Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "medieval poetry" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 21
Tytuł:
Kultura intelektualna Żydów sefardyjskich w średniowiecznej Hiszpanii
Intellectual Culture of the Sephardic Jews in Medieval Spain
Autorzy:
Zając, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807258.pdf
Data publikacji:
2020-01-02
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
kultura sefardyjska
średniowieczna Hiszpania
filozofia żydowska
poezja sefardyjska
Sephardic culture
medieval Spain
Jewish philosophy
Sephardic poetry
Opis:
W średniowiecznej Hiszpanii diaspora żydowska zwana sefardyjską stworzyła wspólnotę bogatą pod względem religijnym, gospodarczym, kulturalnym i intelektualnym. Dzieje i losy hiszpańskich Żydów były ściśle związane z dwoma kręgami religijno-kulturowymi. Najpierw z utworzonym przez islam kalifatem, a następnie, za czasów rekonkwisty, która stopniowo odzyskała al-Andalus, z Kościołem katolickim. Ten specyficzny kontekst historyczny i społeczno-kulturowy ukształtował sefardyjskie życie kulturalno-intelektualne. Artykuł prezentuje ich wkład w hiszpańską kulturę od VIII wieku aż do pamiętnego 1492 r., w którym zostali wygnani, zapoznając czytelnika z bogatym dorobkiem intelektualnym zarówno w dziedzinie humanistyki (poezja, filozofia), jak też medycyny, matematyki czy astronomii.
The Jewish Sephardic Diaspora in Medieval Spain created a rich community in regards to religious, economic, cultural and intellectual aspects. The history and the fate of the Spanish Jews were closely related to the two religio-cultural circles: the first was formed within the Islamic Caliphate, and the second alongside the Catholic Church during the Reconquista, which gradually regained al-Andalus. This specific historical and socio-cultural context shaped Sephardic cultural and intellectual life. The article presents their contribution to Spanish culture from the 9th to the 15th century and familiarizes with the rich intellectual achievements both in the humanities (poetry, philosophy) as well as in medicine, mathematics and astronomy.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2014, 5, 4; 35-65
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dlaczego walczyłem dla Kupidyna, czyli o walce o średniowieczne rymy w polskim przekładzie Carmina Rivipullensia
Autorzy:
Woźniak, Maria Judyta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041320.pdf
Data publikacji:
2020-12-18
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Carmina Rivipullensia
the Ripoll Love-Songs
medieval Latin lyrical poetry
translation
Opis:
Carmina Rivipullensia is the only existing collection of medieval Latin love lyrical poetry deriving from Spain. It is a unique testimony of skilful and creative use of the Latin poetic tradition on the Iberian Peninsula. Songs have not yet been translated into Polish. The aim of the article is to present a collection which is little-known in Poland along with a proposed translation of one of the poems and a commentary on literary devices applied in the translation as well as dilemmas faced by a contemporary translator.
Źródło:
Collectanea Philologica; 2020, 23; 129-144
1733-0319
2353-0901
Pojawia się w:
Collectanea Philologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mariologia Franciszka Petrarki w pieśni "Vergine bella, che di sol vestita"
Mariology of Petrarch in the Song "Vergine bella, che di sol vestita"
Mariología del Padre del Renacimiento
Mariologie du père de la Renaissance
Autorzy:
Waszkiewicz, Piotr Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/50142719.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Petrarca Francesco
medieval Marian poetry
Italian poetry of the 14th century
Renaissance exegesis
Mariology
anthropocentrism
średniowieczna poezja maryjna
poezja włoska w XIV w.
renesans
mariologia
antropocentryzm
Opis:
Petrarka często jest przeciwstawiany „Boskiemu Poecie”, Dantemu; jego poezja skupia się na figurze Laury oraz na miłości do niej, tym samym odchodząc od teocentryzmu średniowiecznego. Żyjący na granicy dwóch epok Petrarka wytyczał jednak pewne trendy nie tylko literackie, ale również teologiczne. Jego zbiór poezji wieńczy pieśń będąca mariologiczną perłą poezji średniowiecznej. Niniejszy artykuł pragnie pochylić się nad teologicznym aspektem poezji Petrarki w pieśni Vergine bella, che di sol vestita, próbując odkryć, jakim teologiem – i mariologiem – był Petrarka. Szczególnie ważne jest pytanie, czy jego maryjna pieśń jest odejściem od jego wcześniejszej perspektywy antropocentrycznej i ziemskiej oraz w konsekwencji, czy dzieło to stanowi polemikę, czy raczej punkt spotkania z Dantem. Odpowiedzi na te pytania służy poznanie prawdopodobnego kontekstu powstania Vergine bella, oraz przede wszystkim analiza wybranych wezwań pieśni, pozwalająca odkryć nawiązania do autorów wcześniejszych (od epoki patrystycznej po Franciszka z Asyżu i Dantego) oraz oryginalny wkład samego Petrarki, który – fundamentalnie wierny swojemu podejściu antropocentrycznemu – dostrzega w Maryi „Dziewicę ludzką” i szczególnie litościwą wobec ludzkiej nędzy. To właśnie tytuł Vergine humana wydaje się stanowić najbardziej oryginalną nutę mariologii Petrarki, a zarazem interesujący punkt jego wyjścia naprzeciw Dantemu.
Petrarca, in quanto poeta umano e terreno, viene spesso contrapposto al "Divin Poeta", Dante. La sua poesia si concentra sulla figura di Laura e sul suo amore per lei, allontanandosi così dal teocentrismo medievale (il che costituisce uno dei motivi per cui Petrarca si è guadagnato l'appellativo di "Padre del Rinascimento"). Tuttavia, questa immagine diffusa di Petrarca non è completa. La stessa raccolta di poesie, che talvolta (come in polacco) è nota semplicemente come "Sonetti a Laura", si conclude, per esplicita volontà dell'autore, con la canzone Vergine bella, che di sol vestita, che costituisce una perla mariologica della poesia medievale. L'articolo esamina il contesto in cui la canzone fu composta, probabilmente sotto l'influenza del lutto e dell'amarezza della fine della vita del poeta, nonché i rimorsi di coscienza dell'autore che forse sentiva il peso della sua ribellione a un'epoca teocentrica passata, e il suo contenuto teologico analizzando alcune invocazioni della litania petrarchesca. Petrarca come mariologo attinge sia ai termini classici della patristica sia ai poeti medievali italiani (Dante e Francesco d'Assisi). Entra in parziale polemica con l'Alighieri (ad esempio chiamando Maria "vera beatrice") e in parte concorda con lui proprio nella comune lode della Madre di Dio (non a caso entrambi i poeti concludono i loro capolavori con canti mariani). Tuttavia, egli rimane originale e fedele al suo approccio "terreno", vedendo in Maria una "Vergine umana" e particolarmente compassionevole verso le miserie umane.
Petrarch is often contrasted with the “Divine Poet”, Dante. His poetry focuses on the figure of Laura and his love for her, thus departing from medieval theocentrism. However, living on the boundary between two eras, Petrarch set certain trends in poetry and theology. His collection of poetry is crowned with a Mariological treasure of medieval poetry. This article seeks to delve into the theological aspect of Petrarch’s poetry in the song Vergine bella, che di sol vestita in an attempt to discover what kind of theologian and Mariologist he was. Of crucial importance is whether this song is a departure from his earlier anthropocentric perspective and, consequently, whether it represents a polemic or a point of encounter with Dante. To answer these questions, the article describes the probable context in which the Vergine bella was written and, above all, analyses selected invocations of the song, making it possible to discover references to earlier authors (from the patristic era to Francis of Assisi and Dante) and the original contribution of Petrarca himself, who, fundamentally faithful to his anthropocentric approach, sees Mary as a “human virgin” exceptionally compassionate towards human misery. It is the title Vergine humana that seems to constitute the most original note of Petrarca’s Mariology and an exciting point of his encounter with Dante.
Źródło:
Verbum Vitae; 2024, 42, 3; 625-641
1644-8561
2451-280X
Pojawia się w:
Verbum Vitae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Siete 'Miniaturas medievales': el poema 'Miniatura średniowieczna' de Wisława Szymborska en sus traducciones al español, portugués, francés, inglés y alemán
Seven Medieval Miniatures: Wisława Szymborskas Miniatura średniowieczna translated into Spanish, Portuguese, French, English and German
Autorzy:
Studzińska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1050979.pdf
Data publikacji:
2014-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
translation
poetry
Szymborska
Miniatura średniowieczna
A Medieval Miniature
Opis:
The article analyzes seven translations of the poem 'Miniatura średniowieczna' written by the Polish poet and Nobel Prize laureate Wisława Szymborska. The translations are into five languages: Spanish (2), Portuguese, French, English (2) and German. The poem can be construed as an ekphrasis of the illuminated manuscripts of the Late Gothic. The 'Très Riches Heures du Duc de Berry' are cited as a possible source of inspiration. The poem’s stylistics reflect – or rather deconstruct – the philosophical and aesthetic values of the Late Middle Ages. In translation, the main points to consider are the creative use of superlatives and diminutives, as well as that of idioms, which the poet transforms, drawing attention to their cognitive origins. The different morpho-syntactic properties of the target languages offer varied possibilities of rendering the key elements. However, the aptitude of the translator is of even greater importance.
Źródło:
Studia Romanica Posnaniensia; 2014, 41, 1; 129-146
0137-2475
2084-4158
Pojawia się w:
Studia Romanica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Epika „epigramatyczna”. Ekkeharta Versus ad Picturas wobec tradycji poetyckiej
The “epigrammatic” epic. Ekkehart’s IV “Versus ad Picturas” and the poetic tradition
Autorzy:
Smolak, Kurt
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046732.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Ekkehart IV of St. Gaull
St. Gaull
Poeta doctus
Medieval Latin Poetry
11th Century Culture
Biblical Epic
Tituli
Mainz-Cathedral
Holy Languages
Archbishop Aribo
MS St. Gaull 393
Opis:
As a consequence of the large variety of poetic genres dealing with biblical material in Christian-Latin literature of Late Antiquity, in the 11th century the two extremely opposite forms of poetic expression were artificially combined, namely continuous epic narration and epigrammatic conciseness of the so called tituli, that is to say metrical inscriptions which were meant to explain wall paintings or mosaics of selected biblical topics. By order of Aribo, archbishop of Mainz, Ekkehart IV of St. Gall composed an “epigrammatic epic”, which was to cover the wide range of the entire Bible from Genesis to Apocalypse, contemporary exegesis partly included. Aribo was supposed to select those “epigrammes” from this “biblical epic” which he needed for a new decoration of the cathedral – a project, however, which was never realised. Ekkehart’s highly manneristic poetic creation, preserved only in his autograph, MS 393 of St. Gall, remained unparalleled. Nevertheless, it is an important testimony of the experimental and innovative character of medieval Latin poetry in the period of transition from monastic literary production of the previous centuries to the golden age of medieval Latin classics, which originated in the cathedral schools, during the late 11th and the 12th centuries.
Źródło:
Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae; 2015, 25, 2; 73-95
0302-7384
Pojawia się w:
Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Why Would the Skalds Not Have Lied about the Rulers’ Expeditions and Battles? Some Remarks on a Relic of Medieval Attitude toward Sources in Modern Medieval Studies
Autorzy:
Rutkowski, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2131458.pdf
Data publikacji:
2021-01-19
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Snorri Sturluson
Morkinskinna
skaldic poetry
methodology of history
medieval historiography
Opis:
The article presents a critique of a research method whereby historical sources could not have possibly lied as they were targeted at the addressees who knew the actual course of the events described or referred to. This attitude toward the sources has its antecedence in Snorri Sturluson’s argument on the reliability of skaldic poetry. To his mind, the poems were biased but still valuable, in a way, as they were declaimed before the rulers who would have perceived an untrue account “as a mockery, rather than a praise”. The question arises, what kind of a situation Snorri tried to preclude: one where a mean warrior would have been shown as a great hero? Or, perhaps, one where a defector would have been portrayed as a warrior bravely marching in the first rank? The story of Giffard from the Morkinskinna saga seems to offer the answer. Giffard fled from the battlefield but had a praise poem dedicated to him, which the (real) character aptly deciphered as derision aimed at him.
Źródło:
Acta Poloniae Historica; 2021, 122; 165-179
0001-6829
Pojawia się w:
Acta Poloniae Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polska poezja modlitewna średniowiecza
Polish prayer poetry in the Middle Ages
Autorzy:
Nowaczyński, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26850730.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Akademia Zamojska
Tematy:
Polish literature
Medieval prayer poetry
genre studies
literatura polska
średniowieczna poezja religijna
genologia
Opis:
Jako granicę dla średniowiecznej poezji religijnej przyjęto umownie – istnieją tu rozbieżności wśród badaczy – pierwsze dziesięciolecia XVI w. Autora interesuje wyłącznie obraz gatunku, jego poetyka wyznaczona koncepcją podmiotu, adresata i tematyką wiersza. Praca ta sytuuje się więc na terenie genologicznie zorientowanej historii literatury, chodzi w niej wyłącznie o wydobycie podstawowych cech polskiej modlitwy poetyckiej średniowiecza. Analiza pozwala wskazać kilka istotnych cech tej poezji. 1. Wszystkie utwory grupują się wokół świąt kościelnych, stąd przyjęty w pracy, abstrahujący od ewolucji poezji średniowiecza, podział na utwory maryjne, bożonarodzeniowe, pasyjne, o Zmartwychwstaniu, Duchu Świętym i Bożym Ciele. 2. Modlitwy średniowieczne kierowane są najczęściej do Maryi jako pośredniczki w wyjednywaniu łask, Jezusa – nowonarodzonego lub umęczonego – i po części Ducha Świętego. Niezwykle rzadkie są natomiast utwory adresowane bezpośrednio do Boga Ojca. 3. Modlitwy średniowieczne, jak wiedzieliśmy, rozpięte są między rozumem a uczuciem. Niezależnie jednak od dominacji określonej władzy ich myśl krąży stale wokół określonych prawd wiary, np. niepokalanego poczęcia, dziewiczego narodzenia, bosko-ludzkiej natury Chrystusa, zbawczej Męki, Zmartwychwstania, darów Ducha Świętego itp. 4. Wydaje się, że właśnie brak w modlitwach średniowiecznych indywidualizacji, nasycenia ich pierwiastkiem osobistym jest jednym ze źródłem słabości tej poezji jako sztuki. 5. Ta ogólność, niedookreślenie podmiotu odbija się też w wyjątkowej anemii próśb. Wszystkie one, niezależnie czy maryjne, czy bożonarodzeniowe, czy pasyjne kończą się z reguły tym samym pragnieniem dobrej śmierci. Jak więc widzimy modlitwa średniowieczna zorientowana jest wyraźnie na potrzeby roku kościelnego, kierowana głównie do Maryi i Jezusa, podporządkowana propagowaniu prawd wiary, monotematyczna w zakresie próśb, nastawiona przede wszystkim na adresata i jednostronna w koncepcji człowieka.
Although researchers differ about the matter, it can generally be stated that the Medieval prayer poetry date back to the fi rst decade of the 16th century. The author of the paper is exclusively interested in the general features of the genre and its poetics, manifesting itself in the way it utilizes the lyrical subject, the addressee and it organizes the content of the poem. Hence, the paper qualifi es within the realm of history of literature, in its aspect of genre studies. The analysis undertaken in the paper help defi ne certain defi ning features of the prayer poem: 1. All the poems focus around the Ecclesiastical feasts, which leads the author to adopt a division of the poems into those that refer to Mother Mary, Christmas, Passion and Easter, the Holy Spirit and Corpus Christi. This division ignores the main evolutionary trends in Medieval Polish poetry. 2. Medieval prayers are mostly addressed to Mother Mary, as the Mediatrix of Grace; to Jesus – the newly born and the crucifi ed; and partly also to the Holy Spirit. Poems directly addressing God the Father are extremely rare. 3. Medieval prayers stretch between the mind and the heart. Nonetheless, irrespective of which extreme they actually take, they constantly refer to the Articles of Faith, such as the Immaculate Conception, the Virgin Birth, the human-divine nature of Christ, His redemptive death, resurrection, gifts of the Holy Spirit, etc. 4. Medieval prayers are visibly devoid of individuality and this lack of a personal aspect diminishes the artistic value of these poems. 5. The generality and the indeterminacy of the lyrical subject is also refl ected in the feebleness of the intercessions expressed in the poems. They all seem to end with a request of a good death. All in all, one can notice that Medieval prayer is closely related to the course of the Ecclesial calendar, mostly directed towards Mother Mary and Jesus Christ, subservient to the purpose of promoting the Articles of Faith, monothematic as regards the requests made by the authors, mostly addressee-oriented and representing a onesided conception of a human being.
Źródło:
Facta Simonidis; 2009, 2, 1; 255-281
1899-3109
Pojawia się w:
Facta Simonidis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Conceptual Framework of Verse Theory and its Influence on the Characterization of Polish Medieval Versification
Ramy pojęciowe teorii wiersza i ich wpływ na charakterystykę polskiej wersyfikacji średniowiecznej
Autorzy:
Mastalski, Arkadiusz Sylwester
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2012250.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
wersyfikacja średniowieczna
teoria wiersza
ramy pojęciowa
poezja polska
interpretacja
medieval versification
verse theory
conceptual framework
Polish poetry
interpretation
Opis:
The paper attempts to analyze the epistemological background (conceptual frameworks) to significant contemporary Polish verse theories, and to show their impact on the characterization of the oldest (medieval) Polish poetry. The author holds the opinion that Polish medieval verse is difficult to define, because there are only a few original sources available and we are far removed from the epoch in which they were created; thus this is a conceptual construct resulting not so much from the interpretation of the texts as from pre-interpretative research assumptions (open and hidden) that determine the cognitive judgments of the theoreticians.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2013, 3(6) cz.1; 51-64
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Verses of Faith and Devotion. Seeing, Reading, and Touching Monumental Crucifixes with Inscriptions (12th–13th century)
Autorzy:
Marušić, Matko Matija
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/682380.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
monumental crucifixes
pained crosses
verse inscriptions
medieval devotional poetry
medieval devotional practices
Zadar
Opis:
The paper discusses a group of monumental crucifixes from the 13th-century East Adriatic and Italy, pained or executed in low relief, that display a verse inscriptions on the transverse limb of the cross. The main scope of the paper is to examine the provenance of the text inscribed in order to yield clearer insight into their function, use and original location in the church interiors. The paper specifically aims at analyzing three monumental crucifixes from the East-Adriatic city of Zadar which, although have already been the subject of a respectable number of studies, have not attracted attention as objects of devotion. My interest, therefore, is turned towards verse inscription as their distinctive feature and, as I shall argue, a key aspect in understanding their function. Examining the nature of the text displayed, iconography and materiality of these crucifixes, my main argument is to demonstrate how these objects provoked a multi-faced response from their audience, since were experienced by seeing, hearing and touching respectively.
Źródło:
Studia Ceranea; 2016, 6; 397-421
2084-140X
2449-8378
Pojawia się w:
Studia Ceranea
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bernard Clairvaux’s Poetry as the Inspiration for the Composers of the 17th Century
Autorzy:
Kalinayová-Bartová, Jana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/473830.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Musica Iagiellonica
Tematy:
Bernard Clairvaux, Jubilus Bernhardi, Samuel Capricornus, Jesu dulcis memoria,
medieval poetry, musical cycle
Opis:
In searching for a way to deepen and intensify its spiritual life, the post-trident community found considerable inspiration in medieval philosophical-theological leanings and artistic expressions. The personality and work of Bernard of Clairvaux (ca. 1090–1153) represent one of the best examples of the diverse forms and levels of this impact. Several typical themes of Baroque mysticism had their archetype in Bernard’s mysticism and their symbols were applied to visual art as well as music through texts set in music. However, it was the hymn to the name of Jesus (Jesu dulcis memoria) that became the most popular inspirational source for poets and musicians of the 17th century. Originally only some stanzas of the hymn, which were sung in a simple, monodic, syllabic form with a rhythm based on Latin prosody, became a relatively popular source of musical adaptation in the polyphonic setting from the last two decades of the 16th century. The initiative came from Rome, where the first musical anthologies with Bernard’s rhytmis were published in the 1580s. It is probable that the Roman anthologies stirred up greater interest in setting Bernard’s poetry to music in polyphonic style, even in the Trans-Alpine region, but there were also other incentives which led Lutheran musicians to begin composing works on text of the hymn attributed to Bernard. The tradition of setting several stanzas to music in a musical cycle caught on among Lutheran composers of the 17th century. Thomas Schattenberg, Andreas Hakenberger, Samuel Capricornus as well as Daniel Speer followed it. Jubilus Bernhardi, Capricornus’s cycle of 24 concertato motets, is unique because it was the only one in which all 48 stanzas of the hymn were set to music. It was composed during the period in which he served as director musicae in the Lutheran church in Bratislava in the 1650s. At the time when Capricornus was the Kapellmeister at the court in Stuttgart he published this work (1660) with modified instrumentation. This new adaptation was most probably a reaction to the local tradition in response to Bernard’s work and instrumentation practice.
Źródło:
Musica Iagellonica; 2018, 9; 51-69
1233-9679
2545-0360
Pojawia się w:
Musica Iagellonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pieśń Jezu, Zbawicielu ludzski Władysława z Gielniowa. Dialog z tradycją
The Song Jezu, Zbawicielu ludzski (Oh, Jesus, the Savior of Mankind) by Władysław of Gielniów. A Dialog with the Tradition
Autorzy:
Janus, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1879716.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Władysław z Gielniowa
Duch Święty
poezja średniowieczna
dialog z tradycją
Władysław of Gielniów
the Holy Spirit
medieval poetry
dialog with the tradition
Opis:
Artykuł zawiera interpretację utworu Władysława z Gielniowa Jezu, Zbawicielu ludzski, stanowiącego ujęty mową wiązaną teologiczny traktat o Duchu Świętym. Wyjaśnienie obecnych w tekście odwołań do biblijnej i patrystycznej tradycji egzegetycznej odnośnie do teologicznych kwestii dogmatycznych oraz przedstawienie kontekstów kulturowych, mają za zadanie wskazać jak najszerszą płaszczyznę znaczeń odczytywanego utworu. Zwrócono także uwagę na motyw symboliki łask Ducha Świętego obecny w poezji maryjnej Gielniowczyka. Zasygnalizowano funkcję mistagogiczną utworów, które in vulgari przybliżały trudne prawdy wiary, a dzięki walorom literackim realizowały Horacjańską zasadę „docere et delectare”.
The article contains an interpretation of the song by Władysław of Gielniów, Oh Jesus, the Savior of Mankind that is a theological treatise about the Holy Spirit in verse. The explanation of references to the biblical and patristic exegetic tradition connected with theological dogmatic questions that are found in the text and presenting its cultural contexts are supposed to indicate a possibly broadest plane of meanings of the work. Attention is also paid to the motif of symbols of the Holy Spirit’s graces that is present in Władysław’s Marian poetry. The mystagogical function of the works is also mentioned; in vulgari they explained the difficult truths of the faith, and owing to the literary merits they realized the Horatian principle of “docere et delectare”.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2016, 64, 1; 139-151
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Najstarszy zapis dwóch pieśni maryjnych: „Cesarzewno, królewno Niebieska” i „O przenasławniejsza Panno” w późnośredniowiecznym rękopisie dominikańskim PL-Wn 8091 III
The Earliest Record of Two Marian Songs: ‘Cesarzewno, królewno niebieska’ and ‘O przenasławniejsza panno czysta’ Found in a Late Medieval Dominican Manuscript, PL-Wn 8091 III 150
Autorzy:
Grabiec, Dominika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24263429.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
średniowieczne rękopisy
rękopisy dominikańskie
pieśni maryjne
poezja staropolska
Bolesław Erzepki
Tabulatura Jana z Lublina
medieval manuscripts
Dominican manuscripts
Marian songs
Old Polish poetry
Tablature of Joannes of Lublin
Opis:
Choć badania nad średniowiecznymi pieśniami polskimi trwają od lat, wciąż odnajdywane są kolejne nieznane, bądź nieuwzględniane dotąd w literaturze przedmiotu źródła. Jednym z nich jest dominikański sekwencjarz sygn. 8091 III z Biblioteki Narodowej (sygnatura dawna: BN akc. 6477), datowany na przełom XV i XVI w., prawdopodobnie proweniencji śląskiej. Na ostatniej stronie tego rękopisu zanotowane zostały teksty dwóch polskich pieśni maryjnych (fol. 172v): Cesarzewno, królewno niebieska oraz O przenasławniejsza panno czysta. Oba utwory znane były do tej pory z XIX-wiecznego odpisu Bolesława Erzepkiego, a dłuższa wersja drugiego z nich także z odpisu Wacława Aleksandra Maciejowskiego, opublikowanego jeszcze w XIX w. w Petersburgu. Opracowania muzyczne pieśni odnaleziono z kolei w źródłach muzycznych z XVI, XVII i początku XVIII w., m.in. w Tabulaturze Jana z Lublina, w kancjonałach Panien Benedyktynek w Staniątkach, a także w jednej z ksiąg muzycznych warszawskiej Archikonfraternii Literackiej, co świadczy o ich dużej popularności. Obie pieśni przywoływano wielokrotnie w literaturze poświęconej polskiej średniowiecznej poezji i pieśni maryjnej, jednak do tej pory żaden z autorów nie wspomniał o istnieniu najstarszego prawdopodobnie zachowanego przekazu rękopiśmiennego tych tekstów w sekwencjarzu z Biblioteki Narodowej. Zapisane w nim wersje utworów są zaskakująco zbieżne z transliteracją i transkrypcją B. Erzepkiego, można więc przypuszczać, że badacz wykonał odpis na podstawie tego właśnie rękopisu, choć oczywiście nie jest wykluczone, że istniała jeszcze inna, nieodnaleziona do tej pory średniowieczna kopia obu utworów.
Despite long tradition of research on Polish medieval songs, sources that were either unknown or went unmentioned in the literature of the subject are still being unearthed. One such a source is the Dominican sequentiary from the National Library of Poland (shelf mark 8091 III, formerly BN akc. 6477), dated to the late 15th/early 16th centuries, most likely of Silesian provenance. The last page of this manuscript (fol. 172v) contains texts of two Polish Marian songs: Cesarzewno, królewno niebieska (Emperor’s Daughter, Heavenly Princess) and O przenasławniejsza panno czysta (O Most Famous and Pure Virgin). Previously these two songs were only known from a 19th-century copy by Bolesław Erzepki, while a longer version of the latter, copied by Wacław Aleksander Maciejowski, was also published in 19th-century Petersburg. Musical settings of these songs have been found in 16th-, 17th-, and early 18thcentury sources such as the Tablature of Joannes of Lublin, Benedictine Nuns’ Cantionals from Staniątki, and one of the musical volumes of Warsaw’s Literary Confraternity, which testifies to the considerable popularity of these compositions.  Though these songs have frequently been mentioned in writings dedicated to Polish medieval poetry and the Marian song repertoire, none of the authors to date has noted what seems to be the oldest handwritten record of these songs’ texts, contained in the sequentiary from the National Library. The versions recorded in that source bear striking resemblance to Erzepki’s transliteration and transcription, which suggests that he copied them from this particular manuscript.
Źródło:
Muzyka; 2023, 68, 2; 142-150
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Eco, Dante e la semiosi ermetica
Eco, Dante and Hermetic Semiosis
Autorzy:
Fistetti, Francesca
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/579112.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
hermetic semiosis
medieval allegory
Dante’s poetry
Thomas Aquinas
epistemological break
contemporary theories of interpretation
Opis:
This paper focuses on Dante’s centrality in the Umberto Eco’s reflection about persistence over the centuries of the “way of thinking” defined “hermetic semiosis” by the author of The name of the rose, which has affected at considerable lenght many contemporary “reader-oriented” theories and practices. In fact Dante, by contravening the Thomist devaluation of the poetic genre, not only assigned a revealing and mystic-prophetical function to poetry, but also, at the same time, according to Eco, anticipated the “epistemological break” begun with florentine neoplatonism, namely “that mystic text trend which is still continuing today” (Eco 1985).
Źródło:
Zagadnienia Rodzajów Literackich; 2015, 58/116 z. 2; 75-86
0084-4446
Pojawia się w:
Zagadnienia Rodzajów Literackich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krajobraz i krajobrazy w liryce Czesława Miłosza, Friedricha Hölderlina i Johannesa Bobrowskiego
Landscape and Landscapes in The Poetry of Czesław Miłosz, Friedrich Hölderlin and Johannesa Bobrowski
Autorzy:
Fieguth, Rolf
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1179333.pdf
Data publikacji:
2017-12-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
landscape poetry
ancient and post medieval traditions
Sarmatian and Western Europe
World War II
versification styles
liryka krajobrazowa
tradycja antyczna i pośredniowieczna
Europa sarmacka i zachodnia
II wojna światowa
sposoby wierszowania
Opis:
Autor omawia szereg wierszy krajobrazowych Cz. Miłosza z różnych okresów jego twórczości, porównując je z wybranymi utworami wirtemberczyka, F. Hölderlina oraz tylżyckiego poety J. Bobrowskiego. Każdy z nich stale wraca w poezji do krajobrazu dzieciństwa, utraconego nie tylko za sprawą wojny (Miłosz i Bobrowski), ale też przez egzystencjalne wyobcowanie (Hölderlin) i który przyświeca im jako znak ojczyzny niebiańskiej. Hölderlina, Miłosza i Bobrowskiego łączy wspólna opozycja do konwencji wierszowania ich epok i ich literatur ojczystych, a dwu ostatnich ponadto wspólna tęsknota do stron nadniemieńskich. Wojenna poezja Miłosza o równinach mazowieckich dziwnie współbrzmi z „sarmacką” poezją Bobrowskiego, wyrosłą z doświadczeń tego samego okresu. Opisywanie europejskich, a szczególnie amerykańskich krajobrazów przeobraża się u Miłosza w tworzenie krajobrazów mieszanych, amerykańsko-litewskich albo gigantycznie panoramicznych o dobitnych akcentach mitycznych i metafizycznych, które w innych wcieleniach odnaleźć można także u dwu pozostałych poetów. Te paralele i „wspólne miejsca” zawdzięczamy nie tylko eksplicytnym nawiązaniom jednych do drugich, ale również wspólnej tradycji biblijnej, antycznej i pośredniowiecznej oraz wysoce trudnemu, a jednak bliskiemu geograficznie, sąsiedztwu.
The author discusses a number of landscape poems, written by C. Miłosz in different periods of his life, and compares them with selected works of the Suabian F. Hölderlin and of the Tilsit poet J. Bobrowski. Each of them returns frequently to the landscape of his childhood, lost not only by the wars (Miłosz and Bobrowski), but also by existential alienation (Hölderlin). Each of them sees in it a symbol of the heavenly homeland. All three are in an opposition to the conventional versification systems of their times and their national literatures, but Miłosz and Bobrowski are moreover linked by their common longing for their native Neman regions. Miłosz’s war time poetry on the Mazovian plains shows some striking parallels with Bobrowski’s „Sarmatian” poetry stemming from his experiences of the same period. Miłosz’s treatment of European and notably American landscapes leads to a creation of mixed, American-Lithuanian or giant panoramic landscapes bearing distinctly mythic and metaphysical accents, which can be found, in a different set up, also in the other poets. These parallels and ‘common situations’ are not due to some explicit dialogue between them, but to a common Biblical, antique and postmedieval tradition, and also to a highly difficult, but nevertheless geographically close neighbourhood. 
Źródło:
Porównania; 2012, 10; 87-108
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz przyrody w średniowiecznej niemieckiej liryce dworskiej oraz w Księdze natury Konrada von Megenberga
The image of nature in the medieval German court lyric poetry and in Konrad von Megenberg’s Buch der Natur
Autorzy:
Dubrowska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1954032.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
liryka dworska
Minnesang
pieśni
liryka średniowieczna
natura
court lyric poetry
song
medieval lyric poetry
nature
Opis:
On selected examples the author analyzes the concept of nature in the medieval court poetry. German medieval court lyric poetry, identified with love poetry, being the only phenomenon of its kind in the history of literature, surprises one with multitude of forms and themes. Although the motif of nature does not constitute its essence, it still remains its complement, for the image of nature sketched by the poets that emerges from the court poetry is the background of thoughts about love. The article about the image of nature in Konrad von Megenburg's Buch der Natur makes the reader familiar with the first attempt at systematizing the nature written in German.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2004, 52, 4; 59-76
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 21

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies