Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "kras" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-40 z 40
    Tytuł:
    Development of karst phenomena for geotourism in the Moravian Karst (Czech Republic)
    Udostępnianie geoturystyczne form krasowych w Krasie Morawskim (Republika Czeska)
    Autorzy:
    Migoń, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/128374.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    Kras Morawski
    kras
    jaskinie
    georóżnorodność
    Moravian Karst
    karst
    caves
    geodiversity
    Opis:
    The Moravian Karst in the south-eastern part of the Czech Republic has considerable potential for the development of geotourism. It is characterized by outstanding geodiversity, revealed in abundant, surface and subterranean karst landforms, as well as protracted history of karst evolution which can be traced back to the Mesozoic. An additional value is provided by the presence of cultural heritage, related to exploitation and processing of mineral resources genetically linked to the karst environment. The significance of this area is further enhanced by easy access to karst landforms and phenomena. Five caves, each of different morphology, can be visited. A dense network of educational trails, marked paths, forestry and field-access roads allows the visitor to reach all interesting features of karst morphology.
    Kras Morawski w południowo-wschodniej części Republiki Czeskiej jest obszarem o bardzo dużym potencjale geoturystycznym. Cechuje go znaczna georóżnorodność, wyrażająca się bogactwem form krasu powierzchniowego i podziemnego oraz złożoną historią ewolucji krasu, sięgającą ery mezozoicznej. Elementem dodatkowym są liczne obiekty dziedzictwa kulturowego, związane z eksploatacją i przeróbką surowców mineralnych genetycznie związanych ze środowiskiem krasowym. O randze obszaru decyduje także bardzo dobre udostępnienie form rzeźby krasowej. Do zwiedzania jest przystosowanych pięć jaskiń o odmiennej morfologii, wytyczono kilka ścieżek edukacyjnych, a gęsta sieć znakowanych szlaków, dróg leśnych i polnych pozwala na dotarcie do wszystkich interesujących form powierzchniowych.
    Źródło:
    Geotourism / Geoturystyka; 2011, 3-4; 3-24
    1731-0830
    Pojawia się w:
    Geotourism / Geoturystyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Карстовый архипелаг как особый вид карстового ландшафта
    Archipelag krasowy jako szczególny typ krajobrazu krasowego
    Autorzy:
    Andrejczuk, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/88226.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geograficzne
    Tematy:
    карст
    морской карст
    тропический карст
    карстовый ландшафт
    архипелаг
    ЮВ Азия
    kras
    kras morski
    kras tropikalny
    krajobraz krasowy
    archipelag
    Azja południowo-wschodnia
    Opis:
    В некоторых регионах земного шара, прежде всего, в Юго-Восточной Азии, получил распространение уникальный тип карстового ландшафта, названный нами ландшафтом карстового архипелага или карстовым аквашафтом. Последний представляет собой затопленную вследствие повышения уровня моря (в голоцене) прибрежную часть равнины с карстовыми останцами (карст типа фенглинь). Останцы образуют среди морской глади многочисленные острова. Рассмотрены генетические и классификационные аспекты ландшафтов подобного типа, их природные особенности, распространение, а также современное использование. Подчеркивается необходи-мость их изучения с ландшафтной точки зрения, а также охраны.
    W niektórych regionach kuli ziemskiej, przede wszystkim, w Azji Południowowschodniej, dość szerokie rozpowszechnienie ma unikatowy typ krajobrazu krasowego, który został nazwany przez autora krajobrazem archipelagu krasowego lub akwaszaftem krasowym. Krajobraz ten reprezentuje zatopioną wskutek podwyższenia poziomu morza (w holocenie) nadbrzeżną cześć równiny z ostańcami krasowymi (kras typu fenglin). Ostańce tworzą pośród morza liczne wyspy. Rozpatrzono genetyczne oraz klasyfikacyjne aspekty krajobrazów tego typu, ich osobliwości przyrodnicze, rozpowszechnienie oraz współczesne wykorzystanie. Podkreślono konieczność ich badania z krajobrazowego punktu widzenia oraz ochrony.
    Źródło:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2017, 35; 43-61
    1896-1460
    2391-5293
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Book review: Michał Pronobis, “Polska w strefie euro” [Poland in the Eurozone], C.H. Beck Publishing Company, Warsaw 2008, pp. 182
    Autorzy:
    Kraś, Ireneusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2028020.pdf
    Data publikacji:
    2009-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Ireneusz Kraś
    Michał Pronobis
    Eurozone
    Opis:
    The processes of international integration have been noticed for years. The inconvenience with currency exchange has been perceived long ago by the representatives of classical economic thought – David Ricardo and the father of the common currency idea – J. Stuart Mill. He thought there is so much barbarism in many transactions in civilized countries that almost all independent states protect themselves by keeping their own currency. Although there is some inconvenience for those countries and their neighbours.
    Źródło:
    Polish Political Science Yearbook; 2009, 38; 248-253
    0208-7375
    Pojawia się w:
    Polish Political Science Yearbook
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Karst processes and time
    Procesy krasowe a czas
    Autorzy:
    Bosak, Pavel
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/94511.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    kras
    speleogeneza
    geochronologia
    niezgodności
    karst
    speleogenesis
    geochronology
    unconformities
    Opis:
    Karst evolution depends particularly on the time available for process evolution and on the geographical and geological conditions of the exposure of the rock. The longer the time, the higher the hydraulic gradient and the larger the amount of solvent water entering the karst system, the more evolved is the karst. In general, stratigraphic discontinuities directly influence the intensity and extent of karstification. Unconformities influence the stratigraphy of the karst through the time-span that is available for subaerial processes. The end of karstification can also be viewed from various perspectives. The definite end occurs at the moment when the host rock, together with its karst phenomena, has completely been eroded/denuded. Karst forms of individual evolution stages (cycles) can also be destroyed by erosion, denudation and abrasion without the necessity of the destruction of the whole succession of karst rocks. Temporary and/or final interruption of the karstification process can be caused by the “fossilisation” of the existing karst phenomena due to loss of hydrological activity. The shorter the time available for karstification, the greater is the likelihood that karst phenomena are pre-served in the stratigraphic record. While products of short-lived karstification on shallow carbonate platforms can be preserved by deposition during a immediately succeeding sea-level rise, products of more pronounced karstification can be destroyed by various geomorphological processes. The longer the duration of subaerial exposure, the more complex these geomorphological agents are.
    Rozwój procesów krasowych jest funkcją czasu oraz geograficznych i geologicznych warunków odsłonięcia skał. Im dłuższy czas ekspozycji skał na czynniki meteorologiczne, większy gradient hydrauliczny, większa ilość wody w układzie krasowym, tym bardziej zaawansowana jest ewolucja krasu. Intensywność i zasięg krasowienia zależą też od niezgodności stratygraficznych, czyli przerw w sedymentacji. Zakończenie rozwoju procesów krasowych rozpatrywać można w różnych kategoriach. Za definitywny koniec należy uznać czas, gdy skały podlegające krasowieniu ulegną całkowitej denudacji/erozji. O wiele częściej bywa, że zniszczeniu ulegają tylko formy krasowe, natomiast niżej położone skały systemu krasowego pozostają zachowane. Okresowe lub całkowite przerwanie procesów krasowych może być spowodowane przez fosylizację systemu krasowego, która zachodzi w efekcie zaniku aktywności hydrologicznej. Taka fosylizacja może być spowodowana przez metamorfizm, transgresję morską, pogrzebanie osadami kontynentalnymi lub skałami wulkanicznymi, w wyniku np. ruchów tektonicznych, zmiany klimatu, itp. Im krótszy jest czas krasowienia, tym większe jest prawdopodobieństwo zachowania śladów procesów krasowych. I tak, produkty krótkookresowej karstyfikacji na płytkich, okresowo wynurzanych platformach węglanowych mogą ulegać łatwemu zachowaniu poprzez pogrzebanie osadami deponowanymi podczas podniesienia poziomu morza. Natomiast efekty długotrwałego krasowienia bywają często niszczone przez późniejsze degradacyjne procesy geomorfologiczne. Charakter tych ostatnich jest tym bardziej skomplikowany, im dłużej trwa subaeralna ekspozycja skrasowiałych skał.
    Źródło:
    Geologos; 2008, 14, 1; 19-36
    1426-8981
    2080-6574
    Pojawia się w:
    Geologos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Atrakcje turystyczne „Słowackiego Raju”
    Tourist attractions of „Slovak Paradise”
    Autorzy:
    Czaja, S. W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/88240.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geograficzne
    Tematy:
    turystyka
    Słowacki Raj
    kras
    tourism
    Slovak Paradise
    karst
    Opis:
    Słowacki Raj to jeden z najpiękniejszych regionów środkowej Europy. Do połowy trzeciorzędu była to lekko pofałdowana równina, z której sterczały niewysokie (do 100 metrów) wapienne pagóry, a rzeka Hornad, płynąca dzisiaj głębokim wąwozem, wiła się między tymi wzgórzami. Wtedy to nastąpiło wypiętrzenie dzisiejszego masywu Słowackiego Raju i jednocześnie zapadanie się kotliny Hornadu. Rzeki i potoki gwałtownie zwiększyły swoje spadki i rozcięły wapienno-dolomitowy masy kilkunastoma głębokimi wąwozami. W ekstremalnie wąskich kanionach utworzyły się na odpornych wapieniach płytowych i skalistych ogromne wodospady oraz niezwykłe skalne formy w postaci baszt, iglic, murów itp. Rzeka Hornad została „uwięziona” w obrębie odpornych skał wapiennych, rozcięła więc podłoże, tworząc niezwykle malowniczy przełom. Wody opadowe łatwo wnikają do wnętrza spękanego masywu, tworząc jeden z największych i najciekawszych systemów jaskiniowych na Słowacji, z jedyną w tej części Europy jaskinią lodową.
    The Slovak Paradise is one of the most beautiful regions in Central Europe. Till the mid-Tertiary it was a slightly undulating plain, from which low (up to 100 meters) limestone mounds protruded, and the Hornád river, today flowing in deep gorge, meandered between these hills. At that time the uplift of the presentday massif of the Slovak Paradise and simultaneously the subsidence of the Hornád basin happened. Rivers and streams increased in their gradients violently and cut limestone-dolomite masses by many deep gorges. In extremely narrow canyons huge waterfalls and unusual rocky forms - towers, needles, walls etc. were shaped at resistant platy and massy limestones. The Hornád river was „trapped” within resistant limestone rocks and cut the substratum, forming the unusually picturesque gorge. Precipitation waters easily get in the interior of cracked massif, creating one of the largest and interesting cave systems in Slovakia, with ice cave - the one in this part of Europe.
    Źródło:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2010, 14; 65-73
    1896-1460
    2391-5293
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A new species of Hystrix (Rodentia: Hystricidae) from the Pliocene site of Węże 1 in southern Poland
    Autorzy:
    Czernielewski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24024715.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
    Tematy:
    Pliocene
    rodents
    porcupines
    Węże
    karst
    pliocen
    gryzonie
    węże
    kras
    Opis:
    The specific name velunensis is established to encompass porcupine remains (Hystrix Linnæus, 1758) recovered from the Pliocene site of Węże 1 in southern Poland. The studied specimen was previously assigned either to H. primigenia (Wagner, 1848) or H. depereti Sen, 2001, however it can be distinguished from these species and other fossil Hystricidae by its distinct occlusal morphology, most importantly the presence of an anterolingual flexus dissecting the anteroloph of P4. Hystrix velunensis sp. nov. was probably closely related to H. primigenia and H. depereti. A previously undescribed specimen from the nearby site of Węże 2 most probably belongs to H. refossa Gervais, 1852b, which would be the first known occurrence of this species in Poland.
    Źródło:
    Acta Geologica Polonica; 2023, 73, 1; 73--83
    0001-5709
    Pojawia się w:
    Acta Geologica Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zjawisko wyspowości w krajobrazie krasowym
    The insularity phenomenon in karst landscape
    Autorzy:
    Andrejczuk, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/87921.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geograficzne
    Tematy:
    wyspa
    wyspowość
    kras
    krajobraz krasowy
    island
    insularity
    karst
    karst landscape
    Opis:
    Obszary krasowe, w tym krajobrazy krasowe cechuje wyraźna odrębność środowiskowa. Polega ona na tym, że ze względu na rozwój podziemnych kanałów i próżni oraz ich interakcje z powierzchnią, obszary krasowe nabywają specyficznych cech (suche, bezwodne, czasami kamieniste, usiane lejami krasowymi, o specyficznej roślinności, glebach itp.), wyróżniających je – bez względu na strefy klimatyczne – spośród innych krajobrazów w postaci niejakich „wysp”. Zjawisko wyspowości dostrzec można również w strukturze wewnętrznej krajobrazów krasowych. Wyraźnie wyspowy charakter mają zarówno wklęsłe (leje, zapadliska, kotliny, polja) jak i wypukle (pojedyncze pagóry, ostańce) geokompleksy, występujące wewnątrz krajobrazu. Specyficzny wyspowy charakter mają też odrębne utwory krasowe, takie jak: senote, tiankeng, mogote, tepui itp. W ich obrębie tworzą się „zaginione światy”, refugia biotyczne, ośrodki o wzmożonej bioróżnorodności, co nadaje im wyjątkowych wartości przyrodoochronnych. Szczególny typ wyspowości krajobrazu krasowego stanowią tzw. archipelagi krasowe, rozpowszechnione w przybrzeżnej strefie obszarów krasu tropikalnego typu fenglin, zatopionych w holocenie wskutek transgresji morza.
    Karst areas, including karst landscapes, differ by highly distinct environment. It consists in the fact that due to the development of underground channels and cavities and their interaction with the surface, karst areas acquire specific characteristics (dry, waterless, sometimes rocky, dotted with karst dolines and sinkholes, with a specific vegetation, soils, etc.), distinguishing them - without due to the climatic or plant zones – from other landscapes in the form of certain "islands". The phenomenon of insularity can be seen also in the internal structure of karst landscapes. Clearly insular character are both concave (dolines, sinkholes, depressions, polja) and convex (single hills, karst towers) geokomplexes occurring within the landscape. The specific insular nature are also distinct karst formations such as senote, tiankeng, mogote, tepui etc. "Lost worlds", biotic refugias, centres with increased biodiversity, which gives them exceptional nature-protection values, created within them. The particular type of insularity of karst landscape are the so-called karst archipelagos widespread in the coastal zone of tropical karst areas of fenglin type, submerged due to Holocene transgression.
    Źródło:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2016, 33; 21-37
    1896-1460
    2391-5293
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Geogeniczne uwarunkowania formowania się składu chemicznego wód podziemnych w obszarze występowania krasu gipsowego Niecki Nidziańskiej
    Geogenic factors influencing groundwater chemistry in the area of gypsum occurence in the Nida Basin
    Autorzy:
    Rozkowski, J.
    Andrejczuk, V.
    Pulina, M.
    Chwalik, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/85885.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Polska Asocjacja Ekologii Krajobrazu
    Tematy:
    Niecka Nidzianska
    zjawiska krasowe
    kras gipsowy
    wody podziemne
    sklad chemiczny
    Źródło:
    Problemy Ekologii Krajobrazu; 2006, 16, 1
    1899-3850
    Pojawia się w:
    Problemy Ekologii Krajobrazu
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Close-range photogrammetry for geotechnical purposes in the protected area Moravian Karst
    Wykorzystanie fotogrametrii bliskiego zasięgu dla celów geotechnicznych w obszarze ochronnym Morawski Kras
    Autorzy:
    Hanzl, V.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/129992.pdf
    Data publikacji:
    2000
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Geodetów Polskich
    Tematy:
    fotogrametria bliskiego zasięgu
    Morawski Kras
    close range photogrammetry
    Moravian Karst
    Źródło:
    Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji; 2000, 10; 9-1-9-3
    2083-2214
    2391-9477
    Pojawia się w:
    Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kształtowanie się chemizmu wód gipsowej jaskini Zołuszka (Ukraina, Mołdawia)
    Chemistry formation of the water in the Zoloushka gypsum cave (Ukraine, Moldova)
    Autorzy:
    Andrejczuk, W.
    Jóźwiak, K.
    Różkowski, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2063178.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    kras gipsowy
    modelowanie hydrogeochemiczne
    jaskinia Zołuszka
    gypsum karst
    hydrogeochemical modelling
    Zoloushka cave
    Opis:
    Przedstawiono środowisko hydrogeologiczne krasu gipsowego w rejonie jaskini Zołuszka (pogranicze Ukrainy i Mołdawii). Celem badań wykonanych w lipcu 2008 r. było określenie chemizmu wód jezior jaskiniowych. Stwierdzono, że kształtuje się on w środowisku hydrogeochemicznym przejściowym. W ramach modelowania geochemicznego określono specjacje składników roztworu wodnego o wielkości wskaźnika nasycenia (SI) roztworu względem wybranych faz mineralnych. Chemizm wód został zrównoważony ze stężeniami O2 i CO2 w powietrzu jaskini. Wyniki badań hydrochemicznych i modelowe obrazują hydrogeochemiczną strefowość kompleksu wodonośnego drenowanego przez kamieniołom, warunkowaną budową geologiczną, warunkami krążenia oraz mikroklimatem jaskini. Wyróżniono anomalie przestrzenne związane ze zwiększonym zasilaniem ascenzyjnym z piętra wodonośnego kredy.
    The paper presents the results of the research of the Badenian gypsum karst hydrogeochemical environment in the area of the Zoloushka cave in Ukraine. The investigations were carried out in June 2008 with the main aim of determining mechanism of cave lake waters chemistry. It has been found that the chemical mechanism of these waters is formed in a transitional hydrogeochemical environment. On the basis of the results of a hydrogeochemical numerical model, some of the features such as the distribution of elements, molar concentrations and main speciation as well as saturation indices (SI) for the chosen mineral phases were calculated. The chemical mechanism of the water was balanced with concentrations of O2 and CO2 present in the air of the cave. The results of hydrogeochemical investigations and modeling show a clear hydrochemical zonation within the described hydrogeological complex drained by the quarry. This is related to the geological structure, flow conditions and the cave microclimate. Spatial anomalies connected with the increased upward flow from the Cretaceous aquifer have been distinguished.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2009, 436, z. 9/1; 9-16
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kamieniołomy gipsowe jako cenne geostanowiska krasowe. Studium przypadku: Podole i Bukowina, Ukraina
    Gypsum quarries as valuable karst geosites. Case study: Podilla and Bukovina, Ukraine
    Autorzy:
    Andrejczuk, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/87988.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geograficzne
    Tematy:
    gips
    kras gipsowy
    kamieniołom
    jaskinie
    geostanowisko
    gypsum
    gypsum karst
    quarry
    cave
    geosite
    Opis:
    Gips jest skałą o szerokim rozpowszechnieniu w skorupie ziemskiej i na jej powierzchni. Ze względu na określone wartości użytkowe gips jest pożądanym surowcem skalnym, wydobywanym najczęściej w kamieniołomach. Gips należy do skał krasowiejących i łatwo ulega rozpuszczaniu w wodzie. Dlatego gipsowe serie skalne, zalegające blisko powierzchni ziemi oraz masywy gipsowe są silnie skrasowiałe. Kamieniołomy gipsowe praktycznie zawsze odsłaniają skrasowiałe wnętrza masywów gipsowych, obfitujące w różnorodne formy krasowe i paleokrasowe, w tym jaskinie. Te ostatnie często są duże i reprezentują cenne lub nawet unikatowe utwory przyrodnicze, warte objęcia ochroną prawną. Utwory krasowe najczęściej decydują o wartości ogólnej kamieniołomów gipsowych, jako geostanowisk. W artykule, na przykładzie różnych kamieniołomów Podola i Bukowiny pokazane są ich walory wynikające z obecności utworów krasowych, przede wszystkim jaskiń.
    Gypsum is a rock having a wide spread in the earth's crust and on its surface. Due to the specified usable values gypsum is a desired raw material, mostly mined in quarries. Gypsum belongs to karstic rocks and easily dissolves in water. Therefore, a series of gypsum rocks, lying close to the earth surface and gypsum massifs usually are strongly karstified. Gypsum quarries almost always expose the karstified interior of gypsum massifs, rich in various karst forms both karstic and paleokarstic, including caves. The latter are often large and represent a valuable or even unique natural formations, which should be taken under protection. Karst formations frequently determine the total value of gypsum quarries as geosites. In the article, the values of various gypsum quarries of Podilla and Bukovina resulting from karst formations, especially the caves, are shown, as examples.
    Źródło:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2014, 26; 93-110
    1896-1460
    2391-5293
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O możliwości występowania transgranicznych przepływów krasowych w obrębie wychodni serii wierchowych rejonu Kasprowy Wierch – Skrajna Turnia (Tatry Zachodnie)
    About possibilites of occurrence transbordery karst flows in region Kasprowy Wierch – Skrajna Turnia (Western Tatra Mts.)
    Autorzy:
    Barczyk, G.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2062259.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    przepływy krasowe
    badanie znacznikowe
    kras
    Tatry
    karst drainage
    tracer experiment
    karst
    Tatra Mts.
    Opis:
    Na podstawie analizy budowy geologicznej i stopnia zaangażowania tektonicznego jest planowane przeprowadzenie badań znacznikowych połączeń krasowych, pomiędzy nowo odkrytymi ponorami na południowych zboczach Beskidu, a systemem Wywierzyska Goryczkowego.
    On basis of analysis of geology and tectonics It is planned to carry out tracer experiments of karst connections between newly discovered sink holes on the southern slopes of Beskid (Mt.) (Tatra Mts.) and the Wywierzysko Goryczkowe karst system.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2013, 456 Hydrogeologia z. 14/1; 33--38
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Udział wód z cieków w zasilaniu poziomu wodonośnego jury górnej na obszarze Wyżyny Krakowskiej
    The part of water courses in recharge of the Upper Jurassic aquifer in Cracow Upland area
    Autorzy:
    Różkowski, J.
    Sadowski, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2062428.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    infiltracja wód z cieków
    kras
    Wyżyna Krakowska
    infiltration from streams
    karst
    Cracow Upland
    Opis:
    W artykule przedstawiono zjawisko infiltracji wód z cieków na obszarach krasowych Wyżyny Krakowskiej na tle hydrograficznym wyżyny. Na podstawie 8 serii badań scharakteryzowano dynamikę zmian sezonowych infiltracji wód z cieków do podłoża, łącznie z podziemnymi przepływami tych wód, w wybranych cząstkowych zlewniach krasowych Dłubni i Rudawy, dopływów lewobrzeżnych Wisły. Stwierdzono powszechność zjawiska w skali regionalnej, niewielki udział w zasilaniu poziomu wodonośnego jury górnej, dynamiczny charakter infiltracji wgłębnej warunkowany zmiennością zasilania.
    The paper present the problem of water infiltration from water courses into the basement in the karstic area of Cracow Upland against the background of its hydrographic system. The dynamics of seasonal changes of water infiltration from water courses into the basement were characterised based on 8 series of tests. This characterisation includes also the underground water flow in some fragmentary karstic catchment areas of the Dłubnia and Rudawa rivers, both left-bank tributaries of the Vistula River. It was found that this phenomenon was widespread on a regional scale and the dynamic character of subsurface infiltration is controlled by recharge variability. However, its contribution to the total Upper Jurassic aquifer recharge is small.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2013, 456 Hydrogeologia z. 14/2; 519--524
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mineralogical investigation of weathering of cretaceous limestone : an example of phenomenon : Prachodna Cave near of Roman, North Bulgaria
    Badania mineralogiczne wietrzenia wapieni kredowych : przykład zjawisk w Jaskini Prachodna, koło Roman, Północna Bułgaria.
    Autorzy:
    Pawlikowski, M.
    Bożęcki, P.
    Buszkiewicz, U.
    Mandera, S.
    Rędziak, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/343964.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    nakł. Maciej Pawlikowski
    Tematy:
    Prachodna Cave
    mineralogy
    weathering of limestone
    karst
    Jaskinia Prachodna
    mineralogia
    wietrzenie wapieni
    kras
    Opis:
    Archaeological excavation of Prachodna and Temnata Cave conducted in 80tis of XX century had multidisciplinary character. The results of excavation are described in papers and books (Kozłowski, Laville, Ginter, 1992, Pawlikowski 1992, 2010, Sirakov 1992)). Presented publications is devoted process of weathering of limestone of mentioned caves and transformation of calcite into residuum called terra rossa. Mentioned investigation were conducted in field in 2014 and in lab. in 2015. Described phenomenon explain the formation of karstic forms as for example caves system of caves –Prachodna - Temnata. Results document various rate od chemical dissolution of various petrographic kinds of limestone as well as the presence of poorly crystalline kaolinite as mine secondary mineral present in terra rossa.
    Badania archeologiczne jaskiń Prachodna i Temnata prowadzone były w latach 80. XX wieku i posiadały charakter multidysciplinarny. Wyniki badań prowadzonych w trakcie ekspedycji zostały opublikowane w książkach i artykułach (Kozłowski, Laville, Ginter, 1992, Pawlikowski 1992, 2010, Sirakov 1992). Prezentowana publikacja jest poświęcona procesowi wietrzenia wapieni, w których występują wspomniane jaskinie oraz ich przeobrażeniu się w residuum zwane terra rossa. W 2014 roku prowadzono badania terenowe, natomiast laboratoryjne w 2015 roku. Na ich podstawie stwierdzono różne tempo chemicznego rozpuszczania różnych petrograficznych odmian wapieni, jak również obecność słabo krystalicznego kaolinitu jako głównego minerału obecnego w terra rossa.
    Źródło:
    Auxiliary Sciences in Archaeology, Preservation of Relics and Environmental Engineering; 2015, 20; 1-27
    1689-6742
    Pojawia się w:
    Auxiliary Sciences in Archaeology, Preservation of Relics and Environmental Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Warunki funkcjonowania i rozwój torfowiska w zagłębieniu krasowym w okolicach Paradyża
    (Conditions and functioning of the peatland in the karst subsidence sinkholes in the area of Paradyż)
    Autorzy:
    Brzozowicz, Dorota
    Forysiak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/578395.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    zagłębienia
    kras reprodukowany
    torf
    holocen
    Wzgórza Opoczyńskie
    sinkholes
    karst subsidence
    peat, Holocene
    Opoczno Hills
    Opis:
    W artykule dokonano analizy cech torfowiska funkcjonującego w północnej części Wzgórz Opoczyńskich, w zagłębieniu występującym na obszarze krasu reprodukowanego. Opisano cechy geologiczne i geomorfologiczne terenu, na którym występują inne formy o takiej genezie. Zagłębienia powstałe w wyniku krasowienia wapieni jurajskich przykrytych cienką warstwą plejstoceńskich glin zwałowych stanowią sprzyjające środowisko do tworzenia się w nich zbiorników wodnych i torfowisk, z depozycją osadów biogenicznych. Pobrano rdzeń osadów z torfowiska leżącego na północ od Paradyża i oznaczono jego parametry, takie jak: popielność osadu, odczyn i przewodność elektrolityczna oraz zawartość węglanu wa pnia, co pozwoliło wnioskować o warunkach funkcjonowania zagłębienia i etapach rozwoju torfowiska.
    This article is concerned with the properties of peatland that function in the karst depression in the northern part of the Opoczno Hills. The geological and geomorphological properties that display the preview of the genesis of said landforms are discussed. The depressions that developed as a result of the collapse of Jurassic limestone and are covered with a thin layer of Pleistocene moraine till serve as an environment that is very conducive to the development of water bodies and peatbogs with deposition of biogenic sediments. A core sample of the biogenic sediments has been extracted from one of the peat bogs north of Paradyż and analysed to determine the ash content, pH value, electrolytic conductivity, as well as calcium carbonate content. It allowed to formulate conclusion on the environmental conditions of the depression and the phases of development of the peatbog.
    Źródło:
    Acta Geographica Lodziensia; 2016, 105; 69-79
    0065-1249
    Pojawia się w:
    Acta Geographica Lodziensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Geopark Bakony : Balaton na Węgrzech
    Bakony : Balaton Geopark in Hungary.
    Autorzy:
    Migoń, P.
    Pijet-Migoń, E.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2075821.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    Geopark
    dziedzictwo geologiczne
    stanowisko
    kras
    wulkanizm
    obszar zadunajski
    geoheritage
    geosites
    karst
    volcanism
    Transdanubian Range
    Opis:
    Two UNESCO Global Geoparks were established in Hungary. This paper presents the Bakony - Balaton Geopark, located in the western part of the country, predominantly within the Transdanubian Range. It includes uplands and low-elevation mountains of North Bakony, South Bakony, Balaton Uplands and Keszthely Mountains, with basins situated in between, as well as Lake Balaton itself. Geologically, the dominant part of the territory is underlain by Mesozoic sedimentary rocks, mainly limestones and dolomites. Other significant rock formations are Eocene limestones, Mio-Pliocene sediments of the Pannonian Sea and end-Neogene basalts. Karst phenomena, residual volcanic hills, fossil sinter cones and river gorges are the most characteristic geomorphological features of the Geopark. Forty-five geosites have been recognized in the Geopark, although access facilities and interpretative content the Geopark is also rich in cultural heritage and its southern part counts as the major tourist
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2018, 66, 5; 276--283
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Procesy geomorfologiczne na wybranych wysadach soli w pasie fałdowo-nasuwczym gór Zagros w Iranie
    Geomorphological processes in selected salt domes in the Zagros fold-thrust belt in Iran
    Autorzy:
    Bukowski, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2076110.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    lodowiec solny
    tektonika solna
    kras solny
    Zagros
    Iran
    salt glacier
    salt tectonics
    salt karst
    Opis:
    Presently, about 160 salt domes of various sizes exist in the Zagros fold-thrust belt in southern Iran. The salt domes constitute a unique proving ground for research on salt tectonics. In the dry climate that currently dominates in Iran, forms of horizontal salt formations are created, referred to as salt glaciers, in addition to typical steeply falling salt domes. Consequently, it is possible to conduct observations of geomorphological processes developing on the surface of exposed salt rocks and keep a continuous record of their tectonic activity. Salts occurring in that area represent the Hormuz (Hormoz) Formation of the Ediacaran period (Late Neoproterozoic to Early Cambrian). The rocks of the formation usually present a colourful blend of rock salt, anhydrite, black dolomite, shale, and red volcanic tuff, as well as extrusive magmatic and metamorphosed rocks that are interpreted as fragments of deep basement elevated to the land surface by salt domes. The paper describes the geology and geomorphology of the Jashak (Dashti) salt glacier from the Busher Province and two salt domes located on the Persian Gulf Islands: Hormuz (Hormoz Island) and Namakdan (Qeshm Island). The present-day salt dome geomorphology is a result of both climatic effects (precipitation and air temperature) and diapir uplifting forces.
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2020, 68, 3; 167--177
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Permian to Triassic paleokarst of the Świętokrzyskie (Holy Cross) Mts, central Poland
    Permsko-triasowy kras kopalny Gór Świętokrzyskich, Polska środkowa
    Autorzy:
    Urban, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/183335.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    kras kopalny
    perm
    trias
    paleogeografia
    Góry Świętokrzyskie
    paleokarst
    Permian
    Triassic
    paleogeography
    Świętokrzystkie (Holy Cross) Mts.
    Opis:
    This paper presents classification of the Permian and Triassic paleokarst forms in the Świętokrzyskie Mts, systematic description of the groups of forms and their fillings as well as conclusions concerning environmental conditions of their development. Four groups were distinguished among paleokarst forms developed before the deposition of the Buntsandstein whereas five ones developed during the Buntsandstein deposition (proceeding diachronically) and/or the Middle Triassic time. The Permian-Triassic paleokarst was conditioned by the Variscan tectonic movements and up-lift as well as subsequent formation of the Danish-Polish Trough. The Permian karst developed in the area of mountainous morphology and were often connected with hydrothermal processes. The Triassic karst formed due to tectonic activity stimulating morphological rejuvenation of the region. Wide and low passages representing one of the Triassic paleokarst group presumably formed in fresh and sea waters mixing zone.
    Artykuł prezentuje klasyfikację permskich i triasowych form paleokrasowych w Górach Świętokrzyskich, systematyczny opis poszczególnych typów tych form oraz ich wypełnień, jak również wnioski dotyczące warunków ich rozwoju. Wyróżniono cztery typy form pseudokrasowych powstałych przed sedymentacją osadów pstrego piaskowca oraz pięć typów tworzących się w trakcie sedymentacji pstrego piaskowca (następującej diachronicznie) oraz/lub środkowego triasu. Permsko--triasowy kras kopalny był warunkowany waryscyjskimi ruchami tektonicznymi oraz wyniesieniem regionu, a następnie tworzeniem się niecki duńsko-polskiej. Kras permski rozwijał się na obszarze o górskiej rzeźbie i był często związany z procesami hydrotermalnymi. Kras triasowy powstał w rezultacie aktywności tektonicznej powodującej odnowienie rzeźby regionu. Szerokie i niskie kanały reprezentujące jedną z generacji krasu triasowego utworzyły się prawdopodobnie w strefie mieszania się wód słodkich i słonych.
    Źródło:
    Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie; 2007, 33, 1; 5-50
    0138-0974
    Pojawia się w:
    Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zmiany chemizmu wód w utworach krasu gipsowego na tle zmian w zagospodarowaniu terenu
    The changes of groundwater chemistry in the gypsum karst in the light of special management
    Autorzy:
    Jóźwiak, K.
    Solovey, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2063156.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    kras gipsowy
    modelowanie geochemiczne
    chemizm wód podziemnych
    Czarny Potok
    gypsum karst
    geochemical modelling
    groundwater chemistry
    Opis:
    Międzyrzecze Prut-Dniestr charakteryzuje się szerokim rozprzestrzenieniem gipsów mioceńskich przedkarpackiej formacji ewaporatowej. Na rym obszarze dominuje tektonika blokowa - przebieg warstwy gipsów o miąższości do 30 m jest zaburzony uskokami zrzutowymi. Zanurzanie się bloków tektonicznych, powoduje zróżnicowaną relację warstwy gipsów do głównych stref drenażu, jakimi są doliny Dniestru i Prutu. Obszar szczegółowych badań reprezentuje fragment zlewni Czarnego Potoku, zlokalizowanej w centralnej części międzyrzecza, gdzie doliny rzeczne wcinają się w warstwę gipsów i aktywnie rozwijają się procesy krasowe. Procesy te intensyfikowane są wody powierzchniowe wnikające w głąb masywu skalnego pustkami szczelinowo-krasowymi. W badaniach prowadzonych w 2008 r. zwrócono uwagę na antropogeniczne czynniki intensyfikujące procesy krasowienia- m.in. powstanie ciągu jezior w miejscu dotychczas zajmowanym przez koryto potoku.
    The interfluve of Dniester and Prut is characterized by the presence of Miocene gypsum of the Carpathian Foredeep evaporate formation. Gypsum strata (up to 30 m in thickness) are disturbed by thrust faults due to block tectonics in this area. Submerging of tectonic blocks causes variations in the relation between gypsum strata and main drainage zones (Dniester and Prut Valleys). The research area is situated in the Czarny Potok valley, in the middle part of the Dniester and Prut interfluve, where the river valleys cut into gypsum rocks and cause karst processes. These processes can be intensified by surface waters entering the massif through cracks and faults. Some attention has also been paid to anthropogenic processes that may influence karst processes (forming several lakes in a stream channel).
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2009, 436, z. 9/1; 189-194
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Warunki rozwoju i wiek krasu w gipsach Niecki Soleckiej
    The development and age of the karst in gypsum deposits of the Niecka Solecka (Solec Basin) area
    Autorzy:
    Urban, J.
    Chwalik-Borowiec, A.
    Kasza, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2061915.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    kras
    gipsy
    jaskinie
    neogen
    czwartorzęd
    Niecka Solecka
    karst
    gypsum
    caves
    Neogene
    Quaternary
    Niecka Solecka (Solec Basin)
    Opis:
    W neogeńskich gipsach Niecki Soleckiej występują następujące typy form krasowych: duże obniżenia krasowo-denudacyjne, krasowe (ślepe) doliny, leje oraz liczne, choć niewielkie jaskinie, stanowiące pojedyncze lub słabo rozgałęzione korytarze bądź komory (głównie typu branchwork i rudimentary branchwork). Większość z tych form reprezentuje epigenetyczny kras odkryty, który rozwinął się w czwartorzędzie i nadal jest aktywny. Największe obniżenia krasowo-denudacyjne zaczęły powstawać prawdopodobnie już w późnym neogenie. Rozwój form krasowych Niecki Soleckiej, w tym większości jaskiń, w warunkach krasu epigenetycznego różni ten region od zachodniej Ukrainy, gdzie w gipsach neogeńskich występują wielkie labiryntowe systemy jaskiniowe powstałe w wyniku głębokich przepływów międzywarstwowych. Na terenie Niecki Soleckiej tylko pojedyncze jaskinie reprezentują kras międzywarstwowy powstały w warunkach freatycznych, poniżej napiętego zwierciadła wód podziemnych, prawdopodobnie w późnym neogenie.
    A variety of types of karst forms has been identified in Neogene gypsum of the Niecka Solecka (Solec Basin), including large karstic-denudational depressions, karst (blind) valleys, sinkholes, and numerous but short and simple (branchwork and rudimentary branchwork type) caves. Most of these forms represent the epigenic, exposed karst, that developed during the Quaternary and is still active. The largest karst-denudational depressions could have started to develop in the Late Neogene. The epigenic character of karst forms (and most of caves) in gypsum of the Niecka Solecka makes this region distinctive from Western Ukraine, where large maze cave systems representing intrastratal karst occur. In the Niecka Solecka region only a few caves represent intrastratal karst formed in confined, freatic conditions probably in the Late Neogene.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2015, 462; 125--152
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kras Stanisław (15 IX 1890 -- IV
    Autorzy:
    Łukomski, Grzegorz.
    Powiązania:
    Kawalerowie Virtuti Militari 1792-1945: słownik biograficzny. T. 2: (1914-1921). Cz. 2 / red. nauk. Bogusław Polak Koszalin, 1993 S. 101-102
    Współwytwórcy:
    Polak, Bogusław. Redakcja
    Tematy:
    Kras Stanisław.
    16 Pułk Piechoty
    6 Krakowska Dywizja Piechoty
    Armia "Kraków"
    Obóz jeniecki Kozielsk
    Opis:
    Żołnierz 16 pp (6 DP Armii "Kraków"). Jeniec obozu w Kozielsku.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    Zmiany cech fizyczno-chemicznych wód wywierzysk: Chochołowskiego, Lodowego i Olczyskiego w 2009 r.
    Changes in physical and chemical characteristics of Chochołowskie, Lodowe and Olczyskie vaucluse springs in 2009
    Autorzy:
    Żelazny, M.
    Barczyk, G.
    Wolanin, A..
    Wójcik, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2062369.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    wody podziemne
    chemizm
    kras
    PCA
    Tatrzański Park Narodowy
    groundwater
    chemistry
    spring karst
    Tatra Mts. National Park
    Opis:
    Celem opracowania jest poznanie zmian cech fizyczno-chemicznych wód trzech wywierzysk tatrzańskich: Chochołowskiego, Lodowego i Olczyskiego. Skład chemiczny wód wywierzysk istotnie się różni w zakresie średnich stężeń Ca2+, Mg2+, Na+, HCO3– i SO42– (ANOVA). Za pomocą analizy składowych głównych (PCA), na podstawie relacji: wydajności, temperatury wody i składu chemicznego wody, wyznaczono dwa lub trzy czynniki (PCA), które wyjaśniają większą cześć zmian składu chemicznego wody w ciągu roku. Wykazano, że wywierzyska Olczyskie i Lodowe charakteryzują się podobnymi zmianami składu chemicznego wody, a Chochołowskie – odmiennymi.
    The aim of this paper is to examine the variability of physical and chemical characteristics of vaucluse springs (Chochołowskie, Lodowe and Olczyskie) in the Tatra Mts. The concentrations of Ca2+, Mg2+, Na+, HCO3–, SO42– in water of the Chochołowskie, Lodowe and Olczyskie vaucluse springs are significantly different (ANOVA). Using principal component analysis (PCA) based on the relationship (discharge, water temperature and chemical composition), three or two factors have been determined.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2013, 456 Hydrogeologia z. 14/2; 685--691
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zapis lądowych etapów historii geologicznej Gór Świętokrzyskich w osadach i formach krasowych – wybrane przykłady
    Records of terrestrial stages of geological history of the Świętokrzyskie (Holy Cross) Mountains in the karst forms and their sediments – selected examples
    Autorzy:
    Urban, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2062129.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    kras
    perm
    trias
    kenozoik
    paleogeografia
    tektonika
    Góry Świętokrzyskie
    karst
    Permian
    Triassic
    Cenozoic
    paleogeography
    tectonics
    Holy Cross Mountains
    Opis:
    Artykuł prezentuje trzy przykłady interpretacji zdarzeń geologicznych oraz warunków paleogeograficznych i paleośrodowiskowych dokonanych na podstawie badań form krasowych w skałach węglanowych dewonu Gór Świętokrzyskich. Pierwszy relacjonowany kierunek badań dotyczy kopalnych form krasowych w dwu stanowiskach Wietrznia oraz Jaworznia i dokumentuje późnopermską ewolucję rzeźby i jej tektoniczne odmłodzenie na początku triasu. Następne interpretacje dotyczą form krasu kenozoicznego. Analiza przestrzennego rozwoju podziemnych systemów krasowych umożliwiła określenie poziomów stabilizacji bazy erozyjnej w neogenie. Najwyższy poziom krasowy (Łagów) był zapewne związany z poziomem neogeńskiego zbiornika morskiego w zapadlisku przedkarpackim. Z kolei badania osadów piaszczystych w wypełnieniach form krasowych, w tym przede wszystkim analiza obtoczenia i kształtu ziarn pozwoliły na wyróżnienie pięciu typów ziarn piasków o różnym pochodzeniu, w tym pochodzących z lokalnych zwietrzelin różnych skał oraz ziarn pirogenicznych. Analiza ta stała się podstawą do określenia zasięgu pokrywy dolnotriasowej, oceny rozwoju krasu w czwartorzędzie, a także do sformułowania sugestii dotyczących paleośrodowiska neogenu.
    The paper presents three examples of interpretations of geological events and paleogeographic and paleoenvironmental conditions made on the basis of studies of karst forms in Devonian carbonate rocks of the Świętokrzyskie (Holy Cross) Mountains, central Poland. The first study concerns paleokarst forms in two sites: Wietrznia and Jaworznia which record the Late Permian relief evolution and its tectonic rejuvenation at the beginning of the Triassic period. The next two interpretations concern the Cenozoic karst forms. Analysis of spatial development of subsurface karst systems made possible to determine of erosional base stabilization levels during the Neogene. The highest karst horizon (Łagów) was most probably related to the level of one of the transgressions in the Fore-Carpathian marine basin. In turn, the study of sand sediments filling karst forms, particularly analysis of roundness and shape of sand grains enables to distinguish five types of sand grains of different genesis, among which are grains originated from various local weathered rocks as well as pyrogenic particles. On the basis of this analysis the extent of Lower Triassic cover was determined and karst development during the Quaternary period was assessed, as well as some suggestions on the Neogene paleoenvironment were formulated.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2013, 454; 77--101
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wody podziemne zrębu Zakrzówka (Wyżyna Krakowsko-Częstochowska)
    The groundwater of Zakrzówek Horst (S Kraków-Częstochowa Upland)
    Autorzy:
    Motyka, J.
    Postawa, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2063364.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    skały węglanowe
    wody podziemne
    kras
    sieć hydrauliczna
    zrąb Zakrzówka
    carbonate rocks
    groundwater
    karst
    hydraulic networks
    Zakrzówek Horst
    Opis:
    Na podstawie kilkuletnich badań stężeń jonu chlorkowego w Wiśle i w 25 wybranych wyciekach w kamieniołomie "Zakrzówek" autorzy ocenili prędkość przepływu wód z rzeki do odkrywki. Minimalny czas oceniono na 100-120 dni. Mineralizacja ogólna wód Wisły w omawianym okresie wynosiła średnio 2750 mg/dm3. W składzie chemicznym dominowały jony chlorkowe i sodowe. W tym samym czasie wody opadowe wykazywały mineralizację ogólną do około 130 mg/dm3, z dominującymi jonami wapniowymi, magnezowymi i siarczanowymi. Wody z wycieków w kamieniołomie "Zakrzówek" charakteryzowały się mineralizacją od 400 do ponad 2000 mg/dm3. W północnej części odkrywki w wodach z wycieków dominowały jony chlorkowe i sodowe. W innych częściach kamieniołomu w składzie chemicznym wód zaobserwowano większy udział wapnia, magnezu, siarczanów i wodorowęglanów. Skład chemiczny wód dopływających do kamieniołomu "Zakrzówek" licznymi wyciekami, jest formowany na drodze mieszania składowych dopływu i dodatkowo transformowany poprzez reakcje zachodzące w układzie woda-warstwa wodonośna. O proporcjach mieszania decyduje struktura sieci hydraulicznej w wapieniach budujących zrąb Zakrzówka. Szczególnie ważną rolę odgrywają pionowe szczeliny, którymi odbywa się szybki przepływ wód słodkich w głąb i punktowe rozcieńczanie poziomego strumienia wód zanieczyszczonych. Efektem tych procesów jest znaczne zróżnicowanie składu chemicznego wód z poszczególnych wycieków. Przejawia się to w zasadniczych różnicach zarówno typów chemicznych jak i mineralizacji ogólnej.
    Basing on the analysis of chloride concentrations in the Vistula River and in 25 selected outflows in the Zakrzówek Quarry carried on systematically during almost three years (1990-93), the shortest time measured for water transfer from river to the quarry was about 100-120 days. Average TDS of river waters in this period was about 2750 milligrams per litre with dominating chloride and sodium ions. Simultaneously, meteoric waters analysed during those three years showed TDS up to 130 milligrams per litre with dominating calcium, magnesium and suplphide ions. In the quarry outflows the TDS varied from 620 to over 2000 milligrams per litre. In a few sampling points located in the northern part of the pit (i.e. close to the river bed) chloride and sodium ions predominated whereas waters from other points contained chloride and sodium along with calcium, magnesium, sulphates and hydrocarbonate ones. Decreasing TDS was accompanied by increasing percentage of sulphates, calcium and magnesium, and then HCO3 in the TDS. Transformation of chemical composition of waters migrating from the Vistula River to the Zakrzówek Quarry consists mainly of changes in concentrations of various ions. In most of the studied outflows waters are enriched in calcium and sulphates, and, in a few points, also in magnesium and potassium. This may result from leaching of these elements in waterbeds and also from ion exchange (e.g. Na-Ca). Concentrations of other pollutants originating from agriculture, sewages and industrial sources decrease on the way from river to quarry. Characteristic is the evolution of nitrogen compounds. Concentrations of ammonium nitrogen in the river waters are higher than the quarry outflows due to nitrification processes. On the contrary, contents of nitrates are higher in most of quarry outflows than in river waters. Generally, the quality of water improves during migration from river to the quarry.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2004, 412, Hydrogeologia z. 6; 71-129
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zjawiska krasowe w skałach metamorficznych w Masywie Śnieżnika (Sudety Wschodnie ): aktualny stan badań oraz znaczenie dla poznania ewolucji Sudetów w późnym kenozoiku
    Karst phenomena in metamorphic rocks of the Śnieżnik Massif (East Sudetes) : state-of-the-art and significance for tracing a Late-Cenozoic evolution of the Sudetes
    Autorzy:
    Sobczyk, A.
    Kasprzak, M.
    Marciszak, A.
    Stefaniak, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2075543.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    kras
    geneza jaskiń
    jaskinia paleontologiczna
    ewolucja krajobrazu
    neotektonika
    Sudety
    karst
    speleogenesis
    cave palaeontology
    landscape evolution
    neotectonics
    Sudetes
    Opis:
    The paper reviews the recent state ofstudies for karst phenomena on northern slopes of the Śnieżnik Massif, Krowiarki range and Zlote Mts in East Sudetes with particular reference to Biała Lądecka basin. Conflned spatial character of the d/ainagf basinand cave sites within allow a better understanding of landscape response to climate and tectonic proxies controlling landscape evolution at least since the end ofMiocene (Messinian). New karst passages discoveries from Niedźwiedzia Cave resulted in the recognition of several sites of allochthonous sediments deposited at different cave morphological levels up to 50 metres above Kleśnica river floor. Furthermore, a new model ofpolygenetic origin for some karst chambers in Niedźwiedzia Cave originating from karstification processes and mass-movements superimposed has been suggested. Presumably, it may be linked with neotectonic processes and/or climatic changes affecting East Sudetes during the Late Cenozoic.
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2016, 64, 9; 710--718
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Torcal de Antequera - kamienne miasto w Andaluzji
    Torcal de Antequera - stony town from Andalucia
    Autorzy:
    Janusz, M.
    Lorenc, M. W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/344477.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Stowarzyszenie Naukowe im. Stanisława Staszica
    Tematy:
    Hiszpania
    Andaluzja
    wapień
    kras
    ochrona krajobrazu
    litofity
    Spain
    Andalusia
    Torcal de Antequera
    jurassic limestones
    karst
    landscape protection
    lithophytes
    Opis:
    Torcal de Antequera jest przykładem jednego z najlepiej zachowanych krajobrazów krasowych w Europie. Obszar ten budują jurajskie wapienie oolitowe, brekcjowate i okruchowe, bardzo wyraźnie warstwowane i silnie spękane regularnym systemem rozwierających się szczelin. Na względnie niewielkim obszarze (20 km2) wydziela się cztery dobrze zróżnicowane strefy geomorfologiczne. Na powierzchni występuje bogactwo form powstałych na skutek erozji wodnej i eolicznej, a pod ziemią przebiegają głębokie kominy, zawiłe korytarze i rozległe jaskinie. Od 1978 roku obszar Torcal de Antequera został objęty prawną formą ochrony przyrody i zyskał status parku naturalnego; w roku 1989 zakwalifikowany został jako stanowisko naturalne. Obszar ten odznacza się wysokimi walorami geologicznymi oraz bogatym zróżnicowaniem flory (664 gatunki) i fauny (117 gatunków).
    The Torcal de Antequera is one of the best-preserved karst landscapes in Europe developed in Jurassic, oolithic, brecciated and detrital limestones. The rock formation is well bedded and cut by a dense, regular fracture system. A relatively small area (20 km2) comprises four distinct geomorphological zones. At the surface visitors can recognize a variety of landforms produced by water and wind erosion whereas underground there exists a labirynth of karst forms: deep shafts, meandering galleries and huge caves. Since 1978 the Torcal de Antequera has been protected as a Natural Park and since 1989 it has become a Nature Site. The park combines a collection of remarkable geological valours and an exceptional biodiversity.
    Źródło:
    Geoturystyka; 2010, 3-4; 65-74
    1731-0830
    Pojawia się w:
    Geoturystyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Potencjał geoturystyczny wybranych obiektów Ojcowskiego Parku Narodowego i jego otuliny
    Geotouristic potential of selected objects in the Ojców National Park and its protected zone area (S Poland)
    Autorzy:
    Dzięgiel, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/20204843.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    geoturystyka
    Oksford górnojurajski
    skalisty wapień
    kras
    tuf wapienny
    less
    geotourism
    Upper Jurassic Oxfordian rocky limestone
    karst
    calcareous tufa
    loess
    Opis:
    In this paper, two scenic caves, five selected karst rock forms, and five rock outcrops situated in the Ojców National Park and its protected zone area are the subject of comparative research, considered as very essential examples of geotouristic potential. Most of their karst forms differ between each other. These include Łokietek and Ciemna (Dark) cave, Kraków Gate, Rękawica and Igła Deotymy rock-cliff at Ojców, Duży Pochylec rock-cliff in Skała, and Maczuga Herkulesa rocky tower at Pieskowa Skała. Apart from them, outcrops of Quaternary calcareous tufa and rock falls at Ojców, an abrasion surface cutting Upper Jurassic limestones and covered with Cretaceous limestones and marls, Pleistocene loess at Januszowice, and the Duże Skałki (Big Rocks) former quarry of Upper Jurassic limestone at Czajowice were also studied. All of them are situated in the Silesian-Kraków Monocline. The caves, rock-cliffs and Maczuga Herkulesa rocky tower developed in the Upper Jurassic Oxfordian massive limestone. Their karst forms are diverse and picturesque. The other objects selected for research are also very interesting and important examples, displaying products of very complex geological processes. The comparative geotouristic potential evaluation of all 12 objects was made to meet tourists', educators' and investors' expectations and needs to increase their geotouristic development level. The statistical data of the annual number of visitors at the described two caves is also discussed. In general, interest in them as geotouristic abiotic nature objects has been growing regularly until today. They have become very widely known in Poland. Moreover, the Łokietek Cave, Kraków Gate rock-cliff and Maczuga Herkulesa rocky tower have become very popular worldwide.
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2023, 71, 3; 113-131
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Paleokras w utworach górnej jury podłoża zapadliska przedkarpackiego i jego znaczenie złożowe
    Paleokarst phenomena in the Upper Jurassic deposits in the Carpathian Foredeep substrate and its reserves importance
    Autorzy:
    Miziołek, Mariusz
    Filar, Bogdan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1835065.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    paleokras
    kras
    złoża gazu i ropy
    pułapki złożowe
    zapadlisko przedkarpackie
    paleokarst
    karst
    fields gas and oil
    fields traps
    Carpathian Foredeep
    Opis:
    W pracy przedstawiono wyniki badań i analiz, jakie zrealizowano w N części zapadliska przedkarpackiego, których przedmiotem były przede wszystkim skały wapienne górnej jury. Badania miały charakter ściśle analityczny i dotyczyły reinterpretacji: opisów rdzeni wiertniczych z rejonu na północ od Tarnowa, dostępnych danych wiertniczych oraz obserwacji złożowych. W sumie przeprowadzono analizę kilkudziesięciu otworów i została ona wykonana pod kątem identyfikacji w badanych otworach paleokrasu, czyli pogrążonych dużych form krasu, takich jak: leje krasowe, studnie krasowe, jaskinie, korytarze itp. Identyfikacji form krasowych dokonano na podstawie kryteriów litologicznych, cech strukturalno-teksturalnych osadów, obserwacji wiertniczo-złożowych i kryteriów geofizycznych. Przeprowadzone analizy pozwoliły według autorów na identyfikację różnych form paleokrasu w 13 otworach. Rozpoznano szereg małych i średnich form o genezie tektoniczno-krasowej, jak np. szczeliny z różnorodnym wypełnieniem ilasto-piaskowcowym w kolorach: żółtym, rdzawym, czerwonym, zielonym, czarnym, ponadto małe kawerny i kanaliki wielkości od kilku do kilkunastu milimetrów oraz druzy i kawerny wielkości od kilku do kilkunastu centymetrów z wypełnieniem lub bez. Z dużych form krasowych zidentyfikowano struktury, które mogą reprezentować: leje krasowe, studnie krasowe, jaskinie, korytarze i jamy. Wobec lakonicznego opisu rdzeni, który całkowicie pomijał istnienie form krasowych, trudno było szczegółowo zaliczyć rozpoznane struktury do konkretnych form krasowych. W kilku przypadkach identyfikację wsparto pomiarami geofizycznymi i obserwacjami wiertniczymi, te ostatnie wykazały obecność pustek krasowych przewierconych przez odwiert. Wyniki przeprowadzonych badań analitycznych potwierdziły występowanie form paleokrasowych zarówno w obrębie udokumentowanych złóż gazu i ropy, jak i poza nimi. Wobec tego została potwierdzona hipoteza, że część objętości porowej złóż występuje w postaci pustek krasowych. Obecność pustek krasowych tłumaczy niedoszacowanie pojemności porowej na wielu złożach oraz niezrozumiałe dotychczas, występujące w obrębie jednego złoża silne zróżnicowanie ciśnień złożowych. Kras w strefie złożowej może tworzyć jeden połączony system krasowy lub dwa albo więcej takich systemów niezależnych od siebie. Wielkość poszczególnych systemów krasowych może być różna. W rejonie Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej występuje wiele jaskiń i systemów krasowych, a objętość poszczególnych jaskiń wynosi od kilkudziesięciu metrów sześciennych do nawet 12 tys. m3 , a pojedynczych komór do 4,5 tys. m3 . Identyfikacja paleokrasu na złożach jurajskich będzie miała duże znaczenie dla właściwej oceny zasobów złóż, zarówno istniejących, jak i nowych, gdyż bez uwzględnienia pojemności form krasowych obliczone zasoby będą niepełne. Obecność struktur paleokrasu na złożu będzie też miała istotne znaczenie w procesie poszukiwań, wiercenia i eksploatacji złóż ropy i gazu. Przedstawiony problem jest zatem bardzo ważny i wymaga dalszych prac, badań i analiz.
    This article presents the results of research carried on Cenomanian sandstones and mainly the Upper Jurassic limestone rocks located in the north part of the Carpathian Foreland. The research was strictly analytical and focused on the reinterpretation of the drilling core descriptions and drilling data observations collected from the Tarnów area. In general, the analysis was carried out on several dozen wells and it was performed in order to identify paleokarst phenomena or deep karst formations, such as: karst, karstic wells, caves, corridors, etc. The identification of karst formations was based on lithological criteria, structural-textural sediments features, drilling observations, and geophysical criteria. The author identified the paleokarst phenomena on 13 wells. A number of small and medium-sized forms with tectonickarst genesis were identified, such as natural channels with various clay-sandstone fillings in the following colors: yellow, rusty, red, green, and black. Channels with a few to several millimeters apart and cavities from a few to several centimeters with or without filling were observed. Large karst formations, such as karstic wells, caves, corridors and cavities were also identified. Due to the laconic description of the cores, which completely disregarded the existence of karst forms, it was difficult to recognize karst form structures in detail; however, in several cases, identification supported by geophysical measurements and drilling observations showed the presence of karst voids in the drilled well. The results of the analytical tests confirmed the presence of paleokarst forms within the documented gas and oil fields and outside of them. Based on the analysis, the hypothesis that part of the pore volume of the oil and gas reserves is located in the karst forms was confirmed. The presence of karst voids explains the underestimation of the pore volume of many oil and gas fields and the strong variations of the well pressure during production. The karst in the deposit zone may form one combined karst system or more karst systems independent of each other. The size of individual karst systems can vary. In the area of the Krakow–Wielun Upland there are many caves and karst systems, and the volume of caves ranges from several to even 12.000 m3 , with the volume of the individual chambers attaining 4.5 thousand m3 . The significance of the karst forms identification for proper assessment of reserves and production resources is very important and requires further research.
    Źródło:
    Nafta-Gaz; 2019, 75, 6; 330-343
    0867-8871
    Pojawia się w:
    Nafta-Gaz
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ocena wpływu wybranych parametrów profilowań georadarowych w badaniach podłoża gruntowego na potrzeby budownictwa na przykładzie zrębu Zakrzówka
    Evaluation of the influence of selected parameters of GPR profiling in the study of bedrock for construction needs on the example of the Zakrzówek horst
    Autorzy:
    Karczewski, J.
    Ortyl, Ł.
    Mazurkiewicz, E.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2075729.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    profilowanie georadarowe
    sztaplowanie
    częstotliwość próbkowania
    krok pomiarowy
    kras
    wapienie
    ground penetrating radar
    stacking
    sampling frequency
    distance between traces
    karst
    limestones
    Opis:
    The identification of bedrock for construction purposes in areas threatened by discontinuous deformations can be accomplished using various geophysical methods. The paper presents the results of studies conducted using the GPR method in the Zakrzówek horst area in Cracow as a site rich in karst structures (caves, cavities, sinkholes). A number of tests were carried out on the field using GPR equipment: ProEx System and RAMAC/GPR CU II of the Swedish company Mala Geoscience. During measurements 250 MHz shielded antennas were used. The following measurement parameters were changed during tests: sampling frequency, number ofstacks and distance between traces. The influence of the above parameters on the quality ofrecorded GPR images was analyzed.
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2017, 65, 10/2; 796--802
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Geoturystyczne walory wybranych obiektów przyrody nieożywionej Litwy
    Geotourism merits of selected inanimate nature objects of Lithuania
    Autorzy:
    Labus, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/344509.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Stowarzyszenie Naukowe im. Stanisława Staszica
    Tematy:
    Litwa
    krajobraz polodowcowy
    głazy narzutowe
    mierzeja
    kras gipsowy
    bursztyn
    wody mineralne
    Lithuania
    glacial landscape
    erratics
    spit
    gypsum karst
    amber
    mineral waters
    Opis:
    W artykule krótko opisano budowę geologiczną Litwy i związane z nią formy krajobrazowe. Krajobraz Litwy został ukształtowany niemal wyłącznie poprzez procesy glacjalne i fluwioglacjalne. Na powierzchni występują zatem głównie osady czwartorzędowe. Wychodnie skał starszych (dewonu, jury, kredy i neogenu) są stosunkowo nieliczne. Pomimo braku gór, geomorfologia Litwy jest urozmaicona; o różnorodności krajobrazu decyduje obecność wzgórz morenowych łagodnych równin, szerokich dolin rzecznych i głęboko wciętych, bystrych rzek, a także wielu jezior. Jednym z najciekawszych regionów Litwy jest znajdująca się na liście UNESCO Mierzeja Kurońska, stanowiąca piaszczysty wał z najwyższymi w północnej Europie wydmami. Eksploatowany jest tam najcenniejszy surowiec Litwy - bursztyn. W artykule przedstawiono ponadto inne warte odwiedzenia miejsca, m.in.: birżański obszar krasowy (zbudowany z dewońskich gipsów i anhydrytów), okolice miasta Pokrój, znane z eksploatacji wapieni permu i dolomitów dewonu, a także miejsc występowania największych głazów narzutowych na Litwie.
    The short characteristic of Lithuanian geology is presented, as well as the landforms which are tightly connected to the sediments. The landscape was formed thanks to glacial and fluvioglacial processes. The land is covered mainly by Quaternary sediments. The outcrops of older rocks (Devonian, Jurassic, Cretaceous and Neogeneperiods) are rather rare. Although there are no mountains on the territory of Lithuania, the geomorphology of the country is differentiated. The kinds of landscape are: morainic hills and plains, wide river valleys, as well as narrow river gullies and many of lakes. One of the most interesting places in Lithuania is the Curonian Spit placed on UNESCO's World Heritage list. It is full of sandy dunes, the highest in the Northern Europe. Moreover the Curonian Spit is famousfor the real Lithuanian treasure - amber. In the article there are also presented some more worth-seeing places, e.g.: Birżai karstarea (formed by gypsum and anhydrite rocks), Pakruojis region, well known thanks to the exploitation of Permian limestones and Devonian dolomites, and the large erratics locations.
    Źródło:
    Geoturystyka; 2010, 3-4; 19-28
    1731-0830
    Pojawia się w:
    Geoturystyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Reakcja wód tatrzańskich systemów wywierzyskowych na katastrofalne zjawiska atmosferyczne
    Autorzy:
    Barczyk, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2076078.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    Tatry
    kras
    wywierzyska
    korelacja
    wahania poziomu wody
    zjawiska atmosferyczne
    Tatra Mountains
    karst
    vaucluse springs
    vaucluse systems
    correlation
    water level fluctuations
    athmospheric phenomena
    Opis:
    The reaction of the Tatra’s vaucluse water systems to catastrophic weather events. Prz. Geol., 68: 561-565. Abstract. Long-term observation of the Tatra Mountains have allowed the determination of the degree ofsensitivity of waters circulating in karst vaucluse systems to atmospheric phenomena. The correlation coefficients for r fluctuations in the water table in Tatra vaucluse springs clearly show that during the period from the beginning of the monitoring, in the 1980s, to the mid-2010s (2013), the waters of all Tatra vaucluse springs reacted in a similar way. Disastrous storms that, at the turn of 2013 caused huge damage to the vegetation covering the areas of the Polish part of the Western Tatras, contributed to the intensification of surface erosion processes and, as a consequence, to uncovering outcrops of karst rocks. An analysis of correlation relationships between fluctuations in the water table in the Tatra vaucluse springs in the period after 2013 showed a clear change in the value of the correlation coefficient r in relation to the waters circulating in the Wywierzysko Chochołowskie vaucluse system.
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2020, 68, 7; 561--565
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Geneza mis jeziornych Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego : hipotezy a rzeczywistość rozwoju krasu węglanowego
    The origin of lake basins in the Łęczna-Włodawa Lakeland : hypotheses and reality of carbonate karst development
    Autorzy:
    Janiec, B.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2075137.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    lake basins
    carbonate karst
    controversy
    Łęczna-Włodawa Lake District
    central-eastern Poland
    misy jeziorne
    kras węglanowy
    Pojezierze Łęczyńsko-Włdawskie
    Polska środkowo-wschodnia
    Opis:
    The article concerns the controversy on the four hypotheses of karst origin of lake basins in Upper Cretaceous carbonates of the Łęczna-Włodawa Lakeland (central-eastern Poland; Fig. 1). The hypotheses assume that the lake basins (Fig. 2) developed in the Holocene with the active morphogenetic participation of subartesian waters. The main problem is the lack of references to the laws of thermochemistry and kinetics of dissolution of carbonate rocks. In the Ca2+ and HCO3 concentrations in the medium solution (Tab. 1), rationally adopted for this work, the values of the enthalpy, entropy and Gibbs potential/free energy have been calculated (formulas: 9, 10 and 11). Using the conductometric method (Tab. 2, Figs. 3 and 4), the kinetics of dissolution of carbonate basement rocks, i.e. reaction rate v (formula 13), rate constant k (14a), and reaction half-life t1/2 (15), have also been determined. These investigations show that the theses formulated in the hypotheses are not acceptable. The rationale for such an assessment is the incompatibility of the assumptions of the hypotheses with the first and second law of thermochemistry. The second important reason is the ignoring of chemical kinetics as an indirect indicator of the time of the formation of the karst features. According to the author, the main period of the formation of lake basins, in terms of their origin, should be associated with palaeokarst of Neogene deposits.
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2014, 62, 5; 257--266
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Hydrogeologiczne właściwości dewońskich skał węglanowych w masywie świętokrzyskim
    The hydrogeological properties of the Devonian carbonate rocks in the Holy Cross Region, Poland
    Autorzy:
    Rzonca, B.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/184017.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    Polska
    Góry Świętokrzyskie
    skały węglanowe
    porowatość
    kras
    próbne pompowania
    przewodność warstwy wodonośnej
    Polska
    Holy Cross Mountains
    carbonate rocks
    porosity
    karst
    pumping tests
    hydraulic conductivity
    Opis:
    Monografia przedstawia wyniki wieloaspektowych badań parametrów hydrogeologicznych dewońskich wapieni i dolomitów w regionie świętokrzyskim. Zbadano właściwości filtracyjne związane z różnymi podsystemami hydraulicznymi badanych masywów skalnych: z matrycą (masą) skalną, szczelinami, formami krasowymi oraz osadami wypełniającymi formy krasowe. Rola matrycy jest znikoma, także w magazynowaniu wody, zaś rola pustek krasowych bardzo poważnie ograniczona przez własności osadów wypełniających, które mają charakter utworów izolujących. Wykonano też powtórną interpretację dużego, regionalnego zbioru wyników próbnych pompowań (218 studni) w ustalonych warunkach hydrodynamicznych (metodą Krasnego i wzorem Girińskiego-Babuszkina). Wykazano bardzo dużą, najczęściej przypadkową, zmienność warunków. Przeważały studnie, dla których przewodność warstwy jest wysoka. Badania oparte na powtórnej interpretacji próbnych pompowań uzupełniono przez opracowanie wyników kilku testów prowadzonych w nieustalonych warunkach hydrodynamicznych (ujęcie w Marzyszu). Wyniki zdecydowanie potwierdziły efekty klasyfikacji metodą Krasnego.
    The monograph concerns the regional-scale research done on the identifying hydrogeological properties of Devonian limestone and dolomites. There were examined the properties of the hydraulic subsystems of the entire massifs: rock matrix, fissures, karst voids and the residual deposits filling the karst voids. The results demonstrated clearly insignificant role of the matrix (also as water storage); the hydraulic role of the karst forms is also strongly limited by the fillings properties. The essential part of the publication is a reinterpretation of the regional set of pumping test results (218 wells) in steady-state conditions. The evaluation demonstrated very high, random variability of the environment. The interpretations of some unsteady-state tests exactly confirmed the values obtained from the steady-state conditions pumping.
    Źródło:
    Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie; 2006, 32, 3; 235-343
    0138-0974
    Pojawia się w:
    Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jeziora Parku Narodowego Pojezierze Smoleńskie (Rosja)
    Lakes of the Smolensk Lakeland National Park (Russia)
    Autorzy:
    Skrzypczak, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2076005.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    Jeziora Smoleńskie
    Park Narodowy
    erozja
    akumulacja lodowca
    aktywność wody lodowcowej
    wieczna zmarzlina
    kras
    Smolensk Lakeland lakes
    National Park
    erosion
    glacial accumulation
    glacial water activity
    permafrost
    karst
    Opis:
    The Smolensk Lakeland National Park is situated north of Smoleńsk in the NW Russia. Its morphology is associated with the last European ice sheet: glacial erosion and accumulation, glacial water activity, locally with the so-called thermokarst process or karst in the strict sense. The post-glacial morphological depressions are filled with lake waters. The most interesting lakes are: Chistik, Mutnoye, Balshoye and Maloye Striechnoye, Glubokoye, Dolgoye, Krugloye, Pietrovskoye, Bukino, Gorodishche, Svyatec, Sapsho, Polovia, Gniloye, Rytoye, Dgo, Shchuch’ye, Baklanovskoye, Bachovskoye, Vervizhskoye, Pal’tsevskoye and Bieloye. The Smolensk Lakeland National Park is one of a few territories in Europe where the beauty of nature and landscapes dominate the long-standing human presence. Nowadays, there are a few residents, a growing number of patients, seasonal campers and tourists in the park area.
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2020, 68, 1; 50--53
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Geometryzacja form zjawisk krasowych na podstawie badań metodą georadarową
    Geometrization of karst phenomena based on GPR research
    Autorzy:
    Ortyl, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2075956.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    metoda georadarowa
    kras
    wapienie
    jaskinia
    pustki
    modelowanie danych
    naziemne skanowanie laserowe
    ground penetrating radar
    GPR
    karst
    limestones
    cave
    voids
    finite differential time domain
    FDTD
    terrestrial laser scanning
    TLS
    Opis:
    Recognition of subsoil in areas threatened with discontinuous deformation associated with the existence of natural and mining voids can be implemented by various geophysical methods. The purpose of such research, apart from confirming the existence of voids, is to determine their spatial extent. This is not a simple issue, regardless of the geophysical method used. This paper discusses the possibilities of geometrization of karst phenomenon localization using the ground penetrating radar (GPR) method by the example of a karst cave as a natural void. The area of data acquisition is located on limestone formations with numerous karstforms. The study object is the main hall of the karst cave with a height of up to 3 m, located at a depth of 3 to 7 m below the surface. Such location and shape of the subsurface structure made it possible for the author to perform a wide range of research. Their original aspects are presented in this paper. The shape of the hall was obtained using terrestrial laser scanning (TLS). The GPR data were obtained employing the 250 MHz shielded antenna that was directly positioned using a robotized total station with the option of automatic target tracking. Thus, the GPR and geodetic data were immediately achieved in a uniform coordinate system. The accuracy of the data obtained in this way is discussed in this paper. The author’s original algorithm for processing of GPR data into a point cloud is presented. Based on the results obtained, it was possible to compare the GPR signal, which represents the shape of the cave hall, in relation to its image in the form of a point cloud from terrestrial laser scanning. A unique part of this paper is the selection of filtration procedures and their parameters in optimal GPR data processing, which were widely discussed and documented in a way beyond the standard filtration procedures. A significant contribution is the analysis that was carried out on the data obtained in the field and on the model data generated using the finite difference method. Modeling was carried out for two wave sources: exploding reflector and point. The presented methodology and discrimination between the actual shape of the cave, GPR field data and model data made it possible for the author to draw many conclusions related to the possibilities of shape geometrization of the subsurface voids determined by the GPR method.
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2019, 67, 4; 252--269
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wybrane formy rzeźby terenu w sudeckiej części Geoparku Kraina Wygasłych Wulkanów (pd.-zach. Polska)
    Selected Landforms in the Sudetic part of Land of Extinct Volcanoes Geopark (SW Poland)
    Autorzy:
    Migoń, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015061.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
    Tematy:
    rzeźba strukturalna
    przełomy rzeczne
    skałki
    kras
    osuwisko
    rzeźba antropogeniczna
    geoturystyka
    Góry Kaczawskie
    Pogórze Kaczawskie
    Sudety
    structural relief
    fluvial gorges
    tors
    karst
    landslide
    anthropogenic relief
    geotourism
    Kaczawskie Mts.
    Kaczawskie Foothills
    Sudetes
    Opis:
    Obszar Geoparku Kraina Wygasłych Wulkanów obejmuje część górską (sudecką) i przedgórską. W granicach geoparku znajdują się część Gór Kaczawskich, mających cechy gór niskich oraz część Pogórza Kaczawskiego. Mimo niewielkich wysokości bezwzględnych, rzeźba terenu jest różnorodna pod względem morfologicznym i genetycznym, a zróżnicowanie w dużej mierze nawiązuje do złożonej budowy geologicznej obszaru. Wyróżniające się zespoły form to wzniesienia i grzbiety twardzielcowe, zbudowane ze skał wulkanicznych wieku permskiego i kenozoicznego oraz elementy rzeźby krawędziowej (kuesty) rozwiniętej na permskich i mezozoicznych skałach osadowych. Wśród wzniesień zbudowanych z bazaltów część ma charakter neków. Do odpornościowego zróżnicowania podłoża nawiązują także przełomy rzeczne. Georóżnorodność obszaru uzupełniają formy skałkowe i odziedziczone formy środowiska peryglacjalnego, osuwiska, formy krasowe, przełomy rzeczne związane z reorganizacją sieci odwodnienia po zaniku lądolodu skandynawskiego oraz formy antropogeniczne, głównie związane z działalnością górniczą. Liczne miejsca wyróżniające się pod względem rzeźby mają charakter geostanowisk i są zagospodarowane geoturystycznie lub planowane do takiego zagospodarowania w przyszłości.
    The area of Land of Extinct Volcanoes Geopark can be divided into a mountainous (located in the Sudetes Mountains) and a fore-mountain part. Within the former are the low-altitude range of the Kaczawskie Mountains and the hilly land of the Kaczawskie Foothills. Despite their low altitude, morphology is very diverse in terms of both appearance and origin, reflecting to a large extent the complex geological structure of the region. The most distinctive landforms include lithologically-controlled hills and ridges built of Permian and Cenozoic volcanic rocks, as well as cuesta landforms developed on Permian and Mesozoic sedimentary rocks. Among basaltic hills many are necks. Variable rock resistance is also reflected by the occurrence of fluvial gorges. Further components of regional geodiversity are tors and crags, inherited periglacial landforms, landslides, karst phenomena, water gaps caused by drainage reorganization during Scandinavian ice-sheet decay, and anthropic landforms caused by mining activities. Numerous localities of geomorphological significance may play a role of geosites and are either already developed as local geotourist destinations or planned to be developed in the future.
    Źródło:
    Landform Analysis; 2021, 40; 7--35
    1429-799X
    Pojawia się w:
    Landform Analysis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zróżnicowanie ruchu turystycznego w parkach narodowych Chorwacji
    Differentation of visitors in Croatian national parks
    Autorzy:
    Markowska, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/86913.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Polska Asocjacja Ekologii Krajobrazu
    Tematy:
    Chorwacja
    parki narodowe
    Kras Dynarski
    turystyka
    Park Narodowy Brijuni
    Park Narodowy Jeziora Plitwickie
    Park Narodowy Kornati
    Park Narodowy Krka
    Park Narodowy Mljet
    Park Narodowy Paklenica
    Park Narodowy Risnjak
    Park Narodowy Sjeverni Velebit
    dostepnosc
    ruch turystyczny
    Źródło:
    Problemy Ekologii Krajobrazu; 2012, 34
    1899-3850
    Pojawia się w:
    Problemy Ekologii Krajobrazu
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-40 z 40

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies