Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "krytycyzm" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-25 z 26
Tytuł:
Formy krytycyzmu w nowożytnej filozofii - Kartezjusz, Hume i Kant
Autorzy:
Drozdowicz, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2098203.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
krytycyzm kartezjański
krytycyzm humowski
krytycyzm kantowski
Opis:
Krytycyzm, który pojawił się w nowożytnej filozofii, w istotnym stopniu różnił się od swoich starożytnych i średniowiecznych odpowiedników. Celem rozważań jest prezentacja wskazanych w tytule form krytycyzmu Kartezjusza, Hume’a i Kanta, połączona z wykazaniem, że wszystkie one artykułowane były w opozycji do dwóch głównych teoretycznych adwersarzy, tj. dogmatyzmu oraz sceptycyzmu.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 1; 53-65
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kłopoty z polskością. Boy i Mickiewicz
Autorzy:
Zajas, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/638982.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
biografizm, demitologizacja, wielokulturowość, śledztwo literackie, francuski krytycyzm
Opis:
Troubles with the Polishness. Boy and MickiewiczTadeusz Boy Żeleński read Mickiewicz as if it were a complex depiction of Polish national soul’s meanders. Love for the motherland, patriotism and prophet’s mythology on the one hand, and concealment of facts, destroying historical documents and ordinary lies on the other. Boy’s criticism, developed on the basis of French rationalism, cuts this mishmash open, like a scalpel revealing areas affected with illness that need to be cured by enlightened reason. It would appear that these nearly a century old, perverse, and thus revelatory conclusions have become almost obsolete. Nothing could be further from the truth. In Poland they will never cease to be valid...
Źródło:
Wielogłos; 2015, 4(26)
2084-395X
Pojawia się w:
Wielogłos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antyszczepionkowcy – antysystemowcy? Krytyczna działalność Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Wiedzy o Szczepieniach STOP NOP
Autorzy:
Hoffmann, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/450777.pdf
Data publikacji:
2016-12-02
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny
Tematy:
polityka szczepionkowa
biopolityka
krytycyzm obywatelski
ruch antyszczepionkowy
Opis:
Zadaniem artykułu jest analiza działalności Stowarzyszenia STOPNOP, zmierzającego do eliminacji szczepionek z polskiej polityki zdrowotnej, jako jednego z przejawów zjawiska tzw. obywatelskiego krytycyzmu. Jest on rozumiany jako zestaw wielopłaszczyznowych i świadomych działań obywateli, które nakierowane są na wyrażanie sprzeciwu wobec instytucji państwa. Działalność Stowarzyszenia nie jest wymierzona w konkretny rząd – jest raczej szerokim protestem wobec teleologicznego fundamentu każdego demokratycznego państwa, jakim jest zapewnienie funkcjonowania zdrowej populacji. Antyszczepionkowcy optują za tzw. prawem do wyboru, czyli przesunięciem odpowiedzialności za zdrowie dzieci ze zbiorowego bytu politycznego, czyli państwa, na byt indywidualny, czyli obywatela. Postulują także konkretne działania, których konsekwencje oznaczałyby uczynienie z „krytycznych rodziców” podmiotu polityki zdrowotnej nakierowanej na sprawę szczepień. W tym sensie, Stowarzyszenie zmierza – w dalszej konsekwencji – do przebudowy relacji państwo – obywatel.
The main aim of the article below is to follow acticity of the Association STOP-NOP, which is focused on the elimination of vaccines from Polish health policy and is a protest against biopolitical competeneces of the state. The Association does not oppose a specific government – rather, is a broad social resistance against teleological fundament of every democratic country which is maintaining health population. Anti-vaccinal movements opt for the so called „right to choice”, that is, preserving parents’ – instead of public – responsibility to protect the health of their children. They also propose activities focused on making parents the main subject of health policy towards children’s health. In this sense, the Association tries – in consequence – to change relations between a citizen and the state.
Źródło:
Władza sądzenia; 2016, 10
2300-1690
Pojawia się w:
Władza sądzenia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawda społeczeństwa jako cel krytycznych badań wiedzy
The truth of society as the goal of critical research of knowledge
Autorzy:
Jabłoński, Arkadiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/413208.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
prawda
społeczeństwo
wiedza
krytycyzm
truth
society
knowledge
criticism
Opis:
W niniejszym artykule ukazać chcę formowanie się społeczeństwa wiedzy, jako efektu krytycznych badań nad wiedzą w celu dochodzenia do prawdy społeczeństwa w opozycji do odkrywania prawdy o społeczeństwie. Prawda społeczeństwa daje się ująć jako skutek diachronicznego podejścia do wiedzy i dialogicznego podejścia do krytycyzmu. Prawda o społeczeństwie opisywana jest jako efekt synchronicznego podejścia do wiedzy i monologicznego traktowania krytyki. Diachroniczne podejście do wiedzy skupia się na możliwości formułowania wiedzy o rzeczywistości, ale jest to wiedza traktowana jako omylna. Podejście do wiedzy jest natomiast synchroniczne ponieważ albo skupia się na wyznaczaniu niezmiennych autorytetów rozumu w opozycji do zmiennych źródeł niewiedzy w sferze społecznej, albo też skupia się na poznawczych źródłach twierdzeń o świecie, z których wyrastają wszelkie następne. Krytycyzm jest dialogiczny ponieważ skupia się na rozwoju nowych twierdzeń wiedzy dzięki krytycznemu poprawianiu zastępującemu dotychczasowe twierdzenia. Krytycyzm jest monologiczny, ponieważ jego zadaniem jest albo ukazanie, w jaki sposób niewiedza jest symptomem indywidualnych błędów w doborze źródeł wiedzy, albo czyni swoim celem uwolnienie nas od błędnego traktowania twierdzeń wiedzy jako odnoszących się do rzeczywistości poza-dyskursywnej.
In the presented article I want to show the formation of knowledge-based society as the result of critical research on knowledge, the purpose of which is the investigation of the truth of a society as opposed to discovering the truth about a society. The truth about a society is described as the outcome of a synchronic approach to knowledge and a monologic approach to criticism. The truth of society can be described as the result of a diachronic approach to knowledge and a dialogic approach to criticism. The diachronic approach to knowledge concentrates on the possibility of formulating the knowledge of reality, however, such knowledge is perceived as fallible. The approach to knowledge is synchronic either because it focuses on determining the unchanging intellectual authorities in contrast to the changing sources of ignorance within the social realm, or because it concentrates on epistemic sources of various assertions about the world, from which further such claims stem. The criticism is dialogic because it focuses on developing new knowledge claims through the critical revision replacing the previous ones. The criticism is monologic either because the its task is to show how ignorance is a symptom of an individual’s failure to recognize the sources of knowledge or because its purpose is to disabuse us of an erroneous view that knowledge claims may inform us about an extra-discursive reality.
Źródło:
Przegląd Socjologiczny; 2008, 57, 3; 101-120
0033-2356
Pojawia się w:
Przegląd Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O tym, jak dawna myśl może żyć współcześnie, czyli refleksje na kanwie Słownika krytyki utopii czasów Oświecenia
How an old thought can live on today – reflections on the Dictionary of criticism of the Enlightenment’s utopias
Autorzy:
Kuźmicz, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/621492.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
filozofia, krytycyzm, utopia, Oświecenie
philosophy, criticism, utopia, Enlightenment
Opis:
Today the importance of the Age of Enlightenment is undeniable. The cult of Reason and Nature not only contributed to the development of culture and science, but also to the development of the state, law and society. According to the Dictionnaire critique de l’utopie au temps des Lumières (Critical Dictionary of Utopia in the Age of Enligh- tenment), XVIII century utopian thought may carry influence in the present era. This monumental tome, published in Geneva in 2017, is written in French and has more than 1400 pages. It is the product of the joint-effort of more than 50 scholars from different countries, all gathered round the dictionary’s creator and editor, Professor Bronislav Baczko (1924–2016). In 2011, Baczko received the Balzan Prize for his studies on the works of J.J. Rousseau and Enlightenment. The dictionary is his crowning achievement and serves as a fitting tribute to his lifetime contribution to philosophy. It contains some 54 terms concerning the Enlightenment’s utopia, each having been the subject of critical analysis research. The issues addressed in the dictionary may be of interest if, not value, to specialist from a wide variety of disciplines including lawyers. In this latter respect the dictionary discusses such legal expressions as: the legislation, the law, the state, the police, crime and punishment, human rights and war and peace. The interdisciplinary nature of the dictionary is not its sole attribute. This is one of the latest studies on Utopia and the Age of Enlightenment, and the message Baczco’s delivers is both humanistic and universal.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2017, 16, 2; 229-243
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola etosu mieszczańskiego w badaniach naukowych. Krótki esej o rzetelności i uczciwości
Autorzy:
Żardecka, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/426745.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
honesty
straightforwardness
method
objectivism
criticism
uczciwość
rzetelność
metoda
obiektywizm
krytycyzm
Opis:
The paper is an attempt to show science as an huge intellectual enterprise, based on bourgeois virtues such as straightforwardness and honesty. These virtues are reflected in methodology of science, which insists on meticulous, conscientious compliance to scientific rules and on using exactly specified methods of investigation. Scientific knowledge is supposed to be objective and critical, which means that it is to tend (1) to eliminate all extracognitive factors, (2) to check up and prove repeatedly the grounds of scientific statements and to adhere to procedures of scrupulous analysis of scientific arguments.
Artykuł jest próbą ukazania nauki jako wielkiego przedsięwzięcia intelektualnego, u podstaw którego stoją mieszczańskie cnoty rzetelności i uczciwości. Znajdują one odzwierciedlenie w metodologii nauk, która kładzie akcent na skrupulatne przestrzeganie reguł naukowych i stosowanie ściśle określonych metod badawczych. Poznanie naukowe ma się cechować obiektywizmem oraz krytycyzmem, musi zatem (1) dążyć do wyeliminowania wszelkich czynników pozapoznawczych oraz (2) wielokrotnie sprawdzać zasadność wszelkich twierdzeń naukowych i skrupulatnie analizować naukowe dowody i argumentacje.
Źródło:
Logos i Ethos; 2019, 49, 1
0867-8308
Pojawia się w:
Logos i Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krytycyzm a polisemia, nieostrość i zależność kontekstowa
Critical Thinking, Polysemy, Vagueness and Context Sensitivity
Autorzy:
Odrowąż-Sypniewska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232781.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
context sensitivity
critical thinking
polysemy
vagueness
krytycyzm
nieostrość
polisemia
zależność kontekstowa
Opis:
W artykule zwracam uwagę na trudności jakie napotyka ktoś, kto chce wcielać w życie postulaty krytycyzmu dotyczące precyzji językowej. Zgodnie z tymi postulatami powinno się mówić jednoznacznie i precyzyjnie, a zatem unikać wyrażeń wieloznacznych, nieostrych i chwiejnych znaczeniowo. Jednakże postulaty te jest znacznie trudniej spełnić niż mogłoby się wydawać, bowiem istotne wątpliwości dotyczą samych zjawisk niejasności, nieostrości czy wieloznaczności. Wydaje się, że chcąc nauczyć innych unikania na przykład wypowiedzi wieloznacznych, powinniśmy dysponować adekwatną charakterystyką wieloznaczności i potrafić ją właściwie diagnozować. Tymczasem, sytuacja jest niesamowicie zagmatwana i w literaturze czy to filozoficznej, czy językoznawczej, nie ma jednej ustalonej definicji, czy choćby zgody co do tego, które wyrażenia są wieloznaczne. Nie ma także zgody co do tego, w jaki sposób charakteryzować polisemię i jak odróżniać ją np. od zależności kontekstowej. Wątpliwości budzi także charakterystyka nieostrości i właściwego klasyfikowania przypadków granicznych wyrażeń nieostrych. Nie ma natomiast wątpliwości, że większość wyrażeń języka naturalnego jest i nieostra, i zależna od kontekstu, i jednocześnie polisemiczna. Co więcej w wielu wypadkach te cechy wcale nie są defektami naszego języka, a wręcz usprawniają komunikację i umożliwiają nam szybkie przekazanie treści. Postulat unikania tego rodzaju wyrażeń jest po prostu nierealizowalny. Kierowanie się zasadami krytycyzmu pozwala jednak na łatwiejsze dostrzeżenie i unikanie wadliwości i uchybień wobec poprawności językowej w tych sytuacjach, gdy takie wadliwości utrudniają sprawną komunikację.
In the paper I draw attention to the difficulties faced by someone who wants to put into practice the demands of criticism regarding linguistic precision. According to these postulates, one should speak unambiguously and precisely, and therefore avoid expressions that are ambiguous, vague and unstable in meaning. However, these postulates are much more difficult to satisfy than one might think, since significant doubts surround the very phenomena of ambiguity, context-sensitivity or vagueness. It seems that in order to teach others to avoid, for example, ambiguous statements, we should have an adequate characterization of ambiguity and be able to diagnose it properly. Meanwhile, the situation is incredibly confusing, and in the literature, whether philosophical or linguistic, there is no single established definition, or even consensus as to which expressions are ambiguous. Significant doubts have been raised regarding the proper characteristic of different kinds of ambiguity, such as homonymy and polysemy. There is also no consensus on how to distinguish polysemy from contextual dependence. Also in doubt is the characterization of vagueness and the proper classification of borderline cases of vague expressions. On the other hand, there is no doubt that most natural language expressions are polysemous, vague and context-dependent at the same time. What’s more, in many cases, these features are not defects of our language at all, but actually improve communication and enable us to convey content quickly. The postulate to avoid such expressions completely is simply unfeasible. However, being guided by the principles of criticism allows one to more easily see and avoid defects of linguistic correctness in those situations in which such defects hinder efficient communication.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 2; 315-334
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia a polityka. Lekcje z Oakeshotta, Bradatana i Sokratesa
Philosophy and politics. Lessons from Oakeshott, Bradatan, and Socrates
Autorzy:
Kubok, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2231668.pdf
Data publikacji:
2022-09-29
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
filozofia
filozofia polityki
zetetycyzm
krytycyzm
metafilozofia
philosophy
political philosophy
zeteticism
criticism
metaphilosophy
Opis:
CEL NAUKOWY: Celem badań będzie przemyślenie na nowo relacji pomiędzy filozofią polityki a praktyką polityczną. Jako przesłanki w tych analizach zostaną wykorzystane poglądy Michaela Oakeshotta, Costicy Bradatana i Sokratesa. Można spróbować wskazać nowe kryterium odróżnienia tych dwóch obszarów, odwołując się częściowo do tradycji sceptycznej, akcentującej niedopowiedzenie i nieskrępowanie. PROBLEM i METODY BADAWCZE: Artykuł zawiera rozważania metafilozoficzne odnoszące się do obszaru filozofii polityki. Wykorzystane zostaną przede wszystkim metody filozoficzne stosowane na metapoziomie w stosunku do dociekań z zakresu filozofii polityki. PROCES WYWODU: Najpierw postaram się dookreślić frazę „filozofia polityki” i „filozofia polityczna”. W dalszej części wywodu przedstawię poglądy Oakeshotta i Bradatana dotyczące filozofii i polityki. Finalnie skontrastuję te ustalenia z wizerunkiem Sokratesa i ukażę pola synergii. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Analizy z zakresu metafilozofii, w odniesieniu przede wszystkim do filozofii polityki, pozwolą dookreślić sam status refleksji filozoficznej i ograniczenia związane z próbami podania wyczerpującej ich definicji. Na podstawie porównania tych koncepcji ujawniają się także inne metafilozoficzne problemy wynikające z wyzwań filozofii polityki. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Z przeprowadzonych badań wynika, że istnieje potrzeba głębszego przeanalizowania zagadnień metafilozoficznych w odniesieniu do filozofii polityki. Takie badania powinny pogłębić dociekania zarówno z zakresu filozofii, jak i nauk o polityce.
RESEARCH OBJECTIVE: The aim of the research is to rethink the relationship between political philosophy and political practice. The views of Michael Oakeshott, Costica Bradatan and Socrates will be used as premises in these analyses. A new criterion for distinguishing these two areas can be identified, partially referring to the tradition that emphasizes understatement and unrestrainedness. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The article contains metaphilosophical considerations related to the field of philosophy of politics. The primary methods used will be philosophical methods, applied at the meta level to inquiries in the field of political philosophy. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: First, I will try to define the phrases “philosophy of politics” and “political philosophy” in the Polish language.In the following part of the article, I will present the views of Oakeshott and Bradatan regarding philosophy and politics. Finally, I will contrast these findings with the image of Socrates and show the fields of synergy. RESEARCH RESULTS: These analyses in the field of metaphilosophy, in relation primarily to political philosophy, will allow us to define the very status of philosophical reflection and the limitations related to the attempts to provide an exhaustive definition. Based on a comparison of these concepts, other metaphilosophical problems arising from the challenges of political philosophy also emerge. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: The research shows a need for a deeper analysis of metaphilosophical issues concerning political philosophy. Such research should deepen research in both philosophy and political science.
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2022, 13, 45; 183-201
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka uwag o modelach zetetycznych w filozofii polityki: Voegelin - Strauss
Some Comments on Zetetic Models in the Philosophy of Politics
Autorzy:
Kubok, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1013620.pdf
Data publikacji:
2020-12-18
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
filozofia
filozofia polityki
zetetyzm
krytycyzm
matafilozofia
philosophy
philosophy of politics
zeteticism
criticism
metaphilosophy
Opis:
CEL NAUKOWY: Celem badań będzie ogólne skonfrontowanie ze sobą dwóch modeli zetetycznych w obszarze filozofii polityki. Interesować mnie będą poglądy Erica Voegelina i Leo Straussa i ich nawiązania do filozofii greckiej. W efekcie tych dociekań ukazane zostaną nie tylko możliwości wieloaspektowego rozumienia filozofii polityki w antydogmatycznym duchu zetetycznym, lecz także różnice w modelach zetetycznych na bazie refleksji z zakresu filozofii polityki. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Artykuł zawiera rozważania meta‑ filozoficzne odnoszące się do obszaru filozofii polityki. Wykorzystane zostaną przede wszystkim metody filozoficzne stosowane na metapoziomie w stosunku do dociekań z zakresu filozofii polityki. PROCES WYWODU: Najpierw postaram się dookreślić frazę „model zetetyczny” na podstawie fragmentów dzieł Platona, Arystotelesa i Sekstusa Empiryka. W dalszej części wywodu przedstawię model zetetyczny Voegelina, opierając się na jego dziele Order and History oraz Straussa – Restatement on Xenophon’s Hiero. Finalnie porównam ze sobą obie koncepcje. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Pomimo oczywistej wspólnoty zainteresowań tych dwóch myślicieli (konserwatyzm, normatywizm, radykalizm, szacunek dla filozofii greckiej), można ukazać zasadnicze odmienności w ich pojmowaniu filozofii jako zetetycznego procesu. Na podstawie tego porównania ujawniają się także inne metafilozoficzne problemy, wynikające z wyzwań filozofii polityki. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Z przeprowadzonych badań wynika, że istnieje potrzeba głębszego przeanalizowania metod zetetycznych w najnowszej filozofii polityki. Pierwszym krokiem w tym celu będzie przemyślenie zetetycyzmu M. Oakeshotta.
RESEARCH OBJECTIVE: The aim of the research is to confront two zetetic models in the field of philosophy of politics. I am most interested in the views of Eric Voegelin and Leo Strauss and their references to ancient Greek philosophy. These inquiries will not only indicate the possibility of a multi-faceted understanding of the philosophy of politics in an anti-dogmatic zetetic spirit, but also the dif‑ ferences in zetetic models based on reflection in the field of philosophy of politics. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The article contains metaphilosophical considerations related to the field of philosophy of politics. The primary methods used will be philosophical methods, applied at the meta level to inquiries in the field of political philosophy. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: First, I will try to specify the phrase “zetetic model” based on passages from Plato, Aristotle and Sextus Empiricus. In the further part of my argument, I will present Voegelin’s zetetic model based on his book Order and History and Strauss’ model based on Restatement on Xenophon’s Hiero and compare both views. RESEARCH RESULTS: Despite the fact that both these thinkers share common ideas (conservatism, normativism, radicalism, respect for Greek philosophy), there are fundamental differences in their understanding of philosophy as a zetetic process. This comparison also brings other metaphilosophical problems to light, resulting from the challenges of the philosophy of politics. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: The research shows that there is a need for a more in-depth and comprehensive examination of zetetic methods in recent philosophy of politics.
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2020, 11, 35; 125-143
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metoda sceptycka w filozofii Kanta i Husserla
The skeptical method in Kant’s and Husserl’s philosophy
Autorzy:
Łaciak, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/423215.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
phenomenology
criticism
dogmatism
skepticism
suspension of judgment
fenomenologia
krytycyzm
dogmatyzm
sceptycyzm
zawieszenie sądu
Opis:
The article presents Kant’s and Husserl’s philosophy from the point of view of the skeptical method, understood as an attitude of suspending judgment. Both philosophers make a distinction between skepticism and the skeptical method: skepticism comes down to negative dogmatism, while the skeptical method is characterized as a part of the critical procedure because criticism consists in a suspension of judgments (epoché) which we formulate without previous research of their origins and limits. The aim of the article is to indicate analogy between Kant and Husserl with reference to the suspension of judgments. This analogy opens new interpretational possibilities of the phenomenological epoché from the critical perspective.
Źródło:
IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych; 2015, 27; 5-23
0860-4487
Pojawia się w:
IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Komentarz do artykułu dr. Pawła E. Tomaszewskiego: „Jan Czochralski – historia człowieka niezwykłego”
Commentary on the paper by Dr. Paweł E. Tomaszewski: “Jan Czochralski – the history of an extraordinary man”
Autorzy:
KOKOWSKI, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/520372.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Umiejętności
Tematy:
Jan Czochralski
biografistyka
racjonalny krytycyzm
mity historiograficzne
biographic literature
rational criticism
historiographical myth
Opis:
W artykule przedstawiona została racjonalna krytyka wybranych interpretacji autorstwa Pawła E. Tomaszewskiego niektórych faktów z biografi i Jana Czochralskiego (1885–1953) i przyjętej przez Pawła E. Tomaszewskiego konwencji zbyt rzadkiego powoływania się na źródła archiwalne i literaturę dotyczącą wątku biografi cznego. W konsekwencji niektóre interpretacje tego Autora stają się zbyt beletrystyczne, co rodzić może nowy mit historiografi czny Jana Czochralskiego.
The paper presents a rational critique of some interpretations by Dr. Paweł E. Tomaszewski of certain facts from the biography of Jan Czochralski (1885–1953) and of the convention adopted by Dr. Paweł E. Tomaszewski, of in which biographical archival sources and literature are relied on too infrequently. Consequently, certain interpretations of this author become too literary, which may give rise to a new historiographical myth of Jan Czochralski.
Źródło:
Prace Komisji Historii Nauki PAU; 2014, 13; 131-140
1731-6715
Pojawia się w:
Prace Komisji Historii Nauki PAU
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miejsce krytycznej filozofii Immanuela Kanta i neokantyzmu Hermanna Cohena w refleksji Stanisława Leopolda Brzozowskiego
Immanuel Kant’s Critical Philosophy and Hermann Cohen’s Neo-Kantianism in Stanisław Leopold Brzozowski’s Reflection
Autorzy:
Musioł, Anna Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/665122.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
historia filozofii
krytycyzm
transcendentalizm
neokantyzm
Kant
Cohen
history of philosophy
criticism
transcendentalism
neo-Kantianism
Opis:
In the article, I want to describe the place of Immanuel Kant and Hermann Cohen’s Neo-Kantianism in the thought of Stanisław L. Brzozowski philosophy. So the critical image of philosophy is showing the project of Kant, so the concept of Cohen is - how Brzozowski thinks - with an expression of truly independent reflection. In the system of Cohen, author Legenda Młodej Polski…, a tendency to intellectual initiative free from positivist and modernist restrictions notices. How the history of philosophy is showing, both favored German classics of transcendental method, freedoms treat the criticism as a contemporary concept and innovative original thought. Meanwhile, for Brzozowski, criticism is an opportunity for including the philosophy of Kant into the form of the summons to the creative bravery, and it all at the same time is also Marburg doctrine, in accordance which is an existence missing apart from becoming eternal and ceaseless (eternal fieri).
W artykule dokonuję próby wskazania miejsca jakie w filozofii Stanisława L. Brzozowskiego zajmuje myśl Immanuela Kanta oraz neokantowski system Hermanna Cohena. O ile krytyczny obraz filozofii przedstawia, wedle polskiego myśliciela, projekt Kanta, o tyle koncepcja Cohena jest wyrazem w pełni samodzielnej i niezależnej refleksji. W systemie Cohena, autor Legendy Młodej Polski. Studiów o strukturze duszy kulturalnej, dostrzega skłonność do intelektualnej inicjatywy wolnej od pozytywistyczno-modernistycznych ograniczeń. Jak pokazuje historia filozofii, obydwaj wyróżnieni niemieccy klasycy metody transcendentalnej, traktują krytycyzm jako współczesną koncepcję wolności i odkrywczej, nieszablonowej myśli. Tymczasem dla Brzozowskiego krytycyzm jest sposobnością do ujęcia filozofii Kanta w formę wezwania do twórczego męstwa, a zarazem jest także marburskim postulatem, w myśl którego nie ma bytu poza wiecznym i nieustannym stawaniem się.
Źródło:
Folia Philosophica; 2018, 40
1231-0913
2353-9445
Pojawia się w:
Folia Philosophica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Realizm „krytyczny” i empatyczny. Modernistyczne projekty pisarskie (Prusa i innych)
“Critical” and Empathetic Realism: Modernist Writing Projects (of Prus and Others)
Autorzy:
Sobieraj, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1364900.pdf
Data publikacji:
2019-07-25
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
modernity
realism
experience
modernist novel
criticism
empathy
nowoczesność
reralizm
doświadczenie
powieść modernistyczna
krytycyzm
empatia
Opis:
Recenzja dotyczy monografii Ewy Paczoskiej Lekcja uważności. Moderniści i realizm (Warszawa 2018), która stanowi nowatorską próbę interpretacji nowego modelu realizmu w polskiej i obcej prozie przełomu XIX i XX wieku, stanowiącej ważne stadium w rozwoju kultury i literatury nowoczesnej. Autorka wnikliwie przedstawiła proces zmian, jakim podlegało w powieści (wczesno)modernistycznej rozumienie rzeczywistości oraz sposobów jej (re)konstruowania w tekście. Krytycyzm i empatia wyznaczały – zdaniem Paczoskiej – strategie poznawcze i twórcze ówczesnych powieściopisarzy. Głównymi bohaterami rozprawy są Bolesław Prus, Henry James i Virginia Woolf, autorzy, których zarówno twórczość, jak i świadomość poetologiczna torowały drogi rozwoju powieści modernistycznej w XX wieku.
The review concerns Ewa Paczoska’s book Lekcja uważności. Moderniści i realism (Warsaw 2018), which is an innovative attempts at interpreting the new model of realism in the Polish and foreign prose from the turn of the 20th century, which constitutes an important stadium in the history of modern culture and literature. Paczoska’ offers an insightful presentation of the change processes which affected the understanding of reality and the ways of its textual (re)construction in the (early) modernist novel. According to Paczoska, criticism and empathy defined the cognitive and creative strategies of contemporary authors. Paczoska’s analysis focus mostly on the works of Bolesław Prus, Henry James and Virginia Woolf – authors whose work and poetic awareness paved the way for the development of the 20th-century modernist novel.
Źródło:
Forum Poetyki; 2019, 15-16; 110-117
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Drażliwość i krytycyzm. O roli filozoficznej krytyki w kulturze i edukacji
Touchiness and criticism. On the role of philosophical criticism in culture and education
Autorzy:
Piłat, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/431020.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
criticism
values
modern subject
irony
touchiness
education
krytycyzm
wartości
nowoczesny podmiot
ironia
drażliwość
edukacja
Opis:
In this article, I discuss the social phenomenon of touchiness (excessive sensitivity to differences of opinion and life-style) as a result of the polarization of discourse in contemporary Western culture. This polarization and the resulting touchiness are partly due to the way in which discourse is organized, but they also reflect structural problems in our cultures as well as social practices. Touchiness arises from the dense network of potentially conflicting values. I discuss some diagnoses of this phenomenon and some purported philosophical remedies, including a departure from the language of values and abandoning the idea of a strong subject of action and beliefs. I criticize these solutions and I propose the idea of a radical criticism instead. I introduce this idea with reference to established theories of philosophical criticism, including the theories proposed by Horkheimer, Spaemann, and Habermas. I also suggest a practical application of the idea of radical criticism in education: i.e., promoting philosophical inquiry in the classroom.
W artykule omawiam normatywne aspekty drażliwości – nieadekwatnie silnej reakcji na różnice poglądów i postaw – towarzyszącej współczesnej polaryzacji dyskursu w kulturze Zachodu. Tak jak polaryzacja, drażliwość jest częściowo wytworem medialnym, lecz odzwierciedla również strukturalne problemy kultur i praktyk społecznych opartych na gęstej sieci wartości. Omawiam diagnozy zjawiska i proponowane w filozofii remedia, takie jak odejście od dyskursu opartego na wartościach oraz osłabienie założeń związanych z silnym podmiotem działań i przekonań. Polemizując z tym dwoma rozwiązaniami, proponuję program radykalnego filozoficznego krytycyzmu. Omawiam jego założenia na tle współczesnych teorii krytycznych (między innymi Horkheimera, Spaemanna, Habermasa) oraz pokazuję jego konkretne zastosowanie w praktyce edukacyjnej.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2018, 54, 2; 5-29
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Specjaliści” od UE. O myśleniu potocznym jako granicy poznania wspólnoty europejskiej a sprawa polska (esej)
“Specialists” about European Union. Common sense as the limit of cognition of European community in the context of Polish policy
Autorzy:
Kaźmierczak, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2043222.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
European Union
Polska
common sense
liberalism
critical thinking
Unia Europejska
Polska
myśl potoczna
liberalizm
krytycyzm
Opis:
Główna hipoteza artykułu pt. ‘Specjaliści’ od UE. O myśleniu potocznym jako granicy poznania wspólnoty europejskiej a sprawa polska brzmi: rozumienie Unii Europejskiej jest kształtowane i wyznaczane przez zdrowy rozsądek (myślenie potoczne). Autor artykułu pokazuje, że kruchość UE jest zakorzeniona w doświadczeniu pornografii demokracji, w której zasady i prawa fundamentalne dla społeczeństwa demokratycznego są wykorzystywane przeciwko obywatelom (por. perspektywa polska czy węgierska). Dlatego zdrowy rozsądek jest traktowany jako granica myśli politycznej. Każdego można w tym kontekście potraktować jako specjalistę od ekonomii, ekologii, spraw międzynarodowych, historii itp. Zdrowy rozsądek urealnia emocje a nie fakty, dlatego można zaobserwować wiele przykładów dyskursów wykluczenia. Jest też inny ważny kontekst: status liberalizmu. Autor artykułu jest przekonany, że myśląc o liberalizmie powinniśmy mieć na uwadze „zwrot biologiczny”.
The main hypothesis of the article titled “Specialists” about European Union. Common sense as the limit of cognition of European community in the context of Polish policy is: understanding of European Union is shaped and determined by common sense (colloquial thinking). The author of the paper shows that the fragility of UE is rooted in the experience of the pornography of democracy where the rules and law fundamental for democratic society are used against citizens (compare with Polish or Hungarian perspective). That is why common sense is treated as the limit of political thought. Everybody in this context can be treated as the specialist of economy, ecology, international affairs, history, etc. Common sense makes emotions much more real than the facts that is why we can observe a lot of examples of the discourses of exclusion. There is also another important context: the status of liberalism. The author of the paper is convinced that in thinking about liberalism we should concern “biological turn”.
Źródło:
Rocznik Integracji Europejskiej; 2021, 15; 263-280
1899-6256
Pojawia się w:
Rocznik Integracji Europejskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia wychowania do prawdy
The Philosophy of Formation for Truth
Autorzy:
Chudy, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1853723.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
prawda
kłamstwo
wychowanie
samowychowanie
przebaczenie
świadectwo
krytycyzm
truth
lie
education (formation)
self-formation
forgiveness
testimony
criticism
Opis:
The paper deals with a normative characterisation of education and, to be more precise, with the problems, values, and modes of forming for the principal cognitive value, which is truth. In its aspect of formation for truth, education reveals two dimensions: negative and positive. The negative aspect stresses in the formative process the unmasking of lies and opposition to this main deformation of appropriate formation. The paper addresses also such aspects as the attitude of the liar (e.g. confession and contrition), the aspect of forgiveness and reparation, both in its social and anthropological-theological dimension. The more important dimension in formation is the positive dimension. It consists in establishing a truthful relationship between the educator and the pupil. It is especially important in the formative process to lay stress on the critical awareness of the pupil and the sapiental domain of truth, to which the educator should direct his or her pupil. If one of this spheres of activity is missing, or there is no testimony, the relationship between the educator and the truth may be deformed. The paper comes to a close with some remarks on self-formation, which is the key dimension of man's formation. Education and educators seek not so much to inform or form the other person, but to show, lead, and make present to their pupil the most essential values for the personal life.
Źródło:
Roczniki Nauk Społecznych; 2005, 33, 2; 5-13
0137-4176
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Społecznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Die Bibel als Prämisse und Partnerin fundamentaler Theologie
Autorzy:
Arens, Edmund
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2143945.pdf
Data publikacji:
2021-01-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
podejście kanoniczne
kanoniczny krytycyzm
hermeneutyka komunikatywna
teologia komunikatywna
canonical approach
canonical criticism
communicative hermeneutics
communicative theology
Opis:
Na początku artykułu zwrócono uwagę na kilka kontrowersyjnych elementów znajdujących się w artykule poprzedzającym – autorstwa Petera Hofmanna, który zbyt wąsko rozumie Biblię jako „pierwszą teologię”. W dalszej części „podejście kanoniczne” (canonical approach) Brevarda Childsa, który skupia się na ostatecznej wersji tekstu (final form), zostało skonfrontowane z „kanonicznym krytycyzmem” (canonical criticism) reprezentowanym przez Jamesa Sandersa. Następnie w artykule jest mowa o etapach powstawania tekstu Biblii, formowaniu się kanonu i jego funkcjonowaniu w różnych wspólnotach wiary oraz adaptacji do nowych uwarunkowań. Idąc za poglądami Sandersa, autor artykułu naszkicował komunikatywną hermeneutykę Biblii jako wynik różnych procesów komunikacji, przekazu, recepcji i faktycznego stosowania Pisma Świętego w Kościele i przez Kościół. Wśród tych procesów najważniejszą rolę odgrywały opowiadanie i zapamiętywanie. Autor ukazał podstawowe „akty mowy” występujące w wierze. Obejmują one komunikatywne czynności opowiadania o stwórczych i zbawczych dziełach Boga oraz zapamiętania historii Jezusa oraz świadectw Jego życia, męki oraz zmartwychwstania, które rodziły się z potrzeb misyjnych, diakonijnych i prorockich. Te akty wiary później stały się aktami wiary powszechnej, częściami składowymi liturgii oraz kerygmatu o Bożej miłości i miłosierdziu. W ostatniej części artykułu znalazło się kilka uwag o komunikatywnej i krytycznej teologii.
Źródło:
Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii; 2010, 2; 21-40
2080-8534
Pojawia się w:
Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Heurystyczne wspomaganie procesów decyzyjnych
Autorzy:
Czop, Kamil.
Powiązania:
Przegląd Sił Zbrojnych 2020, nr 6, s. 94-99
Data publikacji:
2020
Tematy:
Wojsko
Dowodzenie (wojsk.)
Heurystyka
Decyzje (wojsk.)
Krytycyzm
Strategia
Symulacja
Zastosowanie i wykorzystanie
Artykuł z czasopisma wojskowego
Opis:
Artykuł dotyczy wykorzystania metod heurystycznych do podejmowania decyzji przez dowódców. Autor omawia jedną z takich metod wykorzystywaną w armii amerykańskiej o nazwie Red Teaming. Opisuje cel jej utworzenia, zastosowanie w procesie decyzyjnym oraz cztery główne zasady, na których jest oparta. Przedstawia zastosowane narzędzia i techniki, zasady pracy zespołu w tej metodzie oraz jej zalety.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Psychopedagogika nieświadomości i wglądu
Psychopedagogy of the unconscious and insight
Autorzy:
Jagieła, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/445890.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
psychoanaliza
pedagogika
kluczowi przedstawiciele
krytycyzm
analiza transakcyjne
edukacyjna analiza transakcyjna
psychoanalysis
pedagogy
key representatives
criticism
transactional analysis
educational transactional analysis.
Opis:
The article describes the beginnings and the contemporary picture of psychoanalysis and its key representatives who addressed the issues connected with education and upbringing in Poland and other countries. It presents critical views on psychoanalysis and its selected negative outcomes in educational practices on the basis of contemporary pedagogical thought and the relations of psychoanalysis with transactional analysis, which are frequently ambiguous and controversial. Educational transactional analysis, together with psychoanalysis, can become inspirational and useful areas offering effective solutions in pedagogical theory and practice.
Źródło:
Edukacyjna Analiza Transakcyjna; 2016, 5; 215-242
2299-7466
Pojawia się w:
Edukacyjna Analiza Transakcyjna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A crisis of public criticism. The actualization of center-periphery semantics in the European Union
Kryzys publicznej krytyki. Urzeczywistnianie semantyki „centrum-peryferie” w Unii Europejskiej
Autorzy:
Langenohl, Andreas
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/413622.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
European Union
European integration
criticism
political public sphere
postcolonial theory
Unia Europejska
integracja europejska
krytycyzm
polityczna sfera publiczna
teoria postkolonialna
Opis:
The paper approaches the current condition of the European Union as a crisis of public criticism from a theoretical perspective. This crisis consists of the clash between current peripheralist criticisms coming from national governments, opposition parties and quasi-social movements and often combining with exclusivist demands, and the EU’s insistence on a continuation of its rationalist and modernist political project. The nature of this European project can be more closely analyzed if viewed as a political correlate to Jürgen Habermas’ model of rational public political deliberation. This analysis is then confronted with an alternative view on public criticism as found in postcolonial theory. In particular, this discussion engages Gayatri Spivak’s critique of peripheralist representations that deem themselves critical. On the basis of the theoretical juxtaposition between Habermas and Spivak, this paper distills a regulative idea for public political criticism that differs from Habermas’ conception of communicative rationality – namely, the regulative idea of self-criticism. Self-criticism is conceptualized as a way to account for potentially problematic aspects that may accompany peripheralist criticisms, to understanding them as an expression of the metropolitan political public dynamic, and thus to assume responsibility for them. For the current crisis constellation, this would mean rephrasing peripheralist criticisms as part and parcel of a genuinely European public political dynamic, thus overcoming the chasm created by the reciprocal consolidation of peripheralist and centralist positions.
W artykule podjęto teoretyczną refleksję nad stanem Unii Europejskiej w kategoriach kryzysu publicznej krytyki. Kryzys ten polega dzisiaj na zderzeniu krytycznych i połączonych często z żądaniami eksluzywizmu opinii, pochodzących od rządów narodowych, partii opozycyjnych i ruchów quasi-społecznych z naciskami na kontynuowanie Unii Europejskiej jako racjonalistycznego i modernistycznego projektu politycznego. Charakter projektu europejskiego można rozpoznać bliżej, gdy potraktuje się go jako polityczny korelat sformułowanego przez Jürgena Habermasa modelu racjonalnej i publicznej deliberacji politycznej. Analiza ta jest skonfrontowana z alternatywnym spojrzeniem na krytykę publiczną, jakie znaleźć można w teorii postkolonialnej. W szczególności chodzi tu o dokonaną przez Gayatri Spivak krytykę reprezentacji peryferyjnych, które same siebie uważają za krytyczne. Z teoretycznego zestawienia stanowisk Habermasa and Spivak autor wyprowadza ideę publicznej krytyki politycznej, która różni się od Habermasowskiej koncepcji racjonalności komunikacyjnej, a mianowicie regulatywną ideę samokrytycyzmu. Samokrytycyzm jest tu pojmowany jako sposób, dzięki któremu możliwe byłoby: unikanie potencjalnie problematycznych aspektów, które mogą towarzyszyć krytyce peryferyjnej; zrozumienie ich jako wyrazu metropolitalnej dynamiki polityczno-publicznej; i – w związku z tym – przyjęcie za nie odpowiedzialności. W odniesieniu do aktualnej, kryzysowej konstelacji oznaczałoby to przeformułowanie peryferyjnych głosów krytycznych jako nieodłącznej części prawdziwie europejskiej, publicznej dynamiki politycznej, i tym samym, przezwyciężenie głębokiego podziału, jaki powstaje w rezultacie obustronnej konsolidacji stanowisk głoszonych przez peryferie i centrum.
Źródło:
Przegląd Socjologiczny; 2016, 65, 4; 9-23
0033-2356
Pojawia się w:
Przegląd Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie średniowiecznej filozofii w rozwoju nauk
The importance of medieval philosophy in the development of science
Autorzy:
Sienkiewicz, Edward
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/469486.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
filozofia
średniowiecze
nauki
prawda
uniwersalizm
mistycyzm
synteza
krytycyzm
rozum
wiara
philosophy
Middle Ages
science
truth
universality
mysticism
synthesis
criticism
intellect
faith
Opis:
Jednym z poważniejszych błędów, również współczesnych autorów, oceniających znaczenie średniowiecznej filozofii w rozwoju nauk, jest ich zapominanie o uwarunkowaniach tego okresu oraz właściwym temuż kontekście. Powodem tego jest opieranie się na ocenach pochodzących z innych epok, np. oświecenia, poza tym rzadkie, jeszcze do niedawna, sięganie do źródeł i posługiwanie się ich interpretacjami. Tymczasem średniowieczna filozofia przyczyniła się do zachowania wielu bardzo ważnych dzieł oraz tradycji starożytnej myśli, zarówno pogańskiej, jak i chrześcijańskiej. Umożliwiła niespotykaną dotąd syntezę dzięki uniwersalistycznemu, a więc szanującemu nie tylko rozum i wiarę podejściu do prawdy, ale również inne, zainteresowane nią zdobycze. To właśnie na gruncie średniowiecznej filozofii odróżniano od niej teologię jako zainteresowaną innym przedmiotem, co dawało początek wyodrębniania z niej innych nauk, zwłaszcza szczegółowych, tworzących odtąd nowe tradycje. Pierwszymi zatem uczonymi w tym sensie, jak i twórcami nauk szczegółowych, byli średniowieczni filozofowie.
One of the major mistakes in assessing the significance of medieval philosophy for the development of science is omitting all the historical context in which philosophy and sciences evolved. Meanwhile, medieval philosophy has made a synthesis of faith and intellect. It also distinguished philosophy from theology which gave the beginning of new branches of science. For this reason, medieval philosophers should be considered also as scholars in the contemporary sense of the word.
Źródło:
Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie; 2016, 23; 213-230
1230-0780
2719-4337
Pojawia się w:
Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem relacji wartości i faktu w filozofii Stanisława Brzozowskiego
The problem of relations between values and facts in Stanisław Brzozowski’s philosophy
Autorzy:
Lisowska, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459886.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Fundacja Pro Scientia Publica
Tematy:
Wartość
fakt
sens
czyn
praca
jaźń
podmiot transcendentalny
krytycyzm
forma
materia
pozytywizm
modernizm
intersubiektywizm
value
work
ego
transcendental subject
criticism
form
matter
positivism
modernism
inter-subjectivism
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie sformułowanej przez Stanisława Brzozowskiego koncepcji wartości jako próby wyjścia z kryzysu filozoficznego spowodowanego przez paradygmat pozytywistyczny i wynikający z niego światopogląd modernistyczny. Czerpiąc z dokonań Kanta i Fichtego, Brzozowski czyni wartość centralną kategorią swojej koncepcji. Przypisuje jej funkcje ontologiczne, a tym samym przedstawia wizję rzeczywistości alternatywną w stosunku do koncepcji pozytywistycznej, która zakłada redukowalność wartości do faktu. Jego tezy metafizyczne stanowią zarazem fundament, inspirowanej myślą Marksa, krytycznej teorii społecznej.
The aim of the article is to present the concept of values (created by Brzozowski) as a way of recovering from a philosophic crisis caused by positivist paradigm and modernist world-view resulting from it. Brzozowski based his philosophy on Kant and Fichte philosophy and the central category of his concept is value. He assigns value ontological functions and presents his vision of reality, which is alternative to positivist approach. His metaphysical theses are groundwork for critical social theory inspired by Marx idea.
Źródło:
Ogrody Nauk i Sztuk; 2011, 1
2084-1426
Pojawia się w:
Ogrody Nauk i Sztuk
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia edukacji Kazimierza Twardowskiego z perspektywy analitycznej
Kazimierz Twardowskis educational philosophy from the analytical perspective
Autorzy:
Goncharenko, Olga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/945919.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Kazimierz Twardowski
scientific philosophy
analytical method
antiirrationalism
scientific criticism
scientific pedagogy
analytical educational philosophy
filozofia naukowa
metoda analityczna
antyirracjonalizm
krytycyzm naukowy
pedagogika naukowa
analityczna filozofia edukacji
Opis:
The reflection on philosophical foundations of pedagogy is characteristic feature of the analytical tradition in philosophy. The creative work of Kazimierz Twardowski, famous polish philosopher, is an integral part of this tradition. His papers together form the analytical project, which lay the ground for the formation of a particular style of philosiphizing in pedagogical dimension. These features are most clearly manifested in problematizing the relation between philosophy and pedagogy, in the analysis of pedagogical concepts, in the critic of irrationalism in pedagogy, in the coordination with scientific criticism in pedagogy.
Źródło:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2017, 36 (1)
1689-4286
Pojawia się w:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Husserl and Shestov: philosophical antipodes
Autorzy:
Szepieniec, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/437571.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Filozofii i Socjologii
Tematy:
crisis in culture
radical criticism
telos
the alternative either - or
overcoming the crisis
source of knowledge
kryzys kultury
radykalny krytycyzm
télos
alternatywa albo – albo
pokonanie kryzysu
źródło wiedzy
Opis:
The paper contains a general characteristics of the relation between Lev Shestov’s philosophy of existence and transcendental phenomenology of Edmund Husserl. The analysis was largely inspired by Cezary Wodziński’s research on Shestov’s writings, including his book published in Polish Wiedza a zbawienie. Studium myśli Lwa Szestowa (1991). In 1931, inspired by Descartes’ Meditationes de prima philosophiae, Husserl began a total transformation of philosophy into a science absolutely founded, assumptionless and developed in the spirit of absolute self-responsibility. Thus, the idea of philosophy as an exact science and Descartes’ idea of a science absolutely founded became the aim. It resulted in a project of universal science which — according to Husserl — has been the aim of European philosophy from the beginning. Ultimately, this philosophy was to rebuild the whole model of European culture. Less than two years after the first edition of Die Krisis der europäischen Wissenchaften und die transzendentale Phänomenologie, Lev Shestov published his Athens and Jerusalem (1938) where he agrees with Husserl’s diagnosis that the whole European culture is in a stage of a deep crisis which goes to its very foundations. However, Shestov points at the radically different sources of that crisis. Paradoxically, a remarkable friendship connecting these two thinkers did not affect the similarity of their views. In fact, they are located at the opposite poles of the contemporary philosophical scene. The friendship of Shestov and Husserl was born in the atmosphere of an intense and uncompromising intellectual debate. Both thinkers are strongly convinced that the fate of European culture and European understanding what it is to be man are decided in the realm of philosophy. So, the philosophical projects they offer are two extremely critical visions of culture. At the same time they suggest a way the European culture should be thoroughly reformed at its very basis.
Źródło:
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal; 2014, 4, 1; 135-153
2083-6635
2084-1043
Pojawia się w:
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Subversive artistic strategies of the avant-garde and the crisis of modern experience
Autorzy:
Lorenc, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/593855.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
neo-avant-garde
crisis of experience
subversion
cultural functionalization
artistic criticality
new materialism
facticity of experience
neoawangarda
kryzys doświadczenia
subwersja
kulturowa funkcjonalizacja
krytycyzm artystyczny
nowa materialność
faktyczność doświadczenia
Opis:
The purpose of this essay is to present several important changes in the sphere of modern experience and the strategies of the neo-avant-garde which correspond to them. Subversive practices of the avant-garde, as well as the neo-avant-garde, are inscribed in the new systems of cultural functionalization, which in many of their manifestations, on the one hand, lead to the loss of art’s critical potential. On the other hand, however, the potency and the staying power of the avant-garde in its new form – despite numerous declarations of its death – lie in its critical re-immersion in contemporary human experience and in preserving the tension between engagement and critical distance characteristic of the experience of late modernity. This, however, requires the reworking of the old formulas of anti-modernist protest and the fragile alliances with postmodernism.
Zamierzeniem niniejszego szkicu jest wskazanie na kilka ważnych dla zmian zachodzących w polu nowoczesnego doświadczenia i odpowiadających im strategii neoawangardy. Awangardowe, jak również neoawangardowe praktyki subwersywne wpisują się w nowe systemy kulturowej funkcjonalizacji, które w ich wielu przejawach prowadzą – z jednej strony – do utraty potencjału krytycznego sztuki. Jednakże z drugiej strony siła oddziaływania i moc przetrwania awangardy w nowej formule, wbrew licznym konstatacjom jej śmierci, po przepracowaniu dawnych formuł jej anty-modernistycznego protestu i kruchych przymierzach z postmodernizmem, tkwi w jej ponownym, krytycznym zanurzeniu się w doświadczeniach współczesnego człowieka. W przechowywaniu przez nią napięcia między zaangażowaniem i krytycznym dystansem cechującego późnonowoczesne doświadczenie.
Źródło:
Art Inquiry. Recherches sur les arts; 2017, 19; 17-31
1641-9278
Pojawia się w:
Art Inquiry. Recherches sur les arts
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-25 z 26

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies