- Tytuł:
-
Przestrzeń symboliczna na dawnych mapach Śląska (XVI-XVIII w.)
Symbolic Space on Early Maps of Silesia - Autorzy:
- Bogacz, T.
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/204151.pdf
- Data publikacji:
- 2012
- Wydawca:
- Polskie Towarzystwo Geograficzne
- Tematy:
-
historia kartografii
kartografia regionalna
kulturowe aspekty mapy
przestrzeń symboliczna
Śląsk
history of cartography
regional cartography
cultural aspects of maps
symbolic space
Silesia - Opis:
-
W artykule podjęto próbę przybliżenia związków kartografii z kulturą na przykładzie map Śląska powstałych w dobie nowożytnej (XVI-XVIII w.). Pokazano, jak świadomość regionalna mieszkańców, kształtująca się w tym okresie pod wpływem silnych bodźców społecznych (ideowych, gospodarczych, kulturowych), zaznaczyła się symbolicznie w ówczesnych zapisach przestrzeni regionu - na planach miast i mapach całego obszaru poprzez między innymi łączenie informacji topograficznej z przesłaniem ideowym. Przedstawione przykłady różnych form realizacji społecznych potrzeb wskazały na udział kartografów Śląska w tworzeniu jego wizerunku jako krainy geograficzno-historycznej ze swoją terytorialną specyfiką, ale i silnej dzielnicy administracyjnej, mającej bogate tradycje kulturowe, mocne podstawy ekonomiczne i ogromny potencjał ludzki, także w wymiarze intelektualnym, naukowym.
Symbolic space is usually associated with cultural and spiritual content which is reflected in the record or spatial landscape. The cultural and spiritual content includes caring for the past and tradition, strengthening or building identification with the region, creating its local uniqueness, searching for and discovering cultural identity. Symbolic space with internal semantic and axiological code has found a place also in European regional cartography, beginning from the earliest maps. It was present in an especially interesting way on maps of historical-geographical regions, which were shaped in a natural process of development. Their inhabitants, having a high level of regional consciousness and considerable cultural achievements felt a need to illustrate them in a spatial way. One of such regions was Silesia (Śląsk). The article shows, using 16th to 18th century maps of Silesia, various examples of how this particular need of marking cultural individuality was realized. They have been referred to entries which constitute the content layout. The first entry shows the Silesians' educational and intellectual ambitions using as an example information about the first school. The information was given on M. Helwig's map and corrected on the first economic map of Silesia by K.F. Hentschel. Next, social needs have been shown: cultural identification with the region, memory of spiritual and material values, pride on executing the law (with the examples of Głogów and Wrocław) and the emergence of legends about places, which were becoming emblematic for local community (Scholtz's garden in Wrocław). Instances of political re-sentiments, connected to changes in Silesia's borders (the świebodzińska enclave on J.J. Lidl's map) appearing on the maps have also been mentioned. Presented examples have also allowed to signal a wider problem worth research - the influence of spatial conditioning on the form and content of early cartographic activity as a part of cultural heritage. - Źródło:
-
Polski Przegląd Kartograficzny; 2012, T. 44, nr 3, 3; 239-248
0324-8321 - Pojawia się w:
- Polski Przegląd Kartograficzny
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł