Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "literatura polska," wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 3563
Tytuł:
„Czarna legenda” Niccolò Machiavellego w polskiej poezji XVII wieku (na wybranych przykładach)
Bad Opinion about Niccolò Machiavelli in Polish Poetry of the 17th Century (Based on Selected Examples)
Autorzy:
Maciejewska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27321539.pdf
Data publikacji:
2023-12-15
Wydawca:
Komisja Nauk Filologicznych Oddziału Polskiej Akademii Nauk we Wrocławiu
Tematy:
Niccolò Machiavelli
bad opinion
Polish poetry
Wespazjan Kochowski
Wacław Potocki
Stanisław Orzelski
early modern Polish literature
czarna legenda
poezja polska
literatura staropolska
Opis:
The subject matter of my research is the black legend of Niccolò Machiavelli in Polish baroque poetry. This legend spread in the 17th-century Commonwealth on such a large scale that the name of this secretary of the Florentine republicbegan to be used to describe even kings or pretenders to the throne who were political opponents. For this reason, I described in this scientific article the literary works of poets such as Wacław Potocki, Wespazjan Kochowski and Stanisław Orzelski. The second of these authors acted in a similar way in The Stone of Testimony of the Innocence of the Great Senator in the Polish Crown, comparing the actions of the royal court to an infernal council, in which such characters as Machiavelli, Richelieu and Mazarini take part. In my scientific article, I will emphasize that this Polish Baroque poet also showed the secretary of the Florentine republic in his other literary works as a perverse and demonic person. I will also note that Wacław Potocki in his work negatively refers to those people who defame John III Sobieski in lampoons and accuse him of using “Machiavellian arts”. I will not ignore Stanisław Orzelski’s Macaronica carmina Marfordii Mądzikovii poetae approbatihere.
Źródło:
Academic Journal of Modern Philology; 2023, 19; 233-244
2299-7164
2353-3218
Pojawia się w:
Academic Journal of Modern Philology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chorwaccy i serbscy wydawcy polskich książek dla dzieci i młodzieży w latach 1991–2022
Croatian and Serbian Publishers of Polish Books for Children and Young People in the Period 1991–2022
Autorzy:
Ślawska, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27322315.pdf
Data publikacji:
2023-12-15
Wydawca:
Komisja Nauk Filologicznych Oddziału Polskiej Akademii Nauk we Wrocławiu
Tematy:
Polish literature for children and youth
translated literature
Croatian and Serbian Lilliputian publishers
theory of culture repertoire
idea-makers
polska literatura dla dzieci i młodzieży
literatura tłumaczona
chorwackie i serbskie wydawnictwa lilipucie
teoria repertuaru kulturowego
Opis:
The aim of the article is to show how the repertoire of translations of Polish literature for children and young people in Croatia and Serbia has changed over the last thirty years. The author presents the changes that have taken place on the book market in both countries, and then shows which books by Polish authors are of particular interest to local publishers and turning points in the history of Polish children's books in these two countries in the analyzed period. The attention was focused on the activities of small publishing houses, which can be called “Lilliputians” such as: Srednja Europa and Planet Zoe from Croatia, and Propolis Books and Kozikas from Serbia. The text shows what quantitative and qualitative changes took place with the appearance of the above-mentioned publishers, who focus on children's literature of small languages, rarely found on bookstores. The analysis of their activities was carried out on the basis of Itamar Even-Zohar's theory of cultural repertoire, during which it was proved that the role played by these publishers in the process of shaping and modifying the repertoire of translations of Polish literature for children in both countries can be identified with the role of idea-makers.
Źródło:
Academic Journal of Modern Philology; 2023, 19; 361-372
2299-7164
2353-3218
Pojawia się w:
Academic Journal of Modern Philology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy specyficzne słownictwo dawnych polskich utworów fantastycznonaukowych może być przedmiotem zainteresowania leksykografa?
Can the specific vocabulary of old Polish science-fiction works be of interest to a lexicographer?
Autorzy:
Kajtoch, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20439403.pdf
Data publikacji:
2023-03-13
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
SF
leksykografia
Juliusz Braun
literatura polska XX w.
lexicography
Polish literature of 20th century
Opis:
The article poses the problem of the sense of including words characteristic of science fiction in Polish language dictionaries. It characterizes the vocabulary (based on Juliusz Braun’s novel „When the Moon Dies”), and finally considers the possibility of creating a separate dictionary collecting lexis of this kind.
Źródło:
Colloquia Litteraria; 2022, 32, 1; 7-44
1896-3455
Pojawia się w:
Colloquia Litteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dzieci „piszą” stan wojenny, dorośli „przepracowują” traumy. Pamięć stanu wojennego w świetle teorii Dominicka LaCapry
Children „write down” martial law, adults „rework” traumas. Martial law memory in light of Dominick LaCapra’s theory
Autorzy:
Berthold, Kamila
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28763196.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
martial law
trauma
childhood
Dominick LaCapra
polish literature
stan wojenny
dzieciństwo
literatura polska
Opis:
Artykuł stanowi próbę zrozumienia traumy stanu wojennego. Przy pomocy aparatu pojęciowego wypracowanego przez Dominicka LaCaprę analizie poddane zostały dwa utwory współczesnej literatury polskiej – Wilczek K. Ryrych oraz Wroniec J. Dukaja. Chociaż myśl amerykańskiego badacza skupia się przede wszystkim wokół treści traumatycznych powiązanych z II wojną światową i Zagładą, to jednak jego teoria przystaje także do innych trudnych wydarzeń historycznych. Autorka artykułu stara się zrewidować sposób, w jaki pamięć o stanie wojennym została zoperacjonalizowana przez pisarkę i pisarza, a także spojrzeć na ich teksty poprzez pryzmat osobistej strategii oswajania traumy. Analizowane utwory pokazują, iż stan wojenny nie jest „doświadczeniem niczyim”, a więc właściwie obecnym-nieobecnym, dotykającym każdego i nikogo, przeciwnie – to ważny problem społeczeństwa polskiego, który wymaga jednak przenicowania oraz nowego, być może także kreatywnego spojrzenia.
The article is an attempt to understand the trauma of martial law. Using the conceptual apparatus developed by Dominick LaCapra, two works of contemporary Polish literature – Wilczek by K. Ryrych and Wroniec by J. Dukaj – are analyzed. Although the thought of the American researcher focuses primarily on the traumatic content associated with World War II and the Holocaust, his theory also befits other difficult historical events. The author of the article seeks to revise the way in which the memory of martial law has been operationalized by the writers, and to look at their texts through the prism of their personal strategies for taming the trauma. The analyzed works show that martial law is not a „nobody’s experience”, that is, it is actually present-absent, affecting everyone and no one; on the contrary, it is an important problem of Polish society, but one that needs to be reframed and looked at in a new, perhaps also creative way.
Źródło:
Polonistyka. Innowacje; 2023, 18; 115-126
2450-6435
Pojawia się w:
Polonistyka. Innowacje
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dziennik znikania. O trylogii diarystycznej Jerzego Pilcha
The diary of disappearance. On Jerzy Pilch’s diary trilogy
Autorzy:
Kopczyk, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520414.pdf
Data publikacji:
2023-07-21
Wydawca:
Uniwersytet Bielsko-Bialski
Tematy:
Jerzy Pilch (1952–2020)
Polish literature
diary
illness
literatura polska
dziennik
choroba
Opis:
The diary of disappearance. On Jerzy Pilch’s diary trilogy The text discusses three diaries of Jerzy Pilch: Diary (2012), The Second Diary. June 21, 2012 – June 20, 2013 (2014), The Third Diary. May 7, 2017 – July 15, 2018 (2019). The texts differ in terms of their general principles of composition, diary strategies, poetics, and the themes they explore. They are autonomous entities, but also cohesive units organized around the central theme of disease. The author maintains that the progression of the disease alters and influences various aspects of the diary – in terms of both form and content. The disease intensifies the metatextual layer of the records; the feeling of the approaching end makes the writer contemplate his own understanding of the role of the writer, the role of literature, and ultimately, the role of form in life. The discipline demanded by maintaining a diary serves as a refuge in an increasingly encroaching state of inertia. The diary record gains in importance as the disease limits the physical fitness of the protagonist – it serves as a report of experiencing the disease but increasingly becomes a space in which this experience takes place.
Źródło:
Świat i Słowo; 2023, 40, 1; 27-40
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Edukacja historyczno-kulturalna i regionalna w XX-wiecznych powieściach o Sebastianie Fabianie Klonowicu
Historical, Cultural, and Regional Education in the 20th-Century Novels about Sebastian Fabian Klonowic
Autorzy:
Uljasz, Adrian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31233916.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Klonowic Sebastian Fabian (ca.1545–1602)
literature for children and youth from 1945 history
Polish historical novel from 1945 history
historical and cultural education
regional education
Klonowic Sebastian Fabian (ok. 1545–1602)
literatura dla dzieci i młodzieży od 1945 r.
historia
polska powieść historyczna od 1945 r.
edukacja historyczno-kulturalna
edukacja regionalna
Opis:
Przedmiotem artykułu są trzy powieści o wybitnym polskim poecie doby renesansu i mieszczaninie z Lublina Sebastianie Fabianie Klonowicu (ok. 1545–1602). Klonowic pisał i publikował poezję w dwóch językach — po łacinie i po polsku. Książki Lucyny Sieciechowiczowej Moralista i waganci (1958 r.) oraz Za Krakowską Bramą (1960 r.) zostały opublikowane z myślą o dzieciach i młodzieży jako odbiorcach. Powieść biograficzna Danuty Bieńkowskiej Żywot szczęśliwy Sebastiana Klonowica (1965 r.) jest skierowana do czytelników młodzieżowych i dorosłych. Artykuł dotyczy wymienionych utworów i ich edycji jako przykładów przekazu edukacji historyczno-kulturalnej — regionalnej (tematyka lubelska, a także zamojska) i zarazem ogólnopolskiej w literaturze.   
The subject of the article are three novels about an outstanding Polish poet of the Renaissance and a burgher from Lublin — Sebastian Fabian Klonowic (ca. 1545–1602). Klonowic wrote and published poetry in two languages — Latin and Polish. The books by Lucyna Sieciechowiczowa, Moralista i waganci [Moralist and Wagants] (1958) and Za Krakowską Bramą [Behind the Krakowska Gate] (1960) were published with children and young people as recipients in mind. Biographical novel Żywot szczęśliwy Sebastiana Klonowica [The Happy Life of Sebastian Klonowic] by Danuta Bieńkowska (1965) is aimed at youth and adult readers. The article concerns the mentioned works and their edition as examples of the transmission of historical and cultural education — regional (Lublin and Zamość themes) and at the same time nationwide education in literature.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2023, 14, 4; 27-47
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Motyw podróży w czasie w polskiej tradycji literackiej i filmowej. Powieść Marii Krüger "Godzina pąsowej róży"
The Time Travel Theme in Polish Literary and Film Tradition. A Novel by Maria Krüger "Godzina pąsowej róży"
Autorzy:
Uljasz, Adrian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27309724.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Krüger Maria (1904-1999)
Polish literature for children and youth after 1945
Polish literature for children and youth after 1945 – history, reception
Polish film after 1945 - history, reception
literatura polska dla dzieci i młodzieży po 1945 r. – historia, recepcja,
film polski po 1945 r. – historia, recepcja
Opis:
Tematem artykułu jest powieść Marii Krüger (1904-1999) Godzina pąsowej róży (1960 r.) jako przyklad utworu epickiego z fabułą opartą na motywie podróży w czasie oraz jej adaptacja – film Haliny Bielińskiej Godzina pąsowej róży (1963 r.). Omówiono walory rozrywkowe książki i filmu. Zwrócono uwagę na ich wartości edukacyjne - kształcące i wychowawcze. Skupiono się też stronie estetycznej dzieła Bielińskiej. Uwzględniono zagadnienie recepcji medialnej i literaturoznawczej pierwowzoru literackiego, a także recepcji medialnej filmu. Podjęto kwestię odbioru powieści i jej adaptacji wśród czytelników oraz widzów.
The subject of the article is the novel by Maria Krüger (1904-1999) Godzina pąsowej róży (1960) as an example of an epic work with a plot based on the theme of time travel and its adaptation - Halina Bielińska's film Godzina pąsowej róży (1963). The entertainment values of the book and the film were discussed. Attention was paid to their educational values - educating and upbringing. The aesthetic side of Bielińska's work was also focused on. The issue of the media and literary research reception of the literary prototype as well as the media reception of the film was taken into account. The issue of the novel's reception and its adaptation among readers and viewers was raised.  
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2023, 18, 13; 301-314
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Popularyzacja Pisma Świętego w czasach komunistycznych
The popularisation of Scripture in the communist era
Autorzy:
Laskowska, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32083849.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
Tematy:
Biblia
Pismo Święte
literatura polska
powojenna literatura polska
Bible
Scripture
Polish literature
post-war Polish literature
Opis:
Artykuł omawia dzieła popularyzujące teksty biblijne, opisuje ich rolę i miejsce, jakie odegrały w rozwoju biblistyki polskiej. Na podstawie przytoczonych przykładów można wysnuć wniosek, ze powojenny ruch biblijny, mimo antykościelnej polityki państwa, rozwijał się na szeroką skalę, dostarczając wiernym coraz to nowszych przekładów i opracowań biblijnych. Były wśród nich encykliki, introdukcje, synopsy ewangeliczne, konkordancje, komentarze do poszczególnych ksiąg Pisma św., opracowania monograficzne, encyklopedie i słowniki biblijne oraz atlas biblijny. Ważnymi elementami działalności popularyzatorskiej były również: publicystyka biblijna, opracowania popularnonaukowe oraz literatura piękna oparta na motywach biblijnych.
The article discusses works popularising biblical texts and describes their role and place in the development of Polish biblical studies. On the basis of the examples cited, it can be concluded that the post-war biblical movement, despite the anti-church policy of the state, developed on a large scale, providing the faithful with ever newer biblical translations and studies. These included encyclicals, introductions, evangelical synopses, concordances, commentaries on individual books of Scripture, monogrphic studies, biblical encyclopaedias and dictionaries, and a biblical atlas. Biblical journalism, popular science studies and fiction based on biblical themes were also an important part of the popularisation activities.
Źródło:
Język - Szkoła - Religia; 2023, 18; 168-176
2080-3400
Pojawia się w:
Język - Szkoła - Religia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Renia i Ewa. O Reni, (Irenie) Ewie Szelburg-Zarembinie i ich biografiach
Renia and Ewa. About Renia, (Irena) Ewa Szelburg-Zarembina and Their Biographies
Autorzy:
Olech, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16271409.pdf
Data publikacji:
2023-01-26
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
Tematy:
children’s literature
Polish poems for children written by women
Polish female poets
Ewa Szelburg-Zarembina
literatura dziecięca
polska poezja dla dzieci pisana przez kobiety
polskie poetki
Opis:
Artykuł stanowi próbę pokazania konstrukcji jednej z głównych bohaterek utworów dla dzieci Ewy Szelburg-Zarembiny Reni. To dziewczynka, która pojawia się nie tylko w opowiadaniach Najmilsi, ale także w wierszach poetki. Renia jest postacią bardzo złożoną, niejednoznaczną, tajemniczo powiązaną ze swoją kreatorką – Zarembiną. Autorka artykułu pokazuje, jak poetka skonstruowała postać dziewczynki i jak bardzo sama przebija się przez te utwory.
The paper is an attempt to show the construction of one of the main characters of the children’s works by Ewa Szelburg-Zarembina Renia. She is a girl who appears not only in Najmilsi stories but also in the poet’s poems. Renia is a very complex, ambiguous character, mysteriously connected with her creator Zarembina. Through analysis, the author of the article shows how the poet constructed the figure of the girl and how much she breaks through these works.
Źródło:
Filoteknos; 2022, 12; 271-280
2657-4810
Pojawia się w:
Filoteknos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Śladami płomieni, czyli ogień w literaturze dla dzieci
Autorzy:
Lewińska, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16269230.pdf
Data publikacji:
2023-01-26
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
Tematy:
children’s literature
fire
Polska
literatura dla dzieci
ogień
Polska
Opis:
Artykuł jest recenzją książki pt. Żywioły w literaturze dziecięcej. Ogień, która wydana została pod redakcją Anny Czabanowskiej-Wróbel i Krystyny Zabawy. Publikacja ukazała się w 2021 roku i zamyka cykl monografii poświęcony żywiołom w literaturze dla młodych odbiorców. Autorzy artykułów proponują interpretacje motywu ognia, który obecny jest w literaturze dla dzieci. Poddają analizie utwory pochodzące z różnych epok, przynależące do różnych gatunków i rodzajów literackich.
The article is a review of the book Żywioły w literaturze dziecięcej. Ogień, edited by Anna Czabanowska-Wróbel and Krystyna Zabawa. The publication was published in 2021 and closes a series of monographs devoted to the elements in literature for young readers. The authors of the articles propose interpretations of the fire theme, which is present in children’s literature. They analyze works from different eras, belonging to various genres.
Źródło:
Filoteknos; 2022, 12; 407-414
2657-4810
Pojawia się w:
Filoteknos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Strój modnej damy w zwierciadle polskiej satyry oświeceniowej (na wybranych przykładach)
The Outfit of a Fashionable Lady in the Mirror of Polish Enlightenment Satire (on selected examples)
Autorzy:
Kowal, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/37238403.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
strój
dama modna
literatura polska
satyra
oświecenie
outfit
fashionable lady
Polish literature
satire
Enlightenment
Opis:
Cudzoziemski strój oświeceniowej damy modnej, podobnie jak męski frak, był synonimem bezrefleksyjnego naśladownictwa obcych polskiej kulturze wzorów obyczajowych. Zjawisko to wielokrotnie krytykowano w ówczesnych tekstach publicystycznych i literackich, w tym również w satyrze. Tytułowy problem zaprezentowany został w niniejszym artykule na przykładzie trzech utworów satyrycznych autorstwa Elżbiety Drużbackiej, Ignacego Krasickiego i Jana Gorczyczewskiego. Ich zróżnicowana przynależność czasowa (faza prekursorska, dojrzała i schyłkowa epoki polskiego oświecenia) pokazuje, iż manifestująca się w stroju modnych dam fascynacja kulturą znad Sekwany była zjawiskiem eksponowanym w literaturze już od schyłku czasów saskich aż po epokę postanisławowską. Co przy tym znamienne i co poświadcza lektura wskazanych utworów, damy z elit – w ubiorach, zachowaniu, zainteresowaniach – chciały również naśladować szlachcianki i tak nowa kultura rozpowszechniona w Warszawie przenikała za ich sprawą na prowincję. W ocenie wielu ówczesnych intelektualistów, w tym także literatów, nowa moda była zjawiskiem groźnym, szkodliwym społecznie, któremu należało przeciwdziałać. Lubowanie się w zbytkach, egoizm, próżność, lenistwo, głupota, bezrefleksyjność, czasem lekkomyślność i brak doświadczenia, a częściej wyrachowanie i nadmierne ambicje to katalog wad najczęściej przypisywanych modnym damom. Badawczy ogląd wymienionych tekstów potwierdza fakt, że oświeceniowa satyra w znaczącym stopniu przyczyniła się do utrwalenia stereotypowego wizerunku modnej damy, przywiązującej nadmierną wagę do swojego strojnego wyglądu. Spod satyrycznego pióra autorów wyłania się również każdorazowo krytyczna refleksja, iż ta snobistyczna, bezkrytyczna pogoń za francuszczyzną odbywała się bez oglądania się na konsekwencje nie tylko finansowe, ale i kulturowe.
The foreign outfit of a fashionable Enlightenment lady, just like a man’s tailcoat, was synonymous with thoughtless imitation of moral patterns foreign to Polish culture. This phenomenon was often criticized in journalistic and literary texts of the time, including satires. In this article, the title problem is presented through the example of three satirical works by Elżbieta Drużbacka, Ignacy Krasicki, and Jan Gorczyczewski. Their different time periods (the prelude, the mature and decline of the Polish Enlightenment) show that the fascination with the culture of the Seine, manifested in the dress of fashionable ladies, was reflected in literature from the end of the Saxon period to the post-Stanislaus era. It is important to not that, as can be seen from the above-mentioned works, the elite ladies also wanted to imitate artistocrats in their dress, behavior and interests, and it was thanks to them that the new culture spread from Warsaw to the provinces. In the opinion of many intellectuals of the time, including writers, the new fashion was a dangerous and socially harmful phenomenon that should be counteracted. Indulgence in luxury, egoism, vanity, laziness, stupidity, thoughtlessness, sometimes recklessness and lack of experience, and more often calculation and excessive ambition is the catalogue of faults most often attributed to fashionable ladies. A scholarly review of these texts confirms that Enlightenment satire was instrumental in perpetuating the stereotypical image of the fashionable lady who places excessive importance on her elegant appearance. From the satirical pen of the authors, a critical reflection always emerges that this snobbish, uncritical pursuit of the French took place without regard to the consequences, not only financial but also cultural.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2023, 43, 4/2; 119-136
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Towards affect
W stronę afektu
Autorzy:
Buryła, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27322378.pdf
Data publikacji:
2023-04-24
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
the new humanities
methodology of literary studies
Polish literature of the 20th and 21st centuries
nowa humanistyka
metodologia badań literacki
literatura polska XX i XXI wieku
Opis:
Artykuł omawia monografię Marka Zaleskiego Intensywność i rzeczy pokrewne (Warszawa 2022). Recenzowana książka napisana jest stylem balansującym między dyskursem naukowym a wypowiedzią charakterystyczną dla poetyki eseju. Jej autor ciekawie analizuje w kilkunastu tekstach kategorię intensywności oraz pokrewne jej pojęcia pamięci zbiorowej, pamięci indywidualnej. Badacz, omawiając problemy najnowszej prozy polskiej, sięga po ustalenia najnowszej humanistyki.
The article discusses Marek Zaleski’s monograph Intensywność i rzeczy pokrewne [Intensity and other related matters] (Warsaw 2022). The reviewed book reads like a crossover between a strictly academic text and an essay. In a number of different essays, Zaleski insightfully analyzes the category of intensity and related notions of collective and individual memory. Discussing the problems of contemporary Polish prose, the scholar draws on the findings of the new humanities.
Źródło:
Forum Poetyki; 2022, 30; 188-195 (eng); 190-195 (pol)
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wokół sporu o Marię Konopnicką w Wiśle
On the dispute over Maria Konopnicka’s stay in Wisla
Autorzy:
Czyż, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520390.pdf
Data publikacji:
2023-07-21
Wydawca:
Uniwersytet Bielsko-Bialski
Tematy:
biography
correspondence
polemics
Polish literature in the 19th and 20th centuries
Maria Konopnicka
biografia
korespondencja
polemika
literatura polska XIX–XX w.
Opis:
On the dispute over Maria Konopnicka’s stay in Wisla The article discusses the little-known episode of Maria Konopnicka’s biography, namely her stay in Wisla in Cieszyn Silesia. Around the poet’s stay in Wisla many myths and misunderstanings have arisen over the years, which in the light of correspondence and archival material found were subject to verification. Maria Konopnicka’s literary work and letters to her family partially explain the myster of her stay in the Beskids, and the recreated realities of the summer village which was just beginning to develop, shed new light on the possible frequent visits of the poet to Wisla.
Źródło:
Świat i Słowo; 2023, 40, 1; 153-164
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zrób mi jakąś krzywdę… Jakuba Żulczyka jako współczesny „pamiętnik z okresu dojrzewania”
Zrób mi jakąś krzywdę… by Jakub Żulczyk as a Contemporary “Diary from the Period of Adolescence”
Autorzy:
Kurkiewicz, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/14770024.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Jakub Żulczyk
Witold Gombrowicz
polish literature
immaturity
adolescence
literatura polska
niedojrzałość
dojrzewanie
Opis:
Artykuł przynosi analizę jednego z kluczowych aspektów debiutanckiej powieści Jakuba Żulczyka Zrób mi jakąś krzywdę… (2006), jakim jest dojrzewanie. Równocześnie prezentuje potencjalne analogie z międzywojennym tomem opowiadań Witolda Gombrowicza Pamiętnik z okresu dojrzewania (1933), którego bohaterowie na różne sposoby starają się „dorosnąć” do otaczających ich Form. U Żulczyka niemal w każdej wykreowanej postaci jest coś niedojrzałego, bez względu na wiek metrykalny czy doświadczenie. Najlepszym tego przykładem jest para głównych bohaterów: dwudziestopięcioletni Dawid i porwana przez niego nastolatka, genialna, wyalienowana dziewczyna, zamknięta w świecie gier video. W trakcie podróży inicjacyjnej pod wpływem różnych czynników każde z nich przechodzi metamorfozę, dojrzewa, powoli przekraczając granice dzieciństwa. Żulczyk zderza przy tym różne współczesne typy niedojrzałości, równocześnie prowokując pytanie o kondycję dorosłości w dzisiejszym świecie.
The article presents an analysis of puberty, one of the key aspects of Jakub Żulczyk’s debut novel Zrób mi jakąś krzywdę… (2006). At the same time, he presents potential analogies with the interwar volume of Witold Gombrowicz’s Pamiętnik z okresu dojrzewania (1933), whose characters try in various ways to “grow up” to the surrounding Forms. In Żulczyk’s writings, there is something immature in almost every created character, regardless of the age or experience. The best example of this is a pair of main characters: the twenty-five-year-old David and his kidnapped teenager, a brilliant, alienated girl, locked in the world of video games. During the initiation journey, under the influence of various factors, each of them undergoes a metamorphosis, maturing, slowly crossing the boundaries of childhood. Żulczyk collides various contemporary types of immaturity, at the same time provoking the question about the condition of adulthood in today’s world.
Źródło:
Porównania; 2023, 33, 1; 245-257
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Како ја читам полската литература
How I Read Polish Literature
Jak czytam literaturę polską
Autorzy:
Tanuševska, Lidija
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/13143074.pdf
Data publikacji:
2023-01-03
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
literatura polska
fantastyka
romantyzm
współczesność
uniwersalizm
Polish liteature
fantastic fiction
Romantism
modernity
worldlyness
Opis:
Artykuł jest pomyślany jako opis najciekawszych utworów literatury polskiej mający na celu zachęcenie czytelnika macedońskiego do zapoznania się z polską spuścizną literacką. Autorka na początku wskazuje na walory literatury polskiej, przede wszystkim na liczbę laureatów Nagrody Nobla i na to, że można do niej zaliczyć dzieła nie tylko napisane w Polsce w języku polskim, lecz także te tworzone w języku łacińskim, francuskim, angielskim itp. Do tego faktu nawiązuje, wyjaśniając powody podania jako pierwszych propozycji lekturowych legend z kronik staropolskich, m.in. Galla Anonima, i później wspominając Rękopis znaleziony w Saragossie Jana Potockiego. Uważa, że zapoznawanie się z beletrystyką przypomina kształcenie dziecka przez literaturę: najpierw czyta ono bajki, baśnie, książki ilustrowane, potem literaturę realistyczną, a dopiero później wyszukuje formy bardziej wymagające, absurdalne, nadrealistyczne, jednym słowem – dziwne albo inne. W ten właśnie sposób autorka dokonuje wyboru dzieł polskich i ustala strukturę artykułu, od literatury średniowiecza, aż po współczesną prozę Olgi Tokarczuk. Wyjątkowym twórcą literatury polskiej według autorki jest największy poeta romantyczny, Adam Mickiewicz, którego w artykule przedstawiono jako autora fantastycznych historii z folkloru, ale też takich utworów, które budziły poczucie tożsamości narodowej i patriotyzmu, za które się cierpiało i ginęło. Następnie zaprezentowano eksperyment dydaktyczny przeprowadzony na Wydziale Filologicznym im. Blaže Koneskiego Uniwersytetu św. św. Cyryla i Metodego w Skopje mający na celu w ciągu jednego semestru zapoznać odbiorców z pięcioma tekstami z kanonu literatury polskiej, zamiast opracowywać konkretną epokę literacką. Wybrano następujące dzieła: Bez dogmatu Henryka Sienkiewicza, Sklepy cynamonowe Brunona Schulza, Zniewolony umysł Czesława Miłosza, Imperium Ryszarda Kapuścińskiego i Bieguni Olgi Tokarczuk. W trakcie omawiania kolejnych utworów ustalono, dlaczego właśnie te dzieła miałyby przedstawiać to, co najlepsze w literaturze polskiej. Bez dogmatu Sienkiewicza rysuje obraz polskiego społeczeństwa pod koniec XIX wieku, przedstawia problemy szlachty, rozwój kapitalizmu, upadek tradycyjnych wartości, rozczarowanie rozwojem wydarzeń światowych itp. Bohater jest reprezentantem dwóch pokoleń, których idee i podejścia do różnorakich problemów zderzają się ze sobą. Powieść ta nie tylko odzwierciedla minione czasy, lecz także stawia pytania uniwersalne, które mogą dotyczyć współczesnego człowieka, żyjącego nie tylko w Polsce. Schulz unika podejścia realistycznego i zanurza czytelnika w krainę wyobraźni i własnego spojrzenia na świat wokół siebie. Jego opowiadania pod względem oryginalności stylu i narracji stanowią przykład unikalnej prozy poetyckiej. Należą do arcydzieł literatury polskiej, ale zyskały też sławę za granicami Polski jako światowa wartość literacka. Z kolei Zniewolony umysł podejmuje kwestię trudnego i skomplikowanego okresu w historii polskiej i życia w totalitaryzmie, co można odnieść zarówno do polskiej rzeczywistości, jak i do sytuacji we współczesnym świecie, gdzie widoczne są te same mechanizmy, które Miłosz tak sprawnie opisał w tej książce. Analiza systemu w Zniewolonym umyśle jest ponadczasowa i pochłania każdego czytelnika, nawet dzisiaj. Imperium Kapuścińskiego jest przykładem reportażu literackiego, który można uznać za gatunek specyficznie polski, może najbardziej intrygujący, najciekawszy i najbardziej popularny. Sposób łączenia przez autora faktów w wyjątkowo osobistej, wrażliwej i poruszającej narracji jest majstersztykiem, a jego książka lekturą obowiązkową, pozwalającą zrozumieć współczesny świat z udziałem w nim Rosji. Na końcu już całkiem nowa proza Tokarczuk nawiązuje do wspominanej czułości wobec świata, i Kapuścińskiego, i Miłosza, i Schulza; wszystko w jej opowieści ma duszę, każdy przedmiot, wspomnienie, roślina, w końcu ciało. Sposób opowiadania Tokarczuk jest bardzo bliski każdemu czytelnikowi, dla którego przekraczanie granic staje się codziennością, i właśnie za to twórczyni dostała Nagrodę Nobla. W podsumowaniu autorka konkluduje, że literatura polska stanowi niewyczerpane źródło nowych form literackich i pod wieloma względami dorównuje literaturze światowej.
The article is conceived of as an outline of the most intriguing works of Polish literature, briefly described in order to entice Mecedonian readers to learn about Polish literary heritage. First, the author indicates to the merits of Polish literature; most of all by pointing to the number of the Nobel Prize in Literature recipients and to the fact that not solely works written both in Poland and in Polish may be classified as Polish literature, but also those created in Latin, French, and English, etc. She refers to the latter when substantiating the reasons for listing the legends contained in the Old-Polish chronicles, among others the one by Gallus Anonymus, as the ones to be read first; the very same reasoning justifies mentioning Jan Potocki’s Manuscrit trouvé à Saragosse. The author is of the opinion that acquainting oneself with the belles lettres resembles educating a child through literature: first, he or she reads fables, fairy tales, and illustrated books, then realist literature, to finally search for more demanding forms like absurdist, superrealist – briefly put: peculiar and separate. This way the author makes her selection of Polish literary works and establishes her article’s structure: from medieval literature to the contemporary prose by Olga Tokarczuk. According to the author’s outline, the greatest of Polish Romantic poets, Adam Mickiewicz, occupies prominent place in Polish literature; he is characterised as an author of fantastic stories born out of folklore, but also of the works which forged national identity and patriotism, the identity of the kind to suffer and die for. Next, what is presented in the article is a didactic experiment carried out at the “Blazhe Koneski” Faculty of Philology, Ss. Cyril and Methodius University in Skopje. It aimed to acquaint stundents, in the space of one semester, with five texts representing the Polish literary canon, instead of analysing a particular literary epoch. The following works were chosen: Bez dogmatu [Without Dogma] by Henryk Sienkiewicz, Sklepy cynamonowe [The Cinnamon Shops] by Bruno Schulz, Zniewolony umysł [The Captive Mind] by Czesław Miłosz, Imperium by Ryszard Kapuściński, and Bieguni [Flights] by Olga Tokarczuk. Upon discussing the consecutive works, a clear rationale was arrived at and elucidated based on which the said books had been selected as those representing what is the best in Polish literature. In her summary, the author concludes that Polish literature constitutes an inexhaustible source of new literary forms and in many aspects it is on a par with world literature.
Źródło:
Postscriptum Polonistyczne; 2022, 30, 2; 1-12
1898-1593
2353-9844
Pojawia się w:
Postscriptum Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 3563

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies