Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "leksykon" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-37 z 37
    Tytuł:
    Leksykon duchowości franciszkańskiej. Wydanie polskie (przekłady i opracowania zbiorowe), red. Wacław Marian Michalczyk OFM, Wydawnictwo M & Franciszkańskie Centrum dla Europy Wschodniej i Azji Północnej, Kraków – Warszawa 2006, ss. XXXII + kol. 2054
    Autorzy:
    Prokop, Krzysztof R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1039659.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-13
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    franciszkanie
    leksykon
    duchowieństwo
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2009, 91; 383-386
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozwój Geoinformatycznego Słownika PAU
    Development of the PAU dictionary for geoinformatics
    Autorzy:
    Jachimski, J.
    Mikrut, S.
    Majewski, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/262418.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    geoinformatyka
    słownik
    leksykon
    geoinformacja
    tłumaczenie
    dictionary
    lexicon geoinformatics
    geoinformation
    translation
    Opis:
    W artykule podsumowano pięć lat pracy nad Wielojęzycznym Interdyscyplinarnym Terminologicznym Słownikiem i Leksykonem Geoinformatycznym Komisji Geoinformatyki Polskiej Akademii Umiejętności. Prace te zaowocowały poszerzeniem bazy słownikowej o około 500 nowych haseł z zakresu fotogrametrii, teledetekcji, systemów informacji przestrzennej i kartografii. W artykule, obok istniejących już wcześniej funkcji (takich jak np. wprowadzanie pojedynczych haseł), przedstawiono również nowe możliwości Słownika, tj. automatyczny import danych. Pozwala to na wprowadzanie wielu przygotowanych uprzednio haseł. Aktualnie internetowy Słownik zapewnia łatwość obsługi, dzięki czemu spodziewany jest jego szybki rozwój. Prace zostały zainicjowane w PAU i prowadzone są pod auspicjami Komisji Geoinformatyki PAU. Obejmują inwentaryzację słownictwa geoinformatycznego, która jest wspierana przez szereg ośrodków naukowych w Polsce, z bardzo dużym zaangażowaniem specjalistów z Zakładu Fotogrametrii i Informatyki Teledetekcyjnej AGH w Krakowie, co pozwoli nie tylko na uporządkowanie terminologii, ale też na prześledzenie trendów słowotwórczych, jakie istnieją w różnych dyscyplinach nauki i techniki związanych z geoinformatyką.
    The paper summarizes five years of activities concerning the construction of Multilangual Interdisciplinary Terminological Dictionary and Lexicon for Geoinformatics of Polish Academy of Science and Arts. In the frames of this activities some 500 entries concerning photogrammetry and remote sensing, spatial information systems, and cartography, were produced. The dictionary editorial software got also some new functions. Beside the earlier existing functions, the new ones, such as function for the mass editorial data import, are described. Actually, the Dictionary provides very easy way of editing of new terms, and also very user friendly way of searching for a needed term. All works concerning the dictionary were initiated and are executed under auspices of the Geoinformatics Commission of The Polish Academy of Arts and Sciences. That activities cover the inventory of the terminology concerning geoinformatics, and are executed with participation of many scientific centers in Poland, with the leading activity of specialists of the AGH Department of Photogrammetry and Remote Sensing Informatics. Such wide participation of various specialists allows not only for deep trace of the word formation trends, which exist separately in various disciplines of science and technology, which use geoinformatics, but also some terminological unification can be expected with the passing time of the editorial cooperation.
    Źródło:
    Geodezja / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie; 2006, 12, 1; 65-75
    1234-6608
    Pojawia się w:
    Geodezja / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Od szczęścia do nienawiści. Leksykon emocjonalny u dzieci w młodszym wieku szkolnym i młodzieży kończącej szkołę podstawową
    From Happiness to Hate. Emotional Lexicon System of Young and Adolescent Students
    Autorzy:
    Błaszczak, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1954898.pdf
    Data publikacji:
    2021-11-17
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Logopedyczne
    Tematy:
    leksykon emocjonalny
    okres wczesnoszkolny
    dorastanie
    emotional lexicon
    young students
    adolescents
    Opis:
    Wstęp Kompetencje emocjonalne są podstawą skutecznej socjalizacji i kluczem do sukcesu w różnych obszarach życia. Jednym z komponentów tych kompetencji jest wiedza o emocjach i pojęcia z nimi związane, co przejawia się między innymi w leksykonie emocjonalnym, którym operuje konkretna jednostka. Cel Celem badań opisanych w tym opracowaniu było poznanie i porównanie leksykonu emocjonalnego dzieci i młodzieży w odniesieniu do szczęścia, zadowolenia, złości i nienawiści. Materiał i metoda Zastosowano metodę fluencji słownej. Badani proszeni byli o podawanie słów związanych z konkretnymi emocjami: szczęściem, zadowoleniem, złością, nienawiścią. Analizowano zakres i złożoność leksykonu odnoszącego się do poszczególnych emocji u uczniów edukacji wczesno- szkolnej i młodzieży w ostatnich klasach szkoły podstawowej. Wyniki Przeprowadzone analizy ujawniły zróżnicowanie między starszymi i młodszymi uczestnikami w zakresie liczby generowanych słów oraz ich zróżnicowanie. Młodzież charakteryzowała się istotnie bardziej rozbudowanych zakresem słownictwa, jeśli chodzi o szczęście i złość. Podawane przez nią słowa niosły również większy ładunek emocjonalny. Adolescenci częściej też łączyli emocje z pojęciami abstrakcyjnymi i wartościami uniwersalnymi. Młodsze dzieci wiązały emocje z konkretnymi doświadczeniami i doznaniami, codziennym kontekstem oraz osobami z najbliższego otoczenia. Konluzje Zebrane dane pozwalają sformułować wnioski dotyczące zmian rozwojowych w zakresie leksykonu emocjonalnego dzieci i młodzieży. Mogą być też inspiracją i przyczynkiem do dal- szych badań
    Introduction Emotional competences are the base for successful socialisation and development in other domains of life. One of the key component of those competences is knowledge about emotions accessible via emotional lexicon of individual. Aim Aim was to investigate and compare emotional lexicon of young students and adolescents. Material and method: Emotional fluency method was applied. Participants were asked to provide words related to the following emotions: happiness, contempt, anger, hate. Breadth and elaboration of emotional lexicon was analysed and compared between groups. Results Gathered data revealed expected differences between younger and older participants. Adolescents provide significantly more words in case of happiness and anger. Moreover their emotional lexicon included significantly more emotionally loaded words. Older students linked emotions with abstract concepts and universal values significantly more often than younger ones. Younger participants linked emotions with more particular and contextual experiences, everyday life and direct social environment. Conclusions Results revealed interesting insights about developmental changes in emotional lexicon of children and adolescents. Gathered data can be an inspiration and beginning for the future investigations.
    Źródło:
    Logopedia; 2021, 50, 1; 253-270
    0459-6935
    Pojawia się w:
    Logopedia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Лексикон англійського замовляльного тексту у зіставленні з українським
    Lexicon of English and Ukrainian Charms Through Contrastive Analysis
    Porównanie angielskiego i ukraińskiego słownika leksemów występujących w tekstach „zamówień”/zaklęć
    Autorzy:
    Grendzha, Іrina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1933976.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    słownik (leksykon)
    tekst zamówień
    język angielski
    język ukraiński
    lexicon
    charms
    English
    Ukrainian
    Opis:
    W artykule dokonano analizy słownika wyrazów występujących w tekstach zamówień angielskich i ukraińskich wybranych z kilku słowników. Analizowane słownictwo uporządkowano w poszczególnych grupach leksyko-tematycznych. Tematyka tekstów wyjaśnia charakter ich układania, pierwotny światopogląd oraz mentalność.
    The article views the lexicon of English and Ukrainian charms in contrastive analysis. The lexicon of charms under analysis is presented by lexical and thematic groups, subgroups with their allomorphic and isomorphic features.The variety of themes reveals the way charms were composed, the system of the primitive mentality conception of the world.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2010, 58, 7; 59-75
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Archaizmy jako składniki związków frazeologicznych w słownikach współczesnej polszczyzny
    Phraseological units containing an archaic element in comprehensive dictionaries of polish language
    Autorzy:
    Piela, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594041.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    definicja
    leksykon
    frazeologia
    archaizmy
    motywacja
    semantyka
    definition
    dictionary
    phraseology
    archaic lexis
    motivation
    semantics
    Opis:
    Problemy w opracowywaniu jednostek frazeologicznych pojawiają się nie tylko w przypadku pracy nad słownikami frazeologicznymi, ale również przy tworzeniu słowników ogólnych języka polskiego. Rzadko kiedy w opisie leksykograficznym porusza się kwestię traktowania związków z archaicznym komponentem. Okazuje się, że te konstrukcje wyrazowe zajmują marginesową pozycję w opisach leksykograficznych, a przecież one również wchodzą w skład zasobu słownego współczesnych użytkowników polszczyzny. Podstawowym celem artykułu jest pytanie o status frazeologizmów z elementem archaicznym w Uniwersalnym słowniku języka polskiego (USJP), we Współczesnym słowniku języka polskiego (WSJPDun) oraz w powstającym Wielkim słowniku języka polskiego (WSJP). Ogląd materiału frazeologicznego zawartego w tych leksykonach daje podstawy do twierdzenia, że sposób rejestrowania interesujących mnie frazeologizmów jest dość niejednorodny. W artykule staram się również pokazać wpływ opisu leksykograficznego na „losy semantyczne”, tj. na sposób interpretacji czy rozumienia jednostek z dawnym elementem.
    The problems with the description of phraseological units appear not only in the case of work on phraseological dictionaries but also while compiling and editing comprehensive dictionaries of Polish language. It is a rare phenomenon for scholars to tackle the question of treating the units containing an archaic element in their lexicographical descriptions. It turns out that such word constructions play a marginal role in the lexicographical descriptions mentioned above, yet they also contribute to the lexical inventory of the contemporary users of Polish language. The basic purpose of this article is to pose a question referring to the status of the phraseological units comprising an archaic element to be found in Uniwersalny słownik języka polskiego (USJP), in Współczesny słownik języka polskiego (WSJPDun) and in Wielki słownik języka polskiego (WSJP), the last one being in preparation now. The insight into the phraseological material comprised in these lexicons gives grounds to claim that the registration methods used for the phraseological units, which lie in the sphere of my interest, are rather heterogeneous. In the article I also try to demonstrate how a lexicographical description has influenced the so-called “semantic vicissitudes”, that is how the units with archaic elements were interpreted or comprehended.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2014, 60; 235-249
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Concept of Lexicon Devoted to Silesian Culinary Art
    Autorzy:
    Przymuszała, Lidia
    Świtała-Trybek, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/667124.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    dziedzictwo kulturowe
    Śląsk
    leksykon
    kultura
    dialekt lokalny
    culinary heritage
    Silesia
    lexicon
    culture
    local dialect
    Opis:
    As far as Silesia is concerned the language and cuisine constitute fundamental and distinguishing factors of the Silesian ethnic group, they are the determinants of cultural identity and the symbol of cultural identification. The concept of perceiving the culinary art from two perspectives, cultural and linguistic one, was born taking the above into account. Culinary art, as a component of culture understood in a broad manner, serves as a significant element of the language system as well. It plays a crucial culture-forming role in human life and it has certain position in the semantic structure of language which is adequate to its rank. The lexicon of Silesian cuisine, which is being currently prepared, aims at collecting names of dishes in one publication, not only those which are still in use today and dishes recorded in the general consciousness of Silesians, but it also aims at archiving culinary vocabulary which is basically forgotten by presenting it in close connection with the culture of the aforementioned region
    Źródło:
    Studia Etnologiczne i Antropologiczne; 2019, 19; 46-62
    1506-5790
    2353-9860
    Pojawia się w:
    Studia Etnologiczne i Antropologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Potential Forms in the Lexicon of Modern Irish
    Autorzy:
    Bloch-Trojnar, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1933642.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    leksykon
    słowa potencjalne
    rzeczownik odsłowny w języku irlandzkim
    lexicon
    potential words
    verbal noun in Irish
    Opis:
    Artykuł składa się z części teoretycznej, przedstawiającej oraz ilustrującej zagadnienie form potencjalnych w analizie morfologicznej, oraz analitycznej, w której formy potencjalne postulowane są w analizie wybranych rzeczowników odczasownikowych w języku irlandzkim. Analiza przeprowadzona jest w ramach morfologii leksykalnej, której celem jest konstrukcja modelu kompetencji językowej w zakresie słowotwórstwa, tj. systemu reguł umożliwiających tworzenie leksemów pochodnych. Przedmiotem badań są zarówno wyrazy aktualne, jak i potencjalne. Leksykon rozumiany jest jako dwie współzależne jednostki: leksykon trwały, który odpowiada tradycyjnemu pojęciu słownika, gdyż zawiera jednostki o nieprzewidywalnych cechach językowych, oraz leksykon warunkowy, będący zbiorem wszystkich morfologicznie złożonych jednostek językowych o znaczeniu strukturalnym, przewidywalnym na podstawie znajomości reguł słowotwórczych. Procesy słowotwórcze w odróżnieniu od fleksyjnych charakteryzują się różnym stopniem produktywności, jednak analizy oparte wyłącznie na słownictwie aktualnym tworzą obraz pełen wyjątków, nieprzewidywalnych i nieuzasadnionych nieregularności o charakterze semantycznym oraz formalnym. Dopuszczenie form potencjalnych, które ma miejsce w ściśle określonych warunkach, przyczynia się znacząco do ich redukcji. Model ten z powodzeniem znajduje zastosowanie w wyjaśnianiu pozornego braku czasowników motywujących dla określonej grupy nominalizacji dewerbalnych w języku irlandzkim zakończonych na -áil oraz na ‑(e)acht/íocht.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2011, 59, 5; 39-53
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pomerania litterata. Benjamin Potzerne (1665–1699) i historia jego projektu
    Pomerania litterata. Benjamin Potzerne (1665–1699) and the history of his project
    Autorzy:
    Borysowska, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1590962.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Benjamin Potzerne
    Pomerania
    17th century
    bibliography
    biographical lexicon
    Pomorze
    XVII wiek
    bibliografia
    leksykon biograficzny
    Opis:
    Pod koniec XVII wieku profesor (później także rektor) Akademii w Greifswaldzie, Benjamin Potzerne (1665−1699), ogłosił projekt słownika biobibliograficznego, w którym miały się znaleźć życiorysy i bibliografia podmiotowa rdzennych Pomorzan, a także innych mieszkańców Pomorza, którzy wydali tu drukiem swoje pisma. Słownik, inspirowany dziełem Johanna Mollera (1661–1725) i Daniela Georga Morhofa (1639–1691), a także, pośrednio, Szymona Starowolskiego (1588–1656), nie został ostatecznie opracowany ze względu na nagłą śmierć autora. W artykule omówiono założenia projektu i ukazano jego miejsce na tle innych dokonań tego typu w epoce.
    In the late 17th century professor (later also the rector) of the Academy in Greifswald, Benjamin Potzerne (1665–1699), announced a project of a biobibliographical dictionary which was to contain biographies and the subjective bibliographies of the native Pomeranians, as well as of other inhabitants of Pomerania, who published here their works. The dictionary, inspired by the work of Johann Moller (1661–1725) and Daniel Georg Morhof (1639–1691), and – indirectly – Szymon Starowolski (1588–1656), was not eventually written because of the author’s sudden death. The article discusses the assumptions of the project and demonstrates its place among other achievements of this type at the time.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2020, 2; 77-94
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Propozycja działań środowisk geoinformatyki obrazowej związanych z opracowaniem ”Geoinformatycznego leksykonu i słownika terminologicznego PAU”
    Proposal for the imaging geoinformatic circle’s activities connected with the project of the ”PAU dictionary and glossary of terms for geoinformatics”
    Autorzy:
    Jachimski, J.
    Mikrut, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/130503.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Geodetów Polskich
    Tematy:
    PAU
    leksykon
    słownik
    fotogrametria
    teledetekcja
    geoinformacja
    geoinformatyka
    glossary
    terms
    dictionary
    photogrammetry
    remote sensing
    geoinformation
    geoinformatics
    Opis:
    W roku 2001 Komisja Geoinformatyki Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie zainicjowała Interdyscyplinarny Terminologiczny Leksykon i Słownik Geoinformatyczny. Realizacja tego celu powstała w oparciu o formułę internetową. Pracownicy Zakładu Fotogrametrii i Informatyki Teledetekcyjnej AGH, wspierani finansowo przez Rektora AGH oraz Fundacje Kościuszkowską, przygotowali oprogramowanie umożliwiające pracę edycyjną wielu autorom równocześnie. Cały system zainstalowany został na specjalnie do realizacji tego celu przygotowanym serwerze Zakładu Fotogrametrii AGH, wyposażonym w pełny zestaw zabezpieczeń. Prace prowadzone od kilku lat nad rozwojem tego Słownika-leksykonu doprowadziły do zdefiniowania pierwszych działów tematycznych oraz haseł związanych z Geoinformatyką. Przyjęto nazwę „Terminologiczny Leksykon i Słownik Geoinformatyczny Komisji Geoinformatyki Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie”, a powstające hasła to efekt pracy zespołów specjalistów z wielu dyscyplin związanych z geoinformatyką. Słownik dzieli się na kilka autonomicznych działów przedmiotowych tj. Fotogrametria i Teledetekcja, Geologia, Geofizyka i Ochrona Środowiska, Geografia, Kartografia, Geodezja i SIP, Górnictwo i Szkody Górnicze, Inżynieria Środowiska, Gleboznawstwo, Informatyka, Inwentaryzacja Zabytków. Ubiegłoroczne prace pozwoliły również na rozszerzenie Słownika-leksykonu o wersję angielską. Z racji tej planuje się również rozszerzenie zespołu redaktorów Słownika-leksykonu o ekspertów z uczelni i instytucji zagranicznych. Zgłaszają się pierwsi zainteresowani, co z pewnością spopularyzuje Słownik-leksykon. Do zespołu Komisji PAU dołączyli już przedstawiciele kilku wyższych uczelni w kraju z ośrodków naukowych Krakowa, Warszawy, Wrocławia i Poznania. Aktualnie Leksykon zawiera kilkaset nowych haseł i terminów z dziedziny Geoinformatyki, a także 2000 haseł w pięciu językach z objaśnieniami w języku polskim, zaczerpniętych ze Słownika zredagowanego przed około dwudziestu laty przez zespół pod redakcją Profesora Zbigniewa Sitka. Artykuł niniejszy jest próbą podsumowania dotychczasowych prac, oraz przedyskutowania sposobów organizacji pracy nad redakcją haseł słownikowych w najbliższych latach.
    In 2001 the Geoinformatics Commission of the Polish Academy of Arts and Sciences in Cracow (PAU) initiated a project of a Multilingual Interdisciplinary Dictionary and Glossary of Terms for Geoinformatics. This aim was executed using an Internet formula. The employees of the Department of Photogrammetry and Remote Sensing Informatics of AGH, financially supported by the AGH Rector and by The Kościuszko Foundation, prepared software which simultaneously edits the terms by many authors. The whole system (software + hardware) was installed on a fully-equipped, specially adopted server available at the Department of Photogrammetry. The studies performed for some years on the development of this Dictionary led to the definition of the first thematic sections and entries connected with Geoinformatics. For the dictionary, the name “Multilingual Interdisciplinary Dictionary and Glossary of Terms for Geoinformatics of the Polish Academy of Arts and Sciences (PAU)”, and the developed entries were the result of cooperation of many disciplines tied to geoinformatics. The Dictionary is divided into a few autonomous thematic sections: Photogrammetry and Remote Sensing, Geology, Geophysics and Environmental Protection, Geography, Cartography, Geodesy, Surveying and Spatial Information Systems, Mining and Mining Damage, nvironmental Engineering, Soil Science, Computer Science, Cultural Heritage Recording. Last year’s activities involved expanding the dictionary to an English version. This allows expansion of the dictionary to universities and institutions abroad. The first volunteers have joined the project, and this will hopefully make the dictionary more popular. The PAU Commission Dictionary Team has already been joined by people from several national scientific centres. Currently, the Dictionary has a few hundred new terms from Geoinformatics, and also 2000 terms in 5 languages with explanations in Polish, taken from an older Dictionary edited by a team headed by Professor Zbigniew Sitek around 20 years ego. This paper is an attempt to make a summary of the work to date and to discuss the methods of editorial work organization in the nearest future.
    Źródło:
    Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji; 2006, 16; 217-226
    2083-2214
    2391-9477
    Pojawia się w:
    Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uczeni w habity przyobleczeni
    Habit Clad Scholars
    Autorzy:
    Marecki, Józef
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/11916245.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    Fryderyk August Schmid
    historia polski
    zakony
    leksykon
    Warszawa
    Lwów
    history of Poland
    orders
    lexicon
    Warsaw
    Lviv
    Opis:
    Artykuł omawia dzieło Fryderyka Augusta Schmidta, będące pierwszym wydanym w języku polskim leksykonem uczonych polskich. Ukazało się ono w 1766 roku nakładem Michała Grölla w Warszawie. Znacznie poszerzona wersja ukazała się we Lwowie w roku 1846, z francuską z błędną datą 1766 (powinno być 1763) i niemiecką z 1768 roku. Regularny wykaz osób, których nazwał „uczeni i sławą zaszczyceni” wymienia autor począwszy od 1138 roku. Wśród nich są osoby świeckie i duchowne, a tych ostatnich także zakonnicy. Właśnie osobom duchownym autor artykuł poświęca szczególną uwagę.
    The article discusses a work by Frederic August Schmidt, i.e. the first lexicon of Polish scholars published in the Polish language. The work was issued in 1766 by Michał Gröll in Warsaw. A considerably extended version was released in Lviv in 1846, with an erroneous French date 1766 (correct: 1763) and a German date in 1768. A systematic list of persons which the author refers to as „learned and famous persons” opens with the year 1138. The catalogue includes lay persons and clergymen alike, the latter also including monastic orders. It is the clergy that receives the author’s special attention.
    Źródło:
    Folia Historica Cracoviensia; 2015, 21; 79-102
    0867-8294
    Pojawia się w:
    Folia Historica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Il significato sociale e la connotazione della catastrofe. Uno studio sul lessico
    Autorzy:
    Nitti, Paolo
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2084564.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    catastrophe
    lexicon
    Cognitive Linguistics
    Cognitive Semantics
    social meaning
    katastrofa
    leksykon
    językoznawstwo kognitywne
    semantyka kognitywna
    znaczenie
    społeczne
    Opis:
    In this essay we propose a reflection on the social meaning that takes the word ‘catastrophe’ in Italian, through the investigation of the historical literary collocations of the term and on the current ones through different corpora. This research is part of Cognitive Linguistics and Semantics.
    W niniejszym artykule proponujemy refleksję nad społecznym znaczeniem słowa „katastrofa” w języku włoskim, poprzez badanie historycznych kolokacji literackich oraz obecnych tego terminu w różnych korpusach. Badanie to jest częścią językoznawstwa kognitywnego i semantyki.
    Źródło:
    Kwartalnik Neofilologiczny; 2021, 3; 408-417
    0023-5911
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Neofilologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A discussion of books: Modi memorandi: Leksykon kultury pamięci by Magdalena Saryusz-Wolska. Warsaw: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2014 and Deutsch-Polnische Erinnerungsorte, Volumes 1–5. Paderborn: Schöningh, 2012–2015 Polsko-niemieckie miejsca pamięci, Volumes 1–4. Warsaw: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2013–2015
    Omówienie książek: Modi memorandi: Leksykon kultury pamięci by Magdalena Saryusz-Wolska (Warsaw: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2014). Deutsch-Polnische Erinnerungsorte, tomy 1–5 (Paderborn: Schöningh, 2012–2015) / Polsko-niemieckie miejsca pamięci, tomy 1–4 (Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2013–2015)
    Autorzy:
    Kokowski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/783340.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Umiejętności
    Tematy:
    memory cultures
    Modi memorandi: Leksykon kultury pamięci
    Deutsch-Polnische Erinnerungsorte / Polsko-niemieckie miejsca pamięci
    kultury pamięci
    Opis:
    This article presents a discussion of two monographs reporting on their merits and shortcomings: Modi memorandi: Leksykon kultury pamięci by M. Saryusz-Wolska (2014), and Deutsch-Polnische Erinnerungsorte, vols 1–5 (2012–2015) / Polsko-niemieckie miejsca pamięci, vols 1–4 (2013–2015).
    Artykuł przedstawia omówienie monografii Modi memorandi: Leksykon kultury pamięci M. Saryusz-Wolskiej (2014) i DeutschPolnische Erinnerungsorte, t. 1–5 (2012–2015) / Polsko-niemieckie miejsca pamięci, t. 1–4 (2013–2015).
    Źródło:
    Studia Historiae Scientiarum; 2016, 15; 349-362
    2451-3202
    Pojawia się w:
    Studia Historiae Scientiarum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polski leksykon japońskich terminów gramatycznych jako wyzwanie międzykulturowe
    Polish Lexicon of Japanese Grammatical Terms as a Cross-cultural Challenge
    Autorzy:
    Jabłoński, Arkadiusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1192556.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
    Tematy:
    język japoński
    opis gramatyczny
    elementy imienne
    deklinacja
    leksykon gramatyczny
    Japanese language
    grammar
    typology
    morphology
    cross-cultural challenges
    Opis:
    Komunikacja międzykulturowa kojarzy się z działaniem na styku różnych środowisk kulturowych i komunikacyjnych. Nie inaczej rzecz ma się w przypadku kompilacji polskiego leksykonu japońskich terminów gramatycznych, jaki powstaje obecnie w ramach grantu NCN (OPUS 10, panel HS2, projekt numer 2015/19/B/HS2/00147) w Katedrze Orientalistyki (Wydział Neofilologii) UAM. Wyzwania, jakie stoją przed projektem, wydają się interesujące zarówno z punktu widzenia niezbędnych decyzji opisowych, jak i interdyscyplinarnych (w tym: z rozróżnieniem na poziomie dyscyplin językoznawstwa ogólnego i japońskiego). W ramach artykułu wyzwanie to podjęto w kontekście próby przedstawienia zarysu projektu odbiorcy polskiemu.
    Cross-cultural communication is associated with the activity on the verge of heterogeneous communication environments. It is no different in the case of compilation of the Polish lexicon of Japanese grammatical terms, currently being edited at the Poznań Adam Mickiewicz University Chair of Oriental Studies (Faculty of Modern Languages and Literatures), as a result of the Polish National Science Centre grant (OPUS 10, panel name HS2, project number 2015/19/B/HS2/00147). The challenges related to the project may be considered interesting with regard both to the unavoidable decisions on the insight into the source code and the choice of the target description techniques. In the paper, the challenge is described in the context of presenting the outline of the project to a Polish reader of the lexicon.
    Źródło:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2018, 3, 2
    2543-7844
    Pojawia się w:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Modelowanie mikro- i makrostruktury terminologicznej bazy danych w tłumaczeniu wspomaganym komputerowo
    Designing the micro- and macrostructure of term bases in computer-assisted translation
    Autorzy:
    Szwed, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1897131.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    modelowanie terminograficzne
    mikrostruktura
    makrostruktura
    leksykon terminologiczny
    terminologiczna baza danych
    terminographic modelling
    microstructure
    macrostructure
    terminological lexicon
    term base
    Opis:
    Celem artykułu jest omówienie możliwości w zakresie modelowania terminograficznego w bazach danych terminologii stosowanych w nowoczesnych programach do tłumaczenia wspomaganego komputerowo. Artykuł porusza kwestię traktowania terminologicznej bazy danych jako słownika terminologicznego o określonej mikro- i makrostrukturze i ustalonym sposobie systematyzacji jednostek, a także prezentuje sugestie w zakresie wdrażania tej koncepcji w dydaktyce. Autor opracowania wyciąga wniosek, iż modelowanie terminograficzne powinno być integralnym elementem dydaktyki przekładu wspomaganego komputerowo.
    The aim of the article is to discuss the possibilities of modelling term bases in modern computer-assisted translation tools. The article discusses the approach where a term base is treated as a terminological dictionary with a specified micro- and macrostructure and a welldefined matrix for the description of lexical items. The article suggests ways to implement the aforementioned concept in teaching translation and concludes that terminographic modelling should be an integral part of computer-assisted translation training.
    Źródło:
    Linguodidactica; 2018, 22; 165-180
    1731-6332
    Pojawia się w:
    Linguodidactica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    ТЕРМІНИ КОМП’ЮТЕРНОЇ СФЕРИ В РІЗНИХ МОВАХ: ГЛОБАЛІЗАЦІЙНІ ПРОЦЕСИ
    TERMS OF COMPUTER SPHERE IN DIFFERENT LANGUAGES: GLOBALIZATION PROCESSES
    Autorzy:
    Гаврилова, Олена
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1041794.pdf
    Data publikacji:
    2019-01-30
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    globalization process
    computer terminology
    languages
    borrowings
    terms
    devices
    lexis
    proces globalizacji
    terminologia komputerowa
    języki
    zapożyczenia
    terminy
    urządzenia
    leksykon
    Opis:
    Artykuł analizuje wpływ światowych procesów globalizacyjnych w dzie dzinie technologii komputerowych na różne języki. Pokazano metody uzupełniania terminologii komputerowej poprzez zapożyczenia z języka angielskiego i tworzenie owej leksyki za pomocą tłumaczenia. Analizowany jest wpływ procesu globalizacji na język ukraiński. W artykule przedstawiono ocenę wpływu innych języków, zwłaszcza rosyjskiego i angielskiego na język ukraiński.
    The influence of world globalization processes in the field of computer technologies on different languages has been considered in the article. The methods of replenishing the languages terminology due to the borrowings from the English language and creating computer terms with the help of translation have been shown. The influence of the globalization process on the Ukrainian language has been analyzed. The assessment of the other languages influences especially Russian and English on the Ukrainian language has been given in the article.
    Źródło:
    Studia Ukrainica Posnaniensia; 2019, 7, 1; 77-83
    2300-4754
    Pojawia się w:
    Studia Ukrainica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Hasło z planowanego „Leksykonu emblematów kultury polskiej” a praktyka glottodydaktyczna propozycje rozwiązań
    Autorzy:
    Kułak, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1042435.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-23
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    leksykon
    emblemat
    kultura polska
    glottodydaktyka polonistyczna
    kulturoznawstwo glottodydaktyczne
    lexicon
    emblem
    polish culture
    glottodidactics of polish language
    glotto-cultural studies
    Opis:
    Koncepcja Leksykonu emblematów kultury polskiej została opracowana na warsztatach naukowych, które odbyły się we wrześniu 2019 roku na Uniwersytecie Fryburskim w Szwajcarii we współpracy z Katolickim Uniwersytetem Lubelskim Jana Pawła II i Uniwersytetem Łódzkim w ramach grantu przyznanego przez Swiss National Science Foundation.W artykule przedstawione są projekt tytułowego leksykonu i rezultaty warsztatów. Autorka koncentruje się na wymiarze glottodydaktycznym konkretnych propozycji hasłowych, omawia również kwestię zastosowania przykładowych ćwiczeń, które w perspektywie pragmatycznej stanowić mają rozwinięcie i uzupełnienie haseł. Stawia też pytania o najlepszy sposób ekscerpcji materiału leksykograficznego.
    The article is a part of a “two-voice story” – with Magdalena Smoleń-Wawrzusiszyn – about the Lexicon of emblems of Polish culture.The concept of the lexicon was developed at a scientific workshop held in September 2019 at the University of Freiburg in Switzerland in cooperation with The John Paul II Catholic University of Lublin and the University of Lodz as part of the grant awarded by the Swiss National Science Foundation. The article presents a draft of the above mentioned lexicon and the results of the workshop. The author focuses on the glottodidactic dimension of the specific proposals for entries, and discusses the usage of sample exercises, which in a pragmatic perspective will develop and complement the entries.She also poses questions as to the best way of finding the necessary lexicographic material.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2020, 27; 307-321
    0860-6587
    2449-6839
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Język dyplomacji – interrelacje angielsko-francuskie
    Autorzy:
    Araucz, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1834397.pdf
    Data publikacji:
    2016-08-10
    Wydawca:
    Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku
    Tematy:
    język dyplomacji
    rys historyczny
    charakterystyczne cechy języka dyplomacji
    supremacja lingwistyczna
    oddziaływanie
    składnia
    leksykon
    idiomy
    zwroty
    i wyrażenia
    niuanse znaczeniowe
    Opis:
    Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie zarówno zarysu procesu kształtowaniasię języka dyplomacji w kulturze europejskiej: od łaciny poprzez język francuskipo angielski, jak i czynników wpływających na dominację wymienionych językóww dziedzinie stosunków międzynarodowych w perspektywie historycznej. Zaprezentowanoponadto przykłady dwojakiego rodzaju oddziaływania języka francuskiego naangielski język dyplomatyczny. Pierwszy z nich dotyczy wpływu, jaki język francuskiwywarł na szczegóły techniczne języka dyplomacji: nomenklaturę tytułów i funkcjidyplomatycznych, precedencję dyplomatyczną oraz nazwy i strukturę oficjalnej korespondencjidyplomatycznej, ze szczególnym uwzględnieniem raportów rocznych. Drugirodzaj wpływu jaki język francuski wywarł na angielski język dyplomatyczny odnosisię do: primo, cech składni charakterystycznych dla języków romańskich: zdań złożonych,przeniesionej negacji, częstego użycia okoliczników typu Subuncts i Disjuncts,secundo, do leksykonu angielskiego języka dyplomacji obfitującego w wyrażenia, zwrotyi elementy idiomatyczne stanowiące kalkę z języka francuskiego. Omówiono także najbardziejtypowe cechy języka dyplomacji.
    Źródło:
    Społeczeństwo. Edukacja. Język; 2016, 2; 103-110
    2353-1266
    2449-7983
    Pojawia się w:
    Społeczeństwo. Edukacja. Język
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    RÓŻNORODNOŚĆ TECHNIK UCZENIA SIĘ SŁOWNICTWA W JĘZYKU OBCYM
    Variety of vocabulary learning techniques in a foreign language
    Autorzy:
    Gorąca-Sawczyk, Gabriela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1036668.pdf
    Data publikacji:
    2019-09-04
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Collegium Novum. Polskie Towarzystwo Neofilologiczne
    Tematy:
    mental lexicon
    vocabulary learning
    lexical competence
    memorizing
    learning techniques
    leksykon mentalny
    nauka słownictwa
    kompetencja leksykalna
    zapamiętywanie
    techniki uczenia się
    Opis:
    In this article I will concentrate on various techniques for learning and teaching vocabulary that support the memorizing of new words, and I will present the results of a survey conducted among students of applied linguistics on this topic. The main aim of this article is to verify the hypothesis that students haven’t yet been exposed to different techniques for effective vocabulary learning. First, I will show what the mental lexicon is and how it is organised. How mnemonists learn will also be discussed. Then I will briefly explain the terms ‘vocabulary’ and ‘lexical competence’ and show the important principles of vocabulary training. At the end, I will present the most important results of my survey (opinion poll).
    Źródło:
    Neofilolog; 2014, 43/2; 181-192
    1429-2173
    Pojawia się w:
    Neofilolog
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    When Negative Turns out to Be Positive: Exploring Changes in Word Associations in the Aftermath of the COVID-19 Pandemic
    Kiedy negatywność staje się pozytywnością: badanie zmian w skojarzeniach słownych w następstwie pandemii Covid-19
    Autorzy:
    Raet, Mai
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28394732.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
    Tematy:
    skojarzenia słowne
    leksykon mentalny
    COVID-19
    koronamowa
    przetwarzanie języka
    język estoński
    word associations
    mental lexicon
    corona language
    language processing
    Estonian
    Opis:
    The COVID-19 pandemic has had a significant impact on various aspects of society, including language and cognitive processes. This research investigates how the pandemic has influenced associations related to health-related words among 1,454 Estonian native speakers. Data collected between January and March 2023 were compared with a pre-pandemic dataset, the Dictionary of Estonian Word Associations (DEWA), compiled from 2016 to 2018. The study focuses on fifteen health-related cue words. The results revealed that five terms experienced significant changes in their association sequences concerning the COVID-19 crisis. Notably, among these 15 words, three stand out as the most significant cases where a change occurred in their primary responses: these typically exhibit the most robust and enduring associative links, making them less susceptible to change. This unveils shifts in the mental lexicon's representations and the evolving perceptions of specific words and concepts amidst the pandemic backdrop. These findings illustrate how unforeseen external disruptions, such as the COVID-19 crisis, can reconfigure the salience of certain concepts within language and cognition. This research contributes to our comprehension of the linguistic repercussions and potential language adaptations triggered by a health crisis. It also enriches the relatively understudied field of word association research, particularly in languages beyond the dominion of English.
    Pandemia Covid-19 wywarła znaczący wpływ na różne aspekty życia społecznego, w tym na język i procesy poznawcze. W badaniu tym zbadano, jak pandemia wpłynęła na skojarzenia związane ze słowami związanymi ze zdrowiem wśród 1454 rodzimych użytkowników języka estońskiego. Dane zebrane między styczniem a marcem 2023 r. porównano ze zbiorem danych sprzed pandemii, słownikiem pt. „Dictionary of Estonian Word Associations” (DEWA), opracowanym w latach 2016–2018. W badaniu skupiono się na piętnastu słowach związanych ze zdrowiem. Wyniki wykazały, że, w związku z kryzysem związanym z Covid-19, pięć z tych słów doznało znaczących zmian w swoich ścieżkach skojarzeń. Warto zauważyć, że spośród badanych 15 słów trzy wyróżniają się jako najbardziej znaczące przypadki, gdzie nastąpiła zmiana w podstawowych reakcjach na nie; te zazwyczaj wykazują najsilniejsze i najtrwalsze powiązania skojarzeniowe, co czyni je mniej podatnymi na zmiany. Ten proces ujawnia zmiany w reprezentacjach leksykonu mentalnego oraz ewoluujące postrzeganie określonych słów i pojęć w kontekście pandemii. Wyniki te ilustrują, jak nieprzewidziane zakłócenia zewnętrzne, takie jak kryzys związany z Covid-19, mogą zmienić konfigurację znaczeń niektórych pojęć w obrębie języka i poznania. Niniejsze badanie przyczynia się do zrozumienia skutków językowych i procesów adaptacji języka wywołanych kryzysem zdrowotnym. Wzbogaca także stosunkowo słabo zbadaną dziedzinę badań nad skojarzeniami słów, szczególnie w językach spoza obszaru anglojęzycznego.
    Źródło:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2023, 8, 1; 71-98
    2543-7844
    Pojawia się w:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Opracowanie listy źródeł „Słownika polskiej terminologii prawosławnej”
    Autorzy:
    Charkiewicz, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2057271.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-17
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Orthodox terminology
    Orthodoxy
    Orthodox Church
    dictionary
    lexicon
    doctrine
    law
    practice
    terminologia prawosławna
    prawosławie
    Cerkiew prawosławna
    słownik
    leksykon
    doktryna
    prawo
    praktyka
    Opis:
    Polska terminologia prawosławna nie doczekała się dotychczas gruntownego opracowania ani też przejrzystej definicji. Pragnąc wypełnić tę lukę grupa prawosławnych teologów i językoznawców podjęła się trudu opracowania „Słownik polskiej terminologii prawosławnej”. Pierwszym praktycznym etapem tej pracy (poza wstępnym określeniem zakresu słownictwa) stało się sporządzenie możliwie pełnej listy podstawowych źródeł, z których ekscerpowane będzie słownictwo, które zostanie zdefiniowane w słowniku. W celu przygotowania siatki haseł do słownika wyodrębniono dwa obszary źródeł związanych z leksyką dotyczącą prawosławia: źródła niewyspecjalizowane i źródła wyspecjalizowane. W pierwszej grupie znalazły się źródła słownikowe i leksykograficzne, a tym: słowniki ogólne, słowniki i leksykony dwujęzyczne oraz słowniki i leksykony specjalistyczne, tj. dotyczące konkretnie prawosławia. W drugiej grupie znalazły się pozycje bibliograficzne dotyczące rozmaitych aspektów z zakresu nauczania, szeroko rozumianego życia, organizacji i działalności Cerkwi prawosławnej, które zostały pogrupowane w trzy działy: doktryna, prawo i praktyka. Artykuł stanowi omówienie procesu wyodrębniania tych źródeł, które zostały uznane przez ww. grupę badaczy za podstawowe. Zostały on w ramach artykułu pokrótce omówione i przedstawione w układzie chronologicznym. Ponadto zespół badawczy uznał za niezbędne sporządzenie „Bibliografii” innych źródeł, które, w miarę możliwości, zostaną wykorzystane w trakcie opracowania artykułów hasłowych. Wykaz wybranych podstawowych źródeł niewyspecjalizowanych i wyspecjalizowanych wydaje się być na tyle kompletny, że w oparciu o niego ma szanse zostać wyekscerpowany w miarę kompletny wykaz haseł, które zostaną zaprezentowane w „Słowniku polskiej terminologii prawosławnej”.
    The Polish Orthodox terminology has not been yet thoroughly elaborated or clearly defined. Wishing to fill this gap, a group of Orthodox theologians and linguists undertook the task of developing “Dictionary of Polish Orthodox Terminology”. The first practical stage of this work (apart from the preliminary definition of the scope of the vocabulary) has become the preparation of a possibly full list of basic sources, from which the vocabulary will be excerpted, which will be defined in the dictionary. In order to prepare a list of words and terms to the dictionary, two areas of sources related to the lexicon concerning Orthodoxy were distinguished: non-specialized sources and specialized sources. The first group includes dictionary and lexicographic sources, including: general dictionaries, bilingual dictionaries and reference books as well as specialist dictionaries and reference books, i.e. specific to Orthodoxy. The second group includes bibliographic items on various aspects of teaching, broadly understood life, organization and activities of the Orthodox Church, which have been grouped into three sections: doctrine, law and practice. The article discusses the process of distinguishing those sources that have been recognized by the abovementioned a group of researchers for basic. They were briefly discussed and presented in a chronological order as part of the article. In addition, the research team considered it necessary to prepare a “Bibliography” of other sources, which, if possible, will be also used during the development of entry articles. The list of selected basic non-specialized and specialized sources seems to be so complete that, based on it, it is possible to get rid of the complete list of words and terms that will be presented in the “Dictionary of Polish Orthodox Terminology”.
    Źródło:
    ELPIS; 2018, 20; 181-186
    1508-7719
    Pojawia się w:
    ELPIS
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Speicher- oder Berechnungseffizienz? Zur mentalen Repräsentation der Flexionsparadigmen
    Storage or computational efficiency. The mental representation of inflectional paradigms
    Autorzy:
    Sękowska, Jolanta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1036314.pdf
    Data publikacji:
    2020-10-06
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Speichereffizienz
    Berechnungseffizienz
    mentales Lexikon
    Flexionsparadigma
    storage efficiency
    computational efficiency
    mental lexicon
    inflexional paradigm
    efektywność pamięciowa
    efektywność obliczeniowa
    leksykon mentalny
    paradygmat fleksyjny
    Opis:
    Wie die flektierten Formen im mentalen Lexikon repräsentiert sind, ist ein Themenbereich, mit dem sich zahlreiche Studien seit etwa 20 Jahren befasst haben. Werden flektierte Formen als vollständige Einträge im Langzeitgedächtnis gespeichert und von dort aus abgerufen oder durch eine Berechnungsoperation gebildet? Welche Informationen über die interne Struktur der flektierten Wörter sind im mentalen Lexikon abgelegt? Der vorliegende Beitrag diskutiert die Frage nach der Repräsentation der morphologischen Beziehungen im Langzeitgedächtnis und der psychischen Realität von wortspezifischen Flexionsparadigmen aus der Perspektive der Speicher- und Berechnungseffizienz.
    Zagadnienie, w jaki sposób formy fleksyjne są reprezentowane w leksykonie mentalnym, było przez ponad 20 lat przedmiotem wielu badań. Czy formy fleksyjne są przechowywane w pamięci długotrwałej jako całość, czy też powstają w wyniku operacji obliczeniowych? Jakie informacje o ich wewnętrznej strukturze są zapisane w leksykonie mentalnym? W niniejszym artykule omówiono kwestię reprezentacji relacji morfologicznych w pamięci długotrwałej oraz psychologiczną realność paradygmatów fleksyjnych z perspektywy pamięciowej i obliczeniowej efektywności.
    The question of how inflected forms are represented in mental lexicons has been the subject of many studies for more than 20 years now. Are inflected forms stored in long-term memory in their entirety or are they a result of some computations? What details of their internal structure are recorded in mental lexicons? This article discusses how morphological relationships are represented in long-term memory, and explores the psychological feasibility of inflectional paradigms from the perspective of memory and computational efficiency.
    Źródło:
    Forum Lingwistyczne; 2021, 8; 1-12
    2449-9587
    2450-2758
    Pojawia się w:
    Forum Lingwistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Różnicowanie charakteru litych zmian ogniskowych w piersiach w sonoelastografii kompresyjnej. Część I: Ocena wartości diagnostycznej obrazowania ultrasonograficznego B‑mode w diagnostyce różnicowej litych zmian ogniskowych w piersiach w odniesieniu do weryfikacji patomorfologicznej
    The differentiation of the character of solid lesions in the breast in the compression sonoelastography. Part I: The diagnostic value of the ultrasound B-mode imaging in the differentiation diagnostics of solid, focal lesions in the breast in relation to the pathomorphological verification
    Autorzy:
    Dobruch‑Sobczak, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1059432.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Medical Communications
    Tematy:
    BIRADS-US classification
    BIRADS-US lexicon
    breast cancer
    rak piersi
    ultrasonografia piersi
    klasyfikacja birads‑usg
    leksykon birads‑usg
    lite zmiany ogniskowe piersi
    Opis:
    The aim of this study was to evaluate the diagnostic value of the ultrasound B-mode imaging in the differentiation diagnostics of solid lesions in the breast in relation to the pathomorphological verification. From January to July 2010, 375 ultrasound breast examinations were conducted. The study enrolled 80 women aged 17–83, with 99 solid, focal lesions present in breasts, which were qualified for pathomorphological verification on the basis of the ultrasound examination. All patients underwent: the interview, physical examination, ultrasound examination and sonoelastography. The ultrasound features of the lesions, their vascularization patterns in the Doppler examination as well as the adjacent tissues were determined. Next, the focal lesions were categorized according to the BIRADS-US classification. The obtained results were analyzed statistically. In the group of 80 patients, 99 focal, solid lesions in breasts were visualized, including 39 neoplastic, malignant lesions (group I) and 60 lesions of benign nature (group II). The malignant lesions were often characterized by: greater size, irregular shape (34/39), prevalence of the anteroposterior dimension over the lateral‑lateral dimension (22/39), acoustic shadowing (20/39), the margins not well-circumscribed (37/39), spiculated margins (16/39) and the presence of calcifications (14/39). The benign lesions were much more often hyper- and isoechogenic (14/60). In group I the lesions more often demonstrated the features of increased vascularization (29/39) and the presence of irregularly shaped vessels (23/29). This vascularization more often originated in the adjacent tissues. In the surroundings of the malignant neoplastic lesions, the presence of edema (16/39) and skin thickening (6/39) occurred more frequently and the abnormal axillary lymph nodes were more often diagnosed. The lesions of group I were assigned to the following BIRADS categories: BIRADS-US 4 (9 lesions) and BIRADS-US 5 (30 lesions). In group II, there was a prevalence of BIRADS-US 3 and 4 categories (58 lesions) and 2 lesions were classified to BIRADS-US 5 category. In the statistical analysis of the models based on BIRADS classification, it was demonstrated that BIRADS 4 showed the highest sum of sensitivity and specificity values of 173.6% in differentiation of the character of focal lesions in the breast (sensitivity 76.92%, specificity 96.67%).
    Celem pracy była ocena wartości diagnostycznej badania ultrasonograficznego B‑mode w diagnostyce różnicowej litych zmian ogniskowych w piersiach, w odniesieniu do weryfikacji patomorfologicznej. W okresie od stycznia do lipca 2010 roku przeprowadzono 375 badań ultrasonograficznych piersi. Do badań zakwalifikowano 80 kobiet w wieku od 17 do 83 lat, z obecnością 99 litych zmian ogniskowych w piersiach, u których na podstawie badania ultrasonograficznego ustalono wskazania do weryfikacji patomorfologicznej. U wszystkich pacjentek wykonano: badanie podmiotowe i przedmiotowe, badanie ultrasonograficzne i sonoelastografię. Określano cechy obrazu ultrasonograficznego badanych zmian, ich wzorce unaczynienia w badaniu dopplerowskim oraz tkanki otaczające. Następnie zmianom ogniskowym przydzielano kategorie klasyfikacji BIRADS‑usg. Uzyskane wyniki badań poddano analizie statystycznej. W grupie 80 pacjentek uwidoczniono 99 litych zmian ogniskowych w piersiach, w tym 39 zmian nowotworowych złośliwych (grupa I) i 60 o charakterze łagodnym (grupa II). Zmiany nowotworowe złośliwe znamiennie częściej cechowały się: większymi wymiarami, nieregularnym kształtem (34/39), przewagą wymiaru przednio‑tylnego nad boczno‑bocznym (22/39), obecnością cienia akustycznego (20/39), niewyraźnie odgraniczonych brzegów (37/39), spikularnych (16/39), obecnością zwapnień (14/39). Zmiany łagodne istotnie częściej były hiper‑ i izoechogeniczne (14/60). W grupie I zmiany częściej wykazywały cechy wzmożonego unaczynienia (29/39) oraz obecność naczyń o przebiegu nieregularnym (23/29). Unaczynienie to częściej pochodziło z tkanek otaczających. W otoczeniu zmian nowotworowych złośliwych częściej obserwowano obecność obrzęku (16/39), pogrubienia skóry (6/39), częściej stwierdzano nieprawidłowe węzły chłonne pachowe. Zmianom w grupie I przydzielono kategorie BIRADS‑usg 4 (9 zmian) i BIRADS‑usg 5 (30 zmian). W grupie II dominowały zmiany w kategorii BIRADS‑usg 3 i 4 (58 zmiany), a 2 zmiany przydzielono do kategorii BIRADS‑usg 5. W analizie statystycznej modeli opartych na klasyfikacji BIRADS wykazano, iż BIRADS 4 uzyskał najwyższą wartość sumy czułości i swoistości, wynoszącą 173,6% (czułość 76,92%, swoistość 96,67%) w różnicowaniu charakteru zmian ogniskowych w piersiach.
    Źródło:
    Journal of Ultrasonography; 2012, 12, 51; 402-419
    2451-070X
    Pojawia się w:
    Journal of Ultrasonography
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Valency Rearrangement Phenomena and Their Limitations with Polish ‘Clear’ Verbs
    Przeszeregowania walencji i nałożone na nie ograniczenia w grupie polskich czasowników dotyczących ‘czyszczenia’
    Autorzy:
    Malicka-Kleparska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1900796.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    morfo-syntaksa
    walencja czasownikowa
    leksykon
    struktura zdarzenia
    polski
    angielski
    grecki
    hebrajski
    morpho-syntax
    verbal valency
    lexicon
    event structure
    Polish
    English
    Greek
    Hebrew
    Opis:
    Artykuł daje odpowiedzi na bardzo podstawowe pytania dotyczące reprezentacji leksykalnej czasownika i podziału zadań między tę reprezentację a operacje gramatyczne w odniesieniu do morfo-syntaksy czasowników, których argumenty wewnętrzne mogą być realizowane różnorodnie. Analizowana jest grupa polskich czasowników dotyczących ‘czyszczenia’, które przydzielają dwa argumenty wewnętrzne – w formie dopełnienia wyrażonego frazą rzeczownikową w bierniku i frazą przyimkową z elementem głównym z, w przypadku których zamianie struktury syntaktycznej nie towarzyszy zmiana znaczenia. Autorka zastanawia się, co jest przyczyną takiego stanu rzeczy, że tylko część czasowników o odpowiednim znaczeniu pozwala na tę alternację. Jednocześnie stara się ustalić, jaka reprezentacja leksykalna może wyjaśnić zróżnicowane zachowanie tych czasowników i jakie towarzyszą jej zjawiska gramatyczne. Znajduje związek między elementami prefiksalnymi w takich czasownikach a ich właściwościami alternacyjnymi. Dane dla języka polskiego porównuje z danymi z angielskiego, greckiego i hebrajskiego.
    The paper is concerned with very basic questions concerning the nature of lexical representation of verbs which take part in valency rearrangement alternations and the contribution of grammar to the morpho-syntactic phenomena involved in this rearrangement. We analyze a group of such valency rearrangement verbs which are referred to as ‘clear’ verbs in Polish and compare their behaviour and properties with the corresponding material from English, Greek and Hebrew. In particular we try to establish which properties enable some verbs to undergo the alternation, while some others accept only one of the alternants. We propose lexical representations for alternating and non-alternating verbs and establish a connection between these representations and the alternating propensity of prefixed verbs in Polish.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 5; 67-88
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Мовна картина світу в діахронії та історична лексикографія: кілька точок перетину
    Językowy obraz świata w diachronii i leksykografia historyczna: kilka punktów stycznych
    The Linguistic Picture of the World in Diachrony and Historical Lexicography: Several Crossing Points
    Autorzy:
    Bahniuk, Natalia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1831391.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-26
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    językowy obraz świata
    historyczna kognitywistyka
    historyczna leksykografia
    leksykon epoki
    linguistic picture of the world
    historical cognitive linguistics
    historical lexicography
    lexicon of the epoch
    Opis:
    W artykule zostały przedstawione teoretyczne problemy rekonstrukcji językowego obrazu świata i ich związki z praktycznymi aspektami leksykografii historycznej. Autorka koncentruje uwagę przede wszystkim na okresie XVI wieku i I połowy XVII wieku, którego leksykograficzne opracowanie powstaje w lwowskim ośrodku naukowym, w Zakładzie Języka Ukraińskiego Instytutu Ukrainistyki  im. I. Krypjakewycza Narodowej Akademii Nauk Ukrainy. Badanie językowego obrazu świata Ukraińców w diachronii umożliwi zidentyfikowanie specyfiki światopoglądu oraz głównych pojęć mentalności narodowej; uwydatni zjawisko synkretyzmu semantycznego i wyznaczy modele rozwoju znaczeń leksykalnych; pozwoli prześledzić, w jaki sposób w języku odzwierciedla się ewolucja postrzegania czasu, przestrzeni, wartości itp. Wszystko to przyczyni się do uzyskania pełnego i miarodajnego opisu leksykograficznego słownictwa określonego okresu historycznego.
    The article considers the theoretical basis of reconstruction of the linguistic picture of the world in their connection with the practical aspects of historical lexicography. The author focuses on the period of the 16th – first half of the 17th century, the lexicographic processing of which continues in Lviv scientific center – Ukrainian Language Department, Ivan Krypiakevych Institute of Ukrainian Studies National Academy of Science of Ukraine. The study of the linguistic picture of the world of Ukrainians in diachrony will make it possible to identify the peculiarities of worldview, the main conceptual forms of national mentality; emphasizes the phenomenon of semantic syncretism and outlines models of development of lexical meanings; will make it possible to trace how the evolution of perception of time, space, values, etc. Was reflected in language. The combination of these factors will contribute to a complete and high-quality lexicographic description of the lexicon of a particular historical period.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2020, 68; 7-30
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koncept SANTÉ w języku francuskim
    Autorzy:
    Koselak-Marechal, Arkadiusz
    Underhill, James W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/611424.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    santé
    illness
    cultural concept
    cognitive definition
    Axiological Lexicon of Slavs and their Neighbours
    SANTÉ
    zdrowie
    choroba
    koncept
    definicja kognitywna
    Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów
    Opis:
    The article follows the methodology of the Axiological Lexicon of Slavs and their Neighbours in analysing the French cultural concept of santé ‘health’. The concept has been analysed on the basis of systemic (lexicographic) data, questionnaires, and texts. They propose a shortened cognitive definition, where santé is defined as a state or the functioning of an organism or a group (sometimes also another living organism, organisation, or process); it has a physical, psychological, and/or intellectual dimension; it is an equilibrium. When one has santé, it is not noticed: a person feels well. However, its absence is noticed, when one becomes ill. Santé is strength, goodness (wealth), the possibility of doing many things. In order to maintain santé, one must do many things. The environment can have a positive and negative effect on it.In contemporary French journalistic discourse santé is not only an individual but also a social value: health is in the field of interest of state authorities and international organisations. It is a good in its own right but although it is natural, it is not given once and for all: one must make an effort to have it.
    W artykule opisano francuski koncept santé [zdrowie] zgodnie z metodologią przyjętą w Leksykonie aksjologicznym Słowian i ich sąsiadów. Autorzy przeanalizowali koncept na podstawie źródeł systemowych (leksykograficznych), ankietowych i tekstowych i zbudowali skróconą definicję kognitywną, zgodnie z którą santé jest stanem lub funkcjonowaniem organizmu albo grupy (czasami również innego żywego organizmu, organizacji, procesu), ma wymiar fizyczny, psychologiczny i/lub intelektualny, jest równowagą. Kiedy ma się santé, nie zauważa się go – człowiek czuje się dobrze. Kiedy nie ma się santé, zauważa się jego brak, który nazywa się chorobą. Santé to siła, możliwość robienia wielu rzeczy, to dobro (bogactwo). By zachować santé, trzeba robić różne rzeczy. Otoczenie wpływa na santé pozytywnie lub negatywnie.We współczesnych francuskich dyskursach publicystycznych santé jest nie tylko wartością indywidualną, lecz również społeczną – zdrowiem zajmują się władze państwowe i nawet organizacje międzynarodowe. Jest dobrem samym w sobie, ale mimo swojej naturalności, nie jest dane raz na zawsze i trzeba się ciągle starać, by je mieć.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2019, 31
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nazwy własne jako przedmiot badań neuronauk
    Proper Names as a Topic of Cognitive Neuroscience
    Autorzy:
    Rutkiewicz-Hanczewska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1928018.pdf
    Data publikacji:
    2017-11-10
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    nazwy własne
    nazwy pospolite
    podwójna dysocjacja
    anomia
    neuronauka
    leksykon mentalny
    paradoks Baker/baker
    proper names
    common names
    double dissociation
    cognitive neuroscience
    mental lexicon
    Baker and baker paradox
    Opis:
    This descriptive review presents proper names from the perspective of brain science. It contains the characteristics of individual groups of proper nouns (and common nouns for comparison) and takes account of their neurobiological background. This makes it possible to confirm many opinions on the status of proper names reported by linguists. The baker and baker paradox and the so-called double dissociation in the search of proper names and common names are discussed in order to confirm (at least in part) the thesis that proper names and common nouns are searched for in the mental lexicon independently of each other. The author also presents the characteristics of proper names to make a thesis about the uniqueness of this class of lexemes. It becomes clear that they are more difficult to learn, especially in patients with neurological deficits, and it takes healthy individuals longer to recall them than to search for common names. Moreover, the recollection of names is associated with more phonological mistakes and is often accompanied by the tip-of-the-tongue syndrome (TOT syndrome), which becomes most evident in elderly patients. The article also presents individual adaptive compensation techniques in impaired naming of objects and faces (e.g. aphasia), which facilitate the recreation of categories within the mental proper name lexicon.
    Źródło:
    Onomastica; 2017, 61/1; 97-109
    0078-4648
    Pojawia się w:
    Onomastica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O aktualnych zadaniach etnolingwistyki
    Autorzy:
    Bartmiński, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/611559.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    cultural linguistics
    culture in language
    Etnolingwistyka
    EUROJOS
    Axiological Lexicon of Slavs and their Neighbours
    cultural concepts
    lingwistyka kulturowa
    kultura w języku
    „Etnolingwistyka”
    Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów
    koncepty kulturowe
    Opis:
    This article is the voice of Etnolingwityka’s editor-in-chief on the current tasks of ethnolinguistics as a scholarly subdiscipline, as well as of the journal. According to the author, of the two foundations of Slavic ethnolinguistics mentioned by Nikita Tolstoy (i.e., its pan-Slavic character and the unity of language and culture) it is mainly the latter that has preserved its topicality: language is the source of knowledge about people and human communities, as well as the basis for building one’s identity (individual, national, regional, professional). The agenda of cultural linguistics has been followed by the contributors to the present journal and its editorial team with a focus on various genres of folkore, the problems of the linguistic worldview, and in recent issues with studies on the semantics of selected cultural concepts (family, democracy, equality, otvetstvennost’, etc.). Ethnolinguistic research of this sort, seeking “culture in language” (i.e. in the semantic layer of linguistic forms), render ethnolinguistics (especially in its cognitive variant) close to Western cultural or anthropological linguistics. When Slavic ethnolinguistics, being treated as a cultural linguistics, focuses on the semantics of value terms, it stands a good chance of engaging in a dialogue with Western anthropological linguistics and contributing original insights to the common body of research on values. A specific proposal in this direction is the international project EUROJOS.
    O aktualnych zadaniach etnolingwistyki jako subdyscypliny badawczej i rocznika o tej nazwie  („Etnolingwistyka”  1988–2015) wypowiada się  redaktor naczelny pisma. Uważa, że z dwóch zasad,  które u podstaw etnolingwistyki słowiańskiej stawiał Nikita Tołstoj – wymiar ogólnosłowiański i jedność języka i kultury – aktualność  zachowała głównie ta druga zasada, tj. traktowanie języka jako źródła wiedzy o człowieku i społeczności  i podstawy budowania własnej tożsamości  (indywidualnej, narodowej, regionalnej, zawodowej). Program  lingwistyki kulturowej był realizowany przez redakcję rocznika i autorów piszących na jego łamach w latach 1988–2015 z nastawieniem na różne gatunki folkloru, na problemy językowego obrazu świata, w ostatnich numerach pisma – na studia szczegółowe dotyczące semantyki wybranych  konceptów kulturowych (rodzina, demokracja, równość, otvetstvennost’ itp.). Tak uprawiane badania etnoligwistyczne – szukające „kultury w języku”, w semantycznej warstwie  form językowych – zbliżają etnolingwistykę  (zwłaszcza w jej wariancie kognitywnym)  do zachodniej lingwistyki kulturowej. Etnolingwistyka słowiańska traktowana jako lingwistyka kulturowa, obierając za wyróżniony  przedmiot swoich zainteresowań  semantykę nazw wartości, ma szanse wejść w partnerski dialog z zachodnią lingwistyką antropologiczną i wnieść do wspólnych badań nad wartościami swój oryginalny wkład. Propozycją ram dla takiego dialogu jest międzynarodowe konwersatorium etnolingwistyczne  EUROJOS.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2016, 28
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Recenzja książki Die Mariologie im deutschen Sprachraum.Vergangenheit, Gegenwart und Herausforderungen für die Zukunft, red. M. Hauke, Verlag Friedrich Pustet, Regensburg 2021, ss. 271
    Book review: Die Mariologie im deutschen Sprachraum. Vergangenheit, Gegenwart und Herausforderungen für die Zukunft, red. M. Hauke, Verlag Friedrich Pustet, Regensburg 2021, ss. 271
    Autorzy:
    Wojtczak, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30145244.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    German Mariology
    German Mariological Associacion
    International Mariological Society in Kevelaer
    Marian Institute of Regensburg
    Marian lexicon
    mariologia niemiecka
    Niemieckie Towarzystwo Mariologiczne
    Międzynarodowe Koło Mariologiczne w Kevelaer
    Instytut Marianum w Ratyzbonie
    Leksykon maryjny
    Opis:
    Książka składa się z ośmiu referatów, które zostały wygłoszone na konferencji naukowej poświęconej podsumowaniu i ocenie posoborowej mariologii w krajach języka niemieckiego. Pierwsza jej część, bardziej historyczna, prezentuje genezę, dzieje i główne osiągnięcia trzech ośrodków, które kształtują współczesne oblicze niemieckojęzycznej mariologii (Niemieckie Towarzystwo Mariologiczne, Międzynarodowe Koło Mariologiczne w Kevelaer, Instytut Marianum w Ratyzbonie). Druga jej część, bardziej teologiczna, obejmuje kwestie merytoryczne. Przybliża specyfikę mariologii Benedykta XVI i wiodących mariologów obszaru języka niemieckiego (np.: H. Menke, A. Ditrich, M. Hoffman, R. Hangler i G. Greshake), a także opisuje aktualną obecność wykładów z mariologii na katolickich fakultetach teologicznych Niemiec, Austrii i Szwajcarii.
    The book comprises eight papers which were presented at the scientific conference devoted to the summary and assessment of the postconciliar Mariology in German speaking countries. The first part, more historical, presents origins, history and the main achievements of the three centers which shape modern German speaking Mariology (German Mariological Associacion, International Mariological Society in Kevelaer, Marian Institute of Regensburg). The other part focuses on theological aspects. It discusses the specificity of Benedict XVI’s Mariology and that of the other leading Mariologists of German speaking areas (e.g. H. Menke, A. Ditrich, M. Hoffman, R. Hangler and G. Greshake), as well as describing the present-day occurrence of Mariological lectures in the Catholic theological faculties of Germany, Austria, and Switzerland.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Teologiczne; 2022, 42; 199-205
    0209-3472
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Language of Fear in Children’s Literature: A Case Study of Ted Hughes’s Poems for Children
    Autorzy:
    Chrzanowska-Kluczewska, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2030264.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-14
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    fear
    Joseph LeDoux
    children's poetry
    Ted Hughes
    lexicon and figuration of fear
    anthropomorphism
    verbal and visual imagery
    fear-management
    strach
    poezja dla dzieci
    leksykon i figuracja strachu
    antropomorfizm
    obrazowanie werbalne i wizualne
    zarządzanie strachem
    Opis:
    The article tackles the issue of the language of fear exploited in children’s literature, taking Ted Hughes’s Nature poems for young readers as an object of analysis. The author has chosen a neuroscientific paradigm for the two closely related emotions – fear and anxiety – as propagated by American researcher J. LeDoux, most prominently in his work Anxious (2015).  LeDoux maintains that the feeling of fear is not inborn but rather a cognitive construct emergent from the use of one’s native language practiced within a particular socio-cultural context. A unique atmosphere of Hughes’s poetry has been achieved by a rich lexicon of fear-related notions and a skillfully applied figuration (anthropomorphisms, similes). His poetic imagery powerfully complements the vocabulary and troping in calling to life fictional worlds, often uncanny and menacing, remote from the young readers’ experience.  The author of this article perceives in the lexicon, figuration and imagery (both verbal and visual, that is illustrations in picture-books) an important didactic device that teaches children how to manage fearsome experiences. This capability will also prepare children to face anxiety, the emotion typical of adult life and related mostly to existential problems.
    Artykuł podejmuje temat języka strachu wykorzystywanego w literaturze dziecięcej na przykładzie poezji Natury adresowanej do młodego czytelnika autorstwa Teda Hughesa, brytyjskiego poety II połowy XX w. Autorka przyjęła dla opisu dwu blisko spokrewnionych ze sobą emocji – strachu (fear) i obawy/lęku (anxiety) – model propagowany przez amerykańskiego neurobiologa Josepha LeDoux, w szczególności w jego dziele Anxious (2015). W opinii LeDoux uczucie strachu nie jest nam wrodzone, lecz powstaje jako konstrukt kognitywny wyłaniający się w procesie używania języka ojczystego w określonym kontekście społeczno-kulturowym. Szczególna atmosfera poezji Hughesa to rezultat zastosowania bogatego słownika terminów powiązanych z uczuciem strachu, jak również zręcznie powiązanej z nim figuracji (antropomorfizmy, porównania). Poetyckie obrazowanie skutecznie dopełnia leksykon i tropy, powołując do istnienia światy fikcyjne, często dziwne i groźne, odległe od doświadczenia młodego odbiorcy. Autorka postrzega leksykon, figurację i obrazowanie (zarówno werbalne, jak i wizualne poprzez ilustracje w książkach dla dzieci) jako ważny instrument dydaktyczny, uczący dzieci, jak stawić czoła przerażającym doświadczeniom. Ta umiejętność przygotowuje też młodych czytelników do zmierzenia się w przyszłości z obawą/lękiem, emocją typową dla dorosłego życia, a związaną głównie z problemami egzystencjalnymi.
    Źródło:
    Tematy i Konteksty; 2021, 16, 11; 453-471
    2299-8365
    Pojawia się w:
    Tematy i Konteksty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    “The Lexicon of Migrating Ideas in the Slavic Balkans” and the Risk of Knowledge: Some Considerations Regarding Two Promotional Events for This Book
    "Leksykon idei wędrownych na słowiańskich Bałkanach" a ryzyko wiedzy. Rozmyślania wokół dwóch wydarzeń promujących publikację
    Autorzy:
    Drzewiecka, Ewelina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33300888.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    "The Lexicon of Migrating Ideas in the Slavic Balkans (18th-21st Centuries)"
    Slavic studies
    Modernity
    knowledge
    tenderness
    scientific life
    migrating ideas
    Slavic Balkans
    Leksykon idei wędrownych na słowiańskich Bałkanach (XVIII – XXI w.)
    slawistyka
    nowoczesność
    wiedza
    czułość
    życie naukowe
    idee wędrowne
    słowiańskie Bałkany
    Opis:
    The text is an account of two events that promoted the extensive (ten-volume) monograph by Polish Slavic studies scholars (with contributions from scholars from a number of foreign research centres): Leksykon idei wędrownych na słowiańskich Bałkanach (XVIII – XXI w.) [The Lexicon of Migrating Ideas in the Slavic Balkans (18th-21st centuries)] (2018–2020). These events were held in 2021, during the COVID-19 pandemic, by means of social media and common communication platforms. As the Lexicon consists of many synthetically expressed, original, and source-based insights on the southern Slavic cultures’ struggles with modernity, the author comments on both the research project at the root of this publication and on the course of the discussion which emerged during these meetings. She does so in order to express her view on the capacity of the modern researcher by adapting Olga Tokarczuk’s notion of the tender narrator.  
    Artykuł stanowi sprawozdanie z dwóch wydarzeń promujących dziesięciotomową monografię autorstwa kolektywu polskich slawistów (we współpracy z badaczami z kilku zagranicznych ośrodków naukowych) – Leksykon idei wędrownych na słowiańskich Bałkanach (XVIII – XXI w.) (2018–2020), jakie zostały zorganizowane za pośrednictwem platform społecznościowych oraz komunikacyjnych w 2021 roku, a więc w warunkach pandemii COVID-19. Autorka najpierw prezentuje sam projekt naukowy, który legł u podstaw publikacji, wskazując, że Leksykon zawiera wiele syntetycznie wyrażonych, oryginalnych, opartych na badaniach źródłowych refleksji na temat spotkania z nowoczesnością na gruncie kultur południowosłowiańskich. Następnie referuje przebieg dyskusji, jakie wynikły w trakcie obu spotkań promocyjnych, po czym odnosi się do kwestii kompetencji nowoczesnego naukowca, adaptując pojęcia czułego narratora Olgi Tokarczuk.
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2022, 22
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lubelska szkoła teologii fundamentalnej i jej osiągnięcia
    The Lublin School of Fundamental Theology and Its Achievements
    Autorzy:
    Kaucha, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2036315.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    apologetyka
    chrystologia fundamentalna
    II Międzynarodowy Kongres Teologii Fundamentalnej
    Chrześcijaństwo jutra”
    eklezjologia fundamentalna
    etnologia religii
    historia religii
    Leksykon Teologii Fundamentalnej
    lubelska szkoła teologii fundamentalnej
    religiologia
    szkoła akademicka
    teologia fundamentalna
    teologia religii
    Apologetics
    Ethnology of Religion
    Fundamental Christology
    Fundamental Ecclesiology
    Fundamental Theology
    History of Religions
    Lexicon of Fundamental Theology (in Polish)
    Lublin School of Fundamental Theology
    Religiology
    Second International Congress of Fundamental Theology
    Christianity of Tomorrow”
    Theology of Religion
    Opis:
    Teologia fundamentalna, jako dyscyplina i ośrodek akademicki prowadzący działalność naukowo-badawczą, dydaktyczną i organizacyjną, istnieje w KUL od jego początku, najpierw jako Katedra Teologii Fundamentalnej (1918-20), potem Sekcja Teologii Fundamentalnej (1920-99), a od 1999 Instytut Teologii Fundamentalnej. W trakcie rozwoju ośrodek ten zaczął przybierać kształt szkoły naukowej – lubelskiej szkoły teologii fundamentalnej. Jej podwaliny położył ks. Edward Kopeć. Potem rozwijali ją m.in. ks. Stanisław Nagy, ks. Romuald Łukaszyk, religioznawca ks. Henryk Zimoń, a zwłaszcza ks. Marian Rusecki (uczeń ks. Kopcia) – główny współtwórca szkoły i jej najpłodniejszy autor, którego naukowe dokonania są wizytówką szkoły i oddziałują na współczesną polską teologię fundamentalną. Za jego czasów, zwłaszcza od początku XXI w., szkoła odnotowała najwięcej najbardziej znaczących dokonań naukowych i organizacyjnych. Aktualnie starają się ją rozwijać uczniowie ks. Ruseckiego pracujący w Instytucie Teologii Fundamentalnej KUL, a także jej absolwenci pracujący w innych ośrodkach. W niniejszym artykule została przedstawiona naukowa charakterystyka (rys historyczny, cechy i główne nurty badawcze) lubelskiej szkoły teologii fundamentalnej (punkt 1) oraz jej najważniejsze osiągnięcia (punkt 2): główne publikacje, osiągnięcia organizacyjne oraz współpraca krajowa i międzynarodowa. Słowa kluczowe: apologetyka; chrystologia fundamentalna; II Międzynarodowy Kongres Teologii Fundamentalnej ,,Chrześcijaństwo jutra”; eklezjologia fundamentalna; etnologia religii; historia religii; Leksykon Teologii Fundamentalnej; lubelska szkoła teologii fundamentalnej; religiologia; szkoła akademicka; teologia fundamentalna; teologia religii
    Fundamental theology as a discipline and academic centre conducting research as well as didactic and organisational activity has existed at John Paul II Catholic University of Lublin since its beginning, first as Department of Fundamental Theology (1918-20), then Section of Fundamental Theology (1920-99), and since 1999 as Institute of Fundamental Theology. As it has developed, the centre began to take the shape of a school of science – the Lublin School of Fundamental Theology. Its foundations were laid by Rev. Edward Kopeć. Subsequently, it was developed by, among others, Rev. Stanisław Nagy, Rev. Romuald Łukaszyk, Rev. Henryk Zimoń (religious scholar), and especially by Rev. Marian Rusecki (student of Rev. E. Kopeć) – the main co-founder of the school and its most prolific author, whose scientific achievements are the showcase of the school and have influenced the contemporary Polish fundamental theology. During his time, especially from the beginning of the 21st century, the school reported the most significant scientific and organisational achievements. Currently, it is developed by the students of Rev. M. Rusecki who work at the Institute of Fundamental Theology and its graduates working in other centres. This article presents the scientific characteristics (historical outline, features and main trends) of the Lublin School of Fundamental Theology (Section 1) and its most important achievements (Section 2): main publications, organisational achievements as well as national and international cooperation.
    Źródło:
    Roczniki Teologiczne; 2018, 65, 9; 11-24
    2353-7272
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-37 z 37

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies