Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "krytyczny realizm" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 22
Tytuł:
O kulturze i sprawczości w ujęciu morfogenetycznym
A morphogenetic approach to culture and agency
Autorzy:
Mrozowicki, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1856785.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Narodowe Centrum Kultury
Tematy:
margaret s. archer
krytyczny realizm
kultura
sprawczość
morfogeneza
critical realism
culture
agency
morphogenesis
Źródło:
Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka; 2019, 106, 3; 169-176
1230-4808
Pojawia się w:
Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Co to znaczy być krytycznym realistą? Dwie różne odpowiedzi: Nicolai Hartmann i Richard Hӧnigswald
What Does It Mean to Be a Critical Realist? Two Different Answers: Nicolai Hartmann’s and Richard Hӧnigswald’s
Autorzy:
Alechnowicz-Skrzypek, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29519193.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Nicolai Hartmann
Richard Hӧnigswald
neokantyzm
krytyczny realizm
neo-Kantianism
critical realism
Opis:
Celem artykułu jest porównanie ze sobą dwóch niespecyficznych neokantystów uznawanych za reprezentantów realizmu krytycznego. Nicolai Hartmann - jako zwolennik szkoły marburskiej - był najpierw idealistą, a następnie stał się krytycznym realistą. Richard Hӧnigswald - jako uczeń Aloisa Riehla - od początku zajmował stanowisko realizmu krytycznego. Istnieje wiele podobieństw w rozumieniu pojęcia realizmu przez Hartmanna i Hӧnigswalda. Można też wskazać na kilka różnic, które dotyczą przede wszystkim kwestii rzeczy samej w sobie. Najważniejszą z nich jest sposób, w jaki obaj rozwiązują problem danych empirycznych będących podstawą umysłowej reprezentacji przedmiotu. Ukazanie podejścia Hartmanna i Hӧnigswalda do tego problemu pozwala zrozumieć, dlaczego obaj uważani są za niespecyficznych neokantystów.
Iwona Alechnowicz-Skrzypek’s aim in this paper is to compare the two non-specific Neo Kantians, admittedly both representing critical realism. Nicolai Hartmann, a follower of the Marburg School, was an idealist before becoming a critical realist, while Richard Hӧnigswald, a student of Alois Riehl, held on to the position of critical realism from the beginning of his philosophical career. There are many similarities between Hartmann and Hӧnigswald in terms of their understanding of the concept of realism. There are also several differences, which mostly relate to how they addressed the question of the thing-in-itself. The most important difference concerns their solution of the problem of empirical data as a basis for the mental representation of objects. A comparison of Hartmann’s and Hӧnigswald’s approaches to this problem helps us to understand why both are considered non-specific neo-Kantians.
Źródło:
Folia Philosophica; 2022, 48; 1-13
1231-0913
2353-9445
Pojawia się w:
Folia Philosophica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metodologia teorii ugruntowanej a teoria Margaret S. Archer
Autorzy:
Bukalska, Izabela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/462049.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
realizm krytyczny
refleksyjność
metodologia teorii ugruntowanej
kondycja mniejszościowa
Opis:
W artykule postawiono pytanie o możliwość wykorzystania teorii Margaret S. Archer w procesie generowania teorii ugruntowanej. Szczególnie interesuje mnie możliwość przyjęcia założeń krytycznego realizmu (zakładającego m.in. istnienie obiektywnej rzeczywistości i możliwości jej poznania) i koncepcji człowieka zawartej w pismach brytyjskiej socjolog. Zalecenia ograniczenia prekonceptualizacji, które leży u podstaw metodologii zdaje się wykluczać taką możliwość. Jednak prace tzw. teoretyków ugruntowanych drugiej generacji pisane sa już z pełną świadomością istnienia podobnych założeń, przynajmniej na poziomie ontologicznym i epistemologicznym. Wspomniane prace zmierzają jednak w stronę konstruktywizmu i postmodernizmu. Założenia na wybranych poziomach możemy również zidentyfikować u teoretyków ugruntowanych pierwszej generacji - Starussa i Glasera. Pierwszy z nich, ukierunkowany przez interakcjonizm symboliczny jest bardziej podatny na tendencje postmodernistyczne (zdaniem A. Clarke'a), drugi pozostaje na stanowisku realizmu, wierząc w istnienie obiektywnego świata i możliwości jego poznania. Rozważania na temat wykorzystania koncepcji refleksyjności M.S. Archer zilustruję przykładem własnych badań prowadzonych zgodnie z metodologią teorii ugruntowanej wśród liderów organizacji węgierskich mniejszości narodowych. W efekcie analizy powstała tzw. koncepcja kondycji mniejszościowej, będąca ukształtowaną przez warunki sytuacyjne tendencją do działania w okreslony sposób, zaobserwowaną właśnie u członków wspólnot mniejszościowych. Jednak uporządkowana analiza brytyjskiej socjolog pokazała, które elementy kondycji mniejszościowej nie były doprecyzowane i jakie pytania nie zostały zadane. Taka konfrontacja potrzebna jest przede wszystkim na etapie tzw. powrotu do biblioteki. Jest z pewnością pouczająca i uwrazliwiająca, należy wystrzegać się przy tym oczywiście nadmiernego sugerowania się gotową teorią, podtrzymując rekomendowany przez Straussa i Glasera "kontekst odrycia".
Źródło:
Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne; 2015, 10; 100-104
2299-2367
Pojawia się w:
Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Początki, założenia i perspektywy socjologii relacyjnej
Autorzy:
Mazan, Teresa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1367381.pdf
Data publikacji:
2018-11-26
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
socjologia relacyjna
realizm krytyczny
realizm personalistyczny
Margaret Archer
Pierpaolo Donati
Opis:
Artykuł przedstawia koncepcję relacji społecznej w ujęciu CRSS (Critical Realist Relational Sociology) w kontekście genezy socjologii relacyjnej oraz konfliktu paradygmatycznego pomiędzy jej pierwszym ujęciem a aktualnym osadzeniem w perspektywie realizmu krytycznego.
Źródło:
Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne; 2017, 19, 2; 11-16
2299-2367
Pojawia się w:
Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przekonania towarzyszące, ideologia i nauka
Background Beliefs, Ideology, and Science
Autorzy:
van der Meer, Jitse M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553249.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
chrześcijaństwo
teizm
naturalizm
empiryzm
krytyczny realizm
relatywizm
założenie uszczegóławiające
Christianity
theism
naturalism
empiricism
critical realism
relativism
specifying assumption
Opis:
Powszechny stał się pogląd, że nie tylko fakty, ale i osobiste oraz wspólne przekonania stanowią element wiedzy naukowej. Rodzi to dwa ważne pytania. Jak ludzie mający bardzo odmienne systemy przekonań mogą wspólnie uprawiać naukę? Czy wiedzy naukowej można ufać, skoro jest kształtowana i niekiedy zniekształcana przez przekonania funkcjonujące na zapleczu nauki? Zacznę od wskazania, że uczeni, którzy wierzą w istnienie rzeczywistości niezależnej od umysłu, mają moralny obowiązek przeciwstawiania się zniekształcaniu ich wiedzy o zjawiskach przyrodniczych. Następnie wyjaśniam, dlaczego przekonania towarzyszące są konieczne do formułowania teorii w nauce. Argumentuję, że przekonania towarzyszące niekoniecznie zniekształcają wiedzę naukową, ponieważ Bóg stworzył obiektywnie istniejącą rzeczywistość, która opiera się zniekształceniu. Gdy dochodzi do zniekształceń, nauka dysponuje standardowymi sposobami ich wykrywania. Sposoby te to między innymi zbieżność wzajemnie niezależnych linii danych empirycznych prowadzących do tego samego wyjaśnienia, możliwość odłączenia przekonań towarzyszących od wyjaśnień naukowych oraz autodestrukcyjność przekonań towarzyszących prowadzących do dogmatyzmu. Później pokazuję, że w swojej pracy naukowcy w istocie przeciwstawiają się własnym przekonaniom towarzyszącym. Zgodnie z moim wnioskiem przekonania towarzyszące naukowców nie dyktują treści wiedzy naukowej, zaś ludzie mający odmienne systemy przekonań, w tym chrześcijanie, mogą wspólnie prowadzić badania naukowe. Nie opowiadam się jednak za powrotem do chrześcijańskiej formy neopozytywizmu, ponieważ w pełni biorę pod uwagę to, czego dowiedzieliśmy się przez ostatnie kilkadziesiąt lat o tym, w jakim stopniu nauka osadzona jest w kontekście społeczno-kulturowym.
The notion that not only facts but also personal and communal beliefs contribute to scientific knowledge has become commonplace. It raises two important questions. How can people with very different belief systems work together in science? Can scientific knowledge be trusted if it is shaped and sometimes distorted by beliefs operating in the background of science? I begin by pointing out that scholars who believe in the existence of a mind-independent reality have the moral calling to oppose distortion in their understanding of natural phenomena. I then explain why background beliefs are required for the construction of theories in science. I argue that background beliefs do not necessarily distort scientific knowledge because God created an objectively existing reality that resists distortion. When distortion occurs, science has standard ways of detecting that distortion. These include convergence of mutually independent lines of evidence on the same explanation, the possibility to disconnect background beliefs from scientific explanation, and the self-destruction of background beliefs that assume a dogmatic function. Next I show that in their work scientists, in fact, do sometimes oppose their personal background beliefs. The conclusion is that the background beliefs of scientists do not dictate the content of scientific knowledge, and that people with different belief systems, including Christians, can work together in scientific research. This is not to suggest a return to a Christian form of neopositivism because it fully incorporates what has been learned over the last decades about the extent to which science is embedded in a sociocultural context.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2016, 13; 153-194
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przyczynowość w nauce o stosunkach międzynarodowych
Causality in International Relations
Autorzy:
Gałganek, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/615842.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
causality
International Relations
neopositivism
critical realism
reflectivism
pragmatism
przyczynowość
nauka o stosunkach międzynarodowych
neopozytywizm
krytyczny realizm
refleksywizm
pragmatyzm
Opis:
The aim of the article is an introduction to the understanding of causality in the International Relations. Different conceptualizations of causality determine different approaches to research and knowledge. The article discusses four different ways of understanding the causality inspired by certain philosophies of science: neo-positivism, critical realism, reflectivism and pragmatism. Author selected the philosophies of science that created categories to be helpful to explain and discuss issue relevant to the study of international relations and are present in the works of scholars of International Relations. Consciousness of the importance of the problem causality and the different ways of understanding its can serve as an inspiration for polish researchers of international relations.
Artykuł przedstawia konceptualizacje przyczynowości w nauce o stosunkach międzynarodowych. Autor objaśnia jak różne sposoby rozumienia przyczynowości decydują o odmiennym podejściu do prowadzenia badań i wiedzy. W artykule omówiono sposoby rozumienia przyczynowości inspirowane wybranymi filozofiami nauki: neopozytywizmem, krytycznym realizmem, refleksywizmem i pragmatyzmem. Wybrano filozofie, które wytworzyły kategorie pomocne do objaśnienia dyskusji i problemów istotnych dla nauki o stosunkach międzynarodowych i są obecne w pracach badaczy stosunków międzynarodowych, a także w istotny sposób różnią się między sobą. Świadomość znaczenia problemu przyczynowości i odmiennych sposobów jej rozumienia może stanowić wskazówkę dla polskich badaczy stosunków międzynarodowych.
Źródło:
Przegląd Politologiczny; 2016, 4; 37-58
1426-8876
Pojawia się w:
Przegląd Politologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Status prawdziwościowy narracji – perspektywa socjologii (religii), realizmu krytycznego i fenomenologii
The truth status of a narrative – the perspective of sociology (of religion), critical realism and phenomenology
Autorzy:
Królikowska, Anna M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31339379.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
narrative
critical realism
phenomenology
truth
narracja
realizm krytyczny
fenomenologia
prawda
Opis:
Przedmiotem badania prezentowanego w artykule jest narracja jako kategoria socjologiczna, zaś celem teoretyczna refleksja nad możliwością ujęcia jej w sposób inny niż w deontologizującej perspektywie postmodernistycznej, który pozwoliłby oceniać status prawdziwościowy narracji obecnych w życiu społecznym. Jako metodę proponuje się rozpatrywanie narracji w świetle realizmu krytycznego. Choć teoria ta dostarcza uzasadnienia i kryteriów sprawdzianu referencji do rzeczywistości, pojawia się też wniosek związany z postawą badacza, który powinien unikać destruującego podejścia do historycznie wytworzonych, kulturowych i sensotwórczych narracji i w tych sytuacjach raczej wybierać perspektywę fenomenologiczną.
The subject of the research presented in this article is the narrative as a sociological category, and the aim of this work is to provide a theoretical reflection on the possibility of approaching narratives in a way different from the deontologizing postmodern perspective, which would allow for assessing the truth status of narratives present in social life. As a method, it is proposed to consider narratives in the light of critical realism. Though this theory provides justification and criteria for testing references to reality, there is also a conclusion related to the attitude of the researcher who should avoid a destructive approach to historically produced, cultural and sense-creating narratives and in these situations rather choose a phenomenological perspective.
Źródło:
Teologia i moralność; 2023, 18, 2 (34); 215-228
1898-2964
2450-4602
Pojawia się w:
Teologia i moralność
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozoficzna interpretacja integralnej pedagogiki przedszkolnej bł. Edmunda Bojanowskiego
Philosophical Interpretation of the Integral Nursery Pedagogy of the Blessed Edmund Bojanowski
Autorzy:
Sztaba, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1811009.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
wychowanie
filozofia chrześcijańska
teologia katolicka
krytyczny realizm
idealizm
pedagogika przedszkolna
education
Christian philosophy
Catholic theology
critical realism
idealism
nursery pedagogy
Opis:
Nie jest możliwe „uprawianie” i rozumienie pedagogiki oraz myśli pedagogicznej bez ich odniesień do metapedagogicznych założeń, szczególnie w obszarze filozofii rozumianej jako najbardziej pierwotna refleksja nad rzeczywistością, tzn. tym, co jest. Od początku filozoficznego myślenia widoczne są dwie przeciwstawne tradycje filozoficzne: realizm i idealizm. Mają one odmienną ontologię, epistemologię, antropologię i aksjologię, które stanowią założenia (fundament) konkretnej pedagogiki oraz myśli i działania pedagogicznego. Prezentowany artykuł w sposób szkicowy ukazuje realistyczne założenia integralnej pedagogiki przedszkolnej bł. Edmunda Bojanowskiego, dzięki którym jest ona adekwatna (zgodna z rzeczywistością) i otwarta na wciąż zmieniające się czasy i wyzwania, przy równoczesnej zdolności zachowania swojej tożsamości.
It is not possible “going in for” and understanding pedagogy and the pedagogical thought without their references to the meta-pedagogical assumptions, especially in the field of philosophy understood as the most primordial reflection on the reality, i.e. what is. Since the beginning of the philosophical thought, the two opposing philosophical traditions have been seen: realism and idealism. They have different ontology, epistemology, anthropology and axiology, which determine the assumptions (basis) of the specific pedagogy as well as thought and pedagogical action. The presented article shows in the sketchy way, the realistic assumptions of the integral nursery pedagogy of the blessed Edmund Bojanowski, thanks to them it is adequate (corresponding with the facts) and open to still changing times and challenges, at the same time with the ability of preserving its identity.
Źródło:
Roczniki Pedagogiczne; 2017, 9(45), Numer specjalny; 51-66
2080-850X
Pojawia się w:
Roczniki Pedagogiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krótka historia realizmu krytycznego i socjologii podmiotowości w Polsce
A short history of critical realism and the sociology of subjectivity in Poland
Autorzy:
Woś, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28873619.pdf
Data publikacji:
2023-06-30
Wydawca:
Towarzystwo Wiedzy Powszechnej w Szczecinie
Tematy:
realizm krytyczny
M.S. Archer
R. Bhaskar
K. Wielecki
critical realism
Opis:
Cel, który stawiany jest przed nauką, dotyczy prawdy m.in. o rzeczywistości otaczającej człowieka. Rozwijany od lat siedemdziesiątych XX wieku realizm krytyczny, będący jednym z programów filozofii nauki, postuluje przedstawianie świata takim jakim jest, kładąc akcent w naukach społecznych na badanie związków, jakie zachodzą pomiędzy działaniem człowieka a strukturami społecznymi. Niniejszy artykuł w pierwszej części przedstawia dorobek dwóch głównych postaci współczesnego realizmu krytycznego, ważnych dla socjologii światowej, tj. Margaret S. Archer i Roya Bhaskara, ukazuje ich poglądy, które wywarły wpływ na niektórych polskich naukowców sprzeciwiających się nie tylko pozytywizmowi i humeowskiej inspiracji, ale także postmodernistycznej i interpretatywnej wersji humanistyki. Druga część artykułu nawiązuje do poglądów polskich naukowców rozwijających realizm krytyczny na gruncie socjologii i charakteryzuje działalność naukową dwóch ośrodków akademickich w Polsce propagujących ów nurt.
The goal that is set before science concerns the truth, a. o. about the reality surrounding man. Developed since the 1970s, critical realism, which is one of the programs of the philosophy of science, postulates presenting the world as it is, putting emphasis in social sciences on the study of the relationships between human activity and social structures. This article in the first part characterizes the achievements of two major figures of contemporary critical realism, important for world of sociology, i.e. Margaret S. Archer and Roya Bhaskara, focusing on their views that influenced some Polish scientists who opposed not only positivism and ‘ian inspiration, but also a postmodern and interpretive version of the humanities. The second part of the article relates to Polish scientists developing critical realism in the field of sociology and characterizes the scientific activity of two academic centers in Poland that promote this trend.
Źródło:
Polish Journal of Critical Realism; 2023, 1, 1; 99-124
2956-7750
2956-7769
Pojawia się w:
Polish Journal of Critical Realism
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wprowadzenie do twórczości profesor Margaret S. Archer
Autorzy:
Leonarska, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/461866.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
filozofia nauk społecznych
Margaret Archer
morfogeneza
realizm krytyczny
sprawstwo
teoria społeczna
Opis:
Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie polskiemu czytelnikowi twórczości Margaret S. Archer, współczesnej brytyjskiej socjolog, teoretyk społeczeństwa, przedstawicielki krytycznego realizmu społecznego i analitycznego dualizmu. W artykule dokonano przeglądu najważniejszych dzieł M.S. Archer, w których wypracowała ona całościową i spójną teorię społeczną. Jej badania dotyczą zasadniczo problemów struktury i sprawstwa, morfogenezy i morfostazy, zmiany społecznej, a także refleksyjności i konwersacji wewnętrznej. M.S. Archer sprzeciwia się w swojej pracy redukcjonistycznym, czyli konflacyjnym podejściom w naukach społecznych. Jej koncepcje stanowią istotny wkład do współczesnej teorii społecznej i wchodzą w dialog z koncepcjami takich socjologów, jak: Anthony Giddens, Pierre Bourdieu czy Ulrich Beck.
Źródło:
Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne; 2015, 10; 9-15
2299-2367
Pojawia się w:
Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transcendencja w ujęciu Margaret S. Archer
Autorzy:
Wysocki, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/461806.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
transcendencja
M.S. Archer
realizm krytyczny
Bóg
koncepcje człowieka
doświadczenie religijne
Opis:
Podstawowym celem artykułu jest przedstawienie koncepcji transcendencji opisanej przez M.S. Archer i innych współautorów w książce Transcendence. Critical realism and God. W swych wyjaśnieniach starają się oni usunąć pewną asymetrię, która funkcjonuje w naukach społecznych przez ostatnie dwa wieki, a która przyznaje szczególną preferencję dla światopoglądu ateistycznego w badaniach naukowych, uznając go za obiektywny. M.S. Archer i współautorzy, opierając się na podejściu realistycznym, a zwłaszcza realizmie krytycznym, rozwiniętym przez Roya Bhaskara, wykazują nieuprawniony charakter takich założeń. Starają się się oni przywrócić zagadnienie Boga w racjonalnej debacie i dyskusji. Jak to zostało pokazane przez M.S. Archer założenia te wynikają z dwóch dominujących w naukach społęcznych koncepcji człowieka, dwóch redukcjonizmów, które usunęły Boga z rzeczywistości w ogóle. W swym wywodzie M.S. Archer korzyta z doświadczenia religijnego dwóch wielkich kontemplatyków Zachodu: św. Jana od Krzyża i św. Teresy od Jezusa. Dzięki temu studium pokazuje ona realną możliwość analizy naukowej doświadczenia religijnego, zwracając również uwagę na zastosowanie odpowiedniej metodologii dostosowanej do badanego zagadnienia.
Źródło:
Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne; 2015, 10; 130-153
2299-2367
Pojawia się w:
Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cztery fale redefinicji normatywnej. Szkice do pejzażu totalitaryzmu hybrydowego
Four waves of normative redefinition. Sketches to the landscape of hybrid totalitarianism
Autorzy:
Urbanik, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28869378.pdf
Data publikacji:
2023-06-30
Wydawca:
Towarzystwo Wiedzy Powszechnej w Szczecinie
Tematy:
realizm krytyczny
totalitaryzm hybrydowy
nauki społeczne
critical realism
hybrid totalitarianism
social science
Opis:
Niniejszy tekst odnosi się do złożonej problematyki redefinicji normatywnej, ideologii totalnej oraz totalitaryzmu. Głównym celem Autora była identyfikacja i wstępna eksplikacja procesu stawania się i rozwoju ideologii totalnej jako istoty współczesnego totalitaryzmu hybrydowego. Autor skupił się na dwóch wątkach analitycznych, tj. na etapach redefinicji normatywnej, która stawała się osią tworzenia nowej ideologii.
This article addresses the complex issue of normative redefinition, total ideology and totalitarianism. The main goal of the Author was to identify and preliminary explication of the process of becoming and development of total ideology as the essence of modern hybrid totalitarianism. The author focused on two analytical strands, i.e. on the stages of normative redefinition, which became the axis of the formation of a new ideology.
Źródło:
Polish Journal of Critical Realism; 2023, 1, 1; 71-87
2956-7750
2956-7769
Pojawia się w:
Polish Journal of Critical Realism
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krytyczny realizm Roya Bhaskara – Basic Critical Realism
Critical realism of Roy Bhaskar – Basic Critical Realism
Autorzy:
Stochmal, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29433304.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
fundamentalny krytyczny realizm
rozwarstwiona głębia ontologii
głębia epistemologii
metafizyka
krytyczno-realistyczne zgłębienie
społeczny realizm
Basic Critical Realism
stratified depth of ontology
the depth of epistemology
metaphysics
critical realist embrace
social realism
Opis:
Krytyczny realizm przyczynia się do rozwoju rzeczywistej wiedzy o społeczeństwie, przezwyciężając niedomagania wielu konkurencyjnych sposobów ujmowania rzeczywistości społecznej. Realistyczna filozofia nauki i nauk społecznych wprowadzona przez Roya Bhaskara daje impuls do postrzegania rzeczywistości społecznej w zupełnie odmienny sposób. Dorobek naukowy Bhaskara jest ogromny, jednak nie jest dostatecznie spopularyzowany wśród polskich czytelników. Głównym celem artykułu jest zaprezentowanie założeń krytycznego realizmu odnoszących się do pierwszego etapu rozwoju teorii, określanego mianem Basic Critical Realism. Publikacja prezentuje ważniejsze nawiązania do zagadnień ontologicznych, epistemologicznych oraz częściowo do wymiaru metafizyki. Artykuł kieruję do odbiorców zainteresowanych krytyczno-realistyczną wizją opisu rzeczywistości, reprezentujących różne dziedziny nauki i dyscypliny naukowe, pragnących wykorzystać ten intelektualny program w planowanych przedsięwzięciach badawczych.
Critical realism contributes to the development of actual knowledge of society by overcoming the shortcomings of many competing epistemological approaches to social reality. Realistic philosophy of science and social sciences stems from the work of British scientists, which have been for decades led by Roy Bhaskar. Bhaskar’s academic achievements are impressive, but remain largely unknown among Polish readers. The main aim of the article is to present the assumptions of critical realism relating to the first stage of theory development, known as Basic Critical Realism. The article presents more important references to ontological and epistemological issues and partly to the dimension of metaphysics. In the following series of the article, the description of Bhaskar’s work will be deepened and broadened, which increases our cognitive curiosity. The article is addressed to recipients interested in a critical and realistic vision of the description of reality, representing various fields of science and scientific disciplines, whose representatives wish to use this intellectual program in their planned research ventures.
Źródło:
Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne; 2023, 31, 1; 9-18
2299-2367
Pojawia się w:
Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Paradygmaty i teorie w naukach o człowieku. Pytania realisty krytycznego
Paradigms and theories in the human sciences. Questions of a critical realist
Autorzy:
Wielecki, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28868437.pdf
Data publikacji:
2023-06-30
Wydawca:
Towarzystwo Wiedzy Powszechnej w Szczecinie
Tematy:
realizm krytyczny
teoria
nauki społeczne
rozwarstwienie paradygmatyczne
critical realism
theory
social sciences
paradigmatic stratification
Opis:
Czy w naukach o człowieku, a w szczególności interesuje mnie tutaj socjologia, można mówić w ogóle o teorii? Czy to, co tu się uprawia pod tą nazwą, zasługuje na tak wymagające określenie? Przynajmniej gdy oceniać to z perspektywy logiki, epistemologii i metodologii nauk? Analiza głównych tradycji rozumienia teorii, zwłaszcza w należących do humanistyki naukach społecznych, jest tu podstawą próby porządkowania współczesnego chaosu w tej dziedzinie. Pytanie to jest tym bardziej istotne, iż – najłagodniej rzecz ujmując – możemy dziś mówić o poważnym rozwarstwieniu paradygmatycznym. Wydawałoby się, iż stan taki wymaga powrotu humanistyki, a w szczególności nauk społecznych do korzeni filozoficznych, aby raz jeszcze przemyśleć status ontyczny i epistemiczny przedmiotu badań tych nauk. Twierdzę bowiem, iż teorie w naukach nas tu interesujących, również te najmniej ogólne, a nawet zwykła praktyka badawcza o charakterze empirycznym, zawsze wymagają refleksji fundamentalnej: ontologicznej i epistemologicznej. W czasach rozwarstwienia paradygmatycznego – w szczególności. Kłopot jednak w tym, iż zwracając się w stronę filozofii, niekoniecznie uzyska się taką pomoc, jakiej nauki o człowieku mogłyby oczekiwać. Od filozofów najprędzej dowiedzieć się możemy, iż nauki humanistyczne, ze społecznymi włącznie, nie są wystarczająco dojrzałe, sformalizowane, ewentualnie skwantyfikowane, aby z przywileju nazywania teorią ich ogólne dywagacje mogły korzystać. Stawia to socjologię i nauki jej pokrewne w sytuacji pata. Jedyna droga teoretycznego ich umocnienia wiedzie przez filozofię. Nie można wszakże wyobrazić sobie innego mostu między nimi a królową nauk niż teorie społeczne właśnie. Ale most ten wydaje się być nieprzejezdny. A w każdym razie – przeprawa jest, podobno, nielegalna. Otóż nie wierzę w to. Myślę, iż humaniści, w tym socjolodzy, muszą – jak ongiś – być dobrze wykształceni w filozofii i w dialogu z filozofami szukać własnej osobliwości ontycznej i epistemologicznej. A stąd wyniknie – jak mniemam – koncept właściwej tym naukom teorii. Uzasadniam też przypuszczenie, iż rama poznawcza realizmu krytycznego może dawać sensowną perspektywę w tej sprawie naukom społecznym.
Is it possible to talk about theory in the human sciences, and in particular in sociology? Does what is grown here under this name deserve such a demanding term? At least when judged from the perspective of logic, epistemology and methodology of science? The analysis of the main traditions of understanding theory, especially in the social sciences belonging to the humanities, is the basis for an attempt to organize the contemporary chaos in this field. This question is even more important because – to put it mildly – we can talk about a serious paradigmatic stratification today. It would seem that such a state requires the humanities, and in particular the social sciences, to return to their philosophical roots in order to rethink the ontic and epistemic status of the subject of research in these sciences. I claim that the theories in the sciences of interest to us here, including the least general ones, and even ordinary research practice of an empirical nature, always require fundamental reflection: ontological and epistemological. In times of paradigmatic stratification – especially. The trouble, however, is that by turning to philosophy, you will not necessarily get the kind of help that the human sciences might expect. We can quickly learn from philosophers that the humanities, including the social sciences, are not sufficiently mature, formalized or quantified to allow their general digressions to benefit from the privilege of calling them a theory. This puts sociology and its related sciences in a stalemate. The only way to strengthen them theoretically is through philosophy. However, it is impossible to imagine any other bridge between them and the queen of sciences than social theories. But this bridge seems to be impassable. In any case, the crossing is supposedly illegal. Well, I don’t believe it. I think that humanists, including sociologists, must – as in the past – be well educated in philosophy and look for their own ontic and epistemological peculiarity in dialogue with philosophers. And from here will result – as I suppose – the concept of a theory proper to these sciences. I also justify the supposition that the cognitive framework of critical realism may provide a sensible perspective on this matter for the social sciences.
Źródło:
Polish Journal of Critical Realism; 2023, 1, 1; 51-70
2956-7750
2956-7769
Pojawia się w:
Polish Journal of Critical Realism
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Morfogeneza światów społecznych i paradygmatyczne możliwości antropologii wojtyliańskiej. Ujęcie Krzysztofa Wieleckiego
Morphogenesis of social worlds and paradigmatic possibilities of Wojtyla’s anthropology. The approach of Krzysztof Wielecki
Autorzy:
Wójtowicz, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28874334.pdf
Data publikacji:
2023-06-30
Wydawca:
Towarzystwo Wiedzy Powszechnej w Szczecinie
Tematy:
realizm krytyczny
antropologia filozoficzna
paradygmat
metateoria
podmiotowość
critical realism
philosophical anthropology
paradigm
metatheory
subjectivity
Opis:
Jak możliwa jest zaawansowana krytyka podstaw nauk społecznych, w szczególności podstaw socjologii z wykorzystaniem realizmu krytycznego i antropologii Karola Wojtyły równocześnie? Zadanie takie podejmuje Krzysztof Wielecki w badaniach warunków niekompletnej systematycznie jakiejkolwiek teorii socjologicznej działania społecznego. Jeśli teza wyjściowa o niekompletności teorii orzeka prawdziwie o losach statusu wartości logicznych teorii – prawdzie, fałszu, ewentualnie nonsensie – jej dowód z kręgu antropologii filozoficznej warto zobaczyć w świetle jakiejś metateorii, bo tylko jakieś stanowisko metateoretyczne może je uprawomocnić. Owszem, takim stanowiskiem jest w badaniach Krzysztofa Wieleckiego realizm krytyczny. Konfrontacja realizmu krytycznego jako paradygmatu, bo taki status mu nadaje Krzysztof Wielecki, z antropologią filozoficzną Karola Wojtyły odkrywa możliwości wzbogaconej krytyki podstaw współczesnej socjologii w ogólności.
How is an advanced critique of the foundations of the social sciences, in particular the foundations of sociology possible with the use of Karol Wojtyła’s philosophical anthropology and critical realism at the same time? Krzysztof Wielecki undertakes such a task in his research into the conditions of any systematically incomplete sociological theory of social action. If the initial thesis about the incompleteness of the theory truly determines the fate of the status of the logical values of the theory – truth, falsehood, or nonsense – its proof from the field of philosophical anthropology is worth seeing in the light of some metatheory, because only some metatheoretical position can validate it. Indeed, critical realism is such a position in Krzysztof Wielecki’s research. The confrontation of critical realism as a paradigm with Karol Wojtyła’s philosophical anthropology reveals the possibility of an enriched critique of the foundations of contemporary sociology in general.
Źródło:
Polish Journal of Critical Realism; 2023, 1, 1; 125-139
2956-7750
2956-7769
Pojawia się w:
Polish Journal of Critical Realism
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 22

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies