Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "mythological" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-37 z 37
    Tytuł:
    Mallarmé et la poétique de l’hybridité
    Mallarmé and poetics of hybridity
    Autorzy:
    Sécardin, Olivier
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/483624.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Wydawnictwo Werset
    Tematy:
    Mallarmé
    hybridity
    modernity
    symbolist poetry
    mythological bestiary
    Opis:
    The hybridity that is seen everywhere in symbolist poetry is not so much evidence of a temporary trend of the era following the interest in the crossing of species in nature as much as it is an attempt to confront the very nature of “art” itself. The time of the “quarrel of monsters” has passed, and the hybrids of contemporary poetry – competing for a place in the mythological scene that is symbolism – roam guiltless. And yet, beyond literary conventions, this mythological bestiary is anything but innocent and outdated; in fact, it embodies a genuine mythopoetic repertoire. For Mallarmé in particular, this hybrid bestiary reflects the illusive “Chimera” of poetry.
    Źródło:
    Quêtes littéraires; 2016, 6; 35-45
    2084-8099
    2657-487X
    Pojawia się w:
    Quêtes littéraires
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Question of God and the Quest for God: Hans Jonas, Plato, and Beyond…
    Autorzy:
    Spinelli, Emidio
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1178730.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-23
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Plato
    Hans Jonas
    Mythological thought
    Theology
    Demiurge
    Opis:
    In reconstructing the conceptual universe of Jonas’s philosophy, a privileged place can, or indeed must, be reserved for his relationship with the classical heritage. More specifically, a crucial role is played by Plato, especially because, as Jonas strongly underlines, “with Plato (...) you have to go back a much greater distance to make him applicable to the present. But of course Plato is the greater one, the one we have to study again and again from scratch, the one we must discover (...). With Plato, you’re never finished, that’s the great foundation for all of Western philosophy”. In the light of this premise, this article will focus on the highly original use made in Jonas’s Der Gottesbegriff nach Auschwitz of the Platonic heritage, associated with the mythical figure of the Demiurge in the Timaeus.
    Źródło:
    Peitho. Examina Antiqua; 2020, 11, 1; 185-194
    2082-7539
    Pojawia się w:
    Peitho. Examina Antiqua
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bohater, wojownik i panna: użycie archetypów i mitów w stworzeniu wizerunku ukraińskich polityków
    Hero, Warrior and Virgin: Using Archetypes and Myths for Producing the Images of the Ukrainian Politicians
    Autorzy:
    Sherman, Olena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/519760.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    image
    archetype
    mythological consciousness
    political leader
    Ukraine
    Opis:
    An important role in the process of image cultivation is played by the technologies, related to the appeal to the archaic layers of mass consciousness, in particular, to the use of archetypes. Analysis of the images of the leading Ukrainian politicians – Arseniy Yacenyuk, Yuliya Timoshenko and Vitaliy Klichko – in 2009–2014 testifies that all of them used as a basis of image-building the archetypes of Hero and Warrior in different variations, such as Hero-warrior, Cultural hero, Lady-warrior. The progress of the use of this technology depends significantly on the personal qualities of each politician, as well as on the social and the political circumstances.
    Źródło:
    Historia i Polityka; 2014, 11(18); 55-66
    1899-5160
    2391-7652
    Pojawia się w:
    Historia i Polityka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Рациональное и мифологическое в сознании героя Ф. М. Достоевского
    Rational and mythological in consciousness of Fyodor Mikhaylovich Dostoyevsky’s hero
    Autorzy:
    Ельницкая, Людмила
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22625027.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Fyodor Mikhaylovich Dostoyevsky
    hero
    consciousness
    underground
    rational
    mythological
    Opis:
    The article considers two types of consciousness, which are typical of Dostoyevsky's heroes. The first type searches for support in human mind. However, individualism of the modern person leads him to revolt against the world, and gives rise to solitude and isolation in the "underground". Such rational thinking creates deadly deadlock to the existence of the human. The second type of consciousness is mythological. It is also connected with the inevitability of death which is, however, a condition of the subsequent revival and the rebirth, allowing the person to see the world differently.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 2010, 3; 69-79
    1427-9681
    2353-4834
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Na przykład Czarny Roman. Raport kulturoznawczy o „chodzącej legendzie Warszawy”
    Black Roman – Cultural Report about “Walking Warsaw Legend”
    Autorzy:
    Kucharska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/951613.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    urban space
    urban legend
    anthtopology
    mythological practices
    Warsaw
    Opis:
    This “anthropological report” investigates a phenomenon which has not so far been analyzed but which seems by all means worthy of attention of the Warsaw culture researcher. The authentic figure of Black Roman is presented in the context of urban legends and contemporary mythological practices. It appears to emerge at the intersection of the Internet cultures and real urban space.
    Źródło:
    Białostockie Studia Literaturoznawcze; 2015, 7
    2082-9701
    2720-0078
    Pojawia się w:
    Białostockie Studia Literaturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mystical Experience: Pathology, or Supernormality?
    Autorzy:
    Rosińska, Zofia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/451421.pdf
    Data publikacji:
    2017-09-02
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
    Tematy:
    mysticism
    supernormality
    mythological core of culture
    psychiatry
    metarationality
    Opis:
    In the contemporary humanities there is still a problem with the understanding of the great texts of Western Mysticism – the common interpretations oscillate between taking the mysticism as the pathology or as the supernormality. Different researchers, including psychiatrists, psychologists, theologians and philosophers, are usually presenting theories that are either too narrow or not enough critical. In my paper I am analyzing some traditional theories of mystical experience and try to expand the discussion by taking the perspective of anthropologically-oriented philosophy of culture. The advantage of this approach is to take into consideration a broader context where any attempt at classifying the mystical experience as pathological is excluded. Therefore, it is possible to defend its originality and authenticity while using reasonable and critical methods.
    Źródło:
    Eidos. A Journal for Philosophy of Culture; 2017, 1, 1; 29-38
    2544-302X
    Pojawia się w:
    Eidos. A Journal for Philosophy of Culture
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Geography of Childhood and Affective Archetypes: A Discursive Mythological Approach to the Representations of Serbia in British and American Interwar Travel Accounts
    Autorzy:
    Lazarević Radak, Sanja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/15582248.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Serbia
    travel accounts
    discursive-mythological analysis
    child
    representation
    Opis:
    One of the key representations of Serbia between the two world wars in British and American travel accounts is the one about a child. Set in the context of Orientalism and postcolonial tradition this representation is usually interpreted as infantilization that reflects the marginalization and symbolic position of Serbia and the Balkans outside the mainstream of world politics and economy. As the academic discourse is mostly occupied with orientalism and postcolonialism, this paper focuses on symbolic and mythological potential of the discourse analysis about Serbia—“the child of Europe.” The paper analyses three forms of infantilization of Serbia in the interwar travel accounts, while each chapter is dedicated to specific form of infantilization: 1. Serbia as an orphan of Europe; 2. Serbs as medieval people (unspoiled by civilization and vital); 3. Their “temperament” reveals cultural, and thus, political immaturity. The analysis is based on Darren Kelsey’s discursive-mythological approach and it draws a conclusion about the interconnection between the child’s image, culture, historical circumstances, internal/external representation and affective archetypes.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Slawistyczne; 2022, 23; 129-146
    2084-3011
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Slawistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Семантика зооморфных мифологических символов и их отражение в аграрно-магических обрядах зимних календарных праздников восточных славян
    The semantic aspects of zoomorphic mythological symbols and their reflection in the agrarian and magic rites of the Eastern Slavonic winter holidays
    Autorzy:
    Ангелова (Angelova), Анна (Anna)
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/968089.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    mythological zoomorphism
    zoomorphic symbols
    animistic beliefs
    cult of totem
    Opis:
    The author of the article investigates a question of mythological zoomorphisms, their sources, features and functions. She gives a comparison between the Greek and the Eastern Slavonic representations of signs and symbols used in rituals as well as the everyday life. Key words and expressions: zoomorphic symbols, animistic beliefs, cult of totem.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2011, 07; 9-13
    1731-8025
    2353-9623
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Лінгвальний простір концепту 'кохання' в українських сучасних піснях
    Verbalisation of the Concept кохання ‘love’ in Modern Ukrainian Songs
    Werbalizacja pojęcia кохання ‘miłość’ we współczesnych piosenkach ukraińskich
    Autorzy:
    Сулима, Олеся
    Висоцький, Анатолій
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38697592.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    concept
    love
    linguistic worldview
    Ukrainian song
    archaic and mythological views
    Opis:
    This article is devoted to the verbalisation of the concept кохання ‘love’ in modern Ukrainian songs. The study pinpoints specific means of its linguistic expression (lexemes, phrases, descriptive constructions, English words), determines its main characteristics, and identifies the influence of attendant archaic beliefs and convictions on the poetics of modern Ukrainian songs. The aim of the study is to analyse the semantics and means of verbalising the concept “love”, to establish its key features, and to determine the specifics of the use of nuclear lexemes and peripheral language units to describe it. The actual material of the study were the lyrics of Ukrainian songs from the late twentieth and early twenty-first centuries. They were analysed using the following methods: non-participant observation, descriptive method, contextual analysis, statistical analysis. In modern Ukrainian songs, the nouns кохання, любов ‘love’ and the verbs кохати, любити ‘to love’, as well as the English lexeme love, are used very rarely, both in the lyrics and in the titles. Their authors prefer metaphorical descriptive constructions in order to avoid banality and obscure the main semе: ‘deep heartfelt affection for a person of the opposite sex’. At the same time, most of these constructions are complex. In “female” songs, the authors appeal to (1) mythological or archaic views, comparing a woman to magical beings endowed with extraordinary powers; (2) internal misogyny. “Male” songs, in turn, mostly tend to heroise the characters they feature.
    Niniejszy artykuł przedstawia werbalizację pojęcia кохання ‘miłość’ we współczesnych piosenkach ukraińskich. W opracowaniu wskazano na konkretne językowe środki, przy użyciu których jest wyrażane (leksemy, frazy, konstrukcje opisowe, wyrazy angielskie), jak również określono jego główne cechy oraz wpływ związanych z nim archaicznych wierzeń i przekonań na poetykę współczesnych piosenek ukraińskich. Celem pracy jest analiza semantyki i sposobów werbalizacji pojęcia „miłość”, ustalenie jego kluczowych cech oraz określenie specyfiki użycia leksemów na określenie zasadniczego znaczenia oraz jednostek językowych używanych do opisu cech peryferyjnych. Materiał będący podstawą badań stanowią teksty piosenek ukraińskich z przełomu XX i XXI wieku, które zanalizowano przy użyciu następujących metod: obserwacja nieuczestnicząca, metoda opisowa, analiza kontekstowa, analiza statystyczna. We współczesnych piosenkach ukraińskich rzeczowniki кохання, любов ‘miłość’ i czasowniki кохати, любити ‘kochać’ oraz angielski leksem love ‘miłość, kochać’ są używane bardzo rzadko, zarówno w tekstach, jak i w tytułach. Ich autorzy preferują metaforyczne konstrukcje opisowe, aby uniknąć banału i przesłonić zasadniczy sem: ‘głębokie uczucie do osoby płci przeciwnej’. Jednocześnie większość tych konstrukcji jest złożona. Autorzy piosenek „kobiecych” odwołują się do (1) przekonań mitologicznych lub archaicznych, porównując kobietę do istot magicznych obdarzonych niezwykłymi mocami; (2) wewnętrznej mizoginii. „Męskie” piosenki w większości przejawiają tendencję do heroizowania postaci, które w nich się pojawiają.
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2022, 57
    0081-7090
    2392-2435
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Миф vs история в материнских рассказах о беременности и родах
    Myth vs. history in the natal narratives about pregnancy and birth
    Autorzy:
    Лабащук, Оксана
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22605147.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    folk memorat
    natal narrative
    mythological text
    story text
    motif
    plot
    Opis:
    In the article contemporary natal narrative is studied from the perspective of the influence of mythological and story types of texts on it. Natal narrative being similar to mythological text confirms some norms of world outlook and behavior. Natal narrative, like many texts of the story type, is about extraordinary events in a woman’s life or about an exceptional situation, which has happened to her acquaintances. The heroine of the natal narrative crosses a definite semantic border, reasserting the status of her exceptional nature.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 2011, 4; 142-148
    1427-9681
    2353-4834
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jak nie ma w domu chłopa, zgłupieje i Penelopa – męskość i żeńskość w polskiej leksyce i frazeologii o proweniencji mitologicznej
    Jak nie ma w domu chłopa, zgłupieje i Penelopa (NKPP II: 842) [With no guy on whom to depend even Penelope would be at her wits’ end]: masculinity and femininity in Polish lexis and phraseology of mythological origin
    Autorzy:
    Puda-Blokesz, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/475535.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    leksyka
    frazeologia
    mitologizm
    aksjologia
    płeć
    lexis
    phraseology
    mythological expression
    axiology
    gender
    Opis:
    Proponowany opis mitologizmów leksykalnych i frazeologicznych mieści się w nurcie badań z zakresu lingwistyki kulturowej i stanowi kolejną próbę potwierdzenia, że polszczyzna jest rezerwuarem treści kulturowych, których istotnym składnikiem jest stereotypowy obraz kobiety i mężczyzny. Badane jednostki języka zgodnie z kryterium semantycznym i pragmatycznym podzielono na mitologizmy, (I) które służą mówieniu o konkretnej płci (tylko o kobiecie albo tylko o mężczyźnie), (II) które służą mówieniu zarówno o kobiecie, jak i o mężczyźnie (niektóre częściej o jednej z płci) i wreszcie takie, (III) które bezpośrednio nie są odnoszone do płci. Ogląd przykładów mieszczących się w pierwszych dwóch grupach, przeprowadzony z perspektywy językowej, kulturowej i aksjologicznej, poszerza spojrzenie na niesymetryczny i zależny od naturalnych i społecznych uwarunkowań obraz kobiet i mężczyzn zakodowany i utrwalony w polskim zasobie leksykalnym i frazeologicznym. Tę niesymetryczność ukazuje także analiza leksykalno-gramatyczna podstawy materiałowej, z której wynika, że w zasobie polskich mitologizmów frazeologicznych więcej jest jednostek zawierających męskie komponenty mitologiczne niż żeńskie.
    The proposed description of mythology-based lexemes and phrases is situated in the area of cultural linguistics and attempts to confirm again that the Polish language is a repository of cultural ideas, among which a stereotypical image of woman and man is an important element. The language units under study were grouped semantically and pragmatically into those mythology-based phrasemes, which (i) are only used to talk about one gender (only women or only men), (ii) are used to discuss both women and men (sometimes one gender more often), and (iii) are not used to discuss gender directly. Examples drawn from the first two groups, perused by means of linguistic, cultural, and axiological analysis, broaden our knowledge of the image of women and men which is coded into and preserved in Polish lexical and phraseological stock, insofar as that image is asymmetrical and dependent on social conditions. The asymmetry can also be seen in the lexico-grammatical analysis of the source material, which supports the view the set of Polish mythological expressions contains more units with male than with female mythological components.
    Źródło:
    Socjolingwistyka; 2016, 30; 207-220
    0208-6808
    Pojawia się w:
    Socjolingwistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Warum ist jeder seines Glückes „Schmied”. Zum Ursprung eines Sprichwortes
    Autorzy:
    Tsvetaeva, Elena N.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/700248.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Germanistów Polskich
    Tematy:
    semantic change, specialization of meaning, phraseological unit, semantic motive, mythological worldview
    Opis:
    Why everyone is the Smith of their own happiness: The origin of one german proverbThe article looks into the etymology of the German proverb Jeder ist seines Glückes Schmied (Every man is the smith of his own happiness = Every man is the architect of his own fortune). The analysis of the proverb is linked to Keller’s “Der Schmied seines Glückes”, where the phraseological unit in question is applied to the author’s text in reverse order – from a vague concept to a concrete meaning – thus, acting as a means of text organization and revealing the idea that the protagonist found his happiness in making nails. The undertaken linguistic study is based on the etymologization of the nominal components, a comparative historical and structural semantic analysis of the proverb as well as phrases semantically related to it. The analysis brings to the surface the fact that the phraseological unit is motivated by its mythological background. Historically, the lexical unit Schmied (Smith) acquired a special meaning, whereas within the phraseological unit it actualizes the original idea of “creator, master”. It is through historical and etymological study that this semantic motive becomes obvious, thus explaining the ability of the word Schmied to coexist with the semantically related word Glück within one proverb.
    Źródło:
    Zeitschrift des Verbandes Polnischer Germanisten; 2012, 1, 4
    2353-656X
    2353-4893
    Pojawia się w:
    Zeitschrift des Verbandes Polnischer Germanisten
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pajdeutyczny wymiar postaci mitologicznych w literaturze greckiej i komentarzach scholiastów
    The didactic dimension of mythological figures in Greek literature and scholia
    Autorzy:
    Czerwińska, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/968554.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Greek literature
    scholia
    Homer
    Euripides
    mythological heroes
    literatura grecka
    bohaterowie mitologiczni
    Eurypides
    Opis:
    W artykule zostaje podjęty problemem typu bohatera i antybohatera wykreowanego w literaturze przez antyczną kulturę grecką. Z uwagi na to, że problem ten w aspekcie diachronicznym jest bardzo szeroki, dlatego, chcąc dokonać jego pogłębionej analizy, konieczne jest zawężenie pola badawczego. Artykuł podejmuje zatem omawianą kwestię w eposie Homera, przy czym zostają w nim zestawione stworzone przez epika paradygmaty postaw bohaterów mitologicznych z postaciami wykreowanymi przez Eurypidesa. O wyborze tym zadecydował fakt, że utwory obu poetów możemy uznać za reprezentatywne dla ukazania świata wartości epok, w których tworzyli, oraz to, że u wymienionych poetów te same postacie mitologiczne podlegają niekiedy zupełnie odmiennej waloryzacji.
    The paper discusses the types of heroes and anti-heroes established in literature by ancient Greek culture. In order to provide a full treatment of the subject, which in its diachronic aspect is very broad, the field of research has been limited. As a result, the present paper analyzes examples of mythological figures in the epic poems of Homer in juxtaposition with those found in Euripidean drama. The two authors have been chosen in view of the fact that their works are model representations of the values of their times as well as of the noticeable differences between them in evaluating the same mythological figures.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 2015, 08; 251-264
    1427-9681
    2353-4834
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kozioł ofiarny w czasach post-prawdy
    Scapegoat in Time of Post-Truth
    Autorzy:
    Zbirański, Aleksander
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2044343.pdf
    Data publikacji:
    2019-05-20
    Wydawca:
    Collegium Civitas
    Tematy:
    Kozioł ofiarny
    post-prawda
    media
    myślenie mityczne
    Scapegoat
    post-truth
    mythological thinking
    Opis:
    Niniejszy artykuł przybliża zasady funkcjonowania mechanizmu kozła ofiarnego w jego uwarunkowaniach historycznych oraz nowej rzeczywistości związanej z pojawieniem się zjawiska post-prawdy. Różnice pomiędzy tymi realiami zostały zaprezentowane na tle zagadnień związanych z poznaniem i selekcją danych zachodzącymi w ramach nowych mediów. Na podstawie tych rozważań zostaje sformułowana diagnoza przydatności politycznej wspomnianego mechanizmu obecnie oraz perspektyw rozwoju w przyszłość.
    This article introduces the principles of the mechanism of the scapegoat in its historical conditions and the new reality related to the appearance of the post-truth phenomenon. Differences between these realities have been presented in the context of issues related to the cognition and selection of data occurring within the framework of new media. On the basis of these considerations, a diagnosis of the political usefulness of the present mechanism and prospects for future development is formulated.
    Źródło:
    Zoon Politikon; 2018, 9; 146-163
    2543-408X
    Pojawia się w:
    Zoon Politikon
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Воплощение мифа о смерти и возрождении (на основе пьесы Ивана Вырыпаева „Июль”)
    The Realization of the Myth of Death and Rebirth (in the Play “July” by Ivan Vyrypaev)
    Autorzy:
    Kurant, Elena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22446769.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Russian modern drama
    modern theatre
    Ivan Vyrypaev July
    ritual studies
    mythological theory
    liminality
    Opis:
    This article concerns Russian modern drama, exactly the work of one of its most world famous representatives – Ivan Vyrypaev, 37-year-old actor, theatre and film director and playwright. The drama July by Ivan Vyrypaev is seen in relation to the ritual practices, which are a part of the myth of death and rebirth. Based on contemporary studies of ritual and mythological theory in literature the author identifies in the text of drama a kind of special ‘mifomir’– a structure with its sacred space and time, with the liminal stage of existence of a priest, who is at the same time a victim of a ritual sacrifice in the name of the renewal of life and restoring the cosmos out of chaos. This way of reading contemporary drama reveals her attempt to indicate the relations of the modern man with the eternal values and reflects an attempt to determine the identity and the limits of human being.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 2013, Zeszyt specjalny 2013; 165-172
    1427-9681
    2353-4834
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    What is Kraszewski’s Mermaid Silent about?
    O czym milczy syrena Kraszewskiego?
    Autorzy:
    Rudkowska, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1366594.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    femme fatale
    Józef Ignacy Kraszewski
    mythological themes
    novel
    mermaid
    wątki mitologiczne
    powieść
    syrena
    Opis:
    The article is dedicated to a novel by Józef Ignacy Kraszewski, originally published under the title Syrena [The Mermaid] in the Warsaw paper Gazeta Codzienna [The Everyday Daily] in 1859, then as a book under the title Piękna pani [The Beautiful Lady] in Lviv in 1871. The novel was appraised negatively by literary critics, mainly due to the role played in it by a strong demonic female figure threatening the male world, which for the reviewers was difficult to accept. Taking into account the contexts of Kraszewski’s other novels (e.g. the novel Orbeka, 1867) which presented the image of the femme fatale and feminocentric mythological themes, the article proposes a reading of this work as an open, ambiguous, controversial text, and thus one creatively recorded in the history of the 19th-century literature and criticism. The mermaid’s silence mentioned in the title becomes a metaphor for what is not said directly in the novel and what is connected to the experience of femininity – an experience that is disturbing, difficult, painful – the metaphor also translating into the Polish collective experience. 
    Artykuł dotyczy powieści Józefa Ignacego Kraszewskiego, opublikowanej pierwotnie pod tytułem Syrena w warszawskiej „Gazecie Codziennej” z 1859 roku, a następnie w wersji książkowej pod tytułem Piękna pani we Lwowie w 1871 roku. Powieść została negatywnie oceniona przez krytykę literacką, co miało związek przede wszystkim z trudną do zaakceptowania przez recenzentów rolą, jaką odgrywała w powieści silna, demoniczna postać kobieca zagrażająca światu męskiemu. Biorąc pod uwagę konteksty innych powieści Kraszewskiego (np. powieść Orbeka, 1867), prezentujących wizerunek femme fatale oraz feminocentryczne wątki mitologiczne, w artykule przedstawiono propozycję lektury tego utworu jako dzieła otwartego, wieloznacznego, wywołującego kontrowersje, a tym samym twórczo zapisanego w historii literatury i krytyki XIX wieku. Tytułowe milczenie syreny staje się metaforą tego, co w powieści nie zostało wypowiedziane wprost, a co wiąże się z doświadczeniem kobiecości – niepokojącym, trudnym, bolesnym, przekładającą się również na polskie doświadczenie zbiorowe.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2020, 38, 2; 93-108
    0239-426X
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Instrumental influence of political myths on the formation of the political and cultural space
    Instrumentalne oddziaływanie mitów politycznych na kształtowanie przestrzeni kulturowo-politycznej
    Autorzy:
    Denisiyk, Svitlana G.
    Neprytska, Tetyana I.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2195906.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    political myth
    political myth creation
    mythological consciousness
    archetypes
    mit polityczny
    mitotwórstwo polityczne
    mitologiczna świadomość
    archetypy
    Opis:
    The essence of political myths, their structure and key functions have been analyzed in the article. The peculiarities of the political myths’ creation in the Ukrainian society have been also characterized. It has been determined that political myths are an effective tool of influencing the political culture and consciousness of the citizens and that they are being used by the present-day Ukrainian politicians in order to gain and keep power. The attention to the predominantly destructive role of political myths in the development of modern Ukrainian society has also been drawn in the article. The authors claim that with the development of the information society a political myth is becoming more adaptive and gains the ability to create an illusion of reality and its manipulative influence is becoming more masterly and less noticeable. This influence often leads to the simulation of the democratic principles, depression and passive attitude of the citizens. It is possible to minimize the social consciousness manipulation through raising the level of the political culture and consciousness of the citizens, forming an open communication system between authorities and citizens, developing independent mass media, etc.
    W artykule poddano analizie istotę mitów politycznych, ich strukturę oraz podstawowe funkcje. Opisano także cechy ukraińskiego mitu politycznego. Mity polityczne rozumiane są jako skuteczny instrument wpływu na kulturę polityczną i świadomość obywateli, do których sięgają współcześni ukraińscy politycy w celach walki politycznej lub utrzymania władzy. Artykuł skupia uwagę na destrukcyjnej roli mitów politycznych w rozwoju współczesnego społeczeństwa ukraińskiego. Autorzy utrzymują, że wraz z rozwojem społeczeństwa informacyjnego mity polityczne stają się bardziej adaptacyjne i nabywają umiejętności tworzenia iluzji rzeczywistości, a jego manipulacyjne oddziaływanie staje się coraz bardziej dyskretne i mało dostrzegalne. Taki rodzaj wpływu często prowadzi do symulacji zasad demokracji, przygnębienia i bierności obywateli. Minimalizować manipulacje świadomości społecznej można m.in. za pomocą podniesienia poziomu kultury politycznej i świadomości obywateli, tworzenia otwartego systemu komunikacji między władzą a obywatelami czy rozwoju niezależnych mediów.
    Źródło:
    Świat Idei i Polityki; 2015, 14; 81-93
    1643-8442
    Pojawia się w:
    Świat Idei i Polityki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Парижский миф в русской литературе XVIII века
    The Myth of Paris in the Russian Literature of the 18th Century
    Autorzy:
    Колбасин, Вадим
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/968754.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    mythological consciousness
    dialogue of cultures
    myth-making
    Russian literature of the 18th – 19th centuries
    Opis:
    The myth of Paris, formed in the Russian literature of the 18th – early 19th centuries, is an expression of the mythological consciousness in which the ‘space – time’ dichotomy is cyclical: it is a myth of eternal return. This Parisian myth was based on a set of oppositions between the cultural and intellectual orientations in the two countries. The Russian consciousness was characterized by a sense of lack of liberty and by inclination for reflection and hesitation, whereas the enlightened France prided itself on the clarity and concreteness of its thinking and was highly aware of its pioneering role in the political and cultural world of its time. Therefore, the Russian Parisian myth was accompanied by the motifs of travel, escape, release – an ‘eternal return’ to a dream. Several generations of Russian writers, from Trediakovsky to Pushkin, impressed it on the mythological consciousness of their readers by establishing an image of Paris as a feast of life, as a city of exceptional power of expression.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 2014, 07; 9-17
    1427-9681
    2353-4834
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pragmatyka tekstów mitologicznych w białoruskiej tradycji folklorystycznej początku XXI w.
    Autorzy:
    Shved, Ina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2081379.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    mythological texts
    pragmatic
    Belarusian folklore
    teksty mitologiczne
    pragmatyka
    folklor białoruski
    міфалагічны тэкст
    прагматыка
    беларускі фальклор
    Opis:
    The following article presents the results of synchronous pragmatic analysis of mythological texts that exist in different regions of Belarus nowadays. The analysis takes into account thematic, linguistic and situational parameters of the actualization of mythological texts. It is shown that mythological texts, functioning in various forms of everyday, semi-ritual and ceremonial speech, affirm stereotypes of human behaviour, which are focused on the first member of the opposition „norm – anti-norm,” reveal the features of rules, regulations, prohibitions, and consequences. The wording of prohibitions, rules, and recommendations may not be included in the text if the experienced listener – „the bearer” of the tradition – has mastered the necessary background knowledge and is able to derive these formulations independently. Moreover, such conclusions can simultaneously relate to different areas: mythological knowledge, practical skills needed in everyday life and extreme situations, moral and ethical, religious ideas, and norms. Mythological stories, depending on the individual dispositions of the active bearers of the tradition can not only convince listeners of the existence of extraterrestrial forces and beings, the possibility of crossing the world border on both sides, the diffuse interpenetration of this and other worlds, affirm the unity of living and dead members, but also allow you to visualize, „feel/hear” representatives of the outside world. In addition to the dominant phatic function, informative, didactic, therapeutic, and emotional functions related to all of the above are defined.
    W artykule zaprezentowano wyniki pragmatycznej analizy synchronicznej mitologicznych tekstów ludowych, które funkcjonują obecnie w różnych regionach Białorusi. Podczas analizy materiału źródłowego uwzględniono jego specyfikę tematyczną, językową oraz sytuacyjną. Ustalono, iż teksty folklorystyczne funkcjonujące w życiu codziennym człowieka, a także utrwalone w kulturze gatunki obrzędowe, odzwierciedlają stereotypy ludzkich zachowań. Ukierunkowane na pierwszy człon opozycji „norma – antynorma” ujawniają zasady, nakazy, zakazy oraz konsekwencje ich łamania. Mimo że formuły zakazów, zasad postępowania, zaleceń często nie są składnikami analizowanych tekstów, są one czytelne dla odbiorcy, „nosiciela” tradycji, dzięki znajomości szerszego kontekstu kulturowego, który pomaga mu je odkryć. Przy tym wnioski mogą dotyczyć różnorodnych sfer: wiedzy mitologicznej, praktycznych umiejętności niezbędnych w życiu codziennym oraz sytuacjach ekstremalnych, moralnoetycznych i religijnych idei oraz norm. W zależności od indywidualnych dyspozycji odbiorcy teksty mitologiczne nie tylko przekonują słuchacza o istnieniu sił nadprzyrodzonych oraz istot pozaziemskich, o możliwości przekraczania granicy świata realnego i fantastycznego, o dyfuzji tego i tamtego świata, stwierdzają jedność żywych i zmarłych członków rodu oraz pozwalają wizualizację, „odczucie” przedstawicieli świata pozaziemskiego. Poza dominującą funkcją fatyczną, mitologiczne teksty ludowe pełnią także funkcję informacyjną, dydaktyczną, terapeutyczną oraz związaną z wymienionymi emocjonalną.
    У артыкуле разглядаюцца вынікі сінхроннага прагматычнага аналізу міфалагічных тэкстаў, якія бытуюць у розных рэгіёнах Беларусі ў наш час. Пры аналізе ўлічваюцца тэматычныя, моўныя і сітуатыўныя параметры актуалізацыі міфалагічных тэкстаў. Высветлена, что міфалагічныя тэксты, функцыянуючы ў розных формах побытавага, паўабрадавага і абрадавага маўлення, сцвярджаюць стэрэатыпы чалавечых паводзінаў, якія арыентаваны на першы член апазіцыі «норма – антынорма», раскрываюць асаблівасці правілаў, прадпісанняў, забарон і наступствы іх парушэння. Самі фармулёўкі забаронаў, правілаў, рэкамендацый могуць не ўключацца ў тэкст, калі дасведчаны слухач – „носьбіт” традыцыі – засвоіў неабходны комплекс фонавых ведаў і ў стане вывесці гэтыя фармулёўкі самастойна. Прычым такія вывады могуць адначасова тычыцца розных сфер: і міфалагічных ведаў, і практычных навыкаў, неабходных у паўсядзённым жыцці ды экстрэмальных сітуацыях, і маральна-этычных, рэлігійных ідэй, нормаў. Міфалагічныя аповеды ў залежнасці ад індывідуальных дыспазіцый актыўных „носьбітаў” традыцыі могуць не толькі ўпэўніваць слухачоў у існаванні іншасветных сіл і істот, у магчымасці перасячэння міжсветавай мяжы з абодвух яе бакоў, дыфузнага ўзаемапранікнення таго і гэтага светаў, сцвярджаць адзінства жывых і памерлых членаў родавага калектыву, але і дазваляюць візуалізаваць, «адчуць/пачуць» прадстаўнікоў іншасвету. Акрамя дамінантнай фатычнай функцыі, вызначаюцца інфарматыўная, дыдактычная, тэрапеўтычная, а таксама звязаная з усімі пералічанымі эмацыянальная функцыі.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2021, 15; 107-131
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    "Татьянин миф" в художественной структуре онегинского текста
    Autorzy:
    Betko, Iryna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/50393460.pdf
    Data publikacji:
    2016-08-21
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    novel in verse Eugene Onegin by Alexander Pushkin
    ritual and mythological analysis
    myth of Tatyana
    Opis:
    The article is an attempt at analyzing a novel in verse Eugene Onegin by Alexander Pushkin from a ritual and mythological perspective. It turns out that to a large extent the central themes have been conditioned by the structure of the initial myth. However, the initiation of the protagonist as a spiritually-integrated personality has occurred unsuccessful. The discussion of the mythological and archetypal issues regarding Tatyana is brought into special focus.
    Źródło:
    Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze; 2016, 26; 62-74
    0208-5038
    2353-9674
    Pojawia się w:
    Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Абрадава-песенны комплекс «гукання вясны» ў фальклоры беларусаў: мiфасемантыка каляндарнага пераходу
    Obrzędowo-pieśniowy zwyczaj „hukannia wiasny” w białoruskim folklorze: mityczna semantyka zmian kalendarzowych
    Ritual-song set of “gukannya vyasny” in Belarusian folklore: the mythological semantics of the calendar transition
    Autorzy:
    Сiвiцкi, Уладзiмiр
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/944895.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    early spring calendar-ceremonial folklore
    folk tradition
    ritual-song set of “gukannya vyasny”
    mythological semantics of the calendar transition
    mythological poetics
    wczesnowiosenny kalendarzowo-obrzędowy folklor
    ludowa tradycja
    zwyczaj „hukannia wiasny”
    mitologiczna semantyka kalendarzowego „przechodzenia”
    poetyka mityczna
    Opis:
    Mityczna semantyka kalendarzowego „przechodzenia” w ludowej tradycji o nazwie „hukannia wiasny” pokazuje przede wszystkim słoneczny kod misterium, mityczno-poetycką walkę ciemności ze światłem. Otwartość, wielopłaszczyznowość i precyzja realizacji mitycznej semantyki nakładają na uczestników obrzędu obowiązek wyjścia na spotkanie wiośnie. Mityczna semantyka „hukannia wiasny” jest związana z semantyką dziewczęcych rytuałów związanych z dorastaniem oraz wyobrażeniem o umieraniu i wskrzeszaniu przyrody.
    Mythological semantics of the calendar transition in the folk tradition defined as “gukannya vyasny” reveals light code of mystery, poetic mythological story of the struggle of darkness and light. Multi-faceted, detailed representation of mythological semantics gives an imperative for participants of the ritual to welcome spring in another world. Mythological semantics in the acts of “gukannya vyasny” is connected with the semantics of girls’ rituals of growing-up, and with the concept of dying and resurrected nature.
    Źródło:
    Białorutenistyka Białostocka; 2016, 8; 349-371
    2081-2515
    Pojawia się w:
    Białorutenistyka Białostocka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Абрадава-песенны комплекс «гукання вясны» ў фальклоры беларусаў: мiфасемантыка каляндарнага пераходу
    Obrzędowo-pieśniowy zwyczaj „hukannia wiasny” w białoruskim folklorze: mityczna semantyka zmian kalendarzowych
    Ritual-song set of “gukannya vyasny” in Belarusian folklore: the mythological semantics of the calendar transition
    Autorzy:
    Сiвiцкi, Уладзiмiр
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2108262.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    wczesnowiosenny kalendarzowo-obrzędowy folklor
    ludowa tradycja
    zwyczaj „hukannia wiasny”
    mitologiczna semantyka kalendarzowego „przechodzenia”
    poetyka mityczna
    early spring calendar-ceremonial folklore
    folk tradition
    ritual-song set of “gukannya vyasny”
    mythological semantics of the calendar transition
    mythological poetics
    Opis:
    Mityczna semantyka kalendarzowego „przechodzenia” w ludowej tradycji o nazwie „hukannia wiasny” pokazuje przede wszystkim słoneczny kod misterium, mityczno-poetycką walkę ciemności ze światłem. Otwartość, wielopłaszczyznowość i precyzja realizacji mitycznej semantyki nakładają na uczestników obrzędu obowiązek wyjścia na spotkanie wiośnie. Mityczna semantyka „hukannia wiasny” jest związana z semantyką dziewczęcych rytuałów związanych z dorastaniem oraz wyobrażeniem o umieraniu i wskrzeszaniu przyrody.
    Mythological semantics of the calendar transition in the folk tradition defined as “gukannya vyasny” reveals light code of mystery, poetic mythological story of the struggle of darkness and light. Multi-faceted, detailed representation of mythological semantics gives an imperative for participants of the ritual to welcome spring in another world. Mythological semantics in the acts of “gukannya vyasny” is connected with the semantics of girls’ rituals of growing-up, and with the concept of dying and resurrected nature.
    Źródło:
    Białorutenistyka Białostocka; 2016; 349-371
    2081-2515
    Pojawia się w:
    Białorutenistyka Białostocka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O zasadach opisu zwierząt w słowiańskiej kulturze ludowej
    ON THE PRINCIPLES OF DESCRIBING ANIMALS IN SLAVONIC FOLK CULTURE
    Autorzy:
    Góra, Aleksandr W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/611793.pdf
    Data publikacji:
    2000
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    the cultural image of animals
    Slavonic folk tradition
    mythological sphere
    kulturowy obraz zwierząt
    tradycja ludowa Słowian
    sfera mitologiczna
    Opis:
    Autor wydanej w roku 1997 w Moskwie książki Simvolika životnych v slavjanskoj narodnoj tradicii przedstawia zasady opisu kulturowych obrazów zwierząt w tradycji ludowej Słowian. Zasady te oparte są na koncepcji semiotycznej, która zakłada istnienie wspólnego schematu, leżącego u podstaw charakterystyki poszczególnych zwierząt (ściślej – ich językowo-kulturowych wyobrażeń). W obrazach zwierząt autor uwzględnia te cechy, które wiążą się ze sferą mitologiczną. Obejmują one 16 rubryk (m.in. nazwy, status społeczny, wygląd, atrybuty, pochodzenie, miejsce i czas przebywania, funkcje, obiekt itd.), z których szczegółowiej przedstawia dwie: pochodzenie oraz właściwości, zdolności i skłonności zwierząt.
    The author of the article, whose book Simvolika zhivotnykh v slavyanskoy narodnoy traditsii was published in Moscow in 1997, presents the principles describing cultural images of animals in Slavonic folk tradition. The principles stem from a semiotic conception which assumes the existence of a common schema for the characterization of particular animals, or rather of their linguistic-cultural images. In the images, the author discerns sixteen categories of features of a mythological nature (i.e., among others, names, social status, appearance, attributes, origin, place and time of habitat, functions, the patient, etc.). Two of these, the origin of animals and their properties, abilities and inclinations, receive a more detailed treatment.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2000, 12; 251-263
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polityki pamięci i tożsamości wobec (nie)chcianego dziedzictwa. Od Gdańska do Gdańzigu
    The politics of memory and identity and (un)desired historical heritage: The case of Gdańsk (and Danzig)
    Autorzy:
    Dymnicka, Małgorzata
    Szczepański, Jakub
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/413022.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    pamięć i narracje
    tożsamość
    polityki pamięci
    konstrukcje mitotwórcze
    Gdańsk
    memory and narratives
    identity
    urban policies
    mythological construction
    Opis:
    Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, jak w zależności od polityki pamięci, pamięci zbiorowej i kultury historycznej kształtowano fizyczną przestrzeń miasta i jego obraz. Z przeprowadzonych dotychczas analiz wynika, że sposób, w jaki budowano narracje tożsamościowe, oparty był zasadniczo na konstrukcjach mitotwórczych, zwłaszcza na micie XVI–XVII-wiecznego „złotego wieku”. W Gdańsku, ze względu na bogatą przeszłość historyczną i fakt, że było to miejsce uzgadniania tradycji różnych narodów i kultur, nawarstwiło się wiele tożsamości. Obecny w mieście od ponad 200 lat miejski mit i wciąż żywa idea „długiego trwania” współistnieją ze zmieniającymi się koncepcjami postulowanego obrazu miasta i z kulturą historyczną. Te same formy architektoniczne i dzieła sztuki były bowiem interpretowane przez historyków i architektów oraz wykorzystywane przez lokalną władzę – stosownie do potrzeb politycznych – do legitymizacji sprzecznych nierzadko tez o niemieckości, polskości bądź europejskości Gdańska. W dyskursie publicznym na temat pamięci i tożsamości współczesnego Gdańska zdaje się dominować wieloparadygmatyczność, wykraczająca poza autentyzm dziedzictwa materialnego i kulturowego. Stosowane są w tym celu zakodowane już w samym języku metaforyczne wyobrażenia typu: Gdańsk jest miastem wielokulturowym, miastem wolności i miastem solidarności. Dla nas ważne są pytania: Co się dzieje z pamięcią przeszłości w gdańskiej kulturze teraźniejszości? „Jak” się pamięta? I „co” się pamięta? Jaką rolę w tym procesie odgrywają historia (res gestae) i sposoby jej przedstawiania (historia rerum gestarum)? Do pamięci kulturowej nie trafiają wszystkie treści pamięci komunikacyjnej, lecz wybrane figury symboliczne, które w przypadku miasta z tysiącletnią tradycją biorą aktywny udział w konstruowaniu tożsamości zbiorowej.
    This article addresses the question: How have the politics of memory, collective memory, and historical culture influenced the shaping of a city’s urban space and image? The analysis carried out so far shows that the way in which narratives have been thought to build identity has been based on mythological constructions, in particular on the myth of the sixteenth and seventeenth century “Golden Age” in Poland. In Gdańsk, due to its rich historical past and the fact it was a place marked by the coexistence of different nations and cultures, many identities have been superimposed. This city myth, which has been present for 200 years, is still alive in the idea of a “long duration” and coexists with changing concepts postulating the image of the city and its historical culture. The same architectural forms and works of art have been interpreted by historians and architects and used by local authorities – according to their political needs – to legitimize often contradictory theses about the Germanness, Polishness or Europeanness of Gdańsk. In the public discourse on the memory and identity of contemporary Gdańsk, multiple paradigms appear to dominate, irrespective of the authenticity of the material and cultural heritage. Metaphoric images encoded in language are used when stating, for example, that “Gdańsk is a multicultural city, the city of freedom and solidarity.” The important questions for us are: What happens to the memory of the past in the contemporary culture of Gdańsk? How is it remembered? And what is remembered? What role in this process is played by the actual history (res gestae) and the way it is presented (historia rerum gestarum)? Not all of the content in communicative memory is stored in cultural memory, but in the case of Gdańsk, a city with a thousand-year tradition, only selected symbolic figures play an active part in the construction of collective identity.
    Źródło:
    Przegląd Socjologiczny; 2016, 65, 1; 81-100
    0033-2356
    Pojawia się w:
    Przegląd Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Empiryczne i mitologiczne podstawy przepowiedni meteorologicznych. Czas w przepowiedniach
    THE EMPIRICAL AND MYTHOLOGICAL BASIS FOR METEOROLOGICAL FORECASTS. THE FACTOR OF TIME
    Autorzy:
    Koper, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/611716.pdf
    Data publikacji:
    2000
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    the genre of speech
    meteorological forecasts
    mythological bases of forecasts
    time in forecasts
    connecting the premise with the conclusion
    mythological thinking
    metonymy
    gatunek mowy
    przepowiednie meteorologiczne
    mitologiczne podstawy przepowiedni
    czas w przepowiedniach
    łączenie przesłanki z wnioskiem
    myślenie mitologiczne
    metonimia
    Opis:
    Przedmiotem artykułu są tradycyjne przepowiednie meteorologiczne rozpatrywane jako gatunek mowy. Przedstawiona analiza dotyczy założeń poznawczych konstytuujących tradycyjne prognostyki. Autorka bada zasady organizujące łączenie przesłanki z wnioskiem, a ściślej – zasady łączenia czasu i przesłanki z czasem t’ (późniejszym niż t) wniosku i stawia tezę, iż prosta obserwacja zależności zachodzących w przyrodzie nie jest jedyną podstawą formułowania prognostyków. Duża grupa przepowiedni oparta jest na myśleniu mitologicznym. Taki charakter mają zwłaszcza przepowiednie długoterminowe, w których ze zjawisk atmosferycznych przewiduje się przyszłe losy ludzi czy urodzaj na cały rok. Badając zasady kojarzenia czasu, autorka dochodzi do wniosku, iż podporządkowane są one zasadom metonimii (polegającej na kojarzeniu dwóch okresów pozostających w stosunku przyległości jako część i całość, np. w przepowiedni Jak Marcin [11 listopada] na białym koniu przyjedzie, ostrą zimę nam przywiedzie) oraz podobieństwa (polegającej na kojarzeniu okresów, np. Jakie Zwiastowanie, takie Zmartwychwstanie).
    The article discusses traditional meteorological forecasts as a speech genre through an analysis of cognitive assumptions behind them. Inquiry is made into the principles organizing the relationship between the premise and the conclusion; more specifically, between the time t of the premise and the time t’ of the conclusion (later than i). A hypothesis is put forward that mere observation of nature is not the only basis for formulating forecasts, a large portion of the latter being founded on mythological reasoning. Such are especially long-term forecasts concerning people’s lives or the quality of harvest for the whole year. The analysis of the principles of understanding time suggests that the driving forces behind them are metonymy and similarity. The former consists in associating two periods in a part-whole manner, e.g. Jak Marcin na białym koniu przyjedzie, ostrą zimę nam przywiedzie ‘If Martin (11 November) comes riding a white horse, it will bring a severe winter.’ The latter is based on associating time periods, e.g. Jakie Zwiastowanie, takie Zmartwychwstanie ‘Like Annunciation, like Easter.’
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2000, 12; 233-249
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Индивидуальное и общее в фольклорных семантических моделях: опыт анализа современной фольклорной традиции
    The individual and the common in folkloric semantic models: an attempt at contemporary folklore analysis
    Autorzy:
    Лабащук, Oксана
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/968611.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    натальный нарратив
    устная традиция
    мотив
    фольклорная семантика
    мифологическая семантика
    natal narrative
    oral tradition
    motif
    folk semantics
    mythological semantics
    Opis:
    Структурно-семантическое исследование современной устной традиции позволяет уви- деть в индивидуальных исследованиях о персональном опыте беременности и родов явления схематизма и повторяемости. Мотив можно рассматривать как ключевой элемент анализа современных натальных нарративов. Часть мотивов аккумулирует традиционную фольклорную и мифологическую семантику.
    Structural and semantic study of contemporary oral tradition reveals in the individual studies about the personal experience of pregnancy and childbirth the phenomena of schematization and repetition. This can be seen as a key element in the analysis of modern natal narratives. Certain motives accumulate traditional folkloric and mythological semantics.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 2015, 08; 29-38
    1427-9681
    2353-4834
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Інтерпретація української літературної класики у світлі ритуально- міфологічної (архетипальної) критики: вибрані теоретико-методологічні аспекти
    The Interpretation of Ukrainian Classical Literature in the Context of Ritual-Mythological (Archetypal) Criticism: Selected Theoretical and Methodological Aspects
    Autorzy:
    Betko, Iryna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1790727.pdf
    Data publikacji:
    2020-08-13
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    interpretacja
    ukraińska klasyka literacka
    rytualno-mitologiczna / archetypowa krytyka
    interpretation
    the Ukrainian classical literature
    the ritual-mythological / archetypal criticism
    Opis:
    Interpretacja ukraińskiej klasyki literackiej w kontekście rytualno-mitologicznej (archetypowej) krytyki: wybrane aspekty teoretyczno-metodologiczne Pod koniec drugiej dekady XXI wieku rytualno-mitologiczna/archetypowa krytyka jest postrzegana jako jedna z tradycyjnych metod analizy literaturoznawczej. W zakresie współczesnego literaturoznawstwa ukraińskiego jej bogate możliwości interpretacyjne wykorzystują Łukasz Skupejko, Jarosław Poliszczuk i inni. Strategie interpretacji rytualno-mitologicznej pozwalają zbadać skomplikowane podłoże archetypowe życia wewnętrznego postaci literackich, w tym paradygmaty maskowe, cieniowe, animatyczne etc.
    Nowadays, ritual-mythological criticism is perceived as the traditional method of literary analysis. In terms of contemporary Ukrainian literary studies, its rich interpretation possibilities are used by Lukash Skupeyko, Yaroslav Polishchuk and others. The strategies of ritual-mythological interpretation allow us to examine the complex archetypical basis of the internal life of literary characters, including mask, shadow and animated paradigms.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 7; 101-113
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Philosophical Meaning of the Author’s Myth: Evolution of the Archetypal Image of a Religious Visionary in the Dramatic Works of Lesya Ukrainka
    Autorzy:
    Bodyk, Ostap
    Horodniuk, Nataliia
    Yuliya, Yuliya
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2231496.pdf
    Data publikacji:
    2022-10-06
    Wydawca:
    Komisja Nauk Filologicznych Polskiej Akademii Nauk, Oddział we Wrocławiu
    Tematy:
    author’s myth
    phenomenon of prophetism
    religious prophecy
    archetypal and mythological structure
    dramatic sketches and poems
    existential dilemma in national issue
    Opis:
    The article traces and analyses the movement of the author’s consciousness of Lesya Ukrainka with regard to the research topic of the evolution of the archetypal image of a religious visionary in the dramatic works of the Ukrainian poetess through the prism of mythopoetic archetypal categories on different “sections” of her dramatic works Vavylons’kyj polon (Babylonian Captivity), Na rujina.h (On the Ruins) and poems “Kassandra” (Cassandra) and “Orhija” (The Orgy). The author explains that, by referring the ancient subjects, Lesia Ukrainka realizes the need to breathe new life into the mythology of the ancients, look at the history of humankind as a tragic process of the struggle between good and evil, and connect the movement of history with manifestations of spiritual stability, with its tendency to the ideals of good. According to her aesthetic views in the artistic perception of antiquity, the poetess does not seek to aestheticize it, but to reveal in the ancient myth the eternal, timeless psychological state of human inner life and in this way explore the “catastrophes” of the modern soul.
    Źródło:
    Academic Journal of Modern Philology; 2022, 15; 73-94
    2299-7164
    2353-3218
    Pojawia się w:
    Academic Journal of Modern Philology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Наратив вини в „Кассандрі” Лесі Українки
    Guilt Narrative in Lesya Ukrainka’s “Cassandra”
    Autorzy:
    Varetska, Sofia
    Macenka, Svitlana
    Melnyk, Diana
    Tarasyuk, Yaryna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2157676.pdf
    Data publikacji:
    2022-07-28
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    Lesya Ukrainka
    Cassandra
    myth
    guilt
    linguistic manifestation of guilt
    mythological guilt
    social aspect of guilt
    philosophical and existential dimension of guilt
    Opis:
    The article is dedicated to the guilt narrative in Lesya Ukrainka’s “Cassandra” (1907). The purpose of the research is to trace how this narrative gets actualized and how it functions on different textual levels and from different optic standpoints: linguistic, mythological, social, and philosophical. The core principle of analysis is a holistic approach that makes a versatile, multi-level and multi-vector interpretation of the text possible, so, this is attracting it within a wider European cultural and philosophical context and changing the horizons for its interpretation. It is pointed out that guilt narrative is a through one, and it gets specific cultural contexts, intertextual connections, sense models and linguistic embodiments at each of the researched levels. Hence, it may be said that different aspects of this narrative are relatively autonomous and can be viewed as absolutely different and self-sufficient linguistic and semantic fields. The linguistic level of guilt brings you into the problem field of the spoken and unspeakable, a cognitive dissonance between the said/unsaid and perceived. The mythological aspect of guilt introduces the context of ancient (hence, all Western European) literature, shows the procedural nature of the mythological and literary image of Cassandra. The social aspect of guilt makes indubitable the antinomy of individual and social, victim and self-sacrifice, the problem of Other and Otherness, as the reverse side of self-identification. The philosophical dimension of guilt is disclosed in the background of re-interpreted myth phenomenon, anthropological dimension of mythological and literary connections. It is emphasized that the researched aspects complement and deepen each other at the same time. It is directing the through narrative of guilt from classical ancient literary interpretations of the myth about Cassandra towards the modern European re-interpretation of the very concept of the myth, from the ancient myth history to the universal human code. And Lesya Ukrainka’s “Cassandra” is not just exemplifying an attempt of making a literary search, the researcher’s and writer’s interest in the ancient materials, and also constitutes a way of personal myth manifestation and the search of Ukrainian national identity via the European context.
    Źródło:
    Studia Polsko-Ukraińskie; 2022, 9; 125-140
    2353-5644
    2451-2958
    Pojawia się w:
    Studia Polsko-Ukraińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Analiza elegii Budae a Turcis occupatae querela ze zbioru Tristiów Klemensa Janickiego
    The analysis of the elegy Budae a Turcis occupatae querela of Klemens Janicki’s Tristia
    Autorzy:
    Zaborowska-Musiał, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1045688.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-11
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Klemens Janicki (Clemens Ianicius)
    Buda
    elegy
    querela
    poetic letter
    mythological themes
    symbolic figures
    conventional themes in literary output referring to Turkish matter.
    Opis:
    Analiza elegii Budae a Turcis occupatae querela ze zbioru Tristiów Klemensa Janickiego (The analysis of the elegy Budae a Turcis occupatae querela of Klemens Janicki’s Tristia).This article contains the analysis of the so far little researched elegy from the book of Tristia by an Early Modern Polish poet Klemens Janicki (Clemens Ianicius) written after the Turks conquered Buda in the summer of 1541. The analysis focuses on the composition of Janicki’s elegy, the method and means used by the poet to get the recipients to take action against Turkey imperiling Europe.
    Źródło:
    Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae; 2019, 29, 1; 83-106
    0302-7384
    Pojawia się w:
    Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Angels and Devils Lost and Regained: a Revision of the Great Chain of Being
    Autorzy:
    Szwedek, Aleksander
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2076374.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Great Chain of Being
    deification (supernaturalization)
    Christian
    Greek and Roman mythological deities
    Wielki Łańcuch Bytu
    deifikacja (supernaturalizacja)
    mitologiczne bóstwa chrześcijańskie
    greckie i rzymskie
    Opis:
    The Great Chain of Being is a cognitive, Western folk model of the world of a global character. Over time the model has been reduced from, for example, 67 levels in the Middle Ages to 5 levels in Modern Times, dispensing on the way with angels, devils, etc. and leaving only God at the top. This is at odds with life and language in which deities from Christian, Greek and Roman mythologies are often present. To make the model more compatible with life and language, the paper argues for reinstatement of those deities by replacing the GOD level with the level of DEITIES – supernatural beings
    Wielki Łańcuch Bytu jest ludowym kognitywnym modelem świata o charakterze globalnym. W ciągu wieków został zredukowany z 67 poziomów w wiekach średnich do 5 poziomów, pozbywając się po drodze np. aniołów i diabłów, pozostawiając na najwyższym poziomie tylko Boga. Jest to rażąco niezgodne z życiem i językiem, w których bóstwa mitologii chrześcijańskiej, greckiej i rzymskiej są często obecne. Niniejszy artykuł proponuje przywrócić te bóstwa, zastępując poziom BOGA poziomem BÓSTW – istot nadprzyrodzonych, co uczyniłoby Wielki Łańcuch Bytu bardziej zgodnym z życiem i językiem.
    Źródło:
    Kwartalnik Neofilologiczny; 2018, 1; 3-20
    0023-5911
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Neofilologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Einfache Formen – Mythologische Redensarten – Die Lebendigkeit der Idiome
    Simple Forms – Mytological proverbial expressions – The liveness of idioms
    Autorzy:
    Komenda-Earle, Barbara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30098192.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Einfache Formen
    mythologische Idiome
    Lebendigkeit der Idiome
    Varianten
    Korpusuntersuchungen
    Simple Forms
    mythological idioms
    liveness of idioms
    variants
    corpus research
    Proste Formy
    idiomy mitologiczne
    żywotność idiomów
    warianty
    badania korpusowe
    Opis:
    Das Ziel des Beitrags ist es, Zusammenhänge zwischen den Einfachen Formen im Sinne von André Jolles‘ und dem Begriff der Lebendigkeit von Idiomen aufzuzeigen und demnächst die Lebendigkeit der idiomatischen Einheiten zu untersuchen. Die Lebendigkeit der Idiome, ein linguistisches Konzept, das die mentale Präsenz und die Gebräuchlichkeit der Idiome umfasst, erscheint kompatibel mit solchen Elementen des Konzepts der Einfachen Formen wie sprachliche Gebärde, Vergegenwärtigung (Sprichwort – Redensart), Stetigkeit und Vielfältigkeit (Varianten, Modifikationen), Geistesbeschäftigung. Unter Einfachen Formen werden der Mythos, das Sprichwort und die sprichwörtliche Redensart (Idiom) angesprochen. Nach einer Charakteristik der Idiome mythologischer Herkunft im Deutschen wird am Beispiel des Idioms zwischen Szylla und Charybdis und formell-inhaltlich zusammenhängenden Formen die Lebendigkeit dieser Idiome im 19. und im 20.-21. Jh. untersucht. Die Untersuchung ist lexikographisch und korpuslinguistisch gestützt.
    The aim of this article is to demonstrate the relationship between Simple Forms as understood by André Jolles and the notion of the liveliness of idioms and then to investigate the liveliness of idiomatic units. The liveliness of idioms, a linguistic concept that includes the mental presence and usability of idioms, appears compatible with such elements of the concept of Simple Forms as verbal gesture, actualization (proverb – idiom), continuity and multiplicity (variants, modifications), mental occupation. The myth, the proverb and the proverbial saying (idiom) are addressed under Simple Forms. After a characterisation of the idioms of mythological origin in German, the example of the idiom between Szylla and Charybdis and its variants illustrates the liveliness of the idioms in the 19th and 20th-21st centuries. The study is lexicographically and corpus-linguistically based.
    Celem niniejszego artykułu jest wykazanie związków między Prostymi Formami w rozumieniu André Jollesa i pojęciem żywotności idiomów a następnie zbadanie żywotności form idiomatycznych. Żywotność idiomów, jako pojęcie językowe obejmujące obecność mentalną u użytkowników języka i użycie idiomów, okazuje się kompatybilne z takimi elementami koncepcji Prostych Form André Jollesa, jak gest językowy, aktualizacja, ciągłość i różnorodność Prostych Form, zajęcie umysłowe. Spośród Prostych Form omówiono mit, przysłowie i wyrażenie przysłowiowe. Scharakteryzowano idiomy pochodzenia mitologicznego w języku niemieckim a na przykładzie idiomu między Scyllą a Charybdą oraz form strukturalnie i znaczeniowo pokrewnych zbadano żywotność tych form idiomatycznych w XIX i XX-XXI wieku. Badanie opiera się na weryfikacji źródeł leksykograficznych i korpusów językowych.
    Źródło:
    Colloquia Germanica Stetinensia; 2023, 32; 181-200
    2450-8543
    2353-317X
    Pojawia się w:
    Colloquia Germanica Stetinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Сакральныя азёры Вiцебска-Пскоўскага памежжа: сiмвалiчны статус у мiфапаэтычнай карцiне свету
    Święte jeziora na pograniczu pskowsko-witebskim: symboliczny status w mityczno-epickim obrazie świata
    Sacred lakes of Vitebsk-Pskov borderlands: symbolic status in mythical-poetic picture of the world
    Autorzy:
    Лобач, Уладзiмiр
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2108271.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    pogranicze białorusko-rosyjskie
    kultura tradycyjna
    folklor
    święta geografia
    święte jezioro
    rytuał
    krajobraz kulturowy
    mitologiczny obraz świata
    Belarusian-Russian borderland
    traditional sulture
    folklore
    sacred geography
    sacred lake
    ritual
    cultural landscape
    mythological picture of the world
    Opis:
    W artykule omówiono symboliczny status świętych jezior w tradycyjnym obrazie świata ludności wiejskiej na pograniczu białorusko-rosyjskim (Witebsk-Psków). Analiza materiału pokazuje, że święte jeziora odnoszą się przede wszystkim do ludowego motywu „świątyni, która zapadła się pod ziemię”. Wyjątkowe właściwości wód (uzdrawiające lub niebezpieczne) czynią jezioro miejscem świętym. Jednak żadne z jezior pogranicza nie stanowi kultowego obiektu geografii sakralnej, ponieważ nie zostało włączone do praktyk rytualnych w cyklu kalendarzowym. Legendarne jeziora pełnią funkcję informacyjną i przedstawiają wydarzenia mitologiczne obecne w świadomości lokalnej społeczności.
    The article is devoted to the study of the symbolic status of the sacred lakes in the traditional picture of the world of the rural population of the Belarusian-Russian (Pskov-Vitebsk) borderlands. The analysis of folklore materials shows that sacred lakes often relate to the folk motif “the temple which fell through the ground”. The lake sacralization may result from unusual (medical or hazardous) properties of its water. However, none of the holy lake of borderlands is an object of worship in sacred geography because the lakes are not included in the ritual practices of the calendar cycle. Legendary lakes perform informational function and reflect the events of mythological history within the local community.
    Źródło:
    Białorutenistyka Białostocka; 2016; 373-389
    2081-2515
    Pojawia się w:
    Białorutenistyka Białostocka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Сакральныя азёры Вiцебска-Пскоўскага памежжа: сiмвалiчны статус у мiфапаэтычнай карцiне свету
    Święte jeziora na pograniczu pskowsko-witebskim: symboliczny status w mityczno-epickim obrazie świata
    Sacred lakes of Vitebsk-Pskov borderlands: symbolic status in mythical-poetic picture of the world
    Autorzy:
    Лобач, Уладзiмiр
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/944903.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Belarusian-Russian borderland
    traditional sulture
    folklore
    sacred geography
    sacred lake
    ritual
    cultural landscape
    mythological picture of the world
    pogranicze białorusko-rosyjskie
    kultura tradycyjna
    folklor
    święta geografia
    święte jezioro
    rytuał
    krajobraz kulturowy
    mitologiczny obraz
    świata
    Opis:
    W artykule omówiono symboliczny status świętych jezior w tradycyjnym obrazie świata ludności wiejskiej na pograniczu białorusko-rosyjskim (Witebsk-Psków). Analiza materiału pokazuje, że święte jeziora odnoszą się przede wszystkim do ludowego motywu „świątyni, która zapadła się pod ziemię”. Wyjątkowe właściwości wód (uzdrawiające lub niebezpieczne) czynią jezioro miejscem świętym. Jednak żadne z jezior pogranicza nie stanowi kultowego obiektu geografii sakralnej, ponieważ nie zostało włączone do praktyk rytualnych w cyklu kalendarzowym. Legendarne jeziora pełnią funkcję informacyjną i przedstawiają wydarzenia mitologiczne obecne w świadomości lokalnej społeczności.
    The article is devoted to the study of the symbolic status of the sacred lakes in the traditional picture of the world of the rural population of the Belarusian-Russian (Pskov-Vitebsk) borderlands. The analysis of folklore materials shows that sacred lakes often relate to the folk motif “the temple which fell through the ground”. The lake sacralization may result from unusual (medical or hazardous) properties of its water. However, none of the holy lake of borderlands is an object of worship in sacred geography because the lakes are not included in the ritual practices of the calendar cycle. Legendary lakes perform informational function and reflect the events of mythological history within the local community.
    Źródło:
    Białorutenistyka Białostocka; 2016, 8; 373-389
    2081-2515
    Pojawia się w:
    Białorutenistyka Białostocka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Канцэптуальнасць узаемаадносiн чалавека i прыроды ў раманах Iвана Пташнiкава “Мсцiжы” i Вiктара Карамазава “Пушча”
    Konceptualizacja relacji człowiek-przyroda w powieściach „Mstizhi” I. Ptasznikowa i „Pushcha” W. Karamazowa
    The conceptualization of the relationship between man and nature in the novels “Mstizhi” by I. Ptashnikov and “Pushcha” by V. Karamazov
    Autorzy:
    Budnik, Volga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2118686.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    тыпалагiчныя сыходжаннi
    нараталагiчныя стратэгii
    мiфалагiчныя вобразы-матывы
    характары-тыпы
    псiхалагiзм
    архетыпы
    podobieństwa typologiczne
    strategie narracyjne
    obrazy-motywy mitologiczne
    typy bohaterów
    psychologizm
    archetypy
    typological convergence
    narrative strategies
    mythological imagesmotives
    characters-types
    psychologism
    archetypes
    Opis:
    У артыкуле аналiзуецца i параўноўваецца мастацкае асэнсаванне актуальнай маральна-фiласофскай праблемы ўзаемаадносiн чалавека з прыродай у творах I. Пташнiкава “Мсцiжы” i В. Карамазава “Пушча”. Паслядоўна асэнсоўваецца канцэпцыя чалавек i прырода, раскрыццё якой сведчыць аб маральна-фiласофскай глыбiнi твораў. Супастаўляюцца вобразныя сiстэмы твораў, iх героi, нараталагiчныя стратэгii, выяўляюцца тыпалаг iчныя сыходжаннi i жанрава-стылёвая спецыфiка кожнага з мастакоў слова пры ўвасабленнi iдэi адказнасцi i маральнасцi адносiн кожнага чалавека i ўсяго грамадства да навакольнага асяроддзя.
    Autor artykułu analizuje i porównuje problemy moralne i filozoficzne relacji człowiek – natura w utworach „Mstizhi” I.Ptasznikowa i „Pushcha” W. Karamazowa. Pojęcia człowiek i natura wskazują na moralną i filozoficzną zawartość utworów. Porównano występujące w nich obrazy, bohaterów i strategie narracyjne. Opisano także typologiczne podobieństwa i gatunkowo-stylistyczną specyfikę pisarzy, którzy wskazują na odpowiedzialność każdego człowieka i społeczeństwa za otaczające środowisko.
    The article analyzes and compares actual moral and philosophical problems of the relationship between man and nature in the works by I. Ptashnikov “Mstizhi” and V. Karamazov “Pushcha”. The concept of man and nature reveals moral and philosophical content of the literary works. Their images, characters, narrative strategies have been compared. The author of the article describes typological convergence and genre-style specificity of the writers, who put forward the idea of morality and responsibility of every person and society for the environment.
    Źródło:
    Białorutenistyka Białostocka; 2020; 283-301
    2081-2515
    Pojawia się w:
    Białorutenistyka Białostocka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Otbiranie moloka u korov (k issledovaniju odnogo mifologičeskogo motiva)
    TAKING AWAY THE MILK FROM COWS. INQUIRY INTO A MYTHOLOGICAL MOTIF
    Autorzy:
    Archipenko, Natal’ja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/611376.pdf
    Data publikacji:
    2000
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    mythological system
    the folklore of the Cossacks of the Don river
    short tales bylichki
    the theme of milk taken away from cows
    witches
    snake
    the image of a catfish
    system mitologiczny
    folklor Kozaków dońskich
    byliczki
    motyw „odbierania mleka krowom”
    czarownice
    wąż
    obraz suma
    Opis:
    System mitologiczny określonej społeczności możemy opisywać według postaci i według motywów. Autorka proponuje połączyć oba sposoby. Poddaje przykładowej analizie motyw „odbierania mleka krowom” znany w folklorze Kozaków dońskich (w tzw. byliczkach i wierzeniach) oraz w całej Słowiańszczyźnie i pokazuje, że pod różnicami kryją się istotne zbieżności. Zbieżności dotyczą motywu i jego funkcji, zaś różnice – postaci. W folklorze dońskich Kozaków istotami, które odbierają mleko krowom są: czarownice, wąż domowy i sum; w folklorze wierzeniowym innych Słowian – czarownica i wąż. Jednak, jak stwierdza autorka, chociaż w dońskiej tradycji występują trzy postacie, genetycznie mamy do czynienia z dwiema – z czarownicą i wężem. Obraz suma w dońskich byliczkach mógł powstać przez rozdzielenie słowiańskich złożonych wyobrażeń o wężu, które to wyobrażenia łączą w sobie charakterystyki węża-zmieja i suma (ryby). Mówiąc dokładniej – jedna z funkcji przypisywanych gdzie indziej wężowi, została wydzielona i przypisana sumowi.
    If any mythological system may be described through its characters or its motifs, the present articles attempts to combine both approaches. An analysis is performed on the motif of ”taking away the milk from cows”, known, on the one hand, among the Cossacks of the Don river (in their beliefs and short tales called bylichki), as well as, on the other, in the whole Slavonic region. Both similarities and differences are discerned, the former in the realm of the motif itself and its function, the latter in the realm of the participating characters. In the folklore of the Cossacks, the milk is taken away by a witch, a snake (a viper) and a catfish, in the beliefs of other Slavs by a witch and a snake. However, although in the Cossack tradition there are three figures, genetically there are two: a witch and a snake. The figure of a catfish might have originated through a split in the Slavonic complex image of a snake, which in fact combines the characteristics of a snake and a catfish (or simply a fish). More precisely, one of the functions attributed to a snake has been made autonomous and attributed to a catfish.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2000, 12; 167-179
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Magiczne funkcje negacji w tekstach sakralnych
    MAGICAL FUNCTIONS OF NEGATIONS IN SACRAL TEXTS
    Autorzy:
    Tołstaja, Swietłana Michajłowna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/611344.pdf
    Data publikacji:
    2001
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    the magical functions of negation
    sacral texts
    ‘charm-aways’
    convincing
    spells
    curses
    cultural connotations of a mythological character
    the ‘other’ world
    black magic
    linguistic magic
    turning objects upside down
    magiczne funkcje negacji
    teksty sakralne
    zażegnywania
    namawiania
    zaklęcia
    przekleństwa
    konotacje kulturowe o charakterze mitologicznym
    „tamten świat”
    czarna magia
    „magia językowa”
    odwracanie przedmiotów
    Opis:
    Konstrukcje przeczące, używane w tekstach o podwyższonej „mocy illokucyjnej” (zażegnywaniach, namawianiach, zaklęciach, przekleństwach, formułach apotropeicznych, rytualnych dialogach itp.) stają się środkiem „oddziaływania na stan rzeczy”. Poza podstawową funkcją gramatyczną i znaczeniem „nieprawda, że”, negacje w tego typu tekstach zyskują konotacje kulturowe o charakterze mitologicznym. Są to: (a) magiczne unicestwianie złych mocy: choroby, uroków, czarów; (b) oznaczanie „tamtego świata” (jego cechami są: nie-byt, nie-zjawianie się, nie-dzianie się, nie-miejsca, nie-czas); (c) ujawnianie dystansu mówiącego do autora i prawdziwego wykonawcy aktu; (d) sygnowanie obecności czarnej magii. W tekstach sakralnych negacja jest chwytem magicznym i odmianą „magii językowej”. W akcjonalnym kodzie kultury odpowiadają jej czynności rytualne, symbolizujące unicestwienie lub wygnanie siły nieczystej. Jeśli negacja staje się znakiem „tamtego świata”, paralelną wobec niej czynnością jest odwracanie przedmiotów.
    Negative constructions in texts of a significant illocutionary force (‘charm always’, spells, incantations, curses, apotropaic formuli, ritual dialogues, etc.) become a means of affecting real-world situations. Besides their basic grammatical function and the meaning ‘it is not the case that’, negative constructions in such contexts acquire stable cultural connotations of mythological nature: a) they annihilate the evil forces — a disease, a bad spell, witchcraft — in a magical way; b) they designate ‘the other world’, whose features include non-being, non-appearance, non-action, non-place, non-time; c) they reveal dissociation on the part of the speaker from the authorship of a given act, and disclose the role of the real doer of the act; d) they are manifestations of black magic. In sacral texts negation is a means of implementing magic and a variety of ‘linguistic magic’. In the actional cultural code it is paralleled by ritual actions, symbolizing the annihilation or expulsion of evil forces. When it refers to ‘the other world’, it is paralleled by turning objects upside down.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2001, 13; 117-125
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-37 z 37

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies