Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "kras" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Close-range photogrammetry for geotechnical purposes in the protected area Moravian Karst
Wykorzystanie fotogrametrii bliskiego zasięgu dla celów geotechnicznych w obszarze ochronnym Morawski Kras
Autorzy:
Hanzl, V.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/129992.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Stowarzyszenie Geodetów Polskich
Tematy:
fotogrametria bliskiego zasięgu
Morawski Kras
close range photogrammetry
Moravian Karst
Źródło:
Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji; 2000, 10; 9-1-9-3
2083-2214
2391-9477
Pojawia się w:
Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wody podziemne zrębu Zakrzówka (Wyżyna Krakowsko-Częstochowska)
The groundwater of Zakrzówek Horst (S Kraków-Częstochowa Upland)
Autorzy:
Motyka, J.
Postawa, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2063364.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
skały węglanowe
wody podziemne
kras
sieć hydrauliczna
zrąb Zakrzówka
carbonate rocks
groundwater
karst
hydraulic networks
Zakrzówek Horst
Opis:
Na podstawie kilkuletnich badań stężeń jonu chlorkowego w Wiśle i w 25 wybranych wyciekach w kamieniołomie "Zakrzówek" autorzy ocenili prędkość przepływu wód z rzeki do odkrywki. Minimalny czas oceniono na 100-120 dni. Mineralizacja ogólna wód Wisły w omawianym okresie wynosiła średnio 2750 mg/dm3. W składzie chemicznym dominowały jony chlorkowe i sodowe. W tym samym czasie wody opadowe wykazywały mineralizację ogólną do około 130 mg/dm3, z dominującymi jonami wapniowymi, magnezowymi i siarczanowymi. Wody z wycieków w kamieniołomie "Zakrzówek" charakteryzowały się mineralizacją od 400 do ponad 2000 mg/dm3. W północnej części odkrywki w wodach z wycieków dominowały jony chlorkowe i sodowe. W innych częściach kamieniołomu w składzie chemicznym wód zaobserwowano większy udział wapnia, magnezu, siarczanów i wodorowęglanów. Skład chemiczny wód dopływających do kamieniołomu "Zakrzówek" licznymi wyciekami, jest formowany na drodze mieszania składowych dopływu i dodatkowo transformowany poprzez reakcje zachodzące w układzie woda-warstwa wodonośna. O proporcjach mieszania decyduje struktura sieci hydraulicznej w wapieniach budujących zrąb Zakrzówka. Szczególnie ważną rolę odgrywają pionowe szczeliny, którymi odbywa się szybki przepływ wód słodkich w głąb i punktowe rozcieńczanie poziomego strumienia wód zanieczyszczonych. Efektem tych procesów jest znaczne zróżnicowanie składu chemicznego wód z poszczególnych wycieków. Przejawia się to w zasadniczych różnicach zarówno typów chemicznych jak i mineralizacji ogólnej.
Basing on the analysis of chloride concentrations in the Vistula River and in 25 selected outflows in the Zakrzówek Quarry carried on systematically during almost three years (1990-93), the shortest time measured for water transfer from river to the quarry was about 100-120 days. Average TDS of river waters in this period was about 2750 milligrams per litre with dominating chloride and sodium ions. Simultaneously, meteoric waters analysed during those three years showed TDS up to 130 milligrams per litre with dominating calcium, magnesium and suplphide ions. In the quarry outflows the TDS varied from 620 to over 2000 milligrams per litre. In a few sampling points located in the northern part of the pit (i.e. close to the river bed) chloride and sodium ions predominated whereas waters from other points contained chloride and sodium along with calcium, magnesium, sulphates and hydrocarbonate ones. Decreasing TDS was accompanied by increasing percentage of sulphates, calcium and magnesium, and then HCO3 in the TDS. Transformation of chemical composition of waters migrating from the Vistula River to the Zakrzówek Quarry consists mainly of changes in concentrations of various ions. In most of the studied outflows waters are enriched in calcium and sulphates, and, in a few points, also in magnesium and potassium. This may result from leaching of these elements in waterbeds and also from ion exchange (e.g. Na-Ca). Concentrations of other pollutants originating from agriculture, sewages and industrial sources decrease on the way from river to quarry. Characteristic is the evolution of nitrogen compounds. Concentrations of ammonium nitrogen in the river waters are higher than the quarry outflows due to nitrification processes. On the contrary, contents of nitrates are higher in most of quarry outflows than in river waters. Generally, the quality of water improves during migration from river to the quarry.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2004, 412, Hydrogeologia z. 6; 71-129
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geogeniczne uwarunkowania formowania się składu chemicznego wód podziemnych w obszarze występowania krasu gipsowego Niecki Nidziańskiej
Geogenic factors influencing groundwater chemistry in the area of gypsum occurence in the Nida Basin
Autorzy:
Rozkowski, J.
Andrejczuk, V.
Pulina, M.
Chwalik, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/85885.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polska Asocjacja Ekologii Krajobrazu
Tematy:
Niecka Nidzianska
zjawiska krasowe
kras gipsowy
wody podziemne
sklad chemiczny
Źródło:
Problemy Ekologii Krajobrazu; 2006, 16, 1
1899-3850
Pojawia się w:
Problemy Ekologii Krajobrazu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hydrogeologiczne właściwości dewońskich skał węglanowych w masywie świętokrzyskim
The hydrogeological properties of the Devonian carbonate rocks in the Holy Cross Region, Poland
Autorzy:
Rzonca, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/184017.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
Polska
Góry Świętokrzyskie
skały węglanowe
porowatość
kras
próbne pompowania
przewodność warstwy wodonośnej
Polska
Holy Cross Mountains
carbonate rocks
porosity
karst
pumping tests
hydraulic conductivity
Opis:
Monografia przedstawia wyniki wieloaspektowych badań parametrów hydrogeologicznych dewońskich wapieni i dolomitów w regionie świętokrzyskim. Zbadano właściwości filtracyjne związane z różnymi podsystemami hydraulicznymi badanych masywów skalnych: z matrycą (masą) skalną, szczelinami, formami krasowymi oraz osadami wypełniającymi formy krasowe. Rola matrycy jest znikoma, także w magazynowaniu wody, zaś rola pustek krasowych bardzo poważnie ograniczona przez własności osadów wypełniających, które mają charakter utworów izolujących. Wykonano też powtórną interpretację dużego, regionalnego zbioru wyników próbnych pompowań (218 studni) w ustalonych warunkach hydrodynamicznych (metodą Krasnego i wzorem Girińskiego-Babuszkina). Wykazano bardzo dużą, najczęściej przypadkową, zmienność warunków. Przeważały studnie, dla których przewodność warstwy jest wysoka. Badania oparte na powtórnej interpretacji próbnych pompowań uzupełniono przez opracowanie wyników kilku testów prowadzonych w nieustalonych warunkach hydrodynamicznych (ujęcie w Marzyszu). Wyniki zdecydowanie potwierdziły efekty klasyfikacji metodą Krasnego.
The monograph concerns the regional-scale research done on the identifying hydrogeological properties of Devonian limestone and dolomites. There were examined the properties of the hydraulic subsystems of the entire massifs: rock matrix, fissures, karst voids and the residual deposits filling the karst voids. The results demonstrated clearly insignificant role of the matrix (also as water storage); the hydraulic role of the karst forms is also strongly limited by the fillings properties. The essential part of the publication is a reinterpretation of the regional set of pumping test results (218 wells) in steady-state conditions. The evaluation demonstrated very high, random variability of the environment. The interpretations of some unsteady-state tests exactly confirmed the values obtained from the steady-state conditions pumping.
Źródło:
Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie; 2006, 32, 3; 235-343
0138-0974
Pojawia się w:
Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Permian to Triassic paleokarst of the Świętokrzyskie (Holy Cross) Mts, central Poland
Permsko-triasowy kras kopalny Gór Świętokrzyskich, Polska środkowa
Autorzy:
Urban, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/183335.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
kras kopalny
perm
trias
paleogeografia
Góry Świętokrzyskie
paleokarst
Permian
Triassic
paleogeography
Świętokrzystkie (Holy Cross) Mts.
Opis:
This paper presents classification of the Permian and Triassic paleokarst forms in the Świętokrzyskie Mts, systematic description of the groups of forms and their fillings as well as conclusions concerning environmental conditions of their development. Four groups were distinguished among paleokarst forms developed before the deposition of the Buntsandstein whereas five ones developed during the Buntsandstein deposition (proceeding diachronically) and/or the Middle Triassic time. The Permian-Triassic paleokarst was conditioned by the Variscan tectonic movements and up-lift as well as subsequent formation of the Danish-Polish Trough. The Permian karst developed in the area of mountainous morphology and were often connected with hydrothermal processes. The Triassic karst formed due to tectonic activity stimulating morphological rejuvenation of the region. Wide and low passages representing one of the Triassic paleokarst group presumably formed in fresh and sea waters mixing zone.
Artykuł prezentuje klasyfikację permskich i triasowych form paleokrasowych w Górach Świętokrzyskich, systematyczny opis poszczególnych typów tych form oraz ich wypełnień, jak również wnioski dotyczące warunków ich rozwoju. Wyróżniono cztery typy form pseudokrasowych powstałych przed sedymentacją osadów pstrego piaskowca oraz pięć typów tworzących się w trakcie sedymentacji pstrego piaskowca (następującej diachronicznie) oraz/lub środkowego triasu. Permsko--triasowy kras kopalny był warunkowany waryscyjskimi ruchami tektonicznymi oraz wyniesieniem regionu, a następnie tworzeniem się niecki duńsko-polskiej. Kras permski rozwijał się na obszarze o górskiej rzeźbie i był często związany z procesami hydrotermalnymi. Kras triasowy powstał w rezultacie aktywności tektonicznej powodującej odnowienie rzeźby regionu. Szerokie i niskie kanały reprezentujące jedną z generacji krasu triasowego utworzyły się prawdopodobnie w strefie mieszania się wód słodkich i słonych.
Źródło:
Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie; 2007, 33, 1; 5-50
0138-0974
Pojawia się w:
Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Karst processes and time
Procesy krasowe a czas
Autorzy:
Bosak, Pavel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/94511.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
kras
speleogeneza
geochronologia
niezgodności
karst
speleogenesis
geochronology
unconformities
Opis:
Karst evolution depends particularly on the time available for process evolution and on the geographical and geological conditions of the exposure of the rock. The longer the time, the higher the hydraulic gradient and the larger the amount of solvent water entering the karst system, the more evolved is the karst. In general, stratigraphic discontinuities directly influence the intensity and extent of karstification. Unconformities influence the stratigraphy of the karst through the time-span that is available for subaerial processes. The end of karstification can also be viewed from various perspectives. The definite end occurs at the moment when the host rock, together with its karst phenomena, has completely been eroded/denuded. Karst forms of individual evolution stages (cycles) can also be destroyed by erosion, denudation and abrasion without the necessity of the destruction of the whole succession of karst rocks. Temporary and/or final interruption of the karstification process can be caused by the “fossilisation” of the existing karst phenomena due to loss of hydrological activity. The shorter the time available for karstification, the greater is the likelihood that karst phenomena are pre-served in the stratigraphic record. While products of short-lived karstification on shallow carbonate platforms can be preserved by deposition during a immediately succeeding sea-level rise, products of more pronounced karstification can be destroyed by various geomorphological processes. The longer the duration of subaerial exposure, the more complex these geomorphological agents are.
Rozwój procesów krasowych jest funkcją czasu oraz geograficznych i geologicznych warunków odsłonięcia skał. Im dłuższy czas ekspozycji skał na czynniki meteorologiczne, większy gradient hydrauliczny, większa ilość wody w układzie krasowym, tym bardziej zaawansowana jest ewolucja krasu. Intensywność i zasięg krasowienia zależą też od niezgodności stratygraficznych, czyli przerw w sedymentacji. Zakończenie rozwoju procesów krasowych rozpatrywać można w różnych kategoriach. Za definitywny koniec należy uznać czas, gdy skały podlegające krasowieniu ulegną całkowitej denudacji/erozji. O wiele częściej bywa, że zniszczeniu ulegają tylko formy krasowe, natomiast niżej położone skały systemu krasowego pozostają zachowane. Okresowe lub całkowite przerwanie procesów krasowych może być spowodowane przez fosylizację systemu krasowego, która zachodzi w efekcie zaniku aktywności hydrologicznej. Taka fosylizacja może być spowodowana przez metamorfizm, transgresję morską, pogrzebanie osadami kontynentalnymi lub skałami wulkanicznymi, w wyniku np. ruchów tektonicznych, zmiany klimatu, itp. Im krótszy jest czas krasowienia, tym większe jest prawdopodobieństwo zachowania śladów procesów krasowych. I tak, produkty krótkookresowej karstyfikacji na płytkich, okresowo wynurzanych platformach węglanowych mogą ulegać łatwemu zachowaniu poprzez pogrzebanie osadami deponowanymi podczas podniesienia poziomu morza. Natomiast efekty długotrwałego krasowienia bywają często niszczone przez późniejsze degradacyjne procesy geomorfologiczne. Charakter tych ostatnich jest tym bardziej skomplikowany, im dłużej trwa subaeralna ekspozycja skrasowiałych skał.
Źródło:
Geologos; 2008, 14, 1; 19-36
1426-8981
2080-6574
Pojawia się w:
Geologos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Book review: Michał Pronobis, “Polska w strefie euro” [Poland in the Eurozone], C.H. Beck Publishing Company, Warsaw 2008, pp. 182
Autorzy:
Kraś, Ireneusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2028020.pdf
Data publikacji:
2009-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Ireneusz Kraś
Michał Pronobis
Eurozone
Opis:
The processes of international integration have been noticed for years. The inconvenience with currency exchange has been perceived long ago by the representatives of classical economic thought – David Ricardo and the father of the common currency idea – J. Stuart Mill. He thought there is so much barbarism in many transactions in civilized countries that almost all independent states protect themselves by keeping their own currency. Although there is some inconvenience for those countries and their neighbours.
Źródło:
Polish Political Science Yearbook; 2009, 38; 248-253
0208-7375
Pojawia się w:
Polish Political Science Yearbook
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kształtowanie się chemizmu wód gipsowej jaskini Zołuszka (Ukraina, Mołdawia)
Chemistry formation of the water in the Zoloushka gypsum cave (Ukraine, Moldova)
Autorzy:
Andrejczuk, W.
Jóźwiak, K.
Różkowski, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2063178.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
kras gipsowy
modelowanie hydrogeochemiczne
jaskinia Zołuszka
gypsum karst
hydrogeochemical modelling
Zoloushka cave
Opis:
Przedstawiono środowisko hydrogeologiczne krasu gipsowego w rejonie jaskini Zołuszka (pogranicze Ukrainy i Mołdawii). Celem badań wykonanych w lipcu 2008 r. było określenie chemizmu wód jezior jaskiniowych. Stwierdzono, że kształtuje się on w środowisku hydrogeochemicznym przejściowym. W ramach modelowania geochemicznego określono specjacje składników roztworu wodnego o wielkości wskaźnika nasycenia (SI) roztworu względem wybranych faz mineralnych. Chemizm wód został zrównoważony ze stężeniami O2 i CO2 w powietrzu jaskini. Wyniki badań hydrochemicznych i modelowe obrazują hydrogeochemiczną strefowość kompleksu wodonośnego drenowanego przez kamieniołom, warunkowaną budową geologiczną, warunkami krążenia oraz mikroklimatem jaskini. Wyróżniono anomalie przestrzenne związane ze zwiększonym zasilaniem ascenzyjnym z piętra wodonośnego kredy.
The paper presents the results of the research of the Badenian gypsum karst hydrogeochemical environment in the area of the Zoloushka cave in Ukraine. The investigations were carried out in June 2008 with the main aim of determining mechanism of cave lake waters chemistry. It has been found that the chemical mechanism of these waters is formed in a transitional hydrogeochemical environment. On the basis of the results of a hydrogeochemical numerical model, some of the features such as the distribution of elements, molar concentrations and main speciation as well as saturation indices (SI) for the chosen mineral phases were calculated. The chemical mechanism of the water was balanced with concentrations of O2 and CO2 present in the air of the cave. The results of hydrogeochemical investigations and modeling show a clear hydrochemical zonation within the described hydrogeological complex drained by the quarry. This is related to the geological structure, flow conditions and the cave microclimate. Spatial anomalies connected with the increased upward flow from the Cretaceous aquifer have been distinguished.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2009, 436, z. 9/1; 9-16
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany chemizmu wód w utworach krasu gipsowego na tle zmian w zagospodarowaniu terenu
The changes of groundwater chemistry in the gypsum karst in the light of special management
Autorzy:
Jóźwiak, K.
Solovey, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2063156.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
kras gipsowy
modelowanie geochemiczne
chemizm wód podziemnych
Czarny Potok
gypsum karst
geochemical modelling
groundwater chemistry
Opis:
Międzyrzecze Prut-Dniestr charakteryzuje się szerokim rozprzestrzenieniem gipsów mioceńskich przedkarpackiej formacji ewaporatowej. Na rym obszarze dominuje tektonika blokowa - przebieg warstwy gipsów o miąższości do 30 m jest zaburzony uskokami zrzutowymi. Zanurzanie się bloków tektonicznych, powoduje zróżnicowaną relację warstwy gipsów do głównych stref drenażu, jakimi są doliny Dniestru i Prutu. Obszar szczegółowych badań reprezentuje fragment zlewni Czarnego Potoku, zlokalizowanej w centralnej części międzyrzecza, gdzie doliny rzeczne wcinają się w warstwę gipsów i aktywnie rozwijają się procesy krasowe. Procesy te intensyfikowane są wody powierzchniowe wnikające w głąb masywu skalnego pustkami szczelinowo-krasowymi. W badaniach prowadzonych w 2008 r. zwrócono uwagę na antropogeniczne czynniki intensyfikujące procesy krasowienia- m.in. powstanie ciągu jezior w miejscu dotychczas zajmowanym przez koryto potoku.
The interfluve of Dniester and Prut is characterized by the presence of Miocene gypsum of the Carpathian Foredeep evaporate formation. Gypsum strata (up to 30 m in thickness) are disturbed by thrust faults due to block tectonics in this area. Submerging of tectonic blocks causes variations in the relation between gypsum strata and main drainage zones (Dniester and Prut Valleys). The research area is situated in the Czarny Potok valley, in the middle part of the Dniester and Prut interfluve, where the river valleys cut into gypsum rocks and cause karst processes. These processes can be intensified by surface waters entering the massif through cracks and faults. Some attention has also been paid to anthropogenic processes that may influence karst processes (forming several lakes in a stream channel).
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2009, 436, z. 9/1; 189-194
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Atrakcje turystyczne „Słowackiego Raju”
Tourist attractions of „Slovak Paradise”
Autorzy:
Czaja, S. W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/88240.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
turystyka
Słowacki Raj
kras
tourism
Slovak Paradise
karst
Opis:
Słowacki Raj to jeden z najpiękniejszych regionów środkowej Europy. Do połowy trzeciorzędu była to lekko pofałdowana równina, z której sterczały niewysokie (do 100 metrów) wapienne pagóry, a rzeka Hornad, płynąca dzisiaj głębokim wąwozem, wiła się między tymi wzgórzami. Wtedy to nastąpiło wypiętrzenie dzisiejszego masywu Słowackiego Raju i jednocześnie zapadanie się kotliny Hornadu. Rzeki i potoki gwałtownie zwiększyły swoje spadki i rozcięły wapienno-dolomitowy masy kilkunastoma głębokimi wąwozami. W ekstremalnie wąskich kanionach utworzyły się na odpornych wapieniach płytowych i skalistych ogromne wodospady oraz niezwykłe skalne formy w postaci baszt, iglic, murów itp. Rzeka Hornad została „uwięziona” w obrębie odpornych skał wapiennych, rozcięła więc podłoże, tworząc niezwykle malowniczy przełom. Wody opadowe łatwo wnikają do wnętrza spękanego masywu, tworząc jeden z największych i najciekawszych systemów jaskiniowych na Słowacji, z jedyną w tej części Europy jaskinią lodową.
The Slovak Paradise is one of the most beautiful regions in Central Europe. Till the mid-Tertiary it was a slightly undulating plain, from which low (up to 100 meters) limestone mounds protruded, and the Hornád river, today flowing in deep gorge, meandered between these hills. At that time the uplift of the presentday massif of the Slovak Paradise and simultaneously the subsidence of the Hornád basin happened. Rivers and streams increased in their gradients violently and cut limestone-dolomite masses by many deep gorges. In extremely narrow canyons huge waterfalls and unusual rocky forms - towers, needles, walls etc. were shaped at resistant platy and massy limestones. The Hornád river was „trapped” within resistant limestone rocks and cut the substratum, forming the unusually picturesque gorge. Precipitation waters easily get in the interior of cracked massif, creating one of the largest and interesting cave systems in Slovakia, with ice cave - the one in this part of Europe.
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2010, 14; 65-73
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geoturystyczne walory wybranych obiektów przyrody nieożywionej Litwy
Geotourism merits of selected inanimate nature objects of Lithuania
Autorzy:
Labus, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/344509.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Stowarzyszenie Naukowe im. Stanisława Staszica
Tematy:
Litwa
krajobraz polodowcowy
głazy narzutowe
mierzeja
kras gipsowy
bursztyn
wody mineralne
Lithuania
glacial landscape
erratics
spit
gypsum karst
amber
mineral waters
Opis:
W artykule krótko opisano budowę geologiczną Litwy i związane z nią formy krajobrazowe. Krajobraz Litwy został ukształtowany niemal wyłącznie poprzez procesy glacjalne i fluwioglacjalne. Na powierzchni występują zatem głównie osady czwartorzędowe. Wychodnie skał starszych (dewonu, jury, kredy i neogenu) są stosunkowo nieliczne. Pomimo braku gór, geomorfologia Litwy jest urozmaicona; o różnorodności krajobrazu decyduje obecność wzgórz morenowych łagodnych równin, szerokich dolin rzecznych i głęboko wciętych, bystrych rzek, a także wielu jezior. Jednym z najciekawszych regionów Litwy jest znajdująca się na liście UNESCO Mierzeja Kurońska, stanowiąca piaszczysty wał z najwyższymi w północnej Europie wydmami. Eksploatowany jest tam najcenniejszy surowiec Litwy - bursztyn. W artykule przedstawiono ponadto inne warte odwiedzenia miejsca, m.in.: birżański obszar krasowy (zbudowany z dewońskich gipsów i anhydrytów), okolice miasta Pokrój, znane z eksploatacji wapieni permu i dolomitów dewonu, a także miejsc występowania największych głazów narzutowych na Litwie.
The short characteristic of Lithuanian geology is presented, as well as the landforms which are tightly connected to the sediments. The landscape was formed thanks to glacial and fluvioglacial processes. The land is covered mainly by Quaternary sediments. The outcrops of older rocks (Devonian, Jurassic, Cretaceous and Neogeneperiods) are rather rare. Although there are no mountains on the territory of Lithuania, the geomorphology of the country is differentiated. The kinds of landscape are: morainic hills and plains, wide river valleys, as well as narrow river gullies and many of lakes. One of the most interesting places in Lithuania is the Curonian Spit placed on UNESCO's World Heritage list. It is full of sandy dunes, the highest in the Northern Europe. Moreover the Curonian Spit is famousfor the real Lithuanian treasure - amber. In the article there are also presented some more worth-seeing places, e.g.: Birżai karstarea (formed by gypsum and anhydrite rocks), Pakruojis region, well known thanks to the exploitation of Permian limestones and Devonian dolomites, and the large erratics locations.
Źródło:
Geoturystyka; 2010, 3-4; 19-28
1731-0830
Pojawia się w:
Geoturystyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Torcal de Antequera - kamienne miasto w Andaluzji
Torcal de Antequera - stony town from Andalucia
Autorzy:
Janusz, M.
Lorenc, M. W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/344477.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Stowarzyszenie Naukowe im. Stanisława Staszica
Tematy:
Hiszpania
Andaluzja
wapień
kras
ochrona krajobrazu
litofity
Spain
Andalusia
Torcal de Antequera
jurassic limestones
karst
landscape protection
lithophytes
Opis:
Torcal de Antequera jest przykładem jednego z najlepiej zachowanych krajobrazów krasowych w Europie. Obszar ten budują jurajskie wapienie oolitowe, brekcjowate i okruchowe, bardzo wyraźnie warstwowane i silnie spękane regularnym systemem rozwierających się szczelin. Na względnie niewielkim obszarze (20 km2) wydziela się cztery dobrze zróżnicowane strefy geomorfologiczne. Na powierzchni występuje bogactwo form powstałych na skutek erozji wodnej i eolicznej, a pod ziemią przebiegają głębokie kominy, zawiłe korytarze i rozległe jaskinie. Od 1978 roku obszar Torcal de Antequera został objęty prawną formą ochrony przyrody i zyskał status parku naturalnego; w roku 1989 zakwalifikowany został jako stanowisko naturalne. Obszar ten odznacza się wysokimi walorami geologicznymi oraz bogatym zróżnicowaniem flory (664 gatunki) i fauny (117 gatunków).
The Torcal de Antequera is one of the best-preserved karst landscapes in Europe developed in Jurassic, oolithic, brecciated and detrital limestones. The rock formation is well bedded and cut by a dense, regular fracture system. A relatively small area (20 km2) comprises four distinct geomorphological zones. At the surface visitors can recognize a variety of landforms produced by water and wind erosion whereas underground there exists a labirynth of karst forms: deep shafts, meandering galleries and huge caves. Since 1978 the Torcal de Antequera has been protected as a Natural Park and since 1989 it has become a Nature Site. The park combines a collection of remarkable geological valours and an exceptional biodiversity.
Źródło:
Geoturystyka; 2010, 3-4; 65-74
1731-0830
Pojawia się w:
Geoturystyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies