Temat: lokacje - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Małopolskie miasta prywatne w XIII–XVI wieku
Autorzy:: Kiryk, Feliks
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/949928.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:: Małopolska
miasta
średniowiecze
lokacje
urbanizacja
Opis:: Zagadnienie powstania i rozwoju miast prywatnych w Małopolsce nie zostało dotąd do końca rozpoznane, także z powodu znacznych luk źródłowych. Wiadomo jednak, że powstały one później niż miasta królewskie, w większości w XV–XVI w. i były z reguły ośrodkami mniejszymi, ale przeważały liczebnie, stanowiąc aż 2/3 wszystkich miast. W artykule przedstawiono dane statystyczne dotyczące chronologii powstawania miast Małopolski w jej historycznych granicach. Zwrócono uwagę na zróżnicowane funkcje, wyróżniając ośrodki górnicze, skupione głównie w regionie Gór Świętokrzyskich, miasta produkcyjne i handlowe. Wymieniona kategoryzacja została udokumentowana licznymi przykładami.
Źródło:: Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2016, 77
0080-3634
Pojawia się w:: Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Problematyka budowy średniowiecznych miast Podkarpacia – ze stanu badań
State of research on the construction of medieval cities in the Podkarpacie region
Autorzy:: Janda, Magdalena
Gosztyła, Marek
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/218276.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:: lokacje
prawo magdeburskie
urbanistyka średniowieczna
układy rynkowe
location
Magdeburg Law
medieval urban design
market layouts
Opis:: W artykule przedstawiono stan badań dotyczący historii budowy miast średniowiecznych w południowo-wschodniej Polsce. W syntetyczny sposób opisano wczesnośredniowieczne formy osadnicze – począwszy od zespołów grodowych po otwarte osady targowe, które wpłynęły na kształtowanie się układów rynkowych. Kolejnym etapem tworzącej się sieci osadniczej był proces lokacji miast na prawie magdeburskim lub za pomocą jego polskich odmian. Omówiono także możliwości lokowanych miast w kontekście istniejącej osady, wpływ ukształtowania terenu i rolę zasadźcy i ludzi odpowiedzialnych za wytyczenie zakładanego planu urbanistycznego. W stanie badań przedstawiono prace poświęcone tematyce lokacji na prawie magdeburskim i rozplanowania rynkowych układów miast leżących na obszarze obecnego Podkarpacia i Małopolski.
The article presents the state of research on the history of the construction of medieval cities in south-eastern Poland. The early medieval settlement forms were described in a synthetic way – from gord complexes to open trade settlements, which influenced the formation of market systems. The next stage of the emerging settlement network was the process of location of cities under the Magdeburg law or with the help of its Polish varieties. The possibilities of located cities in the context of the existing settlement, the influence of the terrain and the role of the founder and people responsible for setting the planned urban plan were also discussed. The state of research presents also works devoted to location issues under Magdeburg law and the layout of market systems of cities located in the present Podkarpacie and Małopolska.
Źródło:: Wiadomości Konserwatorskie; 2019, 57; 72-83
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:: Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Przywilej dla Błonia (1380 r.) na tle lokacji miast za panowania Janusza I Starszego
Town Privileges for Błonie (1380 r.) During the Reign of Janusz I the Old
Autorzy:: Płowik, Hubert
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2134382.pdf
Data publikacji:: 2022-02-24
Wydawca:: Państwowa Uczelnia Zawodowa im. Ignacego Mościckiego w Ciechanowie
Tematy:: Błonie
municipal location charter
Chełmno law
Janusz I the Old
lokacje miejskie
prawo chełmińskie
Janusz I Starszy
Opis:: Niniejsza praca zawiera analizę przywileju, który wystawił książę Janusz I Starszy dla swojego miasta Błonia w 1380 r. W nim to nadał mieszczanom prawo stosowania prawa chełmińskiego, zwolnił ich z powinności prawa książęcego oraz opłat celnych na terenie całego kraju. Badanie porównawcze wykazuje, że takie same postanowienia zawierały przywileje nadawane później innym wspólnotom miejskim we wschodniej dzielnicy mazowieckiej. Aby przedstawić kontekst wystawienia przywileju, w pracy przedstawiony jest również zarys sytuacji politycznej i gospodarczej na Mazowszu w drugiej połowie XIV w., początki i przebieg lokacji na prawie niemieckim mazowieckich miast oraz dzieje Błonia przed 1380 r. Celem tej pracy była odpowiedź na pytanie o datę lokacji Błonia, mając na względzie istnienie co najmniej dwóch typów przywilejów, odgrywających w procesie lokacyjnym ważną rolę. Przywilej dla Błonia okazał się zamykającym ten proces, co pozwala przesunąć datę początków miasta wstecz.
This article contains an analysis of the privilege issued by Duke Janusz I the Old for his city of Błonie in 1380. In it, he granted the townspeople the right to apply the Chełmno law, released them from the obligation of the ducal law (ius ducal) and customs duties throughout the country. The comparative study shows that the same provisions contained privileges later granted to other urban communities in the eastern district of Mazovia. In order to present the context of issuing the privilege, the work also presents an outline of the political and economic situation in Mazovia in the second half of the 14th century, the beginnings and course of the municipal location charter under German law of Mazovian cities and the history of Błonie before 1380. The purpose of this work was to answer the question about the date of the municipal location charter of Błonie, bearing in mind the existence of at least two types of privileges that play an important role in the location process. The privilege for Błonie turned out to be the end of this process, which allowed to postpone the date of the city's beginnings.
Źródło:: Studia Mazowieckie; 2021, 16, 2; 37-64
1231-2797
2720-5991
Pojawia się w:: Studia Mazowieckie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Locators of the settlements under Wallachian law in the Sambor starosty in XVth and XVIth c. Territorial, ethnic and social origins.
Autorzy:: Gawron, Jan
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/910117.pdf
Data publikacji:: 2020-02-20
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: ius Valachicum
Sambor starosty
colonization
ethnicity
settlement network
locations
migration
social origin
starostwo samborskie
kolonizacja
etniczność
sieć osadnicza
lokacje
migracja
pochodzenie społeczne
Opis:: This article deals with issues related to the origin of locators of the Wallachian settlements on the example of villages established in the Sambor starosty in the XVth and XVIth centuries. It relies primarily on the analysis of information found in the location documents of settlements arising in this area. The research carried out here leads to the conclusion that the first owners of the Wallachian villages in the Sambor starosty were the representatives of the Wallachian nobility, most probably from the Transylvania area, who received extensive land bestowals from the king Vladyslav Jagiello in the XVth century. From the knyazships founded by the nobility came the knyazes who founded new Wallachian villages within the royal domain in the XVIth century. They were mainly from the peasant estate, and most of them were recruited from the ruthenised knyaz families and from the subjects of the same domains. Although the ethnic Vlachs constituted a small percentage of residents of the Sambor starosty and were quickly subjected to ruthenisation, their descendants continued to lead the ranks among the locators. The work also draws attention to the characteristics of the development of the settlement network in the Sambor area. New settlements were most often created at a short distance from the home rural centres surrounding them from various directions. After some time, these "villages" could also become "home" for subsequent settlements. New settlements were usually located in areas situated higher than the home settlements of founders who, looking for new settlement areas, headed upstream as the rivers were natural communication routes.
Lokatorzy osad na prawie wołoskim w starostwie samborskim w XV i XVI w. Pochodzenie terytorialne, etniczne i społeczne. Niniejszy artykuł porusza kwestie związane z pochodzeniem lokatorów osad prawa wołoskiego na przykładzie wsi powstających w starostwie samborskim w XV i XVI w. Opiera się on przede wszystkim na analizie informacji zawartych w dokumentach lokacyjnych osad powstających na tym obszarze. Przeprowadzone badania doprowadziły do wniosków, że pierwszymi właścicielami wsi wołoskich na obszarze starostwa samborskiego byli przedstawiciele szlachty wołoskiej, pochodzący najprawdopodobniej z terenów Siedmiogrodu, którzy otrzymali w XV w. obszerne nadania ziemskie od króla Władysława Jagiełły. Z założonych przez nich osad wywodzili się kniaziowie zakładający w XVI w. nowe wsie wołoskie w obrębie domeny królewskiej. W głównej mierze byli pochodzili oni ze stanu chłopskiego, a rekrutowali się przeważnie ze zrutenizowanych rodzin kniaziowskich i z poddanych tych samych dóbr. Choć etniczni Wołosi stanowili niewielki odsetek mieszkańców starostwa samborskiego i szybko ulegali rutenizacji, to ich potomkowie wciąż wiedli prym wśród lokatorów. W pracy zwrócono również uwagę na charakterystykę rozwoju sieci osadniczej na Samborszczyźnie. Nowe osady najczęściej powstawały w niewielkiej odległości od macierzystych ośrodków wiejskich, otaczając je z różnych kierunków. Owe „wsie-córki” po pewnym czasie także mogły stać się matkami” dla kolejnych osad. Nowe lokacje powstawały zazwyczaj na terenach położonych wyżej od rodzimych miejscowości osadźców, którzy szukając pustek osadniczych, kierowali się w górę biegu cieków wodnych, będących naturalnymi szlakami komunikacyjnymi.
Źródło:: Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2019, 26, 1; 269-290
0239-4278
2450-3177
Pojawia się w:: Balcanica Posnaniensia Acta et studia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Działalność kolonizacyjna klarysek starosądeckich na pograniczu małopolsko-węgierskim
The Settlement of the Poor Clares from Stary Sącz in the Borderland between Lesser Poland and Hungary
Autorzy:: Pluta-Saladra, Edyta
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1375495.pdf
Data publikacji:: 2021-06-12
Wydawca:: Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:: Monastery of Poor Clares
Middle Ages
settlement based on the German law
borderland
klasztor klarysek
średniowiecze
lokacje na prawie niemieckim
pogranicze
Opis:: The purpose of this article is to discuss the process of settlement carried out by the Order of Saint Clare, which played a key role in shaping transnational relations at the border. The location of the Poor Clares cloisters/monasteries – Kluszkowce, Maniowy, Sromowce Wyżne and Tylmanowa are examined – raises a number of questions about their aims and motivations in the Pieniny border area, which was far away from the Order’s central possessions. An analysis of extant documents issued by the Poor Clares, among them a document related to/from the village of Kluszkowce, is undertaken to determine whether the cloisters/monasteries located strictly at the border featured unique characteristics. It is argued that the borderland activities of the Poor Clares could have resulted from religious goals as well as from the local tradition passed from the times of Princess Kinga.
Źródło:: Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2021, 12; 16-32
2450-4475
Pojawia się w:: Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki