Temat: modern era - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Hausväterliteratur in the Education and Spirituality of a Nobleman in the Early Modern Era
Autorzy:: Rychnová, Lucie
Akimjaková, Beáta
Judák, Viliam
Hlad, Ľubomír
Ďatelinka, Anton
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/18653952.pdf
Data publikacji:: 2022-09-27
Wydawca:: Fundacja Pro Scientia Publica
Tematy:: Hausväterliteratur
Early Modern Era
spirituality
morality
Early Modern Literature
Opis:: Aim. The aim of this study is to discuss how important the so-called Hausväterliteratur genre was in the education and spirituality of (not only) aristocrats in the Early Modern Era. Concept. This article will introduce the Hausväterliteratur as a literary genre that strongly influenced the spirituality and morality of its readers –householders, administrators of property, and their wives. Methods. The method applied was text analysis. The social history method based on research of the primary sources was also employed. Results. The study confirms that the treatises of the so-called Hausväterliteratur genre, kept in high numbers in European libraries in the Early Modern Age, carry a certain type of spirituality which calls for “true Christian life” following what was often a Protestant pattern (exhortation for frequent reading of the Bible). Conclusion. Most of these books outline an ideal of the Christian life, characterised by the establishment of an order within the “household”, or “house”, i.e., the family in the broader sense, including both the manor owner and those closest to him as well as all his subjects and servants.
Źródło:: Journal of Education Culture and Society; 2022, 13, 2; 503-514
2081-1640
Pojawia się w:: Journal of Education Culture and Society
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Modern Wooden Coffins – A Biography of Things
Nowożytne trumny drewniane – biografia rzeczy
Autorzy:: Majorek, Magdalena
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1032028.pdf
Data publikacji:: 2020-12-30
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: trumny
biografia rzeczy
nowożytność
coffins
biography of things
modern era
Opis:: This paper discusses the issue of a biography of a coffin from the perspective of biographical events common to many modern artefacts from the Polish territory. The aim was to identify past and present functions by determining the life cycle of a coffin: from its manufacturing (determination of its manufacturer and recipient; manufacturing techniques; the shape; the size; ornamentation) through ‘participation’ in a funeral ceremony, including transportation of the dead to the church, viewing, inhumation, the period of ‘concealment’, to its revival (e.g. as a museum exhibit). It was determined that at each stage of its ‘life’, the coffin served informative and protective purposes. Additionally, at the stage of its revival, it serves an important verification and identification function from the perspective of researchers in the field. Moreover, preservation of individual burials in coffins and crypts promotes sacral tourism; coffins in the church space have enormous exhibition potential that can be used to build a national and local community.
W poniższym artykule omówiono zagadnienie biografii trumny przez pryzmat zdarzeń biograficznych wspólnych dla wielu nowożytnych obiektów z ziem polskich. Celem tych działań było wskazanie dawnej i obecnej funkcji trumny przez rozpoznanie ciągu jej życia – od jej powstania (ustalenie wytwórcy i odbiorcy; techniki wykonania, kształtu, wielkości, zdobień), poprzez „uczestnictwo” w ceremonii pogrzebowej, w tym eksportację zmarłego do świątyni, „wystawienie”, złożenie w grobie, czas „ukrycia” – do jej powrotu do życia (np. jako eksponat muzealny). Ustalono, że na każdym etapie „życia”, trumna pełniła rolę informacyjną i ochronną. Dodatkowo, na etapie powrotu do życia przyjmuje ona cenną dla badaczy tematu funkcję weryfikacyjną i identyfikującą. Ponadto konserwacja pochówków indywidualnych w trumnach oraz krypt sprzyja promowaniu turystyki obiektów sakralnych, a w przestrzeni świątyni trumny posiadają szczególny potencjał wystawienniczy, który może zostać wykorzystany w celu budowania narodowej i lokalnej wspólnoty.
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica; 2020, 35; 45-56
0208-6034
2449-8300
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Rich or Modest – Analysis and Reconstruction of the Appearance of a Child’s Coffin from 1779 from the Church of St. Nicholas in Gniew (Pomerania Province, Poland)
Bogata czy uboga – analiza i rekonstrukcja wyglądu dziecięcej trumny z 1779 roku z kościoła pw. św. Mikołaja w Gniewie (woj. pomorskie, Polska)
Autorzy:: Kolaska, Karolina
Michalik, Jakub
Grupa, Małgorzata
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1032026.pdf
Data publikacji:: 2020-12-30
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: trumna
sztuczne kwiaty
kościół
epoka nowożytna
Gniew
coffin
artificial flowers
church
modern era
Opis:: Research conducted in churches provides more and more information about the funeral culture in the Baroque. The basic elements of a funeral were wooden coffins, in which bodies were buried. They were prepared for the funeral in different ways. The simplest were ordinary boxes made of planed boards. What draws attention, however, are those with additional elements on the outside. This child’s coffin found in the central nave between the chancel and the first pillar was decorated with artificial flowers made of wire imitating golden wire. These flowers drew the attention of the research team to the unique ornamentation of the coffin. The next stage of the work involved cleaning the studs found (three types), and then analysing the unusual structures on their underside. This revealed two types of cloth stuck to metal. All the information gathered allowed to prepare three variants of the appearance of the coffin with the year 1779 studded with one of the stud types. Considering the above, it was concluded that the child’s burial was rich, and that the coffin decorations were exceptionally sumptuous.
Badania prowadzone w kościołach dostarczają coraz więcej informacji na temat kultury funeralnej okresu baroku. Jednym z podstawowych elementów samego pogrzebu są drewniane trumny, w których składano ciała. Były one w bardzo różny sposób przygotowywane do ceremonii pogrzebowej. Najprostsze to zwykła skrzynka wykonana z obrobionych desek. Uwagę jednak zwracają te z dodatkowymi elementami na powierzchni. Dziecięca trumna znajdująca się w nawie głównej pomiędzy prezbiterium a pierwszym filarem była ozdobiona sztucznymi kwiatami wykonanymi z drutu imitującego pierwotnie złoty. I to właśnie te kwiaty zwróciły uwagę ekipy badawczej na unikatowe zdobienie trumny. Kolejnym etapem prac było oczyszczenie znalezionych ćwieków (były ich trzy rodzaje), a następnie analiza dziwnych struktur znajdujących się po lewej stronie. W wyniku tych czynności ujawniono dwa rodzaje tkanin przylegających do metalu. Wszystkie odkryte informacje pozwoliły na przygotowanie trzech wariantów wystroju powierzchni trumny z datą 1779 nabitą jednym z rodzajów ćwieków. W świetle tych przesłanek stwierdzono, że pochówek dziecka należał do bogatych, a wystrój trumny do wyjątkowo bogatych.
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica; 2020, 35; 57-71
0208-6034
2449-8300
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: The summary of Metrica Regni Poloniae no. 139 dated to 1595
Autorzy:: Chłapowski, Krzysztof
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/603507.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:: Polska
early modern era
Crown Metrica
source editions
Polska
nowożytność
Metryka Koronna
edycje źródłowe
Opis:: The article presents works on the edition of the Crown Metrica in the form of abstracts in Polish, in accordance with the editorial rules and requirements established in 1999. The books of this source series contain entries of documents issued on behalf of the king regarding all matters in which the decision belonged to the king. Thirty five documents issued by the predecessors of King Sigismund III Vasa have been entered here, inserted, summarized or only mentioned. Book no. 139 is the fourth of six books of the lesser chancellery of Jan Tarnowski, covering 430 entries, almost exclusively in Latin. Their largest number falls to March, which is the period of the Sejm session. The edition has been supplemented with footnotes and an index.
Artykuł referuje prace prowadzone nad edycją Metryki Koronnej w formie regestów w języku polskim, zgodnie z zasadami ustalonymi w 1999 r. Księgi tej serii źródłowej zawierają wpisy dokumentów wystawionych w imieniu króla dotyczących wszelkich spraw, w których decyzja należała do króla. Zostało tu oblatowanych, inserowanych, streszczonych lub tylko wspomnianych 35 dokumentów wystawionych przez poprzedników Zygmunta III na tronie. Księga nr 139 to czwarta z sześciu ksiąg kancelarii mniejszej Jana Tarnowskiego, obejmująca 430 wpisów, niemal wyłącznie po łacinie. Ich największa liczba przypada na marzec, czyli okres obradowania sejmu. Edycja jest opatrzona przypisami i indeksem.
Źródło:: Studia Źródłoznawcze. Commentationes; 2019, 57
0081-7147
Pojawia się w:: Studia Źródłoznawcze. Commentationes
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: The Oath of Office in the Sphere of Food Production, Food Distribution and Utilization of Resources within the Urban Community The Example of Late Medieval and Early Modern Silesian and Moravian Towns
Autorzy:: Komárková, Hana
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/938077.pdf
Data publikacji:: 2017-06-28
Wydawca:: Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Tematy:: the oath
the urban community
towns
food production
late
middle ages
early modern era
Opis:: During the significant period between late medieval times (15th century) and the end of early modern era (18th century) the oath was an important tool of communication not only between the town and its lord but also among the members of the municipal community itself. The whole community and its representatives had sworn to the Territorial Lord the oath of loyalty, submission and obedience. To swear an oath of loyalty to the community was an important part of initiation process for every new townsman. Generally we can say the oath was a kind of bond to the town structures. Also, it has been a tool frequently utilized within the judicial process. Besides, from the city scribe to the least servant in the city jail, whenever they were taking up their office, there was also an obligation to swear an oath to the city council and to the community. The course of study of the following paper is the oath of office in the sphere of food production, food distribution and utilization of sources within late medieval and early modern Silesian and Moravian town communities (Wroclaw, Zlotorya, Opava, Olomouc and Swidnica with some additional oaths of office from Klodsko) and relevance of the oath as the source for research on urban structures of those times. The fact that the city, despite its inanimate nature, proves itself to behave like a living organism was noticed and mentioned by many scientists including biologists, sociologists and – of course – historians. Alike the living creatures, the town needs its sources for living and growing. And for the existence of urban structures, the issue of who could control these resources and how, is crucial. We can specify three substantial sources important for living within the walls of medieval and early modern town – water, wood and trade. Analysing each defined sphere we will try to demonstrate the aforementioned functions of the oath of office and the possibilities of its utilization as the historical source for observation of the food production and administration of the sources within the dynamically changing world of late medieval and early modern town.
Źródło:: Studia z Dziejów Średniowiecza; 2017, 21; 36-58
2544-2562
Pojawia się w:: Studia z Dziejów Średniowiecza
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Fortyfikacje nowożytne jako miejskie przestrzenie publiczne
Modern era fortifications as public places
Autorzy:: Bukal, Grzegorz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/27323772.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Politechnika Lubelska. Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków
Tematy:: fortyfikacje nowożytne
tereny poforteczne
przestrzenie publiczne
rewaloryzacja
modern era fortifications
post-fortress areas
public place
rehabilitation
Opis:: Fortyfikacje nowożytne tworzyły systemy budowli ziemnych oraz szerokich fos. Ich powierzchnia przekraczała często powierzchnia otoczonego nimi miasta. Utrata znaczenia obronnego oraz tendencje wzrostu terytorialnego miast spowodowały konieczność zmiany funkcji fortyfikacji. W XIX i XX w. były one rozbierane, a ich tereny zabudowywane lub też przekształcane w tereny publiczne. Ich zagospodarowania i konserwacja sprawiają jednak problemy z powodu charakterystyki technicznej oraz konfliktów interesów ekonomicznych, prawno-administracyjnych, urbanistycznych, krajobrazowych, ekologicznych.
The purpose of this paper is to draw attention to present the problem of transformations of modern era city fortifications and the way of using them as public places in the cultural landscape of a modern city. The fortifications created systems of earthworks and wide moats. Their area often exceeded the area of the city surrounded by them. The loss of defensive role and the tendency of territorial growth of cities made it necessary to change the function of historical fortifications. In the 19th and 20th centuries, they were dismantled and their areas built up or transformed into public spaces. Their development nd conservation however, causes problems due to technical characteristics, as well as conflicts of economic, legal and administrative, urban planning, landscape, and ecological interests.
Źródło:: Ochrona Dziedzictwa Kulturowego; 2023, 15; 39--51
2543-6422
Pojawia się w:: Ochrona Dziedzictwa Kulturowego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Pomiara włóczna Bielska sporządzona przez Stanisława Dziewałtowskiego Skoczka w 1560 r.
The Volok Reform of Bielsk made by Stanisław Dziewiałtowski Skoczek in 1560
Autorzy:: Sierba, Michał
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2108386.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:: Bielsk Podlaski
pomiara włóczna
Podlasie
małe miasta
epoka wczesnonowożytna
the Volok Reform
small towns
early modern era
Opis:: Artykuł omawia kwestię pomiary włócznej przeprowadzonej w Bielsku na Podlasiu w 1560 r. przez Stanisława Dziewiałtowskiego Skoczka. Jego uzupełnieniem jest edycja źródłowa notatki sporządzonej na podstawie rejestru niniejszej pomiary, który nie zachował się w oryginale. Całość stanowi uzupełnienie planu Bielska w 1563 r. wraz z komentarzem, które ukażą się w ramach Atlasu historycznego Polski.
The article discusses the question of the Volok Reform carried out in Bielsk in Podlasie in 1560 by Stanisław Dziewiałtowski Skoczek. It is supplemented by the source edition of the note made on the basis of the register of this reform, which has not been preserved in the original. The whole is a supplement to the plan of Bielsk in 1563, together with a commentary that will be published as part of the Historical Atlas of Poland.
Źródło:: Studia Podlaskie; 2021, 29; 29-43
0867-1370
Pojawia się w:: Studia Podlaskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: On ‘Attributes of Companions or Guardians’ during Educational Travels for Young People in the Modern Era – in the Light of Apodemic Literature and Parental Instructions
O ‘przymiotach towarzyszy albo kierowników’ wyjazdów edukacyjnych młodzieży w epoce nowożytnej – w świetle literatury apodemicznej i wskazówek rodzicielskich
Autorzy:: Żołądź-Strzelczyk, Dorota Maria
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1374255.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: preceptor
tutor
educational trips
the modern era
ars apodemica
parental instructions
precept
opiekun
podróże edukacyjne
epoka nowożytna
apodemiki
instrukcje rodzicielskie
Opis:: From the beginning of the 16th to the end of the 18th century, the custom of sending young people for broadly understood educational purposes was practiced throughout Europe. In travels, which sometimes lasted several years, young peregrins were accompanied by a smaller or larger, depending on the financial capabilities and rank of the family, retinue. The most important role among the people who made up this procession was the maiordomus or preceptor. In a sense, he took over parental functions during the journey. The article discusses the features and permissions of such a guardian, using for this purpose sources related to traveling.The article is based on two types of sources. The first is apodemic treatises, the second: parental instructions written for young people and their carers setting out to study from home. Apodemics are general guidelines, while instructions are specific to particular individuals and peregrinations. In the first case, treatises written by Teodor Zwinger, Samuel Neugebauer, Richard Lassels and Piotr Mieszkowski were used to show what the theoretical views on the role of supervisor were, the features that he should be characterized. The second uses the recommendations found in the instructions written by Krzysztof Radziwiłł, Jakub Sobieski, Piotr Myszkowski, Stanisław Jabłonowski, Stanisław Herakliusz Lubomirski, Anna Radziwiłłowa née Sanguszków, and Wacław Rzewuski..Both types of sources emphasized the importance of the role of a supervisor a young person was entrusted to. The parents' task was primarily to choose the right man and instruct their son to obey him.
Od początku XVI do końca XVIII stulecia zwyczaj wysyłania młodych ludzi w szeroko rozumianych celach edukacyjnych występował na terenie całej prawie Europy. W trwających nieraz kilka lat podróżach młodym peregrynantom towarzyszył mniejszy lub większy, w zależności od możliwości finansowych i rangi rodziny, orszak. Najważniejszą rolę wśród osób wchodzących w skład tego orszaku stanowił ochmistrz lub preceptor. To on na czas podróży w pewnym sensie przejmował funkcje rodzicielskie.Podstawą artykułu są dwa rodzaje źródeł. Pierwszy to traktaty apodemiczne, drugi rodzicielskie wskazówki pisane dla wyruszających na nauki z domu młodych ludzi i ich opiekunów. Apodemiki mają charakter ogólnych wskazówek, instrukcje zaś indywidualnych zaleceń dotyczących konkretnych osób i peregrynacji. W pierwszym przypadku sięgnięto do traktatów napisanych przez Teodora Zwingera, Samuela Neugebauera, Richarda Lasselsa oraz Piotra Mieszkowskiego by pokazać jakie były teoretyczne zapatrywania na rolę opiekuna, cechy jakimi powinien się charakteryzować. W drugim wykorzystano zalecenia zawarte w instrukcjach napisanych przez Krzysztofa Radziwiłł, Jakuba Sobieskiego, Piotra Myszkowskiego, Stanisława Jabłonowskiego, Stanisława Herakliusza Lubomirskiego, Anny z Sanguszków Radziwiłłowej, Wacława Rzewuskiego.Zarówno jeden, jak i drugi rodzaj źródeł podkreślał jak istotna jest rola opiekuna, któremu powierzano młodego człowieka. Zadaniem rodziców był przede wszystkim wybór odpowiedniego człowieka i nakazanie synowi posłuszeństwa względem niego.
Źródło:: Res Historica; 2020, 50; 99-125
2082-6060
Pojawia się w:: Res Historica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Modern Shoe Buckles from Archaeological Research in Gniew and Piaseczno (Pomerania Province, Poland)
Nowożytne klamry do butów z badań archeologicznych w Gniewie i Piasecznie (woj. pomorskie)
Autorzy:: Kulesz, Aleksandra
Michalik, Jakub
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1031989.pdf
Data publikacji:: 2020-12-30
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: klamra do butów
sprzączka do butów
archeologia
buty
epoka nowożytna
Gniew
Piaseczno
kultura pogrzebowa
shoe buckle
shoe clasp
archaeology
shoes
modern era
funeral culture
Opis:: During archaeological research carried out from 2009 to 2016 in the Church of St. Nicholas in Gniew, a set of three metal buckles was found. Then, in 2017, excavations were conducted in crypts of the Church of the Nativity of the Blessed Virgin Mary in the village of Piaseczno, in the Gniew District. Two other pairs of buckles were uncovered at this site. All the buckles found differ considerably. Thanks to this, one can get an impression that apart from holding the shoe on the foot, they also served decorative purposes. One can distinguish two main types of buckles: those made of iron and those made of a copper alloy. The latter, considering ornaments, could be more valuable than their iron counterparts. Regardless of the alloy used, manufacturing techniques differed, some of which were those used in the case of buckles from Gniew and Piaseczno: wire forging, cutting out of thick metal sheet, and folding thin metal sheet. On account of their jewellery-like character, this small collection of buckles discussed could be bequeathed, while most grave shoes were only fastened with tailor’s pins or put on the feet of the dead without fastening. This practice particularly concerned shoes with textile uppers, which mostly meant women’s shoes. It may suggest that the items in question were rather owned by men. The buckles described could be thus elements of the everyday attire. Issues connected with a formal and typological interpretation of the buckles found indicate interpretive problems faced by archaeologists dealing with these aspects of costume studies. Modern shoes, due to the scarcity of artefacts in archaeological collections, remain mysterious and puzzling objects.
W trakcie badań archeologicznych prowadzonych w latach 2009–2016 w kościele pw. św. Mikołaja w Gniewie pozyskano zespół trzech klamer metalowych. Następnie w 2017 r. przeprowadzono badania wykopaliskowe w kryptach kościoła pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny we wsi Piaseczno, należącej do gminy Gniew. Na stanowisku tym odkryto dwie kolejne pary klamer. Wszystkie znalezione klamry znacznie różnią się od siebie. Dzięki temu można odnieść wrażenie, że prócz trzymania buta na stopie, pełniły również funkcję dekoracyjną. Wyróżnić można dwa główne rodzaje klamer – wykonane z żelaza i ze stopu miedzi. Te drugie, sądząc po obecności zdobienia, mogły być bardziej wartościowe od ich odpowiedników ze stopu żelaza. Niezależnie od zastosowanego stopu korzystano z różnych technik ich produkcji, spośród których wymienić można te użyte w przypadku klamer z Gniewu i Piaseczna: kucie z drutu, wycinanie z kawałka grubej blachy i wywijane z cienkiej blachy. Zbiór omawianych sprzączek, pochodzących z dwóch sąsiadujących z sobą stanowisk (odległość pomiędzy miejscowościami wynosi 6 km), nie wykazał żadnych cech charakterystycznych dla poszczególnych egzemplarzy. Nie udało się ustalić żadnych wyróżników, które mogłaby sugerować miejsce wykonania omawianych artefaktów. Zaobserwowano jednak, że wszystkie sprzączki są dość skromne formalnie, a wszystkie też zostały wykonane z popularnych metali. Z uwagi na biżuteryjny charakter klamry mogły być przekazywane w spadku, a obuwie grobowe zapinane było tylko szpilkami krawieckimi lub nasuwane na stopę zmarłego bez zapięcia. Praktyka ta odnosi się w szczególności do obuwia, którego wierzchy wykonane zostały z tkanin, czyli przede wszystkim damskiego. Może to sugerować, że omawiane egzemplarze raczej należały do mężczyzn. Opisywane klamry mogły zatem stanowić element ubioru codziennego. Zagadnienia związane z interpretacją formalno-typologiczną znalezionych klamerek wskazują, z jakimi trudnościami interpretacyjnymi stykają się archeolodzy zajmujący się tymi aspektami kostiumologii. Obuwie z okresów nowożytnych z uwagi na niewielką ilość występowania w kolekcjach archeologicznych jest w dalszym ciągu materiałem tajemniczym i zagadkowym.
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica; 2020, 35; 151-165
0208-6034
2449-8300
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: W sprawie itinerariów królów wczesnonowożytnej Rzeczypospolitej – na marginesie recenzji
On the itineraries of the kings of the early modern Commonwealth – on the margin of book reviews
Autorzy:: Wrede, Marek
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/29520835.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:: król i dwór
mobilność
miejsca pobytu
trasy przejazdów
epoka wczesnonowożytna
badania zespołowe
king and court
mobility
places of residence
itineraries
early modern era
team studies
Opis:: Tekst zainspirowany został recenzjami książki: Marek Wrede, Itinerarium króla Zygmunta III 1587–1632, Warszawa 2019, opublikowanymi w „Studia Geohistorica”, 9, 2021 (Magdalena Jakubowska) i „Studiach Źródłoznawczych”, 59, 2021 (Karol Łopatecki). Podejmuje niektóre poruszone w nich problemy (m.in. koryguje przebieg fragmentu trasy rejsu Zygmunta III do Szwecji w 1598 r., podając kalendarium i mapę rejsu). Przede wszystkim jednak jest głosem na rzecz podjęcia zinstytucjonalizowanych badań nad itinerariami królów Rzeczypospolitej XVI–XVIII w. Sygnalizując problem, przedstawia obecny stan takich studiów i podejmuje próbę sformułowania wstępnych warunków podjęcia zespołowych prac itineraryjnych.
The text was inspired by reviews of the book: Marek Wrede, Itinerarium króla Zygmunta III 1587–1632, Warsaw 2019, published in Studia Geohistorica, 9, 2021 (Magdalena Jakubowska) and Studia Źródłoznawcze, 59, 2021 (Karol Łopatecki). It takes up some of the problems raised by their authors (e.g. it corrects a part of the route of King Sigismund III’s voyage to Sweden in 1598, providing a chronology and map of the journey). Above all, however, it is a voice in favour of undertaking institutionalised research into the itineraries of the kings of the Commonwealth from the sixteenth to the eighteenth centuries. Signalling the problem, it presents the current state of such studies and attempts to formulate preliminary conditions for undertaking team studies into royal itineraries.
Źródło:: Studia Źródłoznawcze. Commentationes; 2023, 61; 159-169
0081-7147
Pojawia się w:: Studia Źródłoznawcze. Commentationes
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: The Saint Benedict Cross or the Saint Benedict Medal Based on a Find from Archaeological Research in Gniew (Pomerania Province)
Krzyżyk czy medalik św. Benedykta na podstawie znaleziska z badań archeologicznych w Gniewie (woj. pomorskie)
Autorzy:: Michalik, Jakub
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1031987.pdf
Data publikacji:: 2020-12-30
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: archeologia
nowożytność
Gniew
dewocjonalia
krzyżyk
św. Benedykt
benedyktyni
św. Zachariasz
karawaka
epidemia cholery
archaeology
modern era
devotional items
cross
St. Benedict
Benedictine monks
St. Zacharias
the cross of Saint Zacharias
epidemics
Opis:: In 2015, during archaeological research conducted around the church in Gniew (Pomerania Province), a small fragment of a metal plate was found. After it was cleaned as part of restoration it turned out to be a cross. The excavation was located outside, near the chancel wall. Research conducted there confirmed the conclusions drawn in previous years, i.e. that the church grounds had been used as a graveyard. The fact that the graveyard had been used for a long time was proved by numerous burials, overlapping grave pits and ossuaries, meaning places where human remains were gathered after earlier burials in the graveyard and the church had been emptied. Devotional items, including medals, crucifixes, scapulars, and prayer ropes, have been long connected with the Christian tradition. The fact that they are found during excavations in churches and graveyards may indicate that they were popular in Late Middle Ages and in the Modern Era. Unfortunately, the cross has not been preserved whole. It is difficult to determine whether the missing loop and two fragments of the horizontal bar were damaged when it was used by its owner or as a result of corrosion taking place after it had been deposited in the ground. The first written sources concerning the medal itself come from an information leaflet dated to 1664. It depicts Saint Benedict in a gesture of benediction and a medal with a characteristic cross and letters. One of the most important works on the Saint Benedict Medal is the work by Prosper Guèranger from 1862. Saint Benedict medals and crucifixes are also known from many inventories of artefacts compiled during research conducted in graveyards, mostly from the Modern Era. Saint Benedict crosses in a form resembling a knight’s cross were found in, among others, Maniowy in Podhale, Gliwice, Lubiń near Kościan, Wrocław, and Częstochowa. Despite the three and a half centuries that have passed since the first information about the medal appeared, and the six centuries since the first mention of its symbolism, it is still very popular among Christians. Most probably, information about the miracles happening thanks to it are no longer the main reason why it is worn but it can be a kind of an amulet protecting against evil. Despite rather scarce literature on Saint Benedict devotional items found at archaeological sites, one should expect that as research progresses, doubts about the manufacturing places or more detailed relationships between the appearance of crosses and medals will be dispelled.
W 2015 r., podczas badań archeologicznych wokół kościoła w Gniewie (woj. pomorskie), znaleziono drobny fragment blaszki, która po oczyszczeniu w czasie zabiegów konserwatorskich okazała się być krzyżykiem. Wykop zlokalizowany był na zewnątrz, niedaleko ściany prezbiterium. Badania w tym miejscu potwierdziły wnioski wysunięte w poprzednich latach badań, że teren wokół kościoła użytkowany był jako cmentarz. O długim użytkowaniu cmentarza świadczyły licznie odkryte pochówki, przecinające się jamy grobowe i ossuaria, czyli miejsca w których gromadzono szczątki ludzkie po oczyszczeniu z wcześniejszych pochówków z obszaru cmentarza i kościoła. Dewocjonalia, czyli między innymi medaliki, krzyżyki, szkaplerze czy sznury modlitewne, są związane z religią chrześcijańską długą tradycją. Ich znaleziska podczas badań wykopaliskowych w kościołach i na cmentarzyskach mogą świadczyć, że były one popularne wśród społeczeństw późnego średniowiecza i nowożytności. Niestety, krzyżyk nie zachował się w całości. Trudno jest ustalić czy brakujące uszko oraz fragmenty dwóch belek uległy uszkodzeniu w czasie jego użytkowania przez właściciela, czy też stało się to przez procesy korozyjne po zdeponowaniu w ziemi. Pierwsze źródła pisane o samym medaliku pochodzą z ulotki informacyjnej datowanej na 1664 r. Przedstawia ona świętego Benedykta z gestem błogosławieństwa i medalik z charakterystycznym krzyżem i literami. Jedną z najważniejszych prac o medaliku świętego Benedykta jest dzieło z roku 1862, autorstwa Prospera Guèrangera. Medaliki i krzyżyki św. Benedykta są także znane z wielu inwentarzy zabytków z badań cmentarzysk, głównie z okresu nowożytności. Krzyżyki św. Benedykta w formie zbliżonej do krzyża kawalerskiego zostały odnalezione między innymi w Maniowach na Podhalu, Gliwicach, Lubiniu pod Kościanem, Wrocławiu czy Częstochowie. Mimo upłynięcia ponad trzech i pół wieku od pojawienia się pierwszej informacji o medaliku, a ponad sześciu od pierwszej wzmianki o jego symbolice, to nadal medalik cieszy się dużą popularnością wśród chrześcijan. Zapewne informacje o cudach, jakie dzieją się za jego pośrednictwem, nie są już głównym motywem osób go noszących, tak może stanowić on swego rodzaju amulet, który ma chronić noszącego przed złem. Pomimo nadal dość skromnej literatury odnośnie do dewocjonaliów św. Benedykta pozyskanych ze stanowisk archeologicznych, należy liczyć, że wraz z postępem badań zostaną rozwiane niejasności odnośnie do miejsc produkcji, czy też bardziej szczegółowych zależności w wyglądzie między samymi krzyżykami i medalikami.
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica; 2020, 35; 167-187
0208-6034
2449-8300
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Itinerarium wojewody kijowskiego Tomasza Zamoyskiego z Kijowa do Zamościa (4–21 listopada 1619 r.) – przyczynek do analizy mobilności magnackiej w epoce nowożytnej
Kiev’s Voivode, Tomasz Zamoyski’, Travels from Kiev to Zamość (November 4–21, 1619) – Itineraries Contribution to the Analysis of Magnate Mobility in the Modern Era
Autorzy:: Kupczewska, Marta
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/33917511.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: Tomasz Zamoyski
itineraries
magnate travels
distance traveled
distance traveled and measured in miles
speed of travel
travel routes
early modern era
itineraria
podróże magnackie
jednostki odległości
mile
szybkość podróżowania
szlaki komunikacyjne
epoka wczesnonowożytna
Opis:: W Archiwum Zamoyskich przechowywanym w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie znajduje się opis podróży z Kijowa do Zamościa dokonanej przez wojewodę kijowskiego Tomasza Zamoyskiego (ur. 1594, zm. 1638). Ten spisany ręką magnata dokument to dokonywane dzień po dniu – od 4 do 21 listopada 1619 r. – itinerarium. Skrótowy plan podróży stanowi zapis mijanych miejscowości lub forsowanych przeszkód (głównie rzek). Cenne – z naukowego punktu widzenia – jest również wyszczególnienie codziennie pokonywanego dystansu podawanego w milach. W niektórych przypadkach sprawozdanie zawiera ponadto wzmianki o właścicielach odwiedzanych przez orszak magnata dóbr. Informacje te umożliwiają przeprowadzenie bardziej wnikliwych dociekań nad zagadnieniem krajowej mobilności polsko-litewskich elit politycznych epoki nowożytnej. W niniejszym artykule uwaga skupiona została na trzech zasadniczych kwestiach. Po pierwsze na odtworzeniu przebiegu analizowanej trasy podróży i porównaniu jej z głównymi ówczesnymi traktami Kijowszczyzny oraz Wołynia. Po drugie na wyliczeniu, ile według itinerarium liczyła jedna mila. Po trzecie na ustaleniu, ile wynosiło dzienne tempo podróży orszaku Tomasza Zamoyskiego. Dwie ostatnie kwestie porównane zostaną z dotychczasowymi wynikami badań innych badaczy epoki nowożytnej.
In the Zamoyski Archives, kept in the Central Archives of Historical Records in Warsaw, there is a description of a journey from Kiev to Zamość made by Tomasz Zamoyski, the voivode of Kiev (born in 1594 – died in 1638). This document, written by the magnate, is a day-to-day itinerary from 4 to 21 November 1619. A short descriptive itinerary records of the towns or obstacles the travelers pass over (mainly rivers). Valuable – from a scientific perspective – is also the specification of the daily distance covered and measured in miles. In some cases, the report also contains mentions of the owners of the estates visited by the voivode and his retinue. Recalled handwritten data makes it possible to conduct a more in-depth investigation’ into the domestic mobility of Polish-Lithuanian political elites of the modern era. This article focuses on three main issues. Firstly, reconstructing the course of the analyzed travel route and comparing it with the main roads of the time in Kiev and Volhynia. Secondly, calculating how much, according to the itinerary, was one mile. Thirdly, determining the daily pace of travel of Tomasz Zamoyski's retinue. The last two issues will be compared with the previous research results of other researchers of the modern era.
Źródło:: Res Historica; 2023, 56; 151-180
2082-6060
Pojawia się w:: Res Historica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Uwagi o diariuszu kancelaryjnym Janusza Radziwiłła
Comments on Janusz Radziwiłł’s Chancery Diary
Autorzy:: Łopatecki, Karol
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/28763529.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:: diariusz kancelaryjny
archiwa hetmańskie
Janusz Radziwiłł
Radziwiłłowie birżańscy
biurokratyzacja w epoce wczesnonowożytnej
korespondencja w XVII w.
chancellery diary
hetman’s archives
Radziwiłłs of Birże
bureaucratisation in the early modern era
correspondence in the seventeenth century
Opis:: Celem artykułu jest ocena dwutomowej edycji źródłowej dotyczącej korespondencji wojskowej Janusza Radziwiłła. Szerzej scharakteryzowano typ dokumentacji nazwany „diariuszem kancelaryjnym”, ukazując wynikające z niego możliwości badawcze. Zaakcentowano, że hetman osobiście zaangażowany w działania wojenne zastosował wypracowany przez podróżujących magnatów sposób prowadzenia kancelarii. W tym celu spisywano diariusz, do którego dopisywano wszystkie listy wychodzące i przychodzące. Ukazano, że analogiczną formę ma dokumentacja powstała w otoczeniu jego ojca Krzysztof oraz brata stryjecznego Bogusława. Przedstawiono argumenty mówiące o bieżącym sporządzaniu diariusza i techniczno-organizacyjnych działaniach związanych z prowadzeniem tak działającej kancelarii.
The article evaluates a two-volume source edition of Janusz Radziwiłł’s military correspondence. The type of documentation called ‘chancellery diary’ has been characterised in more detail, presenting the research possibilities resulting from it. The hetman, personally involved in warfare, ran a chancellery in a way developed by travelling magnates. For this purpose, a diary was kept with all incoming and outgoing letters written down. It was shown that a similar method was used for the documentation created in the milieu of his father Krzysztof and his fraternal first cousin Bogusław. Arguments are presented for the ongoing writing up of the records and the technical and organisational activities related to running a chancellery in this way.
Źródło:: Kwartalnik Historyczny; 2022, 129, 3; 719-744
0023-5903
Pojawia się w:: Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: ВАРИАТИВНОСТЬ ЛИЧНОСТНОГО РАЗВИТИЯ ПОДРОСТКОВ В УСЛОВИЯХ РЕФОРМИРОВАНИЯ ОБРАЗОВАТЕЛЬНОГО ПРОСТРАНСТВА
Zmienność rozwoju osobowości nastolatków w kontekście reformy przestrzeni edukacyjnej
The variability of the personal development of teenagers in the context of reformation of educational space
Autorzy:: Токарева, Наталья
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/514167.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:: эпоха постмодернизма
подросток
личностный конструкт
самореализация
образовательное пространство
вариативность развития
системно-интегративная парадигма
личностный потенциал
era postmodernizmu
nastolatek
osobista konstrukcja
samorealizacja
przestrzeń edukacyjna
zmienność rozwoju
paradygmat integracyjny systemu
potencjał osobowy
post-modern era
teenager
personality construct
self-realization
educational space
development variability
system and integrative paradigm personal potential
Opis:: Статья посвящена анализу проблемного поля личностного развития подростковв современном информационном обществе эпохи постмодернизма. Выделены тенденции мо- дификации социально-психологического профиля личности в период взросления. В качествезначимой сферы самовыражения подростков обозначен контент образования. Рассмотреныбазовые ориентиры реформирования образовательного пространства. Обозначена перспективность системно-интегративной научной парадигмы в реализации образовательной реформы. Эмпирическая часть исследования представляет результаты развития личностных конструктов подростков в школах разного типа (среднеобразовательной школы и гимназии). Сделан вывод о необходимости расширения вариативности личностного развития учащихся как условии полноценной реализации творческого потенциала подростков в образовательном пространстве.
Artykuł poświęcony jest analizie problematyki rozwoju osobowości nastolatków we współczesnym społeczeństwie informacyjnym epoki postmodernizmu. Ustalono tendencje zmian profilu społeczno-psychologicznego osób w okresie dorastania. Treść edukacji jest wskazana jako ważna sfera wyrażania siebie przez nastolatków. Uwzględniono podstawowe wytyczne dotyczące reformy przestrzeni edukacyjnej. Pokazano znaczenie paradygmatu systemowego podczas wdrażania reformy edukacyjnej. Część empiryczna badań przedstawia wyniki rozwoju konstruktów osobowościowych młodzieży w szkołach różnego typu (szkoła średnia i gimnazjum). Podkreślono znaczenie zmienności indywidualnego rozwoju uczniów jako warunku pełnej realizacji potencjału twórczego nastolatków w przestrzeni edukacyjnej.
The article is devoted to the analysis of the problem field of teenagers’ personal development in the today information society of post-modern era. It highlights the tendencies of social and psychological modification profile of the person when he or she grows up. The content of education is indicated as a significant field of teenagers’ self-expression. The basic guidelines for reformation of educational space are considered here. There is indicated the efficiency of a system and integrative scientific paradigm in the implementation of educational reform. The empirical part of the research presents the results of the development of teenagers’ personality constructs at schools of various types (secondary school and gymnasium). It is found that it is necessary to expand the variability of students’ personal development as a condition for complete realization of the creative potential of teenagers in the educational space.
Źródło:: Psychologiczne Zeszyty Naukowe; 2018, 1; 35-48
2451-1420
Pojawia się w:: Psychologiczne Zeszyty Naukowe
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Czy Georg Forster nie lubił Polaków? Pendant do refleksji nad literaturą podróżniczą jako źródłem historycznym
Did Georg Forster Dislike Poles? A Pendant to Reflections on Travel Literature as a Historical Source
Autorzy:: Kordel, Jacek
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/28763581.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:: stereotypy narodowe w epoce nowożytnej
obraz Polski w oczach intelektualnych elit Oświecenia
literatura podróżnicza
Georg Forster
national stereotypes in the early modern era
image of Poland in the eyes of the intellectual elite of the Enlightenment
travel literature
Opis:: Obraz Polski i Polaków malowany ręką Georga Forstera, botanika i podróżnika, bawiącego w latach 1784–1787 w Wilnie, kolejne pokolenia historyków pokryły grubą warstwą werniksu. Zżółkł on, ściemniał i stracił przezroczystość, nie pozwalając dostrzec detali kompozycji. Analizując Forsteriańską korespondencję z okresu pobytu w Rzeczypospolitej na szerokim tle literackich zjawisk końca XVIII w., autor stara się tę zasłonę odsunąć. Podejmuje także polemikę z mitem Forstera jako obiektywnego obserwatora i kosmopolity.
The picture of Poland and Poles painted by the hand of Georg Forster, botanist and traveller staying in Vilnius between 1784 and 1787, has been covered with a thick layer of varnish by successive generations of historians. It decayed, darkened, and lost its transparency, making it impossible to see the details of the composition. The author tries to pull back this veil by analysing Forster’s correspondence from his stay in the Commonwealth against the broad background of the late eighteenth-century literary phenomena. He also undertakes a polemic against the myth of Forster as an objective observer and cosmopolitan.
Źródło:: Kwartalnik Historyczny; 2023, 130, 3; 493-528
0023-5903
Pojawia się w:: Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "modern era" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język