Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "language picture of the world" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-31 z 31
    Tytuł:
    ОБРАЗ ЛЕСА В ЯЗЫКОВОЙ КАРТИНЕ МИРА (НА МАТЕРИАЛЕ РУССКОГО И ПОЛЬСКОГО ЯЗЫКОВ)
    THE IMAGE OF THE FOREST IN THE LINGUISTIC PICTURE OF THE WORLD (ON THE BASIS OF POLISH AND RUSSIAN)
    Autorzy:
    Касымова, Ольга
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/444654.pdf
    Data publikacji:
    2015-06-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    lexical meaning,
    language picture of the world
    Opis:
    This article is devoted to the basic theme „The ways of expressing the picture of the world in language”. In modern research, the usage of the expressions “the world image” and “picture of the world” is very urgent and topical. Language is closely connected with thinking, though is not identical with it. Each language has its own way of the expression of surrounding reality which is expressed in general national and specific systems of views for all its speakers. This leads to the formation of the unique national linguistic picture of the world, common for the whole community. The word “forest” occupies an important place in our consciousness; it implements a generic meaning of “nature” and has similar meanings in Russian and Polish linguistic pictures of the world. There exist some meanings of this word in Russian and Polish: a terrain overgrown with trees, a certain living creature, and construction material. Thus the word “forest” has an identical combinability in the related languages.
    Źródło:
    Acta Neophilologica; 2015, XVII/1; 45-48
    1509-1619
    Pojawia się w:
    Acta Neophilologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    ЯЗЫКОВАЯ ЭКСПЛИКАЦИЯ КОНЦЕПТА ЗЕМЛЯ (НА МАТЕРИАЛЕ РУССКИХ ФРАЗЕОЛОГИЗМОВ)
    Linguistic Expression of the Concept EARTH (on the Base of Russian Idioms)
    Autorzy:
    Chomko, Jolanta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/444368.pdf
    Data publikacji:
    2014-06-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    concept
    the language picture of the world
    description
    linguistics
    phraseology
    Opis:
    The subject of the description are meanings of the lexeme earth and phrases with this lexeme, noted by dictionaries. The reconstruction of the language picture of earth, based on linguistic facts, shows how people imagine the world surrounding them. The concept of earth takes an important part in Russian cognitive zone. The variety of language means, verbalized the concept of earth, shows how important it is to Russian mentality.
    Źródło:
    Acta Neophilologica; 2014, XVI/1; 5-13
    1509-1619
    Pojawia się w:
    Acta Neophilologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Польские «следы» в современной русской языковой картине мира
    Autorzy:
    Удалых, Г.Д.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1991371.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    language picture of the world
    polonisms
    stable combinations
    dialect
    transformation
    Opis:
    The article is devoted to some aspects of the impact on the Russian language picture of the world of Polish borrowings as a result of contact between the Russian and Polish peoples.
    Źródło:
    Krakowskie Studia Małopolskie; 2018, 23; 264-273
    1643-6911
    Pojawia się w:
    Krakowskie Studia Małopolskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Українська картина світу в романі Ігоря Станойоського «Перший університетський день моєї доньки»
    Ukrainian language worldview in the novel of Igor Stanojoski My daughter’s first university day
    Autorzy:
    Yaminska, Hanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/480945.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    Ukrainian picture of the world language picture of the world Macedonian perception
    times realities
    national identity
    Chornobyl
    Opis:
    Ігор Станойоський – сучасний македонський письменник, який у своїх романах поєднує різні літературні жанри. Незважаючи на своє македонське походження, майже у всіх його творах присутні персонажі українці, за допомогою яких автор показує читачеві образ світу українців. У романі Перший університет-ський день моєї доньки Станойоський через призму образів головних героїв та міста Львова проектує образ самої України. Текст роману написаний македонською мовою і призначений для македонського читача, що дозволяє поглянути на такі поняття як національна самобутність одного народу (українців) під кутом зору світосприйняття іншого народу (македонців). Ключову роль у тексті відведено Чорнобилю – як не лише історичній, але й психологічній події, яка змінила хід історії та свідомість українців. Проектуючи образ України через чорнобильську трагедію на головну героїню як уособлення матері, можемо спостерігати пряму алюзію до образу цілої країни, її становлення на шляху до незалежності. Важливу роль у мовній картині світу українців, представленій у романі Станойоського, відіграють лексично-гра-матичні конструкції. Ці конструкції подані македонською мовою, але інколи мають у свої структурі українську семантику, внаслідок чого отримуємо своєрідний симбіоз мов, який створюється спеціально автором для глибшого сприйняття македонським реципієнтом мовної ідентичності українців. Українська картина світу подана під кутом македонського сприйняття, яке ментально і граматично відрізняється між собою. За рахунок такого аналізу ніби споріднених, але, все ж таки, різних мов, ми можемо виокремити особливу специфіку в сприйнятті національної самобутності одного народу за допомогою мовного сприйняття іншого народу, що ніби створює окрему категорію у розумінні картини світу та відкиває нові можливості для глиб-шого аналізу культурного та історичного образу нації вцілому.
    Igor Stanojoski is a modern Macedonian writer who combines different literary genres in his novels. Despite his Macedonian origin, almost all of his works have Ukrainian characters, through whom the author shows the reader the Ukrainian view of the world. In the novel My Daughter’s First University Day, Stanojoski through the prism of the images of the main characters and the city of Lviv projects the picture of Ukraine. The text is written in Macedonian and is intended for the Macedonian reader, which allows us to look at such concepts as the national identity of one nation (Ukrainians) from the point of view of another nation (Macedonians). An important role in the text is given to Chernobyl –not only as a historical, but also a psychological event that changed the course of history and the consciousness of Ukrainians. Projecting the image of Ukraine through the Chernobyl tragedy on the main character as the personification of the mother, we can observe a direct allusion to the image of Ukraine, to its formation on the path to independence. Lexical and grammatical constructions introduced by the author in the text take on an important role in the linguistic picture of the world of Ukrainians through the prism of Macedonian perception. These constructions are presented in the Macedonian language but sometimes have Ukrainian semantics. As a result of such a combination, we get a kind of symbiosis of languages which is created specifically by the author for a deeper perception of the Macedonian recipient of the linguistic identity of Ukrainians. The Ukrainian linguistic picture of the world is presented from the angle of the Macedonian perception. They are mentally and grammatically different from each other, but due to an analysis of such seemingly related, but still different languages, we can note a specificity in the perception of national identity of one people through the linguistic perception of another people. This perception helps us to create a separate category in understanding the linguistic picture of the world and reject new opportunities for deeper analysis of the cultural and historical image of the whole nation.
    Źródło:
    Acta Polono-Ruthenica; 2020, 2, XXV; 61-76
    1427-549X
    Pojawia się w:
    Acta Polono-Ruthenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Representation of “the Good” and “the Evil” Concepts in Russian and Kazakh Language Picture of the World
    Репрезентация концептов "добро" и " зло" в языковой картине мира русского и казахского народов
    Autorzy:
    Abildayeva, Kenish
    Amangaziyeva, Meruert
    Yergazina, Aliya
    Yessenova, Kyrmyzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/469949.pdf
    Data publikacji:
    2018-03-01
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi w Józefowie
    Tematy:
    concept
    language picture of the world
    conceptual opposition good and evil
    Opis:
    In the article the linguistic interpretation of lexemes representing concepts “the good” and “the evil” in the language picture of the world in Russian and Kazakh people has been considered, the national and cultural originality of concrete ethnos have been emphasized. In particular, it has been specified that through moral categories, philosophical, cultural and esthetic concepts of a nationatlity cultural originality of people can be revealed. Purpose: identification of the contents and structure of conceptual opposition “the good – the evil” through the system of their verbal representation means in Russian and Kazakh languages including the analysis of the lexical units representing conceptual opposition “the good – the evil” being the major field for the research. Methods: interpretations of the text, observation, comparison, statistical, component analysis, comparative-historical method. Conclusions: in the suggested work the concept of “good” and “evil” have been considered from two poins of view. On the one hand, they have been seen as mental units showing understanding of words by an individual under the conditions of speech activity. The main concept’s function in this aspect is the replacement function which provides saving time and efforts when perceiving a text. The most important features of the concept in this reference are the degree of its completeness, expansion in comparison with the word meaning; degree of the concept components proximity which are staticized in consciousness of different native speakers in one context. On the other hand, the concept has been considered as a block of collective knowledge (concept) of its national specifics and communication with features of the Russian and Kazakh cultures, history and mentality.
    Źródło:
    Intercultural Communication; 2018, 4, 1; 21-36
    2451-0998
    Pojawia się w:
    Intercultural Communication
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ostensywne vs. stylistyczne funkcje terminów koloru jako centralna dychotomia lingwistyki barwy
    Autorzy:
    Kulpina, Walentina G.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1203054.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski
    Tematy:
    colour terms
    language picture of the world
    comparative study
    Polish
    Russian
    Opis:
    The article deals with the terms of colours as a very important component of language picture of the world. The paper focuses upon the specific features of colour terms on the basis of comparative study of chromatic lexemes.
    Źródło:
    Stylistyka; 2011, 20; 339-348
    1230-2287
    2545-1669
    Pojawia się w:
    Stylistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Фразеологизми с орнитонимском саставницом у српском језику
    Phraseologisms with the Name of the Bird in Serbian Language
    Autorzy:
    Štrbac, Gordana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1890616.pdf
    Data publikacji:
    2021-09-22
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    : language picture of the world
    phraseology
    the name of the bird
    cultural information
    Serbian language
    Opis:
    The subject of this paper is phraseology with the name of the bird in its lexical structure (such as crn kao gavran, držati se kao pokisli vrabac, zaplesti se kao pile u kučine, podmetnuti kukavičje jaje etc.). These units were analyzed in order to present the language picture of the animal world of Serbian speakers. The research is based on linguocultural approach to language ‒ Zykova’s conceptual theory of phraseology and culture (Зыкова, 2015). Attention is mostly paid to the problem of motivation of the observed phraseologisms and the phraseological semantic processes. There are several different types of information that motivate the creation of phraseology with the name of the bird as their lexical component: the appearance of the bird, its sound and behavior, as well as its symbolic value.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Slawistyczne; 2021, 20; 71-89
    2084-3011
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Slawistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    National-kulturelle Besonderheiten der Weltanschauung im Sprachlichen Weltbild
    The National Cultural Worldview’s Peculiarities in the Language Picture of the World
    Autorzy:
    Drobakha, Larysa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2054302.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    semantics
    figurative meaning
    positive connotation
    negative connotation
    the language picture of the world
    Opis:
    The article is devoted to the study of the national worldview’s peculiarities on the material of names of airspace, celestial bodies and natural elements. The quantitative analysis of common and different meanings of the analyzed lexical units in Ukrainian, German, English and French relating to the person’s characteristics in society is carried out. The greatest number of connotative meanings that characterize the behavior, features of character, appearance and a certain state of a person, show the lexemes water and fire. The lower item takes the use of the lexeme moon, and the lexemes sky and sun are in the last positions. Among the common and different meanings the common meanings prevail quantitatively. In the different meanings with national peculiarity the most belong to French. The use of each of the analyzed names in figurative meanings reveals the meanings with a positive and negative connotation, the meanings with negative connotation prevail. The obtained results are indicative of the importance of the analyzed names for different peoples.
    Źródło:
    Linguistica Silesiana; 2021, 42; 307-331
    0208-4228
    Pojawia się w:
    Linguistica Silesiana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy podręczniki do nauczania języka polskiego jako obcego mają marginesy?
    Do the Polish as a foreign language textbooks have the margins?
    Autorzy:
    Paździo, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/520995.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    Polish as a foreign language textbook,
    communicative approach
    language picture of the world
    “margins”
    Opis:
    The titled „margins” of the Polish as a foreign language textbooks can be the subjects which are less attractive, “worse” or sensitive (for example a poverty, a corruption, taboo), and also which concern the opposition own-foreign showing the second part of this opposition as a “worse”. These last margins should be avoided in the communicative textbooks, as they are based on the idea of an egalitarianism and individualism. However, the examples from the latest Polish as a foreign language textbooks which are presented in this paper prove it is not always successful. It is surely caused by the bias of the Polish nation which considers everything that is different or foreign to be simply the “worse”. It can also be said that the characteristic features of the Polish language are a christianism and xenophobia.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura; 2012, 4; 158-170
    2083-7275
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Duchowość według współczesnego człowieka. Analiza danych językowych
    Spirituality According to Contemporary People: An Analysis of Linguistic Data
    Autorzy:
    Maldjieva, Viara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1807034.pdf
    Data publikacji:
    2020-01-03
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    duchowość
    językowy obraz (świata)
    współczesny człowiek
    contemporary man
    language picture (of the world)
    spirituality
    Opis:
    Niniejsza praca stawia sobie za cel zakreślenie obrazu duchowości współczesnego człowieka, jaki ukazuje język. Analizie poddano około 250 fragmentów tekstów wyekscerpowanych z Narodowego Korpusu Języka Polskiego oraz z Internetu za pomocą wyszukiwarki Google. Wobec ogromnej liczby wystąpień form leksemu duchowość sondę ograniczono do objaśnień mających graficzny kształt definicji lub sprowadzalnych do takiego kształtu za pomocą prostych przekształceń. Są to wyrażenia, które na ogół występują bezpośrednio po terminie, często wprowadzając go do tekstu, typu: Duchowość jest..., Duchowość to... Analizowane fragmenty tekstów zostały scharakteryzowane pod względem:– kategoryzacji: zakresu (zakresów), do którego pseudodefinicja zalicza treść pojęcia ‘duchowość’;– typu (gatunku) tekstu, z którego pochodzą;– proweniencji światopoglądowej oraz– dziedziny wiedzy, która reprezentuje autor (w przypadku publikacji). Porównanie wyników tego badania z przeprowadzonymi ok. 10 lat temu wykazują nowe obszary zjawisk, do których wyrażenie duchowość bywa odnoszone. Są to najogólniej: fizyczność, fizjologia (w tym: seks), biznes, bogactwo materialne, codzienność, cały otaczający świat.
    The study aims at describing the spirituality of contemporary people as noticed in language. 250 textual passages were subject to the analysis and they were excerpted from the National Corpus of Polish as well as looking up entries via Google browser. Because of the extensive occurrences of lexeme spirituality, and of its forms, the survey was narrowed down to the explanations which have a graphic shape of definition or which can be brought down to such by means of simple transformations. Expressions like those mentioned, which commonly appear directly after the term, thus introduce it into the text: Spirituality is… or Spirituality means… The expression “the explanations which have a graphic shape of definition” signals the fact that very rarely is the term given a (taxonomic) definition, as understood in logic. Yet, these are in most cases only pseudo-definitions. The textual passages analysed have been categorised according to the following aspects: – Categorisation: scope(s) within which the pseudo-definition places the content of the term ‘spirituality’ – Type of text from which they are derived – Provenance of worldview– Author’s specialisation (in the case of a publication). A comparison of the findings with those from the study carried out about 10 years ago shows new areas of phenomena to which the expression ‘spirituality’ is referred. In general, these comprise physicality, physiology (including sex), business, material wealth, everyday life, and all surrounding reality.
    Źródło:
    Roczniki Kulturoznawcze; 2018, 9, 4; 5-17
    2082-8578
    Pojawia się w:
    Roczniki Kulturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zastupljenost i obrada antropomorfnih i zoomorfnih frazema u Rusko-hrvatskome frazeološkom rječniku (2019)
    Representation and Anatomy of Anthropomorphic and Zoomorphic Dictionary Entries in the Russian-Croatian Phraseological Dictionary [2019]
    Autorzy:
    Barčot, Branka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1890648.pdf
    Data publikacji:
    2021-09-22
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Anthropomorphic Phraseological Units
    Zoomorphic Phraseological Units
    RussianCroatian Phraseological Dictionary
    Language Picture of the World
    Linguoculturology
    Opis:
    This paper presents the analysis of Russian animalistic phraseological units included in the Russian-Croatian Phraseological Dictionary (2019). In our research we focused on etalons that have the simile structure. Anthropomorphism and zoomorphism are two antipodes of the same reality within the language picture of the world – in our case it is the Russian language picture of the world. We believed that the anthropocentric perspective of the animal world was stronger than the ecocentric perspective, and that it has influenced the Russian language correspondingly, which has led us to the conclusion that there must be more Russian anthropomorphic similes than zoomomorphic similes. But the analysis that we have performed within the frames of the Russian-Croatian Phraseological Dictionary has not proven our hypothesis. The findings of this study suggest that there is an equal number of anthropomorphic and zoomorphic similes within the analyzed phraseological material.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Slawistyczne; 2021, 20; 107-121
    2084-3011
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Slawistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Словотвірне гніздо з вершиною Христос у мовній картині світу українців
    Autorzy:
    Greshchuk, Vasyl’
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1789193.pdf
    Data publikacji:
    2020-08-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    word-formative nest
    language picture of the world
    Christ
    concept
    categorizing the world
    словотвірне гніздо
    мовна картина світу
    Христос
    концепт
    категоризація світу
    Opis:
    The article discusses the example of a word-formative nest with the apex of Christ. It analyses the role of word-formation in the formation of the language picture of the world of Ukrainians. The word-formative nest fi xes the word-forming segment of the semantic space of the Christ concept of the sacred conceptual sphere. Despite the fact that the anthroponomies as vertices of word-formation nests do not exhibit derivational productivity in the Ukrainian language, the word-formation nest with the apex of Christ has a branched structure: in the three stages of derivation, 25 derivatives of diff erent parts of the language, created in diff erent ways, have been certifi ed. This is due to the semantics of the vertex word of the nest, the importance of the concept named by it, in the perception of Ukrainians, in their culture of belief. In the linguistic consciousness of Ukrainians, Christ – Jesus Christ, the Son of God, the God-man, the incarnate God, the Savior, the Teacher, the Creator of the new religion. Such a broad semantic spectrum determines the activation of the derivation possibilities of the base word and the verbalization of word-formative means by a number of conceptual components. An analysis of the word-formative nest with the apex of Christ has shown that the word-formative dimension in the language picture of the world of Ukrainians, along with the universal conceptual components inherent in many diverse Christians, also has a number of individual-language derivational means of categorizing the world.
    Źródło:
    Studia Ucrainica Varsoviensia; 2020, 8; 11-19
    2299-7237
    Pojawia się w:
    Studia Ucrainica Varsoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A linguistic analysis of sexist statements by Janusz Korwin-Mikke
    Autorzy:
    Kuros, Kamila
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/628279.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Fundacja Pro Scientia Publica
    Tematy:
    Polish language, sex, antifeminism, a linguistic picture of the world
    Opis:
    In the following paper the author has performed a linguistic analysis of several chosen sexist remarks by Janusz Korwin-Mikke in order to prove how stereotypically women are regarded by the famous politician. This conservative man treats stereotypes as a proof of good order and fights to prevent women from trying to change what for thousands of years has given the general order and happiness for male sex and, in his opinion, for female sex. Significant for the author’s paper has been the importance of antifeminist’s texts within pragmatic and semantic aspect. The paper has concentrated on solely the linguistic aspect - in detail there have been discussed among other things: aphorisms and neologisms which are used by the controversial politician. In the paper the author has tried to prove that J. Korwin-Mikke’s language provokes and insults the opposite sex.
    Źródło:
    Journal of Education Culture and Society; 2011, 2, 1; 107-121
    2081-1640
    Pojawia się w:
    Journal of Education Culture and Society
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Этимологическое гнездо *dati в праславянском языке: реконструкция, словообразование, семантика
    The etymological nest *dati in the Slavonic language: reconstruction, word formation, semantics
    Autorzy:
    Пятаева, Наталия
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/665449.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    этимологическое гнездо
    индоевропейский корень
    реконструкция
    словообразование
    семантика
    семантико-словообразовательный центр
    деэтимологизация
    праславянская языковая картина мира
    etymological nest
    Indo-European root
    reconstruction
    word formation
    semantics
    semantic-derivational center
    deetimologization
    ProtoSlavic language picture of the world
    Opis:
    The article presents the results of a study of vocabulary from Indo-European root *dō- in the Proto-Slavonic language. As a result, the following was performed: 1) reconstruction of etymological nest with vertex *dati ‘give; the process of transferring of an object to another person in relation to the pre-Slavic state based on the use of materials of etymological dictionaries comprising the later Slavonic language – «Etymological dictionary of Slavic» edited by O. Trubachyov and «Słownik prasłowiański» edited by F. Slavsky; 2) description of the methodology for etymological nests built by the type of a word-forming nest, principles of the making and design were developed by A. N. Tikhonov in “Word-formation dictionary of the Russian language”; 3) lexicographical parameterization of an etymological nest in the form of a diagram, which shows the word-formation and semantic relations of the words; 4) description in terms of various aspects housing cognate words in terms of semantics, derivation, their morphemic composition and morphological characteristics; 5) in the Slavonic nest, there are 4 semantic word-building centers, which underwent deetymologization in the old Russian language and formed the independent word-formation nests: verbial: *dati, *damъ ‘give’, and three nominal: *danь ‘tribute to file’ as the obligatory transfer of the object as a ransom fee, tax, *darъ ‘gift’ as a voluntary transfer of an object as a gift, remuneration and a noun nomen acti *datja ‘giving, bringing a gift’. The author hopes that this list of major lexical associations in successive historical levels in the language development can play an important role in the system view on the formation and dynamics of the world picture of the native speakers of this language.
    В статье представлены результаты изучения словарного корпуса индоевропейского корня *dō- в праславянском языке. В результате было выполнено следующее:  1) реконструировано этимологическое гнездо с вершиной *Dati ‘процесс передачи объекта другому лицу’ по отношению к праславянскому лингвохронологическому уровню на основе использования материалов этимологических словарей, включающих лексику позднепраславянского периода – «Этимологический словарь славянских языков» под редакцией О. Н. Трубачёва и «Słownik prasłowiański» под редакцией Ф. Славского; 2) дано описание методики реконструкции этимологического гнезда, построенного по типу словообразовательного гнезда, принципы составления и матрица лексикографического представления которого были разработаны А. Н. Тихоновым в «Словообразовательном словаре русского языка»;  3) представлена схема этимологического гнезда, на которой показаны последовательные словообразовательные и семантические отношения между родственными словами; 4) дано разноаспектное – семантическое, морфемное и морфологическое – описание корпуса слов, образующих этимологическое гнездо;  5) в реконструированном этимологическом гнезде выявлено 4 семантико-словообразовательных центра, которые деэтимологизировались на древнерусском лингвохронологическом уровне и образовали самостоятельные словообразовательные гнёзда: глагольное *dati, *damъ ‘давать’ и три именных – *danь ‘дань, подать как объект обязательной передачи в качестве выкупа, налога, дара’, *darъ ‘дар, подарок как объект добровольной передачи в качестве подарка, вознаграждения’ и существительное nomen acti *datja, обозначающее действие передачи дани, вручения подарка. Автор надеется, что реконструированное в виде диахронического словообразовательного словаря этимологическое гнездо и разработанная схема (матрица) разноаспектного исследования и лексикографического представления крупных лексических объединений могут сыграть важную роль в системном описании динамики формирования картины мира носителей языка.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2017, 14; 113-123
    1731-8025
    2353-9623
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Репрезентацiя емоцiй групи «Спiвчуття» в українськiй мовнiй картинi свiту
    The representation of emotions of the group «compassion» in the Ukrainian language world picture
    Autorzy:
    Нiколаєнко, Лариса
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1832546.pdf
    Data publikacji:
    2019-11-22
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    концептуалiзацiя
    дескрипцiя
    репрезентацiя емоцiй
    мовна картина свiту
    асоцiативнi образи
    conceptualization
    description
    representation of emotions
    language picture of the world
    associative images
    Opis:
    Analyzing co-occurrence of nouns naming emotions of the group «Compassion» with other words as registered in the Ukrainian national linguistic corpus, the author provides the description of these emotions in the world picture of Ukrainian: their outer and inner manifestations, intensity, duration, thermal and quantitative characteristics as well as their assessment. Also, she describes the conceptualization of emotions of the group «Compassion» in Ukrainian language consciousness.
    Źródło:
    Studia Wschodniosłowiańskie; 2019, 19; 349-360
    1642-557X
    Pojawia się w:
    Studia Wschodniosłowiańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Динамика лексики русского языка: тенденции моделирования оценочной семантики
    Dynamika leksyki języka rosyjskiego: tendencje w modelowaniu semantyki oceniającej
    Dynamics of Russian vocabulary: trends in modelling evaluative semantics
    Autorzy:
    Kosmeda, Tetyana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/20311748.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
    Tematy:
    аксиологическая языковая картина мира
    лексико-семантические процессы
    неологизация
    оценочная лексика и семантика
    тенденции развития
    aksjologiczno-językowy obraz świata
    procesy leksykalno-semantyczne
    neologizacja
    słownictwo i semantyka wartościująca
    trendy rozwojowe
    axiological language picture of the world
    lexico-semantic processes
    neologization
    evaluative vocabulary and semantics
    development trends
    Opis:
    The article analyzes the trends in the development of the vocabulary of the Russian language at the beginning of the 21st century, reflected in the dictionary of neologisms, which illustrates the changes in the axiological linguistic picture of the world of Russians, in particular, we trace an intensive rethinking of the meanings of words that contain political idiologems or mythologems, an expansion of the fund of words and meanings with evaluative semantics due to global processes of jargonization, criminalization, vulgarization, falsification (verbalization of untruth), feminization, intensification of a sign or action, verbalization of non-verbals, the actualization of precedence and creativity (active modelling of the language game).
    В статье проанализированы тенденции развития лексики русского языка начала ХХІ века, отраженные в словаре неологизмов, что иллюстрирует изменения аксиологической языковой картины мира россиян, в частности прослеживаем интенсивное переосмысление значений слов, заключающих в себе политические идиологемы или мифологемы, расширение фонда слов и значений с оценочной семантикой за счет глобальных процессов жаргонизации, криминализации, вульгаризации, фальсификации (вербализация неправды), феминизации, интенсификации, вербализации невербалики, актуализации прецедентности и креативности (активное моделирование языковой игры).
    Artykuł analizuje kierunki rozwoju słownictwa języka rosyjskiego na początku XXI wieku, odzwierciedlone w słowniku neologizmów, który ilustruje zmiany w aksjologicznym obrazie językowym świata Rosjan, w szczególności obserwujemy intensywne przemyślenie znaczeń słów zawierających polityczne idiologemy lub mitologemy, poszerzenie zasobu słów i znaczeń o semantykę wartościującą w wyniku globalnych procesów żargonizacji, kryminalizacji, wulgaryzacji, falsyfikacji (werbalizacji nieprawdy), feminizacja, intensyfikacja, werbalizacja niewerbaliki, aktualizacja precedentnosti i kreatywności (aktywne modelowanie gry językowej).
    Źródło:
    Przegląd Rusycystyczny; 2023, 1 (181); 162-179
    0137-298X
    Pojawia się w:
    Przegląd Rusycystyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obraz wilka w języku francuskim
    Linguistic picture of a wolf in the French language
    Autorzy:
    Kochaniec, Patrycja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2117216.pdf
    Data publikacji:
    2021-11-22
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    wolf
    linguistic picture of the world
    linguistic picture of a wolf
    French language
    Opis:
    The aim of this article is to analyze the linguistic picture of a wolf in the French language. The focal issues of the study are the following: dictionary definition of a wolf, its physical features, wolf’s relationship with other animals, wolf’s habits, as well as human features attributed to a wolf. The linguistic picture of a wolf was reconstructed using the cognitive method developed by Jerzy Bartmiński. The research hypothesis assumes that the linguistic picture of a wolf is negative as this animal is commonly thought of as dangerous and threatening. However, the study has shown that positive features of a wolf (independence, intelligence, solidarity between wolves) are also linguistically present. Moreover, the French proverb on crie toujours le loup plus grand qu’il n’est (literally: “people consider a wolf to be more dangerous than it really is”) expresses the lack of objectivity towards this animal.
    Źródło:
    Białostockie Archiwum Językowe; 2021, 21; 85-95
    1641-6961
    Pojawia się w:
    Białostockie Archiwum Językowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy współcześnie powstający kaszubski język literacki oraz obecnie tworzony język neobretoński mogą stanowić przedmiot dociekań badaczy językowego obrazu świata?
    Autorzy:
    Dołowy-Rybińska, Nicole
    Popowska-Taborska, Hanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/678807.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Kashubian language
    Breton language
    linguistic picture of the world
    language standardization
    minority languages
    Opis:
    Can the presently created Kashubian literary language and the currently formed new Breton language be objects of consideration for researchers of the linguistic picture of the world?The influence of the Polish language in conjunction with education and the mass media have brought about in the second half of the 20th century a growth of Polish-Kashubian bilingualism and a decline of Kashubian dialects. Simultaneously, work on the creation and promotion of the literary Kashubian language has begun. The standard Kashubian language is new to all users as is the new Breton language standardized in the last decades of the 20th century. Intergenerational transmission of the Breton language was severed after WWII. The ethnic revival of the 1970s led to the revalorization of the Breton culture and language, taught since then in a number of schools and at adult courses. Normalized Kashubian and Breton languages are full of neologisms. But at the same time they have also been considerably purified of those traits which make them similar to the respective dominant language (Polish and French). Furthermore, the range of use to which these minority languages are put is very different from one user to another. All these specifics result in the near impossibility of researching the linguistic picture of the world of contemporary normalized minority languages. Czy współcześnie powstający kaszubski język literacki oraz obecnie tworzony język neobretoński mogą stanowić przedmiot dociekań badaczy językowego obrazu świata?Wpływ polszczyzny związany ze szkołą i mediami masowymi spowodował wzrost w drugiej połowie XX wieku dwujęzyczności kaszubsko-polskiej i zanikanie dialektów kaszubskich. Jednocześnie rozpoczęły się prace nad stworzeniem i upowszechnieniem kaszubskiego języka literackiego. Standardowy język kaszubski jest nowy dla wszystkich użytkowników, podobnie jak standaryzowany w drugiej połowie XX wieku język bretoński. Międzypokoleniowa transmisja bretońskiego została przerwana w połowie XX wieku. Odrodzenie etniczne lat 70. XX wieku doprowadziło do rewaloryzacji kultury i języka bretońskiego, którego dzieci zaczęły się uczyć w szkołach, a dorośli – na kursach. Znormalizowane języki kaszubski i bretoński pełne są neologizmów, podlegają również procesom puryfikacji mającym oczyścić je z cech upodobniających do języka dominującego (polskiego i francuskiego). Zakres posługiwania się nimi u poszczególnych ich użytkowników jest silnie zróżnicowany. Wszystkie te fakty sprawiają, że badanie językowego obrazu świata normalizowanych obecnie języków mniejszościowych nie wydaje się możliwe.
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2015, 50
    2392-2435
    0081-7090
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A linguistic picture of the world and expression of emotions through the prism of expressive lexis
    Autorzy:
    SIROKA, DANKA
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/628700.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Fundacja Pro Scientia Publica
    Tematy:
    picture of the world, expressive lexis, emotions, stereotype, language, mind, assessment
    Opis:
    This paper deals with expressive lexis, which is understood as the expression of emotions. Through this prism we would like to present a picture of the world which is formed by the opposites, emotional – rational. This picture would also present some examples of speech that is created in the mind as a result of man’s preferences and values. The relation of language and mind, formation of a picture of the world on the basis of both linguistic and extralinguistic foundations, projection of emotions and assessments on language – all of these components are inspiring avenues and this paper trys to enlighten the basis of expressive linguistic inventory of the users of the Slovak language.
    Źródło:
    Journal of Education Culture and Society; 2013, 4, 2; 297-308
    2081-1640
    Pojawia się w:
    Journal of Education Culture and Society
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Wiesz, o co chodzi” – maska językowa a rozumienie pojęć
    “You know what I mean”: linguistic mask versus concepts understanding
    Autorzy:
    Stachurska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2206693.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
    Tematy:
    mask in language
    political discourse
    discursive picture of the world
    axiology
    culture
    Opis:
    “You know what I mean”: linguistic masks versus concepts understanding It is assumed that masks exist in different forms in different cultures as well as that linguistic mask should be regarded as an expression of cultural grounding of language. From this perspective, it seems important to identify the culturally-determined aspects that happen to be shown or cover in linguistic expressions. Because the mask presents only selected aspects of a given concept / phenomenon, it may well change its axiological cargo. The research questions then include: what is the mask in language, does it foster communication, and how does it function in actual discourse?
    Źródło:
    Językoznawstwo; 2016, 10; 193-200
    1897-0389
    2391-5137
    Pojawia się w:
    Językoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Analiza językowa seksistowskich wypowiedzi Janusza Korwin-Mikkego
    A linguistic analysis of sexist statements by Janusz Korwin-Mikke
    Autorzy:
    Kuros, Kamila
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/460401.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Fundacja Pro Scientia Publica
    Tematy:
    język polski
    językowy obraz świata
    płeć
    seksizm
    antyfeminizm
    the Polish language
    sex
    antifeminism
    a linguistic picture of the world
    Opis:
    W pracy autorka dokonała analizy językowej wybranych, seksistowskich wypowiedzi Janusza Korwin-Mikkego, które dowiodły jak stereotypowo kobiety postrzegane są przez znanego polityka. Ten konserwatywny mężczyzna traktuje stereotypy jako dowód na ostoję dobrych porządków i walczy, by kobiety nie próbowały zmieniać tego, co przez tysiące lat zapewniało powszechny ład a także szczęście płci męskiej oraz, w jego przekonaniu, żeńskiej. Istotne dla autorki wystąpienia było znaczenie tekstów antyfeministy w aspekcie pragmatyczno-semiotycznym. Autorka koncentrowała się na wyraźnie językowym aspekcie – szczegółowo omówione zostały między innymi: sentencje oraz neologizmy stosowane przez kontrowersyjnego polityka. W pracy autorka starała się udowodnić, iż Janusz Korwin-Mikke swoim językiem przede wszystkim prowokuje i upokarza przeciwną płeć.
    In the following paper the author has performed a linguistic analysis of several chosen sexist remarks by Janusz Korwin-Mikke in order to prove how stereotypically women are regarded by the famous politician. This conservative man treats stereotypes as a proof of good orders and fights to prevent women from trying to change what for thousands of years has given the general order and happiness for male sex and, in his opinion, for female sex. Significant for the author’s paper has been the importance of antifeminist’s texts within pragmatic and semantic aspect. The paper has concentrated on solely the linguistic aspect - in detail there have been discussed among other things: aphorisms and neologisms which are used by the controversial politician. In the paper the author has tried to prove that J. Korwin-Mikke’s language provokes and insults the opposite sex.
    Źródło:
    Ogrody Nauk i Sztuk; 2011, 1
    2084-1426
    Pojawia się w:
    Ogrody Nauk i Sztuk
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kreatywność językowa współczesnego ewangelizatora
    Language creativity of a contemporary evangelizer
    Autorzy:
    Gaweł, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/554204.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-01
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Misyjne Księży Sercanów
    Tematy:
    językowy obraz świata
    kreatywność
    kreatywność językowa
    środki językowe
    ewangelizator
    Linguistic Picture of the World
    creativity
    creativity of language
    evangelizer
    Opis:
    Artykuł podejmuje temat kreatywności językowej współczesnego ewangelizatora. W pierwszej części autorka wyjaśnia pojęcie językowego obrazu świata, odwołując się do przykładów badań językoznawczych. Wskazuje różnice w poznawaniu, interpretowaniu i nazywaniu składników rzeczywistości, wynikające z faktu, iż poszczególne języki zrodziły się na gruncie różnych kultur, a więc i innych doświadczeń określonej społeczności. W dalszej części artykułu odnosi pojęcie językowego obrazu świata do Biblii, podkreślając, że w języku Pisma Świętego również można dostrzec określony obraz rzeczywistości, który wymaga przybliżenia go wiernym, między innymi poprzez twórcze wykorzystanie języka. Następnie autorka wyjaśnia pojęcie kreatywności językowej w kontekście posługi słowa, a w części zatytułowanej Dobre praktyki przywołuje jej konkretne realizacje, zaczerpnięte między innymi z kazań, vlogów, internetowych komentarzy Pisma Świętego. W podsumowaniu autorka zachęca ewangelizatorów do korzystania z bogactwa języka w celu przyciągnięcia uwagi wiernych oraz przybliżenia im słowa Bożego, podkreśla również, że każda wypowiedź ewangelizatora jest nie tylko sposobem stworzenia relacji z wiernymi, ale także świadectwem jego własnego obrazu świata.
    The article discusses the problem of linguistic creativity of the contemporary evangelizer. In the first section, by referring to examples of linguistic research, the author explains the concept of Linguistic Picture of the World. The author indicates the differences in cognition, interpretation and terming the components of reality, which are result of the fact that the individual languages originate from different cultures and thus, from different experiences of a particular communities. In the next part of the article, the concept of the Linguistic Picture of the World is related to the Bible. In particular, it is emphasized that definite picture of reality can be perceived in the language of the Bible. This image has to be clarified to the congregation. Next, the author explains the notion of linguistic creativity in the context of preaching, and in the section entitled Good Practices she invokes concrete realizations taken, inter alia, from sermons, vlogs or Internet commentaries. In the summary, the author encourages evangelizers to use the wealth of linguistic means to attract the attention of the faithful and to familiarize them with the Word of God. What is more, she draws the reader’s attention to the fact that every statement of the evangelizer is not only a way to establish relationships with the faithful, but also a testimony of his own vision of the world.
    Źródło:
    Sympozjum; 2017, 2(33); 45-60
    2543-5442
    Pojawia się w:
    Sympozjum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Miłość w włosko-polskiej konfrontacji językowej na podstawie ekwiwalencji przysłów
    Love in Italian-Polish linguistic confrontation on the basis of equivalent proverbs
    Autorzy:
    Wismont, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/683833.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    przysłowie
    język polski
    język włoski
    miłość
    językowy obraz świata
    jednoznaczność
    proverb
    Polish language
    Italian language
    love
    linguistic picture of the world
    equivalence
    Opis:
    The article takes on the subject of linguistic picture of the world concerning the love and equivalent proverbs in Italian and Polish languages. The analysis of lexicographical materials demonstrates identical perception of this feeling, confluences within syntax of equivalents (despite the affiliation to different groups of languages) and, several times, common origin of proverbs in either language. This provenance oscillates around Latin. All of this tangential points undoubtedly are result of common, European cultural heritage.
    -
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2017, 51, 1; 129-142
    0208-6077
    2450-0119
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Filologia a tożsamość. Dwugłos polsko‑litewski o ks. Antonim Juszkiewiczu, twórcy słowników przekładowych
    Philology and identity. The Polish-Lithuanian dialogue on father Antoni Juszkiewicz (Antanas Juška), as author of translational dictionaries
    Autorzy:
    Sakalauskienė, Vilija
    Sawaniewska-Mochowa, Zofia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/676472.pdf
    Data publikacji:
    2014-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Antoni Juszkiewicz/Antanas Juška
    dictionary
    linguistic picture of the world
    lexis
    translation
    synonyms
    dialect
    Lithuanian language
    regional Polish in Lithuania
    identity
    Opis:
    The nineteenth-century lexicographical legacy of Fr. Antoni Juszkiewicz (Antanas Juška) is a common linguistic and cultural heritage of Poles and Lithuanians. The translational dictionaries, made by the bilingual author, document the spoken Lithuanian language (in dialectal and colloquial versions) and, as well, Polish regional language in the contemporary territory of Lithuania in the period of partitions of the Polish-Lithuanian Commonwealth. The dictionaries are treated as important sources that provide ethnolinguistic information on two phenomena: conceptualization of the world by the two nations at the time of crystallization of the Lithuanian identity, personal vision of the world presented by the lexicographer, the priest, remaining in the situation of a cultural Polish-Lithuanian bivalence. In the mid-19th century the Antanas Juška’s idea of documenting the folk colloquial vocabulary was a new and significant phenomenon in Lithuanian lexicography. The dictionary of Lithuanian-Polish language was a matter of importance for the society. Lithuanians needed the dictionary even more than Poles did. At first the author of this dictionary dedicated his attention to the intellectuals. The brightest minds of that time were going to Polish schools, so the Polish and Lithuanian languages were always used side by side. As a lexicographer, Antanas Juška understood that not only folk colloquial language but also ethnography was an important aspect of national cultural development. For a few decades he dedicated his inexhaustible energy to recording Lithuanian words, phrases, songs and customs of the country. He was attentive to the psychological, historical and traditional aspects of the culture as well as tried to describe the way people expressed their thoughts. Anatans Juška recorded more than 30,000 words of the spoken language. The ‘Lithuanian-Polish Dictionary’ in its different editions reflects the state of Lithuanian language in the second half of the 19th century. The words in this dictionary include loanwords, vulgarities and sentences that reflect the difficult human conditions of that time. ‘The Lithuanian-Polish Dictionary’ by Antanas Juška is an important source of lexicography. The remaining manuscript and editorial processes reflect many difficulties leading to the final results. It is an important and valuable source for researching the development of Lithuanian literary writing.
    XIX-wieczna spuścizna leksykograficzna ks. Antoniego Juszkiewicza (lit. Antanas Juška) stanowi wspólne dziedzictwo językowo-kulturowe Polaków i Litwinów. Układane przez dwujęzycznego autora słowniki przekładowe dokumentują litewski język mówiony (gwarowy i potoczny) i polski regionalny na Litwie w dobie rozbiorów. Traktujemy je jako ważne źródła, które dostarczają dwojakich informacji etnolingwistycznych: mówią o konceptualizacji świata przez dwa narody w momencie krystalizowania się tożsamości litewskiej, informują o indywidualnej wizji świata samego leksykografa, kapłana, pozostającego w biwalencji kulturowej polsko-litewskiej. Idea Antoniego Juszkiewicza, by gromadzić słownictwo ludowe i potoczne, była nowym, znaczącym fenomenem w litewskiej leksykografii połowy XIX w. Słownik litewsko-polski to swoiste novum dla ówczesnego społeczeństwa. Litwini potrzebowali takiego słownika bardziej niż Polacy. W pierwszym rzędzie, autor adresował ten słownik do inteligencji. Najświatlejsze umysły tego czasu uczęszczały do polskich szkół, więc języki polski i litewski egzystowały zawsze blisko siebie. Jako leksykograf, Antoni Juszkiewicz rozumiał, że nie tylko słownik języka ludowego, mówionego, ale również etnografia przyczynia się do rozwoju kultury narodowej. Przez kilka dziesięcioleci swą niewyczerpaną energię poświęcał zapisywaniu litewskich słów, wyrażeń, pieśni i zwyczajów ludowych. Podczas zbierania materiału zwracał baczną uwagę na aspekty psychologiczne, historyczne, tradycje kulturowe, a także na sposób, w jaki ludzie wyrażają swoje myśli, jak kategoryzują świat. Antoni Juszkiewicz zgromadził ponad 30 tys. słów z języka mówionego. Słownik odzwierciedla stan języka litewskiego w drugiej połowie XIX w. W zasobie leksykalnym litewskim znalazły się zapożyczenia, wyrazy pospolite i sentencje odzwierciedlające trudne warunki życia w tym okresie, gdy Litwa pozostawała pod władzą carów. Słownik Antoniego Juszkiewicza jest ważnym źródłem leksykograficznym, choć ciągle pod względem naukowym i poznawczym niedocenionym. Proces przygotowywania rękopisów do druku przez wielu redaktorów był bardzo żmudny i nie doprowadził do wydania całości zbioru. Jest to jednak wciąż ważne i wartościowe źródło do badania rozwoju języka litewskiego.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2014, 38; 108-125
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zum sprachlichen Weltbild in ausgewählten Begriffen aus dem Bereich des Erbrechts in der deutschen und polnischen Sprache
    About the linguistic picture of the world in the chosen terms from the inheritance law in the German and Polish language
    Autorzy:
    Owsiński, Piotr
    Paluch, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1592275.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Erbrecht
    sprachliches Weltbild
    Deutsch
    Polnisch
    inheritance law
    linguistic picture of the world
    German language
    Polish language
    prawo spadkowe
    językowy obraz świata
    język niemiecki
    język polski
    Opis:
    Der Tod, die vermögensrechtlichen Beziehungen (insbesondere das Eigentumsrecht) sowie der Wille, den anderen, von sich selbst gewählten Personen sein Nachlassvermögen im Todesfall zu übergeben, bewegen den Menschen als Elemente der außersprachlichen Realität zu einem sprachlichen Handeln, indem er ein Testament ausfertigt, das immer – unabhängig von der Testamentsform – mit solch einer Sprache ausgedrückt wird, deren Wesen mindestens bis zu einem gewissen Maße vom Gesetzgeber mittels der Rechtssprache geregelt und geordnet wird. Das Recht determiniert also die Sprache des Testaments in einem solchen Grad, der für die richtige und wahrgetreue Wiedergabe des Willens von den Erblassern und für die Auslegung der Willenserklärung in Gestalt des Testaments nötig ist. Der Wille wird somit immer vor allem aus der im Testament gebrauchten Sprache rekonstruiert. Ohne Testament als Sprechakt kann der Wille des Testators keine Rechtsfolgen erzeugen. Im Beitrag werden die Ergebnisse einer sprachlichen, kognitivistisch geprägten Untersuchung von ausgewählten Begriffen aus dem Bereich des Erbrechts in der deutschen und polnischen Sprache dargestellt. Das Ziel der Analyse besteht darin, den Grad der Äquivalenz unter den Termini aus beiden Sprachen zu messen, sowie den Grad der Präsenz des sprachlichen Weltbilds in den Formulierungen aus den genannten Sprach- und Kulturkreisen zu schildern.
    Śmierć, stosunki majątkowe (w szczególności prawo własności) i chęć przekazania majątku na wypadek śmierci wybranym przez siebie osobom skłaniają człowieka jako elementy rzeczywistości pozajęzykowej do działania językowego w postaci sporządzenia testamentu wyrażonego niezależnie od formy testamentu za pomocą takiego języka, którego forma jest regulowana i porządkowana – przynajmniej do pewnego stopnia – przez prawodawcę przy użyciu języka prawnego. Prawo determinuje zatem język testamentu w takim zakresie, jaki jest niezbędny do prawidłowego odtworzenia woli spadkodawcy i interpretacji złożonego przez niego oświadczenia woli. Wola testatora jest zatem zawsze rekonstruowana głównie na podstawie testamentu będącego aktem językowym, bez którego nie może ona wywrzeć żadnych skutków prawnych. W artykule prezentowane są wyniki ukierunkowanej kognitywnie analizy językowej wybranych pojęć z zakresu prawa spadkowego w języku niemieckim i polskim, której celem jest ustalenie stopnia ekwiwalencji terminów w obu językach, jak również ocena stopnia utrwalenia językowego obrazu świata w słowach z jednego lub drugiego kręgu językowego i kulturowego.
    The death, the proprietary relationships (especially right of ownership) and the will to devolve an estate to someone as the elements from the extra-linguistic reality move the people to use the language in form of the drawing up the testaments. These wills are always expressed through the agency of such language, whose form is regulated and arranged – at least to some degree – by a legislator using the legal language. The law determines then the language of the testament to that extent, which is necessary for right reconstruction of the testator’s will and for appropriate interpretation of his declaration. That will is always reconstructed on the basis of the testament, which is a speech act, without which the testator’s will cannot have any legal effects. In the paper hereunder there are presented the results of the language-cognitive analysis of the chosen terms from the inheritance law in the German and Polish language. The aim of the exploration is the showing of the terms’ equivalence in both languages, as well as the evaluation of the presence’s extent of the linguistic picture of the world in the words from both language and culture circles.
    Źródło:
    Colloquia Germanica Stetinensia; 2020, 29; 255-276
    2450-8543
    2353-317X
    Pojawia się w:
    Colloquia Germanica Stetinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Витоки формування уявлення про концепт у філософії Людвіга Вітгенштейна
    The origins of the idea of concept in the philosophy of Ludwig Wittgenstein
    Autorzy:
    Kaliuzhna, Yuliia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1179261.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-24
    Wydawca:
    Ateneum - Akademia Nauk Stosowanych w Gdańsku
    Tematy:
    concept
    conceptosphere
    picture of the world
    inoculture
    "language game"
    "natural language"
    author's concept
    national concept
    концепт
    концептосфера
    картина світу
    інокультура
    «мовна гра»
    «природна мова»
    авторський концепт
    національний концепт
    Opis:
    The article attempts to investigate the origins of the idea of concept in the philosophy of Ludwig Wittgenstein and attempts to apply the theoretical work of L. Wittgenstein in combination with literary and linguistic techniques and methods of analysis to consider concepts and their elements in literary works. The author revealed the possibility of embodying the multidimensional interaction of different conceptospheres in the work of fiction literature, and also revealed differences between the national and the author's concepts.
    У статті здійснено спробу дослідити витоки формування уявлення про концепт у філософії Людвіга Вітгенштейна та здійснено спроби застосувати теоретичні напрацювання Л.Вігенштейна у комплексі з літературознавчими та лінгвістичними прийомами та методами аналізу для розгляду концептів та їх елементів у літературних творах. Автором було виявлено у художньому творі можливості втілення багатовимірної взаємодії різних концептосфер, виявлено відмінності між національним та авторським концептом.
    Źródło:
    Forum Filologiczne Ateneum; 2020, 8, 1; 395-415
    2353-2912
    2719-8537
    Pojawia się w:
    Forum Filologiczne Ateneum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koncept SPRAVEDLNOST v českém jazykovém obrazu světa studentů bohemistiky [Pojęcie SPRAWIEDLIWOŚCI w czeskim językowym obrazie świata wśród studentów bohemistyki]
    The concept SPRAVEDLNOST [JUSTICE] in Czech studies student’s linguistic picture of the world
    Autorzy:
    Janovec, Ladislav
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2016170.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-21
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    językoznawstwo kognitywne
    językowy obraz świata
    język czeski
    skojarzenie
    konotacja
    kulturem
    cognitive linguistics
    linguistic picture of the world
    Czech language
    association
    connotation
    key word of culture
    Opis:
    W artykule przedstawiono wstępne wyniki przeprowadzonych wśród studentów czeskich badań ankietowych nad wycinkiem językowego obrazu świata, dotyczącym pojęcia SPRAWIEDLIWOŚĆ. Zaprezentowane analizy stanowią część szeroko zakrojonych badań tego pojęcia w języku czeskim, realizowanych w ramach projektu EUROJOS.
    This text presents results of the research of the analysis of a concept SPRAVEDLNOST (JUSTICE) in Czech language students’ linguistic picture of the world, on the basis of a questionnaire survey research. These are preliminary results of broad research of this concept in Czech language, which is conducted within the EUROJOS project.
    Źródło:
    Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego; 2021, 30; 137-148
    0208-5011
    2353-9577
    Pojawia się w:
    Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    La doppia natura dell’acqua nei testi indirizzati alle donne
    Autorzy:
    Paliczuk, Aleksandra
    Pastucha-Blin, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2083540.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    water
    conceptualization
    imagery in language
    linguistic picture of the world
    valuation
    discourse online
    woda
    konceptualizacja
    obrazowanie w języku
    językowy obraz świata
    wartościowanie
    dyskurs internetowy
    Opis:
    The dual nature of water (acqua) in feminine portals – The work is an attempt to show how the concept of acqua (water) is conceptualized in Italian persuasive discourse regarding the health and beauty of modern women. The conducted research mainly based on the notion of imagery in language (Langacker) and linguistic picture of the world (Bartmiński) reveals a number of semantic and axiological aspects involved by the analyzed concept. The valuation of acqua is also noteworthy, as water functions in the linguistic system as a neutral concept, while the corpus subjected to the analysis shows that it has a double face: it is benevolent and destructive at the same time.
    Praca jest próbą pokazania, w jaki sposób pojęcie acqua (woda) jest konceptualizowane we włoskim dyskursie perswazyjnym dotyczącym zdrowia i urody współczesnych kobiet. Przeprowadzone badania, oparte głównie na pojęciu obrazowania w języku (Langacker) i językowym obrazie świata (Bartmiński), ujawniają szereg aspektów semantycznych i aksjologicznych związanych z analizowanym pojęciem. Na uwagę zasługuje również wartościowanie wody, gdyż pojęcie to w języku generalnie ma neutralny charakter, natomiast w analizowanym korpusie nabiera cech zarówno negatywnych jak i pozytywnych.
    Źródło:
    Kwartalnik Neofilologiczny; 2019, 4; 610-624
    0023-5911
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Neofilologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Językowy autoportret malarza orientalisty w listach prywatnych Stanisława Chlebowskiego
    Linguistic Self-Portrait of an Orientalist Painter in Private Letters of Stanisław Chlebowski
    Autorzy:
    Olma, Marceli
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/459290.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    Stanisław Chlebowski
    korespondencja prywatna
    język potoczny
    lingwistyka kulturowa
    idiolekt, językowy obraz świata
    private letters
    colloquial language
    cultural linguistics
    idiolect
    linguistic picture of the world
    Opis:
    The considerations set out in the article are the reason for the studies on idiolects of extraordinary creative persons of the past ages. The basis for the study is 487 private letters of a Sultan’s painter – Stanisław Chlebowski (1835–1884), sent to the family settled in Krakow, and J.I. Kraszewski, living in Drezno. The aim of the discussion is the analysis of a linguistic layer of correspondence, including especially the lexical part and phraseology, which allow for a reconstruction of the artist-painter self-portrait – his self-assessment of own works, attitude towards art, creative work, signs of everyday life and social contacts of the sender. The examined means of linguistic discourse externalize the internal states of the writer, his emotional and evaluative attitude towards the presented content, especially himself.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2017, 12; 206-218
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Семантические преобразования концепта ‘святой’ в русском языке
    Semantic transformations of the concept ‘святой’ in the Russian language
    Autorzy:
    Колосова, Елена
    Мацкевич, Александра
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/665403.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    концептуальная картина мира
    лингвокультурный концепт
    русский язык
    семантика
    лексикография
    журналистский дискурс
    conceptual picture of the world
    linguocultural concept
    Russian language
    semantics
    lexicography
    journalistic discourse
    Opis:
    The article is devoted to the research of the key concept of the Russian language culture ‘святой’. The relevance of the work is predetermined by the growing interest to the formation strategy of values and moral norms in the modern world as well as the culture maintenance in general. The detailed research of the lexical semantic field of the concept allowed making conclusions about transformations of the semantic meaning of the concept in the history of the Russian language: gradual extinction of desacralized meanings was mentioned. Appealing journalistic discourse gave an opportunity to determine the frequency secular and sacred meanings of the concept are being used in the modern Russian language. It has been concluded that proportion of the secular and sacred meanings of the concept “святой”is directly connected to the cultural epoch.
    Данная статья посвящена исследованию ключевого концепта русской лингвокультуры ‘святой’. Актуальность данного исследования связана с возросшим интересом в современном мире к стратегии формирования ценностно-нравственных установок общества и поддержания культуры в целом. Детальное исследование лексико-семантического поля заявленного концепта с привлечением лексикографических источников позволило сделать определенные выводы относительно трансформации семантического значения концепта в истории русского языка: отмечается постепенное отмирание несакральных значений. Обращение к журналисткому дискурсу дало возможность установить частотность употребления светских и сакральных значений концепта в современном русском языке. Был сделан вывод о том, что соотношение светских и религиозных значений концепта ‘святой’ напрямую связано с культурной эпохой.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2016, 13; 37-43
    1731-8025
    2353-9623
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Языковая картина мира при обучении польскому языку как иностранному
    A Linguistic Picture of the World in Teaching Polish as a Foreign Language
    Językowy obraz świata w nauczaniu języka polskiego jako obcego
    Autorzy:
    Duda, Henryk
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1886578.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    językowy obraz świata
    język a myślenie
    nauczanie leksyki
    realia i nazwy abstrakcyjne w nauczaniu języka obcego
    nauczanie języka polskiego jako obcego
    linguistic picture of the world
    language vs. thinking
    teaching lexis
    realities and abstract names in the teaching of a foreign language
    teaching Polish as a foreign language
    Opis:
    Odbity w języku, jego strukturze, leksyce i użyciu (uzusie) obraz otaczającej mówiących rzeczywistości – jak najkrócej można zdefiniować językowy obraz świata (JOŚ) – pełni bardzo ważną rolę w każdym akcie komunikacji. Nie można o nim zapominać również w trakcie uczenia się i nauczania języka obcego. Jest on bowiem źródłem licznych błędów, szczególnie leksykalnych. Autor artykułu pokazuje to na przykładach z literatury przedmiotu oraz z własnej praktyki dydaktycznej. Językoznawcom obserwacja procesu przyswajania języka obcego, błędów popełnianych przez uczących się i nauczycieli, może natomiast wiele powiedzieć nie tylko o językowym obrazie świata w poznawanym języku, lecz także – przez kontrast – w języku ojczystym badacza.
    The picture of the reality surrounding us reflected in the language, its structure, lexis and usage – as the linguistic picture of the world may be defined in the shortest way – plays a very important role in any act of communication. It may not be forgotten also in the course of learning and teaching a foreign language. This is because it is the source of numerous mistakes, especially lexical ones. The author of the article shows this on examples taken from the literature of the subject as well as from his own didactic work. Observing the process of acquisition of a foreign language, and of the mistakes made by both learners and teachers, may tell linguists a lot not only about the linguistic picture of the world in the language being learned, but – through contrast – in the researcher’s mother tongue.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 10; 33-43
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-31 z 31

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies