive and gains the ability to create an illusion of reality and its manipulative influence is becoming more masterly and less noticeable. This influence often leads to the simulation of the democratic principles, depression and passive attitude of the citizens. It is possible to minimize the social consciousness manipulation through raising the level of the political culture and consciousness of the citizens, forming an open communication system between authorities and citizens, developing independent mass media, etc.
W artykule poddano analizie istotę mitów politycznych, ich strukturę oraz podstawowe funkcje. Opisano także cechy ukraińskiego mitu politycznego. Mity polityczne rozumiane są jako skuteczny instrument wpływu na kulturę polityczną i świadomość obywateli, do których sięgają współcześni ukraińscy politycy w celach walki politycznej lub utrzymania władzy. Artykuł skupia uwagę na destrukcyjnej roli mitów politycznych w rozwoju współczesnego społeczeństwa ukraińskiego. Autorzy utrzymują, że wraz z rozwojem społeczeństwa informacyjnego mity polityczne stają się bardziej adaptacyjne i nabywają umiejętności tworzenia iluzji rzeczywistości, a jego manipulacyjne oddziaływanie staje się coraz bardziej dyskretne i mało dostrzegalne. Taki rodzaj wpływu często prowadzi do symulacji zasad demokracji, przygnębienia i bierności obywateli. Minimalizować manipulacje świadomości społecznej można m.in. za pomocą podniesienia poziomu kultury politycznej i świadomości obywateli, tworzenia otwartego systemu komunikacji między władzą a obywatelami czy rozwoju niezależnych mediów.
Źródło:
Świat Idei i Polityki; 2015, 14; 81-93
1643-8442
Pojawia się w:
Świat Idei i Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polityki pamięci i tożsamości wobec (nie)chcianego dziedzictwa. Od Gdańska do Gdańzigu
The politics of memory and identity and (un)desired historical heritage: The case of Gdańsk (and Danzig)
Autorzy:
Dymnicka, Małgorzata
Szczepański, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/413022.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
pamięć i narracje
tożsamość
polityki pamięci
konstrukcje mitotwórcze
Gdańsk
memory and narratives
identity
urban policies
mythological construction
Opis:
Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, jak w zależności od polityki pamięci, pamięci zbiorowej i kultury historycznej kształtowano fizyczną przestrzeń miasta i jego obraz. Z przeprowadzonych dotychczas analiz wynika, że sposób, w jaki budowano narracje tożsamościowe, oparty był zasadniczo na konstrukcjach mitotwórczych, zwłaszcza na micie XVI–XVII-wiecznego „złotego wieku”. W Gdańsku, ze względu na bogatą przeszłość historyczną i fakt, że było to miejsce uzgadniania tradycji różnych narodów i kultur, nawarstwiło się wiele tożsamości. Obecny w mieście od ponad 200 lat miejski mit i wciąż żywa idea „długiego trwania” współistnieją ze zmieniającymi się koncepcjami postulowanego obrazu miasta i z kulturą historyczną. Te same formy architektoniczne i dzieła sztuki były bowiem interpretowane przez historyków i architektów oraz wykorzystywane przez lokalną władzę – stosownie do potrzeb politycznych – do legitymizacji sprzecznych nierzadko tez o niemieckości, polskości bądź europejskości Gdańska. W dyskursie publicznym na temat pamięci i tożsamości współczesnego Gdańska zdaje się dominować wieloparadygmatyczność, wykraczająca poza autentyzm dziedzictwa materialnego i kulturowego. Stosowane są w tym celu zakodowane już w samym języku metaforyczne wyobrażenia typu: Gdańsk jest miastem wielokulturowym, miastem wolności i miastem solidarności. Dla nas ważne są pytania: Co się dzieje z pamięcią przeszłości w gdańskiej kulturze teraźniejszości? „Jak” się pamięta? I „co” się pamięta? Jaką rolę w tym procesie odgrywają historia (res gestae) i sposoby jej przedstawiania (historia rerum gestarum)? Do pamięci kulturowej nie trafiają wszystkie treści pamięci komunikacyjnej, lecz wybrane figury symboliczne, które w przypadku miasta z tysiącletnią tradycją biorą aktywny udział w konstruowaniu tożsamości zbiorowej.
This article addresses the question: How have the politics of memory, collective memory, and historical culture influenced the shaping of a city’s urban space and image? The analysis carried out so far shows that the way in which narratives have been thought to build identity has been based on mythological constructions, in particular on the myth of the sixteenth and seventeenth century “Golden Age” in Poland. In Gdańsk, due to its rich historical past and the fact it was a place marked by the coexistence of different nations and cultures, many identities have been superimposed. This city myth, which has been present for 200 years, is still alive in the idea of a “long duration” and coexists with changing concepts postulating the image of the city and its historical culture. The same architectural forms and works of art have been interpreted by historians and architects and used by local authorities – according to their political needs – to legitimize often contradictory theses about the Germanness, Polishness or Europeanness of Gdańsk. In the public discourse on the memory and identity of contemporary Gdańsk, multiple paradigms appear to dominate, irrespective of the authenticity of the material and cultural heritage. Metaphoric images encoded in language are used when stating, for example, that “Gdańsk is a multicultural city, the city of freedom and solidarity.” The important questions for us are: What happens to the memory of the past in the contemporary culture of Gdańsk? How is it remembered? And what is remembered? What role in this process is played by the actual history (res gestae) and the way it is presented (historia rerum gestarum)? Not all of the content in communicative memory is stored in cultural memory, but in the case of Gdańsk, a city with a thousand-year tradition, only selected symbolic figures play an active part in the construction of collective identity.
Źródło:
Przegląd Socjologiczny; 2016, 65, 1; 81-100
0033-2356
Pojawia się w:
Przegląd Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O zasadach opisu zwierząt w słowiańskiej kulturze ludowej
ON THE PRINCIPLES OF DESCRIBING ANIMALS IN SLAVONIC FOLK CULTURE
Autorzy:
Góra, Aleksandr W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611793.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
the cultural image of animals
Slavonic folk tradition
mythological sphere
kulturowy obraz zwierząt
tradycja ludowa Słowian
sfera mitologiczna
Opis:
Autor wydanej w roku 1997 w Moskwie książki Simvolika životnych v slavjanskoj narodnoj tradicii przedstawia zasady opisu kulturowych obrazów zwierząt w tradycji ludowej Słowian. Zasady te oparte są na koncepcji semiotycznej, która zakłada istnienie wspólnego schematu, leżącego u podstaw charakterystyki poszczególnych zwierząt (ściślej – ich językowo-kulturowych wyobrażeń). W obrazach zwierząt autor uwzględnia te cechy, które wiążą się ze sferą mitologiczną. Obejmują one 16 rubryk (m.in. nazwy, status społeczny, wygląd, atrybuty, pochodzenie, miejsce i czas przebywania, funkcje, obiekt itd.), z których szczegółowiej przedstawia dwie: pochodzenie oraz właściwości, zdolności i skłonności zwierząt.
The author of the article, whose book Simvolika zhivotnykh v slavyanskoy narodnoy traditsii was published in Moscow in 1997, presents the principles describing cultural images of animals in Slavonic folk tradition. The principles stem from a semiotic conception which assumes the existence of a common schema for the characterization of particular animals, or rather of their linguistic-cultural images. In the images, the author discerns sixteen categories of features of a mythological nature (i.e., among others, names, social status, appearance, attributes, origin, place and time of habitat, functions, the patient, etc.). Two of these, the origin of animals and their properties, abilities and inclinations, receive a more detailed treatment.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2000, 12; 251-263
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Einfache Formen – Mythologische Redensarten – Die Lebendigkeit der Idiome
Simple Forms – Mytological proverbial expressions – The liveness of idioms
Autorzy:
Komenda-Earle, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30098192.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Einfache Formen
mythologische Idiome
Lebendigkeit der Idiome
Varianten
Korpusuntersuchungen
Simple Forms
mythological idioms
liveness of idioms
variants
corpus research
Proste Formy
idiomy mitologiczne
żywotność idiomów
warianty
badania korpusowe
Opis:
Das Ziel des Beitrags ist es, Zusammenhänge zwischen den Einfachen Formen im Sinne von André Jolles‘ und dem Begriff der Lebendigkeit von Idiomen aufzuzeigen und demnächst die Lebendigkeit der idiomatischen Einheiten zu untersuchen. Die Lebendigkeit der Idiome, ein linguistisches Konzept, das die mentale Präsenz und die Gebräuchlichkeit der Idiome umfasst, erscheint kompatibel mit solchen Elementen des Konzepts der Einfachen Formen wie sprachliche Gebärde, Vergegenwärtigung (Sprichwort – Redensart), Stetigkeit und Vielfältigkeit (Varianten, Modifikationen), Geistesbeschäftigung. Unter Einfachen Formen werden der Mythos, das Sprichwort und die sprichwörtliche Redensart (Idiom) angesprochen. Nach einer Charakteristik der Idiome mythologischer Herkunft im Deutschen wird am Beispiel des Idioms zwischen Szylla und Charybdis und formell-inhaltlich zusammenhängenden Formen die Lebendigkeit dieser Idiome im 19. und im 20.-21. Jh. untersucht. Die Untersuchung ist lexikographisch und korpuslinguistisch gestützt.
The aim of this article is to demonstrate the relationship between Simple Forms as understood by André Jolles and the notion of the liveliness of idioms and then to investigate the liveliness of idiomatic units. The liveliness of idioms, a linguistic concept that includes the mental presence and usability of idioms, appears compatible with such elements of the concept of Simple Forms as verbal gesture, actualization (proverb – idiom), continuity and multiplicity (variants, modifications), mental occupation. The myth, the proverb and the proverbial saying (idiom) are addressed under Simple Forms. After a characterisation of the idioms of mythological origin in German, the example of the idiom between Szylla and Charybdis and its variants illustrates the liveliness of the idioms in the 19th and 20th-21st centuries. The study is lexicographically and corpus-linguistically based.
Celem niniejszego artykułu jest wykazanie związków między Prostymi Formami w rozumieniu André Jollesa i pojęciem żywotności idiomów a następnie zbadanie żywotności form idiomatycznych. Żywotność idiomów, jako pojęcie językowe obejmujące obecność mentalną u użytkowników języka i użycie idiomów, okazuje się kompatybilne z takimi elementami koncepcji Prostych Form André Jollesa, jak gest językowy, aktualizacja, ciągłość i różnorodność Prostych Form, zajęcie umysłowe. Spośród Prostych Form omówiono mit, przysłowie i wyrażenie przysłowiowe. Scharakteryzowano idiomy pochodzenia mitologicznego w języku niemieckim a na przykładzie idiomu między Scyllą a Charybdą oraz form strukturalnie i znaczeniowo pokrewnych zbadano żywotność tych form idiomatycznych w XIX i XX-XXI wieku. Badanie opiera się na weryfikacji źródeł leksykograficznych i korpusów językowych.
Źródło:
Colloquia Germanica Stetinensia; 2023, 32; 181-200
2450-8543
2353-317X
Pojawia się w:
Colloquia Germanica Stetinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Empiryczne i mitologiczne podstawy przepowiedni meteorologicznych. Czas w przepowiedniach
THE EMPIRICAL AND MYTHOLOGICAL BASIS FOR METEOROLOGICAL FORECASTS. THE FACTOR OF TIME
Autorzy:
Koper, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611716.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
the genre of speech
meteorological forecasts
mythological bases of forecasts
time in forecasts
connecting the premise with the conclusion
mythological thinking
metonymy
gatunek mowy
przepowiednie meteorologiczne
mitologiczne podstawy przepowiedni
czas w przepowiedniach
łączenie przesłanki z wnioskiem
myślenie mitologiczne
metonimia
Opis:
Przedmiotem artykułu są tradycyjne przepowiednie meteorologiczne rozpatrywane jako gatunek mowy. Przedstawiona analiza dotyczy założeń poznawczych konstytuujących tradycyjne prognostyki. Autorka bada zasady organizujące łączenie przesłanki z wnioskiem, a ściślej – zasady łączenia czasu i przesłanki z czasem t’ (późniejszym niż t) wniosku i stawia tezę, iż prosta obserwacja zależności zachodzących w przyrodzie nie jest jedyną podstawą formułowania prognostyków. Duża grupa przepowiedni oparta jest na myśleniu mitologicznym. Taki charakter mają zwłaszcza przepowiednie długoterminowe, w których ze zjawisk atmosferycznych przewiduje się przyszłe losy ludzi czy urodzaj na cały rok. Badając zasady kojarzenia czasu, autorka dochodzi do wniosku, iż podporządkowane są one zasadom metonimii (polegającej na kojarzeniu dwóch okresów pozostających w stosunku przyległości jako część i całość, np. w przepowiedni Jak Marcin [11 listopada] na białym koniu przyjedzie, ostrą zimę nam przywiedzie) oraz podobieństwa (polegającej na kojarzeniu okresów, np. Jakie Zwiastowanie, takie Zmartwychwstanie).
The article discusses traditional meteorological forecasts as a speech genre through an analysis of cognitive assumptions behind them. Inquiry is made into the principles organizing the relationship between the premise and the conclusion; more specifically, between the time t of the premise and the time t’ of the conclusion (later than i). A hypothesis is put forward that mere observation of nature is not the only basis for formulating forecasts, a large portion of the latter being founded on mythological reasoning. Such are especially long-term forecasts concerning people’s lives or the quality of harvest for the whole year. The analysis of the principles of understanding time suggests that the driving forces behind them are metonymy and similarity. The former consists in associating two periods in a part-whole manner, e.g. Jak Marcin na białym koniu przyjedzie, ostrą zimę nam przywiedzie ‘If Martin (11 November) comes riding a white horse, it will bring a severe winter.’ The latter is based on associating time periods, e.g. Jakie Zwiastowanie, takie Zmartwychwstanie ‘Like Annunciation, like Easter.’
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2000, 12; 233-249
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Na przykład Czarny Roman. Raport kulturoznawczy o „chodzącej legendzie Warszawy”
Black Roman – Cultural Report about “Walking Warsaw Legend”
Autorzy:
Kucharska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951613.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
urban space
urban legend
anthtopology
mythological practices
Warsaw
Opis:
This “anthropological report” investigates a phenomenon which has not so far been analyzed but which seems by all means worthy of attention of the Warsaw culture researcher. The authentic figure of Black Roman is presented in the context of urban legends and contemporary mythological practices. It appears to emerge at the intersection of the Internet cultures and real urban space.
Źródło:
Białostockie Studia Literaturoznawcze; 2015, 7
2082-9701
2720-0078
Pojawia się w:
Białostockie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Воплощение мифа о смерти и возрождении (на основе пьесы Ивана Вырыпаева „Июль”)
The Realization of the Myth of Death and Rebirth (in the Play “July” by Ivan Vyrypaev)
Autorzy:
Kurant, Elena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22446769.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Russian modern drama
modern theatre
Ivan Vyrypaev July
ritual studies
mythological theory
liminality
Opis:
This article concerns Russian modern drama, exactly the work of one of its most world famous representatives – Ivan Vyrypaev, 37-year-old actor, theatre and film director and playwright. The drama July by Ivan Vyrypaev is seen in relation to the ritual practices, which are a part of the myth of death and rebirth. Based on contemporary studies of ritual and mythological theory in literature the author identifies in the text of drama a kind of special ‘mifomir’– a structure with its sacred space and time, with the liminal stage of existence of a priest, who is at the same time a victim of a ritual sacrifice in the name of the renewal of life and restoring the cosmos out of chaos. This way of reading contemporary drama reveals her attempt to indicate the relations of the modern man with the eternal values and reflects an attempt to determine the identity and the limits of human being.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 2013, Zeszyt specjalny 2013; 165-172
1427-9681
2353-4834
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Geography of Childhood and Affective Archetypes: A Discursive Mythological Approach to the Representations of Serbia in British and American Interwar Travel Accounts
Autorzy:
Lazarević Radak, Sanja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15582248.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Serbia
travel accounts
discursive-mythological analysis
child
representation
Opis:
One of the key representations of Serbia between the two world wars in British and American travel accounts is the one about a child. Set in the context of Orientalism and postcolonial tradition this representation is usually interpreted as infantilization that reflects the marginalization and symbolic position of Serbia and the Balkans outside the mainstream of world politics and economy. As the academic discourse is mostly occupied with orientalism and postcolonialism, this paper focuses on symbolic and mythological potential of the discourse analysis about Serbia—“the child of Europe.” The paper analyses three forms of infantilization of Serbia in the interwar travel accounts, while each chapter is dedicated to specific form of infantilization: 1. Serbia as an orphan of Europe; 2. Serbs as medieval people (unspoiled by civilization and vital); 3. Their “temperament” reveals cultural, and thus, political immaturity. The analysis is based on Darren Kelsey’s discursive-mythological approach and it draws a conclusion about the interconnection between the child’s image, culture, historical circumstances, internal/external representation and affective archetypes.
Źródło:
Poznańskie Studia Slawistyczne; 2022, 23; 129-146
2084-3011
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jak nie ma w domu chłopa, zgłupieje i Penelopa – męskość i żeńskość w polskiej leksyce i frazeologii o proweniencji mitologicznej
Jak nie ma w domu chłopa, zgłupieje i Penelopa (NKPP II: 842) [With no guy on whom to depend even Penelope would be at her wits’ end]: masculinity and femininity in Polish lexis and phraseology of mythological origin
Autorzy:
Puda-Blokesz, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475535.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
leksyka
frazeologia
mitologizm
aksjologia
płeć
lexis
phraseology
mythological expression
axiology
gender
Opis:
Proponowany opis mitologizmów leksykalnych i frazeologicznych mieści się w nurcie badań z zakresu lingwistyki kulturowej i stanowi kolejną próbę potwierdzenia, że polszczyzna jest rezerwuarem treści kulturowych, których istotnym składnikiem jest stereotypowy obraz kobiety i mężczyzny. Badane jednostki języka zgodnie z kryterium semantycznym i pragmatycznym podzielono na mitologizmy, (I) które służą mówieniu o konkretnej płci (tylko o kobiecie albo tylko o mężczyźnie), (II) które służą mówieniu zarówno o kobiecie, jak i o mężczyźnie (niektóre częściej o jednej z płci) i wreszcie takie, (III) które bezpośrednio nie są odnoszone do płci. Ogląd przykładów mieszczących się w pierwszych dwóch grupach, przeprowadzony z perspektywy językowej, kulturowej i aksjologicznej, poszerza spojrzenie na niesymetryczny i zależny od naturalnych i społecznych uwarunkowań obraz kobiet i mężczyzn zakodowany i utrwalony w polskim zasobie leksykalnym i frazeologicznym. Tę niesymetryczność ukazuje także analiza leksykalno-gramatyczna podstawy materiałowej, z której wynika, że w zasobie polskich mitologizmów frazeologicznych więcej jest jednostek zawierających męskie komponenty mitologiczne niż żeńskie.
The proposed description of mythology-based lexemes and phrases is situated in the area of cultural linguistics and attempts to confirm again that the Polish language is a repository of cultural ideas, among which a stereotypical image of woman and man is an important element. The language units under study were grouped semantically and pragmatically into those mythology-based phrasemes, which (i) are only used to talk about one gender (only women or only men), (ii) are used to discuss both women and men (sometimes one gender more often), and (iii) are not used to discuss gender directly. Examples drawn from the first two groups, perused by means of linguistic, cultural, and axiological analysis, broaden our knowledge of the image of women and men which is coded into and preserved in Polish lexical and phraseological stock, insofar as that image is asymmetrical and dependent on social conditions. The asymmetry can also be seen in the lexico-grammatical analysis of the source material, which supports the view the set of Polish mythological expressions contains more units with male than with female mythological components.
Źródło:
Socjolingwistyka; 2016, 30; 207-220
0208-6808
Pojawia się w:
Socjolingwistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 37

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies