Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "language evolution" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 30
Tytuł:
Historia – kultura – język. O mechanizmach rozwoju polszczyzny
History – culture – language. Mechanisms of language development: The case of Polish
Autorzy:
Dubisz, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40494497.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:
historia
kultura
język
ewolucja języka
mechanizmy rozwoju polszczyzny
czynniki pozajęzykowe
czynniki wewnętrznojęzykowe
czynniki zewnętrznojęzykowe
history
culture
language
language evolution
mechanisms of development of the Polish language
extralinguistic factors
language-internal factors
language-external factors
Opis:
Interpretacja mitu o wieży Babel pozwala wychwycić ogólny mechanizm kształtowania się języków: zdarzenie / dzieje / historia > zmiany kulturowe > zmiany językowe, czyli zjawisko pozajęzykowe > zmiany zewnętrznojęzykowe > zmiany wewnętrznojęzykowe. Najczęstsze zajwiska pozajęzykowe to ruchy migracyjne, wydarzenia polityczne, wydarzenia nadnaturalne i uwarunkowane cywilizacyjnie. Czynniki zewnętrznojęzykowe układają się w cztery opozycyjne procesy występujące w dwóch płaszczyznach : demokratyzacja <--> elitaryzacja; etnicyzacja <--> globalizacja. W tej sferze czynników kształtują się także wzory mowy, których repertuar sprowadza się do pięciu typów opozycji: konserwatyzm – modernizm, kosmopolityzm – nacjonalizm, puryzm – liberalizm, normatywizm – wolicjonalizm, racjonalizm – emocjonalizm. Na oddziaływania czynników pozajęzykowych i zewnętrznojęzykowych nakładają się mechanizmy wewnętrznojęzykowe regulujące proporcje między składnikami systemu językowego: kompletacja, ekonomizacja, unifikacja, repartycja i nobilitacja.
Interpreting the myth of the Tower of Babel enables us to capture the general mechanism of language development: an event / experiences / history > cultural changes > linguistic changes, i.e., an extra-linguistic phenomenon > external language changes > internal language changes. Among the most common extralinguistic phenomena are migrations, political events, supernatural and civilization-driven events. External factors affecting language change form an array of four divergent processes along two separate lines: democratization ↔ eliticization; ethnicization ↔ globalization. These factors also influence the emergence of language patterns, the repertoire of which boils down to five types of oppositions: conservatism – modernism, cosmopolitanism – nationalism, purism – liberalism, normativism – volitionalism, rationalism – emotionalism. The impact of extralinguistic and language-external factors overlaps with the internal linguistic mechanisms that balance the components of a linguistic system: completion, economization, unification, repartition, and nobilitation.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2024, 815, 6; 11-22
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Leksyka ekonomiczna w polszczyźnie: dynamika rozwoju i zakres wpływu języków niesłowiańskich
Economic lexis in the Polish language: development dynamics and extent of the influence of non-Slavic languages
Autorzy:
Szczepankowska, Irena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28763646.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:
język polski
ewolucja leksyki ekonomicznej
wpływy obcojęzyczne
Polish language
evolution of economic lexis
foreign-language influences
Opis:
Przedmiotem obserwacji jest polska leksyka ekonomiczna, używana w dyskursie o gospodarce: rolnictwie, przemyśle, handlu i operacjach finansowych. Jej obecny kształt ze znaczącym udziałem zapożyczeń z języka angielskiego jest wynikiem rozwoju kapitalistycznej formacji społeczno-ekonomicznej. Nowe symbole nawarstwiły się na obfity, wzbogacany przez wieki substrat leksykalny, złożony z jednostek rodzimych oraz germanizmów i latynizmów, także tych o greckiej proweniencji. Celem analizy jest wskazanie tych tendencji rozwojowych w warstwie leksykalnej, których rezultatem jest obecny kształt polskiego dyskursu ekonomicznego, ze szczególnym uwzględnieniem dynamiki, zakresu i charakteru wpływów innojęzycznych. Porównanie statystyczne zasobu leksykalnego trzech tekstów publicystycznych o porównywalnym rozmiarze, reprezentatywnych dla kolejnych okresów rozwoju dyskursu ekonomicznego w polszczyźnie, pozwala stwierdzić, że najszersza asymilacja niesłowiańskich elementów w polskiej leksyce ekonomicznej miała miejsce w XIX wieku.
 The subject of the observation on is the Polish economic lexis used in the discourse on economy: agriculture, industry, trade, and financial operations. Its present composition, with a considerable share of borrowings from English, is an effect of the development of the capitalist socioeconomic formation. New symbols have layered on top of the abundant lexical substratum composed of native units as well as Germanisms and Latinisms, including those of Greek provenance, which has been gradually enriched over the centuries. The aim of the analysis is to identify the development trends in the lexical layer that have evolved into the current Polish economic discourse, with a particular focus on the dynamics, extent, and nature of foreign-language influences. The statistical comparison of the lexical resource of three journalistic texts of similar volumes, representative of successive periods of the development of the economic discourse in the Polish language, permits the ascertainment that the broadest assimilation of non-Slavic components into the Polish economic lexis took place in the 19th century.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2023, 806, 7; 7-16
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Najnowsze dzieje języka polskiego (1918–2018)
Latest history of the Polish language (1918–2018)
Autorzy:
Dubisz, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/3200690.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:
historia języka
najnowsze dzieje polszczyzny
ewolucja języka polskiego
system językowy – czynniki zewnętrznojęzykowe
czynniki wewnętrznojęzykowe
tendencje socjolingwistyczne
tendencje rozwoju systemu językowego
language history
latest history of the Polish language
Polish language evolution
language system
extra-linguistic factors
intra-linguistic factors
sociolinguistic trends
language system development trends
Opis:
Najnowsze dzieje języka polskiego (1918–2018) przebiegały w czterech fazach (1918–1939, 1939–1945, 1945–1990, po 1990). W sferze zjawisk zewnętrznojęzykowych i tendencji socjolingwistycznych polszczyzna ewoluowała od statusu języka elitarnego do kodu zdemokratyzowanego oraz od dwudzielnego podziału odmian komunikacyjnych (język ogólny : dialekty) do podziału trójdzielnego (język ogólny : dialekty ludowe : kody mieszane). W sferze zjawisk wewnętrznojęzykowych dominowały tendencje do ekonomizacji i do kompletacji środków językowych w całym przebiegu dziejów przy zachowaniu równomiernej dynamiki pozostałych tendencji (unifikacja, repartycja, nobilitacja). Procesy te i szczegółowe zmiany językowe w sposób proporcjonalny objęły wszystkie warstwy strukturalne systemu polszczyzny, co świadczy o efektywności procesów optymalizacyjnych.
The latest history of the Polish language (1918–2018) consists of four phases (1918–1939, 1939–1945, 1945–1990, after 1990). In the area of extra-linguistic phenomena and sociolinguistic trends, the Polish language has evolved from the status of an elite language to a democratised code and from the double division of communication varieties (common language : dialects) to the triple division (common language : folk dialects : mixed codes). In the area of intra-linguistic phenomena, the trends of economisation and completion of linguistic devices dominated throughout the history, while preserving the uniform dynamics of other trends (unification, repartition, nobilitation). These processes and specific language changes have affected all structural layers of the Polish language system in a proportional manner, which proves the effectiveness of optimisation processes.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2022, 799, 10; 11-26
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Binary and ternary structures of the evolutions in the universe (2 × 3 × 2 × · · · -world) III. The Galois theory of language and the anthropic problem in physics
Struktury binarne i ternarne w ewolucji wszechświata (świat 2 × 3 × 2 × · · · wymiarowy) III. Teoria Galois języków i problem antropiczny w fizyce
Autorzy:
Ławrynowicz, Julian
Nowak-Kępczyk, Małgorzata
Suzuki, Osamu
Othman, Mohd Fauzi
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1837652.pdf
Data publikacji:
2021-08-12
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
the universal language
formal language theory
Turing machine
the evolution of the universe
non-commutative Galois theory
Fibonacci sequence
Tribonacci sequence
binarna struktura fizyczna
ternarna struktura fizyczna
kwaternarna struktura fizyczna
kwinarna struktura fizyczna
sennarna struktura fizyczna
stop
pentacen
polimer
białko
paptyd
aminokwas
rozszerzenie Galois
powierzchnia Riemanna.
Opis:
(1) The non-commutative Galois theory of languages is presented and the universal language of natural languages is constructed. (2) The Galois theory for natural languages is given. (3) The Galois theory for the formal language theory is given. (4) Finally, we find intimate connections between language and physics and discuss the anthropological problem in physics from the point of view of our language theory. (5) In Appendix we give a virtual language defined by Fibonacci and Tribonacci sequences
(1) Przedstawiamy nieprzemienną teorię języków Galois i skonstruowano uniwersalny język języków naturalnych. (2) Przedstawiamy teorię Galois dotyczącą języków naturalnych. (3) Przedstawiamy teorię Galois dla formalnej teorii języka. (4) Wreszcie znajdujemy bliskie powiązania między językiem a fizyką i omawiamy problem antropologiczny w fizyce z punktu widzenia naszej teorii języka. (5) W Dodatku podajemy wirtualny język zdefiniowany przez sekwencje Fibonacciego i Tribonacciego
Źródło:
Bulletin de la Société des Sciences et des Lettres de Łódź, Série: Recherches sur les déformations; 2020, 70, 1; 11-41
1895-7838
2450-9329
Pojawia się w:
Bulletin de la Société des Sciences et des Lettres de Łódź, Série: Recherches sur les déformations
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Image de l’altérité coloniale dans La Rose de sable d’Henry de Montherlant
Image of Colonial Otherness in „La Rose de sable“ by Henry de Montherlant
Autorzy:
Kulagina, Olga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2056735.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
otherness
language representation
identity evolution
colonialism
Henry de Montherlant
altérité
représentation langagière
évolution identitaire
colonialisme
Opis:
La Rose de sable d’Henry de Montherlant représente une vive critique du colonialisme, notamment à travers l’évolution identitaire et morale du personnage principal, lieutenant français affecté au Maroc. Dans le présent article, je me donne pour but d’analyser les procédés langagiers qui traduisent l’évolution de son attitude de la manière la plus évidente et qui démontrent également la vision de l’altérité par d’autres Français faisant partie de l’entourage du protagoniste. Je commencerai par un aperçu du contexte historique et socioculturel du roman pour passer ensuite à une analyse linguistique et culturelle du texte. Je retracerai également les principales étapes de l’évolution identitaire du héros mais aussi les changements de la vision de l’Autre qui résultent de cette évolution.
Henry de Montherlant’s La Rose de sable represents a sharp criticism of colonialism, especially through the identity evolution of the main character, a French lieutenant assigned to Morocco. This paper deals with the language processes reflecting the evolution of his attitude and demonstrating the vision of otherness by other French individuals who are part of the protagonist’s entourage. I will start with an overview of the historical context of the novel and then move on to an analysis of the text. I will also trace the main stages of the evolution of the hero but also the changes in his vision of the Other.
Źródło:
Lublin Studies in Modern Languages and Literature; 2021, 45, 4; 25-35
0137-4699
Pojawia się w:
Lublin Studies in Modern Languages and Literature
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O pojęciu „technologia” w informatyce
Dichotomy of the Term “Technology” Within the Wider Definition of Information Technology
Autorzy:
Piecuch, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2197608.pdf
Data publikacji:
2021-10-15
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski
Tematy:
ewolucja języka
technika
technologia
language evolution
technology
Opis:
Pojęcia takie jak: technologie informatyczne, technologie informacyjne oraz technologie informacyjno-komunikacyjne funkcjonują w obiegu, także naukowym, od dwóch dekad. Wszyscy ich używamy nie zastanawiając się nad poprawnością ich stosowania. Czy w istocie wszystko, z czym mamy do czynienia w obszarze informatyki jest technologią? W opracowaniu podjęto dyskusję i próbę odpowiedzi na to pytanie.
The term information technology has grown to embrace an array of technologies and related disciplines. Information technology is the study, design, development, implementation, support or management of computer-based information systems – particularly software applications and computer hardware. For two decades, we have also used such terms in the scientific circuit, as well. However, is this correct? In fact, is everything we deal in the field of computer science is a technology? The scope of this article study undertook a discussion and an attempt to answer this question.
Źródło:
Dydaktyka informatyki; 2021, 16; 77-89
2083-3156
2543-9847
Pojawia się w:
Dydaktyka informatyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The course of thought ~ the course of speech
Tok myśli ~ tok mowy
Autorzy:
Topolińska, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2084381.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
language
thought
evolution
Opis:
The author states that the language functions in the service to the thought; it organizes the course of our thought and enables transfer of information. To attain this purpose, it has two mechanisms at its disposal: 1. lexicalisation, which enables us to give form to the results of our conceptualisation of the world, and 2. grammaticalization, which ensures that the information most important to the successful course of the linguistic communication gets regular transparent surface categorial markers (= markers of the so‑called grammatical categories). She discusses parallels and differences in the functioning of these two mechanisms in Polish and in Macedonian.
Źródło:
Rocznik Slawistyczny; 2021, 70; 167-171
0080-3588
Pojawia się w:
Rocznik Slawistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antropolingwistyka: przegląd problematyki
Autorzy:
Zaniewski, Jan
Nizhneva, Natallia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1047554.pdf
Data publikacji:
2020-11-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
anthropolinguistics
language evolution
language and thought
anthropogenesis
phases of scientific reflection
(specialist) lexicon
Opis:
Anthropolinguistics is one the most recent theoretical and practical perspectives developed within the science of linguistics. As such, it focus on the central question of the evolution of human thinking and its reflection in language. It is proposed that on the basis of evolutionary processes, it is possible to put forth a view according to which any further development of humanity depends on the presence and steady development of specialist lexicon. It secures the advancement of humanity in science, industry and culture.
Źródło:
Scripta Neophilologica Posnaniensia; 2020, 20; 233-245
1509-4146
Pojawia się w:
Scripta Neophilologica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy Jan Kochanowski miał kogoś lub coś w nienawiści? Użycia słów z gniazda w tekstach autora Trenów na tle ich znaczeń w XV i XVI wieku
Autorzy:
Pawelec, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2084349.pdf
Data publikacji:
2020-01
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:
history of language
lexicography
etymology
artistic language
semantic evolution of lexical units
emotional markedness of vocabulary
nest (hatred)
Opis:
This paper presents an analysis of the usages of words from the nest (hatred) in the works by Jan Kochanowski against the semantic development of these words in Polish. Their original etymological meaning is related to seeing someone unwillingly, disliking someone. In the Old and Middle Polish periods, they were used fairly often, but the usages were different from the present ones: many of them had a less negative meaning than they do in Modern Polish. It was shaped after the 16th century, yet the beginnings of the process are assumed to go back to the century of the last Jagiellons. The author formulates a hypothesis that Jan Kochanowski, who noticed the trend in the semantics of the words from the nest , restricted their usage in his works only to the translations of the Old Testament psalms, consciously not referring them to the contemporary interpersonal relationships.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2020, 770, 1; 92-103
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geszeft i landara: o przyczynach pejoratywizacji zapożyczeń
Geszeft and landara: on the causes of giving pejorative meaning to loanwords
Autorzy:
Bańko, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2109362.pdf
Data publikacji:
2020-12-08
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
lexical borrowings
historical evolution of the Polish language
pejorative influence on word meaning
Opis:
In evolution of a language, words, occasionally, are affected by a more pejorative or ameliorated effect on their meaning, i.e. deterioration or improvement of their content. The mechanism of these phenomena is not completely clear, and their causes have not been explained in sufficient detail. This article focuses on several words whose meaning has become significantly more pejorative under the influence of factors which were both external or internal with respect to the language. Among the latter ones attention was predominantly paid to the effect of words of similar structure carrying negative features.
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2020, 20; 33-43
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
How research on language evolution contributes to linguistics
Autorzy:
Żywiczyński, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1121032.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
the science of language evolution
sign linguistics and gesture studies
cultural evolution
linguistic niche hypothesis
nomothetic research
Opis:
This paper illustrates a methodological approach to the design of an annotated corpus using a case study of phonetic convergences and divergences by multilingual speakers in southwestern Senegal’s Casamance region. The newly compiled corpus contains approximately 183,000 annotations of multilingual, spoken data, gathered by eight researchers over a ten year span using methods ranging from structured lexical elicitation in controlled contexts to naturally occurring, multilingual conversations. The area from which the data were collected consists of three villages and their primary languages, and yet many more contribute to the linguistic landscape. Detailed metadata inform analyses of variation, the context in which a speech act took place and between whom, the speakers’ linguistic repertoires, trajectories, and social networks, as well as the larger language context. A potential path for convergence or divergence that emerged during data collection and in building and searching the corpus is the crossroads in the phonetic production of word-initial velar plosives. Word-initial [k] emerges in one language where only [ɡ] is present in the other; the third utilizes both. The corpus design makes it feasible, not only to identify areas of accommodation, but to grasp the context, enabling a sociolinguistically informed analysis of the speakers’ linguistic behavior.
Źródło:
Yearbook of the Poznań Linguistic Meeting; 2019, 5, 1; 1-34
2449-7525
Pojawia się w:
Yearbook of the Poznań Linguistic Meeting
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Spiral of linguistic evolution in the spiral of linguistic theory
Спирала jезичке еволуциjе у спирали лингвистичке теориjе. Rec.: Zuzanna Topolińska, Polski ~ macedoński: konfrontacja (nie tylko) gramatyczna. 10: Spirala ewolucji. – Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Naukowe, 2015. ‒ 138 s.
Autorzy:
Пипер, Предраг
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2084642.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish language
Macedonian language
Slavic languages
linguistic evolution
Źródło:
Rocznik Slawistyczny; 2019, 68; 214-221
0080-3588
Pojawia się w:
Rocznik Slawistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ewolucja człowieka jako seria dodatnich sprzężeń zwrotnych
Human evolution as a series of positive feedbacks
Autorzy:
Kozłowski, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/691068.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Copernicus Center Press
Tematy:
human evolution
fire and brain evolution
evolution of language
social evolution
coming into existence of mathematics
constraints on brain size
Opis:
Perhaps in last few centuries not any big theory has resulted in so much opposition as Darwinian theory of evolution. Within this theory, claim that Homo sapiens evolved from animal ancestors, namely apes, is undoubtedly the most controversial issue. Long tradition of teaching by Church that a pair of first people was created in short time in Eden Garden is in contradiction to discoveries of biology, including paleontology. If God exists, which is not the research subject of science, he created human beings by a long process of biological Darwinian evolution followed by shorter process of non-Darwinian cultural evolution. Biologist must treat Homo sapiens as just one more species with long phylogeny, albeit special species characterized by brains of enormous size, with well-developed neocortex and very special mental traits being the consequence of such brain. The paper considers selection forces toward increase of this extremely expensive organ, draining at least 20% of energy. The main idea is that a series of positive feedbacks were responsible for the development of brain, correlated increase of intelligence and development of culture. Although no great breakthrough is required for such mode of evolution, energetic constrain limiting brain size was present through large part of our evolution, which was first broken by using primitive tools for cutting meat and grinding down seeds, then by thermal processing of food. The new constrain on skull size, and correlated brain size, that is the danger of death of both mother and child during childbirth, has been partly relieved by shifting large part of brain development to postnatal period. Resulting very long childhood was a prerequisite to cultural development of our species.
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2018, 65
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka uwag o rozwoju wtórnych przyimków przestrzennych
Autorzy:
Janowska, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678837.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
secondary prepositions
spatial relations
history of the Polish language
language evolution
Opis:
Some remarks about the development of secondary spatial prepositionsThe literature devoted to spatial prepositions is quite abundant. The present article constitutes a recapitulation of the historical research which has heretofore been done on the subject. It is also an attempt at presenting the general characteristics of the evolution undergone by the class of units being described. This class is treated here in a broad manner, taking into account also equivalence. Spatial prepositions are the oldest layer of secondary forms and as far as many aspects are concerned, they constitute a very peculiar group. The attention of the scholar is drawn to lexemes such as blisko [close to, near] and the complex prepositions such as zza, poza, spoza [from behind, beyond, from beyond], which emerged quite late. Properties which are important for the evolution of the prepositions in question also include the considerable number of their variants. The direction of their evolution is quite clear also as far as their functions are concerned. The Polish language inherited from the Proto-Slavonic language precise distinctions of proximity, in contradistinction to the ablative content or expressions of considerable distances, which are indicated in a relatively general manner. The development of secondary prepositions emphasizes these properties of spatial description even further. As years went by, the disproportion between the indications of approaching and departing, of being near and being far away, did not diminish. On the contrary, it increased. The peculiarity of secondary prepositions is determined by their relationship with other classes of words that also describe spatial relations. Without doubt, this mutual relationship, which determines the evolution in spatial description, requires in-depth research. Kilka uwag o rozwoju wtórnych przyimków przestrzennychLiteratura poświęcona przyimkom przestrzennym jest dość bogata. Niniejszy artykuł stanowi podsumowanie dotychczasowych badań historycznych i jednocześnie próbę ogólnej charakterystyki ewolucji omawianej klasy jednostek. Klasa ta traktowana jest tu szeroko, również z uwzględnieniem ekwiwalencji. Przyimki przestrzenne stanowią najstarszą warstwę form wtórnych i tworzą grupę pod wieloma względami specyficzną. Zwracają uwagę leksemy typu blisko oraz dość późno utworzone przyimki złożone typu zza, poza, spoza. Do cech ważnych dla ewolucji omawianych przyimków zalicza się również znaczną wariantywność. Kierunek ich ewolucji jest dość wyrazisty także pod względem pełnionych funkcji. Polszczyzna odziedziczyła po prasłowiańszczyźnie szczegółowe wyróżnianie relacji bliskości w odróżnieniu od dość ogólnie wskazywanych treści ablatywnych czy określeń znacznych odległości. Rozwój przyimków wtórnych te cechy opisu przestrzennego jeszcze mocniej uwypukla. Dysproporcja między wskazaniem zbliżanie–oddalanie, blisko–daleko z biegiem lat nie zmniejsza się, a wręcz przeciwnie – rośnie. O swoistości przyimków wtórnych decyduje związek z wieloma innymi klasami wyrazów – wyznacznikami relacji przestrzennych. Ta wzajemna zależność, wyznaczająca ewolucję w opisie przestrzennym, niewątpliwie wymaga gruntownych badań.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2018, 53
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena stabilności ekspresywnej leksemu trawelebryta
Autorzy:
Hwaszcz, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/559737.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
Tematy:
contemporary Polish
lexeme „trawelebryta”
expressive stability
semantic shift
language evolution
współczesny język polski
leksem trawelebryta
stabilność ekspresywna
zmiana znaczenia
ewolucja języka
Opis:
An appraisal of the expressive stability of the word „trawelebryta” The aim of this paper is to define the meanings as well as to establish the contexts in which one can find the relatively new lexeme trawelebryta ‘travelebrity’ in the Polish language. Its novelty manifests itself in the lack of the spelling unification, which additionally implies that the word is not well-ingrained in the language yet. On the other hand, the lexeme serves as a word-formation base for other lexemes, which in turn indicates that the word is already a part of the mental lexicon of native speakers of Polish. Although it was determined that the lexeme is relatively stable, we found five distinctive meanings, which are still undergoing certain semantic and formal modifications. The evolution of its meaning shows a tendency to shift towards negative connotations, from neutral to colloquial, and, in extreme cases, even to the offensive ones. It was evidenced by sets of synonyms and contexts to which the lexeme was assigned. The paper ultimately shows that the adaptation process of the lexeme in the Polish language is not over yet.
Źródło:
Orbis Linguarum; 2018, 51; 53-66
1426-7241
Pojawia się w:
Orbis Linguarum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 30

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies