- Tytuł:
-
Historia lokalna w utworach Adama Gorczyńskiego
Local History in the Creative Output of Adam Gorczyński - Autorzy:
- Płonka, Mirosław
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/2056213.pdf
- Data publikacji:
- 2021
- Wydawca:
- Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
- Tematy:
-
Adam Gorczyński
Stryszów
local history
historia lokalna - Opis:
-
Dość gruntownie przebadana twórczość Adama z Górki Gorczyńskiego (Jadama z Zatora) nie została dotąd przeanalizowana pod kątem historii lokalnej, na której bazował. Autor artykułu, mając do czynienia z odnalezionym przez siebie zasobem archiwum parafialnego w Stryszowie, analizuje utwory Jadama traktujące o historycznym obszarze parafii Stryszów, której kolatorami i patronami byli od końca XVIII wieku Gorczyńscy. „Romantyk z Brzeźnicy” tłumaczył teraźniejszość małych lokalności ich przeszłością, interesując się przy tym problemami życia codziennego, obyczajami czy przekonaniami lokalnych mieszkańców. Rozpatrując utwory Gorczyńskiego przez pryzmat doświadczenia, autor podzielił jego twórczość na dwie fazy, z rabacją galicyjską jako datą graniczną. W ten sposób wskazane zostały przyczyny i uwarunkowania obu etapów: od doświadczeń dziecięcych Adama po traumę po rabacji i przejście w stronę pracy organicznej. Do tego poruszone zostały m.in. sposoby dowartościowywania przez Gorczyńskiego swojej rodziny i wpisywania jej zasług (np. dla stryszowskiej parafii) w ciąg dokonań poprzednich właścicieli Stryszowa czy Brzeźnicy, przez co Jadam osadzał swoją familię i siebie w historii lokalnej.
The quite thoroughly researched output of Adam z Górka Gorczyński (Jadam z Zator) have not yet been analyzed in terms of the local history on which it was based. The author of the article, dealing with the resources of the parish archives in Stryszów, analyzes Jadam’s works about the historical area of the Stryszów parish, whose patrons were the Gorczyńskis from the end of the 18th century. “Romantic from Brzeźnica” explained the present of small localities with their past, being interested in the problems of everyday life, customs and beliefs of local residents. Considering Gorczyński’s works through the prism of experience, the author divided his work into two phases, with the Galician Slaughter as the cut-off date. In this way, the causes and conditions of both stages were indicated, from Adam’s childhood experiences to his trauma after the Galician Slaughter and the shift towards organic work. In addition, the article presents the ways in which Gorczyński appreciated his family and its merits (e.g. for the parish of Stryszów) including them in the achievements of the previous owners of Stryszów or Brzeźnica, and, thus, inscribing his family and himself in the local history. - Źródło:
-
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2021, 76; 109-127
0239-4251 - Pojawia się w:
- Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł