Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "literatura ukraińska" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-57 z 57
    Tytuł:
    Pisanie o chorobie (recenzja tomu "Motyw choroby w literaturze i kulturze Ukrainy oraz państw obszaru poradzieckiego", pod red. M. Zambrzyckiej, Warszawa 2021)
    Writing about the disease (review of the volume, Motyw choroby w literaturze i kulturze Ukrainy oraz państw obszaru poradzieckiego, edited by M. Zambrzycka, Warsaw 2021)
    Autorzy:
    Jakubowska-Krawczyk, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32082019.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-28
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    choroba
    literatura ukraińska i rosyjska
    dyskurs
    disease
    discourse
    Ukrainian and Russian literature
    Opis:
    W artykule przeanalizowano wydanie "Motyw choroby w literaturze i kulturze Ukrainy oraz państw obszaru poradzieckiego", edited by M. Zambrzycka tak pod kątem zawartych tak treści teoretycznych, jak i egzemplifikacji konkretnych zjawisk na przykładach zaczerpniętych przede wszystkim literatury i kultury ukraińskiej z jednym wyjątkiem pochodzącym z literatury rosyjskiej.
    The article analyzes the issue of "Disease in the literature and culture of Ukraine and the post-Soviet countries", edited by M. Zambrzycka, both in terms of theoretical content and exemplification of specific phenomena based on examples taken mainly from Ukrainian literature and culture, with one exception from Russian literature.
    Źródło:
    Studia Ucrainica Varsoviensia; 2022, 10; 241-245
    2299-7237
    Pojawia się w:
    Studia Ucrainica Varsoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Od Mykoły Chwylowego do Tarasa Prochaśki: europejskie wartości Ukrainy w wizji współczesnych ukraińskich pisarzy
    Autorzy:
    Monołatij, Iwan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/687134.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Ukraine, European values, modern Ukrainian literature
    Ukraina, wartości europejskie, współczesna literatura ukraińska
    Opis:
    The article presents the view that in modern Ukrainian literature about Europe, Europeans or Europeanism, has not quite central, but what is true and not peripheral place. Most likely, this topicis logically rooted in literary texts, which resembles more philosophical reflections on the present and future of Ukraine, is the search for the appointment of Ukraine in the modern world and contemporary culture. The author tried to prove that European values of Ukraine in the works of contemporary literature only for certain conditions can shape moral basis and customs of its customers. The author concludes that European values of contemporary Ukrainian writers is also linked with the content of songs, especially those that paint a picture of a man and his country, presenting their various problems, present their fate and life situations or political.
    W artykule przedstawiono pogląd, że we współczesnej ukraińskiej literaturze temat Europy, Europejczyków czy europejskości, posiada całkiem nie centralne co prawda, ale i nie peryferyjne miejsce. Najprawdopodobniej ten temat jest logicznie zakorzeniony w tekstach literackich, co więcej przypomina filozoficzne rozważania nad teraźniejszym i przyszłym losem Ukrainy, jest poszukiwaniem mianowania Ukrainy we współczesnym świecie i współczesnej kulturze. Autor starał się udowodnić, że europejskie wartości Ukrainy w utworach współczesnej literatury tylko pod pewnymi warunkami mogą kształtować podstawy moralne i obyczajowość swoich odbiorców. Autor wysnuł wnioski, że wartości europejskie według współczesnych ukraińskich pisarzy łączą się również z treścią utworów, w szczególności zaś tych, które malują obraz człowieka i jego kraju, prezentują ich najróżniejsze problemy, przedstawiają ich losy i sytuacje życiowe lub polityczne.
    Źródło:
    Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne; 2016, 2, 1
    2450-4866
    Pojawia się w:
    Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Błogosławieństwo czy przekleństwo? Kreacje szaleństwa w twórczości Łesi Ukrainki
    A blessing or a curse? Creations of madness in Lesya Ukrainka’s works
    Благословення чи прокляття? Мотив шаленства В торчості Лесі Українки
    Autorzy:
    Kaczmarczyk, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1887608.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    szaleństwa
    pisarka ukraińska Łesia Ukrainka
    literatura ukraińska
    theme of madness
    Ukrainian writer Lesya Ukrainka
    Ukrainian literature
    Opis:
    The author of the article analyzes the question of madness and its creations on the example of selected works by the Ukrainian writer of the turn of the 19th and 20th centuries, Lesya Ukrainka. Madness is the subject to which the Ukrainian writer often turned, in an ambiguous, and not literary way trying with its help to draw the reader’s attention to the questions that bothered her. The state of consciousness of the protagonists who remained at the borderland of two worlds: normal and abnormal, allowed the author a thorough analysis of the tackled problems.
    Autorka artykułu analizuje kwestię szaleństwa oraz jego kreacje na materiale wybranych utworów pisarki ukraińskiej przełomu XIX i XX w. Łesi Ukrainki. Szaleństwo to temat do którego dość często zwracała się pisarka ukraińska, próbując, za jego pośrednictwem, w sposób niejednoznaczny i nie dosłowny zwrócić uwagę odbiorcy na nurtujące autorkę kwestie. Stan świadomości bohaterów pozostających na granicy dwóch światów: normalnego i nienormalnego pozwalał autorce na głębszą analizą poruszanych problemów.
    Авторка статті аналізує проблему шаленства а також його проявів на матеріалі вибраних творів української письменниці зламу ХІХ і ХХ ст. Лесі Українки. Шаленство це тема яку досить часто використовувала українська письменниця, намагаючись, за його допомогою, звернути увагу читачів на болючі проблеми. Стан свідомості героїв, що стоять на межі двох світів: нормального і шаленого давав можливість глибшого аналізу вибраних проблем.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 7; 167-182
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Po Mannie i Viscontim. Śmierć w Wenecji we współczesnej literaturze polskiej, rosyjskiej i ukraińskiej
    After Mann and Visconti. Death in Venice in Polish, Russian and Ukrainian literature
    Autorzy:
    Siemońska, Olga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/916010.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-20
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Venice
    death
    Russian literature
    Ukrainian literature
    Polish literature
    Wenecja
    śmierć
    literatura rosyjska
    literatura ukraińska
    literatura polska
    Opis:
    The article analyzes three pieces of Russian, Ukrainian and Polish contemporary literature on the subject of “the death in Venice”. The authors of the works, by referring to the literary tradition, consciously strengthen the myth of the "the city of death". In their interpretations this myth has two dimensions: the general and the individual. In the general dimension the vision of a dying beauty and fading power encourages reflection on the transitory nature of civilization. The individual dimension is based on the sense of identification of a dying character with a "dying" city, i.e. Venice.
    Źródło:
    Kultury Wschodniosłowiańskie – Oblicza i Dialog; 2018, 8; 219-230
    2391-470X
    Pojawia się w:
    Kultury Wschodniosłowiańskie – Oblicza i Dialog
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A WRITER OR A CREATOR OF THE TEXTUAL WORLD: ANTHOLOGY AS A MIRROR OF THE POST-WWII UKRAINIAN LITERATURE
    PISARZ, CZYLI TWÓRCA ŚWIATA TEKSTOWEGO: ANTOLOGIA JAKO ZWIERCADŁO LITERATURY UKRAIŃSKIEJ PO II WOJNIE ŚWIATOWEJ
    Autorzy:
    Haleta, Olena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/911808.pdf
    Data publikacji:
    2019-04-03
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    anthology
    writer
    Ukrainian literature
    myth
    reader community
    antologia
    pisarz
    literatura ukraińska
    mit
    wspólnota czytania
    Opis:
    After the II World War, literary anthology has become one of the most important means of representing Ukrainian literature, and it has changed depending on the definition and redefinition of the writer’s status. In the meantime, in the Soviet literature under the supervision of the Academy of Sciences, there appear multi-volume editions constructing the figure of the writer as a participant in the socialist reorganization of reality, emigration anthologies develop the myth of the writer as the creator of the textual world, becoming a new “common place” for the entire cultural community. Literary anthologies published after the collapse of the USSR (whose number has grown manyfold) reflect all the problems of transforming the identity of the author from the prophet to the player in an uncertain reality, as well as various models of mythologizing creativity from romanticism to postmodernism. In this context, the change in the genre of anthology becomes especially noticeable; it gradually moves from the collection to the project. On the one hand, commercialization of literature in market conditions and the transformation of the writer into a “producer” of textual goods are visible. On the other hand, next to the classic writer who, in a manner recognized by readers, represents aesthetic values, there emerges the figure of a writer as a public intellectual who undertakes the challenge of creating new meanings and new forms of expression on current issues.
    Po II wojnie światowej antologia literacka staje się jednym z najważnejszych sposobów reprezentacji literatury ukraińskiej, który zmienia się w zależności od definiowania i redefiniowania statusu pisarza. Podczas gdy w literaturze radzieckiej pod opieką Akademii Nauk pojawiają się wydania wielotomowe, konstruujące postać pisarza jako uczestnika socjalistycznej reorganizacji rzeczywistości, antologie emigracyjne rozwijają mit o pisarzu jako twórcy świata słów, stającego się nową „przestrzenią spotkania” dla całej wspólnoty kulturowej.Antologie literackie opublikowane po upadku Związku Radzieckiego (których liczba rośnie wielokrotnie) odzwierciedlają wszystkie problemy transformacji tożsamości autorów od wieszcza do gracza w niepewnej rzeczywistości, a także różne modele mitologizacji twórczości od romantyzmu do postmodernizmu. W tym kontekście szczególnie widoczna staje się zmiana natury gatunkowej antologii, która stopniowo przechodzi z kolekcji do projektu. Z jednej strony zauważalny jest efekt komercjalizacji literatury w warunkach rynkowych, przekształcenie pisarza w „producenta” towaru tekstowego. Z drugiej strony, obok klasycznego pisarza, który w uznawany przez czytelników sposób reprezentuje wartości estetyczne, powstaje postać pisarza jako intelektualisty publicznego, podejmującego wyzwanie tworzenia nowych zmysłów i nowych formwypowiedzi na aktualne tematy.
    Źródło:
    Porównania; 2018, 23, 2; 47-62
    1733-165X
    Pojawia się w:
    Porównania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polskie inspiracje w ukraińskim dyskursie literackim lat 20. XX wieku
    Polish Inspirations in the Ukrainian Literary Discourse in the 1920s
    Польские инспирации в украинском литературном дискурсе 20-х годов ХХ века
    Autorzy:
    Nowacki, Albert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1879847.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    modernizm
    literatura polska
    literatura ukraińska
    „neoklasycy”
    europeizacja
    modernism
    Polish literature
    Ukrainian literature
    “Ukrainian neoclassicists”
    Europeanisation
    Opis:
    Niniejszy artykuł poświęcono refleksji nad polsko-ukraińskimi powiązaniami literackimi w latach dwudziestych XX w. W świetle przeprowadzonych badań można zauważyć wyraźny wpływ literatury polskiej na ukraińską, który nasilał się na przełomie XIX i XX w. Najczęściej Polska występowała w roli pośrednika w transferze najnowszych, modernistycznych tendencji kultury zachodniej, jednakże często stawiano ją za wzór udanego rozwoju kulturalnego. Powyższa praca pokazuje także, że recepcja literatury polskiej miała miejsce również na Ukrainie radzieckiej, a najbardziej zauważalna była w piśmiennictwie „neoklasyków” Kijowskich.
    This article is devoted to the reflection on the Polish-Ukrainian literary connections in the 1920s. In the light of the research results there can be observed a noticeable impact of Polish literature on Ukrainian literature and Ukrainian literary circles, which intensified at the turn of the nineteenth century. Most frequently Polish influence manifested in mediation in the transfer of the latest modernist tendencies of Western culture. However, Poland was often presented as a successful model of cultural development. This work also shows that the reception of Polish literature was present in the Soviet Ukraine as well, and it was most noticeable in the literature of Kievian Neoclassicists.
    Данная статья посвящена изучению польско-украинских литературных связей в 20-е годы ХХ века. В контексте проведенных исследований можно обнаружить заметное влияние польской литературы на украинскую, которое усилилось на рубеже ХIХ и ХХ веков. Как показывают анализы, чаще всего Польша выступала посредником в передаче новейших, модернистских направлений культуры Запада, кроме того, очень часто именно Польша ставилась в пример успешного культурного развития. Целью статьи является также показать, что рецепция польской литературы проходила также на землях Советской Украины и проявилась в творчестве киевских «неоклассиков».
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 7; 133-146
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Інколи жах і обстріли – історією народження твоєї дитини…” Obraz dziecka w reportażach Jelizawety Honczarowej Десь поруч війна
    Autorzy:
    Jakubowska-Krawczyk, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1789212.pdf
    Data publikacji:
    2019-11-28
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    Jelizaweta Honcharova
    Desʹ poruč vìjna
    literatura ukraińska
    ATO
    reportaż
    Ê. Gončarova
    Ukrainian literature
    reportage
    Opis:
    The article analyzes a volume of literary reports by Ê. Gončarova Desʹ poruč vìjna. The texts that the writers come out from under the pen are deeply rooted in the described reality, not only thought out but also lived. Jelizaweta Honcharova writes reports from the war which brutally invaded her life (she comes from Artemivsk herself). In the texts, however, we will not fi nd despair, complaint or grief and pictures of the life of the areas through which the war is swept. The protagonists of the reports Desʹ poruč vìjna are people repeatedly subjected to war. The writer looks at their reactions to the next challenges, the struggle for survival, the safety of his family, and fi nally the normal living conditions. Jelizaweta Honcharova notices their confusion, the doubts on which side of the confl ict should be told. Without pathos and judgment, it shows the drama of political divisions and choices in which the boundary between being a patriot and a traitor is often not sharp clear może. He leans over a drama of broken families, confl icts and despair that break out in them. The author presents a war that kills childhood. It takes your big and smaller dreams away irretrievably. The drama of war presented by the writer takes place on many levels. The most important of them is probably the sphere of family life. War violates the basic tissue of relationships for children. Thanks to the reports of Honcharova, the reader notices the whole range of problems that a young man encounters. The reports are full of pain but also the awareness of the good that happens between people even in such inhuman times. They constitute a kind of testimony of history, designed to protect against possible attempts to manipulate it in the future. Thus, Honcharova gives them supra-regional and timeless dimension.
    Źródło:
    Studia Ucrainica Varsoviensia; 2019, 7; 61-75
    2299-7237
    Pojawia się w:
    Studia Ucrainica Varsoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mikołaj Gogol w recepcji Jewhena Małaniuka
    Микола Гоголь в прочитанні Євгена Маланюка
    Autorzy:
    Nowacki, Albert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1945045.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    emigracja
    Mikołaj Gogol
    dusza rosyjska
    „małorosyjskość”
    literatura ukraińska
    emigration
    Mykola Gogol
    Russian soul
    “littlerussianism”
    ukrainian literature
    Opis:
    Метою статті є представити лінературну спадщину Миколи Гоголя у інтерпретації Євгена Маланюка - видатного українського поета та есеїста. У своїх роздумах Маланюк намагався подивитися на Гоголя не як на видатного письменника, але як пересічну людину, яка була роздвоєна між двома народами: українським та російським. Есеїст намагався довести, що творча спадщина Гололя так насправді зраджує його, тому що вона просякнута духом українськості. Маланюк обстоював думку, що Гоголь створив собі неправдивий, неіснуючий, міфічний образ Росії, заради якого він відмовився від свого українства. Все те, каже Маланюк, дає підстстави дивитися на Гоголя, як на зразкового представника і речника т.зв. «малоросійськості».
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2009, 57, 7; 109-118
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Muzeum porzuconych sekretów
    Autorzy:
    Zabužko, Oksana Stefanìvna (1960- ).
    Powiązania:
    Tygodnik Powszechny 2012, nr 35. Dod. "Festiwal Conrada", nr 35 "Pomyśl: literatura!", s. 5-8
    Współwytwórcy:
    Chruślińska, Iza. Opracowanie
    Data publikacji:
    2012
    Tematy:
    Literatura ukraińska
    Literaturoznawstwo
    Tematy i motywy
    Historia
    Stosunki etniczne
    Polityka historyczna
    Opis:
    Na marginesie powieści "Muzeum porzuconych sekretów". Warszawa, 2012.
    Fot., rys.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    Od idealizacji do profanacji. O kobiecie, stereotypach i dyskursie miłosnym w literaturze ukraińskiej
    From the idealization to the desecration. About the woman, stereotypes and loving discourse in the Ukrainian literature
    Від ідеалізації до профанації про жінку, стереотипи та любовний дискурс в українській літературі
    Autorzy:
    Horniatko-Szumiłowicz, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1887610.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    dyskurs feministyczny
    obraz kobiety
    literatura ukraińska
    feminist discourse
    the image of a woman
    Ukrainian literature
    Opis:
    When analyzing the female / feminine problematic aspects in the Ukrainian literature, one must consider the two interconnected issues. First, that the image of the woman in that literature evolved from the idealization in the classical texts through the modernization in the texts of the late nineteenth and early twentieth century, and beyond - deidealization, desacralisation and even profane in the contemporary texts. Second, along with the evolution of the image of woman also the discourse of love has changed: from the preference for "the smallest" sublimated libido in the classical Ukrainian literature, through the proclamation of the word "free love" in modernism, to the affectation of sexuality, violence and brutality, to the depreciating of love (phrase "death to the Love") in the recent literature.
    Badając problematykę kobiety/ kobiecości w literaturze ukraińskiej, należało uwzględnić dwie wzajemnie powiązane kwestie. Po pierwsze, iż obraz kobiety przeszedł w tejże literaturze ewolucję: od idealizacji w tekstach klasycznych poprzez modernizację w tekstach z przełomu wieku, i dalej - deidealizację, desakralizację, a nawet profanację w tekstach współczesnych. Po drugie, wraz z ewoluowaniem obrazu kobiety zmieniał się też dyskurs miłosny: od preferowania „nadobłocznej” sublimacji libido w klasycznej ukraińskiej literaturze, poprzez proklamację hasła „wolnej miłości” w modernizmie, do afektacji seksualności, przemocy i brutalności, aż po deprecjonowanie miłości („śmierci miłości”) w najnowszej literaturze.
    Досліджуючи проблематику жінки/ жіночості в українській літературі, слід взяти до уваги два взаємопов`язані питання. По-перше, образ жінки пройшов у цій літературі еволюцію: від ідеалізації у класичних текстах крізь модернізацію у текстах зламу XIX/ XX cт., і далі – деідеалізацію, десакралізацію, а навіть профанацію у сучасних текстах. По-друге, разом з еволюванням образу жінки змінився також любовний дискурс: від „захмарної” сублімації статевого гону у класичній українській літературі, крізь прокламацію „вільної любові” в модернізмі, до афектації сексуальності, насильства й брутальності, врешті знецінення любові („смерті кохання”) у сучасному письментстві.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 7; 147-165
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Umysł nie zniewolony. O zainteresowaniach naukowych profesor Stefanii Andrusiw
    Non-Captive Mind. Prof. Stefania Andrusiv’s Scientific Interests
    Autorzy:
    Kaczmarczyk, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2054009.pdf
    Data publikacji:
    2019-11-04
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    profesor Stefania Andrusiw; ukraińskie literaturoznawstwo; literatura ukraińska
    Professor Stefania Andrusiw; Ukrainian literary studies; Ukrainian literature
    Opis:
    Artykuł prezentuje sylwetkę naukowo-badawczą profesor Stefanii Andrusiw, ze szczególnym zwróceniem uwagi na główne kierunki badań oraz działalność dydaktyczną prowadzoną w Polsce.
    The article presents scientific profile and didactic achievements of Professor Stefania Andrusiw, during her fruitful work at The John Paul II Catholic University of Lublin.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 7; 221-234
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    СИМВОЛ ЧІЧКИ В НОВЕЛІСТИЦІ ВАСИЛЯ ТКАЧУКА
    SYMBOL CHICHKA IN THE NOVELS WRITTEN BY VASYL TRACHUK
    Autorzy:
    Horniatko-Szumiłowicz, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1041829.pdf
    Data publikacji:
    2019-01-30
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    symbol chichka
    novel studies
    image of Hutsul region
    Ukrainian literature
    symbol cziczki
    nowelistyka
    obraz Huculszczyzny
    literatura ukraińska
    Opis:
    W artykule prześledzono symbol cziczki w nowelistyce ukraińskiego pisarza lat 30. XX w. Wasyla Tkaczuka. Wykazano, iż słowo cziczka jako huculski dialektyzm odgrywa w twórczości nowelisty ważną rolę, będąc swoistym lejtmotywem pojawiającym się niemal w każdym jego utworze. Cziczka to święty kod rodu huculskiego pełniący rolę talizmanu, który towarzyszy Hucułom, niczym wyszywka, w czasach radości i smutku, co po mistrzowsku słowem namalował Wasyl Tkaczuk.
    The article focuses on the analysis of symbol chichka in the novels of the Ukrainian writer of the 30-ies of the XXth century Vasyl Tkachuk. It has been proved that the word chichka, as a hutsul dialectal word, plays an important role in the creative work of the novelist, being a peculiar leitmotif, which is present in almost every work of the writer. Chichka — is a sacred code of the hutsul ethnic group, that functions as oberih, as well as embroidery, which guides the hutsuls in the periods of joy and grief. All the above mentioned facts are depicted by Vasyl Tkachuk in his works.
    Źródło:
    Studia Ukrainica Posnaniensia; 2019, 7, 1; 165-173
    2300-4754
    Pojawia się w:
    Studia Ukrainica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    OPOWIADANIE JURIJA WYNNYCZUKA ГИ-ГИ-И!: PERCEPCJA UTWORU PRZEZ PRYZMAT ZMYSŁÓW
    YURII VYNNYCHUK’S SHORT STORY ГИ-ГИ-И!: PERCEPTION OF THE WORK THROUGH THE PRISM OF THE SENSES
    ОПОВІДАННЯ ЮРІЯ ВИННИЧУКА ГИ-ГИ-И!: СПРИЙНЯТТЯ ТВОРУ КРІЗЬ СПЕКТР ОРГАНІВ ЧУТТЯ
    Autorzy:
    Jaremczuk, Anastazja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1601936.pdf
    Data publikacji:
    2021-09-13
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Yurii vtnnychuk
    sensual perception of the text
    brutal metaphor
    Ukrainian literature
    Jurij Wynnyczuk
    percepcja zmysłowa tekstu
    brutalna metaforyka
    literatura ukraińska
    Opis:
    Celem artykułu jest analiza odbioru opowiadania Ги-ги-и! autorstwa współczesnego ukraińskiego pisarza Jurija Wynnyczuka przez pryzmat zmysłów. Prześledzono, w jaki sposób słowo artystyczne staje się łącznikiem między czytelnikiem a jego zmysłami, jak kształtuje ono w świadomości odbiorcy skojarzenia wzrokowe, słuchowe, zapachowe, smakowe i dotykowe. Studium unaocznia, w jaki sposób pisarz za pomocą estetyki brzydoty, która oddziałuje na podświadomość czytelnika, wpływając na jego zmysły, demonstruje mroczną stronę życia. W artykule wskazano również zasadność wykorzystania przez Jurija Wynnyczuka estetyki potworności. W analizach wykorzystano hermeneutyczną metodę badawczą.
    The purpose of this paper is to analyse the reception of the short story Ги-ги-и! by the  contemporary Ukrainian writer Yurii Vynnychuk through the prism of the senses. It investigates how the artistic word becomes the link between the reader and their senses, how it shapes visual, auditory, olfactory, gustatory, and tactile associations in the consciousness of the reader. The study shows how the writer, using an aesthetic of ugliness that affects the reader’s subconscious and impacts their senses, demonstrates the dark side of life. The paper also points to Vynnychuk’s use of the monstrosity aesthetic. The study uses a hermeneutic research method.
    Źródło:
    Studia Ukrainica Posnaniensia; 2021, 9, 1; 203-215
    2300-4754
    Pojawia się w:
    Studia Ukrainica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Strategie opisu zagadnień ekologicznych i elementy ekokrytyki we współczesnej literaturze ukraińskiej
    Strategies for Describing Ecological Issues and Elements of Ecocriticism in Contemporary Ukrainian Literature
    Autorzy:
    Rozinkewycz, Natalia
    Bracki, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29520246.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-21
    Wydawca:
    Uniwersytet Bielsko-Bialski
    Tematy:
    description strategies
    ecology in literature
    ecocriticism
    contemporary Ukrainian literature
    strategie opisu
    ekologia w literaturze
    ekokrytyka
    współczesna
    współczesna literatura ukraińska
    Opis:
    The aim of the article is to present a strategy for describing ecological issues and to identify elements of ecocriticism in selected works of contemporary Ukrainian literature. A concise analysis covers mainly prose works, one play and Ukrainian themes in the work of Olga Tokarczuk. The issues of interdependence between people and the world around them, the literary image of life and death in a known space, were brought to the fore. The problem of occupation of the native land and the hostility of the previously known world were also touched upon. The article contains a short analysis of possible scenarios of nature’s rebirth in the context of creating new relationships with people.
    Źródło:
    Świat i Słowo; 2022, 38, 1; 435-447
    1731-3317
    Pojawia się w:
    Świat i Słowo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Образ ангела в аматорських поезіях Майдану
    Obraz anioła w wierszach poetów amatorów Majdanu
    The image of an angel in the Maidan poems by amateur poets
    Autorzy:
    Titus, Jana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31343564.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    angel
    image
    poetry of the Revolution of Dignity
    amateur poets
    Ukrainian literature
    anioł
    literatura ukraińska
    poeci amatorzy
    apoezja Rewolucji Godności
    obraz
    Opis:
    Artykuł dotyczy jednego z najczęściej pojawiających się w tekstach Majdanu obrazu, mianowicie obrazu anioła. Jest on wielokrotnie przywoływany w wierszach poetów amatorów. Oprócz treści sakralnych ten obraz zawiera również inne cechy, co ujawnia jego wieloaspektowość. Ukształtowany w umysłach Ukraińców obraz w okresie Rewolucji Godności przybiera nowe konotacje i niuanse. W badaniu wytypowano kilka charakterystycznych form zauważalnych w poezji amatorskiej: anioł obrońca, anioł stróż, archanioł Michał i anioł śmierci. W wierszach Majdanu nie zawsze ten symboliczny obraz pokazany jest jako istota niebiańska, często okazuje się ucieleśnieniem doświadczeń protestującego, zwłaszcza tragicznej śmierci w imię wolności i narodu. W artykule zostały przeanalizowane liczne wiersze poetów amatorów, co pozwala na wyeksponowanie specyfiki każdego z nich. Autorka dochodzi do wniosku, że amatorska poezja Majdanu zasługuje na szczególne miejsce we współczesnej literaturze ukraińskiej.
    The author of the article researches one of the common images in the poetry of the Revolution of Dignity – the image of an angel. It repeatedly appears in poems by amateur writers. In addition to the sacred content, this image in poetry also has other features, as a result of which its multifaceted nature is revealed. The image of an angel formed in the minds of Ukrainians acquired other connotations and nuances during the Revolution of Dignity. This study singles out several images that are repeated in amateur poetry: the protective angel, the guardian angel, Archangel Michael, and the angel of death. Another feature of this image is that in Maidan poetry, he is not always a heavenly creature, but often the embodiment of a dead protester. This article analyzes a number of poems by amateur poets and presents the specificities of each of them as confirmation that amateur Maidan poetry deserves a special place in Ukrainian literature.
    Źródło:
    Studia Ukrainica Posnaniensia; 2023, 11, 1; 155-166
    2300-4754
    Pojawia się w:
    Studia Ukrainica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    НАРАТИВНО-МЕНТАТИВНІ ОСОБЛИВОСТІ ЕСЕ ЕПІСТОЛЯРНОГО ТИПУ В СУЧАСНІЙ УКРАЇНСЬКІЙ ЛІТЕРАТУРІ (Листи з Києва С. Павличко)
    NARRATIVE AND MENTATIVE FEATURES OF EPISTOLARY TYPE IN MODERN UKRAINIAN LITERATURE (S. Pavlychko’s Листи з Києва)
    Autorzy:
    Шевченко, Тетяна
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1041747.pdf
    Data publikacji:
    2019-06-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    narrative and mentative features
    essay-letter
    narrator
    epistolary type
    modern Ukrainian literature
    cechy narracyjno-mentatywne
    esej epistolarny
    charakter epistolarny
    współczesna literatura ukraińska
    Opis:
    Artykuł traktuje o narracyjno-mentatywnym charakterze Listów z Kijowa Salomei Pawłyczko. Wykazano, iż w esejach-listach tomu narracja przeradza się w rozważania, podobnie jak narrator — w myśliciela. Narratyw i mentatyw stają się podstawowymi składnikami struktury tekstu, uzupełniając się nawzajem i tym samym tworząc całość. Taka struktura otwiera nowe możliwości przed esejem z punktu widzenia strategii komunikacyjnych w twórczości pisarzy.
    The article focuses on the narrative and mentative nature of S. Pavlychko’s Letters from Kyiv. It has been proved that the essay-letters in this collection grow into a thinking process and the narrator becomes a thinker. The narrative and mentative features become each other’s important components creating a full integrity. Such structure opens new opportunities for the essays as a discursive practice from the point of view of the communicative strategies in the works of the writers.
    Źródło:
    Studia Ukrainica Posnaniensia; 2019, 7, 2; 183-192
    2300-4754
    Pojawia się w:
    Studia Ukrainica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Трагічні і травматогенні наслідки радянської політики в галузі української літератури
    Tragic and traumatogenic consequences of the soviet politics in the field of Ukrainian literature
    Tragiczne i traumatyczne skutki polityki radzieckiej wobec literatury ukraińskiej
    Autorzy:
    Siryk, Ludmiła
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1048629.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-05
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    радянська політика
    українська література
    тоталітаризм
    травма
    фальсифікація
    polityka radziecka
    literatura ukraińska
    totalitaryzm
    trauma
    falsyfikacja
    the Soviet politics
    Ukrainian literature
    totalitarianism
    falsification
    Opis:
    У статті розглядаються наслідки в українській літературі радянської політики в 1922-1991 роках. Tрaгiчні наслідки радянської пoлiтики щодо української літератури простежуються на трьох рівнях культурної травми, а саме: а) в індивідуальній бioгрaфiї та творчості представників літератури, б) нa тлі суспільної спільноти українців, в) у макросуспільній площині. Ці проблеми сприяють формуванню травматогенних чинників, які у свою чергу негативно впливають нa рoзвиток, якість i популяризацію української літератури.
    The article highlights the consequences of the Soviet politics upon Ukrainian literature in the period of 1922-1991. The tragic consequences of the politics are observed at three levels of the cultural trauma, in particular: in the individual biography and creative work of certain representatives of literature, on the background of a public community of the Ukrainians, at the macrosocial level. These problems contribute to the formation of traumatogenic factors, which in their turn negatively affect the development, quality, and popularization of Ukrainian literature.
    Celem niniejszego artykułu jest ukazanie skutków polityki radzieckiej (okres 1922-1991) wobec literatury ukraińskiej. Autorka konstatuje, że tragiczne skutki polityki radzieckiej na ukraińskiej scenie literackiej może zaobserwować na trzech poziomach traumy kulturowej: a) w indywidualnych biografiach pisarzy oraz ich twórczości; b) na tle wspólnoty społeczeństwa ukraińskiego; c) na płaszczyźnie makrospołecznej. Zidentyfikowane zagadnienia sprzyjają powstawaniu czynników traumatogennych, które z kolei mają też bezpośredni wpływ zarówno na jakość, jak też i popularyzację literatury ukraińskiej.
    Źródło:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych; 2018, 5, 13; 127-140
    1733-2249
    Pojawia się w:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The originality of the research on Oles Ulianenko’s literary works in Feliks Shteinbuk’s monograph
    Oryginalność badań twórczości Ołesia Ulianenki w monografii Feliksa Szteinbuka
    Самобутність дослідження творчості Олеся Ульяненка в монографії Фелікса Штейнбука
    Autorzy:
    Horniatko-Szumiłowicz, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31343509.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Фелікс Штейнбук
    Олесь Ульяненко
    літературна критика
    традиція „нуар”
    роман
    українська література
    Feliks Szteinbuk
    Ołeś Ulianenko
    krytyka literacka
    tradycja „noir”
    powieść
    literatura ukraińska
    Opis:
    Druga część monografii Pod „Znakiem Sabaota” albo „Tam, gdzie…” Ulianenko to gruntowna kontynuacja studium twórczości ukraińskiego pisarza Ołesia Ulianenki (1962–2010) autorstwa Feliksa Szteinbuka. Ulianenkoznawca z Bratysławy powziął zamiar jak najrzetelniej odzwier- ciedlić istotę i cel pisarstwa Ulianenki, dla którego prawdziwym i jedynym przedmiotem rozważań stał się człowiek i jego dusza. Oryginalne dociekania wytrawnego badacza proponują alternatywne względem tradycyjnych historycznoliterackich interpretacji egzegetyczne odczytanie prozatorskiej spuścizny Ulianenki. Książka, która zgodnie z obietnicą jej autora, zawiera najpełniejszą, dogłębną i oryginalną analizę twórczości prozaika, a jednocześnie stanowi podstawę do dalszych fundamen- talnych badań nad spuścizną literacką pisarza z pewnością zasługuje na należyte docenienie zarówno ze strony krytyki literackiej, jak również szerokiego grona czytelników.
    Друга частина монографії Під „Знаком Саваофа, або „Там, де…” Ульяненко є ґрунтовним продовженням дослідження творчості українського письменника Олеся Ульяненка (1962–2010) авторства Фелікса Штейнбука. Ульяненкознавець із Братислави вирішив якомога точніше відобразити суть і мету творчості Ульяненка, для якого справжнім і єдиним предметом розгляду була людина та її душа. Оригінальний аналіз досвідченого дослідника базується на екзегетичній інтерпретації прозової спадщини Ульяненка, альтернативній щодо традиційних історико-літературних трактувань. Книга, яка, як обіцяв її автор, містить найповніший, ґрун- товний та оригінальний аналіз творчості Олеся Ульяненка, водночас є основою для подальших фундаментальних досліджень літературної спадщини письменника та, безумовно, заслуговує на належну оцінку з боку як літературознавців, так і широкого кола читачів
    Źródło:
    Studia Ukrainica Posnaniensia; 2022, 10, 2; 189-203
    2300-4754
    Pojawia się w:
    Studia Ukrainica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Проблема ідентифікації творчості Лесі Українки
    Lesia Ukrainkas Literary Works Problem of Indentification
    Problem identyfikacji twórczości Łesi Ukrainki
    Autorzy:
    Siryk, Ludmiła
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1877116.pdf
    Data publikacji:
    2019-11-04
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    literatura ukraińska
    Łesia Ukrainka
    kierunek artystyczny
    neoromantyzm
    neoklasycyzm
    identyfikacja twórczości
    Ukrainian literature
    Lesya Ukrainka
    literary
    artistic direction
    neo-romanticism
    neoclassicism
    identification of literary heritage
    Opis:
    W artykule podjęto istniejący w literaturoznawstwie problem identyfikacji twórczości Łesi Ukrainki (1871-1913). W literaturoznawstwie ukraińskim pod wpływem teorii narodników historycznie została ukształtowana tradycja zaliczająca pisarkę do neoromantyzmu. Wbrew temu poglądowi w proponowanym badaniu wysunięto tezę o przynależności pisarki dо klasycystycznego typu twórczości, mianowicie do neoklasycyzmu jako jednego z kierunków modernizmu europejskiego. Swoje twierdzenia autor argumentuje na podstawie poglądów pisarki dotyczących samoidentyfikacji, а także materiałów historyczno-literackich і prac krytycznoliterackich neoklasyków ukraińskich pierwszej fali, którzy rozwinęli swoją działalność w latach 20. XX wieku. Wyniki badań świadczą o zdecydowanym zaprzeczeniu przez Łesię Ukrainkę opinii o niej, którą sformułował czołowy przedstawiciel narodnickiej koncepcji S. Jefremow. Pisarka uważała ją za tendencyjną i nieadekwatną. Pokazano, że w latach 1914-1930 neoklasycy kijowscy: М. Draj-Chmara, М. Zerow, P. Fyłypowycz, М. Rylski i Jurij Kłen argumentowali europeizm pisarki i realizację przez nią artystyczno-światopoglądowych zasad neoklasycyzmu, mianowicie: zwrócenie się do antyku, wykorzystanie і reinterpretacja „wiecznych obrazów” і istniejących fabuł tradycji śródziemnomorskiej, synteza wartości uniwersalnych i narodowych, indywidualny wybór і twórczy mimesis, synkretyzm kulturowy i stylowy, antropocentryzm, dystans do szarej codzienności, moralizatorstwo, aktywność obywatelska. Artykuł stanowi próbę zaakcentowania konieczności weryfikacji istniejących opinii oraz identyfikacji twórczości według kryterium estetycznego.
    The article raised the issue of identification of Lesya Ukrainka’s literary heritage (1871-1913). Ukrainian literary science being under the influence of Narodnik (populist) tradition historically treated her as a representative of neo-romanticism. Contrary to this point of view this study puts forward the thesis that the writer belongs to the classicism, namely to the neoclassicism as a form of European modernism. This statement is based on the expressed by the playwright point of view as to the self-identification, as well as historical and literary materials, and literary criticism works of Ukrainian neoclassics of the so called first wave, which have developed their activity in the 20-th years of the 20-th century. Results of the study indicate a emphatic denial by the poet of her characteristics as had been formulated by the leading representative of the Narodnik S. Yefremov. The writer considered it biased and inadequate. It was found out that the kiev neoclassic in the years 1914-1930 M. Dray-Khmara, M. Zerov, P. Fylypovych, M. Rylsky and Yurii Klen backed up the statement that Lesya Ukrainka belonged to Europian literary tradition which is supported by her implementation of artistic and philosophical neoclassicism devices such as appeal to antiquity, the use and reinterpretation of „eternal images” and „traveling stories”, mediterranean tradition, individual choice and creative mimesis, cultural and stylistic syncretism, synthesis of universal with national, anthropocentrism, distancing from the trivial, moralizing, social activity. The article is an attempt to emphasize the need to review existing opinions and of identification creativity according to the aesthetic criterion.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 7; 155-168
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obraz współczesnej Ukrainy czy „pornografia cierpienia”? (na podstawie powieści Жінка його мрії Ołesia Ulianenki)
    The image of the contemporary Ukraine or “pornography of suffering” (based on the novel Жінка його мрії by Oles Ulianenko)
    Образ сучасної України чи “порнографія страждання”? На основі повісті Олеся Ульяненка Жінка його мрії
    Autorzy:
    Horniatko-Szumiłowicz, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1048464.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-23
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    образ сучасної України, “порнографія” страждання, українська література
    obraz współczesnej Ukrainy, „pornografia cierpienia”, literatura ukraińska
    the image of the contemporary Ukraine, “pornography of suffering”, Ukrainian literature
    Opis:
    Жінка його мрії (Žìnka jogo mrìï, 2009) to jedna z bardziej kontrowersyjnych powieści współczesnego ukraińskiego pisarza Ołesia Ulianenki, w związku z którą był oskarżony o szerzenie treści pornograficznych i zrehabilitowany w wyniku procesu sądowego. Artykuł jest próbą odpowiedzi, czy pisarz świadomie przekroczył we wskazanym utworze granicę dobrego smaku, gdzie skrajny pesymizm i brutalizacja wszystkich elementów świata przedstawionego niepostrzeżenie powodują totalną jego destrukcję, i co przeważa na szalkach wagi – czy jest to obraz doskonale znanej pisarzowi Ukrainy przełomu XX i XXI ww. czy jedynie przykład epatowania okrucieństwem, a więc w tym przypadku – „pornografia cierpienia”. Analiza powieści przez pryzmat elementów świata przedstawionego, języka utworu oraz specyficznej stylistyki realizującej przede wszystkim parenetyczną funkcję literatury, potwierdza konstruktywne intencje autora, ukierunkowane na budowanie lepszej przyszłości Ukrainy, nie zaś ugrzęźnięcie w apoteozie (pornografii) cierpienia ukraińskiego społeczeństwa. Zastosowano teoretycznoliteracką oraz analityczną metodę badawczą.
    Жінка його мрії (2009) – це один з найбільш контроверсійних романів сучасного українського письменника Олеся Ульяненка, у зв’язку з яким він був звинувачений у поширюванні порнографії i реабілітований після судового процесу. Стаття є спробою дати відповідь на питання, чи письменник свідомо переступив у даному творі межу узвичаєного, де крайній песимізм і бруталізація усіх елементів відображеної дійсності непомітно призводять до його суцільної деструкції, і що переважає на шальках терезів – знайомий письменнику образ України зламу XX i XXI  століть чи радше бажання епатувати читачів, а отже „порнографія страждання”. Аналіз роману крізь призму елементів відображеної дійсності, мови твору, а також своєрідної стилістики, підпорядкованої реалізації паренетичної функції літератури, підтверджує конструктивні наміри автора, зорієнтовані на побудову кращого майбутнього України, і водночас заперечує його загрузання в апофеозі (порнографії) страждання українського суспільства. Застосовано теоретико-літературний та аналітичний методи дослідження.
    Жінка його мрії (Žìnka jogo mrìï, 2009) – one of the most controversial novels bycontemporary Ukrainian author Oles Ulianenko and a reason why he was accused of spreading pornographic content (although later judicially vindicated). The article attempts to answer whether Ulianenko knowingly overstepped the boundaries of good taste with the extreme pessimism and brutalization of narrative imperceptibly causing its total destruction or more importantly – whether it is the portrayal  of  late 20th/ early 2st century Ukraine, so well known to the author or simply astonishing use of brutality – in this case the ”pornography of suffering”. Analysis of the novel through the prism of elements of the narrative, language used and specific stylistics used mainly for the didactic purposes confirms Ulianenko’s inclinations towards building the better future for Ukraine, not the apotheosis of Ukrainian society’s (pornography of) suffering. The following research methods were used: theoretical approach and analytical approach.
    Źródło:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych; 2019, 5, 14; 149-168
    1733-2249
    Pojawia się w:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dyskurs maskulinistyczny literaturze ukraińskiej XX i początku XXI wieku. Wybrane aspekty projektu badawczego
    The Discourse of Masculinity in Ukrainian Literature of The 20 Th and 21 St Centuries. Selected Aspects of Research Project
    Autorzy:
    Marusiak, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1185261.pdf
    Data publikacji:
    2013-12-02
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Ukrainian literature
    modernism
    postmodernism
    gender studies
    masculinity studies
    men’s studies
    postcolonial studies
    literatura ukraińska
    modernizm
    postmodernizm
    studia genderowe
    studia nad męskością
    studia postkolonialne
    Opis:
    Prezentowany tekst stanowi propozycję syntetycznego i wieloaspektowego zbadania i opisania wpływu modernistycznych i postmodernistycznych strategii dyskursu maskulinistycznego na konceptualizację i introwertyzację ukraińskiej tożsamości narodowo-kulturowej kreowanej na łamach literatury ukraińskiej XX – początku XXI wieku. Autorka artykułu uważa, iż maskulinizm w nowożytnej literaturze kraińskiej, rozumiany przez nią jako transgresyjny typ dyskursywnej krytycznej samoświadomości intelektualnej, bazującej zarówno na wartościach duchowych, jak i cielesnych, ukierunkowany jest na świadomy proces tworzenia postkolonialnego ukraińskiego charakteru narodowego oraz postkolonialnej ukraińskiej kultury i literatury narodowej, zabezpieczanych narodowym instynktem samoobrony.
    The present text proposes a synthetic and multi-dimensional investigation and description of the impact of modernist and postmodernist strategies of the discourse of masculinity in conceptualization and introvertisation of the Ukrainian national-cultural identity created by the Ukrainian literature of the 20th century and early 21st century. The author of the this text, considers that masculinity in modern Ukrainian literature, defined as a transgressive type of critical self-awareness of the intellectual discourse – based on spiritual, as well as corporeal, values – is aimed at the conscious process of creating the postcolonial national character and postcolonial Ukrainian culture and literature, as well as securing the national instinct of self-defense. 
    Źródło:
    Porównania; 2013, 12; 209-224
    1733-165X
    Pojawia się w:
    Porównania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Не казися, вітре..., Гуляй собі, небоже, ...” (концепт „вітер” у „малій прозі” Василя Ткачука)
    „Don’t Be Angry, My Wind... Be Merry,...” (The Concept of “Wind” in the “Short Stories” of Wasyl Tkaczuk)
    „Nie sierdźże się, wietrze…, hulaj sobie, niebożę, …” (kоncept „wiatr” w „małej prozie” Wasyla Tkaczuka)
    Autorzy:
    Horniatko-Szumiłowicz, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1877099.pdf
    Data publikacji:
    2019-11-04
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    koncept
    indywidualno-autorski obraz świata
    bogactwo środków stylistycznych
    nowelistyka
    literatura ukraińska
    concept
    individual and authorial image of the world
    rich stylistic means
    short stories
    Ukrainian literature
    Opis:
    Wiatr – to jeden ważnych obok słońca, księżyca, chmur, mrozu czy nieba konceptów wchodzących w skład konceptosfery Wasyla Tkaczuka – ukraińskiego nowelisty lat 30. XX w. Koncept wiatr funkcjonuje w systemie pozostałych konceptów, treści których zakodowane są w kulturowo-mentalnościowej przestrzeni narodu i jednocześnie w indywidualno-autorskim obrazie świata. Przeżycia bohaterów zharmonizowane są w najwyższym stopniu z elementami świata przyrody. Tak więc czytelnik paralelnie do działań bohaterów śledzi „poczynania” wiatru czy wspomnianych wyżej słońca, księżyca, chmur, mrozu, nieba. Zgłębienie jednego z ważnych konceptów w prozie Wasyla Tkaczuka jest tym bardziej zajmujące, iż mało znana spuścizna twórcza nowelisty wciąż czeka na należne jej miejsce w kanonie ukraińskiej literatury.
    Wind, apart from the Sun, moon, clouds, frost or the sky, is one of the most important concepts presented by Wasyl Tkaczuk, a Ukrainian short story writer of the 1930s. The concept of wind functions in the system of other concepts, contents, which are embedded into the cultural and mental identity of the nation, as well as in the individual and authorial image of the world. The experiences of heroes are harmonized to the highest degree with the elements of the natural world. Therefore the reader can trace the „actions” of the wind, Sun, moon, clouds, frost or the sky along with the actions of the heroes. Exploring one of the major concepts in the prose of Wasyl Tkaczuk is all the more engaging that the little-known creative legacy of the short story writer still awaits its rightful place in the canon of Ukrainian literature.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 7; 169-179
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Growing Up and Memory of the Margins in Patricia Nell Warren’s (Patricia Kilina’s) "Billy’s Boy"
    Dorastanie i pamięć marginesów w powieści "Billy’s Boy" Patricii Nell Warren (Patricii Kiliny)
    Дорослішання і памʼять периферії у романі "Хлопчик Біллі" ("Billy’s Boy") Патриції Нелл Воррен (Патриції Килини
    Autorzy:
    Świetlicki, Mateusz
    Mętrak, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1048469.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-23
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    дорослішання, памʼять, постпамʼять, американська література, українська література, памʼять периферії
    dorastanie, pamięć, postpamięć, literatura amerykańska, literatura ukraińska, pamięć marginesów
    coming-of-age, memory, postmemory, American Literature, Ukrainian Literature, queer memory
    Opis:
    While numerous news outlets in Ukraine reported about the passing of Patricia Nell Warren, as of 2019, none of her anglophone works has been translated into Ukrainian. This fact seems surprising because Warren, the first wife of George Tarnawsky, disenchanted with the lack of success with her work in English, in the 1960s published a few volumes of poetry in Ukrainian under the pen name Patricia Kilina and hence has a strong link to the Ukrainian literary process. Although a few scholarly articles have been published about Warren’s most popular novel, The Front Runner (1974), its sequels have not been studied yet. The aim of this article is to fill this gap by analyzing Billy’s Boy (1997) in the perspective of memory studies. Analyzing Billy’s Boy, the authors of this article want to argue that by depicting the coming-of-age experience of John William, the twelve-year-old son of Billy Sive who tries to find his own identity and find out more about his father, Warren manages to not only show that cultivating the postmemory of Billy and trying to understand his roots are crucial in the process of William’s maturation, but also portrays social changes happening in America in the late 1990s.
    Попри те, що багато українських інформаційних порталів розмістило інформацію про смерть Патриції Нелл Воррен, жоден із її англомовних романів не був перекладений українською. Цей факт видається несподіваним, оскільки перша дружина Юрія Тарнавського, опублікувала у 1960-х роках кілька поетичних збірок українською мовою під псевдонімом Патриція Килина і має тісний звʼязок українським літературним процесом. Хоча було опубліковано кілька наукових статей про найпопулярніший роман Воррен Лідер забігу (The Front Runner, 1974)), її продовження досі не були належним чином досліджені. Мета статті –  заповнити ці лакуни шляхом аналізу роману Хлопчик Біллі (Billy’s Boy, 1997) з перспективи студій над пам’яттю. Досліджуючи цей твір, автори статті хочуть довести, що показуючи досвід дорослішання Джона Вільяма, дванадцятирічного сина Біллі Сайва, який намагається віднайти свою ідентичність і більше довідатися про батька, Воррен вдалося не лише продемонструвати, що культивування постпамʼяті про померлого батька і намагання зрозуміти власні корені є ключовими у процесі дозрівання Вільяма, але вказує також на суспільні зміни, що  відбувалися у США наприкінці 1990-х років. Крім того, письменниця показала значення збереження памʼяті про боротьбу і досягнення попередніх поколінь ЛГБТ спільноти.
    Chociaż wiele serwisów informacyjnych na Ukrainie zamieściło wiadomość o śmierci Patricii Nell Warren, na chwilę obecną żaden z jej anglojęzycznych utworów nie został przetłumaczony na język ukraiński. Fakt ten wydaje się zaskakujący, ponieważ Warren, pierwsza żona Jurija Tarnawskiego, opublikowała w latach 60. kilka tomików poezji w języku ukraińskim pod pseudonimem Patricia Kilina, a tym samym ma silny związek z ukraińskim procesem literackim. Choć opublikowano kilka artykułów naukowych na temat najpopularniejszej powieści Warren pt. The Front Runner (1974), jej kontynuacje nie zostały jeszcze odpowiednio przebadane. Celem artykułu jest wypełnienie tej luki poprzez analizę powieści Billy’s Boy (1997) w perspektywie studiów nad pamięcią. Analizując ten utwór, autorzy artykułu chcą argumentować, że przedstawiając doświadczenia związane z dorastaniem Johna Williama, dwunastoletniego syna Billy’ego Sive’a, który próbuje odnaleźć własną tożsamość i dowiedzieć się więcej o swoim ojcu, Warren udaje się nie tylko pokazać, że kultywowanie postpamięci o zmarłym ojcu i próba zrozumienia własnych korzeni są kluczowe w procesie dojrzewania Williama, ale także ukazuje zmiany społeczne zachodzące w Stanach Zjednoczonych pod koniec lat 90. oraz znaczenie zachowania pamięci o zmaganiach i osiągnięciach poprzednich pokoleń społeczności LGBTQ.
    Źródło:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych; 2019, 5, 14; 169-183
    1733-2249
    Pojawia się w:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Memento mori. Мотиви та образи смерті в макабричних оповіданнях (на основі антології "Вбивство на вулиці...")
    Autorzy:
    Jaremczuk, Анастасія
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015671.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-14
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    мотив
    образ
    смерть
    убивство
    самогубство
    макабричні оповідання
    українська література
    motive
    picture
    death
    murder
    suicide
    horror story
    Ukrainian literature
    motyw
    obraz
    śmierć
    zabójstwo
    samobójstwo
    literatura ukraińska
    Opis:
    Цю статтю присвячено простеженню мотивів і образів смерті в макабричних оповіданнях, опублікованих в сучасній українській антології жахів Вбивство на вулиці... (2019). Коротко схарактеризовано наявність мотивів і образів смерті в українській літературі. Подано дефініцію термінів мотив, образ. Під час поглибленого аналізу здійснено класифікацію різновидів і типів смерті в згаданих оповіданнях, віднайдено образи, які доводять присутність смерті в окремих оповіданнях збірки. У висновку дослідження стверджено, що мотиви та образи смерті домінують у фабулі антології, що підтверджує актуальність і обґрунтованість подальших досліджень, присвячених проблемі смерті в сучасній літературі жахів.
    Niniejszy artykuł został poświęcony prześledzeniu motywów i obrazów śmierci w opowiadaniach grozy, zamieszczonych we współczesnej ukraińskiej antologii horroru Вбивство на вулиці... (2019). Pokrótce scharakteryzowano obecność motywów i obrazów śmierci w literaturze ukraińskiej. Zdefiniowano znacznie terminów motyw, obraz. W trakcie dogłębnej analizy dokonano klasyfikacji rodzajów i typów śmierci, odzwierciedlonych w omawianych utworach, odnaleziono obrazy, unaoczniające jej obecność w poszczególnych opowiadaniach zbioru. W wyniku badania stwierdzono, iż motywy i obrazy śmierci są dominujące dla fabuły utworów danej antologii, co potwierdza aktualność i zasadność dalszych badań nad zagadnieniem śmierci we współczesnej literaturze grozy.
    The present study is devoted to tracing the motives and images of death in horror stories published in the modern Ukrainian horror anthology Вбивство на вулиці... (2019). The presence of motives and images of death in Ukrainian literature is briefly described. Such terms as motive, image were defined. In the course of an in-depth analysis, the classification of death types, reflected in the considered works, was made. Images that indicate its presence in individual stories of the collection were found. The result of the study shows that the motives and images of death are dominant for the plot of the works of this anthology, what confirms the relevance and validity of further research on the issue of death in modern horror literature.
    Źródło:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych; 2020, 6, 15; 95-107
    1733-2249
    Pojawia się w:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Refleksje o narracji donbaskiej w kulturze i literaturze ukraińskiej z perspektywy XXI wieku
    Reflections on the donbass narrative in ukrainian and russian culture and literature from the 21st century’s point of view
    Размышления по поводу донбасского повествования в украинской культуре и литературе с точки зрения XXI века
    Autorzy:
    Matusiak, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1920838.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-12
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Донбасс
    украинская литература
    украинская культура
    война на Украине
    Сергей Жадан
    Владимир Рафеенко
    Donbas
    literatura ukraińska
    wojna na Ukrainie
    Serhij Żadan
    Władimir Rafiejenko
    kultura ukraińska
    Ukrainian literature
    Ukrainian culture
    war in Donbas
    Serhiy Zhadan
    Vladimir Rafeenko
    Opis:
    The article is devoted to political, cultural and mental diversity of Donbass from the rest of Ukraine. The author shows the uniqueness of this region as a result of a complex and contradictory history, as well as the effect of permanent social, economic and ethnocultural processes of a colonial and totalitarian character. This is the reason for the hybrid identity of local residents. Later on, more space is devoted to the work of two writers — Ukrainian-speaking Serhiy Zhadan and Ukrainian-Russian-speaking Vladimir Rafeenko.
    В настоящей статье речь идет о политическом, культурном и психическом несходстве Донбасской области с остальными частями Украины. Автор представляет неповторимость этого региона как результат сложной и противоречивой истории, а также итог постоянных общественных, экономических и этнокультурных процессов колониального и тоталитарного характера. Все это становится поводом гибридной идентичности здешних жителей. В дальней части больше места уделяется творчеству двух писателей — украиноязычного Сергея Жадана и русско-украиноязычного Владимира Рафеенко.
    Źródło:
    Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze; 2018, 28; 61-96
    0208-5038
    2353-9674
    Pojawia się w:
    Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Образи неба й небесних світил у новелістиці Василя Ткачука
    Obrazy nieba i ciał niebieskich w nowelistyce Wasyla Tkaczuka
    Images of the sky and celestial objects in Vasyl Tkachuk’s short stories
    Autorzy:
    Horniatko-Szumiłowicz, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31343617.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Ukrainian literature
    novella
    Vasyl Tkachuk
    and stars
    moon
    sun
    images of the sky
    Pokuttia
    Hutsulshchyna
    celestial space
    literatura ukraińska
    nowelistyka
    Wasyl Tkaczuk
    księżyca i gwiazd
    słońca
    wizerunki nieba
    Pokucie
    Huculszczyzna
    przestrzeń niebieska
    Opis:
    Obrazy nieba i ciał niebieskich – słońca, księżyca, gwiazd – odgrywają w twórczości mało zbadanego ukraińskiego nowelisty lat 30. XX w. Wasyla Tkaczuka istotną rolę i są efektem wykorzystania przez pisarza zarówno pierwiastków ludowo-poetyckich, jak i tych indywidualnych, autorskich. Przede wszystkim, wizerunki nieba, słońca, księżyca i gwiazd w krótkiej prozie Tkaczuka stanowią nieodłączny element krajobrazu Huculszczyzny i Pokucia, funkcjonują jako komponenty huculskiego dyskursu krajobrazowego, ale też jako część bezkresnej przestrzeni kosmicznej. Nowelista jawi się tu jako mistrz kreślenia malowniczych krajobrazów Huculszczyzny i Pokucia, gdzie się urodził i wychował. Ponadto przestrzeń niebieska w utworach Tkaczuka jest nieodłącznym pierwiastkiem życia karpackich górali, jej elementy towarzyszą bohaterom w codziennych radościach i smutkach, a zatem stanowią integralną część ich egzystencji i wierzeń. Obrazy nieba i ciał niebieskich są wreszcie czynnikiem fabułotwórczym, a więc ważnym elementem konstrukcji poszczególnych utworów. Tradycyjnie dla tego nowelisty na szczególną uwagę zasługują niezwykle oryginalne, spersonifikowane obrazy, zantropomorfizowane porównania i autorskie metafory, w skład których wchodzą analizowane wizerunki nieba, słońca, księżyca i gwiazd. Poszczególne wizerunki przestrzeni niebieskiej w utworach Tkaczuka wpisują się, obok analizowanych wcześniej obrazów (konceptów) „cziczki”, „wiatru” i „burzy”, w niezwykle oryginalną tradycję dyskursu nowelistycznego słusznie określanego jeszcze przez współczesnych Tkaczukowi krytyków mianem poezji w prozie. Są również składnikami konceptualnego modelu świata nowelisty, współtworzą bliską mu filozofię przyrody, potwierdzają jego głęboki szacunek, przywiązanie i niekłamaną miłość do Huculszczyzny, Pokucia i ojczystej Ukrainy.
    Images of the sky and celestial bodies – sun, moon, stars – play an important role in the works of the little-explored Ukrainian writer from the 1930s, Vasyl Tkachuk. They are the result of Tkachuk’s combining both folk-poetic elements and original ones in his short stories. Above all, the images of the sky, the sun, the moon, and the stars in his texts are an integral part of the landscape of Hutsulshchyna and Pokuttia, functioning as components of the Hutsul landscape discourse but also as a part of the boundless cosmic space. The writer appears here as a master of drawing the picturesque landscapes of Hutsulshchyna and Pokuttia, where he was born and raised. In addition, the celestial space in Tkachuk’s works is an inseparable element of the lives of the Carpathian highlanders. Its elements accompany the characters in their daily joys and sorrows and thus become an integral part of their existence and beliefs. Finally, images of the sky and celestial bodies are an important factor in forming the plot and thus constitute a key element in the construction of individual writings by this Pokuttian writer. The highly original personified images, anthropomorphized comparisons, and authorial metaphors (which include the analyzed images of the sky, sun, moon, and stars) deserve special attention. Taken as a whole, the individual images of celestial space in Tkachuk’s works are part of the highly original tradition of novelistic discourse aptly described by Tkachuk’s contemporaries as “poetry in prose” (along with the concepts of “chichka”, “wind’ and “storm” analyzed earlier). In addition, the individualized images of the sky, sun, moon and stars have become an important component of Tkachuk’s conceptual model of the world. They also co-create a philosophy of nature and confirm the writer’s deep respect, attachment, and undying love for Hutsulshchyna, Pokuttia, and his native Ukraine.
    Źródło:
    Studia Ukrainica Posnaniensia; 2023, 11, 2; 103-115
    2300-4754
    Pojawia się w:
    Studia Ukrainica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Цена продужетка живота. Митолошке фантазије и психологија у роману Новендіалия украјинске књижевнице Марине Сокољан
    The price of life. Mythologic fantasies and psychology in the novel Novendialia by a Ukrainian writer Maryna Sokolian
    Cena życia. Mitologiczne fantazje i psychologia w powieści Novendialia ukraińskiej pisarki Maryny Sokolian
    Autorzy:
    Ajdačić, Dejan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1401129.pdf
    Data publikacji:
    2019-01-09
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
    Tematy:
    Ukrainian literature
    urban fantasy
    fantasy
    anima
    libido
    vitalism
    vampire
    religion
    psychology
    Maryna Sokolian
    literatura ukraińska
    miejska fantasy
    fantastyka
    witalizm
    wampir
    religia
    psychologia
    украјинска књижевност
    градски фантази
    фантастика
    анима
    либидо
    витализам
    вампир
    религија
    психологија
    Марина Сокољан
    Opis:
    Powieść Novendialia (2008) ukraińskiej autorki Maryny Sokolian (ur. 1979) z elementami detektywistycznymi i horroru miejskiego opowiada o bitwach pomiędzy porywaczami energii życiowej a jej obrońcami ze służby Nocnego Magistratu. W tekście rozważane są religijne i psychologiczne aspekty rozmaitych aluzji oraz implikacje wyobrażonego autorskiego systemu mitycznomagicznego z punktu widzenia religii, filozofii, psychologii (zwłaszcza psychoanalizy). Cena życia i śmierci dowodzi, że pisarka wpisuje się w typ powieści o samorealizacji, poświęceniu i namiętnościach.
    The novel entitled Novendialia (2008) by a Ukrainian authoress Maryna Sokolian (1979) with elements of a detective story and urban horror tells about fights between life energy kidnappers and its defenders employed by the Night Town Hall. In the text religious and psychologic aspects of various allusions are considered as well as authoress’ implications of fictitious mythicalmagical system from the point of view of religion, philosophy, psychology (especially psychoanalysis). The price of life and death proves that the writer fits in the type of a novel on selffulfilment, sacrifice and passions.
    Źródło:
    Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2018, 4; 417-426
    2450-3584
    Pojawia się w:
    Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Варшава в житті і творчості Ганни Барвінок
    Warsaw in the life and work of Hanna Barvynok
    Warszawa w życiu i twórczości Hanny Barwinok
    Autorzy:
    Oleshchenko, Tetiana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1048585.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-05
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Ганна Барвінок
    Пантелеймон Куліш
    польські культурні зв’язки
    етнографічний реалізм
    українська література
    засновник
    Hanna Barwinok
    Pantełejmon Kulisz
    polskie związki kulturowe
    realizm etnograficzny
    literatura ukraińska
    Hanna Barvynok
    Panteleimon Kulish
    Polish cultural connections
    ethnographic realism
    Ukrainian literature, founder
    Opis:
    Ганна Барвінок (Олександра Михайлівна Білозерська-Куліш, 1828–1911) – одна з найперших письменниць-жінок в українській літературі. Про свою першість вона може посперечатись із самою Марко Вовчок, яку традиційно прийнято вважати першою українською жінкою-письменницею. Свого часу Ганна Барвінок була широко відомою і знаною, а сьогодні її творчості приділяється значно менше уваги, ніж вона на то заслуговує. Перебуваючи в тіні слави свого відомого і шанованого всіма чоловіка Пантелеймона Куліша, ставши для нього не тільки дружиною, а й вірним другом, помічником і однодумцем, тоді ще Олександра Куліш не приділяла уваги своєму літературному таланту. Лише прагнення допомагати й бути достойної свого видатного чоловіка штовхали її до літературної діяльності. Для Олександри Куліш знаковим містом стала Варшава. Дорога до Варшави, перебування у Варшаві в товаристві Куліша і його оточення стали шляхом в українську літературу для Олександри Куліш, перетворивши її на жінку-першопрохідця і новатора – Ганну Барвінок. Ганна Барвінок стає основоположницею нового напрямку в українській літературі ‑ етнографічного реалізму. Виконуючи настанови чоловіка і записуючи все, що бачить дорогою з Чернігівщини до Варшави, вона жваво описувала реалії тогочасного життя, збираючи матеріал для своїх перших оповідань. Безумовно, культурне середовище, в якому перебувала Ганна Барвінок, польське оточення рідного брата і чоловіка не могли не вплинути на письменницю-початківця. Варшава не тільки надихнула писати, а і докорінно змінила життя самої Ганни Барвінок. Проте зв’язки Ганни Барвінок з польським культурним середовищем не обмежувалися лише перебуванням певний час у певному географічному просторі. Вони формувалися завдяки Кулішу і через його посередництво. Ганна Барвінок все життя повторювала, що лише “записує з народних уст”, як навчив її чоловік – П. Куліш. Лише об’єктивні обставини (арешт Куліша, переживання за його долю, заслання до Тули, куди вона поїхала за чоловіком) затримали появу в українській літературі нового імені – Ганни Барвінок.
    Niniejszy artykuł poświęcony jest Hannie Barwinok (Ołeksandra Biłozerska-Kulisz, 1828–1911), jednej z pierwszych pisarek ukraińskich, która zadebiutowała niemal równocześnie z inną pisarką, tworzącą pod pseudonimem Marko Wowczok. Ważnym miejscem w kształtowaniu pisarskiej osobowości przyszłej literatki była Warszawa, gdzie przebywała, towarzysząc swemu mężowi, Pantełejmonowi Kuliszowi. Zdaniem Autorki, Hanna Barwinok jest jednym z fundatorów nowego nurtu w literaturze ukraińskiej, zwanego realizmem etnograficznym. Podczas swej podróży z Czernihowszczyzny do Warszawy wykonała zalecenia męża, aby zapisywać i opisywać wszystko to, co widzi, zbierając tym samym materiał do przyszłych utworów literackich. Jest przy tym zrozumiałe, że środowisko kulturalne, w którym naówczas przebywała Hanna Barwinok, a także polskie otoczenie jej brata oraz jej męża, nie mogło pozostać bez wpływu na początkującą pisarkę.
    Hanna Barvynok (Oleksandra Mykhailivna Bylozerska-Kulish, 1828‑1911) is one of the pioneer female writers in the history of Ukrainian literature. In the contest for the primacy she can challenge even Marco Vovchok, who is traditionally recognized as the first Ukrainian female writer. There was a time when Hanna Barvynok was well-known and popular, but today her legacy is given much less attention than it deserves. Known mostly as Oleksandra Kulish, she remained in the shadow of fame of her brilliant and respected husband Panteleimon Kulish, becoming not only his wife but also a devoted friend, helper and adherent, and not focusing on her own literary talent. Only a will to help and being worthy of her prominent husband encouraged her to literature activity. Warsaw became a significant place for Oleksandra Kulish. Trip to Warsaw, staying in Warsaw along with Kulish and his friends became a path to Ukrainian literature for Oleksandra Kulish. This very experience turned her into a female pioneer and innovator Hanna Barvynok. Hanna Barvynok becomes a founder of a new style in Ukrainian literature – ethnographic realism. Fulfilling her husband’s recommendations and writing down everything she saw travelling from Chernigov region to Warsaw, she vividly described realities of the time, gathering material for her first short stories. There is no doubt that the cultural environment Hanna Barvynok lived in, as well as her brother’s and husband’s Polish circle of friends made a significant influence on the beginning writer. Warsaw not only inspired her to write but also drastically changed the life of Hanna Barvynok. But Hanna Barvynok’s connections with Polish cultural environment were not limited by her temporary stay in certain geographical area. They were developing because of Kulish and through his influence. All her life Hanna Barvynok repeated that she just «writes down the common people’s words», as she was taught by her husband – P. O. Kulish. Only subjective conditions (Kulish’s arrest, her worries about his fate, his deportation to Tula, her decision to follow her husband) delayed the appearance of the new name in Ukrainian literature – Hanna Barvynok.
    Źródło:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych; 2018, 5, 13; 67-78
    1733-2249
    Pojawia się w:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Голосні струни Лесі Українки й Меланхолійний вальс Ольги Кобилянської: художньо-типологічні паралелі
    Lesya Ukrainka’s Голосні струни and Olha Kobylianska’s Valce melancolique: artistic and typological parallels
    Голосні струни Łesi Ukrainki i Valce melancolique Olgi Kobylanskiej. Artystyczno-typologiczne paralele
    Autorzy:
    Horniatko-Szumiłowicz, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1877368.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-24
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    literatura ukraińska
    szkic
    nowela
    paralele artystyczno-typologiczne
    autobiograficzność
    intelektualizm
    „muzyczność” tekstu
    motyw melancholii
    motyw ciszy
    motyw piękna/brzydoty
    Ukrainian literature
    essay
    novelette
    artistic and typological parallels
    autobiographism
    intellectualism
    text’s musicality
    motif of melancholy
    motif of silence
    motif of beauty/ugliness
    Opis:
    Można wskazać co najmniej kilka punktów, w których przecinają się twórcze i życiowe drogi Łesi Ukrainki (1871-1913) i Olgi Kobylanskiej (1863-1942). Obie kobiety – to wielkie postaci literatury ukraińskiej. Obie żyły i tworzyły w tym samym czasie, choć starsza o osiem lat Olga przeżyła Łesię o blisko 28 lat. Wspólna przestrzeń obu kobiet to wczesny modernizm ukraiński w literaturze oraz czerniowieckie adresy – w życiu realnym. Pisarki łączyła niezwykła więź duchowa, znajdująca swoje odzwierciedlenie zarówno w ich spuściźnie epistolarnej, jak i w twórczości. Szczególnie w dwóch utworach: szkicu Голосні струни Łesi Ukrainki i noweli Valce melancolique Оlgi Kobylanskiej, obecne są artystyczno-typologiczne paralele, wynikające ze wskazanych wyżej punktów stycznych w życiu i twórczości obu pisarek. Należą do nich: prawie ten sam czas napisania utworów, podobieństwo w obrębie gatunku, autobiograficzność obu tekstów, intelektualizm. W obu utworach obecny jest konflikt między realną rzeczywistością a sztuką, pojmowany jako wariant konfliktu artysta–społeczeństwo, szeroko pojęta „muzyczność” tekstów. W obu tekstach wzajemnie przeplatają się również motywy tęsknoty/melancholii oraz milczenia/ciszy, a także szczególnie popularny w okresie modernizmu motyw piękna/ brzydoty.
    One can identify at least a few points at which the artistic careers and personal lives of Lesya Ukrainka (1871-1913) and Olha Kobylianska (1863-1942) had crossed their paths. Both women are great figures of Ukrainian literature. They both lived and worked in the same time, although 8 years older Olga outlived Lesya by nearly 28 years. They shared the literary space, that is the early Ukrainian modernism, and the everyday environment, both living in the Chernivtsi district. The writers were linked by a special spiritual bond which was reflected in their epistolary oeuvre and their work in general. In two works of theirs in particular, that is in Lesya Ukrainka’s essay Голосні струни and Olha Kobylianska’s novelette Valce melancolique one can trace artistic and typological parallels stemming from the similarities between their personal lives and work. These are: timewise similarity, similarity within the genre, autobiographism of both texts and their intellectualism. In both works a conflict between the reality and Art is present, interpreted as a variant of the conflict between an artist and the society, as well as the feature of broadly understood ‘musicality’. Moreover, in both texts the motifs of longing/ melancholy and silence/ quietness, as well as the then popular motif of beauty/ ugliness are intertwined.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 7; 55-74
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Galicyjska nieobyczajność końca XIX i pierwszych dekad XX wieku w świetle wybranych dokumentów epoki
    Галицька непристойність кінця ХІХ та перших десятиліть ХХ століття у світлі вибраних документів епохи
    Autorzy:
    Wójtowicz-Marszał, Sylwia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015620.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-14
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    проституція
    торгівля людьми (жінками та дітьми)
    біле рабство
    Східна Галичина
    українська література
    Андрей Шептицький
    indecency
    prostitution
    human trafficking
    women and children trafficking
    white slavery
    Eastern Galicia
    Ukrainian literature
    archival correspondence
    documents of the era
    Andrzej Szeptycki
    nieobyczajność
    nierząd
    handel żywym towarem kobietami i dziećmi
    białe niewolnictwo
    Galicja Wschodnia
    literatura ukraińska
    korespondencja archiwalna
    dokumenty epoki
    Opis:
    W artykule został poruszony problem nieobyczajności drugiej połowy XIX i początku XX wieku na terenie Galicji Wschodniej. Nieobyczajność nazywana jest również nierządem, prostytucją, handlem żywym towarem kobietami i dziećmi, białym niewolnictwem. Powszechny na terenie Galicji Wschodniej proceder prostytucji nie był wynikiem dynamicznych procesów uprzemysłowienia czy spektakularnej urbanizacji jak w Europie Zachodniej. Wchodząca od 1772 r. w skład imperium Habsburgów Galicja właśnie z uwagi na prowincjonalny oraz graniczny charakter skazana była na polityczny konflikt wewnętrzny, zastój gospodarczy i zacofanie. Wszechobecne ubóstwo, popychające ludność do migracji, generowało takie destrukcyjne zjawiska społeczne, jak bezdomność, przemoc, sieroctwo oraz nierząd. Galicja dzieliła w tym zakresie los innych skolonizowanych ziem Europy Środkowo-Wschodniej, skąd zazwyczaj werbowali swoje ofiary handlarze żywym towarem. Problem nie zniknął po upadku państw centralnych, stanowił też poważne wyzwanie dla władz II Rzeczpospolitej, w skład której w 1918 r. weszła Galicja Wschodnia. Inspiracją do napisania tekstu była znaleziona w Archiwum Historycznym miasta Lwowa korespondencja metropolity Kościoła greckokatolickiego Andrzeja Szeptyckiego oraz cykl artykułów ukraińskiego prozaika Jurija Wynnyczuka pt. Z historii ukraińskiego dna.
    Дана стаття торкається питання непристойності другої половини XIX – початку XX століття на землях Східної Галичини. Непристойність називають також проституцією, торгівлею людьми (перш за все жінками та дітьми) та білим рабством. Поширена на території Східної Галичини проституція не була результатом динамічних процесів індустріалізації або швидкої урбанізації, як в Західній Європі. Через свій провінційний та прикордонний характер Східна Галичина, яка з 1772 року стала частиною імперї Габсбургів, була приречена на внутрішній політичний конфлікт, а також стагнацію та економічну відсталість. Повсюдна бідність, що штовхає людей на міграцію, породжувала такі руйнівні соціальні явища, як безпритульність, насильство, сирітство та проституція. У цьому відношенні Галичина розділяла долю інших колонізованих земель Центрально-Східної Європи, звідки торговці людьми зазвичай вербували свої жертви. Після поразки Центральних держав проблема не зникнула і стала викликом для влади ІІ Речіпосполитої, у складі якої Східна Галичина опинилася від 1918 року. Поштовхом для написання цієї статті стало листування митрополита та голови греко-католицької Церкви, віднайдене в Центральному державному історичному архіві міста Львова, а також низка статей українського письменника, Юрія Винничука, Таємниці львівського дна.
    The article deals with the issue of indecency in the second half of the 19th and the beginning of the 20th century in Eastern Galicia. Fornication, prostitution, women and children trafficking, white slavery are called indecency. Common for Eastern Galicia prostitution was neither resulting from the dynamic industrialisation processes nor from spectacular urbanization, unlike in Western Europe. Galicia, which has been part of the Habsburg Empire since 1772, was condemned to internal political conflict, economic slump and backwardness due to its parochial nature. Pervasive poverty, pushing the population to migration, generated such destructive social phenomena as homelessness, violence, orphanhood and prostitution. In this respect, Galicia shared the fate of other colonised lands of Central and Eastern Europe, from where traders usually recruited their victims. The problem has not dissapeared after the collapse of central countries, it constituted a serious challenge for the authorities of the Second Polish Republic, which in 1918 included Eastern Galicia. The inspiration to write the text was found in the Historical Archive of the City of Lviv, in the correspondence of Andrzej Szeptycki, the Metropolitan of the Greek Catholic Church and in the series of articles by the Ukrainian prose writer Jurij Wynyczuk entitled From the history of the Ukrainian bottom.
    Źródło:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych; 2020, 6, 15; 179-208
    1733-2249
    Pojawia się w:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Как Cоломон Pабинович спасал русскую литературу
    How Solomon Rabinovich saved Russian literature
    Autorzy:
    Глотов, Александр
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2116615.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-31
    Wydawca:
    Akademia Zamojska
    Tematy:
    literature
    Ukraine
    Ukrainian culture
    curriculum
    high school
    literatura
    Ukraina
    kultura ukraińska
    program nauczania
    szkoła średnia
    Opis:
    Analiza naukowego i metodologicznego podejścia do tworzenia korpusu tekstów literatury obcej w programie nauczania dla wyższych klas szkół średnich na Ukrainie wykazała dominację tradycyjnych metod selekcji dzieł literackich. Większość tekstów należy do kultury eurocentrycznej: francuskiej, niemieckiej, angielskiej, rosyjskiej. Jednocześnie są autorzy, których trudno zaliczyć do jakiejkolwiek literatury narodowej, jeśli porzuci się ogólnie przyjęte kryteria: język, narodowość, państwo. Historia kultury ukraińskiej przeplata się z historią wielu innych narodów Europy, dlatego proponuję stworzyć dla takich autorów specjalną kategorię historyczno-literacką: „Literatura ludów Ukrainy”.
    The analysis of the scientific and methodological approach to the foreign literature texts corpus formation in the curriculum for the upper grades of secondary schools in Ukraine has shown the prevalence of traditional methods of literary works selection. Most of the texts belong to the Eurocentric culture: French, German, English, Russian. At the same time, there are authors who can hardly be attributed to any national literature if we proceed from generally accepted criteria: language, nationality, state. Since the history of Ukrainian culture is intertwined with the history of many other European peoples, I suggest creating a special historical and literary category for such authors: “Literature of the peoples of Ukraine”.
    Źródło:
    Studia Żydowskie. Almanach; 2021, 11, 11; 25-34
    2083-5574
    Pojawia się w:
    Studia Żydowskie. Almanach
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Golgota Polaków na Kresach : realia i literatura piękna
    Autorzy:
    Pomarańska, Renata.
    Współwytwórcy:
    Wydawnictwo von borowiecky. pbl
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Warszawa ; Radzymin : Wydawnictwo von borowiecky
    Tematy:
    Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów (OUN)
    Ukraińska Powstańcza Armia (UPA)
    Literatura polska
    Literaturoznawstwo
    Tematy i motywy
    Ludobójstwo
    Nacjonalizm
    Opis:
    Bibliogr. s. 297-302. Indeks.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Książka
    Tytuł:
    Wspomnienia konspiracyjnego starosty z Wołynia
    Autorzy:
    Cybulski, Antoni (1913-1995).
    Współwytwórcy:
    Pasiak-Wąsik, Dorota. Redakcja
    Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego (Warszawa).
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Warszawa : Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego
    Tematy:
    Cybulski, Antoni (1913-1995)
    Okręg Wołyń (Armia Krajowa)
    Ukraińska Powstańcza Armia (UPA)
    Pamiętniki i wspomnienia
    Literatura polska
    Opis:
    Na książce także pseud. aut.: "Oliwa".
    Indeks.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Książka
    Tytuł:
    Relacja W. Kołodyńskiego, świadka rzezi kolonii Parośla I
    Autorzy:
    Kołodyński, Witold.
    Powiązania:
    Biuletyn Informacyjny / Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej. Zarząd Główny 2009, nr 12 specjalny, s. 73-80
    Współwytwórcy:
    Ostromęcka-Lewak, Anna. Opracowanie
    Data publikacji:
    2009
    Tematy:
    Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów (OUN)
    Ukraińska Powstańcza Armia (UPA)
    Stosunki etniczne
    Ludobójstwo
    Pamiętniki i wspomnienia
    Literatura polska
    Opis:
    Relacja z 9 II 1943 r., spisana w 1991 roku.
    Fot.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    [Rev.:] Zorâna Lanovik, Hermeneutica Sacra, Redakcìjno-Vydavničij Vìddìl TNPU, Ternopìl′ 2006, 586, [2], s.
    Hermeneutica Sacra [Sacred Hermeneutics]
    Autorzy:
    Tytko, Marek Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/440898.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
    Tematy:
    literatura
    teoria literatury
    komparatystyka
    hermeneutyka
    sakrologiczna hermeneutyka
    Biblia i literatura
    sacrum
    mistyka
    literatura chrześcijańska
    literatura europejska
    sakrologia
    ukraińska sakrologiczna szkoła badawcza
    literature
    literary theory
    comparative studies
    hermeneutics
    sacrological hermeneutics
    the Bible and literature
    sacred
    mistique
    Christian literature
    European literature
    sacrology
    the Ukrainian research school of sacrology
    Opis:
    Monografia literaturoznawczo-biblistyczna pt. Hermeneutica Sacra, której autorką jest Zorâna Lanovik, ukraińska profesorka literaturoznawstwa z Uniwersytetu w Tarnopolu, jest przykładem niezwykle rzetelnego opracowania zagadnienia sakrologicznego. Uczona z Ukrainy, zajmując się m.in. literaturą rosyjską i ukraińską teorią literatury, komparatystyką (studiami komparatystycznymi), biblistyką, wypracowała własne ujęcie sakrologii i sakrologicznej hermeneutyki, zwłaszcza w zakresie motywów biblijnych w literaturze. Bardzo obszerna (licząca 586 stron) książka pisana w języku ukraińskim stanowi niezwykle ważne dzieło w zakresie sakrologii literatury i hermeneutyki literatury biblijnej (interpretacji Biblii). Monografia składa się ze wstępu (Vstup, s.6-13) oraz trzech rozdziałów zasadniczych, podzielonych z kolei na liczne podrozdziały. W rozdziale pierwszym pt. Bìblìâ ì lìteratura: specifìka hudožn′oї prirodi bìblìjnih tekstìv âk osnova bìblìjnoї germenevtiki [tj. Biblia i literatura: specyfika artystycznej natury tekstów biblijnych jako podstawa hermeneutyki biblijnej] (s.14-57) autorka analizuje m.in. następujące kwestie: 1) Biblia i literatura piękna (literatura artystyczna) w kontekście problemu interpretacji tekstu (s.14-19), 2) historia świata (Weltgeschichte) oraz historia święta (Heilsgeschichte) w relacji do problemów historyzmu i mitologizmu w Biblii (s.19-37), 3) językowe koncepty Biblii (s. 38-43), 4) poetyka i retoryka (artystyczna natura tekstów biblijnych, s.43-50), 5) polisemantyczność i dialogiczna mnogość Biblii (s.50-57). W rozdziale drugim pt. Geneza bìblìjnoї germenevtiki: lìteraturoznavčij aspekt [tj. Geneza hermeneutyki biblijnej: aspekt literaturoznawczy] (s.58-280) autorka poruszyła następujące zagadnienia dotyczące dziejów hermeneutyki biblijnej (historiografia teorii interpetacji Biblii): 1) intertekstualność i alegoryzm jako dominanty dawnej żydowskiej hermeneutyki tekstów sakralnych (s.58-74), 2) zasady literackiej interpretacji Starego Testamentu we wczesnej apologetyce (s. 75-79), 3) rozwój alegorycznej i literalno-historycznej metody interpretacji Biblii w patrystycznej egzegetyce (s.79-93), 4) koncepcja tekstowej interpretacji w średniowiecznej scholastyce (s.93-107), 5) filologiczny zwrot okresu humanizmu i renesansowa hermeneutyka (s.108-111), 6) transformacja biblijnej hermeneutyki w epoce reformacji (s.112-128), 7) indukcyjne podstawy antycznych tekstów w naukowym paradygmacie modernizmu, nowożytności (s.128-153), w tym – takie problemy, jak: a) biblijny racjonalizm (s.128-130), b) krytyka historyczno-literacka (s.131-140), c) interpretacja gramatyczna (s.140-144), d) podejście filozoficzno-kulturologiczne [filozoficzno-kulturoznawcze] (s.145-150), d) biblijny irracjonalizm (s.150-153), nadto 8) interpretacyjny model najnowszej hermeneutyki biblijnej (s.154-270), w tym – kwestie takie, jak: a) liberalna szkoła hermeneutyki (s.154-180), b) mitologiczna szkoła hermeneutyki (s.180-184), c) biblijny egzystencjalizm (s.184-193), d) najnowsza hermeneutyka fenomenologiczna (s.194-218), e) niehermeneutyczny model analizy tekstów biblijnych (s.218-234), f) powroty do założeń „hermeneutyki czystej” (s.235-270), 9) nieświeckie szkoły biblistyki (s.270-280). W rozdziale trzecim pt. Metodologìčna sistema analìzy bìblìjnih tekstìv [tj. Metodologiczny system analizy tekstów biblijnych] (s. 281-541), autorka przedstawiła następujące kwestie: 1) podstawy zewnątrztekstualny (pozatekstowy, zewnątrztekstualnościowy) kontekst Biblii jako interpretacyjny paradygmat metody historyczno-krytycznej (krytycznohistorycznej) w hermeneutyce (s.281-331), w tym zagadnienia takie, jak: a) paradygmat historyczny (s.283-305), b) paradygmat kulturologiczny (kulturoznawczy, s.305-321), c) paradygmat geograficzny (s.321-331), nadto 2) paradygmat rodzajowy (gatunkowy, genologiczny) i krytycznoliteracka metoda interpretacji (s.332-387), w tym kwestie takie, jak: a) specyfika epiki (prozy) i rodzajów (gatunków) prozatorskich w Starym Testamencie (s.335-342), b) starożydowska poezja i literatura mądrościowa (s.342-358), c) opowiadania prorockie: czynniki rodzajotwórcze (gatunkotwórcze, genologiczne) i artystyczno-obrazowe osobliwości (s.358-371), d) Ewangelia jako podstawa rodzajów (gatunków) Nowego Testamentu (s.371-381), e) literaturoznawcza (literacka) analiza nowotestamentowych listów (s.381-387), f) rodzajowa (gatunkowa) natura literatury apokaliptycznej: specyfika artystycznej organizacji tekstu (s.388-396), nadto 3) paradygmat autorski i psychologiczna metoda interpretacji (s.396-417), 4) paradygmat językowy i gramatyczna metoda interpretacji (s.417-439), 5) kontekstualne oraz intertekstualne zasady analizy hermeneutycznej (s.439-465), 6) metatekstualne paradygmaty Biblii oraz zasady ich interpretacji (s.465-541), w tym – problemy takie jak: a) paradygmat archetypiczny (s.465-481), b) paradygmat symboliczny (s.481-505), c) paradygmat alegoryczny (s.505-519), d) paradygmat typologiczny (s.519-541). Autorka przedstawiła osobno wnioski z analizy (Visnovki, s.542-562), zamieściła obszerną bibliografię (Lìteratura s.563-586). Książka nie posiada indeksu nazwisk, indeksu geograficznego, ich obecność niewątpliwie ułatwiałaby wyszukiwanie informacji osobowych lub geograficznych. Książka nie posiada przypisów dolnych lub końcowych, ale wewnątrztekstowe (głownie odnoszące się do perykop biblijnych). Książka nie ma także streszczenia (summary) w języku angielskim, co niewątpliwie ułatwiłoby zapoznanie się z jej treścią czytelnikowi spoza Ukrainy, nieznającemu języka ukraińskiego. Książka w całości napisana została w języku ukraińskim. Uważam, że rzeczą konieczną jest przetłumaczenie jej i wydanie w języku angielskim, aby koncepcja ukraińskiej szkoły sakrologicznej stała się dostępna dla czytelników innych narodów europejskich.
    Źródło:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 3(3); 141-144
    2299-9922
    Pojawia się w:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ascetic Activity of Fyodor Tumansky in the Context of Popularisation of Ukrainian Studies on the Territory of the Russian Empire in the Late 18th and Early 19th Centuries
    Ascetyczna aktywność Fiodora Tumanskiego w kontekście popularyzacji studiów ukraińskich na terytorium imperium rosyjskiego końca XVIII – początku XIX wieku
    Autorzy:
    Kuzmenko, Andrii
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1366847.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Fyodor Tumanski
    historical literature
    Ukraine
    Ukrainian elite
    Ukrainian national revival
    Russia
    Fiodor Tumanski
    literatura historyczna
    Ukraina
    ukraińska elita
    ukraińskie odrodzenie narodowe
    Rosja
    історична література
    видавнича справа
    українознавство
    українська еліта
    українське національне відродження
    Opis:
    The objective of the paper is the analysis of historical literature in order to trace the basic ways of promoting Ukrainian studies in the western territories of the Russian Empire in the late 18th and early 19th centuries. It has been established that this process has been supported by the Ukrainian elite, who were keen to address the problems of Ukrainian identity. In this context, the activities of progressive Ukrainians in academic and literary institutions, publishing houses, as well as various organisations and associations were characterised. The author also showcased the scientific and literary activity of Fyodor Tumanski, a well-known publisher, historian and journalist, who had an irrefutable influence on the development of Ukrainian culture (and national idea) at the turn of the 18th and 19th centuries within the framework of the complex conditions of imperial reality. The paper outlines his contribution to the early phase of the Ukrainian national revival, which was brought about by artistic, scientific, publishing, and educational activities, as well as journalism, aimed at collecting and disseminating knowledge about Ukrainian history.
    Celem artykułu jest analiza literatury historycznej w celu prześledzenie podstawowych sposobów popularyzacji studiów ukrainistycznych na zachodnich terytoriach rosyjskiego imperium pod koniec XVIII–początku XIX wieku. Ustalono, że proces ten zyskał wsparcie dzięki elicie ukraińskiej, żywo zajmującej się problemami tożsamości ukraińskiej. W tym kontekście scharakteryzowano działalność postępowych Ukraińców w instytucjach naukowych i literackich, ośrodkach wydawniczych, różnych organizacjach i stowarzyszeniach. Pokazano również aktywność naukową i literacką FiodoraTumanskiego, znanego wydawcy, historyka, dziennikarza, który miał niebywały wpływ na rozwój kultury ukraińskiej (i idei narodowej) na przełomie XVIII i XIX wieku, w złożonych warunkach imperialnej rzeczywistości. Omówiono jego wkład w początkową fazę ukraińskiego odrodzenia narodowego, które dokonywało się przez działania artystyczne, naukowe, wydawnicze, dziennikarskie i edukacyjne, mające na celu gromadzenie i rozpowszechnianie wiedzy o historii Ukrainy.
    Простежено основні тенденції популяризації українознавства на загальноімперських теренах впродовж кінця XVIII – початку ХІХ століть Визначено, що найбільшого розмаху цей процес набув завдяки столичній інкорпорації української еліти, пройнятої проблемами української національної ідентичності. У зазначеному контексті охарактеризовано діяльність прогресивних українців у науково-літературних установах, книговидавничих центрах, товариствах та гуртках.Розглянуто подвижництво Ф. Туманського на ниві формування української культури в умовах імперської дійсності. Визначено його внесок у початкову фазу українського національного відродження, який реалізувався посередництвом літературної, наукової, видавничої, журналістської і просвітницької діяльності, спрямованої на збирання і поширення знань з української історії.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2020, 38, 1; 47-55
    0239-426X
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Theory of Relativity of the Literary Translation: Literary Criticism Projections
    Autorzy:
    Lanovik, Mar’âna Bogdanìvna (Mar’âna Lanovik)
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/440953.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
    Tematy:
    text
    writing work
    interpretation
    literary criticism paradigm methodology
    literary translation
    reflection
    literature
    foreign literature
    literary theory
    theory of literary translation comparative studies
    European literature
    Ukrainian research school
    tekst
    dzieło literackie
    interpretacja
    paradygmat literaturoznawstwa metodologia
    przekład literacki
    odzwierciedlenie
    literatura piękna
    teoria literatury
    teoria przekładu literackiego studia porównawcze
    literatura europejska
    ukraińska szkoła badawcza
    Opis:
    The research of Mariana Lanovyk deals with the Literary Criticism problems of translation. In the situation when the plurality of approaches in the Contemporary Literary Criticism can be overwhelming Ukrainian scholars have to work on the adaptation of foreign paradigms in the Ukrainian Criticism space to create solid foundation for the future studies in the fields of the Comparative Literature and Literary Theory. This research is the first attempt in Ukraine to present the integral outlook upon the problems of Literary Translation from the perspectives of the concepts and ideas of different Literary Paradigms of the 19-20th centuries beginning with the Romanticism epoch. Romanticism was chosen as the starting point because in the aesthetic concept of Romanticism there new theoretical approach to the problems of literary translation in the author – language – epoch – nation contexts was outworked. Philosophic, artistic and literary concepts of that time were developed in all modern literary paradigms. The first chapter of the book deals with the psychological and cultural approaches to the problems of the Literary Translation. The author gives short outlook of the genesis of new theoretical background in the aesthetic concept of Romanticism as the source of contemporary theories of translation and the continuation of the ideas in psycholinguistic studies of the Western Europe and in Ukraine, especially in the Potebnja’s literary criticism works. The main attention is concerned on the problem of correlation between thinking process and language, thought and image. The influence of the ideas of 19th century upon the psychoanalysis and their transformation in this paradigm is considered. The author studies the phenomena of consciousness, self consciousness and sub consciousness in the process of reading, understanding and translation as well as the peculiarities of different gender reading, interpretation and translation different elements of the writing works. The differences of literature translation in the realms of biological, linguistic, psychoanalytic and cultural paradigms are considered. The author examines the role of individual and national, historical, cultural memory in literary texts and the possible ways of their transfer. Contemporary approach to the national problem in translation studies development is connected with the key points of national images in literature texts. This idea is rooted in the spectrum of the East-West background as well as national values in the literature systems. The outlook of the multiculturalism and intercultural communication in literature is offered through the review of the artistic nature of the mythological thinking. The wide spectrum of different points of view upon the problem (E.Cassirer, K.G.Jung, E.Noimann, N.Frye) is given. The second chapter of the research deals with the translation criticism ideas in the light of the main concepts of formalism and structuralism. The possible ways of translation analysis as the dissolving problems of form transformation and constructing the literary text by means of the foreign language in foreign literature system are suggested. The concepts of R.Jakobson, J.Tynianov, J.Mukarzevsky, especially the concepts of hierarchy and dominants in literary work, inner structuring and organization of the meaning, functioning of text and its components as the whole are outlined. As the foundation of the research logic of the semiotic analyses was chosen Lotman’s dynamic model of semiotic system, that was proved with adjoining studies of the foreign scholars such as K.Levi-Strauss, J.Mukharzovsky, J.Derrida. Among the narratological questions of fiction translation are discussed such questions as voice authority and correlation of the voices in translated texts; the possibilities of study of different narrative instances of interpreter. In the third chapter the problems of the text reading, realization, interpretation are discussed. The main paradigms involved here are hermeneutics, phenomenology, receptive aesthetics, intuitivism and other irrational approaches to the text interpretation (such as game theory, metaphorology, imagology, relativism theory, discourse analyses). Among the problems of translation from the point of view of hermeneutic approach the main attention is concerned upon the stages of reception, understanding and interpretation as well as the different horizons of reading. The phenomenon of movement of horizons and connected difficulties of fusions of horizons in acts of reception, interpretation and translation are analyzed. The author tries to answer the questions about different points of view and the problem of partial reception and reproducibility; as well as the question of subjectivity in the process of translation. She gives the consideration of the ideas of Ukrainian (A.Potebnja, O.Biletsky) and foreign (F.D.Shleiermaher, V.Dilthey, M.Husserl, H.-G.Gadamer) scholars and examines the possible ways of their application to the translation studies. The thoughts of the phenomenology paradigm are based upon the ideas of E.Husserl, R.Ingarden, P.Ricouer. The main attention is drawn to the spectrum of potential of possible readings and translations of every text from the different time and space perspectives such as different epochs, individual and national experience; historical, cultural and artistic systems. In this way phenomenology of translation reveals new ideas about the text existence and its possible measures. They are connected with the problems of modeling and reflection of the world as the specific author’s vision. New tendencies of resolving of subjectivity of literary texts interpretation coursed with the post structuralism and deconstructivism tendencies are outlined in the key of the hermeneutic concept where the author’s position is dominant in the process of translation. Modern realization of the author’s perspective concept in the works of E.D.Hirsh, J.P.Sartre, U.Eco, N.Frye and others opens rational approach to the problem of resolving of ‘conflict of interpretations’ not only in the dimension of interpretative schemes of literary studies but in the system of translation studies too. On the basis of Relativism theory foundation the author tries to find both the way of synchronizing coordinate systems of original texts and its interpretations and the possible way of synchronizing the systems of interpretative paradigms in contemporary literary studies. In the conclusion the author underlines that shifts of the literary theories paradigms of the 19-20th centuries course the shifts in translation studies thinking; and together they create the common space of semiotic sphere of translation and interpretation. The question of the main importance is to consider the differences of methods of the paradigms as well as their mutual relation, influence and interaction.
    Źródło:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 4(4); 219-224
    2299-9922
    Pojawia się w:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    [Rev.:] Mar′âna Lanovik, Teorìâ vìdnosnostì hudožn′ogo perekladu. Lìteratoroznavčì proekcìї, Redakcìjno-Vydavničij Vìddìl TNPU, Ternopìl′ 2006, 469 [3] s.
    The Relativity Theory of Literary Translation: Projections of Literary Critisism [The Theory of Relativity of Literary Translation: Literary Criticism Projections]
    Autorzy:
    Tytko, Marek Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/440969.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
    Tematy:
    tekst
    dzieło literackie
    interpretacja
    paradygmat literaturoznawstwa
    metodologia
    przekład literacki
    odzwierciedlenie
    literatura piękna
    teoria literatury
    teoria przekładu literackiego
    studia porównawcze
    literatura europejska
    ukraińska szkoła badawcza
    text
    writing work
    interpretation
    literary criticism paradigm
    methodology
    literary translation
    reflection
    literature
    foreign literature
    literary theory
    theory of literary translation
    comparative studies
    European literature
    Ukrainian research school
    Opis:
    The book written by Mar′âna Lanovik in Ukrainian language entitled The Relativity Theory of Literary Translation. Projections of Literary Criticism [Teorìâ vìdnosnostì hudožn′ogo perekladu. Lìteratoroznavčì proekcìї] is certainly worthy of the reader’s attention. The author (a woman), a Ukrainian professor of literature from the University in Ternople, has prepared an extensive monographic study of the problems from the field of translatology. Prof. Lanovik, who in her research deals with Russian and Ukrainian literature, theory of literature, comparative studies and theory of literary translation, has analyzed the issues referred to in the title of her book in a very thorough and profound manner. The book consists of an introduction, three main chapters, divided into sections and subsections, and conclusions followed by a long bibliographical list of primary and secondary literature. The author discusses three fundamental issues: 1) a psychological and cultural approach to literary translation, 2) a formal and structural approach to literary translation, and 3) translation and the problems of understanding the literary work. In my opinion, the book should be translated into English.
    Książka autorstwa Mar′âny Lanovik napisana w języku ukraińskim, zatytułowana Teorìâ vìdnosnostì hudožn′ogo perekladu. Lìteratoroznavčì proekcìї [Teoria względności przekładu literackiego. Projekcje literaturoznawcze] jest warta uwagi czytelnika. Autorka, ukraińska profesorka literaturoznawstwa z Uniwersytetu w Tarnopolu, przygotowała obszerne opracowanie monograficzne zagadnienia z zakresu translatologii. Uczona z Ukrainy, zajmując się m.in. literaturą rosyjską i ukraińską, teorią literatury, komparatystyką (studiami komparatystycznymi), teorią przekładu literackiego z języków obcych, w sposób wnikliwy zanalizowała tytułową problematykę. Książka składa się ze wstępu, trzech rozdziałów zasadniczych, podzielonych na podrozdziały i jeszcze mniejsze cząstki tekstu (podsekcje) oraz wniosków (konkluzji) i obszernego spisu literatury przedmiotu na końcu publikacji. Autorka dyskutuje trzy zasadnicze zagadnienia: 1) psychologiczno-kulturoznawcze (psychologiczno-kulturologiczne) podejście do przekładu literackiego, 2) formalno-strukturalne podejście do przekładu literackiego oraz 3) przekład i problemy zrozumienia dzieła literackiego (wytworu). Moim zdaniem, książka powinna być przetłumaczona na język angielski.
    Źródło:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 3(3); 149-150
    2299-9922
    Pojawia się w:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-57 z 57

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies