Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "lutherans" wg kryterium: Temat


Tytuł:
The Lesser Poland version of Silesian folk costume. Attitudes towards the Cieszyn folk costume displayed by regionalists east of the Biała River in the 21st century
Małopolska wersja stroju śląskiego. Postawy wobec stroju cieszyńskiego wśród regionalistów po prawej stronie rzeki Białej w XXI w.
Autorzy:
Król, Tymoteusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/46177973.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
folk costume
heritage
Lesser Poland
Cieszyn Silesia
borderlands
Lutherans
strój ludowy
dziedzictwo kulturowe
Małopolska
Śląsk Cieszyński
pogranicze
luteranie
etnologia i antropologia kulturowa
Opis:
The Cieszyn folk costume, also referred to as the Silesian or the Valachian costume, is an important element of the cultural heritage of Cieszyn Silesia. It has been analysed in many academic and popular publications, both in terms of its material aspect and its role within the society. Thus far, however, authors focused on the region of Cieszyn Silesia in its historical borders, while in the early 20th century the Cieszyn folk costume could also be seen in what is now the Bestwina, Wilamowice and Brzeszcze communes, historically belonging to the region of Lesser Poland. Nowadays, it is worn for church ceremonies, as well as by members of folk dance and song ensembles and Rural Housewives Associations from the area. In some localities, there have been initiatives to replace the Cieszyn folk costume with others, e.g. the so-called lachowski (Lachy) attire, which used to be worn in the region and is associated with the cultural heritage of western Lesser Poland. The aim of this article is to analyse the various attitudes towards the Cieszyn folk costume as part of the heritage of western Lesser Poland. Some see it as a source of pride, others, as unwanted heritage. The analysis is based on interviews with local activists coupled with field observation and examination of photographic documentation available on the Internet.
Strój cieszyński, zwany też śląskim lub wałaskim, jest ważnym elementem dziedzictwa kulturowego Śląska Cieszyńskiego. Poświęcono mu sporo miejsca w publikacjach naukowych i popularnonaukowych, zarówno jego sferze materialnej, jak i jego funkcjonowaniu w społeczności. Dotychczasowi autorzy opracowań skupiali się jednak na regionie Śląska Cieszyńskiego w jego historycznych granicach. Tymczasem strój cieszyński na początku XX w. przenikał na tereny obecnych gmin Bestwina, Wilamowice i Brzeszcze, które leżą na terenach historycznej Małopolski. Współcześnie jest noszony podczas uroczystości kościelnych oraz przez zespoły regionalne i koła gospodyń wiejskich na tym terenie. W niektórych miejscowościach pojawiają się inicjatywy jego wyrugowania na rzecz innych strojów, np. „lachowskiego”, który dawniej występował na tym obszarze i jest kojarzony z dziedzictwem kulturowym zachodniej Małopolski. Celem tego artykułu jest analiza różnych postaw wobec stroju cieszyńskiego jako dziedzictwa mieszkańców zachodniej Małopolski. Dla jednych jest on powodem do dumy, dla innych dziedzictwem niechcianym. Analiza opiera się na wywiadach z miejscowymi działaczami oraz na obserwacji terenowej i analizie dokumentacji fotograficznej dostępnej w Internecie.
Źródło:
Łódzkie Studia Etnograficzne; 2024, 63; 237-258
2450-5544
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Etnograficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ekumeniczne pojednanie luterańsko-menonickie jako przykład rozliczenia z religijnymi prześladowaniami wieku XVI
Ecumenical Lutheran-Mennonite Reconciliation as an Example of Reckoning with the Religious Persecutions of the 16th Century
Autorzy:
Sojka, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/46183802.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
luteranie
menonici
prześladowania
pojednanie
reformacja
ekumenizm
stosunki państwo–Kościół
Lutherans
Mennonites
persecution
reconciliation
Reformation
ecumenism
Church–State relations
Opis:
W artykule dokonano prezentacji raportu ekumenicznego dialogu bilateralnego między luteranami a menonitami z roku 2010 pt. Healing Memories. Reconciling in Christ. Tekst ten omówiono jako przykład krytycznej, teologiczno-historycznej analizy luterańskiego wkładu w prześladowania szesnastowiecznych anabaptystów, kładącej nacisk na teologiczne koncepcje luterańskich reformatorów, które dostarczyły uzasadnienia dla wymierzonych w anabaptystów działań władzy świeckiej. Tekst ten jest również przykładem wspólnego opowiedzenia trudnej historii, która umożliwiła pojednanie obu tradycji.
The article analyses the report of the ecumenical bilateral dialogue between Lutherans and Mennonites from 2010, entitled Healing Memories. Reconciling in Christ. This text is discussed as an example of a critical theological-historical analysis of the Lutheran contribution to the persecution of the 16th-century Anabaptists. It emphasizes the theological concepts of the Lutheran Reformers that provided justification for the anti-Anabaptist actions of the secular authorities. This text is also an example of jointly telling a difficult history that made it possible to reconcile both traditions.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2023, 112; 297-313
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Listy Kolegium Kościelnego Wyznania Ewangelicko-Augsburskiego do architekta Chrystiana Piotra Aignera (1756-1841) w związku z nieznanym projektem kaplicy pogrzebowej na cmentarzu luterańskim w Warszawie oraz zestawienie wydatków związanych z budową tejże kaplicy
Letters from the Church College of the Evangelical Augsburg Confession to the architect Chrystian Piotr Aigner regarding an unknown design of a funeral chapel in the Lutheran cemetery in Warsaw and a statement of expenses related to the construction of the chapel
Autorzy:
Skrodzka, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407967.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
architektura neoklasycystyczna
luteranie
zbór ewangelicko-augsburski
cmentarz ewangelicko-augsburski
kaplica Halpertów
Adolf Schuch
neoclassical architecture
Lutherans
Evangelical Church of the Augsburg Confession
Evangelical Lutheran Cemetery of the Augsburg Confession
Halpert family chapel
Opis:
W Archiwum Głównym Akt Dawnych znajdują się dokumenty dotyczące działalności Kolegium Kościelnego gminy ewangelicko-augsburskiej w Warszawie. Wśród nich ostatnio odnaleziono nieznane źródła, których edycja stanowi przedmiot niniejszej publikacji. Zawierają one informacje na temat zamówienia przez gminę u Chrystiana Piotra Aignera projektu kaplicy pogrzebowej na cmentarzu luterańskim w Warszawie. Dokumenty te stanowią dwa listy skierowane do Aignera, oraz kosztorys. Z dokumentów wiadomo, że do kosztorysu dołączony był pierwotnie także projekt kaplicy, który obecnie zaginął. Zamieszczone w dokumentach informacje stanowią istotny wkład w pełniejsze rozpoznanie dorobku polskiego architekta. 
The Central Archives of Historical Records contains documents relating to the activities of the Church College of the Lutheran Community in Warsaw. Among them, unknown sources have recently been found whose editing is the subject of this publication. They contain information on the commune's commissioning of a design for a funeral chapel from Ch.P. Aigner. The documents are two letters addressed to him, and a cost estimate. It is known from the documents that the cost estimate was also originally attached to the design of the chapel, but has now been lost. The information contained in the documents is an important contribution to a more complete recognition of the architect's work.
Źródło:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2023, 1, 30; 171-183
1232-1575
Pojawia się w:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Local Memory and Urban Space
Autorzy:
Łupienko, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28704680.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
memory
urban space
lived experience
materiality
Warsaw Lutherans
Lutheran Church
Opis:
The paper ponders over the issue of memory and urban space. It shows how these categories have been discussed in the literature and how they are connected to the problem of place identity. The paper also highlights the need to appreciate and assess the physical aspect of objects, which act as memory markers in the urban space. The author argues that what is being memorialised and conveyed as meaning is the past lived experience. As a case in point, two memory acts are analysed in the paper, clearly showing the interdependence of various temporalities in the anniversary celebrations. In the festivities celebrating the 100th (in 1881) and 150th (in 1931/2) anniversaries of the consecration of the Lutheran church in Warsaw, the capital of the Kingdom of Poland in the Russian partition and later the capital of a resurrected independent Polish state after 1918, the different present-oriented needs were mirrored in the narratives and commemorations of the past. Idiosyncratic visions of the past help make the small and vulnerable community of Lutherans in an otherwise primarily Roman Catholic environment more coherent, as its members may lay claim to history and construct and stabilise their identification process as descendants of past generations. Moreover, the material fabric of the church seems to be an indispensable factor. The parishioners’ lived experience appears to be a crucial component of commemorations in the late nineteenth and early twentieth centuries.
Źródło:
Acta Poloniae Historica; 2023, 126; 5-28
0001-6829
Pojawia się w:
Acta Poloniae Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Moral Upbringing in Families Based on a Mixed Marriage: the Catholic-Lutheran perspective
Autorzy:
Gwoździewicz, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29751466.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
moral upbringing
mixed marriages
Lutherans
Roman Catholic Church
moral theology
Opis:
This article presents the issue of moral upbringing in families based on a mixed Catholic-Lutheran marriage in a synthetic way. In the time of the crisis of upbringing as such, it becomes essential to pay attention to moral upbringing, which is the foundation of all education, and should be passed on by parents, as the first educators. They take actions that, despite a difference in religion, guide children to form a moral conscience, proper interpersonal relations, and educate them about love, that should be based on truth. In mixed denominational families, the transmission of moral upbringing takes place in the spirit of ecumenism, which means that, despite the threats that may arise, the testimony of Christian love and unity speaks out even stronger.
Źródło:
The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II; 2023, 13, 2; 5-19
2391-6559
2083-8018
Pojawia się w:
The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The idea of work: from Luther to Pentecostals in recent protestant authors
Idea pracy: od Lutra do zielonoświątkowców u najnowszych autorów protestanckich
Autorzy:
Blanco-Sarto, Pablo
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31339362.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
ordinary work
worship
Lutherans
Calvinists
Puritans
Methodists
Pentecostals
zwykła praca
kult
luteranie
kalwiniści
purytanie
metodyści
zielonoświątkowcy
Opis:
For Luther, work was a vocation, while Calvin emphasised the need to glorify God through work. Since the proposal of Weber and Troeltsch, the theology of work and the origin of capitalism has been discussed and studied in different Protestant denominations such as Lutherans, Calvinists, Puritans and Methodists. In this selection of some recent Protestant theologians, we appreciate continuity and evolution in the theology of work that lead us to the Pentecostal inheritance in our days. Some perspectives go back to the contemptus mundi that Luther refused, but the discovering of the action of the Holy Spirit in the daily work needs a Pentecostal theology of the work.
Dla Lutra praca była powołaniem, Kalwin zaś przez pracę podkreślał potrzebę uwielbienia Boga. Od czasu propozycji Webera i Troeltscha teologię pracy i pochodzenie kapitalizmu omawiano i badano w różnych denominacjach protestanckich, takich jak luteranie, kalwiniści, purytanie i metodyści. U niniejszych wybranych kilku ostatnich teologów protestanckich doceniamy ciągłość i ewolucję w teologii pracy, które prowadzą nas do dziedzictwa zielonoświątkowego w naszych czasach. Niektóre perspektywy powracają do koncepcji contemptus mundi, którą odrzucił Luter, jednak odkrycie działania Ducha Świętego w codziennej pracy wymaga zielonoświątkowej teologii pracy.
Źródło:
Teologia i moralność; 2022, 17, 2(32); 189-203
1898-2964
2450-4602
Pojawia się w:
Teologia i moralność
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Casus „Gutfora”, czyli o polskich zwolennikach wczesnej reformacji i ich procesach. Uwagi źródłoznawcze w związku z książką Natalii Nowakowskiej o królu Zygmuncie Starym i Marcinie Lutrze
„The Gutfor’s Case”, that is on the Polish Followers of the Early Reformation and Their Trials. Some Remarks Related to Natalia Nowakowska’s Study of King Sigismund I of Poland and Martin Luther
Autorzy:
Kras, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2212015.pdf
Data publikacji:
2021-01-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
król Zygmunt Stary
Marcin Luter
reformacja w Polsce
polscy luteranie
procesy o herezję
King Sigismund I of Poland
Martin Luther
Reformation in Poland
Polish Lutherans
heresy trials
Opis:
Artykuł podejmuje polemikę z wynikami badań na temat zwolenników reformacji luterańskiej w monarchii Zygmunta Starego, które zostały przedstawione w opublikowanym w 2018 r. studium Natalii Nowakowskiej. Zdaniem autora kwerenda została przeprowadzona w sposób selektywny, a niektóre odczyty łacińskich źródeł i ich interpretacja budzą zastrzeżenia, o czym świadczy m.in. sprawa krakowskiego złotnika Macieja Bochslera (Guthslara) rozpatrywana w grudniu 1532 r. i odnotowana wraz z kilkunastoma innymi procesami o luteranizm w krakowskiej księdze biskupiej o sygnaturze AEp 2. Przeanalizowane przez brytyjską uczoną źródła nie zmieniają zasadniczo ocen o słabym oddziaływaniu idei Marcina Lutra na społeczeństwo polskie w latach dwudziestych i trzydziestych XVI w., z wyjątkiem miast pruskich i elitarnych grup mieszczan pochodzenia niemieckiego działających w Małopolsce (Kraków) i Wielkopolsce (Poznań).
The article engages in the polemics over the findings of research on the supporters of the Lutheran Reformation in the monarchy of King Sigismund the Old, presented in the study by Natalia Nowakowska, published in 2018. In the author’s opinion, the search query was conducted selectively, and some readings of Latin sources and their interpretation raise objections, as evidenced by, among other things, the case of the Cracow goldsmith Matthias Bochsler (Guthslar), dealt with in December 1532, and registered along with several other trials of Lutheranism, in the court book of Cracow bishops catalogued under the shelfmark AEp 2. The sources analysed by the British scholar do not fundamentally change the opinion of the small impact of Martin Luther’s ideas on the Polish society in the 1520s and 1530s, except for Prussian cities and elite groups of burghers of German origin active in Lesser Poland (Cracow) and Greater Poland (Poznań).
Źródło:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2021, 64; 123-155
0029-8514
Pojawia się w:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dzieje kościoła Bożego Ciała w Elblągu do 1945 roku
History of the Corpus Christi Church in Elbląg until 1945
Autorzy:
Zawadzki, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2144358.pdf
Data publikacji:
2021-12
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
Tematy:
Elbląg
kościół Bożego Ciała
architektura
wyposażenie
luteranie
Corpus Christi church
architecture
equipment
Lutherans
Opis:
U schyłku XIII w. zbudowano na północnym przedmieściu Elbląga szpital i drewnianą kaplicę pod wezwaniem św. Jerzego, którą w 1386 r. zastąpiono murowanym kościołem. Świątynia ta spłonęła doszczętnie w 1400 roku. W jej zgliszczach odnaleziono nietkniętą Hostię, co uznano za cud eucharystyczny. Odbudowany w 1405 r. kościół otrzymał wezwanie Bożego Ciała i stał się sanktuarium znanym w całych Prusach krzyżackich. Od połowy XVI w. do 1945 r. kościół Bożego Ciała był własnością elbląskich ewangelików. W jego wnętrzu zachowało się wyposażenie gotyckie i nowożytne. W związku z wkroczeniem do Elbląga Armii Czerwonej, na przełomie stycznia i lutego 1945 roku kościół został zniszczony i legł w gruzach.
At the end of the 13th century a hospital and a wooden chapel dedicated to St George were built in the northern suburb of Elbląg and replaced by a brick church in 1386. This temple burned down in 1400. In its ruins an intact Host was found, which was considered a Eucharistic miracle. Rebuilt in 1405, the church received the invocation of Corpus Christi and became a shrine known throughout Teutonic Prussia. From the middle of the 16th century until 1945, the Corpus Christi church was owned by Evangelicals from Elbląg. Inside,its Gothic and modern furnishings have been preserved. When the Red Army entered Elbląg in January/February 1945, the church was destroyed and lay in ruins.
Źródło:
Studia Elbląskie; 2021, 22; 21-32
1507-9058
Pojawia się w:
Studia Elbląskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Powrót pastora Haasego, czyli o problematyczności niemieckiego dziedzictwa i kształtowaniu się wielokierunkowej pamięci śląsko-cieszyńskich ewangelików
The Return of Pastor Haase, or the problematic nature of German heritage and of the formation of the multidirectional memory of Silesian-Cieszyn Protestants
Autorzy:
Kubica, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015758.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Silesian Lutherans
minority memory
nationalism
cultural memory
multidirectional memory
difficult heritage
Opis:
The Lutheran community in Cieszyn Silesia is a perfect subject for memory studies within an anthropological approach, because it reveals the operation of complex mechanisms of memory work in a religious minority group strongly influenced by a nationalist discourse. In Poland, only Catholics are accepted as Poles in a way that is beyond doubt, and representatives of other denominations must constantly prove their Polishness. One of the results of this situation was concealment or erasure of the German heritage of Silesian Protestantism and appreciation (or even over-valuing) — of the Polish traditions. This is beginning to change. I analyze these processes, presenting the vicissitudes of commemoration of the figure of Theodor Haase (head of the Lutheran church in the Austrian times, social activist, German liberal politician). My empirical material comes from discussions with memory leaders of the Silesian-Cieszyn Lutheran community. I am trying to answer the question whether “the return of Pastor Haase” is a symptom of some change in the cultural memory of Silesian Lutherans and what are the causes of it (in a dominant culture). The theoretical framework for my project is is based on a critical engagement with the concept of cultural memory proposed by Jan and Aleida Assmann, as well as the concept of multidirectional memory of Michael Rothberg.
Źródło:
Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa; 2021, 12; 32-54
2353-9658
Pojawia się w:
Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Społeczność krakowskich ewangelików w drugiej połowie XIX wieku do 1918 roku. Szkic z antropologii historycznej
Autorzy:
Kubica, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2131376.pdf
Data publikacji:
2021-09-01
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Religioznawcze
Tematy:
Krakow Lutherans
religious minority
urban sociology
historical anthropology
modernisation
Opis:
The article presents the community of Krakow Lutherans in an important period of its history. It is done against the background of the process of Josephine colonization in Galicia and the civilization changes of Kraków itself. An important document from the archives of the Krakow congregation was analyzed: “Family Book”, compiled in 1918. It allows to notice a number of phenomena taking place in this community: migration processes, professional and class structure, homogeneity and religious diversity of marriages. The main conclusion of this analysis is the recognition of a large participation of Lutherans in the modernization processes taking place in Krakow and its vicinity. The theoretical framework of this article is the sociology and anthropology of the city, especially the concepts of urban enclaves. St. Martin Church on Grodzka Street and several neighboring tenement houses belonging to the Lutheran parish were (and still are) such an enclave.
Źródło:
Przegląd Religioznawczy; 2021, 3/281; 131-151
1230-4379
Pojawia się w:
Przegląd Religioznawczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W sprawie zmiany kalendarza w Prusach Książęcych w 1612 r.
On the change of the calendar in Ducal Prussia in 1612
Autorzy:
Białuński, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2049833.pdf
Data publikacji:
2021-12-24
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
kalendarz gregoriański
kalendarz juliański
luteranie
Prusy Książęce
wiek XVII
Gregorian calendar
Julian calendar
Lutherans
Ducal Prussia
13th century
Opis:
Sprawa zamiany kalendarza juliańskiego na gregoriański w Prusach Książęcych nie doczekała się jak do tej pory oddzielnego omówienia. Problem to z pozoru prosty, wywoływał jednak w dotychczasowej literaturze spore zamieszanie. Józef Szymański w podstawowej pracy o naukach pomocniczych historii podaje co prawda informację o zamianie kalendarza, ale z błędną datą, mianowicie 1610 r. Natomiast wydawca pracy Maxa Toeppena Historia Mazur podaje datę 1700 r., kiedy to rzeczywiście wprowadzono kalendarz gregoriański, ale w protestanckich krajach niemieckich. Przy tym samego Toeppena problem ten nie interesował i daty podawał za dokumentami, nie zmieniając ich na kalendarz gregoriański. Tak postępowała większość badaczy niemieckich, a za nimi też polscy. Powoduje to jednak, że daty między 1582 a 1612 r. podawane są na ogół według kalendarza juliańskiego i wiele z nich należy zweryfikować. Takim przykładem jest m.in. datacja lokacji miasta Leca (Giżycka) w maju 1612 r.
The issue of changing the Julian calendar to the Gregorian calendar in Ducal Prussia has not been discussed separately so far. The problem seems simple, but it has caused quite some discussion in the literature to date. In his seminal work on the auxiliary sciences of history, Józef Szymanski provides information about changing the calendar, but with the wrong date, namely 1610. The publisher of Max Toeppen’s work, The History of Masuria, gives the date of 1700, when the Gregorian calendar was actually introduced, although in German Protestant countries. At the same time, Toeppen himself was not interested in this problem and he gave the dates from the documents, without changing them to the Gregorian calendar. This was what most German researchers subsequently did, and following them Polish researchers. However, this means that the dates between 1582 and 1612 are generally given according to the Julian calendar and many of them need to be verified. One such example is dating the location of the town of Lec (Giżycko) to May 1612.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2021, 315; 41-46
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cmentarz ewangelicko-augsburski w Pabianicach – dzieje i analiza wartości artystycznych
The Evangelical-Augsburg Cemetery in Pabianice – history and analysis of artistic values
Autorzy:
Gwarda, Dominika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1197953.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
cmentarz
luteranie
ewangelicko-augsburski
Pabianice
Krusche
Ender
Kindler
Cemetery
Lutherans
Evangelical-Augsburg
Opis:
Cmentarz ewangelicko-augsburski powstał w początkach istnienia parafii w Pabianicach. Luteranie zapoczątkowali przemysł tekstylny w mieście i przyczynili się do jego rozwoju, a cmentarz stał się miejscem wiecznego spoczynku najbogatszych mieszkańców miasta. Ich społeczny status i sukces finansowy są widoczne również na cmentarzu – ich nagrobki zostały wykonane przez najlepsze firmy kamieniarskie i uznanych artystów, takich jak choćby Johannes Schilling – profesor drezdeńskiej Akademii Sztuk Pięknych, który jest twórcą figury Chrystusa na nagrobku rodziny Krusche. Większość realizacji pochodzi z lokalnych zakładów, a większość sygnatur na nagrobkach wskazuje na firmy z Łodzi – zakład Antoniego Urbanowskiego i firmę Fiebiger & Frantz, dlatego też na cmentarzu przy ulicy Ogrodowej w Łodzi możemy odnaleźć bliźniacze nagrobki. Na pabianickim cmentarzu znajdziemy realizacje najpopularniejszych stylów i tematów w sztuce sepulkralnej XIX i XX wieku, a także różne typy nagrobków – stele, cippusy, złamane kolumny, obeliski, nagrobki w typie aedicularnym i najpopularniejsze w tym zestawieniu – proste lub stylizowane krzyże. Mimo że często produkowane w wielu egzemplarzach, nadal pozostają cennym świadectwem epoki i wyrazem kunsztu rzeźbiarskiego ich twórców.
The Evangelical-Augsburg Cemetery in Pabianice was founded in the beginnings of the Lutheran parish. Lutherans were founders of the textile industry and they contributed to development of the city. Their cemetery is a place of eternal rest for the members of the wealthiest families of Pabianice. Their social status and fortune is visibly reflected on their graves. The gravemarkers have high artistic values and were made by best sculptural companies and acclaimed artists – such as Johannes Schilling, the professor of Fine Arts Academy from Dresden, who created the statue of Christ on the grave of Krusche family. Most of the realizations were made by local companies and most of the gravemarkers with signatures were made by company of Antoni Urbanowski and Fiebigier & Frantz from Łódź. This is a reason why we can find some identical gravemarkers on the cemetery on Ogrodowa street in the near city. In the Lutheran cemetery there are realisations of most popular themes and styles in sepulchral art of XIX and XX century and many types of gravemarkers such as stellas, cippuses, aediculas, broken columns, obelisks or the most popular – simple or stylized crosses. Even though they were often designed for serial production, they are still beautiful piece of craft and important sign of the past.
Źródło:
TECHNE. Seria Nowa; 2019, 4; 95-118
2084-851X
Pojawia się w:
TECHNE. Seria Nowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rekonstrukcja XIX-wiecznej mapy muzycznych tradycji polskojęzycznych ewangelików
Reconstructing the map of 19th-century music traditions among Polish-speaking Protestants
Autorzy:
Nawrocka-Wysocka, Arleta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28408355.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
ewangelicyzm
kancjonał
luteranie
chorał luterański
Mazury Pruskie
Śląsk Cieszyński
Słowińcy
Protestantism
hymnbook
Lutherans
Lutheran chorale
Prussian Masuria
Cieszyn Silesia
Slowinzen
Opis:
W badaniach tradycji muzycznych polskich ewangelików kategoria pogranicza jest bardzo pomocna i nośna. Ze względu na rozmieszczenie geograficzne i uzależnienie polityczne społeczności te, mimo iż starały się utrzymywać lokalną tradycję pozostawały pod dużym wpływem kultury oficjalnej. Na XIX-wiecznej mapie tradycji polskich ewangelików takich społeczności występowało całkiem sporo – kilka z nich uległo dezintegracji i zanikowi. Wykorzystując wyniki najnowszych badań historyków, etnografów i religioznawców, a także informacje zgromadzone podczas kwerend źródłowych autorka podejmuje w artykule próbę nakreślenia XIX-wiecznej mapy tradycji polskich ewangelików. Na mapie oprócz społeczności lepiej znanych, jak ewangelicy ze Śląska Cieszyńskiego czy społeczność ewangelicka z Mazur Pruskich zostali umieszczeni również ewangelicy Pomorza Zachodniego (tak zwani Słowińcy), „zapomniany” lud z południowej Wielkopolski, ewangelicy z Dolnego i Górnego Śląska oraz z Królestwa Polskiego. Opracowanie  naświetla takie problemy jak: przenikanie kultur narodowych (niemieckiej i czeskiej zwłaszcza), wzajemne wpływy pomiędzy rozproszonymi społecznościami ewangelickimi, oraz postrzeganie tych społeczności przez duchownych i władze Kościoła. Muzyczne tradycje rozumiane są jako zwyczaje towarzyszące śpiewom religijnym oraz repertuar propagowany przez lokalne śpiewniki. W artykule zagadnienia te, jak również lokalny styl wykonawczy omówione są bardzo ogólnie, gdyż szczegółowa analiza zawartości poszczególnych śpiewników i porównanie zachowanych zapisów melodycznych wymaga osobnego opracowania. Ze względu na niesymetryczność zachowanych źródeł, dokładna rekonstrukcja mapy tradycji nie jest możliwa. W artykule przedstawiono jednak po raz syntetyczny obraz poszczególnych społeczności luterańskich obejmujący elementy uniwersalne i istotne cechy wyróżniające.
The category of the frontier is very helpful and popular in the study of the Polish Protestant music traditions. Owing to their geographic location and political dependencies, these communities – though striving to cultivate their local traditions – were under the strong influence of official culture. The map of Polish 19th-century Protestant music traditions shows many such communities, though several of them later disintegrated and disappeared. On the basis of most recent research undertaken by historians, ethnographers and specialists in religious studies, as well as information collected during source surveys, the author attempts to draw a map of Polish 19th-century Protestant traditions. Apart from well-known communities, such as those found in the Těšín (Pol. Cieszyn) region in Silesia and in Masuria (part of Prussia at that time), the map also includes Western Pomerania (the so-called Slowinzen in German, Słowińcy in Polish), the ‘forgotten folk’ of southernGreater Poland, the Protestants of the Lower and Upper Silesia, as well as of the (Congress) Kingdom of Poland. The article discusses such issues as the interpenetration of national cultures (especially German and Czech with the local one), mutual influences among the widely scattered Protestant communities, and the perception of those communities by the clergy and by the Church authorities. Music traditions are understood here as the customs that accompany religious song performances and the repertoire promoted in the local hymnbooks. I discuss these topics (as well as local performance styles) in very general terms, since a detailed analysis of the hymnbook contents and comparison of the preserved (notated) melodies calls for a separate study. The sources have been preserved to a different extent in different places, which makes a precise reconstruction of the map of traditions largely impossible. What this paper therefore attempts to do is to provide a synthetic picture of the various Lutheran communities, their universal as well as specifically local qualities.
Źródło:
Muzyka; 2019, 64, 2; 70-88
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wartość wychowania w rodzinie luterańskiej w piśmiennictwie staropolskim XVI i XVII wieku
The Value of Upbringing in the Lutheran Family in the Old Polish Literature of the 16th and 17th Centuries
Autorzy:
Nowicki, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/916775.pdf
Data publikacji:
2019-09-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
history of education
modern history
family
Lutherans
Opis:
The article deals with the issue of the value of upbringing in the Lutheran family as shown in the Old Polish literature of the 16th and 17th centuries. The first of the two parts discusses the formation of Lutheran educational thought in the context of the development of modern culture, reforms of Martin Luther and the work of Philip Melanchthon. The second part demonstrates the reception of these views in Polish pedagogical texts. In these texts, several features specific to the Protestant perspective can be distinguished. First of all, it is a strongly emphasized fear of God, a significant role of the father in the upbringing of not only children but also the whole family together with the retinue (following the example of the Roman tradition), and a rather poorly emphasized woman’s role in the family (only in the context of her maternal function in the period of necessary care for children). Particular importance was attached to the family itself as an institution established by God, to parenthood and the need to carefully educate offspring, to the personal involvement and efforts of both parents to educate their children.  
Źródło:
Studia Edukacyjne; 2019, 54; 103-122
1233-6688
Pojawia się w:
Studia Edukacyjne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z dziejów luteranizmu w Łatgalii w tzw. czasach polskich (1561–1772)
Autorzy:
Jeziorski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/602844.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
województwo inflanckie
Inflanty Polskie
protestanci
luteranie
szlachta polsko-inflancka
konwertyci
Livonian Voivodeship
Polish Livonia
Protestants
Lutherans
Polish-Livonian nobility
converts
Opis:
Dzieje konfesji luterańskiej w dawnych Inflantach Polskich (łotewskiej Łatgalii) są zagadnieniem bardzo słabo rozpoznanym. Niewielkie zainteresowanie tą kwestią, niezwykle frapującą chociażby z racji położenia Łatgalii i jej funkcjonowania na pograniczu kulturowym, jest przede wszystkim efektem poważnego zdekompletowania bazy źródłowej i jej silnego rozproszenia. Niniejszy tekst ma na celu ukazanie w ogólnym zarysie losów łatgalskiego luteranizmu w okresie, w którym tzw. Inflanty Polskie należały do państwa polsko-litewskiego (1561–1772). Szczególny nacisk położono na relacje luteranów z katolikami, którzy w tzw. czasach polskich mieli w Łatgalii uprzywilejowaną pozycję.
History of Lutheran confession in the former Polish Livonia (Latvian Latgale) is very poorly investigated. Minor interest in this matter, which is fascinating due to Latgale location and its functioning in the cultural borderland, is mainly the effect of a serious decomposition of the source base and its strong dispersion. This text is aimed at showing a general outline of the history of Latgale Lutheranism in a period, when the so-called Polish Livonia belonged to the Polish-Lithuanian Commonwealth (1561–1772). Particular emphasis is put on Lutherans’ relations with Catholics, who had a privileged position in Latgale in the “Polish times”.
Źródło:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2019, 63
0029-8514
Pojawia się w:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies