Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "mikołaj rej" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-28 z 28
    Tytuł:
    Zwierciadło Mikołaja Reja jako źródło interdyscyplinarnych badań bibliologicznych
    Autorzy:
    Juda, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/chapters/23348490.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-21
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    Mikołaj Rej
    bibliologia
    Źródło:
    Historia. Memoria. Scriptum. Księga jubileuszowa z okazji osiemdziesięciolecia urodzin Profesora Edwarda Potkowskiego; 80-89
    9788394002664
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Renesansowa sztuka parafrazy – nowe wydanie "Psałterza Dawidowego" Mikołaja Reja
    Autorzy:
    Borek, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/40615073.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    Mikołaj Rej
    Psałterz Dawidów
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2023, 23; 433-438
    2081-1853
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mikołaj Rej a „sprawa litewska” – uwagi Pana z Nagłowic o unii (lubelskiej) i Litwinach
    Autorzy:
    Dybek, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2031008.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-16
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Mikolaj Rej
    Polish–Lithuanian union
    Seym
    Mikołaj Rej
    unia polsko-litewska
    sejm
    Opis:
    Mikolaj Rej was not only one of the most notable 16th century Polish writers, but also an active member of the parliament. Among others, he worked on the Polish-Lithuanian issues. Based on the governmental documentation, Rej was engaged in these issues from 1542 onwards. He also dedicated a few pieces of writing to the matter, the most important of which is a poem written around 1567 entitled ‘Union with Lithuania’. In the poem he condemned the sluggishness in debating the unification of the two countries, but emphasized that the Lithuanians should have taken a greater interest in the matter, since Poland could have helped their fights with the Eastern neighbours. As he did during the parliamentary sessions, the author also stressed the need for electing a common king.Despite hoping for a quick resolution and unification, Rej did not regard Lithuania as an equal parter for Poland. Based on a few poets, the author seems to think of the Lithuanians as of a backward  nation (e.g. their table manners during the feasts and the use of primitive language). It is worth noting that Rej treated the Lithuanian aristocracy differently. While describing the clans and noble families (e.g. the Radziwiłł family or the Chodkiewicz family), he emphasised their patriotism and bravery. Rej’s remarks on the Lithuanians and the union did not stand out from the common opinion at the time. They could represent the feelings of a typical member of the Polish gentry.
    Źródło:
    Tematy i Konteksty; 2019, 14, 9; 144-157
    2299-8365
    Pojawia się w:
    Tematy i Konteksty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O ekspresywności modlitw w "Psałterzu Dawidowym" Mikołaja Reja
    About expressiveness in the "David’s Psalter" prayers by Mikołaj Rej
    Autorzy:
    Kowalska, Danuta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/965834.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    prayer
    expressiveness
    Mikołaj Rej
    "David’s Psalter"
    "psałterz dawidow"
    modlitwa
    ekspresywność
    mikołaj rej
    Opis:
    The article analyses the linguistic signs of expressiveness present in the prayers attached to the prose paraphrase of Mikołaj Rej’s David’s Psalter, in particular the evaluative (modality) and intensifying exponents. Rej’s prayers are characterized by a lot of emotionalisms which make them a tool of the emotional expression. The writer uses many expressional synonyms accumulated as two or three evaluative expressions and many epithets which perform the hyperbolic function and intensify the referent feature of the noun. Metaphors and rhetorical questions also serve the function of intensification. The expressiveness is also emphasizes by the use of the elements characteristic of the spoken language: the lexicon of the vernacular speech, a wide variety of phatic signals and demonstrative pronouns. The application of these linguistic phenomena makes Rej’s prayers, despite the structural limitations, assume the character of private confessions full of authentic affection and admiration of God – the addressee.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2015, 049
    0208-6077
    2450-0119
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nauka stoicka Seneki i jej koegzystencja z wartościami chrześcijańskimi we fragmencie „Żywota człowieka poczciwego (Cnota – wielka królowa)” Mikołaja Reja. Retoryka na usługach dydaktyki
    Autorzy:
    Ejzak, Bartosz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/690254.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    Mikołaj Rej, neostoicism, Christian teaching, reception of stoicism, didacticism
    Mikołaj Rej, neostoicyzm, nauka chrześcijańska, recepcja stoicyzmu, dydaktyzm
    Opis:
    The author utilizes a fragment of the Żywot człowieka poczciwego (Cnota – wielka królowa) by Mikołaj Rej, to prove that the Polish author reinterpreted Seneca’s ideas and adapted them to be in harmony with Christian teaching. The author invokes, above all, the authority of Lucius Lipsius. By comparing particular fragments of Rej’s work to Myśli and Moral letters to Lucilius by Seneca he shows numerous similarities between the philosophical systems of these two authors. For example, finds correspondence in their attitudes to virtue, material goods, prudence, fame and truth. However, there are also differences, including Rej’s and Seneca’s opinion on suicide. Finally, the author analyzes the stylistic devices that enabled Rej to create a guide that promotes neo-stoic values.
    Źródło:
    Prace Polonistyczne; 2018, 73; 145-158
    0079-4791
    Pojawia się w:
    Prace Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O słownictwie Rejowego Wizerunku: o „niszczeniu prawdy”
    The vocabulary of Rej’s Wizerunk about “Destruction of the truth”
    Autorzy:
    Kozaryn, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1595777.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    historical semantics
    idiolect
    Mikołaj Rej
    semantyka historyczna
    idiolekt
    Opis:
    The aim of this article is to determine which of the 17 old Polish adjectives used to signal untruth, collected and analyzed by K. Kleszczowa in the article O kłamstwie po staropolsku (“About the lie in the old Polish”) function in Rej’s Wizerunk (“Image”) in what connections and meanings. The conducted analysis show that out of 11 adjectives common to old Polish and Rej’s Wizerunk, 5 was not used to express “destruction of the truth”.
    Źródło:
    Studia Językoznawcze; 2011, 10; 111-119
    1730-4180
    2353-3161
    Pojawia się w:
    Studia Językoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Filozoficzne aspekty koncepcji wychowania dzieci i młodzieży w Żywocie człowieka poczciwego Mikołaja Reja
    Autorzy:
    Marcin, Leszczyński, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/892587.pdf
    Data publikacji:
    2018-04-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    Mikołaj Rej
    ancient philosophy
    moral upbringing
    religious upbringing
    virtue
    Opis:
    It has been proved in the article that Mikołaj Rej’s views concerning the upbringing of children and youth are based on ancient philosophy, primarily on Stoicism. Mikołaj Rej’s Good Man is a counterpart of a Stoic wise man, whose life goal is to achieve emotionlessness and virtue. All the methods and ideas of upbringing described by Rej are subject to this very goal, which leads to the formation of a virtuous and rational man.
    Źródło:
    Kwartalnik Pedagogiczny; 2018, 63(1 (247)); 24-47
    0023-5938
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Pedagogiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sąsiedzkie wizyty Mikołaja Reja w Wereszczynie i ich historycznoliterackie reperkusje
    Neighbourly visits of Mikołaj Rej in Wereszczyn as well as their historical and literary repercussions
    Autorzy:
    Sitkowa, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28408224.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Mikołaj Rej
    Józef Wereszczyński
    Renaissance
    pamphlet
    reception
    Renesans
    karykatura
    recepcja
    Opis:
    W 1585 roku w Krakowie z drukarni Andrzeja Piotrkowczyka (zm. 1620) wyszło pięć utworów Józefa Wereszczyńskiego (po 1531–1598), złożonych w jeden fascykuł i objętych wspólną paginacją, acz samodzielnych typograficznie. Jednym z nich był Gościniec pewny niepomiernym moczygębom a omierzłym wydmikuflom świata tego do prawdziwego obaczenia a zbytków swych pohamowania z Pisma świętego i z rozmaitych autorów zebrany i wydany, w którym został zawarty Żywot Rejów, czyli opis wizyt Mikołaja Reja (1505–1569) w „ojczystym gnieździe” autora. Ów Żywot Rejów, będący karykaturą Nagłowiczanina – pijaka i obżartucha – jest obecnie najbardziej znanym fragmentem z całego piśmienniczego dorobku Wereszczyńskiego. W artykule podjęto próbę odtworzenia dziejów „odkrycia” wspomnianego passusu, wskazania roli, jaką odegrał on w sposobie wartościowania postawy moralnej i literackiego dorobku Reja w stuleciu XIX, oraz prześledzenia nieustającej popularności Żywota Rejowego w wiekach XX i XXI.
    In 1585, five works by Józef Wereszczyński (after 1531–1598) were published in Kraków in the printing house of Andrzej Piotrkowczyk (deceased 1620). They were assembled into a single fascicle and featured common pagination, although they were typographically independent. One of these was Gościniec pewny niepomiernym moczygębom a omierzłym wydmikuflom świata tego do prawdziwego obaczenia a zbytków swych pohamowania z Pisma świętego i z rozmaitych autorów zebrany i wydany, containing the work Żywot Rejów, an account of the visits paid by Mikołaj Rej (1505–1569) to the author’s ‘father’s nest’. This Żywot Rejów, a pamphlet on the citizen of Nagłowice – depicted as a drunkard and a glutton – is currently the best known piece in the whole of Wereszczyński’s literary oeuvre. It is the paper’s objective to recover the history of the ‘discovery’ of the above-mentioned passage, to show the role it played in shaping the moral evaluation of Rej as a person and his literary heritage in the nineteenth century and to trace the enduring popularity of Żywot Rejowy in the twentieth and twenty-first centuries.
    Źródło:
    Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2023, 12; 13-28
    2299-7458
    2449-8386
    Pojawia się w:
    Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wychowanie religijne a wychowanie moralne w „Żywocie człowieka poczciwego” Mikołaja Reja
    Religious upbringing and moral upbringing in Life of an Honest Man by Mikolaj Rej
    Autorzy:
    Leszczyński, Rafał Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/502927.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
    Tematy:
    Mikołaj Rej
    wychowanie moralne
    wychowanie
    religijne wychowanie
    ewangelik reformowany
    Trójca Święta
    antytrynitarianizm
    Mikolaj Rej
    moral upbringing
    upbringing
    religious upbringing
    evangelical reformed
    Holy Trinity
    antitrinitarianism
    Opis:
    This article claims that a moral upbringing based on ancient pagan philosophy and not a religious upbringing, as maintained by many researchers, dominates in Life of an Honest Man by Mikolaj Rej. Rej placed the issues related to the Holy Trinity at the core of the religious upbringing, trying in this way to stop the spread of antitrinitarianism.
    Źródło:
    Łódzkie Studia Teologiczne; 2016, 25, 4; 103-114
    1231-1634
    Pojawia się w:
    Łódzkie Studia Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Psałterz Dawidów (1543) Mikołaja Reja wobec stylistycznych wzorców polszczyzny biblijnej
    Autorzy:
    Kowalska, Danuta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/52072507.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski
    Tematy:
    Mikołaj Rej
    David’s Psalter
    biblical Polish language
    16th century
    Opis:
    The article aims to reflect on most important stylistic properties the David Psalter [Psałterz Dawidów] (1543) by Mikołaj Rej in the light of stylistic patterns of the Polish biblical language in the first half of the 16th century. The scholars consider the existence of two parallel biblical stylistic patterns of translated works in the middle of the 16th century: (1) a traditional pattern with stylistic elements typical of the artistic and rhetorical style; and (2) an innovative pattern with modernistic elements and the abundant existence of vernacular everyday speech. The existing research that focuses on the translation techniques links the David Psalter to the modernistic tendencies. It also emphasises that Mikołaj Rej refers to the tradition of free translation presented in Poland in the translation of Walenty Wróbel. The analysis of the article indicates that Mikołaj Rej consciously follows two mentioned patterns and that there is an unexpected abundance of elements typical of the traditional biblical style. In turn, the innovative patterns, clearly visible in other works of Mikołaj Rej, are scarce and carefully applied while preserving the lexemes which form the traditional features of the biblical Polish language.
    Źródło:
    Stylistyka; 2023, 32; 341-356
    1230-2287
    2545-1669
    Pojawia się w:
    Stylistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rej Górnickiego. Filologiczne śledztwo w sprawie skatologicznych „trefności”
    Rej as perceived by Górnicki. Philological investigation on scatological jesting
    Autorzy:
    Stępień, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2012753.pdf
    Data publikacji:
    2017-06-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    Mikołaj Rej
    Łukasz Górnicki
    Baldesar Castiglione
    facecje
    kultura dworska
    jests
    court culture
    Opis:
    The second book of The Polish Courtier, Łukasz Górnicki’s paraphrase of Castiglione’s The Book of The Courtier, contains a study of courtly jesting. This is where, among other jests, two scatological jokes attributed to Mikołaj Rej appear. Most scholars considered them as evidence of a coarse sense of humour, incompatible with courtly pleasantry. And yet Górnicki treated Rej’s witticisms as superb examples of sophisticated jesting. The article presents an analysis of these jokes in the context of Górnicki’s discourse on courtly wit, Castiglione’s The Book of The Courtier, Cicero’s De oratore, Renaissance jests and old Polish satirical poetry. The analysis reveals complexity, unobvious meanings and function of scatological witticisms attributed to Rej and allows to understand reasons for the high regard in which Górnicki held them.
    Źródło:
    Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2017, 7(10); 33-51
    2084-6045
    2658-2503
    Pojawia się w:
    Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Reminiscencje szlacheckiej wspólnoty kulturowej w „Psałterzu Dawidowym” Mikołaja Reja
    Images of the noble cultural community in “David’s Psalter” by Mikołaj Rej
    Autorzy:
    Kowalska, Danuta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594098.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    Mikołaj Rej
    Psałterz Dawidów
    socjolekt szlachecki
    David’s Psalter
    sociolect of the nobility
    Opis:
    Psałterz Dawidów Mikołaja Reja to prozatorska parafraza Księgi Psalmów, której głównym celem było uprzystępnienie biblijnego tekstu XVI-wiecznemu odbiorcy. Dążność do konkretyzacji przyczyniła się do nieustannych ingerencji tłumacza w warstwę semantyczno-stylistyczną tekstu, zmianę obrazowania i „wymianę” realiów, co zaowocowało przedostaniem się do polskiego przekładu licznych reminiscencji szlacheckiej wspólnoty kulturowej. Są one obecne zarówno w planie treści: odwoływanie się do wspólnego dla szlacheckiego środowiska systemu wartości (rustykalność, służba ojczyźnie, przekonanie o uprzywilejowanej pozycji stanu szlacheckiego), jak i w planie języka: włączanie do tekstu elementów XVI-wiecznej etykiety językowej, typowej dla socjolektu szlacheckiego, oraz leksyki i frazeologii, znanej z codziennej mowy szlacheckiej wspólnoty.
    “David’s Psalter” by Mikołaj Rej is a prose paraphrase of The Book of Psalms whose main aim was to make the biblical text approachable to a 16th-century recipient. The pursuit of the concretization contributed to the continuous interference of the translator in the semantic and stylistic layer of the text, the change in imagery and the ‘exchange’ of reality. This cleared the way for the appearance in the Polish translation numerous images of the noble cultural community. They are present in both the plan of the stylistic layer: references to the system of values common for the nobility (rusticity, national service, the belief of the superiority of the nobility), and in the plan of the language: the inclusion in the text of the elements of 16th-century language etiquette typical of the sociolect of the nobility, as well as the lexicon and the phraseology known from the everyday speech of the nobility.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2014, 60; 139-152
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kształt stylistyczny człowieczej rozmowy z Bogiem w modlitwach Psałterza Dawidowego Mikołaja Reja
    The stylistic shape of human conversation with God in the prayers of David’s Psalter by Mikołaj Rej
    Autorzy:
    Kowalska, Danuta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/683723.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    stylistyka historyczna
    modlitwa
    Mikołaj Rej
    Psałterz Dawidów
    historical stylistics
    prayer
    David’s Psalter
    Opis:
    The article deals with issues connected with chosen stylistic characteristics of prayers in the paraphrase of David’s Psalter by Mikołaj Rej. The analyses aim to determine the stylistic features of the prayer and to point out the features which give it a unique character. Rej’s prayers are kept in the poetics and conventions of a psalm. They make use of the biblical imagery, at the same time complementing the preceding psalms. Emotional epithets, accumulated through synonymous attributes, play an important role in the stylistic shape of the text. Rej uses means characteristic of the elevated style: evaluating epithets, numerous periphrastic expressions and distinguished metaphors of the biblical origin. On the other hand, Rej’s writing witnesses visible instances of crossing the boundaries of the familiar biblical style. The analyzed texts often assume a conversational character and each request is expressed in an individual, spontaneous way by means of different syntactic structures and emotive lexicon.
    -
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2017, 51, 2; 55-70
    0208-6077
    2450-0119
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metaforyka troski o siebie w Żywocie człowieka poczciwego
    The metaphoricity of „the self care” in Żywot człowieka poczciwego [The life of a humble man]
    Autorzy:
    Maliszewski, Bartłomiej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1364854.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-19
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
    Tematy:
    Mikołaj Rej
    metafora
    pareneza
    troska o siebie
    metaphor
    parenesis
    the care of the self
    Opis:
    Celem pracy jest analiza przenośni i analogii, które w Żywocie człowieka poczciwego służą postulowaniu troski o siebie (zalecaniu roztropnego naśladownictwa, wyzbywania się dostrzeganych wad). Omawiając metafory i analogie, zwracamy uwagę na ich funkcję poznawczą (metafora jako środek ujmowania abstrakcyjnych tematów), perswazyjną (przenośnia jako środek wpływania na postawę odbiorcy) oraz kulturotwórczą (metafora jako utrwalany wskaźnik dawnych realiów i świata wartości nadawcy).
    The aim of the study is to analyse the metaphors and analogies which are used in Żywot człowieka poczciwego [The life of a humble man] to postulate the self care (recommendations concerning sagacious emulation, getting rid of finding vices). While discussing the metaphors and analogies, we pay attention to their cognitive function (the metaphor is perceived as a means of capturing abstract themes), the persuasive function (the metaphor is seen as a means of influencing the addressee) and the culture-forming function (the metaphor is viewed as a recorded exponent of the past reality and the addresser’s world of values).
    Źródło:
    Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2019, 5; 225-239
    2450-3584
    Pojawia się w:
    Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ewangelika Mikołaja Reja epigramaty o wizerunkach św. Krzysztofa i św. Jerzego
    Mikołaj Rej’s Epigrams on the Images of St. Christopher and St. George: An Evangelical Perspective
    Autorzy:
    Grześkowiak, Radosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28407709.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    Mikołaj Rej
    Marcin Luter
    św. Krzysztof
    św. Jerzy
    Martin Luther
    St. Christopher
    St. George
    Opis:
    Wśród epigramatów Źwierzyńca Mikołaja Reja znajdują się trzy poświęcone wizerunkom św. Krzysztofa (IV 1) oraz św. Jerzego (IV 2 i II 121). Uznawano je dotąd za literacką recepcję dzieł malarskich lub emblematycznych. W rzeczywistości ich bezpośrednią inspiracją była wykładnia zaproponowana na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych XVI w. przez Marcina Lutra, którą spopularyzowały niemiecko- i łacińskojęzyczne dzieła jego wyznawców.
    The collection of epigrams Źwierzyniec [Bestiary] by Mikołaj Rej consists of a number of epigrams three of which are devoted to the figures of St. Christopher (IV 1) and St. George (IV 2 and II 121). For many years, they have been regarded as literary representations of emblematic works and paintings. In fact, the immediate inspiration for the epigrams in question was Martin Luther’s interpretation put forward in the late 1520s and early 1530s and later popularised by his adherents in their German and Latin works.
    Źródło:
    Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2023, 13 (16); 393-406
    2084-6045
    2658-2503
    Pojawia się w:
    Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O stylu biblijnej prozy Mikołaja Reja (na podstawie Psałterza Dawidowego)
    About the biblical style of Mikołaj Rej’s prose (on the basis of Psałterz Dawidowy [David’s Psalter])
    Autorzy:
    Kowalska, Danuta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1364855.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-19
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
    Tematy:
    Mikołaj Rej
    proza biblijna
    Psałterz Dawidów
    styl językowy
    biblical prose
    David’s Psalter
    linguistic style
    Opis:
    Celem artykułu jest wskazanie najważniejszych cech biblijnej prozy Mikołaja Reja na podstawie parafrazy Psałterza Dawidowego. Wybór przedmiotu analiz nie jest przypadkowy, Psałterz należy do „czystych” tekstów religijnych i nawiązuje do tradycji przekładu swobodnego, ugruntowanej w Polsce tłumaczeniem Walentego Wróbla. Utwór, choć powstał na progu twórczości pisarza, odznacza się stylistyczną dojrzałością. Analizy pokazują, że styl przekładu jest wynikiem świadomej, artystycznej pracy Reja, w której zauważalna jest dbałość o zachowanie niektórych cech tradycyjnego stylu psałterzowego.
    The article aims to present the most important features of the biblical prose of Mikołaj Rej on the basis of David’s Psalter. The subject of the analyses has not been chosen randomly, as David’s Psalter belongs to ‘pure’ religious texts and it refers to the tradition of free translation, grounded in Poland by the work of Walenty Wróbel. Although it was created in the beginnings of the writer’s works, this literary piece shows stylistic maturity. The analyses indicate that the style of translation is the result of Rej’s conscious, artistic work, who maintained some of the features of the traditional Psalter style.
    Źródło:
    Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2019, 5; 209-223
    2450-3584
    Pojawia się w:
    Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O przynależności wyznaniowej „Psałterza Dawidowego” Mikołaja Reja w świetle nowych ustaleń chronologii pierwodruku (1543)
    The religious background of Psalterz Dawidow by Mikolaj Rej in the light of new chronological findings of its first edition
    Autorzy:
    Kowalska, Danuta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32083716.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
    Tematy:
    Mikołaj Rej
    Psałterz Dawidów
    Reformation in Poland
    16th century
    reformacja w Polsce
    XVI w.
    Opis:
    W artykule podjęto problematykę związaną z przynależnością wyznaniową Psałterza Dawidowego Mikołaja Reja w kontekście odkrytego przez S. Siessa-Krzyszkowskiego w 2019 r. w Bibliotece Uniwersyteckiej w Erlangen w Niemczech kompletnego egzemplarza pierwodruku, z wytłoczoną datą i miejscem wydania (1543). Przedstawiono dotychczasowy stan badań w tym zakresie oraz wskazano nowe fakty, które mogą być pomocne w ustaleniu cech konfesyjnych przekładu.
    The article discusses religious belonging of Psalterz Dawidow by Mikolaj Rej in the light of a complete original copy discovered by S. Siess-Krzyszkowski in 2019 in the University Library of Erlangen in Germany, which contains impressed date and place of publication (1543). It also presents existing research in this area as well as points to new facts, which might be useful in establishing the religious background of the translation.
    Źródło:
    Język - Szkoła - Religia; 2022, 17; 35-50
    2080-3400
    Pojawia się w:
    Język - Szkoła - Religia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Osobliwości leksykalne w Psałterzu Dawidowym Mikołaja Reja
    Lexical peculiarities of David’ Psalter by Mikołaj Rej
    Autorzy:
    Kowalska, Danuta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1879568.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Mikoła Rej
    XVI wiek
    psałterz
    leksyka
    osobliwości leksykalne
    Mikołaj Rej
    the 16th century
    the Psalter
    lexis
    lexical peculiarities
    Opis:
    W artykule omawia się osobliwości leksykalne Psałterza Dawidowego Mikołaja Reja, czyli formy wyrazowe, które nie mają poświadczenia w szesnastowiecznych źródłach leksykograficznych bądź ówczesne słowniki odnotowują je tylko z tekstu Reja. Tego rodzaju leksemy osobliwe są licznie reprezentowane w Rejowej parafrazie, pojawiają się najczęściej jako ekwiwalenty synonimiczne, nierzadko nawet dublety słowotwórcze leksemów o ugruntowanej już pozycji w polszczyźnie literackiej. O wprowadzaniu do tekstu parafrazy neologizmów decydowały różnorodne czynniki, m.in.: dążność do precyzji językowej, możliwości kreacyjne leksemu, dążność do regularności słowotwórczej oraz względy wersyfikacyjno-rytmiczne, polegające na grupowaniu w bliskim sąsiedztwie formacji tworzonych za pomocą tego samego przyrostka. Na wybór niektórych neologizmów wpływała także chęć różnicowania leksemów w sąsiadujących ze sobą paralelnie zestawianych wersetach.
    The article focuses on lexical peculiarities of David’Psalter by Mikołaj Rej, that is on these lexical forms which are not present in the 16th-century lexicographic sources or which are present in the dictionaries only on the basis of Rej’s works. Such peculiar lexemes frequently appear in Rej’s paraphrase, usually as synonymic equivalents, or even as word-formation doublets, of lexemes whose position in Polish literature is stable. Various factors decided about whether to include neologisms in Rej’s paraphrase, such as: the desire to strive for lexical precision and word-formation regularity, the possibilities of creating a lexeme and the aspect of versification and rhythm, which aimed at putting together forms created with the help of the same suffix. What helped to choose and accept some neologisms was also the desire to divide these lexemes which occurred next to each other in parallel verses.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2016, 64, 6; 51-70
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy Mikołaj Rej jest autorem prozatorskiej parafrazy Psałterza Dawidowego? O dylematach badacza w ustalaniu autorstwa dawnych tekstów
    Is Mikołaj Rej the author of the prose paraphrase of David’s Psalter? About the dilemma faced by the scholar over how to establish the authorship of old texts
    Autorzy:
    Kowalska, Danuta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1878578.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-23
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    ustalenie autorstwa dawnych tekstów
    Mikołaj Rej
    Psałterz Dawidowy
    establishing the authorship of old texts
    David’s Psalter
    Opis:
    Celem artykułu jest poruszenie problemu autorstwa anonimowej prozatorskiej parafrazy Psałterza Dawidowego przypisywanej Mikołajowi Rejowi. Omówiono w nim również trudności, jakie napotykają uczeni podczas ustalania autorstwa dawnych tekstów, co jest wynikiem niewystarczających metod naukowych, opartych na analizie całości tekstu (metoda częstości, test leksykalny). Często zdarza się, że takie trudności pojawiają się w sytuacji, w której tekst jest heterogeniczny, powstały w wyniku współpracy wielu autorów. Analizy pokazują, że najskuteczniejszą metodą naukową dotyczącą anonimowego Psałterza jest użycie stylometrycznej metody Gustava Herdana i kompilacja słowników częstotliwości oddzielnie dla każdego z psalmów. Co więcej, cechy syntaktyczne poszczególnych psalmów można by opracować za pomocą badań statystycznych. Zastosowanie metody stylometrycznej jest uzasadnione, a wręcz niezbędne, by zweryfikować wcześniejsze, czasami sprzeczne rezultaty pracy naukowców, sformułowane na podstawie intuicyjnych obserwacji.
    The aim of the article is to address the problem of the authorship of the anonymous prose paraphrase of David’s Psalter, ascribed to Mikołaj Rej. It also deals with scholars’ difficulty of establishing the authorship of old texts, which is the result of insufficient scientific methods, based on the analysis of the whole text (the frequency method, the lexical test). It is often the case that such difficulties arise in a situation in which the text is heterogeneous, created by the cooperation of a number of authors. The analyses show that the most effective scientific method concerning the anonymous Psalter is the use of Gustav Herdan’s stylometrical method and the compilation of frequency dictionaries, separately for each of the psalms. Moreover, the syntactic features of particular psalms could be dealt with by means of a statistic research. It proves justifiable and necessary to use the stylometrical method in order to verify the previous, sometimes contradictory results of scholars, formulated on the basis of intuitive observations.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2017, 65, 6; 133-147
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Z dziejów poetyckiej recepcji rycin do Tryumfów Petrarki: Mikołaj Rej, Maciej Stryjkowski, Stanisław Witkowski
    From the History of the Poetic Reception of Engravings to Petrarch’s Triumphs: Mikołaj Rej, Maciej Stryjkowski, Stanisław Witkowski
    Autorzy:
    Grześkowiak, Radosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2212022.pdf
    Data publikacji:
    2021-01-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Engraving poems
    Petrarch’s Triumphs
    Hans Brosamer
    Mikołaj Rej
    Maciej Stryjkowski
    Stanisław Witkowski
    wiersze na ryciny
    Tryumfy Petrarki
    Opis:
    Artykuł dotyczy poetyckiej recepcji poświęconych Tryumfom Petrarki sześciu drzeworytów autorstwa Hansa Brosamera, którymi dysponował drukarz Maciej Wirzbięta. Mikołaj Rej napisał na ich temat cykl epigramatów włączony do drugiego wydania Źwierzyńca z 1574 r. Sceny ukazane na drzeworytach wykorzystał do sformułowania we fraszkach ogólnych zaleceń moralnych. Na należącą do cyklu grafikę z tryumfem Sławy epigramaty napisali też Maciej Stryjkowski (1574) i Stanisław Witkowski (1609). Obaj autorzy przedstawili udaną interpretację ryciny i jej poszczególnych elementów. Wspólna graficzna inspiracja pozwala porównać wrażliwość i warsztat trzech staropolskich poetów.
    The article deals with the poetic reception of six woodcuts made by Hans Brosamer for Petrarch’s Triumphs which were at the disposal of the printer Maciej Wirzbięta. Mikołaj Rej wrote a cycle of epigrams devoted to them that was included in the second edition of Źwierzyniec of 1574. In his epigrams, he made use of the scenes depicted in the woodcuts to formulate general moral advice. One of the engravings of the series, displaying the Triumph of Fame, was the subject of epigrams also by Maciej Stryjkowski (1574) and Stanisław Witkowski (1609). Both authors presented a successful interpretation of the engraving and its individual elements. The same graphic inspiration makes it possible for us to compare the sensitivity and technique of three Old-Polish poets.
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2021, 64; 7-33
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Palingenio e Rej. Alcune osservazioni sulle affinità tra lo Zodiacus vitae e il Wizerunek własny żywota człowieka poczciwego
    Palingenius and Rej. A few notes on the associations between Zodiacus vitae (The Zodiac of Life) and Wizerunek własny człowieka poczciwego (The Image of a Good Man)
    Autorzy:
    Drzewiecka, Ewelina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28409086.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Associazione Italiana Polonisti (AIP)
    Tematy:
    The Zodiac of Life
    Mikołaj Rej
    The Image of a Good Man’s Life
    Philosophical poem
    Marcellus Palingenius Stellatus
    Opis:
    The paper focuses on the relations between two 16th century works: Marcellus Palingenius’ The Zodiac of Life and Mikołaj Rej’s The Image of a Good Man’s Life. The philosophical poem Zodiacus vitae fell into oblivion in Italy, but has gained considerable popularity all over Europe since the 16th century. In Poland all the greatest Renaissance humanists, such as Jan Kochanowski and Mikołaj Rej, knew and read it. The latter, clearly inspired by the work of the Italian master, published The Image of a Good Man’s Life in 1558. Since the 19th century there have been some comparative studies of The Zodiac and The Image in the field of Polish literature. This article presents the current state of the research and points out general similarities and differences between these works, regarding both the story line and philosophy.
    Źródło:
    pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi; 2015, 6; 7-21
    2384-9266
    Pojawia się w:
    pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Leksyka wartościująca w obrazie człowieka złego w Psałterzu Dawidowym Mikołaja Reja
    Evaluative vocabulary on image of an evil man in "David’s Psalter" by Mikołaj Rej
    Autorzy:
    Kowalska, Danuta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1592173.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Mikołaj Rej
    "David’s Psalter"
    evaluative vocabulary
    an image of an evil man
    Psałterz Dawidowy
    leksyka wartościująca
    obraz człowieka złego
    Opis:
    The article deals with evaluative vocabulary in the religious language in 16th century.The analysis focuses on the evaluative lexicon used by Rej to form an image of anevil man in David’s Psalter. The paraphrase used by Rej is rich with varied evaluativeexpressions in respect of the evil man, mainly adjectival elements. It is clearly visiblewhen compared to earlier medieval translations based on the verbal method of translatingwhich follow the Latin linguistic model which is not diverse. What attracts attention is notonly a big number of forms, but also the autonomy of the author’s lexical choices whichtestifies to the author’s free creation of a stereotypical idea of an evil man, to breakingwith the Latin shape of Wulgata and to a search of one’s own way of the art of translation.A tendency to avoid repetitions and to care for the synonymic diversity of the epithets haspaved a way in David’s Psalter for rare lexemes unknown to the literary language and formorphological doubles and lexemes formed with the use of rare formants. The materialanalysed has shown Rej as an artist who creates the text of his translation without anyrestraints and who applies synonymy as an important tool used to shade the meaning.
    Źródło:
    Studia Językoznawcze; 2015, 14; 269-283
    1730-4180
    2353-3161
    Pojawia się w:
    Studia Językoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O polskim wydaniu Liberum Arbitrium Francesca Negriego i „zagranicznej” pochwale polskich pisarzy reformacyjnych
    Autorzy:
    Kordyzon, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2052785.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Daniel of Łęczyca
    Pińczów
    Reformation
    book history
    early modern typography
    Mikołaj Rej
    Andrzej Trzecieski
    Daniel z Łęczycy
    reformacja
    historia książki
    typografia nowożytna
    Opis:
    W artykule podjęto problem atrybucji wydania utworu Liberum Arbitrium Francesca Negriego da Bassano z 1559 r. z adresem „Pesclavii”, zawierającego wzmianki o polskich pisarzach reformacyjnych (Andrzeju Trzecieskim, Mikołaju Reju), których brak w wydaniu z tego samego roku tłoczonym przez Jeana Crespina w Genewie. Druk przypisano oficynie Daniela z Łęczycy, rozpoznając zafałszowanie adresu wydawniczego jako element reformacyjnej propagandy wydawniczej.
    The article deals with the problem of attribution of the 1559 edition of Liberum Arbitrium by Francesco Negri da Bassano with the ‘Pesclavii’ address, containing references to some Polish Reformation writers (Andrzej Trzecieski, Mikołaj Rej), that are missing from the same year edition pressed by Jean Crespin in Geneva. The printing was attributed to the Daniel of Łęczyca publishing house, recognising the falsification of the publishing address as an element of Reformation publishing propaganda.
    Źródło:
    Studia Źródłoznawcze. Commentationes; 2021, 59; 77-105
    0081-7147
    Pojawia się w:
    Studia Źródłoznawcze. Commentationes
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Word and Image. Polish Medieval and Renaissance Religious Writings in the European Context
    Autorzy:
    Kaczor-Scheitler, Katarzyna Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2087772.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-20
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Albrecht Dürer’s woodcuts
    Stanisław Samostrzelnik
    word and image in books from the Middle Ages and Renaissance
    illumination and book graphics
    woodcuts
    miniatures
    Postylla by Mikołaj Rej
    Biblia Leopolity
    Jakub Wujek’s Postylla katolicka
    Rozmyślania dominikańskie
    Opis:
    The article presents the Polish religious writing of the Middle Ages and Renaissance as an expression of correspondence between the word and image. It also demonstrates the impact of European graphics, including Albrecht Dürer’s woodcuts, upon Polish religious works of the period (such as the works by Pseudo-Bonaventura in his rendering of Baltazar Opec’s Żywot Pana Jezu Krysta and Jan Sandecki’s Historie biblijne or Rozmyślania dominikańskie. The article also emphasizes that it was Dürer who paved the way for the book illustration, thus turning woodcuts into an art form in their own right. The fifteenth century was a watershed in book culture. As new illustration techniques at the turn of the fifteenth and sixteenth centuries encouraged the growth of illustrated printed books, the codex became obsolete.
    Źródło:
    Verbum Vitae; 2021, 39, 4; 1193-1215
    1644-8561
    2451-280X
    Pojawia się w:
    Verbum Vitae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Genzel Mikołaj : porucznik marynarki rez. [1897-1940]
    Powiązania:
    "75 lat DOK X w Przemyślu": materiały z sesji / red. Zdzisław Konieczny Gdynia, 2000 S. 86
    Współwytwórcy:
    Kuraż, Ryszard. Opracowanie
    Przybylski, Jerzy. Redakcja
    Tematy:
    Genzel, Mikołaj
    Flotylla Rzeczna Marynarki Wojennej.
    Starobielsk (obóz jeniecki)
    Opis:
    Żołnierz Flotylli Rzecznej MW w Pińsku. Jeniec obozu w Starobielsku, zamordowany w Charkowie.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    Bitwa pod Czaśnikami 26 stycznia 1564
    Autorzy:
    Jędrzejczak, Łukasz.
    Powiązania:
    Polska Zbrojna. Historia 2021, nr 1, s. 8-9
    Data publikacji:
    2021
    Tematy:
    Radziwiłł, Mikołaj (1512-1584)
    Szujski, Piotr (?-1564)
    Bitwy lądowe
    Bitwa pod Czaśnikami (1564)
    Artykuł z czasopisma historycznego
    Opis:
    Artykuł przedstawia wydarzenia toczącej się od 1558 roku wojny Litwy z Moskwą, w której klęskę poniosły wojska moskiewskie. Kawaleria litewska dowodzona przez hetmana wielkiego litewskiego Mikołaja Radziwiłła Rudego zaskoczyła przeciwnika i przystępując do szarży, rozpędziła wojska przeciwnika. Szacuje się, że podczas panicznej ucieczki mogło zginąć nawet 9 tysięcy żołnierzy moskiewskich, w tym dowodzący nimi kniaź Piotr Szujski.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-28 z 28

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies