Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "metoda KOBO" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Zmiany mikrostruktury i własności stopu aluminium 7075 po odkształceniu metodą KOBO i rozciąganiu
Changes of the microstructure and properties of 7075 aluminum alloy after deformation by the KOBO method and tension
Autorzy:
Andrzejewski, D.
Laurentowska-Tyczka, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/211858.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Obróbki Plastycznej
Tematy:
metoda KOBO
odkształcenie nadplastyczne
EBSD
właściwości plastyczne
kąt dezorientacji ziaren
KOBO method
superplastic deformation
plastic properties
grain confusion angle
Opis:
Wysoko wytrzymały i trudnoodkształcalny stop aluminium 7075 w stanie T6 poddano wyciskaniu metodą KOBO w temperaturze 400°C i temperaturze pokojowej. Po wyj- ściu pręta z matrycy zastosowano 2 warianty chłodzenia, tj. w wodzie i na powietrzu. Badano wpływ odkształcenia metodą KOBO (która jest zaliczana do metod SPD) na wielkość ziaren, stosując technikę EBSD, która dodatkowo pozwoliła na określenie kąta dezorientacji pomiędzy ziarnami. Próbki do badań przygotowano techniką polerowania mechanicznego lub elektrochemicznego. Wykazano, że obie metody przygotowania zgładów metalograficznych są odpowiednie, gdyż pozwalają na uzyskanie wyraźnego obrazu dyfrakcji. Niemniej jednak preparatyka jest nieco bardziej złożona niż w przypadku przygotowania zgładów do obserwacji za pomocą mikroskopii świetlnej. Z materiału w stanie wyjściowym oraz z wyciśniętych prętów wykonano próbki wytrzymałościowe, które poddano rozciąganiu w temperaturze pokojowej oraz w 400°C. W przypadku materiału po procesie KOBO wydłużenie wyniosło 247%, co sugeruje uzyskanie stanu nadplastycznego. Pomimo zbliżonego rozmiaru ziarna materiału w stanie wyjściowym nie wykazywał on odkształcenia nadplastycznego, a wydłużenie wyniosło 75%). Wskazuje to na inne czynniki i elementy mikrostruktury niż rozmiar ziarna, które umożliwiają osiągnięcie odkształcenia nadplastycznego. Mikrostruktura po odkształceniu nadplastycznym stopu, pomimo dużego odkształcenia, zawiera ziarna o kształcie w przybliżeniu równoosiowym. Mikrostruktura stopu, po odkształceniu w temperaturze pokojowej, wygląda zupełnie inaczej – ziarna są wydłużone, a pomiędzy nimi znajdują się kolonie w przybliżeniu równoosiowych ziaren.
High-strength and hard-deformable 7075 aluminum alloy in T6 state underwent KOBO extrusion at a temperature of 400°C and room temperature. After the rod’s exit from the die, 2 cooling variants were applied, i.e. in water and in air. The influence of KOBO deformation (classified as an SPD method) on grain size was investigated using the EBSD technique, which additionally made it possible to determine the disorientation angle between grains. Test samples were prepared by the mechanical or electrochemical polishing technique. It was demonstrated that both methods of preparing metallographic specimens are adequate as they afford a clear diffraction picture. Nevertheless, preparation is somewhat more complex than in the case of preparing specimens for light microscopy. Samples for strength testing were made from material in its original state as well as from extruded rods, and these samples underwent tension at room temperature and 400°C. In the case of material after the KOBO process, elongation amounted to 247%, which suggests that a superplastic state was achieved. Despite having similar grain size, the material in its original state did not exhibit superplastic deformation, and elongation equaled 75%. This indicates other factors and microstructural elements other than grain size that enable achievement of superplastic deformation. After superplastic deformation of the alloy, its microstructure still contains grains with an approximately equiaxial shape despite the high deformation. The alloys microstructure after deformation at room temperature has a completely different appearance – grains are elongated, and colonies of approximately equiaxial grains are found between them.
Źródło:
Obróbka Plastyczna Metali; 2017, 28, 2; 93-106
0867-2628
Pojawia się w:
Obróbka Plastyczna Metali
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyciskanie metali i stopów metodą KOBO
Extrusion of metals and alloys by KOBO method
Autorzy:
Bochniak, W.
Korbel, A.
Ostachowski, P.
Ziółkiewicz, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/211476.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Obróbki Plastycznej
Tematy:
współbieżne wyciskanie
metoda KOBO
mikrostruktura prasówki
własności mechaniczne
direct extrusion
KOBO method
microstructure of compact
mechanical properties
Opis:
Praca dostarcza wiedzy na temat cech mechanicznych procesu współbieżnego wyciskania metali i stopów metodą KOBO oraz mających wówczas miejsce zjawisk strukturalnych, wskazując na ich odmienność w stosunku do występujących podczas wyciskania konwencjonalnego. Na bazie doświadczalnej, została przeprowadzona analiza skuteczności sterowania parametrami procesu w celu uzyskania założonych własności mechanicznych. Z drugiej strony, praca uzasadnia uznanie lepkiego płynięcia o cechach „cieczy newtonowskiej” jako dominującego mechanizmu odkształcenia materiałów metalicznych poddanych cyklicznie zmiennym warunkom plastycznego płynięcia. Decydującą rolę odgrywają wygenerowane w procesie KOBO defekty punktowe o ponadrównowagowej koncentracji. Ich konfiguracja od formy rozproszonej do postaci nanowymiarowych klastrów definiuje uzyskane przez wyroby własności użytkowe, w szczególności nieosiągalne innymi sposobami obróbki plastycznej własności wytrzymałościowe i plastyczne (nadplastyczne). Dotyczy to zarówno czystych metali jak i trudno odkształcalnych stopów magnezu oraz aluminium.
The study represents knowledge about mechanical features of direct extrusion process of metals and alloys by KOBO method and related structural phenomena, showing their dissimilarity in relation to these ones appeared during a conventional extrusion. The control effectiveness of process parameters has been analysed on an experimental base in order to achieve assumed mechanical properties. On the other hand, the paper gives reasons for regarding a viscous flow with “Newtonian fluid” features as a dominant mechanism of strain of metallic materials exposed periodically to variable conditions of plastic flow. Point defects with supra-equilibrium concentration, generated in the KOBO process play a decisive role. Their configuration from a dispersed form to the form of nanodimensional clusters defines applicational properties obtained by the products, in particular, mechanical and plastic (superplastic) properties, unattainable by other plastic forming methods. It concerns both pure metals and hard-deformable magnesium and aluminium alloys.
Źródło:
Obróbka Plastyczna Metali; 2013, 24, 2; 83-87
0867-2628
Pojawia się w:
Obróbka Plastyczna Metali
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analysis of Microstructure and Mechanical Properties Changes in AA1050 Aluminum Subjected to ECAP and KoBo Processes
Analiza zmian mikrostruktury i własności mechanicznych aluminium AA1050 po procesie ECAP i KoBo
Autorzy:
Bogucki, R.
Sulikowska, K.
Bieda, M.
Ostachowski, P.
Sztwiertnia, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/354024.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
SPD
aluminium
ECAP
KOBO
microstructure
mechanical properties
metoda KOBO
mikrostruktura
własności mechaniczne
Opis:
Analysis of the results of the microstructure and the mechanical properties change in AA1050 aluminum alloy of technical purity processed using ECAP (Equal Channel Angular Pressing) and KoBo deformation methods are presented in the paper.. ECAP process was performed according to Bc scheme in the range from 1 up to 10 passes. Changes of microstructure were analyzed using scanning electrone microscope equipped with electron backscattered diffraction (EBSD) system. Microstructure and fraction of high-angle grain boundaries in KoBo processed samples were similar to those observed in ECAP processed samples after four passes. The most significant microstructure refinement was observed in ECAP processed sample submitted to 10 passes. In ECAP method the systematic increase of mechanical properties was observed along with increase of deformation degree.
W pracy przedstawiono wyniki analizy zmian mikrostruktury i właściwości mechanicznych aluminium technicznego z serii AA1050 po procesie ECAP (Equal Channel Angular Pressing) i KoBo. Proces ECAP prowadzono wg schematu Bc w zakresie od 1 do 10 przepustów Zmiany mikrostruktury analizowano za pomocą mikroskopu skaningowego z systemem do analizy dyfrakcji elektronów wstecznie rozproszonych (EBSD). Mikrostruktura oraz udział granic ziaren dużego kąta po procesie KoBo był zbliżony do uzyskanych po 4 cyklach ECAP. Największe rozdrobnienie mikrostruktury uzyskano w procesie ECAP po 10 przepustach. W metodzie ECAP obserwowano systematyczny wzrost własności mechanicznych wraz ze wzrostem stopnia odkształcenia.
Źródło:
Archives of Metallurgy and Materials; 2015, 60, 4; 3063-3068
1733-3490
Pojawia się w:
Archives of Metallurgy and Materials
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mikrostruktura i właściwości mechaniczne eutektycznego stopu Al-33%Cu po zastosowaniu odkształcania metodą KoBo
Microstructure and mechanical properties of Al-33%Cu eutectic alloy after KoBo deformation
Autorzy:
Brzezińska, A.
Mikuszewski, T.
Sobota, J.
Rodak, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/211754.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Obróbki Plastycznej
Tematy:
stopy Al-Cu
mikrostruktura
właściwości mechaniczne
SPD
metoda KoBo
Al-Cu alloy
microstructure
mechanical properties
KoBo method
Opis:
Przedmiotem badań mikrostruktury i właściwości mechanicznych był eutektyczny stop Al-33%Cu poddany odkształcaniu metodą KoBo. Stop bezpośrednio po odlaniu został przetoczony do średnicy 49 mm, a następnie wyciskany metodą KoBo do średnicy 9 mm. Proces prowadzono przy kącie obrotu matrycy 8°. Badania mikrostruktury wykonano na mikroskopie świetlnym Olympus GX71. Obserwacji mikrostruktury cienkich folii dokonano na skaningowo-transmisyjnym mikroskopie elektronowym (STEM) Hitachi HD-2300A z działem typu FEG, który jest wyposażony w detektor EDS, umożliwiający analizę składu chemicznego. Analizy przełomów dokonano na skaningowym mikroskopie elektronowym (SEM) Hitachi S-340N. Próbę ściskania przeprowadzono na maszynie Zwick/Roell Z100. Próba została wykonana w temperaturze otoczenia na próbkach w kształcie walców o średnicy 6 mm i wysokości 9 mm, zastosowano siłę nacisku 100 kN. Do wykonania pomiarów twardości użyto mikrotwardościomierza Future-Tech FM-700. Badano twardość stopów pod obciążeniem 0,1 kg. Pomiary przewodności elektrycznej właściwej przeprowadzono na urządzeniu SIGMATEST 2.096 firmy FOERSTER. Udowodniono, że zastosowana metoda KoBo pozwala na fragmentację mikrostruktury badanego stopu, w wyniku czego otrzymuje się fazy o globularnej morfologii. Mimo zastosowanego procesu SPD nie dochodzi do całkowitego ujednorodnienia struktury: obserwuje się zróżnicowaną wielkość faz jako pozostałość po procesie odlewania, a także obserwuje się mikroobszary nieodkształcone. Odkształcenie stopu metodą KoBo przyczynia się do wzrostu właściwości wytrzymałościowych i plastycznych. Proces KoBo może być zastosowany do rozdrabniania struktury stopu o składzie eutektycznym.
Recent investigations are focused on microstructure and mechanical properties characterization of Al-33%Cu eutectic alloy after application KoBo method. Samples after casting and turning to 49 mm in diameter were extruded to 9 mm in diameter. Process was performed at torsion angle 8°. Microstructural investigations were performed by using light microscopy Olympus GX71, and scaning electron microscopy (SEM) Hitachi S-340N, and scaning transmission electron microscopy (STEM) Hitachi HD-2300A equipped with FEG gun, allowing analysis of chemical composition. Compression tensile strength were performed on the machine Zwick/Roell Z100. The test was carried out at ambient temperature on the Samales in the shape of cylinders with a diameter of 6 mm and a height of 9 mm, a pressure force of 100 kN was applied. The Future-Tech FM-700 machine was used to perform hardness measurements. The hardness of alloys under a load of 0.1 kg was tested. The electrical conductivity measurements were carried out on the SIGMATEST 2.096 FOERSTER device. The results shows that the KoBo method allows to grain fragmentation and improve plastic properties and mechanical properties of alloy. It was observed differentiation in the size of the phases obtained during casting process and additionally, after KoBo deformation were observed non-deformed microareas. After KoBo deformation increase the strength and plastic properties of alloy. KoBo method can be used to fragmentation eutectic alloys Al-33Cu.
Źródło:
Obróbka Plastyczna Metali; 2018, 29, 2; 139-150
0867-2628
Pojawia się w:
Obróbka Plastyczna Metali
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozdrabnianie struktury stopu CuCr0,6 za pomocą metod KoBo i COT
Refinement of CuCr0.6 alloy by means of KoBo and COT methods
Autorzy:
Brzezińska, A.
Rodak, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/211768.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Obróbki Plastycznej
Tematy:
stopy miedzi
stop CuCr0,6
mikrostruktura
SPD
metoda KoBo
metoda COT
cooper alloys
CuCr0.6 alloy
microstructure
KoBo method
COT method
Opis:
Prezentowana praca ma na celu scharakteryzowanie zmian struktury zachodzących w stopie miedzi CuCr0,6 (C18200) po zastosowaniu dwóch metod cyklicznego odkształcania: metody wyciskania z obustronnie skrętną matrycą KoBo oraz ściskania z oscylacyjnym skręcaniem COT. Procesy odkształcania zastosowano na materiale umacnianym roztorowo (po przesycaniu) oraz na materiale umocnionym wydzieleniowo (po przesycaniu i starzeniu). Wykazano, że zastosowanie cyklicznych metod SPD umożliwia rozdrobnienie struktury do poziomu ultradrobnoziarnistego, jednakże efekty rozdrobnienia struktury zależą od zastosowanej metody. W wyniku odkształcania COT większość otrzymanych struktur to podziarna o małych kątach dezorientacji i dużej gęstości dyslokacji wewnątrz ziaren. Natomiast po zastosowaniu KoBo w strukturze obecne są dyslokacje wewnątrz ziaren zrekrystalizowanych. Badania wykonano przy użyciu skaningowo-transmisyjnego mikroskopu elektronowego STEM Hitachi HD-2300A. Do analizy ilościowej skorzystano z programu Metilo. Pomiary mikrotwardości przeprowadzono przy użyciu mikrotwardościomierza Future-Tech FM-700 przy obciążeniu 0,1 kg. Właściwości mechaniczne po zastosowaniu KoBo oceniono w oparciu o statyczną próbę rozciągania przeprowadzoną na maszynie Instron 4505/5500R. Właściwości mechaniczne po zastosowaniu COT określono w oparciu o statyczną próbę rozciągania mikropróbek na urządzeniu MST QTest/10.
The paper presents characterize structure of the copper alloy CuCr0.6 (C18200) after applying two methods of cyclic deformation: the method of extrusion with the rotating matrix KoBo and compression with oscillatory torsion. The deformation processes were applied on the material after solution and solution and aging.(after saturation and aging). Shown that applied the SPD metod allows on the fragmentation struture but effects of the framgentation on the structure depends on the method used. As a result of COT deformation, most of the structures obtained are grains with small disorientation angles and high dislocation density inside the grains. After KoBo has been applied to the structure is present in the distribution of recrystallised grains. The test was carried with the use of scanning transmission electron microscope STEM Hitachi HD-2300A. The Metilo programme was used for quantitative analysis. The Future-Tech FM-700 machine was used to perform hardness measurements. The hardness of alloys under a load of 0.1 kg was tested. The mechanical properties after the application of KoBo were evaluated on the basis of a static tensile test carried out on an Instron 4505/5500R machine. Mechanical properties after the application of the COT, the tensile strength of the micro samples was determined on the basis of a static tensile test on the MST QTest/10.
Źródło:
Obróbka Plastyczna Metali; 2018, 29, 4; 369-380
0867-2628
Pojawia się w:
Obróbka Plastyczna Metali
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Innowacyjna metoda wytwarzania prętów kompozytowych zbrojonych materiałami odpadowymi
An innovative method for the fabrication of composite rods reinforced with waste materials
Autorzy:
Długosz, P.
Darłak, P.
Bochniak, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/391702.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Odlewnictwa
Tematy:
popiół lotny
kompozyty ALFA
metoda KOBO
fly ash
ALFA composites
KOBO method
Opis:
W artykule przedstawiono wyniki badań próbek materiału kompozytowego, w którym fazę zbrojącą stanowi popiół lotny będący produktem ubocznym pracy elektrowni, podczas gdy osnową jest aluminium (99,98% wag.). Aglomeraty kompozytu podstawowego uzyskane drogą syntezy mechanicznej poddano procesowi konsolidacji plastycznej na gorąco w celu przekształcenia proszku w materiał stały. Tak utworzone wypraski ogrzewano w temperaturze 350-400°C i poddawano wyciskaniu metodą KOBO®. Uzyskane cylindryczne próbki analizowano za pomocą tomografii komputerowej, która ujawniła zadowalający poziom rozkładu fazy zbrojącej przy stężeniu popiołu lotnego rzędu 25% wag. oraz brak obszarów o zbyt wysokim stężeniu cząstek ceramicznych, które mogą działać jako źródło występowania niekorzystnego zjawiska aglomeracji. Uzyskano poprawę właściwości mechanicznych próbek materiału kompozytowego w porównaniu z samym materiałem osnowy.
The paper presents the results of examinations of composite samples in which the reinforcement is waste fly ash from power plants, while matrix is aluminum (99,98 wt.%). The agglomerates of master composite obtained by mechanical alloying were subjected to hot plastic consolidation to transform the powder into a solid material, and thus formed compacts were heated to a temperature of 350-400°C and extruded by KOBO® method. The obtained cylindrical samples were analyzed by computed tomography, which revealed a satisfactory level of the distribution of the reinforcing phase at a 25 wt.% fly ash concentration, and absence of the areas characterized by too high concentration of ceramic particles, which may act as a source of the adverse phenomenon of agglomeration. An improvement in the mechanical properties of composite samples was achieved compared with the sole matrix material.
Źródło:
Prace Instytutu Odlewnictwa; 2012, 52, 4; 97-104
1899-2439
Pojawia się w:
Prace Instytutu Odlewnictwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wytwarzanie drutu spawalniczego do spawania kształtowników ze stopów aluminium o podwyższonej zawartości magnezu za pomocą wyciskania na zimno metodą KOBO
Manufacture by means of KOBO cold extrusion method of welding wire with increased magnesium content for welding profiles of aluminum alloys
Autorzy:
Heyduk, F.
Garbiec, D.
Lijewski, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/211670.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Obróbki Plastycznej
Tematy:
stopy aluminium
wyciskanie
metoda KOBO
drut spawalniczy
aluminum alloys
extrusion
KOBO method
welding wire
Opis:
Do spawania stopów aluminium serii 5xxx dostępne są na rynku jedynie druty spawalnicze wykonane ze stopów Al-Mg o zawartości magnezu do maksymalnie 5%. W artykule przedstawiono technologię wytwarzania drutu spawalniczego do spawania kształtowników ze stopów aluminium o podwyższonej zawartości magnezu za pomocą wyciskania metodą KOBO oraz wstępne wyniki badań drutu o 7% zawartości magnezu. Materiałem przeznaczonym do wyciskania były odlewy uzyskane w procesie odlewania grawitacyjnego z materiału wsadowego w postaci pociętych profili ze stopu AlMg7. Uzyskane odlewy, w kształcie walca o średnicy 40,0 mm, poddano wyciskaniu na zimno metodą KOBO z wykorzystaniem zmodernizowanej prasy Sack&Kiesselbach o sile 25000 kN. W zestawie narzędziowym zastosowano pojemnik (recypient) o średnicy 40,5 mm i otwór w obrotowym stemplu o średnicy 2,0 mm, co odpowiada stopniowi przerobu plastycznego materiału λ = 410. Celem uzyskania lepszej jakości powierzchni i dokładnej średnicy drutu, wynoszącej 1,2 mm, zastosowano proces przeciągania. Przeciąganie drutu od średnicy 2,0 mm do średnicy 1,2 mm (λ = 3) spowodowało wzrost twardości o 65%, wytrzymałości na rozciąganie o 63%, w porównaniu do drutu wyciskanego. Wykazano, że zastosowanie metody KOBO do wytwarzania drutu spawalniczego ze stopu AlMg7 jest możliwe. Wytworzony w ten sposób drut charakteryzuje się wymaganym składem chemicznym i właściwościami mechanicznymi umożliwiającymi stosowanie go w zrobotyzowanym procesie spawania.
For welding 5xxx aluminum alloys, only welding wires made of Al-Mg alloys with a magnesium content up to a maximum of 5% are available on the market. The paper presents the technology of welding wire production by means of KOBO extrusion with an increased magnesium content for welding profiles of aluminum alloys and the preliminary results of wire studies with a 7% magnesium content. The material to be extruded were ingots obtained in the process of gravity casting, from feedstock in the form of cut AlMg7 alloy profiles. The obtained cylindrical ingots with a diameter of 40.0 mm were subjected to cold extrusion using the KOBO method, using a modernized Sack & Kiesselbach press with the force of 25,000 kN. A container (recipient) with a diameter of 40.5 mm and a hole in a rotating punch with a diameter of 2.0 mm are used in the tool set, which corresponds to the degree of plastic material processing λ = 410. To achieve a better surface quality and accurate wire diameter of 1.2 mm, a drawing process was used. Wire drawing, from 2.0 mm in diameter to 1.2 mm in diameter (λ = 3), increased the hardness by 65%, the tensile strength by 63% compared to the extruded wire. It has been shown that the use of the KOBO method for producing AlMg7 alloy welding wire is possible. The wire manufactured in this way is characterized by the required chemical composition and mechanical properties, making it possible to use it in a robotic welding process.
Źródło:
Obróbka Plastyczna Metali; 2018, 29, 1; 87-96
0867-2628
Pojawia się w:
Obróbka Plastyczna Metali
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Structure and Mechanical Properties of AlMg4.5 and AlMg4.5Mn Wires Extruded by Kobo Method
Struktura i własności mechaniczne drutów AlMg4.5 i AlMg4.5Mn otrzymanych metodą KoBo
Autorzy:
Jaskowski, M.
Pieła, K.
Błaż, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/351601.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
aluminium alloys
extrusion
KoBo method
structure
mechanical properties
work hardening
stopy glinu
wytłaczanie
metoda KOBO
struktura
właściwości mechaniczne
hartowanie
Opis:
The influence of the number of extrusion steps in KoBo method (at the same total extrusion ratio of λ = 100) on structure, mechanical properties and work hardening characteristics of AlMg4.5 and AlMg4.5Mn (AA5083) alloys was investigated. It was found that one-step extrusion leads to the formation of recrystallised structure of the material, while the use of two-step extrusion yields a fibrous structure of a “mixed” type, i.e. containing areas where the intensive recovery effects are associated with partially recrystallised structure. As a consequence, the strength properties of the latter extrudate are much higher in both as extruded state and after the subsequent cold rolling. In all cases, the tensile stress-strain curves of the extrudates show the flow stress serrations that are typical for the Portevin - LeChatelier (P-L) effect. In a few tensile tests, the P-L effect was preceded by the plastic flow instability being typical for the occurrence of Lüders bands. Both AlMg4.5 and AlMg4.5Mn extruded wires show a monotonic increase of the work hardening that results from the following cold deformation in the groove rolling.
W pracy badano wpływ liczby operacji wyciskania metodą KoBo (z identycznym sumarycznym stopniem przerobu λ = 100) na strukturę, własności mechaniczne i charakterystyki umocnieniowe drutów ze stopów AlMg4.5 i AlMg4.5Mn (AA5083). Stwierdzono, że wyciskanie jednooperacyjne prowadzi w przypadku obu stopów do formowania struktury typowej dla materia- łów zrekrystalizowanych. podczas gdy zastosowanie dwuoperacyjnego wyciskania skutkuje utworzeniem struktury włóknistej o charakterze „mieszanym”, tzn. zawierającej zarówno obszary, w których dominowały procesy intensywnego zdrowienia, jak i rekrystalizacji. W konsekwencji własności wytrzymałościowe tych ostatnich są zdecydowanie wyższe zarówno po wyciskaniu, jak i po późniejszym walcowaniu na zimno. We wszystkich przypadkach na krzywych rozciągania drutów obserwowano sko- kowe oscylacje naprężenia, charakterystyczne dla efektu Portevin - LeChatelier (P-L). W nielicznych próbach rozciągania efekt P-L poprzedzała niestateczność płynięcia plastycznego typowa dla występowania pasma LUdersa. Charakterystyki umocnienia wywołane procesem walcowania wykazywały przebieg monotonicznie rosnący.
Źródło:
Archives of Metallurgy and Materials; 2014, 59, 2; 473-479
1733-3490
Pojawia się w:
Archives of Metallurgy and Materials
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niskotemperaturowa konsolidacja wiórów z trudnoodkształcalnych stopów aluminium
Low-temperature consolidation of machining chips from hardly-deformable aluminum alloys
Autorzy:
Korbel, A.
Bochniak, W.
Ostachowski, P.
Łagoda, M.
Kusion, Z.
Trzebuniak, B.
Śliwa, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/212204.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Obróbki Plastycznej
Tematy:
wióry metaliczne
konsolidacja plastyczna
wyciskanie niskotemperaturowe
metoda KOBO
struktura
własności mechaniczne
prasówki
metallic chips
plastic consolidation
low temperature extrusion
KOBO method
structure
mechanical properties
Opis:
Na bazie wyników doświadczalnych, dokonano oceny możliwości recyklingu wiórów odpadowych z trudnoodkształcalnych stopów aluminium serii 2xxx i 7xxx, do postaci i cech litych wyrobów z pominięciem fazy ciekłej. W tym celu wykorzystano proces niskotemperaturowego wyciskania metodą KOBO. Badania cech geometrycznych, mechanicznych i strukturalnych wyrobów/prasówki pozwoliły na stwierdzenie ich pełnej konsolidacji i spełnienie wymagań stawianych wyrobom wytwarzanym z wlewków. W metodzie KOBO, dzięki intensywnej lokalizacji plastycznego płynięcia w pasmach ścinania, tworzenie wiązań atomowych pomiędzy sąsiadującymi ze sobą wiórami, związane jest z ich zagęszczeniem i odsłonięciem „świeżych” warstw przypowierzchniowych, pozbawionych tlenków i innych zanieczyszczeń. Co istotne, konsolidacja wiórów nie wymaga stosowania wysokiej, czy nawet podwyższonej temperatury procesu, co znacząco ogranicza niekorzystne zjawisko utleniania wiórów i negatywny wpływ na strukturę i własności mechaniczne wyrobów. W stosunku do innych metod recyklingu, niskotemperaturowe wyciskanie wiórów metodą KOBO, jawi się jako rozwiązanie w pełni innowacyjne, energooszczędne i technologicznie atrakcyjne (proces na zimno). Jego zastosowanie na zaadaptowanych do procesu KOBO pełnogabarytowych prasach przemysłowych, stwarza szansę na uzyskiwanie wyrobów o większych przekrojach poprzecznych i większym stopniu przerobu, a przy tym pozwoli na sterowanie własnościami wyrobu przez odpowiedni dobór parametrów prowadzenia procesu i ewentualnej obróbki cieplnej.
Basing on experimental data, the possibility to recycle machining chips from hardlydeformable aluminum alloys (series 2xxx and 7xxx) into products with properties of solids leaving the liquid phase out has been assessed. To that end, low-temperature extrusion by the KOBO method has been used. Research regarding geometrical, structural and mechanical properties of the final products/compacts revealed their total consolidation and proved their compatibility with requirements for products made of ingots. Due to intense localization of plastic flow in shear bands during the KOBO method, atomic bonding between adjoining chips is a result of their densification and “fresh” near-surface layers, clear of oxides and other pollutants, being revealed. Importantly, the chips consolidation process does not require high or even raised temperature, which significantly reduces the unfavorable phenomenon of chips oxidation and its negative influence on the structure and mechanical properties of products. In comparison with other recycling solutions, low-temperature extrusion of machining chips by the KOBO method seems to have a range of advantages – it is innovative, energy–saving and technologically attractive (low-temperature process). The method's application on specially adapted full-size industrial presses makes it possible to obtain products with bigger cross-sectional areas and higher extrusion ratio, at the same time allowing to control the properties of products through a relevant choice of parameters for the procedure itself and the potential heat-treatment.
Źródło:
Obróbka Plastyczna Metali; 2016, 27, 2; 133-152
0867-2628
Pojawia się w:
Obróbka Plastyczna Metali
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Modelling of texture evolution in KOBO extrusion process
Modelowanie rozwoju tekstury w procesie wyciskania metodą KOBO
Autorzy:
Kowalczyk-Gajewska, K.
Stupkiewicz, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/350890.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
plastyczność
mikrostruktura
tekstura krystaliczna
wyciskanie metodą KOBO
plasticity
microstructure
crystallographic texture
KOBO extrusion
Opis:
The paper is aimed at modelling of evolution of crystallographic texture in KOBO extrusion which is an unconventional process of extrusion assisted by cyclic torsion. The analysis comprises two steps. In the first step, the kinematics of the KOBO extrusion process is determined using the finite element method. A simplifying assumption is adopted that the material flow is not significantly affected by plastic hardening, and thus a rigid-viscoplastic material model with no hardening is used. In the second step, evolution of crystallographic texture is modelled along the trajectories obtained in the first step. A micromechanical model of texture evolution is used that combines the crystal plasticity model with a self-consistent grain-to-polycrystal scale transition scheme, and the VPSC code is used for that purpose. Since each trajectory corresponds to a different deformation path, the resulting pole figures depend on the position along the radius of the extruded rod.
Praca jest poświęcona modelowaniu rozwoju tekstury krystalograficznej w procesie wyciskania metodą KOBO - niekonwencjonalnym procesie wyciskania przy udziale cyklicznego skręcania. Analiza jest prowadzona w dwóch krokach. W pierwszym kroku, przy pomocy metody elementów skończonych, wyznaczane jest pole deformacji w procesie KOBO przy upraszczającym założeniu, że nie zależy ono w sposób istotny od umocnienia materiału. W pracy zastosowano model sztywno-lepkoplastyczny bez umocnienia. W drugim kroku, modelowany jest rozwój tekstury krystalograficznej wzdłuż trajektorii wyznaczonych w pierwszym kroku. W tym celu wykorzystano mikromechaniczny model łączacy model plastyczności kryształów i samozgodny schemat przejścia mikro-makro zaimplementowany w programie VPSC. Poniewaz ścieżka deformacji jest inna dla każdej trajektorii, wynikowe figury biegunowe wykazują zależność od położenia wzdłuż promienia wyciskanego pręta.
Źródło:
Archives of Metallurgy and Materials; 2013, 58, 1; 113-118
1733-3490
Pojawia się w:
Archives of Metallurgy and Materials
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ stanu naprężenia na odkształcalność graniczną w nowym procesie pielgrzymowym walcowania rur na zimno
Strain state impact on formability in new cold pilger rolling process
Autorzy:
Osika, J.
Pociecha, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/211494.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Obróbki Plastycznej
Tematy:
stan naprężenia
walcowanie pielgrzymowe
odkształcalność
metoda KOBO
strain state
cold pilger rolling
formability
KOBO method
Opis:
Proces walcowania pielgrzymowego rur na zimno jest z powodzeniem wykorzystywany do produkcji wysokojakościowych rur z metali nieżelaznych i ich stopów. Zarówno klasyczne podejście, jak i nowa metoda walcowania pielgrzymowego rur z nieruchomą klatką, zapewniają wysoką jakość uzyskanych wyrobów, zarówno w aspekcie powierzchni rury, jak i włas-ności wytrzymałościowych. W niniejszej pracy zaprezentowano analizę nowego procesu pielgrzymowego z nieruchomą klatką walcowniczą, pod kątem możliwości zastosowania metody KOBO w walcowaniu pielgrzymowym rur. Badania pól odkształceń w stożku roboczym wykonywane były na rurach aluminiowych, z zastosowaniem oraz bez zastosowania gło-wicy ZSN wymuszającej dodatkowy moment skręcający w trakcie walcowania. Działanie głowicy wywołuje zmianę stanu naprężenia w chwilowej kotlinie walcowniczej. W oparciu o analizę stanu mechanicznego wg koncepcji Pełczyńskiego zbadano wpływ stanu naprężenia dla obu wariantów. Podjęto również próbę wyznaczenia odkształcalności granicznej. Przeprowadzone badania potwierdzają teoretyczną analizę stanu zagadnienia, stąd wykorzystanie metody KOBO w pro-cesie walcowania pielgrzymowego jest jak najbardziej uzasadnione.
Cold pilger rolling process is often used to producing of high quality tubes made from nonferrous metals and alloys. Both classical approach and new method of rolling with the stationary stand, ensures high quality of the product – tube surface, and mechanical properties. In this paper, analysis of the new concept with stationary stand and KOBO method was presented. Strain fields in deformation zone investigations were taken on aluminum tubes, both, with and without VSS head, which allows add additional torque moment during rolling. VSS head causes strain state modification in temporary rolling zone. Basis on mechanical states, due to Pelczynski concept, strain states was investigated on both variants. Maximum forma-bility calculation was also investigated in this work. Due to the results theoretical calculation were confirmed, so the KOBO method can be implemented in cold pilger rolling process.
Źródło:
Obróbka Plastyczna Metali; 2014, 25, 4; 317-331
0867-2628
Pojawia się w:
Obróbka Plastyczna Metali
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Recykling wiórów aluminium metodą KOBO
Recycling aluminum chips by KoBo method
Autorzy:
Pawłowska, B.
Śliwa, R. E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/212006.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Obróbki Plastycznej
Tematy:
wióry metaliczne
współbieżne wyciskanie
metoda KOBO
konsolidacja plastyczna
właściwości mechaniczne prasówki
metallic chips
concurrent extrusion
KOBO method
hot plastic consolidation
mechanical properties of extrudate
Opis:
W pracy dokonano analizy możliwości recyklingu wiórów na przykładzie wiórów ze stopu 2024, metodą konsolidacji plastycznej w procesie KoBo. Metoda recyklingu stanowi alternatywne rozwiązanie w stosunku do tradycyjnych sposobów odzysku metali poprzez procesy topienia. Stosowane do tej pory procesy recyklingu wiórów są mało efektywne z uwagi na duże straty metalu wskutek utleniania przy nagrzewaniu do temperatury topienia. Ponadto, konsolidacja wiórów nie wymaga stosowania wysokiej, czy nawet podwyższonej temperatury procesu, co znacząco ogranicza niekorzystne zjawisko utleniania wiórów i negatywny wpływ na strukturę i własności mechaniczne wyrobów. Zaproponowana w pracy metoda opiera się na zagęszczeniu wiórów na zimno do postaci brykietów, a następnie wyciskaniu metodą KoBo w temperaturze otoczenia. Wyciskane pręty poddano badaniom właściwości mechanicznych (jednoosiowa próba rozciągania oraz pomiar twardości metodą Vickersa), które porównano z określonymi właściwościami mechanicznymi materiału litego. Wykazano bardzo dobry efekt konsolidacji wiórów w procesie KoBo potwierdzony stosunkowo niewiele różniącymi się właściwościami mechanicznymi materiału po recyklingu w porównaniu do materiału litego. W stosunku do innych metod recyklingu, wyciskanie wiórów metodą KOBO jest rozwiązaniem w pełni innowacyjnym i energooszczędnym. Jego zastosowanie na zaadaptowanych do procesu KOBO prasach przemysłowych, stwarza szansę na uzyskanie wyrobów o większych przekrojach poprzecznych i większym stopniu przerobu, a przy tym pozwoli na sterowanie właściwościami wyrobu przez odpowiedni dobór parametrów prowadzenia procesu i ewentualnej obróbki cieplnej.
This paper presents an analytical study of recycling aluminum chips, on the example of chips of 2024 aluminum alloy, by plastic consolidation with the use of KoBo method. The recycling method is an alternative solution to conventional method of recovering metals by melting processes. However, the recycling methods, which have been applied so far, are hardly effective considering large metal waste due to oxidation when heating the chips to the melting temperature. Moreover, chip consolidation does not require high or even elevated temperature of the process, which considerably reduces the chip oxidation and negative effect on the structure and mechanical properties of the product. The proposed method is based on cold compaction of chips into briquettes, and then extrusion by KoBo method at room temperature. The extruded wires were tested for mechanical properties (uniaxial tensile test and Vickers hardness test), and compared with specific mechanical properties of solid material. A very good effect of chips compaction has been proved by KoBo method, which has been confirmed by relatively slightly different mechanical properties of the material after recycling compared with the solid one. In comparison to other recycling methods, chip extrusion by KoBo method is an innovative and energy efficient solution. The application of that method on specially designed hydraulic presses allows for obtaining products of larger cross-sections as well as larger scale of chip processing. It will also allow for controlling the product properties by proper selection of process parameters and possible heat treatment.
Źródło:
Obróbka Plastyczna Metali; 2017, 28, 4; 301-316
0867-2628
Pojawia się w:
Obróbka Plastyczna Metali
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Effects of extrusion parameters by KoBo method on the mechanical properties and microstructure of aluminum
Wpływ parametrów wyciskania metodą KoBo na własności mechaniczne i strukturę aluminium
Autorzy:
Pieła, K.
Błaż, L.
Jaskowski, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/353579.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
aluminum
KOBO extrusion
electrical resistivity
work hardening
aluminium
wyciskanie metodą KOBO
opór elektryczny
hartowanie
Opis:
Commercial purity aluminum was extruded by means of KoBo method at varied processing parameters. Received extrudates, with different mechanical and electrical properties and work hardening behavior, were obtained. It was found, that some conditions of KoBo extrusion process such as low initial billet temperature, low extrusion rate and low frequency of oscillating die lead to extremely high strength and high electrical resistivity of the material. The absence of work hardening (up to 40% strain) during subsequent groove rolling is also a specific feature of received materials. It was suggested that mentioned features are related to the development of overbalance concentration of point defects (clusters) generated during the extrusion process. During following cold rolling of the extrudate, mentioned defects annihilate at gliding dislocations and make the dislocation climbing and their rearrangement easier. Therefore, until the exhaustion of this mechanism, the hardening of material during cold rolling is very limited. Following increase of the material strengthening at higher rolling strains point to the return of the material to its typical behavior observed for cold deformed aluminum produced by conventional hot extrusion.
Aluminium o czystości handlowej poddano wyciskaniu metodą KoBo przy zastosowaniu zmiennych parametrów procesu, w wyniku czego uzyskano prasówki o zróżznicowanych własnościach mechanicznych i elektrycznych oraz odmiennych charakterystykach umocnieniowych. Stwierdzono, że w przypadku procesu wyciskania wsadu o niskiej temperaturze początkowej, prowadzonego z małą prędkością i przy niskiej częstotliwości oscylacji matrycy, prasówka wykazuje nadzwyczaj wysokie własności wytrzymałościowe, wysoki opór elektryczny oraz brak umocnienia odkształceniowego podczas walcowania (w zakresie do 40%), co związano z obecnościa w materiale ponadrównowagowej koncentracji defektów punktowych (klasterów), wygenerowanych w procesie wyciskania. Podczas walcowania defekty te ulegaja anihilacji na przemieszczajacych się dyslokacjach, ułatwiając ich wspinanie oraz przegrupowanie. W konsekwencji, dopóki mechanizm ten nie ulegnie wyczerpaniu, umocnienie odkształceniowe takiego materiału podczas walcowania ma ograniczony charakter, a typowe efekty umocnieniowe, podobne do tych dla aluminium wyciskanego konwencjonalnie na gorąco, występują przy większych odkształceniach.
Źródło:
Archives of Metallurgy and Materials; 2013, 58, 3; 683-689
1733-3490
Pojawia się w:
Archives of Metallurgy and Materials
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Microstructure of polycrystalline zinc subjected to plastic deformation by complex loading
Mikrostruktura polikrystalicznego cynku odkształconego plastycznie w złożonym schemacie deformacji
Autorzy:
Sztwiertnia, K.
Kawałko, J.
Bieda, M.
Berent, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/350878.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
cynk
odkształcenia plastyczne
EBSD
metoda KOBO
zinc
plastic deformation
KOBO
strain mapping
Opis:
Polycrystalline, high purity (99,995%) zinc ingot was subjected to KoBo type extrusion in room temperature. Material was extruded to form of a 2 mm diameter wire, extrusion die oscillated during process by an angle š8 at a frequency of 5 Hz and the extrusion speed was 0.5 mm/s. Final product was tested for tensile strength and yielded R0;2 = 150MPa and Rm = 250MPa. Microstructure of both extruded and initial materials was investigated by means of high resolution Electron Backscatter Diffraction (EBSD) in Quanta 3D FEG scanning electron microscope (SEM). Observations revealed that microstructure of extruded zinc sample is highly heterogeneous and consists of grains elongated slightly in the direction of extrusion. Grains dimensions ranges from over one hundred microns down to submicron scale while grains in the non-deformed material are equiaxed with mean diameter of approximately 200 microns. Other microstructure features such as intergranular bands and partly fragmented primary grains with subgrain structure are observed. Furthermore detailed study of local microstrains by Imaqe Quality Factor analysis are performed. Presence of Geometrically Necessary and Statistically Stored Dislocations is assessed. Thick areas of highly distorted lattice adjacent to High Angle Grain Boundaries are revealed. Microstrain mapping suggest composite-like microstructure of deformed material, that might explain its superior mechanical properties.
Polikrystaliczny cynk o wysokiej czystości (99,995%) został poddany wyciskaniu metodą KoBo w temperaturze pokojowej. Materiał został wyciśnięty do postaci drutu o średnicy 2 mm. Matryca podczas procesu odkształcania oscylowała o kat 8 stopni z częstotliwością 5 Hz a prędkość wyciskania ustalono na 0.5 mm/s. Produkt koncowy poddany został testowi wytrzymałości na rozciąganie, uzyskane wyniki to R0;2 = 150MPa and Rm = 250MPa. Mikrostruktura materiału wyjściowego i odkształconego została zbadana metodami wysoko rozdzielczej dyfrakcji elektronów wstecznie rozproszonych (EBSD) w skaningowym mikroskopie elektronowym Quanta 3D FEG (SEM). Przeprowadzone obserwacje wskazują na silnie heterogeniczny charakter mikrostruktury odkształconego cynku, która składa się z ziarn lekko wydłużonych w kierunku wyciskania. Rozmiary ziarn wahają sięod ponad stu mikrometrów do poniżej jednego mikrometra, podczas gdy materiał nieodkształcony składa się z równoosiowych ziarn o średnich rozmiarach rzędu 200 mikrometrów. Inne zaobserwowane cechy mikrostruktury to ciągnące się przez całą próbkę pasma drobnych ziarn oraz częściowo rozdrobnione ziarna pierwotne ze strukturą podziarnową. Ponadto wykorzystując rozkłady parametru jakości obrazu dyfrakcyjnego przeprowadzono szczegółowa analize pól mikroodkształceń. Dokonano oceny obecności dyslokacji geometrycznie niezbędnych oraz nagromadzen dyslokacji przypadkowych. Zidentyfikowano szerokie obszary silnie zniekształconej sieci krystalicznej rozciągniete wzdłuż granic dużego kąta. Analiza rozkładu mikroodkształceń w materiale odkształconym wskazuje na podobienstwo mikrostruktury tego materiału do struktury kompozytu. Taka charakterystyka może tłumaczyć znaczny wzrost właściwosci mechanicznych materiału po wyciskaniu KoBo.
Źródło:
Archives of Metallurgy and Materials; 2013, 58, 1; 157-161
1733-3490
Pojawia się w:
Archives of Metallurgy and Materials
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Coupled Eulerian-Lagrangian Analysis of the KOBO Extrusion Process
Autorzy:
Wójcik, Marta
Skrzat, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2024076.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
Tematy:
coupled Eulerian-Lagrangian method
KOBO extrusion
metal forming
finite element method
hardening parameters
cyclic loading
metoda sprzężona Eulera-Lagrangiana
wytłaczanie KOBO
obróbka plastyczna
metoda elementów skończonych
parametry hartowania
obciążenie cykliczne
Opis:
The KOBO extrusion is an unconventional elastic-plastic deformation process in which the phenomenon of chang- ing a path of plastic deformation due to die cyclic oscillations by a given angle and with a given frequency is applied. As the result of the application of the oscillating rotary motion of the die, the reduction of the extrusion force was obtained. The numerical study of the KOBO extrusion of metallic materials was presented in this paper. The three-dimensional coupled Eulerian-Lagrangian (CEL) analysis was applied. The relationship between the extrusion force and the punch displacement during the KOBO process was achieved. The effective plastic strain distribution in the butt was found. The results of the numerical computations were compared with the experimen- tal data. The influence of the material hardening parameters on the cyclic loading phenomena (ratcheting, mean stress relaxation) in terms of the course of the KOBO extrusion was also examined. The proper determination of the material hardening parameters can help to optimize the KOBO process in terms of the reduction the extrusion force and the choice of the amount of die oscillations.
Źródło:
Advances in Science and Technology. Research Journal; 2021, 15, 1; 197-208
2299-8624
Pojawia się w:
Advances in Science and Technology. Research Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies