Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "linguistic borderland" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-15 z 15
    Tytuł:
    Strefy dialektalne języka białoruskiego jako przykład językowych kontaktów z sąsiednimi narodami
    Autorzy:
    Jankowiak, Mirosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/678565.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    dialectal zones of the Belarusian language
    Belarusian dialectology
    language contact
    linguistic borderland
    Opis:
    Dialectal zones of the Belarusian language as an example of language contacts between neighbouring nationsThe article regards dialectal zones of the Belarusian language, which, as opposed to the traditional division into dialectal belts and dialectal groups, were marked out mainly on the basis of lexical and not grammatical features. While the traditionally delineated dialects indicate ethnographic unity of the Belarusian nation, dialectal zones present cultural and historical contacts with neighbouring nations. We can distinguish five zones: north-western (contacts with the Baltic languages, mainly with Lithuanian, and the Polish language of the northern borderland), south-eastern (contacts with Russian and Ukrainian), western (contacts with Polish), eastern (contacts with Russian) and central. Strefy dialektalne języka białoruskiego jako przykład językowych kontaktów z sąsiednimi narodami Artykuł traktuje o strefach dialektalnych języka białoruskiego, które, w odróżnieniu od tradycyjnego podziału na pasy dialektów i grupy gwarowe, zostały wyznaczone przede wszystkim w oparciu o cechy leksykalne, a nie gramatyczne. O ile tradycyjne dialekty wskazują na etnogenetyczną wspólnotę narodu białoruskiego, o tyle strefy dialektalne na kulturowo-historyczne kontakty z narodami sąsiednimi. Wyróżnia się pięć stref: północno-zachodnią (kontakt z językami bałtyckimi, głównie litewskim, i polszczyzną północnokresową), południowo-wschodnią (z rosyjskim i ukraińskim), zachodnią (z językiem polskim), wschodnią (z językiem rosyjskim) oraz centralną.
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2016, 51
    2392-2435
    0081-7090
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Język a dziedzictwo kulturowe pogranicza
    Language and the cultural heritage of borderland
    Autorzy:
    Walczak, Bogdan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/497104.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
    Tematy:
    język
    pogranicze etniczno-językowe
    historia
    dziedzictwo kulturowe
    language
    ethnic and linguistic borderland
    history
    cultural heritage
    Opis:
    The article’s author argues in favor of his thesis that just as the literary language is on the one hand a mirror, while on the other hand material and an instrument of the community of users’ spiritual culture, so is the regional language (dialect, subdialect) a mirror, material and an instrument of the regional culture (represented by folklor in language). In case of the ethnic and linguistic borderland’s multilingualism, all the ethnolects amount to its cultural heritage.
    Źródło:
    Język. Religia. Tożsamość; 2016, 2(14); 161-174
    2083-8964
    2544-1701
    Pojawia się w:
    Język. Religia. Tożsamość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nazwy części kosy w ukraińskiej gwarze nadsańskiej (na przykładzie rejonu mościskiego, obwodu lwowskiego)
    Names of the scythe in the Ukrainian Nadsanie dialect (based on an example of the district of Mościska).
    Autorzy:
    Kostecka-Sadowa, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/498456.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
    Tematy:
    gwara ukraińska
    zróżnicowanie pokoleniowe
    słownictwo
    pogranicze językowe
    Ukrainian dialect
    cross-section of generations
    lexis
    linguistic borderland
    Źródło:
    Gwary Dziś; 2017, 9; 175-182
    1898-9276
    Pojawia się w:
    Gwary Dziś
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Co wiemy i czego nie wiemy o polszczyźnie kowieńskiej
    What we do and do not know about the Kaunas Polish language
    Autorzy:
    Karaś, Halina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28407984.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Towarzystwo Kultury Języka
    Tematy:
    polszczyzna północnokresowa
    cechy północnokresowe
    substrat
    pogranicze językowe
    Polish language in the former North-Eastern Borderland (kresy)
    language features typical of the North-Eastern Borderlands
    substrate
    linguistic borderland
    Opis:
    Celem artykułu jest próba podsumowania dotychczasowej wiedzy na temat polszczyzny kowieńskiej, a także pokazanie luk badawczych, a więc tego, czego jeszcze mimo wielu badań, nie wiemy o tej odmianie języka. Niezwykła intensyfikacja badań na przełomie XX i XXI wieku zarówno nad współczesną, mówioną odmianą języka polskiego na Kowieńszczyźnie, jak i nad jej dziejami (głównie w XIX i w pierwszej połowie XX wieku) dostarczyła ogromnej liczby danych językowych i pozajęzykowych. Jednak szczegółowa analiza pokazuje, że mimo to nie jest to zadanie łatwe. W artykule przedstawiono sytuację polszczyzny kowieńskiej, jej zasięg terytorialny, zakres i funkcje, jej cechy konstytutywne na początku XXI wieku. Pokazano także zmiany, jakim podlegała omawiana pododmiana polszczyzny północnokresowej w XX wieku.
    The article aims at providing a synopsis of previous studies on the Kaunas Polish language, as well as identifying knowledge gaps, i.e., the things that – despite extensive research on this language variety – are still not known. At the turn of the 20th and the 21st century, intensified research both on the current Polish language variety, as spoken in the Kaunas region, and its history (mainly over the 19th century up till the 1950s) brought about vast amounts of linguistic and extralinguistic data. However, a detailed analysis shows that there is no easy answer to the question posed in the title of the paper. The article overviews the situation of the Kaunas Polish language, its territorial range, scope, and functions, as well as its defining features observable at the beginning of the 21st century. The author also outlines how the language variety – a subdivision of the Polish in the North-Eastern Borderlands – has evolved over the 20th century.
    Źródło:
    Poradnik Językowy; 2024, 810, 1; 7-23
    0551-5343
    Pojawia się w:
    Poradnik Językowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Interferencje językowe na pograniczu polsko-wschodniosłowiańskim a interpretacja materiału gwarowego (na przykładzie wsi Choroszczynka)1
    Linguistic interference at the Polish-East Slavic linguistic borderland vs. The interpretation of dialectal data (at the example of Choroszczynka village)
    Autorzy:
    Rembiszewska, Dorota Krystyna
    Siatkowski, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1375729.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Polish-East Slavic language contact
    linguistic borderland
    Polish dialects
    dialects of Ukrainian outside Ukraine
    kontakty językowe polsko-wschodniosłowiańskie
    pogranicze językowe
    gwary polskie
    gwary ukraińskie poza Ukrainą
    Opis:
    Artykuł podejmuje kwestię interferencji w obrębie języków słowiańskich na przykładzie dwujęzycznej wsi Choroszczynka w powiecie bialskim, woj. lubelskie. Przedstawienie całości materiału z dwóch kwestionariuszy do Ogólnosłowiańskiego atlasu językowego – polskiego i ukraińskiego daje możliwość nie tylko uchwycenia osobliwości gramatycznych i leksykalnych obu zestawień przypisanych do poszczególnych gwar, ale także pokazuje nierzetelność eksploratorek prowadzących badania terenowe. W konsekwencji wpłynęło to na niezgodną z rzeczywistością interpretację faktów gwarowych zobrazowanych na mapach OLA.
    Źródło:
    Rocznik Slawistyczny; 2018, 67; 55-102
    0080-3588
    Pojawia się w:
    Rocznik Slawistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Granice zasięgu gwar białoruskich w świetle badań lingwistów. Część I: pogranicze białorusko-rosyjskie
    The limits of the range of Belarusian dialects in the research of linguists. Part I: The Belarusian-Russian borderland
    Межы функцыянавання беларускіх гаворак у святле даследаванняў лінгвістаў. Частка І: беларуска-расійскае памежжа
    Autorzy:
    Jankowiak, Mirosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29430746.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
    Tematy:
    dialectology
    Belarusian dialects
    Russian dialects
    Belarusian-Russian linguistic borderland
    transitional sub-dialects
    ideology
    dialektologia
    dialekty białoruskie
    dialekty rosyjskie
    językowe pogranicze białorusko-rosyjskie
    gwary przejściowe
    ideologia
    дыялекталогія
    беларускія дыялекты
    рускія дыялекты
    беларуска-расійскае моўнае памежжа
    пераходныя гаворкі
    ідэалогія
    Opis:
    The article discusses the range of occurrence of Belarusian sub-dialects on the Belarusian-Russian borderland in the light of linguistic research. Selected publications covering the period from the mid-nineteenth century, texts of the interwar period, post-war times of the USSR and the years after the collapse of the Soviet Union were analysed. The focus was on publications by Belarusian, Russian and Polish authors. The approach to the issue of the linguistic borderland changed chronologically, depending on the adopted research methods and understanding of the terms transitional / mixed dialect, the development of linguistic geography, the progressing process of Russification and political and ideological factors.
    W artykule omówiono zasięg występowania gwar białoruskich na pograniczu białorusko-rosyjskim w świetle badań lingwistycznych. Analizie poddane zostały wybrane publikacje obejmujące okres od połowy XIX w., teksty okresu międzywojennego, powojenne czasy ZSRR oraz lata po rozpadzie Związku Sowieckiego. Skupiono się na publikacjach autorów białoruskich, rosyjskich i polskich. Podejście do zagadnienia pogranicza językowego zmieniało się chronologicznie w zależności od przyjętych metod badawczych i rozumienia terminów gwara przejściowa / mieszana, rozwoju geografii lingwistycznej, postępującego procesu rusyfikacji oraz czynników polityczno-ideologicznych.
    У артыкуле прадстаўлены арэал функцыянавання беларускіх гаворак на беларуска-расійскім памежжы ў святле лінгвістычных даследаванняў. Прааналізаваны выбраныя публікацыі, якія ахопліваюць перыяд ад першай паловы ХІХ ст., тэксты міжваеннага часу, як і пасляваеннага перыяду Савецкага Саюза і надрукаваныя ў апошні час пасля распаду СССР. Для аналізу выбраны публікацыі беларускіх, расійскіх і польскіх даследчыкаў. Падыход да праблемы моўнага памежжа змяняўся храналагічна, у залежнасці ад прынятых метадалогій, разумення тэрмінаў “пераходныя / змешаныя гаворкі”, развіцця лінгвістычнай геаграфіі, працэсу русіфікацыі і палітычна-ідэалагічных фактараў.
    Źródło:
    Acta Albaruthenica; 2023, 23; 31-61
    1898-8091
    Pojawia się w:
    Acta Albaruthenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Культура польско-восточнославянского пограничья в аспекте мезонимии
    Polish-Eastern Slavic borderland culture from the aspect of mezonimy
    Autorzy:
    Mironiuk, Leontij
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/481463.pdf
    Data publikacji:
    2008-12-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    mezonimy
    intertextuality
    Polish-Eastern Slavic borderland culture
    linguistic accuracy
    Opis:
    The article studies certain phenomena of a cultural borderland, mezonimy and intertexualitytaken in relation. The author classifies these in two aspects: a) due to the function - a resonancespace of a text / literature; b) due to the place - mezonimic spheres in structure. Special attentionwas paid to excerpts of Pushkin’s texts translated by Julian Tuwim, Adam Ważyk and Maxim Rylski.The author examines some Russian and Polish eponyms as well as pro-drop parameter phenomenonin Polish and Ukrainian languages.
    Źródło:
    Acta Polono-Ruthenica; 2008, 1, XIII; 549-554
    1427-549X
    Pojawia się w:
    Acta Polono-Ruthenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Śladami polskiej mowy. Obraz tożsamości Mazurów w Na Tropach Smętka Melchiora Wańkowicza
    Followed the marks of Polish language. A linguistic view of the identity of Mazurian people in the “On the Trail of the Sad Devil” by Melchior Wańkowicz
    Autorzy:
    Kisielewska, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/545483.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
    Tematy:
    Melchior Wańkowicz
    Masuria
    ethnic borderland
    literary reportage
    linguistic view of the identity
    Opis:
    This article is an analysis of the linguistic view of the identity of Mazurian people in East Prussia presented in the literary reportage On the Trail of the Sad Devil by Melchior Wańkowicz. The main focus is put on symptoms and mechanisms of an identity formation and a cultural interpenetration at the ethnic borderland viewable in language. The text considers narrator and narrative construction. It also presents the Mazurian attitude towards native language in the early 20th century and its historical grounds.
    Źródło:
    Jednak Książki. Gdańskie Czasopismo Humanistyczne; 2016, 5; 87-110
    2353-4699
    Pojawia się w:
    Jednak Książki. Gdańskie Czasopismo Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Krajobraz językowy polsko-czeskiego pogranicza jako przestrzeń dyskursu wielojęzyczności — analiza tablic informacyjnych z sektora publicznego
    Autorzy:
    Karmowska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1022814.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    polsko-czeskie pogranicze
    dyskurs wielojęzyczności
    krajobraz językowy
    Polish-Czech borderland
    discourse of multilingualism
    linguistic landscape
    Opis:
    Celem artykułu jest analiza krajobrazu językowego polsko-czeskiego pogranicza jako przestrzeni wielojęzycznych praktyk dyskursywnych. Materiał badawczy stanowią tabliczki informacyjne z sektora publicznego pochodzące z kilku miejscowości: po stronie czeskiej — z Adršpach, Náchodu i Hronova, po stronie polskiej — z Kudowy-Zdroju, Karłowa oraz Dusznik-Zdroju. Pogranicze jest rozumiane w sensie geograficzno-terytorialnym jako strefa zetknięcia się i przenikania różnych narodów i grup etnicznych, kultur i języków na terenach przygranicznych. Zmienne konfiguracje i hierarchia języków występujących na tabliczkach informacyjnych świadczą zarówno o historycznych zaszłościach, jak i aktualnej społecznej dynamice na terenie polsko-czeskiego pogranicza.
    The aim of the article is to analyze the lingustics landscape of the Polish-Czech borderland area as a space of multilingual discourse pracitises. The research material consists of information boards from the public sector which come from several towns: on the Czech side — from Adršpach, Náchod and Hronov, on the Polish side — from Kudowa-Zdrój, Karłów and Duszniki-Zdrój. The borderland is understood in the geographical and territorial sense as a sphere of contact and penetration of various nations and ethnic groups, cultures and languages in the border areas. Changing configurations and hierarchy of language sappearing on information boards testify to both historical past and current social dynamics in the Polish-Czech borderland.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2019, 53; 55-66
    0208-6077
    2450-0119
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Samoocena kompetencji językowej młodzieży z euroregionów pogranicza polsko-czeskiego w zakresie języka sąsiadów
    Self-assessment of the linguistic competence concerning the neighbours’ language of the borderland youth from Polish-Czech euroregions
    Autorzy:
    Minczanowska, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1956441.pdf
    Data publikacji:
    2016-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    kompetencja językowa
    samoocena sprawności językowych
    euroregiony pogranicza polsko-czeskiego
    linguistic competence
    self-assessment of language skills
    euroregions of Polish-Czech borderland
    Opis:
    Jeszcze w drugiej połowie XX wieku nauka języków obcych była domeną przede wszystkim ludzi bogatych, wykształconych lub wykonujących specyficzne zawody. Współcześnie – jak można zauważyć – w większości europejskich społeczeństw i w ramach ich polityki oświatowej istotna jest znajomość przede wszystkim takich języków jak: angielski, niemiecki, francuski, łacina oraz – coraz częściej – hiszpański i włoski. Okazuje się, niestety, że znajomość takich języków jak czeski i polski nie jest dla młodych ludzi atrakcyjna. Badana młodzież, z euroregionów z pogranicza polsko-czeskiego, dokonała – za pomocą pięciostopniowej skali – oceny poziomu opanowania swojej kompetencji językowej w zakresie czterech podstawowych sprawności: czytania, rozumienia, mówienia i pisania w języku mieszkańców sąsiedniego państwa (odpowiednio czeskiego/polskiego). Okazało się, że w każdej z poddanych ocenie sprawności językowej zdecydowanie więcej młodych ludzi z Polski niż z Republiki Czeskiej oceniło ich opanowanie na słabym lub bardzo słabym poziomie, a mniej – na dobrym lub bardzo dobrym. Może to być związane z tym – jak pokazały wyniki – że po czeskiej stronie granicy więcej młodzieży ogląda polskie programy lub używa języka w bezpośredniej relacji z sąsiadami. Aby udoskonalić rozwój tych sprawności, należałoby przede wszystkim zadbać o odpowiednią motywację do nauki tych języków, poprzez stwarzanie młodzieży jak najwięcej możliwości bezpośrednich kontaktów z rówieśnikami zza granicy poprzez organizowanie wymian międzyszkolnych, wyjazdów krajoznawczych, różnego rodzaju warsztatów integracyjnych czy też wspólnych działań artystycznych lub sportowych. Niezwykle istotne jest bowiem dla młodych ludzi, aby powiązać naukę języka obcego z przyjemnością, z poznawaniem nowych ludzi i ich kultury.
    Still in the second half of the 20th century, learning foreign languages was mostly a domain of rich people, well-educated ones or those who performed specific professions. Today, what is important for the majority of European societies within their educational policies is the knowledge of such languages as: English, German, French, Latin, and – with growing frequency – of Spanish and Italian. It turns out, unfortunately, that such languages as Czech and Polish are not attractive for the young. With the use of a five-grade scale, the examined youth from the euroregions of the Polish-Czech borderland did the evaluation of the level of their acquisition of linguistic competence (in four basic skills: listening, reading, speaking and writing) in the language of the neighbouring country (Polish or Czech respectively). In each evaluated language skill, distinctly more young people from Poland than the Czech Republic assessed their competence as poor and fewer as good or very good. This might be related to the fact that, as research results have shown, in the Czech part of the borderland, more young people watch Polish programmes or practice the language in direct contacts with the neighbours.To enhance the development of the language skills, the appropriate motivation to learn these languages should be raised at first. This can be done by creating numerous possibilities of direct contacts with peers from abroad by organizing exchanges between schools, tourist trips, integration workshops or joint sport or artistic activities. What is crucial for the young is combining learning a foreign language with pleasure, meeting new people and familiarization with their culture.
    Źródło:
    Edukacja Międzykulturowa; 2016, 5; 165-181
    2299-4106
    Pojawia się w:
    Edukacja Międzykulturowa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Popularyzacja dziedzictwa kulturowo-językowego pogranicza polsko-czeskiego na przykładzie Międzynarodowego Konkursu Gwary Laskiej „Morawske rzadzyni selske hospodyni”
    Popularization of the Cultural and Linguistic Heritage of the Polish-Czech Borderland on the Example of the International Lendian Dialect Contest „Moravian Stories of a Farmer’s Wife”
    Autorzy:
    Szymańska, Marcela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2057179.pdf
    Data publikacji:
    2018-12
    Wydawca:
    Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Tematy:
    regional education
    cultural and linguistic heritage
    Polish-Czech borderland
    Moravians
    Lendian dialects
    edukacja regionalna
    dziedzictwo kulturowo-językowe
    pogranicze polsko-czeskie
    Morawianie
    gwary laskie
    Opis:
    The article presents an example of good practice in the field of regional education, which is the organization of the cyclical International Lendian Dialect Contest called "Moravian stories of a farmer’s wife" (Moravian dialect: „Morawske rzadzyni selske hospodyni”) in the Primary School in Krzanowice (continuously since 2007). The overriding goal of this initiative is to popularize the cultural and linguistic heritage of the Polish-Czech borderland, a specific and unique region due to the cross-influence of four cultures and state and political changes that have taken place over the centuries. The contest fulfills an educational, social and cultural function. In adult recipients, it shapes and strengthens ties with the environment, creates a sense of regional community and stimulates social activity. Whereas, in the young generation, it arouses interest in the problems of history, sensitizes them to the richness and specificity of the Moravian heritage, and in the wider perspective enables shaping and developing the need for attachment to the homeland and respect for the legacy of ancestors.
    Artykuł prezentuje przykład dobrej praktyki z zakresu edukacji regionalnej, jaką jest organizacja cyklicznego Międzynarodowego Konkursu Gwary Laskiej „Morawske rzadzyni selske hospodyni” w Szkole Podstawowej w Krzanowicach (nieprzerwanie od 2007 roku). Nadrzędnym celem tej inicjatywy jest popularyzacja dziedzictwa kulturowo-językowego pogranicza polsko-czeskiego, regionu specyficznego i wyjątkowego z racji wpływu czterech kultur oraz zmienności państwowej i politycznej na przestrzeni stuleci. Konkurs spełnia nie tylko funkcję edukacyjną, ale przede wszystkim społeczną. Wśród dorosłych odbiorców kształtuje i umacnia więzi ze środowiskiem, stwarza poczucie wspólnoty regionalnej oraz rodzi aktywność społeczną. Zaś wśród młodego pokolenia rozbudza zainteresowanie problematyką historii, uwrażliwia na bogactwo i specyfikę morawskiego dziedzictwa, a w szerzej perspektywie pozwala kształtować i rozwijać potrzebę przywiązania do rodzinnych stron oraz szacunku do spuścizny przodków.
    Źródło:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2018, 6, 6; 145-161
    2353-2734
    Pojawia się w:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Archaiczność polszczyzny południowokresowej. Zagadnienia teoretyczno-metodologiczne
    The archaic nature of the Polish language in the southern part of Eastern Borderland. Theoretical and methodological issues.
    Autorzy:
    Sicińska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1854179.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-10
    Wydawca:
    Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
    Tematy:
    Polish language in the southern part of Eastern Borderland
    language archaism
    ethnic and linguistic peripheries
    interference
    polszczyzna południowokresowa
    archaizm językowy
    peryferie etniczno-językowe
    interferencja
    Opis:
    W artykule został omówiony problem archaiczności polszczyzny południowokresowej. Przedstawiono podstawy teoretyczne zagadnienia archaiczności odmian terytorialnych języka (teoria falowa J. Schmidta, poglądy neolingwisty włoskiego M. G. Bartoliego). Zreferowano wyniki badań autorów polskich na temat archaizmów i innowacji w kontekście centrum i peryferii językowych: T. Milewskiego, Z. Stiebera, H. Popowskiej-Taborskiej. Na tym tle przedstawiono cechy archaiczne polszczyzny południowokresowej w odniesieniu do XVII–XVIII wieku. Zwrócono uwagę na problemy metodologiczne oraz interpretacyjne dotyczące funkcjonowania archaizmów w tej odmianie języka (konieczność zastosowania metod językoznawstwa konfrontatywnego oraz historyczno-porównawczego, trudność w odróżnieniu archaizmu od zapożyczenia).
    The author discusses the issue of the archaic nature of the Polish language spoken in the southern part of Eastern Borderland. She presented the theoretical basis of the archaic quality of the territorial variants of the language (J. Schmidt’s wave theory, the opinions of M. G. Bartoli, an Italian neo-linguist ). The results of the research into archaisms and innovations in the context of the centre and peripheries of the language by Polish authors T. Milewski, Z. Stieber and H. Popowska-Taborska, have also been presented. Against this background, the archaic features of the Polish language spoken in the southern part of Eastern Borderland were presented with reference to the 17th and 18th centuries. Attention has been drawn to the methodological and interpretational problems of archaisms in this variant of the language (the requirement of using historic-comparative and confrontational linguistic methods, the difficulty with distinguishing archaisms and loan-words).
    Źródło:
    Gwary Dziś; 2021, 14; 59-70
    1898-9276
    Pojawia się w:
    Gwary Dziś
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Językowy obraz Boga w inskrypcjach nagrobnych pogranicza polsko-ukraińskiego
    Linguistic picture of God in tombstone inscriptions of the Polish-Ukrainian Borderland
    Мовний образ Бога у надгробних написах польсько-українського пограниччя
    Autorzy:
    Dudek-Szumigaj, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1048478.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-23
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    мовний образ світу, надгробний напис, польсько-українське пограниччя
    językowy obraz świata, inskrypcja nagrobna, pogranicze polsko-ukraińskie
    linguistic picture of the world, tombstone inscription, Polish-Ukrainian borderland
    Opis:
    Artykuł zawiera próbę rekonstrukcji obrazu Boga w na podstawie inskrypcji nagrobnych pogranicza polsko-ukraińskiego (wschodnia Lubelszczyzna, zachodni Wołyń). Analizie poddano cytaty biblijne, zwroty i wyrażenia odnoszące się do Boga, występujące w inskrypcjach polskojęzycznych, ukraińskojęzycznych i rosyjskojęzycznych. W napisach nagrobnych wizerunek Boga jest niejednoznaczny: z jednej strony jest on postrzegany jako surowy władca, z drugiej zaś strony pojawia się obraz Boga miłosiernego, zbawiciela, źródła radości, wiary, życia wiecznego i błogosławieństwa.
    The article is devoted to the reconstruction of the image of God in tombstone inscriptions of the Polish-Ukrainian borderland (eastern Lublin region, western Volynia). The Bible quotes and phrases relating to God, appearing in Polish-language, Ukrainian-language and Russian-language inscriptions have been analyzed. A vocabulary analysis shows that the image of God is twofold: on the one hand, He is a severe master, but the other hand, God is characterized as merciful, saviour, source of joy, faith, eternal life and benediction.
    У статті зроблена спроба реконструювати образ Бога на основі надгробних написів польсько-українського пограниччя (східна Люблінська область, західна Волинь). Аналіз охоплює біблійні цитати, фрази та вирази, що стосуються Бога, що з’являється у польських, українських та російських написах. Образ Бога, що виникає з написів на надгробних пам’ятниках, неоднозначний: з одного боку, його сприймають як суворого правителя, а з іншого – милосердного Бога, рятівника, джерела радості, віри, вічного життя та благословення.
    Źródło:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych; 2019, 5, 14; 197-209
    1733-2249
    Pojawia się w:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Percepcja i ocena filmowej polszczyzny kresowej (na przykładzie "Wołynia" w reżyserii Wojciecha Smarzowskiego)
    Perception and Evaluation of the Polish Kresy Dialect (Based on Wołyń, Directed by Wojciech Smarzowski)
    Autorzy:
    Kresa, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32388021.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    linguistic styling in film
    dialect styling
    Southern Borderland Polish
    Volhynia
    the perception of film styling
    stylizacja językowa w filmie
    stylizacja gwarowa
    polszczyzna południowokresowa
    Wołyń
    percepcja stylizacji filmowej
    Opis:
    The subject of the article are the results of an analysis of the perception and evaluation of linguistic styling in the film Wołyń (Volhynia), directed by Wojciech Smarzowski (2016). The analysis of the reception of these linguistic choices is the last element of the research process, which is difficult to conduct without discussing elements such as the genesis of the film, its plot, the creators and the markers used in the styling process. Therefore, in this article I briefly present these elements. The research material comprises the spontaneous reactions of Filmweb website users to the film and the responses of 182 people who took part in my survey. The analysis leads to the conclusion that linguistic styling is rarely discussed by forum users. If the viewers pay attention to it, they subject it to broad (not always justified) criticism. Among the collected statements, however, there were also some that testify to the high linguistic awareness of the audience in the discussed area. The results of the survey led to the conclusion that the hero’s speech, stylized in the Polish Eastern Borderlands Dialect, is identified by almost everyone (91%) as evidence of Eastern Borderlands origin. Among the differential markers, viewers mainly indicate phonetic markers typical of the Polish Eastern Borderlands Dialect (e.g., pronunciations of the type dz’ec’i, ł coronal) or general dialect (e.g. labialization).
    Przedmiot artykułu stanowią wyniki analizy percepcji i oceny zabiegów filmowej stylizacji językowej w filmie Wołyń w reżyserii Wojciecha Smarzowskiego (2016). Analiza odbioru tych zabiegów jest ostatnim elementem procesu badawczego i trudno ją przeprowadzić bez omówienia takich elementów jak: geneza filmu, jego fabuła, twórcy oraz omówienie wykładników wykorzystanych w procesie stylizacji. W związku z tym w artykule pokrótce przedstawiłam te elementy. Materiał badawczy stanowią spontaniczne wypowiedzi na temat języka bohaterów Wołynia wyekscerpowane z forum internetowego Filmweb oraz odpowiedzi 182 osób, które wzięły udział w przygotowanej przeze mnie ankiecie. Analiza prowadzi do wniosku, że zabiegi stylizacyjne są jednym z tematów najrzadziej poruszanych przez użytkowników forum. Jeśli już widzowie zwracają na nie uwagę, to poddają je szerokiej (nie zawsze uzasadnionej) krytyce. Wśród zebranych wypowiedzi znalazły się jednak także takie, które świadczą o wysokiej świadomości językowej widzów w omawianym zakresie. Wyniki badań ankietowych prowadzą do wniosku, że stylizowana na polszczyznę kresową wypowiedź bohatera jest niemal przez wszystkich (91%) identyfikowana jako dowód jego kresowego pochodzenia. Wśród wykładników dyferencyjnych widzowie wskazują przede wszystkim wykładniki fonetyczne typowe dla polszczyzny kresowej (np. wymowa typu dz’ec’i, ł przedniojęzykowe) lub ogólnogwarowe (np. labializacja).
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2021, 21
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Grekokatoliccy i prawosławni święci i błogosławieni pogranicza polsko-ukraińskiego w świetle antroponimii
    Greek Catholic and Orthodox saints and blesseds of the Polish-Ukrainian borderland in the light of anthroponymy
    Autorzy:
    Mytnik, Irena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32083842.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-18
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    antroponimia
    analiza historyczno-językowa
    pogranicze polsko-ukraińskie
    męczennicy wyznania prawosławnego i greckokatolickiego
    anthroponymy
    historical and linguistic analysis
    Polish-Ukrainian borderland
    martyrs of the Orthodox and Greek Catholidenominations
    Opis:
    Przedmiotem artykułu jest imiennictwo męczenników pogranicza polsko-ukraińskiego na przełomie XIX i XX wieku, przedstawione w kontekście ich życia i wydarzeń religijno-historycznych. Celem omówienia jest zbadanie w aspekcie diachronicznym i porównawczym wyekscerpowanego ze źródeł historiograficznych materiału antroponimicznego, w odniesieniu do dawnego imiennictwa regionalnego pogranicza i ziem etnicznych Ukrainy. Przeprowadzone badania wykazały ścisły związek analizowanych onimów z ukształtowanym w czasach historycznych ukraińskim systemem antroponimicznym: imiona w ukraińskiej wersji językowej w większości znajdują poświadczenie w kalendarzu bizantyjsko-ruskim, zaś nazwiska wyraźnie nawiązują do antroponimii tych części pogranicza polsko-ukraińskiego, z których pochodzili ich nosiciele, ujawniły też znaczne podobieństwo do imiennictwa terenów dawnej Ukrainy: Wołynia i województwa ruskiego. Antroponimy o polskich cechach językowych świadczą o specyfice uwarunkowanej typowymi dla terenów pogranicza kontaktami międzyetnicznymi.
    The subject of the article are the names of the martyrs of the Polish-Ukrainian borderland at the turn of the 19th ant 20th centuries, presented in the context of their lives and religious and historical events. The aim of the discussion is to examine in a diachronic and comparative aspect the anthroponymic material excerpted from historiographic sources in relation to the former regional names of the borderland and ethnic lands of Ukraine. The conducted research showed a close relationship between the analyzed onimos and the Ukrainian anthroponymic system developed in historical times: the names in the Ukrainian language version are mostly confirmed in the Byzantine-Ruthenian calendar, and the surnames clearly refer to the anthroponymy of those parts of the Polish-Ukrainian borderland from which their bearers came, also revealed a significant resemblance to the names of the former Ukrainian territories: Volhynia and the Ruthenian voievodeship. The anthroponyms about Polish linguistic features testify to the specificity conditioned by the interethnic contacts typical of the borderland.
    Źródło:
    Studia Ucrainica Varsoviensia; 2023, 11; 23-38
    2299-7237
    Pojawia się w:
    Studia Ucrainica Varsoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-15 z 15

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies