Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "konceptualizacja świata" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-10 z 10
    Tytuł:
    Pol. "czas" vs "pogoda" ~ Mac. "време". Różnice w konceptualizacji świata
    Pol. "czas" ‘time’ vs. "pogoda" ‘weather’ ~ Mac. "време". Differences in conceptualizing the world
    Autorzy:
    Topolińska, Zuzanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29431835.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    konceptualizacja świata zapisana w języku
    the conceptualization of the world written in language
    Opis:
    Autorka prezentuje polskie i macedońskie przykłady ilustrujące, jak języki różnią się w konceptualizacji świata i stwierdza, że analiza takich różnic stanowi interesujące źródło informacji o mentalności poszczególnych narodów.
    The author gives Polish and Macedonian examples illustrating how languages differ in the conceptualization of the world and states that the analysis of these differences presents an interesting source of information about the mentality of the respective nations.
    Źródło:
    Linguistica Copernicana; 2023, 19; 203-205
    2080-1068
    2391-7768
    Pojawia się w:
    Linguistica Copernicana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Coming out” czyli „wychodzenie z szafy”: Analiza porównawcza językowych obrazów świata w prasie brytyjskiej i polskiej
    “Coming out” or “wychodzenie z szafy”: A comparative analysis of linguistic worldviews in British and Polish press
    Autorzy:
    Wyrwa, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1192489.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
    Tematy:
    językowy obraz świata
    wymiary językowego obrazu świata
    postrzeganie świata
    konceptualizacja świata
    kulturowa rama mentalna
    świat osobisty
    perspektywa
    linguistic worldview
    dimensions of linguistic worldview
    world-perceiving
    world-conceiving
    cultural mindset
    personal world
    perspective
    Opis:
    Artykuł przedstawia analizę porównawczą językowych obrazów świata „wyłaniających” się z polskich i angielskich tekstów prasowych relacjonujących coming out polskiego księdza. Wykorzystany tu model językowego obrazu świata wg Jamesa Underhilla (np. 2011) zakłada wielowymiarowość tego zjawiska, obejmującego nie tylko zakodowany w systemie danego języka sposób postrzegania i konceptualizowania rzeczywistości, ale także wymiary osobisty, ideologiczny i związany z perspektywą mówiącego. Analiza tekstów na ww. temat w odniesieniu do tych właśnie wymiarów pozwala określić, na ile „wyłaniające się” z nich obrazy są do siebie podobne, a na ile różne. Zebrane artykuły prasowe traktują o tym samym wydarzeniu, ale ponieważ powstały w dwóch różnych kontekstach kulturowych, należy spodziewać się odmiennych „oglądów” sytuacji. Analiza porównawcza rzuca światło na istotę tych różnic oraz prowadzi do refleksji nad ich uwarunkowaniami.
    The article presents an analysis of linguistic worldviews emerging from the Polish and English press articles reporting on the coming out of a Polish priest. James Underhill’s (2012) model of the linguistic worldview used for the analysis assumes multidimensionality of this phenomenon that embraces not only the dimensions of world-perceiving and world-conceiving encoded in language systems but also the dimensions of personal world, cultural mindset and the perspective of the speaker. The analysis of the press articles in relation to these dimensions reveals similarities and differences between the linguistic worldviews emerging from the articles. The newspaper articles collected for the analysis deal with the same event but because they have been created in two different cultural contexts, a different view of the world should be expected. The comparative analysis sheds light on the nature of these differences and reflects on their circumstances.
    Źródło:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2017, 2, 2
    2543-7844
    Pojawia się w:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konceptualizacja świata w neologizmach dziecięcych
    Autorzy:
    Gąsiorek, Krystyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/783025.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    konceptualizacja
    neologizm
    neologizm dziecięcy
    językowy obraz świata
    Opis:
    Dzieci młodsze, między innymi pod wpływem nauki szkolnej, dążą do przekształcania pojęć potocznych (pseudopojęć) w naukowe, czyli zgodne ze stanem współczesnej wiedzy naukowej. Jednym ze sposobów kategoryzowania pojęć jest formułowanie oryginalnych związków wyrazowych lub tworzenie nowych słów. Przedmiotem referatu są przykłady neologizmów (zebrane z wypowiedzi mówionych), tworzonych przez dzieci znajdujące się jeszcze w stadium operacji konkretnych, lecz szukających dróg wkroczenia w stadium myślenia pojęciowego. Zebrany materiał może zachwycić i wywołać zdumienie. Cechuje go indywidualność i niepowtarzalność, ukazuje piękno dziecięcego języka, odzwierciedla wrażliwość dzieci i sposób językowego obrazowania świata.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia; 2013, 4, 140; 30-44
    2082-0909
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    La concettualizzazione metaforica delle emozioni nella lingua italiana
    Metaforyczna konceptualizacja uczuć w języku włoskim
    Autorzy:
    Bocian, Edyta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/520698.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    emozioni
    concettualizzazione
    metafora
    emocje
    językowy obraz świata
    konceptualizacja
    Opis:
    L’obiettivo dell’articolo è quello di analizzare i mezzi metaforici esistenti nella lingua italiana volti a verbalizzare le emozioni. L’analisi è stata effettuata ricorrendo alla teoria cognitiva della metafora di Lakoff e Johnson su un corpus che consta di risorse metaforiche convenzionali presenti nei dizionari italiani monolingue. Nello specifico si è cercato di delineare un quadro della concettualizzazione emotiva in italiano, riflettendo su problematiche quali i domini origine adoperati, i possibili limiti posti alla concettualizzazione, nonché l’immagine linguistica che scaturisce dalle emozioni.
    Celem artykułu było dokonanie analizy metaforycznych środków ekspresji dostępnych w języku włoskim w obrębie werbalizacji emocjonalnej. Analiza ta została przeprowadzona przy odwołaniu do kognitywnej teorii metafory Lakoffa i Johnsona oraz w oparciu o korpus obejmujący konwencjonalne zasoby metaforyczne odnotowane we włoskich słownikach jednojęzycznych. W szczególności, Autorka skupiła się na odzwierciedleniu konceptualizacji emocjonalnej w języku włoskim, snując refleksję nad takimi problemami jak: domeny źródłowe, możliwe ograniczenia w ramach metaforycznego rzutowania oraz językowy obraz emocji.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura; 2017, 9, 1 "Gli orizzonti dell’italianistica: tradizione, attualita e sfide di ricerca"; 29-36
    2083-7275
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Лексемы: «война», «борьба» и их употребление в современном русском языке
    Autorzy:
    Warchołek, Mirosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/646088.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    wojna
    walka
    konceptualizacja
    koncept
    leksem
    językowy obraz świata
    Opis:
    Lexemes "war", "battle" and their use in the modern russian language The notion of “war” plays a crucial role in Russian linguistic worldview. On the basis of the material analyzed, one can observe that the concept of “war” represents a complex mental product which is reflected in various types of linguistic units. The purpose of cognitive interpretation of “war” is presenting how the conceptualizer formulates such a fragment of reality. Semantic fields of the analyzed concept as used in everyday contexts constitute the theme of the paper. Material used was extracted from Russian dictionaries with explainations and confronted with everyday use of given lexis in war literature and periodicals. In recent years, the notion of Chechen War became strongly lexicalized. One can observe certain regularities conntected with describing the concept. The neutral lexeme “war” in specific conditions is subsituted with a softer linguistic sign of “battle”. The latter may have positive connotations if we consider righteous cause and ultimate values. Key words: war; fight; conceptualization; concept; lexem; lingwistic picture of the world;
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2015, 15; 193-202
    2081-1853
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The conceptualisation of lie in contemporary English texts
    Pojęcie kłamstwa we współczesnych tekstach angielskich
    Autorzy:
    Snukiškienė, Irena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/34670862.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    lie
    linguistic worldview
    conceptualisation
    textual data
    lie, kłamstwo
    językowy obraz świata
    konceptualizacja
    dane tekstowe
    Opis:
    W artykule podjęto próbę rekonstrukcji językowo-kulturowego obrazu konceptu lie ‘kłamstwo’ obecnego we współczesnych tekstach angielskich. Badanie przeprowadzono z wykorzystaniem metodologii S-A-T lubelskiej szkoły etnolingwistycznej. Wyróżniono semantyczne aspekty konceptu lie w danych tekstowych, zinterpretowano je i wyodrębniono jego profile semantyczne. Opracowane dane obejmują konteksty wyekscerpowane z brytyjskiego korpusu British National Corpus (BNC), korpusu medialnego News on the Web (NOW) oraz innych tekstów prasowych i internetowych. Badania wskazały, iż koncept lie we współczesnych tekstach angielskich ujmowany jest głównie z perspektywy politycznej, gdzie łączy się ściśle ze zjawiskiem post-prawdy. Teksty zawierają także różne profile konceptu lie i jego niejednoznaczną ocenę aksjologiczną. Choć kłamstwo ogólnie uznaje się za nieetyczne i moralnie niedopuszczalne (czyli jest wartościowane negatywnie), to jednak jest ono także postrzegane jako trwały element życia społecznego i nieodłączny atrybut polityki.
    The study aims to reconstruct the linguistic-cultural image of the cultural concept of lie entrenched in contemporary English texts. The research is conducted within the S-Q-T methodology proposed by the Ethnolinguistic School of Lublin. The analysis was carried out by distinguishing semantic aspects of the concept of lie in textual data, interpreting them, and grouping them into semantic profiles. The data consist of the contexts selected from the British National Corpus (BNC), the media corpus News on the Web (NOW), and independently selected texts retrieved from the press and the Internet. The research shows that lie in contemporary English texts is primarily seen from the political perspective where it is closely associated with post-truth. The texts also reveal numerous profiles of lie and its ambiguous axiological assessment. Although in general it is considered unethical, morally unacceptable and axiologically negative, lying is also seen as a necessary element of social life and an integral aspect of politics.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2022, 34; 287-302
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    МЕТАФОРИЗАЦІЯ ОБРАЗУ “Я” У ТВОРЧОСТІ БОРИСА ОЛІЙНИКА
    METAPHORIZATION OF “I” IMAGE IN BORYS OLIYNYK’S POETRY
    Autorzy:
    Діброва, Ольга
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1041773.pdf
    Data publikacji:
    2019-01-30
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    konceptualizacja
    metafora
    językowy obraz świata
    przestrzeń artystyczna
    conceptualization
    metaphor
    linguistic picture of the world
    artistic space
    Opis:
    Artykuł poświęcony jest analizie metaforyzacji obrazu “Ja” w twórczości Borysa Olijnyka — przedstawiciela ukraińskiej literatury pięknej. Autorka bada metafory w tekście artystycznym, odnajdując nie tylko szczegóły kształtowania obrazów poetyckich, ale również właściwości kognitywnego stylu pisarza.
    The article deals with the metaphorization of "I" image in the works of a Ukrainian poet Borys Oliynyk, the prominent representative of Ukrainian literature. The metaphors in the artistic text have been analyzed, which reveal not only the specifi city of the formation of the verbal poetic images, but ultimately — the peculiarities of the cognitive style of the writer.
    Źródło:
    Studia Ukrainica Posnaniensia; 2019, 7, 1; 37-43
    2300-4754
    Pojawia się w:
    Studia Ukrainica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dychotomia konceptualizacji świata w dyskursie instytucjonalnym
    Conceptualization of reality in institutionalized functional discourses
    Autorzy:
    Kowalczyk, Joanna
    Zbróg, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/475629.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    dyskurs funkcjonalny
    dyskurs instytucjonalny
    konceptualizacja
    werbalizacja
    językowy obraz świata
    functional discourse
    institutional discourse
    conceptualization
    verbalization
    linguistic representation of the world
    Opis:
    Artykuł porusza kwestie dotyczące sposobów ujmowania rzeczywistości przez profesjonalnych i nieprofesjonalnych interlokutorów w obszarze zinstytucjonalizowanego dyskursu funkcjonalnego. Przyczynkiem do podjęcia analiz stała się obserwacja dychotomii językowych obrazów świata zawodowych i zwykłych uczestników interakcji. Celem artykułu jest wyodrębnienie i deskrypcja różnic w sposobach postrzegania i opisywania rzeczywistości wśród aktantów dyskursu instytucjonalnego. W wyniku oglądu stosowanych w wypowiedziach jednostek nominatywnych i ciągów werbalnych ustalono, że funkcjonalność komunikacji instytucjonalnej opiera się na transponowaniu pojęć pierwotnych w koncepty wtórne. W procesie transpozycji dochodzi do rekonstrukcji znaczeń i statusów podmiotów i przedmiotów dyskursu. Metodologiczną podstawę podjętych analiz zbudowały założenia pragmatyzmu sprzężone z prakseologicznym paradygmatem sprawnego działania.
    The article explores ways of describing reality by professional and non-professional interlocutors within the framework of institutionalized functional discourse. The motivation for analysis was the observation of dichotomies of linguistic representation of the world of professionals and ordinary participants of interaction. The aim of the article was to indicate and characterize the differences in the ways of perceiving and describing reality among participants in institutional discourse. As a result of the analysis of lexical units and verbal sequences used in speech, it has been proven that the functionality of institutional discourse is based on transposing primary concepts into specialized concepts. In the process of transposition, the meanings and statuses of subjects and objects of discourse are reconstructed. The methodological basis for the analysis was the pragmatism and praxeological paradigm of efficient action.
    Źródło:
    Socjolingwistyka; 2018, 32; 77-89
    0208-6808
    Pojawia się w:
    Socjolingwistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    La doppia natura dell’acqua nei testi indirizzati alle donne
    Autorzy:
    Paliczuk, Aleksandra
    Pastucha-Blin, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2083540.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    water
    conceptualization
    imagery in language
    linguistic picture of the world
    valuation
    discourse online
    woda
    konceptualizacja
    obrazowanie w języku
    językowy obraz świata
    wartościowanie
    dyskurs internetowy
    Opis:
    The dual nature of water (acqua) in feminine portals – The work is an attempt to show how the concept of acqua (water) is conceptualized in Italian persuasive discourse regarding the health and beauty of modern women. The conducted research mainly based on the notion of imagery in language (Langacker) and linguistic picture of the world (Bartmiński) reveals a number of semantic and axiological aspects involved by the analyzed concept. The valuation of acqua is also noteworthy, as water functions in the linguistic system as a neutral concept, while the corpus subjected to the analysis shows that it has a double face: it is benevolent and destructive at the same time.
    Praca jest próbą pokazania, w jaki sposób pojęcie acqua (woda) jest konceptualizowane we włoskim dyskursie perswazyjnym dotyczącym zdrowia i urody współczesnych kobiet. Przeprowadzone badania, oparte głównie na pojęciu obrazowania w języku (Langacker) i językowym obrazie świata (Bartmiński), ujawniają szereg aspektów semantycznych i aksjologicznych związanych z analizowanym pojęciem. Na uwagę zasługuje również wartościowanie wody, gdyż pojęcie to w języku generalnie ma neutralny charakter, natomiast w analizowanym korpusie nabiera cech zarówno negatywnych jak i pozytywnych.
    Źródło:
    Kwartalnik Neofilologiczny; 2019, 4; 610-624
    0023-5911
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Neofilologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Methodological basis of cognitive-anthropological semantics. The case of the Axiological Lexicon of Slavs and their Neighbours (vols. 1-5, 2015-2019)
    Autorzy:
    Grzegorczykowa, Renata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2081404.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    cognitive-anthropological semantics
    structural semantics
    methodology
    comparative linguistics
    conceptualization
    linguistic worldview
    axiology
    conceptual invariant
    base image
    honour
    semantyka kognitywno-antropologiczna
    semantyka strukturalna
    metodologia
    komparatystyka
    konceptualizacja
    językowy obraz świata
    aksjologia
    inwariant pojęciowy
    pojęcie bazowe
    honor
    Opis:
    Artykuł składa się z dwóch części. Pierwsza – metodologiczna, przedstawia podstawowy cel badań kognitywno-antropologicznych w opozycji do semantyki strukturalnej i opisuje kolejne kroki badawcze prowadzące do tego celu. Część druga zawiera refleksje na temat opublikowanych tomów „Leksykonu aksjologicznego”, w szczególności tomu 5, poświęconego pojęciu honoru.Celem badań semantyczno-strukturalnych jest rekonstrukcja systemu semantyczno-leksykalnego określonego języka (kodu), służącego komunikacji międzyludzkiej, a więc rekonstrukcja informacji, które można uzyskać przez „użycie kodu”. Celem semantyki kognitywnoantropologicznej jest rekonstrukcja sposobu konceptualizowania wyróżnionych językowo fragmentów świata.Zadania, stojące przed badaczami semantyki drugiego typu, to: (1) wykrycie obiektu, będącego przedmiotem konceptualizacji (pojęcia bazowego, inwariantu pojęciowego) i (2) rekonstrukcja sposobu jego obrazowania, konceptualizowania w umysłach ludzi mówiących danym językiem. To drugie zadanie dokonuje się przez analizę wyrażeń językowych powiązanych z badanym pojęciem. Wykorzystuje się w tym celu teorię pól leksykalno-semantycznych, a także teorię ram interpretacyjnych i teorię domen kognitywnych. Obie te kwestie omawiane są w artykule.
    The article consists of two parts. The first, methodological part presents the goal of cognitive-anthropological research in opposition to structural semantics and describes successive steps that lead to that goal. The second part contains commentary on the Axiological Lexicon of Slavs and their Neighbours, especially volume 5, devoted to honour.The aim of semantic-structural research is to reconstruct the semantic-lexical system of a language (as code) serving interpersonal communication – in other words, it is to reconstruct the information that one may obtain through the use of the code. The aim of cognitive-anthropological semantics is to reconstruct the conceptualization of linguistically salient fragments of reality.The challenges that cognitive-anthropological linguists have to meet include: (1) the identitication of the object of conceptualization (the base concept/conceptual invariant); (2)  a reconstruction of the image, conceptualization of that object in the minds of people who speak a given language. The latter challenge is met through an analysis of linguistic expressions connected with a given concept – the theory of lexical-semantic fields, the theory of interpretive frames and the theory of cognitive domains are used for the purpose. Both these issuses are discussed in the article.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2021, 33; 9-23
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-10 z 10

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies