Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "komunalne osady ściekowe" wg kryterium: Temat


Tytuł:
An impact of municipal sewage sludge and wheaten straw on some indicators of soil fertility
Autorzy:
Wołoszyk, Cz.
Balcer, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/778190.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
komunalne osady ściekowe
słoma pszenna
gleba
węgiel ogólny
azot ogólny
fosfor
potas
magnez przyswajalny
municipal sewage sludge
wheaten straw
soil
total carbon
total nitrogen
phosphorus
potassium
available magnesium
Opis:
In a two-factor pot experiment the impact of applied diverse doses of municipal sewage sludge and equal dose of wheaten straw, with and without supplemental mineral N and NPK fertilization, on some fertility properties of soil was assessed. The soil used in the experiment was acid brown incomplete soil (good rye complex). The grass - Festulolium - was the test plant, harvested four times and in the second year - common sunflower and blue phacelia. After the harvest of phacelia, the pH (in 1 M KG), the content of total nitrogen, total carbon and the available forms of P, K and Mg were analyzed. Fertilization with sewage sludge and straw failed to have a significant influence on the change of the soil pH. However, all doses of sewage sludge + straw, in comparison with the control, significantly increased the content of total carbon (from 31.8 to 37.8%) and total nitrogen (from 34.3 to 52.2%) in the soil. There was significantly more phosphorus available in the soil from all the objects with sewage sludge and straw than in the soil from the control object (from 8.2 to 21.6%), while the content of potassium was higher only in the soil from the object with 1.5% of sewage sludge + straw and magnesium at the highest dose of sewage sludge. The mineral N and NPK fertilization, used against the background of sewage sludge and straw, did not have asignificant impact on the shaping of the analyzed soil fertility indicators.
Źródło:
Polish Journal of Chemical Technology; 2007, 9, 3; 114-117
1509-8117
1899-4741
Pojawia się w:
Polish Journal of Chemical Technology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza funkcjonowania węzła suszenia osadów ściekowych pochodzących z GOŚ-ŁAM w Łodzi
The analysis of the functioning of the drying of sewage sludge from the GOŚ-ŁAM in Lódź
Autorzy:
Wielgosiński, G.
Wiśniewski, J.
Targaszewska, A.
Łechtańska, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/297059.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
Tematy:
komunalne osady ściekowe
suszenie
wskaźnik zużycia energii
municipal sewage sludge
drying
rate of energy consumption
Opis:
Powstające w procesie oczyszczania ścieków komunalnych osady pod względem ilościowym stanowią niewielki procent wszystkich odpadów wytwarzanych w gospodarce komunalnej - ich ilość stanowi tylko kilka procent masy powstających odpadów komunalnych. Jednak zagrożenia, jakie ze sobą niosą, nie pozwalają na ich pominięcie przy projektowaniu procesu oczyszczania ścieków. Jednocześnie, wraz ze wzrostem wymagań dotyczących jakości ścieków odprowadzanych do środowiska zwiększa się ilość osadów powstających w procesach oczyszczania ścieków. W ostatnich latach udział termicznego przekształcania komunalnych osadów ściekowych gwałtownie wzrósł - wybudowano 10 nowoczesnych spalarni osadów i rozważana jest budowa kolejnych. Ze względu na bardzo wysokie uwodnienie osady przed spalaniem muszą być odpowiednio wysuszone. Energochłonność procesu suszenia zależy w największym stopniu od uwodnienia osadów oraz od rozwiązań technicznych suszarni. W pracy omówiono funkcjonowanie węzła suszenia w nowoczesnej, oddanej do użytku w 2011 roku instalacji termicznego przekształcania osadów ściekowych pochodzących z grupowej oczyszczalni ścieków w Łodzi. Przedstawiono analizę wpływu niektórych parametrów prowadzenia procesu suszenia na wskaźnik zużycia pary niezbędnej do wysuszenia osadu.
Sludge emerging in the process of wastewater treatment represents in quantitative terms a small percentage of the total waste generated in the municipal economy - its quantity is only a few percent of the weight of municipal waste generated. But the threats it brings do not allow to skip them by the design process of the wastewater treatment plant. Simultaneously, with the increase of the requirements for the quality of wastewater discharged into the environment there increases the amount of sludge produced in wastewater treatment plants. In recent years, the share of thermal treatment of municipal sewage sludge increased sharply - 10 modern sewage sludge plants were built and it is considered to build further. Due to the very high hydration, settlement must be properly dried before combustion. Energy consumption of the drying process depends greatly on the hydration of sludge and drying technologies. The paper discusses the operation of the drying in a modern and completed in 2011 installation of thermal treatment of sewage sludge from Group Wastewater Treatment Plant in Lodz. The analysis of the effects of certain process parameters on the drying rate of steam consumption required to dry the sludge. It was found that the rate of steam consumption per unit of vaporized water depends on raw sludge hydration, solid matter contain after drying, amount of dried sludge and amount of vaporized water. In any case, the bigger was the analyzed parameter, the lower was the rate of steam consumption.
Źródło:
Inżynieria i Ochrona Środowiska; 2014, 17, 3; 459-471
1505-3695
2391-7253
Pojawia się w:
Inżynieria i Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Assessment of Different Doses of Sewage Sludge Application on Virginia Fanpetals Biomass Feedstock Production
Ocena efektów stosowania różnych dawek osadów ściekowych w produkcji biomasy ślazowca pensylwańskiego
Autorzy:
Kołodziej, Barbara
Antonkiewicz, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1811578.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
biomass yield
harvest date
municipal sewage sludge
propagation
Sida hermaphrodita Rusby
plony biomasy
termin zbioru
komunalne osady ściekowe
rozmnażanie
Opis:
The objective of this study was to determine the effect of increasing municipal sewage sludge doses on Sida hermaphrodita Rusby (Virginia fanpetals) yielding and bioenergy feedstock characteristics. In a six-year-lasting field experiment two methods of plantation establishment (by roots cuttings and nurse-in-tray plantlets) and three dates of biomass harvesting (autumn, winter and spring one) were additionally tested in climatic conditions of south-eastern Poland. Virginia fanpetals dry yields increased each year and exceeded 20 Mg ha-1 in the second year of culture. Application of 40 Mg ha-1sludge DM resulted in obtaining the highest yield. Similarly the content, uptake and index of bioaccumulation of macronutrients contained in the sludge increased along with increasing its dose. Biomass was characterized by a favorable parameters: net calorific values were in the range of 16.2-16.7 MJ kg-1. The highest energy value of biomass yield was obtained with root cuttings use for plantation establishment, especially in objects with high dose of sludge during autumn harvest. Both, winter and spring harvesting significantly reduced yields, while using root cuttings for plantation establishment gave better yields only during the first three years of plant vegetation, than biomass yields equalized with the ones obtained by plantlets planting.
Celem badań było określenie wpływu zwiększających się dawek komunalnych osadów ściekowych na plonowanie i cechy jakościowe surowca energetycznego sidy-ślazowca pensylwańskiego (Sida hermaphrodita Rusby). W sześcioletnim doświadczeniu polowym przetestowano dodatkowo dwie metody zakładania plantacji (z sadzonek korzeniowych i rozsady wyprodukowanej w paletach wielokomórkowych) oraz trzy terminy zbioru biomasy (jesienny, zimowy i wiosenny) w warunkach klimatycznych południowo-wschodniej Polski. Plony suchej masy ślazowca pensylwańskiego zwiększały się w kolejnych latach badań przekraczając 20 Mg ha-1w drugim roku uprawy. Zastosowanie 40 Mg sm osadu ha-1spowodowało uzyskanie najwyższych plonów biomasy. Notowano również zwiększenie zawartości, pobrania i wartości indeksu bioakumulacji makroelementów zawartych w osadach wraz ze zwiększaniem ich dawki. Biomasa ślazowca charakteryzowała się korzystnymi cechami: jej wartość opałowa mieściła się w przedziale 16,2-16,7 MJ kg-1. Największą wartość energetyczną plonu biomasy uzyskano przy zastosowaniu sadzonek korzeniowych do zakładania plantacji, zwłaszcza na obiektach z aplikacją wysokich dawek osadu i podczas jesiennych zbiorów biomasy. Zarówno podczas zbioru zimowego, jak i wiosennego notowano istotne zmniejszenie plonów biomasy sidy, a wykorzystanie sadzonek korzeniowych do założenia plantacji wiązało się z lepszym plonowaniem tylko w pierwszych trzech latach wegetacji roślin, w okresie późniejszym plonowanie roślin było podobne jak na obiektach z wysadzaniem rozsady.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2020, Tom 22, cz. 1; 488-513
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Assessment of the possibilities of agricultural use of sewage sludge from small, medium and large wastewater treatment plants
Autorzy:
Czarnota, Joanna
Kurcek, Justyna
Twaróg, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2172369.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
municipal sewage sludge
heavy metals
sludge
fertilisation properties
sanitary properties
wastewater treatment plant PE
komunalne osady ściekowe
metale ciężkie
nawożenie
właściwości sanitarne
oczyszczalnia ścieków
Opis:
The management of sewage sludge, generated at various stages of wastewater treatment, is still a significant problem. One of the possibilities of using sewage sludge, which is a valuable source of nutrients (carbon, nitrogen, phosphorus), is its use for agricultural purposes. Sludge can be used for fertilising when it meets the requirements with regard to the content of heavy metals, the number of eggs of intestinal parasites and Salmonella bacteria, and when the amount of organic substances and fertilising components is sufficient. That is why it is so important to know exactly the characteristics of sewage sludge. This allows determination of whether it can be used as fertiliser in agriculture. The study assesses the agricultural use of sewage sludge from three mechanical and biological wastewater treatment plants of different PE, produced in 2016-2018. The analysis was carried out on the basis of the physicochemical parameters of the sludge. Particular attention was paid to the fertilisation and sanitary properties, as well as the presence of heavy metals, which were largely influenced by such factors as: the size of the wastewater treatment plant, the method of sewage sludge treatment and sludge management, and the nature of the catchment area. The concentrations of particular substances in sludge from wastewater treatment plants differed from one another, and sometimes these were very large differences. The conducted analysis showed that sewage sludge, from both small and large wastewater treatment plants, has a significant potential as agricultural fertiliser due to the presence of minerals such as nitrogen, phosphorus and calcium.
Źródło:
Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury; 2020, 37, 67; 19--32
2300-5130
2300-8903
Pojawia się w:
Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Assessment of the use of municipal and industrial wastes in agriculture
Autorzy:
Jasiewicz, C.
Antonkiewicz, J.
Baran, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/777981.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
metale ciężkie
kompost
obornik
osady ściekowe komunalne
osady ściekowe przemysłowe
heavy metals
farmyard manure compost
municipal sewage sludge
industrial sewage sludge
Opis:
Agricultural usability of urban and industrial wastes was investigated in 2004 - 2006 in a pot experiment carried out in the vegetation hall. In the first year of the experiment maize was the test plant, oat grass in the second and oat in the third. The experimental design comprised 11 treatments differing with fertilizer and the kind of the supplied fertilizer components. The experiment used: mineral salts, farmyard manure, compost, municipal sewage sludge and industrial sewage sludge in two fertilizer doses. Metal concentrations in the test plants were diminishing in the following direction: oat grass > maize > oat. The lowest concentrations of the analyzed heavy metals were assessed in the plants fertilized with farmyard manure and compost (Zn, Cu). Among the tested plants the highest quantities of Zn, Cu, Ni, Pb and Cd were removed with the yield of the oat grass, then maize and oat. The highest uptake of Zn, Cu. Ni and Pb by plants was registered on a double dose of industrial sludge and Cd on a single dose of municipal sludge.
Źródło:
Polish Journal of Chemical Technology; 2007, 9, 3; 15-19
1509-8117
1899-4741
Pojawia się w:
Polish Journal of Chemical Technology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bioavailability of heavy metals in the municipal sewage sludge
Biodostępność metali ciężkich w komunalnych osadach ściekowych
Autorzy:
Karwowska, B.
Dąbrowska, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/389746.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
heavy metals
municipal sewage sludge
bioavailability
four steps extraction BCR procedure
BCR sequential extraction
metale ciężkie
komunalne osady ściekowe
biodostępność
czterostopniowa procedura
ekstrakcji BCR
ekstrakcja sekwencyjna BCR
BCR
Opis:
Usually chemical form of metal is considered as the most important factor influencing its mobility and bioavailability. In order to determine forms of heavy metals in sewage sludge the speciation analysis is used. The analysis is based on sequential extraction of metals with increasingly aggressive solvents. Reagents chosen for each step extract metal groups with specified properties. The four steps extraction (BCR) gained wide recognition. It extracts metals in following groups: I – exchangeable and associated with carbonates, II – associated with hydrated iron oxides and manganese oxides, III – associated with organic matter, IV – metals that can be found in the residual fraction. Metals found in the first fraction (exchangeable and carbonate) are believed to be mobile. The release of those metals can occur with change in pH or in ionic composition of liquid. Metals bound to hydrated forms of iron and manganese oxides and to organic matter are also available. The fraction of iron and manganese oxides is sensitive to redox changes, whereas metals bound to organic matter are released during mineralization of the substrate. Metals considered to be immobilized are those that can be found only in the residue, which dissolves only in concentrated mineral acids. The speciation analysis of heavy metals in stabilized sewage sludge gives information important for determination of the rate at which heavy metals pass into soil solution and also, as a consequence, their uptake by plants. This information is especially important when considering agricultural usage of sludge. The purpose of presented studies was compare the amount of metals potentially available for plants with their content in chemicals forms detected with sequential extraction procedure and evaluation the hypothesis that content of metals in some fractions could be equivalent to their bioavailability The report presents results of BCR sequential extraction procedure of metals (Zn, Cu, Ni, Cd, Pb) from sewage sludge from two WWTP and single extraction with 1 M HCl used for determination of bioavailable forms of metals. Our studies stated the presence of copper and cadmium generally in the organic fraction, nickel and lead in the residual fraction and zinc both in the organic as well as in the iron and manganese oxyhydroxides fraction. However determined bioavailability significantly differed from the metals content in the fractions regarded as mobile. Content of zinc in the I and II fraction was on the level 48–51% of the total amount and bioavailability 86–92%. Concentration of copper and nickel in the mobile fractions (I and II) was 2–4% and 22–33%, respectively and in bioavailable form 49–63% and 25–41%, respectively. Lead available content in sludge was in the same scheme like copper and nickel (21–22 and 51–62%, respectively). Bioavailable content detected for analysed metals covered I and II mobile fractions but for Zn, Cu and Ni also significant part of III – potentially immobile fraction. Additionally for Pb even a part of IV – assumed as practically immobile and inactive fraction. Obtained data indicated that speciation forms of metal are not always equivalent to their bioavailability.
O mobilności i biodostępności metali ciężkich decyduje przede wszystkim forma chemiczna ich występowania. W celu określenia form metali wykonuje się analizę specjacyjną opartą na ekstrakcji sekwencyjnej, która polega na stopniowym wydzielaniu metali z osadów roztworami o wzrastającej agresywności. Do każdego etapu dobiera się reagenty, które są zdolne wyekstrahować grupę połączeń metali o znanych właściwościach. Szerokie uznanie zdobyła czterostopniowa ekstrakcja (BCR), której zastosowanie umożliwia wydzielenie metali: I – wymienialnych i związanych z węglanami, II – związanych z uwodnionymi tlenkami żelaza i manganu, III – z materią organiczną oraz IV – pozostałych. Za mobilne uważa się metale występujące w pierwszej frakcji (wymiennej i węglanowej), z której ich uwalnianie następuje pod wpływem zmiany pH, składu jonowego cieczy. Także metale związane z uwodnionymi tlenkami żelaza i manganu oraz z materią organiczną są dostępne. Frakcja tlenków żelaza i manganu jest wrażliwa na zmiany potencjału redox, natomiast metale związane z substancją organiczną są uwalniane w procesie mineralizacji tego substratu. Za metale unieruchomione uważa się te, które są zgromadzone w pozostałości rozpuszczalnej dopiero w stężonych kwasach mineralnych. Wykonanie analizy specjacyjnej metali ciężkich w ustabilizowanych osadach ściekowych jest szczególnie istotne przy rolniczym wykorzystaniu osadów, pozwala bowiem ocenić szybkość przechodzenia metali do roztworu glebowego, a w efekcie ich pobranie przez rośliny. Celem przedstawionych badań było porównanie ilości metali potencjalnie dostępnych dla roślin z ich zawartością w formach chemicznych oznaczonych w sekwencyjnej procedurze ekstrakcyjnej i ocena hipotezy, że zawartość metali w niektórych frakcjach może być równoważna biodostępności. W celu oznaczenia form metali ciężkich (Zn, Cu, Ni, Cd, Pb) w osadach ściekowych pobranych z dwóch mechaniczno-biologicznych oczyszczalni ścieków zastosowano ekstrakcję sekwencyjną BCR, natomiast do oznaczenia biodostępnych form metali pojedynczą ekstrakcję 1 M HCl. Badania potwierdziły występowanie miedzi i kadmu głównie we frakcji organicznej, niklu i ołowiu we frakcji pozostałościowej, natomiast cynku zarówno we frakcji oragnicznej, jak i tlenków żelaza i manganu. Natomiast oceniona biodostępność znacznie się różniła od występowania metali we frakcjach uważanych za mobilne. Zawartość cynku we frakcji I i II wynosiła 48–51% całkowitej ilości, natomiast biodostępność 86–92%. Zawartość miedzi, niklu i ołowiu w formach mobilnych (I i II) wyniosła odpowiednio 2–4%; 22–33% i 21–22%, natomiast w biodostępnych odpowiednio 49–63%; 25–41% i 51–62%. Biodostępna zawartość analizowanych metali została oznaczona we frakcji I i II, ale dla Zn, Cu i Ni, również w znaczącej ilości we frakcji III – potencjalnie mobilnej. W przypadku Pb biodostępność dotyczyła także części frakcji IV – przyjętej jako praktycznie niemobilnej. Uzyskane dane wskazywały, że formy chemiczne metali uznane jako mobilne nie są zawsze równoznaczne formom biodostępnym.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2017, 24, 1; 75-86
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bioleaching using Acidithiobacillus Thiooxidans – an option for element recovery from highly alkaline waste incineration ash?
Bioługowanie z wykorzystaniem Acidithiobacillus thiooxidans – rozwiązanie dla odzyskiwania pierwiastków z wysokoalkalicznych popiołów ze spalani odpadów?
Autorzy:
Kasina, Monika
Jarosz, Kinga
Salamon, Klaudiusz
Wierzbicki, Adam
Mikoda, Bartosz
Michalik, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2173861.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
bioleaching
Acidithiobacillus thiooxidans
sewage sludge
incineration ash
municipal waste
waste resources
bioługowanie
popiół ze spalania
osady ściekowe
odpady komunalne
surowce odpadowe
Opis:
Bioleaching research considers both the bio- and anthroposphere in the search for novel ways to recover resources and elements, which is important to the concept of sustainable development. Since the efficient, cost-effective and simple recovery of resources is of increasing importance in the circular economy model, the bioleaching of metals is a method currently gaining interest. The process is also of importance considering the need for the neutralization of waste materials/resources that allow for their safe storage and use. In this study, Acidithiobacillus thiooxidans bacteria, which is commonly found and widely utilized in the bioleaching process due to its high tolerance to heavy metals, was used in a twenty-eight-day experiment. The manner in which bacteria inhabit incineration residues was observed using fluorescence optical microscopy and scanning electron microscopy. The concentration of elements in incineration residues and in the post-reaction solutions was measured using inductively coupled plasma mass spectrometry and the efficiency of element recovery was calculated based on the results. Municipal waste incineration bottom ash and sewage sludge incineration fly ash were considered in the experiment. The extraction rates were far from satisfactory, with the average 20 and 50% for bottom ash and sewage sludge ash, respectively. The obtained results were consistent with microscopic observations where the relative number of bacteria increased only slightly over time in the sewage-sludge fly ash and was barely observed in the bottom ash of municipal-waste incineration.
Badania procesów bioługowania to analiza przenikania się bio- i antroposfery, w poszukiwaniu nowych sposobów na odzyskiwanie zasobów i pierwiastków. Granica tych sfer ma duży potencjał dla wdrażania modelu zrównoważonego rozwoju. Ze względu na fakt, że efektywne, tanie oraz proste metody odzyskiwania surowców mają rosnące znaczenie w gospodarce o obiegu zamkniętym, bioługowanie metali jest metodą, która obecnie cieszy się coraz większym zainteresowaniem. Jest to również proces istotny w kontekście neutralizacji surowców odpadowych umożliwiającej ich bezpieczne magazynowania i zastosowanie. W przeprowadzonym badaniu powszechnie występujące bakterie Acidithiobacillus thiooxidans, które są często używane w procesach bioługowania ze względu na fakt ich wysokiej tolerancji na metale ciężkie, zostały wykorzystane w 28-dniowym eksperymencie. Sposób i zmienność w czasie, w jaki bakterie zasiedlają osad po spalaniu, został zaobserwowany przy pomocy fluorescencyjnej mikroskopii optycznej i skaningowej mikroskopii elektronowej. Stężenie pierwiastków w osadach po spalaniu i w poreakcyjnych roztworach zostało zmierzone przy użyciu indukcyjnie sparowanej plazmowej spektrometrii mas, a efektywność odzyskiwania pierwiastków została obliczona na podstawie uzyskanych wyników. Popioły po spalaniu odpadów komunalnych oraz popioły lotne ze spalania osadów ściekowych zostały ujęte w eksperymencie. Stosunki ekstrakcji pierwiastków były dalekie od zadowalających ze średnią 20 oraz 50% dla popiołów po spalaniu odpadów komunalnych oraz popiołu z osadów ściekowych. Pozyskane wyniki są w zgodzie z obserwacjami dokonanymi przy pomocy mikroskopii, gdzie relatywna liczba bakterii wzrosła niewiele we wspomnianym czasie w przypadku popiołów ściekowych i była w zasadzie niedostrzegalna w przypadku popiołów dennych.
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2022, 38, 3; 105--120
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakterystyka chemiczno-rolnicza osadow sciekowych miasta Olsztyna
Autorzy:
Mazur, T
Wojtas, A
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/799292.pdf
Data publikacji:
1993
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
sklad chemiczny
osady sciekowe
scieki komunalne
Opis:
Badane osady ściekowe pochodziły z Miejskiej Oczyszczalni Ścieków w Olsztynie. Uzyskane wyniki wskazują, że osady te charakteryzują się duża zmienną zawartością suchej masy (10.8-44.5%) i znacznie mniejszą popiołu (41.3-60.9%). Wysoka zawartość azotu (średnio 3.53% w s.m.), fosforu (1.82%) i wapnia (2.10%) wskazuje, że osady mogą być dobrym źródłem składników nawozowych. W mniejszej ilości występowały potas (0.20%), magnez (0.31%) i sód (0.05%). Najwyższe zawartości Cu, Cd, Ni, Pb, Hg i Cr nie przekraczały górnej proponowanej dopuszczalnej normy, co nie odnosi się do zawartości Zn.
Sludges were obtained from the Municipal Tratment Plant in Olsztyn. The results of studies revealed that the sludges were characterized by considerable variability of dry weight (10.8-44.5%) and less so of ash content (41.3-60.9%). High content of nitrogen (3.53% in d.m. on the average), phosphorus (1.82%) and calcium (2.10%) suggest that the sludges can be a valuable source of fertilizing components. Content of potassium (0.20%), magnesium (0.31%) and sodium (0.05%) was lower. The highest levels of Cu, Cd, Ni, Pb, Hg and Cr did not exceed the upper permissible levels defined for fertilizers, Zn being the only exception.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 1993, 409; 9-12
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Co-Combustion of Municipal Sewage Sludge and Hard Coal on Fluidized Bed Boiler WF-6
Współspalanie komunalnych osadów ściekowych z węglem kamiennym w kotle fluidalnym WF-6
Autorzy:
Rajczyk, R.
Bień, J.
Palka, H.
Pogodziński, A.
Smorąg, H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950772.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
municipal sewage sludge
co-combustion
bubbling fluidized bed boiler
osady ściekowe komunalne
współspalanie
kocioł fluidalny
Opis:
According to data of the Central Statistical Office, the amount of sludge produced in municipal wastewater treatment plants in 2010 amounted to 526000 Mg d.m. The forecast of municipal sewage sludge amount in 2015 according to KPGO2014 will reach 642400 Mg d.m. and is expected to increase in subsequent years. Significant amounts of sludge will create problems due to its utilization. In order to solve this problem the use of thermal methods for sludge utilization is expected. According to the National Waste Management Plan nearly 30% of sewage sludge mass should be thermally utilized by 2022. The article presents the results of co-combustion of coal and municipal sewage sludge in a bubbling fluidized bed boiler made by SEFAKO and located in the Municipal Heating Company in Morag. Four tests of hard coal and sewage sludge co-combustion have been conducted. Boiler performance, emissions and ash quality were investigated.
Według danych GUS w 2010 r. ilość osadów ściekowych wytworzonych w oczyszczalniach komunalnych wyniosła 526,1 tys. Mg s.m. Natomiast prognozowana wg KPGO2014 na 2015 r. ilość suchej masy komunalnych osadów ściekowych osiągnie poziom 642,4 tys. Mg i będzie dalej zwiększać się w kolejnych latach. Znaczne ilości osadów będą stwarzać problemy w ich zagospodarowaniu. W celu rozwiązania tego problemu stawia się na wykorzystanie termicznych metod unieszkodliwiania osadów. Zgodnie z zapisami Krajowego Planu Gospodarki Odpadami (KPGO2014) przewiduje się wręcz, że w perspektywie do 2022 r. ponad 30% osadów będzie termicznie utylizowane. W artykule przedstawiono wyniki badań procesu współspalania czterech mieszanek na bazie węgla i komunalnych osadów ściekowych przeprowadzonych w kotle fl uidalnym z warstwą pęcherzykową WF-6 produkcji SEFAKO zlokalizowanym w Miejskim Przedsiębiorstwie Energetyki Cieplnej w Morągu. Podczas badań określono towarzyszące temu procesowi emisje, skład powstających popiołów jak również wpływ współspalania na parametry ruchowe kotła.
Źródło:
Archives of Environmental Protection; 2014, 40, 3; 101-113
2083-4772
2083-4810
Pojawia się w:
Archives of Environmental Protection
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Composting process as an alternative method for the disposal of sewage sludge and organic fraction of municipal solid waste
Unieszkodliwianie komunalnych osadów ściekowych i organicznej frakcji odpadów komunalnych jako alternatywna metoda ich zagospodarowania
Autorzy:
Bień, J.
Milczarek, M.
Neczaj, E.
Worwąg, M.
Okwiet, T.
Kowalczyk, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/395743.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
odpady komunalne
unieszkodliwianie odpadów komunalnych
osady ściekowe
compost
organic fertilizer
municipal waste
sewage sludge
Opis:
This paper attempts to propose a method for the neutralization of municipal sewage sludge and organic fraction of municipal solid waste. Sewage sludge from municipal wastewater treatment plants, organic fraction of municipal solid waste (MSW), grass and sawdust as a bulking agent were used in this study. Four mixtures with variable additions of sewage sludge and grass were composted in lab-scale bioreactors during 30 days. The obtained reduction of the ratio C/N indicates that the composting process ran correctly, however, it didn't reach the optimal values for composts (in some samples the temperature was insufficient). This work showed that the co-composting of organic fraction of municipal solid waste and sewage sludge can be the ultimate way of converting these resources for environmental use. However, additional investigations are required in order to optimize the organic and nitrogen degradation of compounds via the co-composting process.
W pracy podjęto próbę unieszkodliwiania komunalnych osadów ściekowych oraz organicznej frakcji odpadów komunalnych. Do przeprowadzonych badań zostały użyte osady ściekowe z oczyszczalni ścieków "Warta" w Częstochowie oraz organiczną frakcję odpadów komunalnych (OFOK) wydzieloną w Zakładzie Zagospodarowania Odpadów w Sobuczynie k/Częstochowy. Sporządzono cztery mieszanki, w których zastosowano stały udział wagowy OFOK i materiału strukturotwórczego (trociny). Natomiast zmiennymi były udziały trawy i osadów ściekowych. Doświadczenie prowadzono przez 30 dni w izolowanym bioreaktorze symulującym warunki pryzmowe. Zawężenie stosunku C/N wskazuje na poprawność prowadzenia procesu chociaż nie osiągnął on wartości optymalnej dla kompostów ze względu na krótki czas prowadzenia procesu. Stwierdzono, że uzyskana temperatura i czas jej trwania nie był wystarczający dla pełnej higienizacji kompostów M I-III. Współkompostowanie organicznej frakcji odpadów komunalnych i osadów ściekowych może być metodą ostatecznego zagospodarowania tych surowców na potrzeby przyrodnicze. Wymagane jest jednak prowadzenie dalszych badań w celu optymalizacji procesu.
Źródło:
Civil and Environmental Engineering Reports; 2011, 6; 127-136
2080-5187
2450-8594
Pojawia się w:
Civil and Environmental Engineering Reports
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Concentration of Hydrocarbons in Reject Waters During Aerobic Stabilization of Sewage Sludge
Stężenie WWA w cieczach nadosadowych w procesie stabilizacji tlenowej osadów ściekowych
Autorzy:
Włodarczyk-Makuła, Maria
Popenda, Agnieszka
Kozak, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1812018.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
PAHs
reject water
municipal sewage sludge
coking sewage sludge
aerobic stabilization
WWA
ciecze nadosadowe
osady ściekowe komunalne
osady koksownicze
stabilizacja tlenowa
Opis:
The article presents the concentrations of selected polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in reject water during aerobic stabilization of sewage sludge process. The investigations were carried out in parallel for two samples i.e. for sewage sludge samples coming from a treatment of municipal wastewater treatment plant (control sample) and for mixture of municipal and industrial sludge. The aerobic stabilization process was carried out for 21 days. The concentration of 5-ring and 6-ring PAHs was determined at the beginning of the experiment (day 0) and in seven-day intervals: after 7, 14 and 21 days, respectively. The initial contents of PAHs was equal to 23 μg/L and 29.1 μg/L respectively in reject water from municipal and mixture sludge. During aerobic stabilization process the decrease in the concentration of studied PAHs in reject water was observed. At the end of carrying the aerobic stabilization process the decrease of the total concentration of PAHs achieved 78% in municipal reject water, whereas in coke reject water reached the value of 38%, respectively.
W artykule przedstawiono stężenia wybranych wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych WWA w cieczach nadosadowych w procesie stabilizacji tlenowej osadów ściekowych. Badania prowadzono z wykorzystaniem osadów powstających podczas oczyszczania ścieków komunalnych oraz ścieków koksowniczych. Badania technologiczne prowadzono równolegle dla dwóch próbek, tzn. osadów komunalnych (próbka kontrolna) oraz mieszaniny osadów komunalnych z przemysłowymi. Proces stabilizacji tlenowej był prowadzony przez 21 dób. Stężenie 5- oraz 6- pierścieniowych WWA oznaczano na początku badań, dwukrotnie podczas trwania procesu stabilizacji oraz po upływie 21 dób. Początkowe stężenie WWA wynosiło 23 μg/L i 29,1 μg/L odpowiednio w cieczach nadosadowych z osadów komunalnych i z osadów mieszanych. Podczas stabilizacji tlenowej osadów odnotowano spadek stężenia WWA w cieczach nadosadowych. Po zakończeniu procesu stabilizacji tlenowej osadów spadek sumarycznej ilości badanych WWA był na poziomie 78% w przypadku osadów komunalnych i 38% – w przypadku osadów mieszanych.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2019, Tom 21, cz. 2; 1318-1327
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Content of heavy metals and their fractions in soil in result of residual effect of waste materials
Zawartość metali ciężkich i ich frakcji w glebie w wyniku następczego oddziaływania materiałów odpadowych
Autorzy:
Antonkiewicz, J.
Kowalewska, A.
Pełka, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/387728.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
municipal sewage sludge
peat
furnace ashes
soil
heavy metals
speciation
komunalne osady ściekowe
torf
popioły paleniskowe
gleba
metale ciężkie
specjacja
Opis:
Analysed was the effect of various material supplements, ie municipal sewage sludge and various doses of ash-sludge and ash-peat mixtures on total content of heavy metals (Cr, Zn, Pb, Cu, Cd and Ni) and their fractions. Five fractions of heavy metals were determined in soil by means of Tessier’s method after competed three-year pot experiment on maize as the test plant. Application of ash-sludge and ash-peat mixtures to the soil influenced the increase in heavy metal content in soil but the amount of these metals did not exceed the standards established for arable soils. The pot experiment with maize revealed that the residual fraction played the main role in Cr, Zn and Pb accumulation, fraction bound to organic matter in Cu and Ni accumulation, whereas exchangeable and residual fraction in Cd accumulation. Heavy metal mobility (the sum of two first fractions) in the analysed ash-sludge and ash-peat mixtures supplied to the soil, irrespectively of applied extractant, was diversified and did not exceed the following values of total content: Cr – 0.39 %; Zn – 20 %, Pb – 13 %, Cu 10 %, Cd – 69 % and Ni – 4 %. The investigations have shown that cadmium was the best available to maize whereas chromium the least.
Badano wpływ dodatku materiałów, tj. komunalnego osadu ściekowego, popiołu paleniskowego i torfu oraz różnych dawek mieszanin popiołowo-osadowych i popiołowo-torfowych na całkowitą zawartość metali ciężkich (Cr, Zn, Pb, Cu, Cd, Ni) oraz ich frakcje. Oznaczono pięć frakcji metali ciężkich w glebie metodą Tessiera po zakończonym trzyletnim doświadczeniu wazonowym z kukurydzą jako rośliną testową. Zastosowanie do gleby mieszanin popiołowo-osadowych oraz popiołowo-torfowych spowodowało zwiększenie zawartości metali ciężkich w glebie, ale zawartość tych metali nie przekraczała standardów ustalonych dla gleb uprawnych. W doświadczeniu wazonowym z kukurydzą stwierdzono, że główną rolę w magazynowaniu Cr, Zn i Pb odegrała frakcja rezydualna, a Cu i Ni frakcja związana z materią organiczną, natomiast Cd frakcja wymienna i rezydualna. Mobilność metali ciężkich (suma pierwszych dwóch frakcji) w badanych mieszaninach popiołowo-osadowych i popiołowo-torfowych wprowadzonych do gleby, niezależnie od zastosowanego ekstrahenta była zróżnicowana i w przypadku Cr nie przekraczała 0,39 %, Zn – 20 %, Pb – 13%, Cu – 10 %, Cd – 69 %, Ni – 4 % zawartości ogólnych. Z badań wynika, że największą dostępnością dla kukurydzy odznaczał się kadm, a najmniejszą chrom.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2014, 21, 4; 439-452
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Contents of heavy metals in plants and soil fertilization of ash from sewage sludge combustion
Zawartość metali ciężkich w roślinach i glebie nawożonej popiołem ze spalania osadów ściekowych
Autorzy:
Iżewska, A.
Wołoszyk, C.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/389407.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
municipal sewage sludge
ash
sludge
Cd
Ni
Pb
plants
soil
komunalne osady ściekowe
popiół
osad
rośliny
gleba
Opis:
In the thesis assessed was fertilizing value of ashes from municipal sewage sludge combustion in grate furnace in Pomorzany Sewage Treatment Plant in Szczecin. The ash was treated as a substitute of phosphorus from phosphatic fertilizer because general content of this component exceeded 20 % of P2O5. In 2011–2012 a field experiment was conducted on a light soil. The scheme of the experiment included five objects of fertilizing corn for seeds and spring rape with mineral fertilizers (NK, NPK) and mineral fertilizers together with increasing doses of ash from municipal sewage sludge combustion (NK + P1, NK + P2, NK + P3). Substitution of phosphorus in a dose of NPK from superphosphate enriched with phosphorus from ash (P1, P2, P3) from municipal sewage sludge combustion did not cause any differences in the volume of corn seeds or corn stove or rapeseed straw, and in the object NK + P3 received were considerately richer crops with spring rape seeds than from any other objects. Ahs caused an increase in content of cadmium and nickel in seeds and straw, as for lead only in corn seeds, content of cadmium and lead in spring rape seeds and cadmium in straw. After two years of applying nitrogen and potassium as mineral fertilizers and ashes from municipal sewage sludge combustion, in comparison with exclusive fertilizing corn and spring rape with mineral fertilizers, an increase of lead in general soil content was observed, and general content of cadmium and nickel as well as their dissoluble form in 1 molHCl dm–3 in soil from all objects was similar.
W pracy podjęto próbę oceny wartości nawozowej popiołu pochodzącego ze spalania w piecu rusztowym komunalnych osadów ściekowych w Oczyszczalni „Pomorzany” w Szczecinie. Popiół potraktowano jako substytut fosforu z nawozów fosforowych, gdyż ogólna zawartość tego składnika przekraczała 20 % P2O5. W latach 2011–2012 przeprowadzono doświadczenie polowe na glebie lekkiej. Schemat badań obejmował pięć wariantów nawożenia kukurydzy na ziarno i rzepaku jarego nawozami mineralnymi (NK, NPK) oraz nawozami mineralnymi ze wzrastającymi dodatkami popiołu ze spalania komunalnych osadów ściekowych (NK + P1, NK + P2, NK + P3). Zastąpienie w dawce NPK fosforu z superfosfatu wzbogaconego fosforem z popiołu (P1, P2, P3) ze spalania komunalnych osadów ściekowych nie spowodowało istotnych różnic w wielkości plonu ziarna i słomy kukurydzy oraz słomy rzepaku jarego, a na obiekcie NK + P3, uzyskano istotnie większy plon nasion rzepaku niż z pozostałych obiektów. Stosowanie popiołu skutkowało zwiększoną zawartością kadmu i niklu w ziarnie i słomie, a ołowiu tylko w ziarnie kukurydzy oraz zawartości kadmu i ołowiu w nasionach rzepaku jarego i kadmu w słomie. Po dwóch latach stosowania azotu i potasu w postaci nawozów mineralnych i popiołu ze spalania komunalnych osadów ściekowych, w porównaniu z wyłącznym nawożeniem kukurydzy i rzepaku jarego nawozami mineralnymi, odnotowano zwiększenie całkowitej zawartości ołowiu w glebie, natomiast całkowita zawartość kadmu i niklu oraz ich form rozpuszczalnych w 1 mol HCl dm–3 w glebie wszystkich obiektów była podobna.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2013, 20, 9; 1019-1027
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dewaterability of Digested Sludge Conditioned with Sludge from a Water Treatment Plant
Podatność na odwadnianie przefermentowanych osadów ściekowych kondycjonowanych osadami z stacji uzdatniania wody
Autorzy:
Kowalczyk, Mariusz
Kamizela, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1811949.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
municipal sludge
water processing sludge
conditioning
dewatering
komunalne osady ściekowe
osady pokoagulacyjne
kondycjonowanie
odwadnianie
Opis:
Sewage sludge treatment, including dewatering, represents a technological challenge similar to wastewater treatment. It is necessary for the effective sludge dewatering to use conditioning agents, and currently only polyelectrolytes. However, any factor or substance, including waste, which reduces the bonds between water and solid particles can be considered a conditioning agent. The study verified the possibility of conditioning the digested sludge with sludges from the water treatment plant, mainly produced by coagulation of chlorine iron III and denitrification, was verified. The main process variable was the volumetric fraction of water processing sludges in a mixture with municipal digested sludge amounting to 1:9, 3:7, 5:5. It was found that the sludge from water treatment plants cannot be used as aconditioner of municipal sludge. Deterioration of filtration and dewatering capacity of the tested mixtures and the quality of the separated sludge liquor was observed. The study confirmed the possibility of the use of post-coagulation sludge in sorption of metals and phosphorus.
Przeróbka osadów ściekowych, w tym ich odwadnianie, stanowi równorzędne wyzwanie technologiczne co oczyszczanie ścieków. Koniecznym dla efektywnego odwadniania osadów jest zastosowanie środków kondycjonujących, a obecnie wyłącznie, polielektrolitów. Niemniej jednak każdy czynnik czy substancja, w tym odpad, który umożliwi zmniejszenie powiązania między cząsteczkami wody i fazy stałej może zostać uznany za środek kondycjonujący. W przeprowadzonych badaniach zweryfikowano możliwość kondycjonowania osadów przefermentowanych osadami z stacji uzdatniania wody powstałymi głownie w procesie koagulacji zanieczyszczeń chlorkiem żelaza III oraz denitryfikacji. Główną zmienna procesową był udział objętościowy osadów z uzdatniania wody w mieszaninie z osadami przefermentowanymi wynoszący 1:9, 3:7, 5:5. Stwierdzono, że badane żelazowe osady pokoagulacyjne nie mogą być stosowane jako kondycjoner komunalnych osadów przefermentowanych. Odnotowano pogorszenie filtrowalności i odwadnialności badanych mieszanin oraz jakości oddzielonych cieczy osadowych. Badania potwierdziły możliwość zastosowania osadów pokoagulacyjnych celem sorpcji metali i fosforu.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2019, Tom 21, cz. 1; 217-233
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dioksyny w komunalnych osadach sciekowych w zaleznosci od etapu ich przerobki
Autorzy:
Rosik-Dulewska, C
Oleszek-Kudlak, S.
Glowala, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/799414.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
osady sciekowe
dioksyny
zawartosc dioksyn
osady komunalne
scieki komunalne
etapy przerobki
Opis:
Do grupy toksycznych związków organicznych obecnych w komunalnych osadach ściekowych należą dioksyny. W niniejszej pracy określono stopień kumulacji dioksyn: PCDD i PCDF (z wyszczególnieniem 17 kongenerów) w komunalnym osadzie ściekowym na kolejnych etapach jego przeróbki, tj. w osadzie nadmiernym, po fermentacji i odwodnionym po fermentacji. Uzyskane wartości porównano z danymi dostępnymi w literaturze. We wszystkich próbkach osadów ściekowych dominującym kongenerem był OCDD (od 75,0% do 78,3% sumarycznej zawartości). Następnie w sekwencji malejącej: 1,2,3,4,6,7,8-HpCDD, OCDF i 1,2,3,4,6,7,8-HpCDF (udział każdego z nich nie przekraczał 10% sumarycznej zawartości). Średnia wartość poziomu toksyczności próbki - TEQ wynosiła od 12,18 ng I-TEQ·kg⁻¹ s.m. dla osadu nadmiernego do 16,84 ng I-TEQ·kg⁻¹ s. m. dla osadu przefermentowanego odwodnionego.
Dioxins are the toxic organic compounds existing in municipal sewage sludge. In presented work the concentration of dioxins: PCDD and PCDF (17 congeners) in municipal sewage sludge at particular treatment stages i.e. in excess sludge, after digestion and in dewatered sludge, were investigated. Determined contents were compared with the data available in literature. OCDD was a dominated congener (from 75.0 to 78.3% of total content) in all samples of sewage sludge. Next, there were in decreasing sequence: 1,2,3,4,6,7,8-HpCDD, OCDF and 1,2,3,4,6,7,8-HpCDF (the content of each was below 10% of total content). Average toxic equivalent ranged from 12.18 ng I-TEQ·kg⁻¹ DM in excess sludge to 16.84 ng I-TEQ·kg⁻¹ DM in dewatered sludge.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2005, 505; 369-378
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies