Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "linguistic system" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 27
Tytuł:
Тыпалагічныя прыкметы беларускай і польскай літаратурных моў: спецыфіка канцэптуалізацыі
Cechy typologiczne białoruskiego i polskiego języków literackich: specyfika konceptualizacji
Typological Features of Belarusian and Polish Literary Languages: The Specifics of Conceptualization
Autorzy:
Liashuk, Viktoria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32222666.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
the theory of literary language
linguistic Slavic studies
typological parameters
stylistic system of the national language
functional style system
teoria języka literackiego
slawistyka językowa
parametry typologiczne
system stylistyczny języka narodowego
system stylów funkcjonalnych
тэорыя літаратурнай мовы
лінгвістычная славістыка
тыпалагічныя параметры
стылістычная сістэма нацыянальнай мовы
сістэма функцыянальных стылей
Opis:
Artykuł wykorzystując parametry typologiczne analizuje fenomen narodowego języka literackiego na podstawie jego terminologicznej i teoretycznej prezentacji w białoruskim i polskim paradygmacie naukowo-edukacyjnym. Jako materiał analityczny wykorzystano źródła teoretyczne, dydaktyczne i leksykograficzne, odzwierciedlające wspólne, charakterystyczne cechy w konceptualizacji narodowego języka literackiego Białorusinów i Polaków. Występuje asymetria terminologiczna i klasyfikacyjna w interpretacji słowiańskiego języka literackiego w ramach językoznawstwa narodowego i slawistyki. Konceptualizacja białoruskiego i polskiego języka literackiego jest pośrednio związana z ich parametrami typologicznymi i może być wykorzystana jako model typologiczny.
The typological parameters to analyse the phenomenon of the national literary language on the basis of its terminological and theoretical presentation in the Belarusian and Polish scientific and educational paradigm are used in the article. Theoretical, educational methodological and lexicographic sources reflecting common and distinctive features in the conceptualization of the national literary language of Belarusians and Poles are used as analytical material. A terminological and classificatory asymmetry is traced in the interpretation of the national literary Slavic language within the boundaries of national linguistic and Slavic studies. The conceptualization of the Belarusian and Polish literary languages is indirectly related to their typological parameters and can be used as a typological model.
У артыкуле па тыпалагічных параметрах аналізуецца феномен нацыянальнай літаратурнай мовы на аснове яго тэрміналагічнага і тэарэтычнага прэзентавання ў беларускай і польскай навукова-адукацыйнай парадыгме. Аналітычным матэрыялам паслужылі тэарэтычныя, навучальна-метадычныя і лексікаграфічныя крыніцы, якія адлюстроўваюць агульныя і адрозныя асаблівасці ў канцэптуалізацыі нацыянальнай літаратурнай мовы беларусаў і палякаў. Прасочваюцца тэрміналагічная і класіфікацыйная асіметрыя ў інтэрпрэтацыі нацыянальнай славянскай літаратурнай мовы ў межах прыватнай лінгвістыкі і славістыкі. Канцэптуалізацыя беларускай і польскай літаратурных моў ускосным чынам звязана з іх тыпалагічнымі параметрамі і можа быць выкарыстана ў якасці тыпалагічнай мадэлі. 
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2022, 16; 261-276
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
МОВНОСОЦІУМНА ОБ’ЄКТИВНА ГРАМАТИКА: КАТЕГОРІЇ, РІВНІ, АСПЕКТИ
LINGUISTIC-SOCIAL OBJECTIVE GRAMMAR: CATEGORIES, LEVELS, ASPECTS
Autorzy:
Загнітко, Анатолій
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041736.pdf
Data publikacji:
2019-06-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
linguistic grammar
objective grammar
linguistic personality
speech personality
linguistic consciousness
grammatical system
category of objective grammar
gramatyka językowo-społeczna
obiektywna gramatyka
osobowość językowa
osobowość mowy
świadomość językowa
system gramatyczny
kategoria gramatyki obiektywnej
Opis:
W skład obiektywnej gramatyki językowo-społecznej wchodzą, m.in. kategoria językowa, kategoria mówienia czy kategoria komunikacyjna z poziomami werbalno-semantycznym, kognitywnym czy pragmatycznym, a także kategorie językowego/ kognitywno-językowego, narodowo-kognitywnego obrazu świata i in. Podstawowymi jednostkami są wyraz morfologiczny i wyraz syntaktyczny, związek wyrazowy, zdanie, wypowiedzenie, tekst z uwzględnieniem różnorodnych dyskursów, ich organizacji, dyskursywnych praktyk. Obiektywna gramatyka językowo-społeczna opiera się na rozróżnieniu poziomów morfologicznego i syntaktycznego, ich różnych aspektów.
The categories of linguistic-social objective grammar, which include the categories of language, speech, communicative, language and speech personalities with verbal-semantic, cognitive, pragmatic levels, as well as categories of language / cognitivelanguage, national-cognitive picture of the world and others, are considered. The main units are morphological word, syntactic word, phrase, sentence, statement, text, the number of which is wider, taking into account various discourses, their organization, discursive practices. Linguistic-social objective grammar is based on the differentiation of morphological and syntactic levels, their various aspects.
Źródło:
Studia Ukrainica Posnaniensia; 2019, 7, 2; 153-164
2300-4754
Pojawia się w:
Studia Ukrainica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Динамика славянской морфологической системы в светеновых данных «Общеславянского лингвистического атласа». Рец.: Pavol Žigo, Vývin substantívnеj deklinácie v slovanských jazykoch. – Bratislava: Univerzita Komenského v Bratislave, 2017. – 116 s.
Autorzy:
Вендина, Татьяна И.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2084686.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Slavic languages
morfological system
Slavic Linguistic Atlas
Opis:
The review is devoted to the monograph of the Slovak professor P. Žigo Evolution of Noun Declension in the Slavic Languages. The author appreciates the monograph and considers it as theoretical breakthrough in historical and areal linguistics, as it offers new methodology of the way we read and interpret the linguistic maps of Slavic Linguistic Atlas. The Monograph based on the unique materials of the Slavic Linguistic Atlas, free from previous atomicity and arbitrariness in linguistic research, largely clarifi es the complex picture of connections and relations of the Slavic languages, which have changed often in their long history.
Źródło:
Rocznik Slawistyczny; 2019, 68; 233-238
0080-3588
Pojawia się w:
Rocznik Slawistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Атлас української мови як джерело дослідження української діалектної акцентної системи
Atlas of the Ukrainian language as a source of research into the Ukrainian dialectal accent system
Autorzy:
Кобиринка, Галина
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2008031.pdf
Data publikacji:
2020-12-15
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
dialect
accentuation
accent system
linguistic atlas
maps
areas of speech phenomenon
діалект
наголошення
акцентна система
лінгвістичний атлас
карти
ареали мовного явища
Opis:
У студії звернено увагу на джерела дослідження української діалектної акцентної системи, зокрема докладніше проаналізовано загальномовний «Атлас української мови». Зʼясовано, що межі поширення акцентуаційних рис представлено на різнотипних картах: регіональних, які відбивають протиставлення акцентуаційних явищ у межах окремих зон; ізоглосних, на яких лініями окреслено межі поширення акцентних одиниць; синтетичній, комплексній, чи так званій зведеній, методом побудови якої є рекартографування – акцентуаційні риси проаналізовано на всьому українському діалектному континуумі. Окрім карт, присвячених акцентній системі української мови, наголошення в «Атласі української мови» зображено також як супровідну рису на фонетичних, морфологічних, лексичних картах. Визначено, що обʼєктом картографування були іменники, прикметники, числівники, займенники та їх граматичні форми; описано ареали функціонування акцентуаційних рис, явищ, які проілюстровані на картах АУМ. Виявлено, що чимало інформації зберігають некартографовані матеріали. Водночас зазначено риси, тенденції, особливості наголошення, про які сигналізують карти АУМ. Зауважено, що АУМ також є надійним джерелом у вивченні явища інтерференції на акцентному рівні; виявленні діалектної основи літературно-нормативного наголошення.Зроблено висновок, що саме за допомогою лінгвогеографічного методу дослідник має змогу отримати новий цінний і переконливий матеріал, який уможливлює не лише окреслити ареали функціонування певного явища, а й доповнити наукові положення, уточнити, змінити чи й зовсім заперечити їх.
The study focuses on the sources of research into the Ukrainian dialectal accent system with special emphasis placed on a detailed comprehensive analysis of the «Atlas of the Ukrainian language». It has been established that the definition of the bound areas of distribution of the accentuation feature sis represented by different types of maps: regional, reflecting the contrast of the accentuation phenomena within several zones; isoglottic, outlining the boundaries of the distribution of the accent units; synthetic, complex, or the so-called consolidated. By means of re-cartography, a constructing method, the accentuation features are outlined throughout the Ukrainian dialect continuum. Beside the maps devoted to the accent system of the Ukrainian language, the accent in the «Atlas of the Ukrainian language» is also depicted as an accompanying feature on phonetic, morphological and lexical maps. It was determined that the object of cartography were nouns, adjectives, numerals, pronouns and their grammatical forms. The article presents the functioning of the accentuation features, phenomena, illustrated on the maps of the «Atlas of the Ukrainian language». It has been found out that lots of information is stored in non-cartographic material. At the same time, there are features, tendencies and idiosyncrasies of the accentuation as indicated on the maps of the «Atlas of the Ukrainian language». It has been noted that the «Atlas of the Ukrainian language» is also a reliable source of studies of the interference phenomena at the accent level and the search of the dialectal basis of literary and normative accentuation.A conclusion has been drawn that by means of the linguo-geographic method, a researcher is able to obtain new, valuable and convincing material that enables not only to outline the areas of a specific phenomenon, but also to supplement the scientific positions, clarify, change or completely deny them.
Źródło:
Gwary Dziś; 2020, 12; 143-153
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
TRANSLATION ERRORS AS A CONSEQUENCE OF INTERFERING INFLUENCES ON UKRAINIAN ELECTRIC POWER ENGINEERING TERMINOLOGY
Autorzy:
Kharchuk, Liliia Valeriivna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/444626.pdf
Data publikacji:
2018-12-01
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
term, terminology
Ukrainian electric power engineering terminology system
linguistic norm
Opis:
This study analyzes one of the periods of the Ukrainian electric power engineering system development (period of distortion) with the purpose of detecting typical errors in translation of terminology from Russian into Ukrainian. To date, scientific and academic literatures remain Russified; a violation of linguistic norms on the lexical and derivational levels is quite common. We consider that recommendations of linguists concerning academic and technical translations will be valuable for specialist in the electric power industry and will contribute to a harmonious development of Ukrainian electric power engineering terminology.
Źródło:
Acta Neophilologica; 2018, XX/2; 121-129
1509-1619
Pojawia się w:
Acta Neophilologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
TRANSFORMATIONS OF LINGUISTIC AND NUMERICAL DATA IN THE COMPUTERISED DECISION SUPPORT SYSTEM
Autorzy:
Becker, Jaroslaw
Budzinski, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/453812.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Katedra Ekonometrii i Statystyki
Tematy:
linguistic and numerical data transformations
fuzzy quantifiers
computerised decision support system
Opis:
The article discussed the issue of the bi-directional data transformation (from the linguistic form into numerical, and vice versa) in the computerised decision support system (DSS). The system uses multi-methodical research approach, which is to provide a simple and useful form of functionality of different, complementary decision support methods. Data transformations are based on the use of fuzzy set logic and specially developed for thus purpose scoring and linguistic scales of the ordinal nature.
Źródło:
Metody Ilościowe w Badaniach Ekonomicznych; 2014, 15, 2; 284-295
2082-792X
Pojawia się w:
Metody Ilościowe w Badaniach Ekonomicznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
THE CONCEPT OF KONFLIKT / CONFLICT IN THE POLISH MENTAL AND LINGUISTIC SYSTEMS
Autorzy:
Dłutek, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/444731.pdf
Data publikacji:
2017-06-01
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
conflict, metaphor
domain
linguistic system
mental system
Opis:
When observing the contemporary world, one cannot fail to notice that in many areas of life, not only in the personal lives of particular people, but also within the public and social aspects of human existence, conflict seems to be fairly omnipresent. This paper sets to analyse the discussed concept in the Polish language from two different perspectives. The first stage of the research deals with the analysis of the immediate linguistic vicinity of the notion of konflikt / conflict to search for the location of the aforementioned phenomenon within the Polish linguistic system. The aim of this research is to present what types of domains are employed to conceptualise konflikt / conflict. The analysis is based on the selected corpus data found in the Polish language. The second stage of the research comprises the analysis of 183 surveys containing two elements: the definitions of konflikt / conflict and the association maps referring to this concept created by students at the age of 16-24. The aim of this task is to search for the associations attached to the discussed phenomenon by young people, and the similarities and differences within the definitions suggested by them.
Źródło:
Acta Neophilologica; 2017, XIX/1; 83-96
1509-1619
Pojawia się w:
Acta Neophilologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Assessment of Information Model Adequacy, Realized at the Simulation Aid of Information Model in the Real Poli-Ergatic System
Autorzy:
KOLOTUSHA, Volodymyr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/455699.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski
Tematy:
poli-ergatic system
information model
simulation aid
theory of fuzzy sets
linguistic variables
imitation models
real objects
function of belonging
С-matrix
Opis:
The attempt of the assessment of information model adequacy, realized at the simulation aid of information model in the real poli-ergatic system is described in this article. The theories of fuzzy sets and linguistic variables were used. Its necessary to mention that this article is a realization oа author’s personal professional opinion.
Źródło:
Edukacja-Technika-Informatyka; 2015, 6, 3; 296-301
2080-9069
Pojawia się w:
Edukacja-Technika-Informatyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sztuczna inteligencja (SI) w badaniach lingwistycznych
Artificial Intelligence (AI) in Linguistic Research
Autorzy:
Sztuk, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/555501.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej
Tematy:
artificial intelligence
machine learning
linguistic intelligence
linguistic research
intelligent tutoring system
linguistic smart software system for glottodidactics and translation intelligent
voice recognition
chatbot
terminotics
Opis:
The main purpose of the paper is both to present and to highlight the wide range of artificial intelligence appliance in linguistic research. I intend to define the so called ‘linguistic intelligence’ in the sense of machine learning, based mainly on artificial neural networks. Linguistic intelligent solutions seem to be not only up-to-date but also very promising in the area of developing and improving any intelligent linguistic tools, such as intelligent tutoring systems that are able to interact with human being, or the voice (speech) recognition systems that are able to receive, interpret (understand) and sometimes even carry out spoken commands. Finally, I intend to present the area of so called ‘terminotics’. The term refers to the meeting point of three interrelated disciplines: terminology, computational linguistics and linguistic engineering. This branch is also assisted by computer tools and new technologies based on artificial intelligence and machine learning. These (tools) are mainly designed for term extraction and corpora development but lately there are also some new possibilities to use these tools to increase the quality of terminology infrastructure as well.
Źródło:
Applied Linguistics Papers; 2018, 25/4; 159-174
2544-9354
Pojawia się w:
Applied Linguistics Papers
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Synonymy and search synonymy in an IR system (on the basis of linguistic terminology and the iSybislaw system)
Autorzy:
Banasiak, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/966602.pdf
Data publikacji:
2014-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
information retrieval system
iSybislaw
linguistic terminology
search synonymy
Slavic languages
synonymy
języki słowiańskie
syonimia
synonimia wyszukiwawcza
terminologia
system informacyjno-wyszukiwawczy
Opis:
The paper focuses on some problems of synonymy in the linguistic terminology and solutions for the optimal representation of information in the structure of an IR language. Linguistic terms in addition to metalinguistic meaning also carry some meta-scientific information (e.g. on the methodological school). It is thus possible that two different terms refer to the same linguistic phenomenon within various research trends. The issue of usage is also addressed here (including idiolectal preferences). The above phenomena on the one hand and various user information needs on the other result in some significant difficulties in the work on the optimization of IR in iSybislaw.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2014, 49; 176-187
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprzętowa implementacja algorytmów dekompozycji lingwistycznej opartych na podziale bazy wiedzy w układzie FPGA
Hardware implementation of linguistic de-composition algorithms based on partitioning the knowledge base in the FPGA chip
Autorzy:
Wyrwoł, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/972152.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
Tematy:
funkcja przynależności
reguła rozmyta
reguła sprzeczna
relacja rozmyta
baza wiedzy
dekompozycja relacyjna
dekompozycja lingwistyczna
system regułowy FITA
system relacyjny FATI
wnioskowanie przybliżone
FPGA
membership function
fuzzy rule
inconsistent rule
fuzzy relation
knowledge base
relational decomposition
linguistic decomposition
First Inference Then Aggregation system (FITA)
First Aggregation Then Inference system (FATI)
fuzzy inference
Opis:
Układowe realizacje systemów wnioskowania przybliżonego wymagają często znacznych nakładów. Zmniejszenie ich jest możliwe poprzez zastosowanie metody dekompozycji Gupty i przedstawieniu systemu jako struktury hierarchicznej. W celu wyeliminowania jej niekorzystnych własności konieczny jest wstępny podział bazy wiedzy. Zaproponowana została metoda najlepszego wyboru wykorzystująca wybrane algorytmy podziału, zaimplementowana w sprzętowym systemie wnioskowania przybliżonego FPGA-FIS.
The hardware cost of a fuzzy inference system can be reduced using the Gupta's relational decomposition technique [1]. The system can be represented as a hierarchical architecture that comprises a set of Single Input Single Output subsystems (Fig. 1). The decomposition has some disadvantages, computation of the global relation ℜ is an extremely time-consuming process and a large memory is necessary to store it. They can be eliminated if projection is expanded on linguistic level and decomposition is used for the knowledge base (1), (Fig. 2) [2]. The projection operation (on relational or linguistic level) in some cases can lead to inevitable loss of information because of its approximate nature [3]. To avoid the inference error (the output result is more fuzzy than that obtained in the classical system architecture (3)) methods for partitioning (5) the knowledge base KB[Y , XK,? , X1] into p subbases without inconsistent rules (4) are proposed [4]. In Section 3 the methods based on partitioning towards a defined input linguistic variable (Fig. 3) and elimination of the inconsistent rules (Fig. 4) are described [5, 6]. The algorithms are simple and fast but the results are not optimal in all cases (hardware cost depends on the number of subsystems p, Tab. 1). Thus, the method of the best choice is proposed and implemented in the FPGA fuzzy inference system as a DMU (Decomposition Management Unit) module (Fig. 6).
Źródło:
Pomiary Automatyka Kontrola; 2009, R. 55, nr 7, 7; 511-514
0032-4140
Pojawia się w:
Pomiary Automatyka Kontrola
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sobre la creciente presencia de la perífrasis ir a + infinitivo en el sistema temporal del castellano contemporáneo
Autorzy:
Sobczak, Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2079793.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Neofilologii
Tematy:
linguistic change
temporal system
posteriority
temporal displacement
ir a + infi nitive
future
cambio lingüístico
sistema temporal
posterioridad
dislocación temporal
ir a + infinitivo
futuro
Opis:
The aim of this article is to comment on the increasing presence of the verbal periphrasis ir a + infinitive. Despite being traditionally associated with the replacement of the synthetic future (cantará) and post-preterite (cantaría), it turns out that this construction, when combined with the paradigms of the present (va a cantar) and co-preterite (iba a cantar), and followed by the auxiliary verb haber, is able to acquire, at least in some contexts, temporal and modal values of the compound forms (habrá cantado and habría cantado). Furthermore, it seems that its frequent usage with the forms of the indicative intensifies the usage of periphrasis with the present and co-preterite subjunctive (vaya a cantar and fuera/fuese a cantar). According to the results of our own analysis, we cannot exclude at this point the possibility of the coexistence between these two forms and cante and cantara respectively, which may resemble the one observed between canta and va a + cantar. All of this allows us to conclude that we deal with a periphrasis of huge potential whose expansion limits, to a greater or lesser extent, the usage of the tenses denoting posteriority in the Spanish language.
Źródło:
Itinerarios; 2015, 22; 129-142
1507-7241
Pojawia się w:
Itinerarios
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słoweniec jako wieczny student i nie tylko – wycinek z polsko-słoweńskich badań ankietowych
Slovenians as eternal students and not only – excerpt from a Polish-Slovenian survey
Autorzy:
Wacławek, Maria
Wtorkowska, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/511065.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
educational system
learning
education
stereotypes
linguistic image of the world
Slovenian
Opis:
The educational system in a given country largely influences the process of shaping of the students’ identity. The text is a study on an excerpt from materi-al which is part of research reconstructing the linguistic and cultural image of Poles and of Slovenians. An analysis of the operational categories of the lin-guistic image of the world is a valuable source of knowledge about the stereo-typical image of the country and of its representatives, reflecting the subjective point of view of respondents. A binary model emerges clearly, with a positive – negative (unambitious) attitude of Slovenians towards science and education. The comparison of the auto- and heterostereotypical approach, in our case the Slovenian one with the Polish one (respondents who had had contact with Slo-venians), yields a broader picture of the studied aspect.
Źródło:
Postscriptum Polonistyczne; 2019, 2 (24); 289-306
1898-1593
2353-9844
Pojawia się w:
Postscriptum Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Semantyka ZDROWIA w języku białoruskim: analiza danych systemowych
HEALTH Semantics in Belarusian: System Data Analysis
Семантыка ЗДАРОЎЯ ў беларускай мове: аналіз сістэмных даных
Autorzy:
Kozłowska-Doda, Jadwiga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1932729.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
Tematy:
health
linguistic image of the world
system data
cognitive definition
contemporary Belarusian language
zdrowie
językowy obraz świat
dane systemowe
współczesny język białoruski
definicja kognitywna
здароўе
моўная карціна свету
сістэмныя даныя
сучасная беларуская мова
кагнітыўная дэфініцыя
Opis:
The article presents a fragment of the reconstruction of the image of HEALTH in the modern Belarusian language. It is planned to identify the maximum complex of meanings of the concept of HEALTH using the cognitive definition developed by Jerzy Bartminski. The integral cognitive definition arises on the basis of the analysis of three types of data: systemic (lexicographic), empirical (obtained by survey) and textual. This publication contains the results of the analysis of the system data. The author uses obtainable lexicographic works from the field of Belarusian linguistics. Explanatory dictionaries in the meaning of HEALTH pri¬marily emphasize the physical state of the body, the mental state appears in examples, it can be deduced from them but it is absent in the definition. In lexicographic publications, other nuances of the meaning of the word also appear, for example, ‘healthy’ as ‘big, strong, sturdy’. However, etymological studies unambiguously show that the adjective ‘healthy’ originally meant 'tree’, 'good, healthy as a tree'. Etymologists convince us that initially the word characterized the tree as 'strong, hardy, not sick, healthy’, later it expanded its meaning to humans and animals. As follows from the proverbs and beliefs of Belarusians, health is a gift from God – it can be both good and weak, only in modern lexicographic data it is possible to find examples of human actions aimed at securing a good state of health, e. g. physical culture, a sober lifestyle, etc.
Artykuł jest częścią rekonstrukcji językowego obrazu ZDROWIA we współczesnym języku białoruskim. Odtworzenia pojęcia autorka zamierza dokonać za pomocą definicji kognitywnej, opracowanej przez Jerzego Bartmińskiego. Holistyczna definicja kognitywna jest budowana w oparciu o trzy typy danych: systemowych (leksykograficznych), ankietowych i tekstowych. W niniejszej publikacji dokonano analizy danych systemowych. W tym celu wykorzystano dostępne prace leksykograficzne z zakresu językoznawstwa białoruskiego. Słowniki objaśniające definiują ZDROWIE głównie poprzez komponent fizyczny organizmu, komponent psychiczny pojawia się na marginesie. Dane leksykograficzne dostarczają także innych znaczeń, np. zdrowy ‘duży, silny, krzepki’. Badania etymologiczne przynoszą jednak dane, które jednoznacznie przekonują, że to zdrowy pierwotnie oznaczało ‘drzewo’ ‘dobry, zdrowy niby drzewo’. Etymologowie twierdzą, że pierwotnie wyraz charakteryzował drzewo ‘pełen sił, krzepki, niechory, zdrowy’, dopiero później rozszerzył znaczenie na ludzi i zwierzęta. Jak wynika z przysłów i wierzeń Białorusinów zdrowie jest darem od Boga – zarówno dobry stan, jak słaby (добрае здароўе, слабое здароўе), a dane współczesne przynoszą przykłady działań ludzkich w celu utrzymania dobrego stanu zdrowia, np. uprawiać sport, unikać alkoholu, palenia itd.
Артыкул з’яўляецца фрагментам рэканструкцыі моўнай карціны ЗДАРОЎЯ ў сучаснай беларускай мове. Пры дапамозе кагнітыўнай дэфініцыі, якую распрацаваў Ежы Бартмінскі, плануецца выявіць максімальны комплекс значэнняў паняцця ЗДАРОЎЕ. Інтэгральная кагнітыўная дэфініцыя паўстае на базе аналізу трох тыпаў даных: сістэмных (лексікаграфічных), эмпірычных (атрыманых шляхам апытання) і тэкставых. У дадзенай публікацыі змешчаны вынікі аналізу сістэмных даных. Аўтарка выкарыстоўвае даступныя лексікаграфічныя працы з галіны беларускага мовазнаўства. Тлумачальныя слоўнікі ў значэнні ЗДАРОЎЯ ў першую чаргу падкрэсліваюць фізічны стан арганізма, псіхічны стан выступае ў прыкладах, яго можна з іх вывесці, але ён адсутнічае ў дэфініцыі. У лексікаграфічных выданнях выступаюць таксама іншыя адценні значэння слова, напр. здаровы ‘вялікі, сільны, дужы’. Аднак этымалагічныя даследаванні адназначна пераконваюць, што прыметнік здаровы першасна абазначаў ‘дрэва’, ‘добры, здаровы як дрэва’. Этымолагі лічаць, што першапачаткова слова характарызавала дрэва ‘сільны, моцны, не хворы, здаровы’, пазней – пашырыла значэнне на чалавека і жывёл. Як вынікае з прыказак і вераванняў беларусаў, здароўе – гэта дар ад Бога – можа быць і добрае, і слабое, толькі ў сучасных лексікаграфічных даных можна знайсці прыклады дзеянняў чалавека накіраваных на прафілактыку добрага стану здароўя, напр. фізічная культура, цвярозы лад жыцця і г. д.
Źródło:
Acta Albaruthenica; 2021, 21; 177-190
1898-8091
Pojawia się w:
Acta Albaruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przełamanie rezultatów wykładni językowej zgodnie z zasadą nadrzędności konstytucji
Disregarding the results of linguistic interpretation based on the principle of the supremacy of the Constitution
Autorzy:
Kondej, Mikołaj
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/692910.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
borders of linguistic interpretation
breaking linguistic borders
hierarchy of the legal system
supremacy of the Constitution
direct application of the Constitution
lex superior derogat legi inferiori
interpretation
granica językowa wykładni
przełamanie granicy językowej
hierarchiczność systemu prawa
nadrzędność konstytucji
bezpośrednie stosowanie konstytucji
wykładnia
Opis:
The article analyses the possibility of adopting a pro-constitutional interpretation of legal provisions, rather than following the conclusions of linguistic interpretation focused on alternative ways of understanding the expressions used by the legislator in the content of provisions. The author argues that the principle of the hierarchy of legal acts and the supremacy of the Constitution – combined with the fact that this basic law implements an axiology in the legal system which is the basis for the functioning of a democratic state ruled by law – entails that when the literal application of a provision would lead to results contrary to constitutional principles or values, the principle lex superior derogat legi inferiori should be applied, which permits stepping outside the borders of linguistic interpretation.
Przedmiotem artykułu jest analiza dopuszczalności przełamania rezultatów wykładni językowej – na podstawie wykładni prokonstytucyjnej  – przez odejście od alternatyw interpretacyjnych wynikających z możliwego sposobu rozumienia wyrażeń użytych przez ustawodawcę w treści przepisu. Autor argumentuje w nim, że zasada hierarchiczności aktów prawnych oraz nadrzędności konstytucji w połączeniu z faktem, że ustawa zasadnicza implementuje do porządku prawnego aksjologię będącą podstawą funkcjonowania ładu demokratycznego państwa prawnego, sprawia, iż w sytuacji, gdy zastosowanie litery przepisu prowadzi do rezultatów sprzecznych z zasadami lub wartościami konstytucyjnymi, zastosowanie znaleźć powinna zasada lex superior derogat legi inferiori, co pozwala na przełamanie granicy językowej interpretacji przepisu.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2019, 81, 3; 39-52
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 27

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies