Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "linguistic contacts" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-11 z 11
    Tytuł:
    Nazwy odzieży w Wójtowicach na Podolu na tle określeń w wybranych gwarach polskich na Ukrainie
    Garment Names in Wojtowce in Podolia in Comparison with other Polish Dialects in Ukraine
    Autorzy:
    Cherniak, Viktoriia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2032711.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    garment names
    Polish dialects
    linguistic contacts
    borrowings
    common words
    Źródło:
    Slavia Orientalis; 2017, LXVI, 4; 687-708
    0037-6744
    Pojawia się w:
    Slavia Orientalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wyraz pluszczyć ‘zamykać, mrużyć oczy’ w języku polskim, ukraińskim i białoruskim
    A lexical unit pluszczyć ‘to blink, to squint one’s eyes’ in Polish, Ukrainian and Belarusian
    Autorzy:
    Rembiszewska, Dorota Krystyna
    Siatkowski, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2109383.pdf
    Data publikacji:
    2021-11-22
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    dialects and regionalisms
    dialectal lexis
    linguistic contacts
    linguistic geography
    loanwords
    Slavic dialectology
    Opis:
    The article aims to determine the status and origin of the verb pluszczyć in three Slavic languages. The analysis of linguistic data has shown that, in terms of diachronic perspective, the unit under scrutiny is a semantic innovation that is common to Belarusian, Ukrainian and Polish (the Mazovian dialect), but has a slightly different character in each of these languages. While in Belarusian pluszczyć belongs to the lexical inventory of literary language, in Ukrainian it appears rather occassionally, but in Polish it is a regionalism (Podlasie) that can be synchronically considered as a loanword adopted from Belarusian.
    Źródło:
    Białostockie Archiwum Językowe; 2021, 21; 169-172
    1641-6961
    Pojawia się w:
    Białostockie Archiwum Językowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pożyczka wschodniosłowiańska czy regionalizm północnopolski? O czasowniku szczupać ‘dotykać, macać’
    East-Slavic borrowing or a regionalism typical of Northern Poland? On the verb szczupać ‘to touch, to feel’
    Autorzy:
    Rembiszewska, Dorota Krystyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2117215.pdf
    Data publikacji:
    2021-11-22
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    dialects and regionalisms
    dialectal lexis
    linguistic contacts
    linguistic geography
    loanwords
    Slavic dialectology
    Opis:
    The article attempts to determine how to classify the verb szczupać ‘to touch, to feel’ that is present in Russian, Ukrainian and Belarusian languages and also in the Polish-East Slavic borderland region. As has been revealed by the analysis of documents, linguistic data gathered from historical dictionaries and dictionaries of dialects along with literary sources, the verb in question is an East Slavic borrowing that has been adopted locally in a major part of Poland’s eastern borderland and reinforced by the existence of derivatives.
    Źródło:
    Białostockie Archiwum Językowe; 2021, 21; 163-167
    1641-6961
    Pojawia się w:
    Białostockie Archiwum Językowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jakie jest pochodzenie wyrazów kozytać ‘łaskotać, łechtać’, kozytki ‘łaskotki’?
    On the origins of the words kozytać ‘to tickle’, kozytki ‘tickle, tickling’
    Autorzy:
    Siatkowski, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2117218.pdf
    Data publikacji:
    2021-11-22
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    dialects and regionalisms
    dialectal lexis
    linguistic contacts
    linguistic geography
    loanwords
    Slavic dialectology
    Opis:
    The article discusses characteristic features of the words kozytać ‘to tickle’, and kozytki ‘tickling’, that have a limited, regional distribution in Slavic languages and are present in Belarusian, Russian and Polish. A thorough analysis of dialectal data was conducted in an attempt to identify the origin and geographical markedness of these items. It has been revealed that *kozitati was most frequently used in North Belarus and was most probably a historic Belarusian-Polish innovation.
    Źródło:
    Białostockie Archiwum Językowe; 2021, 21; 173-178
    1641-6961
    Pojawia się w:
    Białostockie Archiwum Językowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Z antroponimii polskiej na Ukrainie (imiona i nazwiska mieszkańców Hreczan koło Płoskirowa z lat 1937-1938)
    On the Recent Polish Anthroponomy in Ukraine (First Names and Family Names from Hreczany near Ploskirov-Proskuriv from 1937-1938)
    Autorzy:
    Rieger, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2127798.pdf
    Data publikacji:
    2002
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    antroponimia polska
    kontakty językowe polsko-ukraińskie
    Polish antroponymy
    Polish-Ukrainian linguistic contacts
    Opis:
    The study bases on 3 registers of about 250 inhabitants of Hreczany, a Polish village nearby Płoskirów (ukr. Proskuriv, now Chmelnyts'kyj) in Podole (ukr. Podillja), who were murdered by Soviets in 1937-1938. The registers are in Ukrainian, so the author was forced to recontruct many records taking in consideration typical Polish first names and their use as the patronymics forms. E.g. if there are Bronisław Sowa, Franciszek Sowa, Wojciech Sowa we can suppose that “Andrij” Sowa, “Iwan” Sowa, “Martyn” Sowa represent Polish names Andrzej, Jan, Marcin. Also the patronymic form “Bronysławowicz” indicates that the first name “Josyp” one should read Józef. Among family names there are “nobility” names ending on -ski (e.g. Dębicki, Wierzbicki, Ziębicki) and “peasant” names (like Koza, Mazur, Nowak). Some of the latest are of Ukrainan origin: Pryjmak, Szulak etc. Some of the names were confirmed during the field investigations in 1993: Marynia Dyjak, Błażek Karwan, Serhij Kozaczok, Łoza, Karolina Mazur, Adela Ziębicka etc. The study shows the most typical first names and family names, the preservation of traditional names and Ukrainian influence.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2002, 49-50, 6; 349-363
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Miasto a język. Rola miast w kształtowaniu sytuacji językowej
    City and language. Role of cities and towns in shaping language situation
    Autorzy:
    Szul, Roman
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/965569.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    city (town)
    hinterland
    language situation
    linguistic diversification
    linguistic homogenisation
    linguistic contacts
    miasto
    obszary otaczające miast
    sytuacja językowa
    różnicowanie językowe
    ujednolicanie językowe
    kontakty językowe
    Opis:
    Cities and towns play a significant role in shaping language situation in countries and regions. In cities and towns two language mechanisms are working: diversification and simplification of language situation. Diversification results from immigration to cities (towns), simplification – from contacts of peoples inside the city (town). In extreme cases of rapid inflow of peoples of various languages to the city (town) difficulties in mutual communication of inhabitants can emerge (“Babel tower effect”). In the 19th century such a situation was in Lodz and Bialystok. Simplification of the language situation in a city (town) runs through the stage of common language and bi-lingualism of a part of the population. An important issue is which language becomes the common, and consequently, the only language, of the city (town). It depends on numerical, economic and political strength of ethno-linguistic groups in the city (town), on prestige of individual languages and, in contemporary world, on language policy of a given country or region. Different socio-professional characteristics of urban and rural populations often make that from the ethno-linguistic point of view cities (towns) differ from their rural hinterland. City (town) and its hinterland are in contact which leads to a change of the language situation – to an “absorption” of the city (town) by the hinterland or to expansion of language of the city (town) and assimilation of the hinterland by the city (town), or to equilibrium and tensions over the language between the city (town) and its hinterland (as nowadays in Brussels). Cities (towns) by forming a network of contacts create favourable conditions for expansion of the most important language in a given country (or empire), which in modern times (the 19th and 20th centuries) was used for cultural and linguistic homogenisation of populations in the process of building nation states.
    Miasta odgrywają istotną rolę w kształtowaniu sytuacji językowej państw i regionów. W miastach działają dwa mechanizmy językowe: różnicowania i ujednolicania sytuacji językowej. Różnicowanie wynika z imigracji do miasta, ujednolicanie – z kontaktów ludności wewnątrz miasta. W skrajnych przypadkach szybkiego napływu do miasta ludności różnych języków może powstać trudność w komunikowaniu się ludności miasta (efekt „wieży Babel”). W XIX w. taka sytuacja była np. w Łodzi i Białymstoku. Ujednolicanie sytuacji językowej w mieście przebiega poprzez etap języka wspólnego i dwujęzyczności części mieszkańców. Ważnym zagadnieniem jest to, który język staje się językiem wspólnym miasta – zależy to od liczebności poszczególnych grup etniczno-językowych, ich siły ekonomicznej i politycznej, od prestiżu poszczególnych języków, a w czasach współczesnych od polityki językowej państwa lub regionu. Zróżnicowane cechy społeczno-zawodowe ludności miasta i wsi powodują, że często miasta odróżniają się sytuacją etniczną i językową od otaczających obszarów wiejskich. Miasto i obszary otaczające są w kontakcie prowadzącym do zmiany sytuacji językowej – językowego „wchłonięcia” miasta przez otoczenie lub ekspansji miasta i upodobnienia otoczenia do miasta albo równowagi i napięć na tle językowym między miastem a otoczeniem (jak obecnie w Brukseli). Miasta, tworząc sieć powiązań, sprzyjają ekspansji najważniejszego języka w danym państwie (imperium), co w czasach współczesnych było wykorzystywane do ujednolicania kulturowo-językowego w ramach budowy państw narodowych.
    Źródło:
    Studia z Geografii Politycznej i Historycznej; 2013, 2; 63-85
    2300-0562
    2450-0127
    Pojawia się w:
    Studia z Geografii Politycznej i Historycznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lingwistyczna historia kufajki // fufajki
    The Linguistic History of the Word kufajka // fufajka
    Autorzy:
    Duda, Henryk
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1944523.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    polsko rosyjskie kontakty językowe
    zapożyczenia leksykalne z języka rosyjskiego
    rusycyzmy
    słownictwo z zakresu mody
    Polish-Russian linguistic contacts
    lexical borrowings from the Russian language
    Russianisms
    fashion vocabulary
    Opis:
    The word kufajka//fufajka (a kind of warm clothe, formerly mostly for workers, today also an outerwear) is a more recent borrowing from the Russian language. The form of kufajka was not arbitrarily coined by one of journalists (as B. Rejakowa claimed in an article on fashion vocabulary). The kufajka was not formed from the word fufajka as a result of dissimilation (see e.g. J. Miodek). We have borrowed the two variants from the Russian language. The Russian фуфайка//куфайка can be derived from *chuchajka, cf. the verb хухать ‘breathe with warmth’, Pol. chuchać (following P. Ya. Chernykh’s etymological dictionary).
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2009, 57, 6; 5-9
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Motive der Bekämpfung der Fremdwörter im Deutschen
    Autorzy:
    Lipczuk, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/700279.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Germanistów Polskich
    Tematy:
    Linguistic purism, History of German vocabulary, Lexicography, Loan words, Language contacts
    Opis:
    The reasons for fighting against the loan words in GermanThe aim of this article is to show why it was fighted against the lexical borrowings in German, especially in 19th and 20th century. The author describes different reasons considered by the purists for eliminating loan words. The main role played here the national reasons.
    Źródło:
    Zeitschrift des Verbandes Polnischer Germanisten; 2012, 1, 2
    2353-656X
    2353-4893
    Pojawia się w:
    Zeitschrift des Verbandes Polnischer Germanisten
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O stosunkowo rzadkim i zagadkowym nazwisku Kurdyła. Motywacja, pochodzenie, geografia, budowa
    The relatively rare and mysterious surname of Kurdyła: Meaning, origin, geography, morphology
    Autorzy:
    Kurdyła, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2167454.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    antroponimia
    nazwisko
    pogranicza językowe
    interferencje językowe
    anthroponymy
    surname
    linguistic borderlands
    language contacts
    Opis:
    Nazwisko Kurdyła jest notowane przez wielkie słowniki antroponimów polskich, jednakże przypisywane mu pochodzenie i budowa budzą wątpliwości. Przyczyną tego stanu rzeczy jest nieuwzględnienie geografii nazwiska oraz jego chłopskiego pochodzenia. W artykule omówiono więc dokładnie występowanie tego i podobnych antroponimów w granicach Polski oraz poza nimi, przedstawiono szczegółowy ogląd wszystkich możliwych baz derywacyjnych oraz interpretacje dotyczące jego budowy. Analizy te prowadzą do wniosku, że miano Kurdyła jest pochodzenia łemkowskiego, utworzono je najpewniej od apelatywu курділь ‘wrzód na języku konia; choroba języka u bydła’. Prócz tej interpretacji możliwe jest jeszcze wywodzenie nazwiska od leksemu z rdzeniem kurt- ‘krótki; ucięty; chromy’, pochodzącego zapewne z języka węgierskiego.
    The surname Kurdyła has been noted in the great dictionaries of Polish anthroponyms, but the origin and structure ascribed to it have aroused some doubts. The reason for this is that the geography of the surname and its peasant origin were not taken into account. Therefore, the article discusses in detail the occurrence of this and similar anthroponyms within and outside Poland, as well as a detailed overview of all possible derivative databases and interpretations regarding its structure. These analyses lead to the conclusion that the surname Kurdyła is of Lemko origin, it was probably created from the appellative курділь ‘an ulcer on a horse’s tongue; tongue disease in cattle’. Apart from this interpretation, it is also possible to derive the surname from the lexeme with the root kurt- ‘short; truncated; lame’, probably from Hungarian.
    Źródło:
    Onomastica; 2022, 66; 85-108
    0078-4648
    Pojawia się w:
    Onomastica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Languages in contact and conflict on the territory of the Grand Duchy of Lithuania (GDL)
    Autorzy:
    Bednarczuk, Leszek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/676715.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Grand Duchy of Lithuania
    language contacts and conflicts
    inter-lingual transpositions
    linguistic community
    Opis:
    Languages in Contact and Conflict on the Territory of the Grand Duchy of Lithuania (GDL)Professor Uriel Weinreich, born and raised in Wilno / Vilnius, in his famous work Languages in contact (1953/1970), apart from some remarks concerning Slavic influences on the North-East variety of Yiddish, in fact does not mention the linguistic contacts on the territory of the former Grand Duchy of Lithuania. He does, however, rightly observe that a particular brand of language loyalty can be made subservient to aggressive purposes and lead to conflict – not just language conflict at that. As an example of this, Weinreich quotes a ban on the use of the words pan ‘mister, sir’ and Żyd ‘Jew’, introduced by the Soviet authorities in Polish-language press after 1939. Outside-forces-inspired conflict of the 19th and 20th century notwithstanding, the former GDL has always been a territory of language contact, and its inhabitants have for centuries formed a multilingual community, akin to the Balkan Language League.The article deals with: (1) questions of terminology; (2) the ethnolinguistic situation on the territory of the GDL; (3) the functional distribution of the languages and dialects used therein; (4) examples of inter-lingual transpositions; and (5) the linguistic community of the GDL.Языковые контакты и конфликты на территории Великого княжества Литовского (ВКЛ)Виленский уроженец, профессор Уриел Вейнраих, в своей знаменитой книге о языковых контактах (1953/1970), кроме заметок о славянском влиянии на северо-восточный вариант диалекта идиш, не упоминает о языковых контактах на землях бывшего ВКЛ, но справедливо указывает, что особо понимаемая языковая лояльность может привести к агрессии и конфликтам, причём не только языковым. В качестве примера учёный приводит запрет на использование в польскоязычной советской прессе, издаваемой после 1939 года, слов pan / ‘господин’ и żyd / ‘еврей’. Несмотря на инспирируемые внешними силами языковые конфликты в девятнадцатом и двадцатом веках, жители бывшего ВКЛ всегда находились во взаимных языковых контактах, образуя с древних времён до наших дней многоязычную общность, напоминающую по своей структуре балканскую языковую лигу.В статье рассматриваются: 1) вопросы терминологии, 2) этнолингвистическая ситуация на территории ВКЛ, 3) функциональное распределение используемых языков и диалектов, 4) примеры языковых транспозиций между ними, и 5) коммуникативное сообщество ВКЛ.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2013, 37
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kilka uwag o dwujęzyczności dziewiętnastowiecznych mieszkańców wsi nadbużańskich… w twórczości Leona Kunickiego (na przykładzie powieści Iwanko)
    Some Remarks on the Bilingualism of Nineteenth-Century Inhabitants of the Bug River Villages in the Works by Leon Kunicki (As Exemplified by the Novel Iwanko)
    Autorzy:
    Czyżewski, Feliks
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/459238.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    kontakty językowe w przestrzeni słowiańskiej
    język polski i ukraiński
    na południowym Podlasiu w XIX wieku
    tekst literacki w badaniach językoznawczych
    i dialektologicznych
    language contacts in the Slavic areas
    Polish and Ukrainian in southern Podlasie
    in the 19th c.
    literary text in historical linguistic and dialectological studies
    Opis:
    The article presents the phenomenon and mechanisms of the development of bilingualism among the nineteenth-century inhabitantsThe article presents the phenomenon and mechanisms of the development of bilingualism among the nineteenth-century inhabitants of villages situated on the Bug River. The issue is principally exemplified by the novel Iwanko [Ivanko] by Leon Kunicki (1828–1873), a writer associated with southern Podlasie (the Włodawa area). Referring to different situational contexts of the characters in the novel, the author of the study has shown the mechanisms of switching linguistic codes: Polish and Ukrainian. An illustration of these complex communication processes is the Greek Catholic (Uniate) community of Horodno village. The status and prestige in a bilingual community stem from non-linguistic causes, as shown by the cited examples from the novel. The acquisition of Polish by Podlasian Ruthenians is one of the basic conditions for job promotion and, sometimes, social advancement. According to the author of the study, the novel analysed is a good philological source for investigating language contacts on the Polish-Ukrainian borderland. of villages situated on the Bug River. The issue is principally exemplified by the novel Iwanko [Ivanko] by Leon Kunicki (1828–1873), a writer associated with southern Podlasie (the Włodawa area). Referring to different situational contexts of the characters in the novel, the author of the study has shown the mechanisms of switching linguistic codes: Polish and Ukrainian. An illustration of these complex communication processes is the Greek Catholic (Uniate) community of Horodno village. The status and prestige in a bilingual community stem from non-linguistic causes, as shown by the cited examples from the novel. The acquisition of Polish by Podlasian Ruthenians is one of the basic conditions for job promotion and, sometimes, social advancement. According to the author of the study, the novel analysed is a good philological source for investigating language contacts on the Polish-Ukrainian borderland.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2019, 14; 35-46
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-11 z 11

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies