Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "lampki" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-2 z 2
    Tytuł:
    (Re)Konstrukcja¹ rzymskiego pieca do wytopu szkła
    (Re)Construction of a Roman Furnace for Glass Melting
    Autorzy:
    Krzyżanowska, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/532133.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy
    Tematy:
    archeologia eksperymentalna
    piec szklarski
    lampki oliwne
    glina
    piaskowiec
    pirometr
    experimental archaeology
    glass melting furnace
    olive lamps
    clay
    sandstone
    pyrometer
    Opis:
    The aim of the paper is to discuss an experiment concerning the (re)construction, structure and use of a Roman glass furnace. In the course of the designing of the experiment, a scheme proposed by Coles was used. e (re)construction was based on three categories of sources: archaeological (a find of a furnace from Hambach Forst), iconographic (olive lamps with depictions of furnaces), as well as earlier experiments of this kind. e feature in question was a two-level cupola furnace. For its construction, specially prepared roofing tiles, sandstone and clay with an admixture of sand and hay were used. Oak and birch wood was used to heat the furnace. Temperature values in the furnace were measured with a pyrometer in four spots. The following conclusions were drawn: it was not possible to achieve the required temperature in the furnace due to a too small opening in the fire-grate and the use of fresh and unseasoned wood. Furthermore, errors were made in the course of the construction of the furnace. These were: an improperly built part of the fire chamber wall and too flat arcs above the openings in the furnace. The validity of these conclusions was checked; the opening in the fire-grate was enlarged; seasoned oak and birch wood was used, and the cracks were fixed and filled up. No accurate temperature measurements were taken in the course of the second "ring. However, in all probability a sufficiently high temperature was achieved, as glass cullet in the furnace melted.
    Źródło:
    Studia Lednickie; 2014, 13; 161-175
    0860-7893
    2353-7906
    Pojawia się w:
    Studia Lednickie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bowl-Shaped Stone Objects From The Magdalenian Site Ćmielów 95 "Mały Gawroniec"
    Kamienne przedmioty miseczkowate ze stanowiska kultury magdaleńskiej Ćmielów 95 „Mały Gawroniec”
    Autorzy:
    Paczkowski, Michał
    Przeździecki, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2048960.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-20
    Wydawca:
    Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie
    Tematy:
    zabytki kamienne
    lampki
    kultura magdaleńska
    późny paleolit
    stanowisko archeologiczne Ćmielów 95
    stone artefacts
    lamps
    Magdalenian culture
    Late Palaeolithic
    archaeological site Ćmielów 95
    Opis:
    The aim of the article is to present the preliminary results of the analysis of a group of stone artefacts with a bowl-like shape discovered at the archaeological site of the Magdalenian culture Ćmielów 95 "Mały Gawroniec". The research included a study of morphological features and macroscopic characteristics of the traces on the objects’ surface. The data obtained in this way, supported, among others, by analogy, provided the basis for their identification as presumable fragments of lamps. However, the authors point out a series of doubts related to the adoption of such functional attribution of the analysed artefacts. They are mainly due to their poor state of preservation and the complex nature of the observed thermogenic changes.
    Liczne występowanie zabytków kamiennych (z tzw. skał niekrzemionkowych) jest charakterystyczną cechą stanowisk kultury magdaleńskiej. Są to zarówno formy będące efektem celowych modyfikacji, jak i przedmioty o „naturalnym” charakterze, nie noszące śladów intencjonalnej obróbki, związane jednak bezpośrednio z realizowanymi na stanowisku aktywnościami. Szczególne miejsce w zestawie zabytków ze skał niekrzemionkowych zajmują przedmioty o miseczkowatym kształcie. W literaturze część z nich jest interpretowana jako lampki na paliwo tłuszczowe. Znane są one z wielu stanowisk kultury magdaleńskiej, zarówno z zachodniej jak i środkowej Europy, w tym z Polski. Odkryte w 2004 roku stanowisko 95 w Ćmielowie, pow. ostrowiecki, woj. świętokrzyskie, zlokalizowane jest na wschodnim skraju opatowsko-sandomierskiego płata lessowego. „Mały Gawroniec” to lokalna nazwa wzgórza o stromych zboczach i charakterystycznej formie cypla, od północy i północnego-zachodu podciętego przez głębokie wąwozy, od południa zaś przez dolinę rzeki Przepaść (Ryc. 1). Łącznie na stanowisku zarejestrowano 1028 zabytków ze skał niekrzemionkowych, głównie różnej wielkości płyt piaskowca oraz okruchów chalcedonitu, który w formie stosunkowo dużych konkrecji pozyskiwany był zapewne w okolicach Drygulca, położonego ok. 3,5 km, od Ćmielowa. Inne typy skał (szary łupek, kreda oraz wapień) reprezentowane są przez pojedyncze znaleziska. Z perspektywy archeologicznej dominującą grupą są „naturalne” fragmenty skał bez wyraźnych cech intencjonalnej obróbki mechanicznej (ang. non-utilised objects), choć niewątpliwie związane z funkcjonowaniem obozowiska. Przeważnie występują one w postaci średniej wielkości płytek piaskowca lub wielościennych, ostrokrawędzistych okruchów chalcedonitu. Niektóre z nich mają różnego rodzaju ślady zmian termogenicznych (okopcenia, zmiany barwy, spękania), co sugeruje, że mogły być wykorzystywane np. jako elementy konstrukcji palenisk lub tzw. cooking stones. Ostatnia interpretacja znajduje potwierdzenie w wynikach analiz fizykochemicznych dwóch fragmentów przedmiotów chalcedonitowych. Druga grupa (ang. utilised objects) reprezentowana jest zaledwie przez kilka, ale za to efektownych znalezisk: sześć tzw. plaquettes, dwa dyskoidalne zabytki w typie tzw. rondelles oraz drobny wrzecionowaty przedmiot z szarego łupku z serią nacięć i żłobień na powierzchni. W inwentarzu zabytków kamiennych ze stanowiska Ćmielów 95 wydzielono łącznie siedem obiektów miseczkowatych lub z miseczkowatymi zagłębieniami. Podstaw dla takiej identyfikacji dostarczyły wyniki badań morfologicznych oraz porównawczych, głównie opartych na danych z literatury, a także zestaw specyficznych śladów termogenicznych. Z tego też względu w procesie charakterystyki tej grupy znalezisk z Ćmielowa zdecydowano się określać je mianem przedmiotów miseczkowatych, a pojęcie „lampki” celowo stosowane jest w cudzysłowie, jako podkreślenie ostatecznie nierozstrzygniętych wątpliwości autorów. Pięć tych przedmiotów wykonanych jest z piaskowca, dwa z chalcedonitu. W artykule skoncentrowano się na omówieniu grupy zabytków z piaskowca (Ryc. 2, 5:2). Ważnym elementem łączącym te obiekty jest także sposób ich wykonania, polegający na wykorzystaniu fragmentów skał o naturalnie miseczkowatym kształcie, stanowiących praktycznie gotowe „naczynia”, nie wymagające specjalnych modyfikacji. Kluczowym argumentem przesądzającym, że mamy do czynienia z lampką, nie jest miseczkowaty kształt obiektu, ale występowanie na jego powierzchni specyficznych śladów termogenicznych – okopceń, zwęglonej przywry lub czerwonawych przebarwień. Ślady przekształceń termicznych stwierdzono w odniesieniu do wszystkich przedmiotów miseczkowatych odkrytych na „Małym Gawrońcu”. Przejawiają się one w zmianie pierwotnej barwy skał użytych do ich produkcji na ciemnoczerwoną lub wręcz brązową (Ryc. 3). Według klasycznego podziału, zaproponowanego jeszcze w latach 80. XX wieku, wyróżnia się trzy typy lampek: z obiegiem otwartym, z obiegiem zamkniętym oraz z obiegiem zamkniętym i z wyodrębnionym uchwytem (Ryc. 4). W wypadku opisywanej grupy zabytków z Ćmielowa dysponujemy stosunkowo niewielkimi fragmentami, niemniej wydają się one wystarczające dla przyporządkowania dwóch obiektów (Ryc. 2:3.4) do pierwszej, zaś trzech zabytków (Ryc. 2:1.2.5) do drugiej z tych kategorii. Jeden z zabytków (Ryc. 2:1, 5:2) ma trzy symetrycznie rozmieszczone zagłębienia, analogiczne do odnotowanych na jednej z lampek z jaskini Pekárna, gdzie na krawędzi wykonanego z piaskowca przedmiotu znajdują się dwa ślady interpretowane jako negatywy odbić, które mogą być rodzajem ornamentu. Kamienne lampki na paliwo tłuszczowe znane są z całego obszaru kultury magdaleńskiej. Najwięcej pochodzi z zachodniej Europy, przede wszystkim z południowo-zachodniej Francji. We wschodniej prowincji magdalenienu rejestrowane są one zdecydowanie rzadziej. Do niedawna znane były tylko z Czech – Hostim (Ryc. 5:5a–c) – i Moraw – jaskinie Pekárna (Ryc. 5:4a.b) i Býčí Skála (Ryc. 5:1) oraz Kolíbky. Ostatnio ich lista poszerzyła się o kilka nowych znalezisk z Polski. Lampki lub ich fragmenty odkryto na stanowiskach Dzierżysław 35 (Ryc. 5:3) oraz Wilczyce 10. Najczęściej wykonywane były one z wapienia lub piaskowca, ale znane są także przykłady lampek z innych surowców, np. łupku, szarogłazu czy konkrecji żelazistych. Znalezione w Ćmielowie „lampki” z piaskowca o laminowanej strukturze mieszczą się w standardzie surowcowym podobnych wyrobów magdaleńskich.
    Źródło:
    Wiadomości Archeologiczne; 2021, LXXII, 72; 171-178
    0043-5082
    Pojawia się w:
    Wiadomości Archeologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-2 z 2

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies