Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "manor" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Dochodowość starostw goniądzkiego i knyszyńskiego w epoce staropolskiej (XVI–XVIII w.)
Income from the starosties of Goniadz and Knyszyn in the Old Polish era (16th-18th centuries)
Autorzy:
Kwiatkowski, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/44013946.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
dochodowość
królewszczyzna
Knyszyn
Goniądz
kryzys
propinacja
folwark
wieś
miasto
profitability
royal estate
crisis
propination
manor
village
town
Opis:
Celem artykułu jest prezentacja dochodowości starostwa goniądzkiego i knyszyńskiego od XVI do XVIII stulecia. W tekście zwrócono uwagę na różnice w poziomie oraz strukturze wpływów pieniężnych badanych królewszczyzn. Intratność dóbr była zależna od zmieniającej się liczebności jednostek osadniczych, czy klęsk elementarnych. Momentem przełomowym w dziejach dzierżaw okazał się kryzys gospodarczy, związany z wojnami połowy XVII w. Przełożył się on na zubożenie ludności, a w konsekwencji jej migracje i obniżenie wnoszonych opłat. Do połowy XVIII w. sytuacja finansowa uległa poprawie. W dużej mierze wynikało to z zakończenia niszczycielskich konfliktów zbrojnych, co pozwoliło na zwiększenie zamożności królewszczyzn.
The purpose of the article is to present the profitability of the Goniadz and Knyszyn starosties from the 16th to 18th centuries. The text highlights differences in the level and structure of monetary income of the examined royal estates. The profitability of the estates was influenced by the changing size of settlement units or natural disasters. The pivotal moment in the history of the leases was the economic crisis associated with the wars of the mid-17th century. This crisis led to the impoverishment of the population, subsequent migration, and a reduction in the fees paid. By the mid-18th century, the financial situation had improved, largely due to the cessation of destructive armed conflicts, allowing the royal estates to become more prosperous.
Źródło:
Studia Podlaskie; 2023, 31; 183-208
0867-1370
Pojawia się w:
Studia Podlaskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dwory w obrębie wójtostwa Mikołaj w 1721 r.
Residences of the mayor Mikołaj in 1721
Autorzy:
Płonka, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/37506265.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wadowickie Centrum Kultury im. Marcina Wadowity
Tematy:
manor house
Mikołaj
Wierzbowscy
Szembekowie
dwór
Opis:
Mikołaj manor house, together with the last farm buildings, is a remnant of an extensive mayor’s estate, whose name dates back to the 17th century. Meanwhile, within the estate of the Wadowice mayor, there were two manors, which were described in the inventory of this estate in 1721. Thus, the analyzed source is one of the few pieces of evidence for researching the past and appearance of wooden manors around the city of Wadowice. In the article, the author presented the appearance of both manors and compared them with the 18th-century appearance of the surrounding noble manors, in order to provide a synthetic characterization of the manors and noble residences near Wadowice in the 18th century.
Dwór "Mikołaj" wraz z ostatnimi zabudowaniami gospodarczymi jest pozostałością po rozległym majątku wójtostwa, którego nazwa sięga XVII w. Tymczasem na terenie majątku wójtostwa wadowickiego znajdowały się dwa dwory, które zostały opisane w inwentarzu tego majątku w 1721 r. Tym samym analizowane źródło stanowi jeden z nielicznych dowodów pozwalających na zbadanie przeszłości i wyglądu do dworów drewnianych w okolicy Wadowic. W artykule autor przedstawił wygląd obu dworów i porównał je z XVIII-wiecznym wyglądem okolicznych dworów szlacheckich, aby w sposób syntetyczny scharakteryzować dwory i rezydencje szlacheckie pod Wadowicami w XVIII w.
Źródło:
Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny; 2023, 26; 132-149
1505-0181
Pojawia się w:
Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historia dworu i zamku Berezowiec Kmitów Stretowiczów w świetle źródeł pisanych z XVI - pierwszej połowy XVII wieku i badań archeologicznych, część 1
The history of the manor and castle of Berezowiec of the Kmita Stretowicz family in the light of written sources between the 16th and the first half of the 17th centuries, and archaeological research (part 1)
Autorzy:
Wawrzeniuk, Joanna
Poczobut, Natalia
Koledinskij, Leonid
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407291.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Berezowiec
zamek Kmity
źródła historyczne
nowożytność
Kmita manor
historical sources
modernity
Opis:
Na wschód od wsi Berezowiec (w rejonie korelickim, w obwodzie grodzieńskim na Białorusi), nad rzeką Serwecz, znajduje się wzgórze zamkowe, wpisane do rejestru zabytków jako grodzisko z epoki żelaza, średniowiecza i czasów nowożytnych. Dzięki analizie źródeł pisanych oraz genealogicznych, udało się ustalić przynależność zamku i dworu Berezowiec do rodu Kmitów Stretowiczów w okresie od końca XV do XVI wieku. Ponadto ustalono, że w pierwszej połowie XVI wieku nad rzeką Serwecz znajdowały się dwa majątki nazywane Berezowiec. Jedna posiadłość należała do podskarbich z rodziny Sołtanów, a druga do Kmitów Stretowiczów. Wpływ na rozpoczęcie badań na terenie grodziska miała miejscowa legenda mówiąca o tym, że w pobliżu wsi istniał zamek wojewody Kmity. Badania prowadzono w archiwach oraz w terenie, na wzgórzu zamkowym i u jego podnóża. W inwentarzach folwarku i majątku Berezowiec wymienia się domy, budynki gospodarcze i ogrodzenie dworu oraz zabudowania folwarku.
There is a castle hill to the east of the village of Berezowiec (Karelichy region, Grodno district, Belarus), on the Servech River, entered in the register of monuments as a stronghold from the Iron Age, the Middle Ages, and modern times. By analysing written and genealogical sources, it has beeen possible to establish that the Berezowiec castle and manor belonged to the Kmita Stretowicz family between the late 15th and 16th centuries. In addition, it can be demonstrated that in the first half of the 16th century, on the Servech River, there were two estates called Berezowiec. One estate belonged to treasurers of the Sołtan family, and the other to the Kmita Stretowicz family. The initiation of the research in the hillfort was influenced by a local legend, according to which there was a castle near the village of voivode Kmita. The research was conducted both in the archives and in the field, on the top of the hill and at its the foot. The inventories of the farm and the Berezowiec estate include houses, outbuildings, the manor fence, and farm buildings.
Źródło:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2023, 30, 2; 166-181
1232-1575
Pojawia się w:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Organizacja struktur parafialnych w dwudziestoleciu międzywojennym na przykładzie parafii pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w Ostrówku
Organisation of parish structures in the interwar period on the example of the parish of Our Lady of Częstochowa in Ostrówek
Организация приходских структур в межвоенный период на примере прихода Ченстоховской Богоматери в Острувке
Autorzy:
Filipowicz, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27324489.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie
Tematy:
Czemierniki
Ostrówek
Ostrówek Kolonia
Leszkowice
Kamienowola
kościół pw. M. B. Częstochowskiej
cerkiew
parafia
probostwo
dwór
gospodarstwo kościelne
plebania
dom parafialny
bp Marian Leon Fulman
Michał Szymona
Bohdan Kelles-Krauze
Aleksander Gruchalski
hrabia Raczyński
Kazimierz Chromiński
ks. Stanisław Abramowicz
ks. Jan Kalicki
Orthodox church
parish
rectory
manor
church household
parish house
Bishop Marian Leon Fulman
Count Raczyński
Priest Stanisław Abramowicz
Priest Jan Kalicki
Our Lady of Częstochowa Church
Чемерники
Острувек
Острувек Колония
Лешковице
Каменовола
костел Ченстоховской Богоматери
церковь
приход
дом приходского священника
усадьба
церковная ферма
плебания
приходской дом
епископ Мариан Леон Фульман
Михал Шимона
Богдан Келлес-Краузе
Александр Грухальский
граф Рачиньский
Казимеж Хроминский
священник Станислав Абрамович
священник Ян Калицкий
Opis:
Od czasu powstania diecezji lubelskiej w roku 1805 znaczący rozwój sieci parafialnej nastąpił dopiero w latach 1918–1939. Niemal wszystkie miasteczka położone na tym obszarze stanowiły siedzibę parafii, zazwyczaj dla kilkunastu okolicznych wsi. Nowe ośrodki parafialne powstawały głównie z potrzeby oraz inicjatywy miejscowej ludności i kolatorów. Potrzeba tworzenia struktur parafialnych w małych miejscowościach, szczególnie na wsiach, wynikała głównie z występujących często trudności duszpasterskich np. znaczną odległością do pokonania w celu wzięcia udziału w nabożeństwach niedzielnych i nie tylko. To właśnie miejscowa społeczność najbardziej odczuwała potrzebę utworzenia nowych struktur parafialnych, chcąc ułatwić sobie dostęp do praktyk religijnych, nauki dzieci w szkołach przyparafialnych, zaś duszpasterzom usprawniło to znacznie pracę. Ludność wskazywała także miejsce, w którym powstawała parafia. Przykładem jest wieś Ostrówek, w której dzięki zaangażowaniu społeczeństwa w proces inwestycyjny w sferze organizacji gospodarstw kościelnych w 1921 r. erygowano parafię pw. M.B. Częstochowskiej po uprzednim zabezpieczeniu w pierwszej kolejności domu dla kapłana, budynków ekonomicznych i ziemi, na której wzniesiono świątynię. Kwerenda źródłowa objęła zasoby Archiwum Archidiecezjalnego w Lublinie, Archiwum Państwowego w Lublinie, Archiwum Lubelskiego, archiwum parafii pw. M.B. Częstochowskiej w Ostrówku, akta Sądu Rejonowego w Lubartowie – Wydział Ksiąg Wieczystych. Folwark Ostrówek, archiwum rodziny Szymona i Abramek. W archiwaliach tych cenną dokumentację stanowiły np. rękopisy, protokoły powizytacyjne, starodruki, projekty architektoniczne, fotografie, które wykorzystano w artykule.
Since the establishment of the diocese of Lublin in 1805, a significant development of the parish network took place only in the years 1918–1939. Almost all small towns in this area served as the seat of a parish, usually for several surrounding villages. New parishes were being established mainly based on the need and initiative of local people and donors. The need to create parish structures in small towns, especially in the villages, was mainly due to the pastoral challenges, for example having to cover long distances in order to participate in a Sunday service. It was the local community that felt the greatest need for establishing new parish structures, wishing to facilitate access to religious practice, children's education in parochial schools, whereas pastoral work was greatly improved. People would choose placement for a new parish. Ostrówek village is a great example of such a situation, where thanks to public involvement in investment in 1921 the parish of Our Lady of Częstochowa was established. This was preceded by securing a house for the priest, utility buildings and the land on which the temple was erected. The source search included the resources from Archdiocesan Archive in Lublin, the National Archive in Lublin, the Lublin Archives, the archives of the parish of Our Lady of Częstochowa in Ostrówek, records from District Court in Lubartów – Land and Mortgage Register. Ostrówek estate – Szymon and Abramek family archive. These archives contained valuable documentation, e.g. manuscripts, visitation reports, old prints, architectural designs, and photographs, which were used in the article.
Несмотря на то, что Люблинская епархия была основана еще в 1805 г., значительное развитие ее приходской сети произошло только в 1918–1939 гг. Почти все местечки, расположенные в этой области, были одновременно центрами приходов, обычно для нескольких десятков близлежащих деревень. Новые приходские центры создавались, преимущественно, согласно потребностям и по инициативе местного населения и колаторов. Необходимость создания приходских структур в небольших селениях, особенно в деревнях, была вызвана, главным образом, часто имеющими место пастырскими трудностями, например, необходимостью преодолевать значительные расстояния для участия в воскресных службах и не только. Именно местное сообщество больше всего ощущало потребность в создании новых приходских структур, желая облегчить себе доступ к религиозной практике и образованию детей в приходских школах, что, в свою очередь, делало работу пастырей намного более эффективной. Население также определяло место основания прихода. Примером может служить деревня Острувек, где благодаря участию общества в инвестиционном процессе в области организации церковного хозяйства, в 1921 г. был основан приход Ченстоховской Богоматери. В первую очередь были построены дом для священника, хозяйственные постройки и отведена земля, на которой позже был построен храм. Поиски источников охватили фонды Архиепископского архива в Люблине, Государственного архива в Люблине, архива прихода Ченстоховской Богоматери в Острувке, акты Окружного суда в Любартове – Отдел земельного и ипотечного реестра. Фольварк Островек, архива семей Шимона и Абрамек. В этих архивах ценную документацию составляли, например, рукописи, протоколы визитаций, старопечатные книги, архитектурные проекты, фотографии. Все это было использовано в данной статье.
Źródło:
Bibliotekarz Lubelski; 2023, 66; 99-116
0137-9895
Pojawia się w:
Bibliotekarz Lubelski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A contemporary method of activating manor complexes on the example of Pisary village
Współczesna metoda aktywizacji zespołów podworskich na przykładzie wsi Pisary
Autorzy:
Byś, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2124679.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie
Tematy:
Pisary
adaptation
manor complex activation
tourism
adaptacja
aktywizacja założeń dworskich
turystyka
Opis:
In Poland, manor complexes are a reminder of the country’s history, identity and culture. Their activation is necessary to save them from being forgotten. The aim of the conceptual design presented in this paper is to determine the adaptability of the area at the former manor granary in the village of Pisary, located in the municipality of Zabierzów in the Małopolskie Voivodeship. The planned activities are meant to transform the area for agritourism purposes and make it available to both visitors and residents of the municipality. The changes in the selected area over the centuries were traced with analytical methods involving field research. Based on the opportunities offered by the surrounding landscape parks, potential uses of the area were also identified. In addition, efforts were made to symbolically merge the manor estate, the structure of which had been upset by the land parcelling. As a result of the analyses, three main zones were delineated, namely the recreation, educational and service zones. The project includes an adaptation of historic buildings for agritourism purposes together with accompanying services. In the conceptual design, the picturesque courtyard was developed into a multifunctional centre at a historic site with accompanying infrastructure. The terrain and natural conditions were utilised to create tourist attractions, providing active recreation. The centuries-old park, for example, has been made more suitable for walking and admiring the local fauna and flora. These interventions have enhanced the high landscape values of the site, ensuring that it meets the needs of contemporary visitors. This project shows how an attractive and welcoming facility can be created with little interference and in respect of the history of the site. This project is an example of how to use natural, geological, landscape and historical values to design an interesting point on the tourist map of the municipality.
Założenia podworskie stanowią w Polsce pamiątkę dawnych dziejów kraju, jego tożsamości i kultury. Aby uchronić je od zapomnienia, konieczna jest ich aktywizacja. Celem projektu koncepcyjnego ujętego w niniejszej pracy, jest określenie możliwości adaptacyjnych terenu przy dawnym spichlerzu dworskim we wsi Pisary znajdującej się w gminie Zabierzów w województwie Małopolskim. Projektowane działania mają na celu przekształcenie terenu na cele agroturystyczne oraz udostępnienie go przyjezdnym oraz mieszkańcom gminy. Przy pomocy metod analitycznych związanych z badaniami terenowymi, prześledzono zmiany zachodzące na wybranym obszarze na przestrzeni wieków. Określono również potencjalne wykorzystanie obszaru, bazując na możliwościach jakie dają okoliczne tereny parków krajobrazowych. Dodatkowo podjęto próbę symbolicznego scalenia majątku podworskiego, którego struktura w wyniku parcelacji gruntów została zachwiania. Wyniki analiz pozwoliły na wytyczenie trzech głównych stref, mianowicie strefy rekreacyjnej, edukacyjnej i usługowej. Projekt zakłada adaptację zabytkowych obiektów do celów agroturystycznych wraz z towarzyszącymi im usługami. W projekcie koncepcyjnym zagospodarowano malowniczy dziedziniec na wielofunkcyjne centrum zabytkowego założenia wraz z towarzyszącą mu infrastrukturą. Wykorzystano ukształtowanie terenu i uwarunkowania przyrodnicze do stworzenia atrakcji turystycznych, zapewniających aktywną rekreację. Przystosowano wiekowy park do spacerów i podziwiania miejscowej fauny i flory. Wysokie walory krajobrazowe zostały uwydatnione, a teren przystosowany do wymagań współczesnych odbiorców. Projekt ten przedstawia jak przy niewielkiej ingerencji można stworzyć obiekt atrakcyjny i przyjazny z poszanowaniem historii miejsca. Omówiony projekt jest przykładem obrazującym jak w wyniku wykorzystania walorów przyrodniczych, geologicznych, krajobrazowych i historycznych, można stworzyć ciekawy punkt na turystycznej mapie gminy.
Źródło:
Geomatics, Landmanagement and Landscape; 2022, 2; 7--18
2300-1496
Pojawia się w:
Geomatics, Landmanagement and Landscape
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Codzienne sprawy w kręgu dworu Marii z Kątskich Potockiej (zm. 1768). Zarys problemu na podstawie korespondencji kierowanej do starościny lwowskiej w latach 1765-1766
Day-to-day affairs at the court of Maria Kątska Potocka (d. 1768). Outline of the problem on the basis of correspondence addressed to the starostess of Lviv in the years 1765-1766
Autorzy:
Kicińska, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2175084.pdf
Data publikacji:
2022-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
dwór szlachecki
codzienność
kultura szlachecka
Rzeczpospolita
XVIII wiek
manor house
daily
noble culture
Polish-Lithuanian Commonwealth
18th century
Opis:
Maria z Kątskich Potocka (1722-1768), starościna lwowska, to postać nietuzinkowa. Uznawana jest za prekursorkę polskiego oświecenia, bibliofilkę oraz mecenaskę sztuki. Dziedziczka ogromnej fortuny po Kątskich, Denhoffach i Szczukach, która stała się podstawą późniejszej potęgi ekonomicznej rodu Potockich. Była żoną Eustachego Potockiego (1720-1768), wraz z którym prowadziła rozległą działalność gospodarczą i patronacką. Wciąż jednak niewiele wiadomo na temat życia codziennego na dworze Potockiej. Stąd w artykule uwaga skupiona została na zaprezentowaniu jej aktywności, głównie w sferze zarządu nad rozległymi dobrami, wychowania i wykształcenia dzieci, czy też działalności fundatorskiej. Czynniki te kreowały jej codzienność.
Maria Potocka née Kątska (1722-1768), starostess of Lviv, is an extraordinary figure. She is considered a precursor of the Polish Enlightenment, a bibliophile, and an art patroness. She inherited a huge fortune of the Kątski, Denhoff, and Szczuka families, which became the foundation of the Potocki family’s later economic power. Together with her husband, Eustachy Potocki (1720-1768), she was engaged in large-scale business and patronage activities. Still, little is known about daily life at the Potocki manor. Therefore, the article focuses on presenting her activities, especially in the areas of managing her extensive estates, raising and educating her children, and charitable activities. These factors created her everyday life.
Źródło:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2022, 29, 2; 162-177
1232-1575
Pojawia się w:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Drewniane dwory Sokólszczyzny. Historia i stan zachowania
Wooden manors of the Sokółka region: history and state of preservation
Autorzy:
Bazydło, Angelika
Drozdowski, Bartosz
Głódź, Natalia
Sulima, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2171907.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
Podlasie
drewniany dwór
tożsamość
wooden manor house
identity
Opis:
Historycznie zamieszkiwane przez szlachtę i ziemiaństwo drewniane dwory, o charakterystycznej architekturze z wysuniętym przed lico portykiem kolumnowym i dachem krytym gontem, stały się wyróżnikiem polskiego krajobrazu kulturowego, a ponadto symbolem poczucia tożsamości i tradycji narodowych. Ich sytuacja uległa jednak zmianie po wybuchu II wojny światowej. Przez wiele lat były siedzibami PGR-ów, co znacznie pogorszyło ich kondycję. Lata zaniedbań doprowadziły większość do ruiny, a brak środków finansowych na remont pogarsza stan techniczny niektórych z nich. Na terenie województwa podlaskiego zachowało się około 40 drewnianych dworów, w tym 9 na terenie powiatu sokólskiego. Na podstawie materiałów źródłowych i badań terenowych dworów z Bobry Wielkiej, Łosośnej Małej i Lebiedzina artykuł prezentuje ich przemiany urbanistyczno-architektoniczne na przestrzeni lat oraz stan aktualny.
Historically inhabited by the nobility, wooden manor houses have a characteristic architecture with symmetrical divisions both inside and on the facade, a column portico protruding from its face and a shingled roof, that have become a distinctive feature of the Polish cultural landscape as well as a symbol of national identity, customs, and traditions. However, their situation changed after the outbreak of the Second World War. For many years, they were the seats of state-owned farms, which significantly worsened their condition. Years of neglect led most to ruin, and the lack of funding for their renovation or modernization have worsened their structural condition. About forty wooden manor houses have survived to this day in the Podlasie Voivodeship, and nine of them are located in the region of Sokółka. Based on source materials and field studies conducted on the manors of Bobra Wielka, Łosośna Mała, and Lebiedzin, the article below presents the urban and architectural transformations that have taken place over the years and the buildings’ current state.
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2022, 71; 121--136
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność organizacyjna i społeczna ziemianina Franciszka Łubieńskiego
Autorzy:
Płonka, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27311700.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Franciszek Łubieński
landowner
manor house in Stryszów
school
ziemianin
dwór w Stryszowie
szkoła
Opis:
Franciszek Marian Adam Łubieński (1859–1915) appeared in the land of Stryszów in 1886, after marrying Rozalia née Gorczyńska. He subsequently changed the image of a landowner living in the local manor house, which developed over the centuries in the eyes of Stryszów citizens. Łubieński abandoned his university career, devoting himself to his family and rural community, for which he tried to build a new school building, initiated the establishment of Kółko Rolnicze (Agricultural Circle), and provided new jobs. His commitment and pro-social activities were shared by his wife Rozalia, and with time also each of their children. From 1886, the manor house in Stryszów was a meeting place for the owners of the village with peasants, who increasingly being invited there as members of local theater, women’s and Catholic communities.
Źródło:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2022, 14; 58-75
2450-4475
Pojawia się w:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historia przekształceń wieńcowego dworu w Koźniewie Wielkim od XVIII do końca XX wieku w świetle badań architektonicznych
History of the transformations of a log manor house in Koźniewo Wielkie between the eighteenth century and the end of the twentieth century in the light of architectural research
Autorzy:
Warchoł, Artur
Zawałeń, Eugeniusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2146327.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
Koźniewo Wielkie
architektura drewniana
badania architektoniczne
architektura Mazowsza
dwory barokowe
wooden architecture
architectural research
architecture of Masovia
Baroque manor houses
Opis:
Celem opracowania jest rekonstrukcja historii budowlanej i przekształceń drewnianego dworu w Koźniewie Wielkim na północnym Mazowszu, w oparciu o przeprowadzone w roku 2020 badania architektoniczne zabytku. W ich wyniku uzupełniono wiedzę o czasie budowy dworu i jego późniejszych przekształceniach oraz rozpoznano użyte techniki budowlane. W trakcie badań ustalono, że budynek dworu zbudowano około 1780 dla chorążego raciąskiego Antoniego Zielińskiego. Do chwili obecnej zachowana jest większość pierwotnej struktury budowlanej ścian, stropów i konstrukcji dachowej obiektu oraz jego charakterystyczna bryła nakryta wyniosłym dachem łamanym. W końcu XIX wieku dwór przebudowano dla warszawskiego kupca pochodzenia żydowskiego Dawida Buchwajtza. Wykonano wówczas facjaty w partii dachu oraz bogatą dekorację snycerską elewacji o stylistyce neobarokowej. Przeprowadzone badania dworu umożliwiły uzyskanie wielu cennych informacji o jednym z najciekawszych przykładów drewnianej, barokowej architektury dworskiej na Mazowszu.
The objective of this paper is to present a reconstruction of the construction and transformation history of the manor house in Koźniewo Wielkie in northern Mazovia, based an architectural investigation of the building performed in 2020. As a result of this investigation, gaps in the knowledge about the period of the manor house’s construction and its later alterations were filled and the construction techniques used were identified. The investigation found that the manor house building was constructed around 1780 for Raciąż chorąży Antoni Zieliński. The majority of the original structure of the walls, ceilings and roof truss of the building survived, as did its distinctive massing, covered with an impressive combination roof. Towards the end of the nineteenth century, the manor house was remodeled for Warsaw-based trader of Jewish descent, Dawid Buchwajtz. This period saw the construction of dormers in the roof and of rich woodwork décor in the facade in the Baroque Revival style. The investigation of the manor allowed for the procurement of valuable information about one of the most interesting specimens of wooden Baroque manorial architecture in Mazovia.
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2022, 69; 109--125
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miejsca obrad sejmików i zjazdów szlacheckich powiatu nowogródzkiego
Places of Debates of Dietines (Sejmiks) and Other Noble Assemblies of the Nowogródek Poviat
Autorzy:
Radaman, Andrei
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27290215.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
dietines (sejmiks)
Nowogródek (Novgorodok) Voivodeship (Palatinate, Province)
castle
manor house
church building
dietine (sejmik) chamber
sejmiki
województwo nowogródzkie
zamek
dwór hospodarski
kościół
izba sejmikowa
Opis:
Przedmiotem artykułu są lokalizacje, w których odbywały się zgromadzenia szlacheckie (zjazdy i sejmiki) w powiecie nowogrodzkim Wielkiego Księstwa Litewskiego. Jest to zagadnienie ważne, gdyż ukazuje ono w praktyce rolę i miejsce sejmiku w systemie ustrojowym Rzeczypospolitej Obojga Narodów nawet sejm walny, który był najważniejszym organem Rzeczypospolitej nie posiadał własnego budynku obrad, tym bardziej jest to widoczne w organizacji lokalnych zgromadzeń szlacheckich. Mamy więc do czynienia z adaptacją istniejących możliwości do wymogów życia sejmikowego w Wielkim Księstwie Litewskim po unii lubelskiej z 1569 r. Dzieje sejmików nowogrodzkich dają przykład sytuacji, w której szlachta powiatowa sama od początku istnienia instytucji sejmiku tworzyła przestrzeń do sejmikowania i przestrzenie szlacheckiego samorządu, budując sobie pomieszczenia sejmikowe i sądowe. To jest jeden z nielicznych w skali Rzeczypospolitej takich przykładów, który mieści się w konsekwencji w szeroko pojętej archeologii prawnej, i jest oznaką ogromnej dojrzałości szlachty nowogrodzkiej. Artykuł porusza również rożne kwestie organizacji obrad sejmików i zjazdów szlachty powiatu nowogrodzkiego.
The subject of the article is the locations in the Nowogrodek (Novgorodok) poviat (district) where noble gatherings were held. This is an important issue as it highlights the role and place of the dietinies (sejmiks) in the political system of the Polish-Lithuanian Commonwealth. Even the Sejm, which was the most important organ of the Polish-Lithuanian Commonwealth, did not have its own meeting building, which is all the more evident in the organization of local noble assemblies. So we are dealing with the adaptation of the existing possibilities to the requirements of sejmik life. The article also touches upon another issue concerning the organization of dietinies (sejmiks) and other meetings of the Nowogrodek poviat (district) nobility. The history of the Nowogrodek dietinies (sejmiks) is an example of a case in which the nobility themselves, from the very beginning of the sejmik allocated quarters for sejmik and noble self-government spaces, building sejmik and court rooms for themselves. This is one of the few such examples in the Polish-Lithuanian Commonwealth and a sign of the great maturity of the Nowogrodek nobility. Consequently, this example is included in broadly understood legal archeology.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2022, 21, 1; 75-115
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szlachcic na funkcyi”. Inwentarze ruchomości Władysława Charczowskiego jako świadectwo zmian mentalnych i kulturowych wśród szlachty w XVIII wieku
“A nobleman on function.” Wladyslaw Charczowski’s inventories of movable property as a testimony to mental and cultural changes in the 18th century
Autorzy:
Popiołek, Bożena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2175087.pdf
Data publikacji:
2022-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
dwór szlachecki
inwentarze ruchomości
kultura szlachecka
Rzeczpospolita
XVIII wiek
manor house
movable property inventories
noble culture
Polish-Lithuanian Commonwealth
18th century
Opis:
Artykuł poświęcony jest przemianom w kulturze i mentalności osiemnastowiecznej szlachty polskiej na przykładzie inwentarzy ruchomości Władysława Charczowskiego, kasztelanica słońskiego. Proces budowania kariery urzędniczej zamożnego szlachcica widoczny jest w przemianach jego otoczenia – zawartym związku małżeńskim, kreowaniu dworu, jednaniu stronników czy budowaniu prestiżu poprzez kosztowne zakupy. Zachowane regestry zakupów, rachunki, inwentarze majętności, rozliczenia ze służbą ukazują skomplikowany proces wspinania się szlachcica po drabinie zależności społecznych, tworzenia własnego otoczenia, a w ślad za tym politycznej kariery przerwanej przedwczesną tragiczną śmiercią Władysława Charczowskiego.
The article is devoted to the changes in the culture and mentality of the eighteenth-century Polish nobility on the example of the property inventories of Władysław Charczowski, the son of castellan of Słońsk. The process of building a clerical career of a wealthy nobleman can be seen in the transformation of his environment - his marriage, the creation of a manor, recruitment of supporters and building prestige through expensive purchases. The preserved purchase registers, bills, property inventories, settlements with servants show us the complicated process of a nobleman climbing the ladder of social dependence, creating his own environment, and thus a political career, interrupted by the untimely tragic death of Władysław Charczowski.
Źródło:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2022, 29, 2; 199-217
1232-1575
Pojawia się w:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
XVI-wieczny dwór obronny w Zgłobniu i jego nowa funkcja – Regionalna Składnica Zabytków Archeologicznych jako nowy oddział Muzeum Okręgowego w Rzeszowie
The 16th-century fortified manor in Zgłobień and its new function – the Regional Storehouse of Archaeological Artefacts as a new affiliated branch of the District Museum in Rzeszów
Autorzy:
Bober, Monika
Ligoda, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2053546.pdf
Data publikacji:
2022-06-03
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Muzeum Okręgowe w Rzeszowie
Tematy:
Zgłobień
Renaissance manor house
granary
storehouse of archaeological artefacts
museum
Opis:
The text aims to present the history of the 16th-century manor, which was rebuilt into a granary at the beginning of the 19th century, as well as to show the results of research work carried out there and the revitalization process of the building. The ongoing renovation and construction works, which started over 10 years ago, led to establishing a new regional branch of the District Museum in Rzeszów – the Regional Storehouse of Archaeological Artefacts in Zgłobień.
Źródło:
Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego; 2021, 42; 201-214
0137-5725
Pojawia się w:
Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
War losses: a three-volume publication of the Museum of Gdańsk
Straty wojenne – trzytomowa publikacja Muzeum Gdańska
Autorzy:
Chodyński, Antoni Romuald
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1932672.pdf
Data publikacji:
2021-06-16
Wydawca:
Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
Tematy:
culture losses following WW II
Gdańsk
Main City Town Hall
Artus Manor
Uphagen House
straty kultury po II wojnie światowej
Ratusz Głównego Miasta
Dwór Artusa
Dom Uphagena
Opis:
Released in three separate volumes, the publication continues the Polish museology series published for several years now and related to the losses incurred as a result of WW II within the borders of today’s Republic of Poland. The Preface to Volume I on the war losses of the Town Hall of the Main City of Gdańsk by the Director of the Museum in Gdańsk Waldemar Ossowski, contains reflections essential for the discussed issue. The three-volume series opens with the War Losses of the Town Hall of the Main City of Gdańsk (Vol. I). Briefly, the most essential facts have been highlighted in the story of its raising, and the functions of the major Town Hall interiors, both sumptuous and serving as offices, have been described: the Grand Hallway, the Grand Room called Red or Summer Room, the Small Room of the Council called Winter Room, the Grand Room of the City Council, the Treasury, and the Deposit Room. In the final months of WW II, Gdańsk lost about 80% of its most precious historic substance within the Main City. As early as in April 1945, the search for and the recovery of the dispersed cultural heritage began. War Losses of the Artus Manor and the Gdańsk Hallway in Gdańsk (Vol. 2) begins with a sepia photograph from 1879. As of October 1943 to January 1945, the following took place: dismantling together with signing and numbering of the objects, packing into wooden chests, and evacuation to several localities outside Gdańsk. It has already been ascertained that as early as in mid-June 1942, some dozen of the most precious historic monuments were evacuated from the Artus Manor, of which several items have not been recovered: late- -mediaeval paintings (Boat of the Church, Siege of Marienburg, Our Lady with Child, and Christ, Salvator Mundi), several elements from the four sets of tournament armours from the section of the Brotherhood of St Reinold, the sculpture Saturn with a Child, the sculpture group Diana’s Bath and Actaeon’s Metamorphosis, as well as some dozen elements of the décor of the Grand Hall. All these historic pieces were transferred to the village of Orle (Germ. Wordel) on the Sobieszewo Island on 16 June 1942. Only fragments of tournament armours have been recovered: they were found at various locations under the circumstances hard to clarify many years later. The most extensive war losses have been presented for the Uphagen House (Vol. 3). The majority of the gathered art works, the interior equipment and usable objects essential in the burgher’s tenement house transformed into a museum in the early 20th century have not been found, thus they have not returned to their original location.
Publikacja – w trzech osobnych tomach – kontynuuje w polskim muzealnictwie wydawaną od kilku lat serię dotyczącą strat powstałych w wyniku II wojny światowej w obecnych granicach Rzeczypospolitej. Przedmowa do tomu pierwszego strat wojennych Ratusza Głównego Miasta w Gdańsku, pióra dyrektora Muzeum Gdańska Waldemara Ossowskiego, zawiera istotne dla problemu refleksje. Serię trzech tomów otwierają Straty wojenne Ratusza Głównego Miasta w Gdańsku (t. 1). W sposób skrótowy, z wypunktowaniem najistotniejszych faktów, opisano w nim historię budowy, funkcje głównych pomieszczeń ratuszowych, zarówno reprezentacyjnych, jak i mieszczących urzędy: Wielkiej Sieni, Wielkiej Sali zwanej Czerwoną lub Letnią, Małej Sali Rady zwanej Zimową, Wielkiej Sali Wety zwanej Salą Rady Miasta, Kamlarii, Sali Depozytowej. W końcowych miesiącach II wojny światowej Gdańsk w granicach Głównego Miasta stracił około 80% najcenniejszej substancji zabytkowej. Już w kwietniu 1945 r. rozpoczęto poszukiwania i zwózkę rozproszonego dziedzictwa kulturowego. Straty wojenne Dworu Artusa i Sieni Gdańskiej w Gdańsku (t. 2) otwiera sepiowana fotografia z 1879 roku. Od października 1943 do stycznia 1945 r. odbywały się: demontaż ze znakowaniem i numerowaniem obiektów, pakowanie w drewniane skrzynie i ewakuacja do kilku miejscowości poza Gdańskiem. Wiadomo, że już w połowie czerwca 1942 r. ewakuowano z Dworu Artusa kilkanaście najważniejszych zabytków, z których dotąd nie znaleziono obrazów późnośredniowiecznych (Okręt Kościoła, Oblężenia Malborka, Madonna z Dzieciątkiem i Chrystus – Salvator Mundi), kilku elementów z 4 kompletów uzbrojenia turniejowego znad Ławy św. Rajnolda, rzeźby Saturn z dzieckiem, grupy rzeźbiarskiej Kąpiel Diany z metamorfozą Akteona, kilkudziesięciu elementów wystroju Wielkiej Hali. Wymienione zabytki przewieziono 16 czerwca 1942 r. do wsi Orle (niem. Wordel) na Wyspie Sobieszewskiej. Odzyskano jedynie fragmenty zbroi turniejowych, które w okolicznościach trudnych dziś do wyjaśnienia po wielu latach znajdowane były w różnych miejscach. Najobszerniejszy jest katalog strat wojennych Domu Uphagena (t. 3). Większości znajdujących się tam dzieł sztuki, wyposażenia wnętrz i przedmiotów użytkowych niezbędnych w kamienicy mieszczańskiej przekształconej na początku XX w. w muzeum nie odnaleziono, wiec nie powróciły dotąd na miejsce swego pierwotnego przeznaczenia.
Źródło:
Muzealnictwo; 2021, 62; 93-99
0464-1086
Pojawia się w:
Muzealnictwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Datowanie wielkopolskich siedzib ziemiańskich na podstawie potencjału informacyjnego pruskich ksiąg podatku budynkowego (Gebäudesteuerrollen, Gebäudebücher)
Dating of Landowners’ Estates in the Greater Poland Region on the Basis of the Information Potential of Prussian Building Tax Books (Gebäudesteuerrollen, Gebäudebücher)
Autorzy:
Mikulski, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20874560.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
dwór
pałac
kataster
kataster budynkowy
datowanie zabytków
Wielkopolska
manor house
palace
cadastre
building cadastre
Greater Poland
dating of historical buildings
Opis:
Siedziby ziemiańskie odegrały istotną rolę w ukształtowaniu krajobrazu architektonicznego Wielkopolski. Datowanie ich budowy, przebudowy bądź rozbudowy jest stosunkowo trudne. Nierzadko zapisy dotyczące historii obiektu opierają się na sformułowaniach typu: druga połowa XIX wieku, początek XX wieku, lata 20. XX wieku. Interesujący w tym względzie, choć słabo rozpoznany przez badaczy, jest zbiór ksiąg podatku budynkowego (niem. Gebäudesteuerrollen, Gebäudebücher), wchodzący w skład zasobu pruskich materiałów katastralnych. Dokumentacja ta powstała w 1865 roku i zachowała ciągłość przez blisko 80 kolejnych lat. W artykule omówiono znaczenie podatku budynkowego oraz charakterystykę archiwalną zebranej dokumentacji. Celem badań było ustalenie przydatności ksiąg podatku budynkowego do datowania siedzib ziemiańskich. Zagadnienie to rozpoznano dwojako. Identyfikując konstrukcję i metodykę prowadzenia ksiąg, stwierdzono ich wysoki potencjał informacyjny w zakresie możliwości określania czasu i sposobu kształtowania bryły siedzib. Wyniki badań z zebranego materiału źródłowego skonfrontowano zaś z powszechnie przyjętymi datami powstania wielkopolskich siedzib ziemiańskich. W większości przypadków przeprowadzona weryfikacja uzupełniła, doprecyzowała, a niekiedy podważyła dotychczasowy stan wiedzy. Badania przeprowadzono na dokumentacji dotyczącej 68 obszarów dworskich, skupionych na jednym obszarze w centralnej Wielkopolsce.
Landowners’ estates played an important role in shaping the architectural landscape of the Greater Poland (Wielkopolska) region. Dating their construction, reconstruction, or extension is relatively difficult. Often records concerning the history of the estate are based on phrases such as: the second half of the 19th century, the early 20th century, the 1920s. The collection of building tax books (Gebäudesteuerrollen, Gebäudebücher in German), which is a part of Prussian cadastral materials, is interesting in this respect, although poorly recognised by researchers. These records were created in 1865 and maintained their continuity for nearly 80 consecutive years. This paper discusses the significance of the building tax and the archival characteristics of the documentation collected. The purpose of this research was to determine the usefulness of building tax books for dating landowners’ estates. This issue was recognised in two ways. By identifying the construction and methodology of the books, it was found that they had a high informational potential to determine the time and manner of shaping the bodies of residences. The results of research from the collected source material were confronted with the commonly accepted dates of creation of the Greater Poland landowners’ estates. In most cases, the conducted verification complemented, clarified and sometimes challenged the existing state of knowledge. The research was carried out on documentation concerning 68 manor areas, concentrated in one area in the central Greater Poland region.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2021, 2; 217-247
0029-8247
2956-6606
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena zdolności rewitalizacyjnej wybranego obiektu zabytkowego na przykładzie dworu w Klicach
The evaluation of a revitalization and renovation capacity of a selected historic object with development on the example of the manor house in Klice
Autorzy:
Salamonowicz, Michał
Miklińska, Julia
Balcerkiewicz, Daria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1848325.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
PWB MEDIA Zdziebłowski
Tematy:
rewitalizacja
renowacja
obiekt zabytkowy
ocena
zdolność rewitalizacyjna
Klice
dwór
revitalization
renovation
historic building
evaluation
revitalization capacity
manor
Opis:
Celem artykułu jest przybliżenie zagadnień związanych z rewitalizacją i renowacją obiektów zabytkowych poprzez pokazanie procesu oceny zdolności rewitalizacyjnej oraz renowacyjnej zabytkowego dworu w Klicach na Mazowszu Północnym. W artykule zostały omówione podstawowe definicje związane z całym procesem - technicznym, a także społeczno-kulturowym. W dalszej części przedstawiono wyniki badań oraz propozycje funkcji wybranego budynku zabytkowego.
The aim of this article is to introduce the issues related to the revitalization and renovation of historic buildings by showing the process of evaluating the revitalization and renovation capacity of the historic manor house in Klice in Northern Mazovia. The article discusses basic definitions related to the entire process - technical and socio-cultural. In the following part results of the research and proposed functions of the selected historic building are presented.
Źródło:
Builder; 2021, 25, 5; 34-39
1896-0642
Pojawia się w:
Builder
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies