Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "literatura staropolska." wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 44
Tytuł:
„Idę po spolszczenie mojego instynktu”
Autorzy:
Szczeglacka-Pawłowska, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/624206.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
literatura staropolska
Opis:
Artykuł, wprowadzający do problematyki naukowej numeru.
Źródło:
Colloquia Litteraria; 2009, 6, 1; 5-6
1896-3455
Pojawia się w:
Colloquia Litteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
STAROPOLSKIE ŹRÓDŁA ROMANTYCZNEGO OBRAZU PODOLA (WYBRANE PRZYKŁADY)
Autorzy:
Ryba, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/624204.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
literatura staropolska
romantyzm
Podole
Opis:
Old-Polish Sources of the Romantic Image of Podolia   The article considers romantic preoccupations with the traditions of the Polish Republic of Nobles. The author indicates how the Romanticism authors reached out to the history of Podolia and how literary images of Podolia are rooted in texts from older periods. She never points to individual Old-Polish texts quoted by nineteenth-century authors; she highlights, instead, how Old-Polish literature dealing with Podolia and certain anti-Turkish texts inspired Romantic authors in general. The author pays particular attention to selected motifs from Old-Polish literature that used to be employed in Romantic texts to create historical image of Podolia; among these one can distinguish such motifs as the utility of Podolian lush nature, Turkish captivity (“jasyr”), Polish-Lithuanian Eastern borderlands knight, and the soil that is fecund yet scorched by war. The article discusses sixteenth- and seventeenth-century authors, including Bartosz Paprocki, Piotr Gorczyn, and Marcin Paszkowski as well as Romantic writers such as Maurycy Gosławski, Tymon Zaborowski, and Seweryn Groza.
Źródło:
Colloquia Litteraria; 2016, 20, 1
1896-3455
Pojawia się w:
Colloquia Litteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
AKSJOLOGIA ROMANTYZMU WOBEC LITERATURY STAROPOLSKIEJ (WPROWADZENIE DO PROBLEMU)
Autorzy:
Kuczera-Chachulska, Bernadetta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/624215.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
literatura staropolska
romantyzm
aksjologia
Opis:
Artukuł podejmuje problematykę aksjologii literatury polskiego romantyzmu wobec literatury staropolskiej.
Źródło:
Colloquia Litteraria; 2016, 20, 1; 7-9
1896-3455
Pojawia się w:
Colloquia Litteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Staropolskie ciało, jakie było, każdy przeczyta
Everyone can read what the body was like in early modern Poland
Autorzy:
Obremski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1391094.pdf
Data publikacji:
2013-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
literatura staropolska
humanistyka współczesna
ciało
Opis:
The 9th issue of the magazine published by the Faculty of Languages, Nicolaus Copernicus University, i.e. “Litteraria Copernicana” is the subject of this review. The issue is entitled “The body in early modern Polish literature”. The informative value of this magazine mostly lies in the fact that early modern Polish literature has begun to be read in a manner that is characteristic of the contemporary humanities which are concerned with this peculiar topic of studies, i.e. the body.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2013, 19; 211-222
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odnawianie znaczeń. Strategie czytania literatury polskiego renesansu i baroku
Restoration of meaning. Reading strategies of the Polish Renaissance and Baroque literature
Autorzy:
Szczukowski, Ireneusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/942772.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Literatura staropolska
interpretacja
metodologia
humanistyka
Opis:
Niniejszy artykuł dotyczy metodologii czytania literatury polskiego renesansu i baroku. W szkicu tym interesują mnie przede wszystkim te strategie badawcze, które w pełni są uświadamiane i artykułowane w literaturze przedmiotowej od lat 90-tych ubiegłego stulecia i które są zarazem próbą przewartościowania istniejących już narzędzi czytania literatury staropolskiej. Pomimo istnienia ważnych prac, które coraz mocniej problematyzują sam namysł nad metodami interpretacji literatury XVI i XVII, to jednak wydaje się, że dialog z nowoczesnymi paradygmatami postrzegania tekstów literackich nie stanowi zasadniczego nurtu w podejmowanych interpretacyjnych zabiegach. Dzięki przemianom dyskursu humanistycznego (np. poststrukturalizm, feminizm, gender studies, postkolonializm, antropologia literatury) wciąż można i należy ponawiać pytanie o literaturę staropolską, jej miejsce w horyzoncie zagadnień i problemów, jakie formułuje współczesna teoria.
This article is devoted to the methodology of reading Polish Renaissance and Ba- roque literature. In my essay, I am interested mainly in the research strategies that are fully conscious and articulated in the literature since the 1990s, and which are also an attempt to re-evaluate the existing tools for reading old Polish literature. Although there are important works that place more emphasis on the very act of reflection on the methods of interpretation of the sixteenth and seventeenth century literature, it seems that a dialogue with contemporary paradigms of the perception of literary texts is not a fundamental practice in interpretation projects. With the transitions in the humanist discourse (such as post-structuralism, femi- nism, gender studies, post-colonialism, anthropology of literature), we still can and should repeat the question of the Old Polish literature and its place in the horizon of the issues and problems formulated by the contemporary theory.
Źródło:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2013, 02
2299-7458
2449-8386
Pojawia się w:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W sarmackim teatrze życia (nie)codziennego
In the Sarmatian theater of (non)daily life
Autorzy:
Bąkowska, Patrycja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1390563.pdf
Data publikacji:
2014-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
performans
tożsamość
literatura staropolska
„ja”
gest
cremoniał
Opis:
The main purpose of this article is to show Old Polish literature and culture with regard to their performative aspects. By referring to Richard Schechner’s reflections, the author presents the Old Polish period “as a performance”. She focuses on issues such as time, space and behavior, which allows us to notice those activities of nobles that led to the formation of their personal and collective identity. An analysis of poems and diaries reveals different ways of creating one’s “self”. Various gestures and ceremonies as well as the skills that nobles developed through school education and socialization processes unified the Old Polish society, even though it was ethnically and religiously diverse.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2014, 22; 101-116
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
WANDA CYPRIANA NORWIDA WOBEC TRADYCJI STAROPOLSKIEJ
Autorzy:
Nurzyńska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/624196.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Cyprian Norwid
"Wanda"
tradycja literacka
literatura staropolska
Opis:
Cyprian Norwid’s Wanda and the Old-Polish Tradition   Norwid as a revolutionary and a visionary who reaches towards the roots of Polish literature and himself adds “only a few words” [“tylko parę słów”]? Such a vision of the poet, thinker, and dramatist emerges from the analysis of the mystery play Wanda; this text was once lost and the author edited it for the second time in 1851. The article focuses on three elements of the text that are crucial for its structure: the subtitle, the dedication, and the motto. The analysis of the subtitle “Rzecz w obrazach sześciu” [Object in six images] reveals a discursive composition of the text that is characteristic of Old-Polish dialogues. Reading of the original “Mogile Wandy” dedication while taking into account the contexts of Sęp-Szarzyński and Kochanowski makes apparent Norwid’s reflection on the mythical time and the sacrum time. The interpretation of the motto, which is taken from a seventeenth-century song by Wespazjan Kochowski, emphasizes spatial and at the same time deeply symbolic and political aspects of Norwid’s drama. The mystery play is supposed to furnish spiritual weapons for the people ‘of the North’ to fight the invaders who partitioned Poland. The cursed soil, thanks to the intercession of Wanda who is experiencing her compassio with Christ, will be reintegrated and will become a Blessed soil anew.
Źródło:
Colloquia Litteraria; 2016, 20, 1; 229-252
1896-3455
Pojawia się w:
Colloquia Litteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O badaniu literatury dawnej (i owadów). Glosa do polemiki
The Study of Early Modern Literature (and Insects). A Comment to the Polemics
Autorzy:
Hanusiewicz-Lavallee, Mirosława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1933629.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
literatura staropolska
filologia
dekonstrukcja
old Polish literature
philology
deconstruction
Opis:
The article is the editor-in-chief's comment to the discussion between Agnieszka Czechowicz and Paweł Bohuszewicz as presented in the current isuue of the journal. The author defends philological methods in studying early modern literary texts and expresses her skepticism concerning any methods questioning and negating the fundamental epistemological difference between what is being studied and a researcher himself.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2011, 59, 1; 281-285
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chorobotwórcza moc komet. O poszukiwaniu przyczyn morów w piśmiennictwie staropolskim
Autorzy:
Piskała, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2029705.pdf
Data publikacji:
2021-12-14
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Old-Polish literature
astrology
comets
epidemic
literatura staropolska
astrologia
komety
epidemia
Opis:
Szybko szerzące się i siejące spustoszenie zarazy nie były w dawnej Polsce rzadkością. Ówczesna wiedza medyczna nie potrafiła właściwie wytłumaczyć natury chorób zakaźnych i sposobu ich przenoszenia się, więc pojawiało się wiele różnych teorii objaśniających ich przyczyny. Niektórzy podejrzewali wrogów i niewiernych o zatruwanie powietrza i wody, inni wybuch epidemii przypisywali bożemu gniewowi bądź niefortunnemu układowi ciał niebieskich zwiastującemu nieszczęście. Najbardziej zgubne skutki przypisywano kometom; pojawienie się komety odczytywano bądź to jako znak, bądź jako przyczynę nadciągających katastrof, pośród których poza morowym powietrzem wymieniano trzęsienia ziemi, królewskie zgony, wojny i zamieszki. Astrologiczne wyjaśnienie plag okazało się niezwykle trwałe i stało się powszechnynie występującym motywem piśmiennictwa temu problemowi poświęconego, co nie znaczy, że było akceptowane bez zastrzeżeń.
Rapidly spreading and ravaging diseases were not a rarity in Old Poland. The medical knowledge of the era could not properly explain the nature of infectious diseases and the mechanism of their spreading, so there were many different attempts at explaining their causes. Some suspected their enemies and infidels of poisoning air and water; others attributed pestilence to God’s wrath or to unfavourable configurations of heavenly bodies that were said to bring misfortune. The most devastating effects were attributed to comets; a comet’s appearance was seen either as a sign or as a cause of impending disasters, which, apart from pestilent air, included earthquakes, deaths of kings, wars, and tumults. Astrological explanation of the plagues proved to be very persistent and became a stock motif in the literature devoted to the subject, which, however, does not mean that it was accepted without criticism.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2021, 16, 11; 58-73
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Glosa o metodologii przyczynków, czyli po co nam to wszystko
A Gloss on the Methodology of Contributions, or Do We Need All That?
Autorzy:
Czechowicz, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1933626.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
metodologia
przyczynki
interpretacja
literatura staropolska
methodology
contributions
interpretation
Old Polish literature
Opis:
The article is a polemic with the postulates of applying non-philological methods, that have their anti-interpretative roots in the philosophy of deconstruction, in studies of Old Polish literature. In the study of literature it is worth taking up the most difficult challenges as well as it is worth talking about such ones – this thesis is illustrated by a reference to Maciej Kazimierz Sarbiewski's poetical treatise De perfecta poesi (On perfect poetry) coming from the 17th century, that is treated here as a kind of treatise on the method of writing an epic. Also, it is better for the very researchers to take a position on significant methodological propositions, and not on ones that result from being tired of the subject of the studies or from the naïve willingness to perform experiments with the use of tools supplied by anti-logocentric (and hence – anti-humanist) currents of modern philosophy.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2011, 59, 1; 271-279
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O lekarstwach ludzkiej duszy. Wokół „De remediis animi humani” Stanisława Herakliusza Lubomirskiego
On the remedies of the human soul: On “De remediis animi humani” by Stanisław Herakliusz Lubomirski
Autorzy:
Lasocińska, Estera
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1396418.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów
Tematy:
literatura staropolska
stoicyzm
umysł
cnota
Old Polish literature
Stoicism
mind
virtue
Opis:
The article is concerned with a short religious treaty “De remediis animi humani” (“On the remedies of the human soul”) by Stanisław Herakliusz Lubomirski (1641–1702). It is the last work of this writer, published in 1701 in “Repertorum opuscula latina sacra et moralia” and translated into Polish three times (1707, 1728, 1771). The article analyses the philosophical categories used in the treaty, i.e. God, human, virtue, mind, to show how Lubomirski intended to soothe the anxieties of the human soul.
Źródło:
Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki; 2020, 29, 2; 83-96
1509-0957
Pojawia się w:
Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dawne piśmiennictwo religijne - inspirujące i nadal odkrywane dziedzictwo
Autorzy:
Trościński, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030544.pdf
Data publikacji:
2021-06-06
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Old-Polish literature
Enlightenment
religious literature
Themes and Contexts
literatura staropolska
oświecenie
literatura religijna
Opis:
  The present issue of our journal is devoted to Old Polish and Enlightenment religious literature as well as themes and conventions of religious literature. The articles show a rich tradition of such works. The broad scope of topics demonstrates diverse literary research. The articles are devoted to defining such terms as "religious literature" and "religious poet", as well as to translations and biblical inspirations, prayers and meditations, monastic authors and their works, hymnals, sermons and the rhetoric, the matter of faith and reason, and a Sarmatian religion. The present issue of "Tematy i Konteksty" ("Themes and Contexts") also includes the papers devoted to interpretation of 19th century literature, reviews, reports and announcements. The authors of studies are scholars from a range of academic institutions in Poland.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2014, 9, 4; 13-21
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od „śmierdzącego dudka” po banialuki. Obraz ptaków w literaturze renesansu i baroku – rekonesans
From ‘smelly hoopoe’ to baloney. The image of birds in the literature of Renaissance and Baroque – a reconnaissance
Autorzy:
Chemperek, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1036416.pdf
Data publikacji:
2020-12-20
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
birds
Old-Polish literature
ornitology
symbolography
hunting
ptaki
literatura staropolska
ornitologia
symbolografia
polowanie
Opis:
Birds function in Polish literature of Renaissance and Baroque in three paradigms. Mostly they appear as creatures gifted with a symbolic (allegoric) meaning, seen through the prism of the tradition reaching to Aristotle’s Zoology, Physiologist, and later symbological compendia. The second category is describing birds as food or pests (especially in hunting and agricultural literature). Apart from this ‘practical’ paradigm, there is also a third one: birds as a source of an aesthetic thrill, fascination with them includes both lyricism and a ludic element. The first two categories fit into a more general utilitarian paradigm. Handbooks, treaties, sermons, fairy tales, paroemias and animal epigrams showcase birds almost exclusivelyas tools of moral, religious and conventional reflection, or as objects to be obtained and consumed. Interestingly, the symbological activity of the creators does not cease in the Renaissance and Baroque periods, the representatives of avifauna are burdened with new meanings, while the fantastic creatures slowly disappear from the creators’ fields of view. In the third group of works distinguished here, one can notice the phenomenon of the emancipation of birds as objects of interest just as they are, although their voice is heard mostly in the digressions scattered throughout the big epic works. The autonomy of birds in the literature of Renaissance and Baroque is not linear, the way of perceiving them is determined by the individual sensitivity of the authors, the most prominent of whom are Hieronim Morsztyn (early 17th century) and an anonymous translator of the Italian Adon (2nd half of the 17th century).
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2020, 20; 76-96
2081-1853
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Zechmy sie ich napatrzyć nie mogli”. Kultura dworska w Peregrynacji Maćkowej
“That we couldn’t turn our eyes away”. Courtly culture in Peregrynacja Maćkowa
Autorzy:
Wojtowicz, Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2048520.pdf
Data publikacji:
2021-10-27
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Peregrynacja Maćkowa
parody
courtly culture
Old Polish literature
parodia
kultura dworska
literatura staropolska
Opis:
Referring to my previous research (Wojtowicz 2010, 2011), the article analyses a humorous text entitled Peregrynacja Maćkowa (Maciek’s Peregrination, printed in 1612) which offers a parodic and satirical take on the ideas characteristic of courtly culture. I examine how these ideas are mocked with the use of parodic travesty. What serves as a starting point for discussion are the analyses of courtly culture by Rüdiger Schnell (in Die höfische Kultur des Mittelalters zwischen Ekel und Ästhetik). Apart from parodying courtly culture, the author of Peregrynacja Maćkowa mocks the chivalric romance and travel novels as well as alludes to the Brautwerbung motif.
Źródło:
Prace Polonistyczne; 2021, 76; 449-468
0079-4791
Pojawia się w:
Prace Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Retoryczna forma i funkcje prozdrowotnych treści w staropolskich kalendarzach
Rhetorical form and functions of health-related content in Old-Polish calendars
Autorzy:
Piskała, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/39744019.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Katedra Italianistyki. Polskie Towarzystwo Retoryczne
Tematy:
kalendarz
literatura staropolska
retoryka
medycyna
astrologia
calendar
Old-Polish literature
rhetoric
medicine
astrology
Opis:
Artykuł omawia związki staropolskich kalendarzy z medycyną. Ich podstawą była astrologia oraz utylitarność tych druków. Przeanalizowano wątki dotyczące zdrowia, miejsca ich prezentacji i funkcji, jaką pełniły w almanachach, z retorycznej perspektywy. Różnorodny materiał, od naukowych artykułów po krótkie porady, wiersze, przysłowia i prognostyki chorobowe wybrano z kalendarzy krakowskich, gdańskich, zamojskich i poznańskich. Uwzględniono ewolucję kalendarza, ale też trwałość staropolskiego modelu i obecności niektórych jego elementów aż do dziś.
The article discusses the connections of Old-Polish calendars with medicine, which were predicated upon the science of astrology and the utilitarian character of these popular prints. It analyses the health-related motifs, their place within the calendars, and their functions as seen from a rhetorical point of view. Varied content, from scholarly articles through succinct pieces of advice, verse, proverbs, and health forecasts, has been selected from almanacs published in Cracow, Gdansk, Zamosc, and Poznan. The article takes into account the evolution of the calendar genre as well as the persistence of some of its elements which survive until this day.
Źródło:
Res Rhetorica; 2024, 11, 1; 106-120
2392-3113
Pojawia się w:
Res Rhetorica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 44

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies