Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "model świata" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-12 z 12
    Tytuł:
    Antropologiczna analiza obrazu na przykładzie fotografii
    Anthropological image analysis in the example of photography.
    Autorzy:
    Jędrzejewska, Paulina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1373986.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Analiza jakościowa
    interpretacja
    antropologia obrazu
    semiologia
    interakcjonizm symboliczny projekcja
    wywiad narracyjny
    tematyczny
    test Rorschacha
    mapa świata skojarzeń
    analiza pól semantycznych
    model emocji Roberta Plutchika
    Qualitative analysis
    interpretation
    visual anthropology
    semiology
    symbolic interactionism
    projection
    indepth interiew
    Rorschach’s test
    associations’ map
    semantic fields
    Robert Plutchik’s emotional model
    Opis:
    The article presents photography as a method of anthropological analysis, which undergoes interpretation while the interaction with the viewer is taking place. In the first part I concentrate on theoretical assumptions which focus on anthropological problems of the picture, especially semiology. Then, I describe the informants and the tools used – photography and research techniques: definitions of semantic fields; associations’ map and Robert Plutchik’s emotional model. The only formal criterion of the photographic samples was a common occurrence of a man and an animal. The material under analysis in this article, obtained during the interviews, concerns Krzysztof Hejke’s photograph Łódzkie podwórko from 1988. Out of the ten photographs chosen, this was the one that was found most interesting by the interviewed. I analyzed it considering emotions and associations it evoked and I constructed definitions of semantic fields of the photographic concept. I also discussed interpretations of the photograph, conducted taking the author’s intentions into account. In the last part of this text I present conclusions that may serve as a be a basis for future research.
    Artykuł porusza tematykę antropologicznej analizy obrazu, jakim jest fotografia, który w interakcji z odbiorcą podlega interpretacji. W pierwszej części skupiłam się na założeniach teoretycznych dotyczących problematyki antropologii obrazu, a w szczególności semiologii. Następnie opisałam osoby badane, użyte narzędzia - fotografie oraz techniki badawcze: definicje pól semantycznych, mapę skojarzeń oraz model emocji Roberta Plutchika. Jedynym kryterium formalnym doboru próby zdjęć było wspólne występowanie całości bądź fragmentu człowieka i zwierzęcia. Materiał poddany analizie w tym artykule, a uzyskany w trakcie wywiadów dotyczy fotografii Krzysztofa Hejke Łódzkie podwórko z 1988 roku, która spośród dziesięciu analizowanych fotografii najbardziej podobała się badanym. Analizowałam go m.in. pod kątem emocji i skojarzeń wywołanych przez kontakt z tą fotografią oraz zbudowałam definicje pól semantycznych pojęcia fotografia. Omówiłam także interpretacje fotografii, której dokonali badani w kontekście intencji jej autora. W ostatniej części niniejszego tekstu przedstawiam wnioski mogące stanowić podstawę dla dalszych badań.
    Źródło:
    Przegląd Socjologii Jakościowej; 2008, 4, 1; 36-70
    1733-8069
    Pojawia się w:
    Przegląd Socjologii Jakościowej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cykliczny obraz świata we współczesnej kosmologii. Próba filozoficznej oceny modelu ekpyrotycznego Steinhardta i Turoka
    Cyclic world-picture in contemporary cosmology. A philosophical evaluation of Steinhardt’s and Turok’s Ekpyrotic Model
    Autorzy:
    Luty, Damian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/423231.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    scientific world-views
    cosmology
    Ekpyrotic model
    cyclic and linear time
    linearny
    naukowe obrazy świata
    kosmologia
    model ekpyrotyczny
    czas cykliczny i linearny
    Opis:
    I present a brief history of cosmology, where I point at a certain class of cosmological models in which the Universe is conceived as an endless cycle of phases evolving in a specific way. Here I state an analogy with the discussion about the status, or rather: the “topology”, of time – is it linear or does it have the structure of a cycle? This leads me to bring up one of the newest concepts in cyclic cosmology – the Ekpyrotic Model. After reconstructing the model and giving a summary of the scenario of how the Universe develops in the Ekpyrotic model, I attempt to criticise it from a philosophical perspective. I make several claims regarding some epistemological and methodological issues. In connection with the Ekpyrotic Model, I discuss problems with underdetermination, theory choice and mathematical simplicity.
    Źródło:
    IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych; 2016, 28/1; 88-104
    0860-4487
    Pojawia się w:
    IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Funkcje obrazu człowieka w ekonomii
    Functions of Image of Man in Economics
    Autorzy:
    Horodecka, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/500630.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
    Tematy:
    obraz człowieka
    model człowieka
    homo oeconomicus
    homo sustinens
    metodologia
    podejścia naukowe
    obraz świata
    systemy społeczne
    image of a man
    model of a man
    methodology
    scientific approach
    image of the world
    social systems
    Opis:
    Tematem opracowania jest problematyka obrazu człowieka w ekonomii. Celem jest zrozumienie tego terminu, a więc znalezienie jego możliwie pełnej definicji. W tym celu postawiono pytanie o funkcje jakie spełnia obraz człowieka w ekonomii i wyróżniono funkcje: deskryptywną, pozytywną i normatywną. Następnie podjęto próbę zdefiniowania obrazu człowieka jak też wskazania jego najważniejszych komponentów i cech charakterystycznych. Wykazano, od czego obraz człowieka zależy (nie tylko od zmian otoczenia, ale także od obrazu świata) oraz na co wpływa - faktyczne zachowania podmiotów gospodarczych (wynikające z ich zakorzenienia systemowego), jak też teorie ekonomiczne, poprzez wpływ na teorie zachowania.
    The subject of the research paper concerns a image of a man in economics. The paper aims at understanding this concept and funding its complete definition. Therefore, a question concerning functions of a image of a man in economics has been put forward and descriptive, positive and normative functions have been distinguished. The attempt to define the image of homo oeconomicus has been also made along with indicating its major components and characteristic features. The paper points out the factors determining the image of a man (these are not only changes within the surrounding, but also the image of the world) and what these factors influence – actual behavioural patterns of entities (resulting from the system they are rooted in) as well as economic theories through their impact on theories of behavioural patterns.
    Źródło:
    Prace i Materiały Instytutu Rozwoju Gospodarczego SGH; 2012, 88: Pomiędzy polityką stabilizacyjną i polityką rozwoju; 9-39
    0866-9503
    Pojawia się w:
    Prace i Materiały Instytutu Rozwoju Gospodarczego SGH
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gospodarki Najbiedniejszych Krajów Świata w latach 2002–2009 i niezbędne zmiany w ich handlu zagranicznym
    The economies of the Least Developed Countries in the years 2002–2009 and necessary changes in their foreign trade
    Autorzy:
    Romanowski, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/596445.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    handel zagraniczny
    grupa najbiedniejszych krajów świata
    model export led growth
    foreign trade
    the least developed countries
    export led growth
    Opis:
    The paper analyses the mechanism of the fast economic growth, which took place in the least developed countries (LDC) in the years 2002–2007. This fast growth was exportled- growth. As the result of this growth the dependence of LDC’ economies on external resources increased significantly. This is dangerous because the prospects for the global economy in the near future are not good. Therefore, there are necessary changes in the actual economic order concerning trade, finance and aid. These changes should stabilize the growth in the LDC in the future.
    Źródło:
    Studia Prawno-Ekonomiczne; 2011, LXXXIV (84); 381-403
    0081-6841
    Pojawia się w:
    Studia Prawno-Ekonomiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Matka w duńskiej kulturze – stereotyp językowy a współczesna rzeczywistość
    Autorzy:
    Kacprzak, Aleksander
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/34670922.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    mor/moder
    concept of mother
    stereotype of mother
    idealization of motherhood
    gender parity in Denmark
    traditional family model
    changes to family structure
    Danish discourse
    Danish worldview
    Danish values
    koncept mor/moder [matka]
    stereotyp matki
    idealizacja macierzyństwa
    równouprawnienie w Danii
    tradycyjny model rodziny
    zmiany w strukturze rodzinnej
    dyskurs duński
    duński obraz świata
    duńskie wartości
    Opis:
    The traditional picture of mother (mor/moder) in Danish present in the most linguistically entrenched expressions does not differ much from the ones known from other European languages, such as Polish, Russian, or English. In its light mother is a person who gives her child an unconditioned love, care, and who is fully dedicated to her role, which, in turn, should bring her ultimate happiness and satisfaction. What is characteristic of Danish culture, however, is the modern-day tendency to revise this simplified picture. The mother-housewife stereotype is almost entirely gone from the system of the Danish language, and the same pertains to the belief that she has to be the wife of the father, as gender equality and the idea of open labor market have long resided at the top of the Danish hierarchy of values. Meanwhile, in contemporary Danish discourse, one breaks with other stereotypical elements of the traditional picture of the mother, and a more nuanced picture is being drawn, in an attempt to separate the ideal and the typical scenario more visibly. First and foremost, much writing space is given to the fact that the mother role requires hard work, and that it is not only connected with good feelings, but also anxiety, loneliness, or even depression. The traditional idealization of the concept itself, in turn, is valued very negatively, as one perceives it as the main source of unfair expectations towards mothers. Interestingly, this tendency seems to be common in the Danish mainstream media regardless of the political stances taken: it can be found both in the Christian Kristeligt Dagblad and the left-wing Information.
    Tradycyjny obraz matki obecny w najbardziej utrwalonych formach języka duńskiego nie różni się wiele od tego spotykanego w innych językach europejskich, takich jak polski, rosyjski czy angielski. W jego świetle matka to osoba dająca dziecku bezgraniczną i bezwarunkową miłość, całodobową opiekę i w pełni poświęcona swojej roli, która z kolei przynosić ma jej największe szczęście i spełnienie. Nie brak w nim również cech stereotypowych, takich jak nadopiekuńczość i nadmierna pobłażliwość. Charakterystyczna dla duńskiej kultury i duńskiego języka jest natomiast współczesna tendencja do rewizji owego uproszczonego obrazu matki. Najgłębiej duńską mentalność przeniknęły zmiany dotyczące społecznej roli matki i już w podstawowych faktach językowych odciśnięte jest przekonanie, że matka nie musi być strażniczką domowego ogniska i żoną ojca – znacznie wyżej cenione jest równouprawnienie płci i udział kobiet w rynku pracy. We współczesnym duńskim dyskursie zrywa się natomiast z innymi stereotypowymi elementami tradycyjnego obrazu matki i jednocześnie dąży do jego zniuansowania, czyli wyraźniejszego rozdzielenia ideału od przypadku typowego. Dużo mówi się przede wszystkim o tym, jak ciężka jest rola matki i że związana jest ona nie tylko z dobrymi uczuciami, ale także strachem, niepewnością, samotnością czy nawet depresją. Samą idealizację konceptu, narzucaną kobietom od lat, wartościuje się bardzo negatywnie i postrzega jako główne źródło niesprawiedliwych oczekiwań wobec matek. Co ciekawe, ta tendencja do deidealizacji wydaje się być wspólna duńskim mediom głównego nurtu niezależnie od podziałów politycznych - można znaleźć ją zarówno w chrześcijańskim Kristeligt Dagblad, jak i w mocno lewicowej Information.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2023, 35; 297-313
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pedagogika Montessori w ujęciu holistycznym
    The Montessoris pedagogy in holistic terms
    Autorzy:
    Glier, Joachim
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2104863.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
    Tematy:
    koncepcja filozofii świata
    model antropologii człowieka
    absorbująca psychika
    fazy rozwojowe
    polaryzacja uwagi
    swoboda działań dziecka
    naturalistyczne otoczenie dziecka
    materiał dydaktyczny
    Philosophical conception of the world
    Christian model of anthropology of human being
    absorbing psyche
    sensitive phases
    polarization of attention
    freedom of child’s actions
    social and material environment of a child
    didactic material
    Opis:
    Istnieje już wiele prac na temat pedagogiki Montessori, zarówno za granicą, jak i w Polsce. Autorzy artykułów naukowych i monografii zwykle koncentrowali się na jednym lub kilku elementach tej pedagogiki i dyskutowali je bądź rozwijali według własnych potrzeb. Duża liczba tych publikacji nie jest czymś negatywnym, ponieważ umożliwia dogłębne poznanie tej koncepcji pedagogicznej. Jednakże ta duża liczba opracowań i różnorodność poruszanych kwestii sprawiają, iż konstytutywne elementy pedagogiki Montessori „rozmywają się” w szczegółach, a jej oryginalność staje się trudna do uchwycenia. Sytuacja taka była powodem podjęcia próby zdefiniowania tej pedagogiki, tj. określenia jej konstytutywnych elementów, dokonania analizy, a następnie połączenia ich w holistyczną pedagogiczną koncepcję, zwaną pedagogiką Montessori.
    There are already a lot of publications on Montessori’s pedagogy, both abroad and in Poland. The authors of those scientific articles and monographs usually focused on one or more selected issues and discussed them or developed in context of their own research. The great number of those publications isn’t something negative, because it enables getting to know this pedagogical conception in depth. However this great number of studies and the variety of raised issues cause that the constitutive elements of this pedagogy blur in details of this numerous publications and also cause that the originality of this pedagogy becomes difficult to catch. This situation was the reason for attempting to define this pedagogy, that is, to define its constitutive components, to subject them to analyses and then to combine them into a holistic conception of pedagogy called Montessori’s pedagogy.
    Źródło:
    Studia z Teorii Wychowania; 2020, XI(4(33)); 131-149
    2083-0998
    2719-4078
    Pojawia się w:
    Studia z Teorii Wychowania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Świat życia codziennego w nowoczesnej utopii na przykładzie trylogii Margaret Atwood Maddaddam
    World of the Everyday Life in Modern Utopia on the Example of Trilogy Maddaddam by Margaret Atwood
    Autorzy:
    Banaś, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1832987.pdf
    Data publikacji:
    2020-04-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    kanadyjska literatura anglojęzyczna
    Margaret Atwood
    życie codzienne
    model świata życia codziennego
    antyutopia
    Canadian English-language literature
    everyday life
    model of everyday life
    dystopia
    Opis:
    Celem, jaki stawia sobie autorka w niniejszym eseju, jest zaprezentowanie syntetycznej konstrukcji modelu świata życia codziennego niektórych postaci trylogii MaddAddam autorstwa Margaret Atwood, często określanej mianem ikony anglojęzycznej literatury kanadyjskiej. Cykl powieści, do których zalicza się Oryks i Derkacz, Rok potopu, a także ostatnia część MaddAddam, to ciekawe przykłady nowoczesnych antyutopii, które niejednokrotnie w drastycznej, przerysowanej formie próbują zwrócić uwagę na negatywne kierunki rozwoju zachodniej cywilizacji. Są literacką, ale też intelektualną próbą diagnozy stanu dzisiejszego świata. Punktem wyjścia analizy jest wywodzące się z fenomenologii zainteresowanie światem przeżywanym ze szczególnym uwzględnieniem życia codziennego jako jednego z podstawowych tematów tego istotnego nurtu współczesnej myśli socjologicznej, dlatego autorka rozpoczyna od krótkiego przedstawienia teoretycznego ujęcia koncepcji świata życia. Perspektywę badawczą dla przeprowadzonych analiz stanowi koncepcja dramaturgiczna Ervinga Goffmana, a poszczególne elementy Goffmanowskiego modelu poznania rzeczywistości społecznej, takie jak występ, rola, fasada czy kulisy, przy analizie służą jako kategorie analityczne, za których pomocą autorka prezentuje świat przeżywany wybranych postaci występujących w trylogii Margaret Atwood.
    The author’s purpose in this essay is to present a synthetic model of the everyday life world of some characters of the MaddAddam trilogy by Margaret Atwood, often referred as an icon of Canadian English-language literature. A series of novels, including Oryx and Crake, The Year of the Flood, and the last part: MaddAddam, are interesting examples of modern dystopias, which often in drastic, exaggerated form try to draw attention to the negative direction of the development of Western civilization. They are a literary but also an intellectual attempt to diagnose the state of today’s world. The starting point of the analysis is the interest in phenomenal world derived from phenomenology, with particular emphasis on everyday life as one of the basic themes of this important current of contemporary sociological thought, which is why the author begins with a short presentation of the theoretical approach to the concept of the world of life. The research perspective for the analyzes carried out is referring to the dramaturgical concept of Erving Goffman, and the individual elements of Goffman’s model of the recognition of social reality, such as performance, role, facade or backstage, which in the analysis they serve as analytical categories, with the help of which the author presents the world experienced by selected characters appearing in the trilogy by Margaret Atwood.
    Źródło:
    Roczniki Nauk Społecznych; 2014, 45, 4; 211-229
    0137-4176
    Pojawia się w:
    Roczniki Nauk Społecznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Testy modelu świata i teorii umysłu jako podstawa budowy zaufania do podmiotów moralnych typu AGI
    Tests of World Model and Theory of Mind as Tools for Building Trust in Moral AGI Agents
    Autorzy:
    Sołoducha, Krzysztof
    Stacewicz, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/37557772.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    etyka sztucznej inteligencji
    zaufanie do technologii
    sztuczny podmiot moralny
    test teorii umysłu
    test modelu świata
    ethics of artificial intelligence
    trust in technology
    artificial moral agent
    theory of mind test
    world model test
    Opis:
    W artykule rozważany jest problem budowania zaufania do artefaktów obliczeniowych typu AGI (ang. Artificial General Intelligence), z etycznego punktu widzenia określanych jako podmioty moralne explicite. W wyniku analizy opartej na badaniach literatury oraz przedstawieniu aktualnych trendów w rozwoju systemów AI wskazanych jest kilka warunków skonstruowania testów behawioralnych niezbędnych do sprawdzania poprawności ich działania z etycznego punktu widzenia. Przeprowadzenie takich testów powinno ułatwić procedury etycznej aprobaty systemów AGI zarówno na poziomie wytwórców, indywidualnego użytkownika, jak i jednostek certyfikujących.
    The paper considers the problem of building trust in computational artefacts of the AGI (Artificial General Intelligence) type, which are defined from an ethical point of view as explicite moral agents. As a result of an analysis based on research of the literature and current trends in the development of AGI systems, several conditions have been presented for the construction of behavioural tests necessary to check the correctness of their functioning considered both from an ethical and social point of view. Conducting of such tests should simplify the market approval procedures of AGI systems at the level of manufacturers, the individual users and certification authorities.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2024, 45, 2; 391-404
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Reception of the Copernican Universe by Representatives of 17th-Century Jewish Philosophy and Their Search for Harmony Between the Scientific and Religious Images of the World (David Gans and Joseph Solomon Delmedigo)
    Recepcja wszechświata kopernikańskiego przez przedstawicieli XVII-wiecznej filozofii żydowskiej i ich poszukiwanie harmonii między naukowym i religijnym obrazem świata (David Gans i Joseph Solomon Delmedigo)
    Autorzy:
    Świeżyński, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31233174.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Copernican Universe
    David Gans
    Joseph Solomon Delmedigo
    scientific and religious worldview
    model kopernikański
    Dawid Gans
    Józef Solomon Delmedigo
    naukowy i religijny obraz świata
    Opis:
    The reception of the heliocentric theory of Nicolaus Copernicus in Jewish thought of the 17th-century period is a good exemplification of the issue concerning the formation of the relationship between natural science and theology, or more broadly: between science and religion. The fundamental question concerning this relationship, which we can ask from today’s perspective of this problem, is: How does it happen that claims of a scientific nature, which are initially considered from a religious point of view to be incompatible with the religious view of the world, are later accepted as possible to agree with this image of reality and are assimilated by a given religion? Based on the reception of the Copernican image of the universe by two representatives of Jewish philosophy in the 17th century—David Gans and Joseph Solomon Delmedigo—it is possible to trace this process and pose the thesis that it takes place according to two strategies. Within the framework of the first one, represented by Gans, in a situation of incompatibility between the scientific and religious images of nature, a scientific theory is sought that explains the observed phenomena and, on the other hand, satisfies the religious claims. Finding such a theory solves the problem of the incompatibility mentioned above of images of the world, gives the theory credibility from the religious point of view and constitutes an argument for its correctness. The second strategy, represented by Delmedigo, consists in refraining from pursuing a direct, immediate, and unequivocal reconciliation of the two images of the world while at the same time recognizing a properly justified scientific theory as correctly describing and explaining the phenomena occurring in nature. Consequently, the apparent incompatibility between the scientific and the religious worldview demands either a reformulation of religious statements in such a way as to remove this incompatibility or the restriction of the meaning of religious statements to the strictly religious and moral sphere, without the ambition to speak about nature. In either case, however, it is already a task for the representatives of the religion concerned who, when confronted with adequately justified scientific claims, to avoid exposing their religion to the accusation that its claims are unreasonable and anachronistic, undertake the task mentioned above of modifying or limiting the scope of their statements. It seems that in the representatives of Jewish thought and Judaism, who are the successors of Gans and Delmedigo, generally speaking, the second strategy has prevailed in this version, in which one abandons the claim of religion to statements about the material world at the price of a significant divergence of the paths of science and religion. Consequently, it treats them as different narratives, describing and explaining two separate spheres of reality.
    Recepcja heliocentrycznej teorii Mikołaja Kopernika w myśli żydowskiej okresu XVII wieku stanowi dobrą egzemplifikację zagadnienia dotyczącego kształtowania się relacji między naukami przyrodniczymi i teologią lub – szerzej – między nauką i religią. Zasadnicze pytanie dotyczące tej relacji, które można postawić z dzisiejszego punktu widzenia tego problemu, brzmi: Jak to się dzieje, że twierdzenia o charakterze naukowym, które początkowo są uznawane z perspektywy religijnej za niezgodne z religijnym obrazem świata, zostają następnie przyjęte za możliwe do uzgodnienia z tym obrazem rzeczywistości i zasymilowane przez daną religię? Na podstawie recepcji Kopernikańskiego obrazu wszechświata u dwóch przedstawicieli filozofii żydowskiej XVII wieku – Dawida Gansa i Józefa Salomona Delmedigo – można ten proces prześledzić i postawić tezę, że dokonuje się on zgodnie z dwiema strategiami. W ramach pierwszej, reprezentowanej przez Gansa, w sytuacji pojawienia się niezgodności między naukowym i religijnym obrazem przyrody poszukuje się takiej teorii naukowej, która z jednej strony wyjaśnia obserwowane zjawiska, a z drugiej czyni zadość twierdzeniom religijnym. Znalezienie takiej teorii nie tylko rozwiązuje problem wspomnianej niezgodności obrazów świata, ale ponadto dodatkowo uwiarygadnia tę teorię z punktu widzenia religijnego i stanowi argument na rzecz jej poprawności. Druga strategia, reprezentowana przez Delmedigo, polega na powstrzymaniu się od dążenia do bezpośredniego, natychmiastowego i jednoznacznego uzgodnienia obu obrazów świata przy jednoczesnym uznaniu odpowiednio uzasadnionej teorii naukowej za prawidłowo opisującą i wyjaśniającą zjawiska zachodzące w przyrodzie. W konsekwencji ujawniająca się niezgodność między naukowym i religijnym obrazem świata domaga się takiego przeformułowania twierdzeń religijnych, aby ową niezgodność usunąć, albo ograniczenia znaczenia twierdzeń religijnych tylko do sfery ściśle religijno-moralnej, bez ambicji wypowiadania się o przyrodzie. W jednym i w drugim przypadku jest to już jednak zadanie dla przedstawicieli danej religii, którzy postawieni wobec odpowiednio uzasadnionych twierdzeń naukowych, chcąc uniknąć wystawienia swojej religii na zarzut braku racjonalności i anachroniczności jej twierdzeń, podejmują wspomniane zadanie modyfikacji lub ograniczenia zakresu swoich wypowiedzi. Wydaje się, że u przedstawicieli myśli żydowskiej i judaizmu, będących następcami Gansa i Delmedigo, mówiąc ogólnie, zwyciężyła strategia druga w tej wersji, w której porzuca się roszczenie religii do wypowiedzi o świecie materialnym za cenę istotnego rozejścia się dróg nauki i religii i w konsekwencji potraktowania ich jako odmiennych narracji, opisujących i wyjaśniających dwie różne sfery rzeczywistości.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 4; 5-23
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Translations as Icebergs, Translators as Navigators: a Poetic Case Study
    Tłumaczenia jako góry lodowe, tłumacze jako nawigatorzy
    Autorzy:
    Gicala, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/912394.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    linguistic worldview
    literary translation
    iceberg model of culture
    Wisława Szymborska
    językowy obraz świata
    przekład artystyczny
    model kultury jako góry lodowej
    Opis:
    Following the iceberg model of culture, the present study offers a view of a poetic text and its translations as the tips of cultural-linguistic icebergs. This assigns to the translator the task of navigating the meanders of the source and target languages as well as diving below the surface of words. This thesis is exemplified by an analysis of English translations of Wisława Szymborska’s poem Rozmowa z kamieniem with its keyword kamień and its underlying cultural-linguistic foundations, supported by the concept of linguistic worldview. Hopefully, in this framework the human factor in translation still is, and will always be, irreplaceable.
    Opierając się na modelu kultury jako góry lodowej, niniejszy artykuł proponuje spojrzenie na tekst poetycki i jego przekłady jako wierzchołki kulturowo-językowych gór lodowych, gdzie zadaniem tłumacza jest nawigacja poprzez meandry języków: źródłowego i docelowego, i zanurzanie się pod powierzchnię słów. Przykładem jestanaliza angielskich przekładów wiersza Wisławy Szymborskiej pt. Rozmowa z kamieniem wraz ze słowem-kluczem kamień i jego kulturowo-językową bazą. Narzędziem analizy jest pojęcie językowego obrazu świata. Autorka wyraża nadzieję, że w takim ujęciu czynnik ludzki w przekładzie wciąż jest i zawsze pozostanie niezastąpiony.
    Źródło:
    Porównania; 2020, 26, 1; 267-280
    1733-165X
    Pojawia się w:
    Porównania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Мировое трезвучие. Рассказ Андрея Платонова «Фро»: символика сюжета и смысл заглавия
    The World Sound Triad. Andrei Platonovs Story Fro: The Symbolism of the Plot and the Meaning of the Title
    Światowa triada dźwiękowa. Opowieść Andrieja Płatonowa Fro. Symbolika fabuły i znaczenie tytułu
    Autorzy:
    Jablokov, Evgenij
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29433545.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Karpacka Państwowa Uczelnia w Krośnie
    Tematy:
    A. Płatonow
    poetyka
    model świata
    nazewnictwo
    symbolika codziennych sytuacji
    Andrei Platonov
    poetics
    model of the world
    onomastics
    symbolism of everyday situations
    Opis:
    Artykuł został poświęcony jednemu z najbardziej znanych dzieł Płatonowa. Fabuła „Fro” jest często interpretowana jako opowieść czysto „rodzinna”, jednakże analiza wykazuje, że treść tej opowieści wykracza znacznie poza ramy codziennej psychologii. Tekst Płatonowa zawiera wiele szczegółów, które nadają przedstawionym wydarzeniom znaczenia symbolicznego i ponadczasowego. Jest to wyraźnie widoczna w nazewniczym systemie opowieści. Umieszczone w tytule egzotyczne deminutivum Fro (od imienia – Efrosina) jest postrzeganego z „codziennego” punktu widzenia jako atrybut konkretnej bohaterki. Jednakże w artystycznej całości wypełnia on symboliczną funkcję imienia „uniwersalnego”. Imię „Fro” oznacza bowiem idealny „cel” ludzkości, uosabia ono obraz powszechnej jedności, symbolizuje nie tylko przyszłe „spotkanie” bohaterów tej konkretnej opowieści, ale także wspólnotę ludzi w całym przemienionym świecie.
    The article is devoted to one of the most famous Platonov’s story Fro. The plot is often interpreted as a “family” story, but the analysis shows that the content of the story is far beyond the framework of everyday psychology. The text contains many details that give the symbolic, timeless meanings to the depicted events. This feature is clearly manifested in the onomastics system of the story. The exotic onym “Fro” put in the title is the diminutive name of Efrosinya, perceived as an attribute of the heroine from the “profane” point of view. But within the framework of the artistic whole, onym “Fro” has the symbolic function as a “panhuman” name. “Fro” denotes the ideal “goal” of humanity, embodies the image of all-unity, symbolizes not only the future “meeting” of the heroes of the story, but also the community of people in the transformed world.
    Źródło:
    Studia Pigoniana; 2021, 4, 4; 85-102
    2657-3261
    Pojawia się w:
    Studia Pigoniana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Образ мазура в славянской фольклорной языковой картине мира (на материале текстов польского, украинского и частично русского и белорусского фольклора)
    Mazurs creation in Slavic folk linguistic view (on the basis of Polish, Ukrainian and partly Russian and Belarusian folklore materials)
    Autorzy:
    Ławrynow, Daria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2171629.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-29
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    linguistic stereotypes
    linguistic worldview
    ethnic stereotypes
    folklore
    traditional world-model
    stereotypy językowe
    językowy obraz świata
    stereotypy etniczne
    folklor
    światopogląd tradycyjny
    Opis:
    The main thesis put forward in this article is the question of folk linguistic view of Mazur in the examples of Polish, Ukrainian, Belarusian and Russian folklore. The question are analyzed on the basis of folklore materials: anectodes, traditional oral folk stories, adages and fairy tales. The research method is based on Bartminski’s and J. Matskevichsconcept of linguistic worldview. Linguistic worldview is understood as a kind of interpretation of reality and group of ideas reflected in language. Folklore is understood as reflection of popular worldview, system of beliefs and ethnic stereotypes. This article focus on a reconstruction of Mazurs linguistic creation, and also try to define his role in Slavic folk linguistic view.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2021, 16; 117-126
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-12 z 12

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies