Temat: monarcha - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Monarcha brytyjski jako gwarant konstytucyjnych podstaw ustroju
Autorzy:: Wieciech, Tomasz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/524433.pdf
Data publikacji:: 2011-12-31
Wydawca:: Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:: monarcha
ustrój
prerogatywy królewskie
Opis:: W warunkach nieskodyfikowanej konstytucji, której elementem są pozaprawne normy konwenansowe sądy nie mogę pełnić wobec niej funkcji gwarancyjnej. W ustroju brytyjskim rolę gwaranta konstytucyjnych podstaw ustroju może odgrywać monarcha. Prerogatywy królewskie, z których monarcha korzysta za radą odpowiedzialnych przed parlamentem ministrów mogą być bowiem w szczególnych okolicznościach wykorzystane dla ochrony zagrożonych wartości konstytucyjnych. W tym kontekście szczególnego znaczenia nabierają prawo monarchy do zdymisjonowania premiera, rozwiązania parlamentu oraz udzielania sankcji ustawom parlamentu. Monarcha brytyjski może pełnić funkcję gwaranta konstytucji pomimo braku demokratycznej legitymacji. Wymaga to jednak od niego zachowania szczególnej ostrożności oraz powściągliwości. Interwencja monarchy dopuszczalna jest jedynie w wyjątkowych okolicznościach, w których aktorzy polityczni występowaliby przeciwko podstawowym zasadom demokracji parlamentarnej, rządów odpowiedzialnych oraz suwerenności ludu.
Under unwritten constitution, part of which are constitutional conventions courts are unable to guarantee obedience to constitutional rules and values. In United Kingdom it is therefore the monarch who stands as a custodian of the constitution. Royal prerogatives that are normally exercised only on advice of responsible ministers can be used to protect constitution. The most important are so-called reserve powers to dismiss prime minister and other ministers, to dissolve parliament and to give royal assent. The Monarch is able to successfully perform this function despite the want of democratic legitimacy but he should always be cautious and act only if he is perfectly positive that his intervention is absolutely necessary. He would therefore be entitled to intervene only in a dire emergency if political actors stood against the fundamental rules of parliamentary democracy, responsible government and sovereignty of the people.
Źródło:: Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2011, 4 (8); 81-94
2082-1212
Pojawia się w:: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Instytucja przysięgi głowy państwa w państwach europejskich
The Institution of the Oath of Office of Head of State in European States
Autorzy:: Maroń, Grzegorz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/524407.pdf
Data publikacji:: 2012-03-31
Wydawca:: Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:: monarcha
przysięga głowy państwa
prezydent
Opis:: The Institution of the Oath of Office of Head of State in European States
This article as one of the first in legal – not only polish-language – literature presents a comparative analysis of the issue of a head of state’s oath of office. The paper underlines differences, similarities and peculiarities in legal regulations of the institution of the oath of office in regard to European presidents and monarchs. The study touches especially on such topics as the oath formula, its optional or obligatory religious dimension, the time of taking the oath, the subject which officially receives it, consequences of taking the oath and legal effects of the oath’s infringement. The basic normative analysis, both on constitutional and statutory level, was supplemented with remarks on the practice of the given institution, for example the oath’s taking ceremony. Description of presidential or royal authority in particular states is not complete without a reference to the institution of the oath of office. The arguments undertaken in the article aim to prove that the title subject cumulates several relevant issues, which are noteworthy for jurisprudence. Taking the oath of office by any president or monarch is not so much a solemn symbolic event as conventional activity important in view of the legal order.
Źródło:: Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2012, 1 (9); 151-178
2082-1212
Pojawia się w:: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Monarchia w poszukiwaniu nowego status quo. Sytuacja polityczna w Koronie przed unią horodelską, 1399–1413
Autorzy:: Fałkowski, Wojciech
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/640718.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:: Królestwo Polskie, Władysław Jagiełło, monarcha, legitymizacja władzy, królewscy doradcy, zjazdy generalne
Opis:: Monarchy in search of a new status quo. The political situation in the Crown before the Union of Horodlo 1399–1413 After the death of queen Hedwig in 1399 the Polish political elites had to redefine the overriding interests of the Crown and the legal situation of its ruler Ladislaus Jagiello. The issue which required an immediate answer concerned the ideological and political right to ascend to the throne and this led to the need of discussing the changes of the resolutions passed at the Union of Krewo. The period marked by the years 1399–1401 constituted a breakthrough in Jagiello’s rule, as at that time the king obtained a greater freedom of maneuver. In the charter of the Union of Radom, the corpus of the highest state administration confirmed the accord negotiated between the ruler and his subjects. According to the author, the beginning of the 15th century marked a period of soft politics which avoided violating the interests of powerful family groups and regional factions while at the same time by degrees promoting the king’s trusted favorites. Jagiello’s strategic goal was to acquire a strong personal position both in the Crown and in Lithuania. Whereas the years following the triumph at Grunwald brought about a more expansive policy, accompanied by a series of provoked conflicts associated with the formation of close-knit ruling elites by the side of the monarch. At the same time, a balance could be observed between the personal goals of the Giedyminowicze family and the program represented by the Crown lords who accepted the former ones’ vision of the grand monarchy.
Źródło:: Prace Historyczne; 2014, 141, 2
0083-4351
Pojawia się w:: Prace Historyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Monarcha i wasal: Witold a unia horodelska
Autorzy:: Petrauskas, Rimvydas
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/640652.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:: monarcha, wasal, Witold Kiejstutowicz, wielki książę litewski, unia Polski z Litwą
Opis:: The monarch and the vassal: Witold and the Union of Horodlo The goal of the present article is to present the scope and character of the authority of the Grand Duke of Lithuania Witold at the time of the Union of Horodlo on the basis of the entirety of written and iconographic sources dating back to the beginning of the 15th century. The documents of Horodło did not exert a direct impact on the legal status of Witold himself, yet in 1413 his real authority was much more extensive than 10 years earlier. The author focuses on an analysis of Witold’s policy in the first decade of the 15th century since the period between the year 1401 when he was officially entrusted with the grand ducal authority, and the year 1413, was by far the most important one in the task of building an independent political organization in Lithuania. Witold’s activities (diplomatic, territorial and propagandist ones) had led to an establishment of the sovereignty of power which was legalized by the Pact of Vilnius and Radom of 1401. The new monarchic conception and the image of Witold had been worked out in the ruler’s immediate entourage, whose core consisted of foreign scholars, secretaries and local Lithuanian magnates. The role of advisors from the grand ducal office in the process of development of monarchic ideology is unquestionable; it is particularly visible during the ideological struggle with the German Order in the Grunwald era. The development of monarchic power in Lithuania exerted a negative impact on Witold’s relations with his senior brother, the king of Poland and the supreme Lithuanian duke Jagiello. Shortly after the signing of the Treaty of Vilnius in 1401, Witold who concentrated power in his own hands began to treat his tributary obligations and oaths as his own exclusive rights. Ever since that moment Witold, who was a sovereign ruler in Lithuania, did not allow anyone to interfere in the relations between him and his subordinates. Jagiello could have only one vassal in Lithuania – namely Witold.
Źródło:: Prace Historyczne; 2014, 141, 2
0083-4351
Pojawia się w:: Prace Historyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Ius caducum w Lublinie w pierwszej ćwierci XVII w.
Ius Caducum in Lublin in the First Quarter of the 17th Century
Autorzy:: Seroka, Krzysztof
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/27308707.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:: Ius caducum
escheat
Lublin
bourgeoisie
inheritance
monarch
prawo kaduka
mieszczaństwo
spadek
monarcha
Opis:: Cel badawczy opracowania koncentruje się wokół funkcjonowania prawa kaduka w obrębie miast. Badania, choć podjęte w ograniczonym zakresie chronologicznym, mogą przyczynić się do poznania zagadnienia dotąd bliżej nierozpoznanego. Przedmiotem ustaleń są kwestie szczegółowe funkcjonowania prawa kaduka w dawnej Polsce, w szczególności realizacja prerogatywy monarchy wobec jej ograniczeń nałożonych w konstytucjach sejmowych, zakres majątkowy prawa kaduka oraz zagadnienie udziału w egzekucji postanowień królewskich miejscowych władz państwowych, tj. urzędu starościńskiego oraz władz samorządowych, czyli miejskich. W postępowaniu spadkowym oprócz osób powołanych do spadku z mocy prawa lub testamentu mógł uczestniczyć również monarcha. Bezdziedziczny lub beztestamentowy spadek przypadał królowi, który na podstawie prawa kaduka (ius caducum), obejmował masę spadkową, nazywaną w dawnej Polsce puścizną. Uprawnienia władcy w zakresie ius caducum ograniczały konstytucje sejmowe nakazujące królowi nadawanie szlacheckich dóbr nabytych na podstawie prawa kaduka wyłącznie na rzecz zasłużonych osób spośród stanu szlacheckiego. Ograniczenia znane z konstytucji sejmowych nie obejmowały dysponowania i rozporządzania przez króla mieszczańskimi dobrami kadukowymi. Przedmiotowy proces nadawania przez króla majątków kadukowych po mieszczanach na rzecz szlachty przedstawiony został na podstawie dokumentów królewskich dotyczących spadków po mieszkańcach Lublina w pierwszej ćwierci XVII w. Źródłami wykorzystanymi w badaniach jest osiemnaście dokumentów odnalezionych w księgach Metryki Koronnej prowadzonych przez kancelarię królewską. Zastosowana metoda badawcza odnosi się do badań nad źródłami prawa. Cechą prezentowanych ustaleń jest oparcie się na źródłach archiwalnych niepublikowanych, wymagających uwzględnienia metody filologicznej i paleograficznej związanej z przygotowaniem źródeł do analizy.
The research objective of the study focuses on the functioning of the escheat law within cities. The research, although undertaken in a limited chronological scope, may contribute to the introduction of an issue that has not yet been recognized. The subject of the findings are the detailed issues of the functioning of the escheat law in former Poland, in particular the implementation of the monarch’s prerogative in the light of its limitations imposed in the parliamentary constitutions, the property scope of the escheat law and the issue of the participation of local royal state authorities, i.e. the starost’s office and local (municipal) government authorities, in the execution of the monarch’s decisions. Apart from persons appointed to the inheritance by virtue of law or will, the monarch could also participate in the inheritance proceedings. A heirless or testamentless inheritance fell to the king who, under the law of the escheat (ius caducum), embraced such an inheritance, which was then known in Poland as the “puścizna”. The ruler’s powers in the field of ius caducum were limited by the parliamentary constitutions requiring the king to grant noble goods acquired under the escheat law only to distinguished persons from among the nobility. These restrictions did not apply to the king’s administration and disposal of the bourgeois escheat goods. The process of granting by the king the caduceus estates of the burghers to the nobility are presented on the basis of royal documents concerning the inheritance of Lublin residents passing down to the nobility in the first quarter of the 17th century. The sources used in the research are eighteen documents found in the books of the Crown Record kept by the royal chancellery. The applied research method relates to research on the sources of law. A feature of the presented findings is reliance on unpublished archival sources, which require taking into account the philological and palaeographic methods related to the preparation of sources for analysis.
Źródło:: Miscellanea Historico-Iuridica; 2022, 21, 2; 77-90
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:: Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Prawo łaski w Księstwie Warszawskim i Królestwie Kongresowym
Pardon in the Duchy of Warsaw and Congress Poland
Autorzy:: Sobiech, Jan
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/533015.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:: Pardon
reprieve
abolition
amnesty
prerogative
monarch
prawo łaski
ułaskawienie
abolicja
amnestia
prerogatywa
monarcha
Opis:: The article shows how the law of pardon was regulated and how it was applied in two quasi-states, the Duchy of Warsaw (1807–1813) and the Congress Poland (1815–1831) during the constitutional period. These two entities were dependent on France and Russia respectively, which was not irrelevant to the regulations on pardon, since those powers were closely related to monarchs. Both the Polish king (prince of Warsaw) and the Russian emperor (tsar) in the context of the prerogative of the law of pardon have had a profound influence on the course and outcome of individual judicial proceedings so issues of abolition, amnesty and abolition of a punishment are also raised in the article. At the end, the elements of pardons operating in the territories of the three states that made partitions of the Republic of Poland are mentioned.
Artykuł przedstawia sposób uregulowania prawa łaski i praktykę jego stosowania w dwóch tworach quasi-państwowych: Księstwie Warszawskim (1807–1813) oraz w okresie konstytucyjnym Królestwa Kongresowego (1815–1831). Oba te podmioty były zależne odpowiednio od Francji i Rosji, co nie pozostawało bez znaczenia dla uregulowań dotyczących ułaskawienia, gdyż kompetencje te były ściśle związane z osobami monarchów. Zarówno król polski (książę warszawski), jak i cesarz (car) rosyjski w ramach prerogatywy prawa łaski uzyskali ogromny wpływ na przebieg i wynik indywidualnych procesów sądowych, artykuł podejmuje więc również kwestie abolicji, amnestii oraz zatarcia skazania. Na końcu wspomniane zostają elementy ułaskawienia funkcjonujące na obszarach trzech państw zaborczych.
Źródło:: Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2017, 20; 61-74
1733-0335
Pojawia się w:: Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Ograniczenie zasięgu prerogatywy monarszej w Anglii w XVII i XVIII wieku i rola tego procesu w kształtowaniu nowoczesnego ustroju brytyjskiego
Reduction of the scope of royal prerogative in England in the 17th and 18th centuries and the role of this process in shaping the modern British system
Autorzy:: Baran, Kazimierz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1394342.pdf
Data publikacji:: 2021-07-09
Wydawca:: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:: English system
royal prerogative
conflict between the monarch and the parliament (17th—18th century)
ustrój Anglii
prerogatywa monarsza
konflikt na osi: monarcha – parlament (XVII – XVIII w.)
Opis:: Autor ukazuje, jak poprzez XVII-te i XVIII-te stulecie, prerogatywa przysługująca monarsze angielskiemu była – w rozmaitych jej nurtach – wypierana przez bezustannie rosnące ambicje parlamentu nakierowane na zajęcie pozycji suwerena w zawiadywaniu nawą państwową. Wśród obszarów, w których dochodziło do kobfliktu między Koroną a parlamentem na tle królewskiej prerogatywy, omawia autor m.in. law creation process z wyłaniającymi się tu punktami spornymi (presja wywierana na monarchę, by nie odmawiał sankcji na bille uchwalane przez izby, kwestia suspensy i dyspensy itp.). Sporo uwagi poświęca też autor ciągle podejmowanym przez parlament próbom uzyskania wpływu na kształt królewskiego ministerium. W tym obszarze izby nie wahały się postępować per fas per nefas, pociągając do odpowiedzialności w trybie impeachment królewskich ministrów (np. Strafford’a czy Danby’ego), stawiając im zarzuty w rzeczywistości polityczne a nie karne. Omawia też autor obszary, w których monarcha zbyt łatwo rezygnował z podtrzymania swych prerogatywnych uprawnień (np. w zakresie weryfikacji prawidłowości wyboru posłów do Gmin).
The author shows how in the seventeenth and eighteenth centuries the prerogative of the English monarch was, in its various strands, superseded by the ever-increasing ambitions of the Parliament to become the sovereign in charge of the nation. The areas of conflict between the Crown and the Parliament over royal prerogative discussed by the author include, i.a., the law creation process, with the emerging points of contention (pressure on the monarch not to refuse sanctions on bills passed by the chambers, the issues of suspension and dispensation, etc.). The author also devotes attention to Parliament's continuing attempts to influence the shape of the royal ministry. In this area, the chambers did not hesitate to act per fas per nefas, holding royal ministers (e.g. Strafford or Danby) accountable by impeachment, actually bringing political rather than criminal charges against them. The author also discusses areas where the monarch too easily gave up his prerogative powers (e.g. with regard to verifying the correctness of the election of MPs to the Commons).
Źródło:: Z Dziejów Prawa; 2020, 13; 87-109
1898-6986
2353-9879
Pojawia się w:: Z Dziejów Prawa
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki