Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "kompozyt FRP" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-20 z 20
    Tytuł:
    Odkształcenia mostu z kompozytów FRP w świetle różnych metod pomiarowych
    Strains of all-FRP composite bridge measured by the different methods
    Autorzy:
    Kaleta, D.
    Rajchel, M.
    Siwowski, T.
    Sieńko, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/383465.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Politechnika Poznańska. Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej
    Tematy:
    kompozyt FRP
    most drogowy
    badania mostu
    pomiar odkształceń
    czujniki strunowe
    światłowody
    Opis:
    Konstrukcje mostowe zbudowane z kompozytów FRP charakteryzują się bardzo małym ciężarem zapewniającym łatwy transport i szybki montaż, możliwościami prefabrykacji całych przęseł, bardzo dużą wytrzymałością, doskonałą trwałością, odpowiednią sztywnością i dobrymi parametrami dynamicznymi. W referacie przedstawiono wyniki pomiarów odkształceń belkowego przęsła mostu typu all-composite. Pomiary odkształceń pod obciążeniem statycznym wykonano trzema różnymi metodami: metodą konwencjonalnej tensometrii elektrooporowej oraz za pomocą technologii strunowej i za pomocą rozłożonych czujników światłowodowe DFOS (ang. distributed fibre optic sensors). Przeprowadzone badania wykazały bardzo dużą zgodność odkształceń pomierzonych tymi metodami. Porównanie trzech technologii pomiarowych pozwoliło także na wybór technologii najbardziej odpowiedniej dla mostów kompozytowych.
    The all-composite bridges in which both the girder and deck slab are fully made of FRP composite, are characterized by: a very low weight, prefabrication even entire spans, very high strength, excellent durability, appropriate stiffness, and proper dynamic behavior of the bridge. The mail results of strain measurement in the all-composite bridge span under static load test have been presented. Three different measurement methods have been applied: vibrating strain gauge, distributed fibre optic sensors (DFOS) and strain gauge transducer. The proof load tests have revealed the good agreement and consistency between these results. The comparison made on the basis of measurements has allowed to choose the most appropriate method to be used in the further monitoring system of the bridge.
    Źródło:
    Archiwum Instytutu Inżynierii Lądowej; 2017, 24; 151-160
    1897-4007
    Pojawia się w:
    Archiwum Instytutu Inżynierii Lądowej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Hybrid bridge structures made of FRP composite and concrete
    Mostowe konstrukcje zespolone typu “kompozyt FRP – beton”
    Autorzy:
    Rajchel, M.
    Siwowski, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/396480.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    FRP composite
    concrete
    hybrid structures
    bridges
    shaping
    kompozyt FRP
    beton
    konstrukcja zespolona
    most
    kształtowanie
    Opis:
    Despite many advantages over the conventional construction materials, the contemporary development of FRP composites in bridge engineering is limited due to high initial cost, low stiffness (in case of glass fibers) and sudden composite failure mode. In order to reduce the given limitations, mixed (hybrid) solutions connecting the FRP composites and conventional construction materials, including concrete, have been tested in many countries for 20 years. Shaping the hybrid structures based on the attributes of particular materials, aims to increase stiffness and reduce cost without losing the carrying capacity, lightness and easiness of bridges that includes such hybrid girders, and to avoid the sudden dangerous failure mode. In the following article, the authors described examples of hybrid road bridges made of FRP composite and concrete within the time of 20 years and presented the first Polish hybrid FRP-concrete road bridge. Also, the directions of further research, necessary to spread these innovative, advanced and sustainable bridge structures were indicated.
    Pomimo wielu przewag w stosunku do konwencjonalnych materiałów budowlanych, współczesny rozwój zastosowań kompozytów FRP w budownictwie mostowym jest ograniczony ze względu na wysoki koszt początkowy, zbyt małą sztywność oraz nagłą postać zniszczenia elementów konstrukcyjnych. W celu redukcji tych ograniczeń od blisko 20 lat w wielu krajach testuje się rozwiązania mieszane (hybrydowe - zespolone), łączące kompozyty FRP z konwencjonalnymi materiałami budowlanymi, w tym głównie z betonem. Kształtowanie konstrukcji hybrydowej, bazujące na właściwościach poszczególnych materiałów składowych, ma na celu zwiększenie sztywności i redukcję kosztów, bez utraty nośności, lekkości i łatwości budowy mostów z takich dźwigarów oraz uniknięcie nagłej, niebezpiecznej postaci zniszczenia. W artykule przedstawiono przykłady mostów drogowych o konstrukcji hybrydowej z kompozytów FRP i betonu na przestrzeni ponad 20 lat oraz pierwszy polski most drogowy o konstrukcji hybrydowej „kompozyt FRP – beton”. Wskazano także kierunki dalszych badań, niezbędnych w celu upowszechnienia tych innowacyjnych konstrukcji mostowych.
    Źródło:
    Civil and Environmental Engineering Reports; 2017, No. 26(3); 161-169
    2080-5187
    2450-8594
    Pojawia się w:
    Civil and Environmental Engineering Reports
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ kształtu zakończenia skleiny na wytrzymałość złącza stal – kompozyt FRP
    The effect of bond end geometry on steel – FRP joint strength
    Autorzy:
    Łagoda, M.
    Kowal, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/390846.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
    Tematy:
    konstrukcje stalowe
    wzmacnianie
    stal
    kompozyt FRP
    kształtowanie złącza
    metallic structures
    strengthening
    steel
    FRP composite
    bond end shaping
    Opis:
    Artykuł opisuje badania wpływu kształtowania końca skleiny stal-kompozyt FRP na nośność złącza. Badano wpływ zmian geometrii końca złącza na zachowanie się osiowo obciążanych, płaskowników stalowych wzmocnionych obustronnymi nakładkami z taśm węglowych, o różnej długości wiązania. Zniszczenie skleiny na granicy stal-klej było dominujące wśród postaci zniszczenia dla przyklejonych do stali taśm CFRP. Przedstawiono wyniki badań, które pokazały, że zmiana geometrii końca spoiny może znacząco podnieść nośność złącza. Opisano wnioski i przedstawiono plan dalszych prac nad wzmacnianiem elementów stalowych taśmami CFRP.
    Article describes experiments on the effect of steel – FRP bond end shaping on bond strength. The influence of changing the bond end geometry on behavior of axially loaded steel elements reinforced by CFRP double patch joints with varying overlap length was analyzed. Bond failure at steel-adhesive interface was dominant failure mode. The test results showed clearly that geometry change of the bond end of strengthening CFRP plate and adhesive in composite plate region can significantly increase bond capacity. Conclusions and plan of further works on CFRP strengthening of steel elements were described.
    Źródło:
    Budownictwo i Architektura; 2013, 12, 2; 39-46
    1899-0665
    Pojawia się w:
    Budownictwo i Architektura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Modelowanie i walidacja wytrzymałościowa kompozytowej skorupy nośnej fotela kolejowego
    Autorzy:
    Gołębiowski, Łukasz
    Siwek, Marcin
    Ciesielski, Marcin
    Zagórski, Andrzej
    Krauze, Sławomir
    Majewski, Radosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2091272.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Instytut Kolejnictwa
    Tematy:
    konstrukcja fotela kolejowego
    kompozyt FRP
    test wytrzymałościowy
    modelowanie MES
    walidacja doświadczalna
    train seat structure
    FRP composite
    FEM modelling
    experimental validation
    Opis:
    Przedmiotem prac modelowych i badań doświadczalnych jest kompozytowa skorupa nośna fotela kolejowego. Zaprojektowano kształt geometryczny i strukturę materiałową konstrukcji oraz dobrano materiały. Do budowy skorupy wykorzystano kompozyty włókniste o osnowie polimerowej (kompozyty FRP – Fiber Reinforce Polimer), które są lżejsze w porównaniu ze stalą i jednocześnie zapewniają odpowiednie standardy z zakresu wytrzymałości i bezpieczeństwa. Opracowano obliczeniowy model skorupy i przeprowadzono analizę wytrzymałościową zgodnie z wytycznymi branżowej normy oraz hipotezami wytrzymałościowymi dotyczącymi kompozytów FRP. Obliczenia przeprowadzono za pomocą oprogramowania ANSYS (Ansys Composite PrepPost), bazującego na metodzie elementów skończonych. W artykule przedstawiono analizę wytrzymałościową zoptymalizowanego modelu kompozytowej skorupy nośnej fotela. Na podstawie wytycznych z prac modelowych wytworzono model fi zyczny (walidacyjny), w technologii laminowania próżniowego na gorąco. Walidację doświadczalną modelowania z wynikiem pozytywnym przeprowadzono na stanowisku badawczym fi rmy S.Z.T.K. TAPS – Maciej Kowalski.
    Źródło:
    Problemy Kolejnictwa; 2020, 189; 7--16
    0552-2145
    2544-9451
    Pojawia się w:
    Problemy Kolejnictwa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Modelling and Validation of the Composite Shell of a Train Seat
    Autorzy:
    Gołębiowski, Łukasz
    Siwek, Marcin
    Ciesielski, Marcin
    Zagórski, Andrzej
    Krauze, Sławomir
    Majewski, Radosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2091274.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Instytut Kolejnictwa
    Tematy:
    train seat structure
    FRP composite
    FEM modelling
    experimental validation
    konstrukcja fotela kolejowego
    kompozyt FRP
    test wytrzymałościowy
    modelowanie MES
    walidacja doświadczalna
    Opis:
    The subject of the modelling work and the conducted experiments is the composite shell of a train seat. The activities carried out involved designing the geometry, planning the material structure, and selecting the materials to be used. The shell was built using polymer matrix fibrous composites (i.e. FRP – Fibre Reinforced Polymer – composites), which are lighter than steel and comply with the relevant standards for strength and safety at the same time. This was followed by creating a computational model for the shell and conducting a strength analysis in accordance with the guidelines of the relevant industry standard and strength hypotheses adopted for FRP composites. The calculations were conducted using ANSYS Composite PrepPost software based on the finite element method. The article offers a strength analysis of an optimised composite shell of a train seat. Based on the guidelines obtained as a result of the conducted modelling work, a physical prototype (validation model) of the seat was created. Hot vacuum lamination technology was applied in the production process. The experimental validation of the model, producing a positive result, was conducted using a test stand owned by S.Z.T.K. TAPS – Maciej Kowalski.
    Źródło:
    Problemy Kolejnictwa; 2020, 189; 75--84
    0552-2145
    2544-9451
    Pojawia się w:
    Problemy Kolejnictwa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Modelowanie i walidacja wytrzymałościowa kompozytowej skorupy nośnej fotela kolejowego
    Autorzy:
    Gołębiowski, Łukasz
    Siwek, Marcin
    Ciesielski, Marcin
    Zagórski, Andrzej
    Krauze, Sławomir
    Majewski, Radosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2091295.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Instytut Kolejnictwa
    Tematy:
    konstrukcja fotela kolejowego
    kompozyt FRP
    test wytrzymałościowy
    modelowanie MES
    walidacja doświadczalna
    train seat structure
    FRP composite
    FEM modelling
    experimental validation
    Opis:
    Przedmiotem prac modelowych i badań doświadczalnych jest kompozytowa skorupa nośna fotela kolejowego. Zaprojektowano kształt geometryczny i strukturę materiałową konstrukcji oraz dobrano materiały. Do budowy skorupy wykorzystano kompozyty włókniste o osnowie polimerowej (kompozyty FRP – Fiber Reinforce Polimer), które są lżejsze w porównaniu ze stalą i jednocześnie zapewniają odpowiednie standardy z zakresu wytrzymałości i bezpieczeństwa. Opracowano obliczeniowy model skorupy i przeprowadzono analizę wytrzymałościową zgodnie z wytycznymi branżowej normy oraz hipotezami wytrzymałościowymi dotyczącymi kompozytów FRP. Obliczenia przeprowadzono za pomocą oprogramowania ANSYS (Ansys Composite PrepPost), bazującego na metodzie elementów skończonych. W artykule przedstawiono analizę wytrzymałościową zoptymalizowanego modelu kompozytowej skorupy nośnej fotela. Na podstawie wytycznych z prac modelowych wytworzono model fizyczny (walidacyjny), w technologii laminowania próżniowego na gorąco. Walidację doświadczalną modelowania z wynikiem pozytywnym przeprowadzono na stanowisku badawczym firmy S.Z.T.K. TAPS – Maciej Kowalski.
    Źródło:
    Problemy Kolejnictwa; 2020, 189; 7--16
    0552-2145
    2544-9451
    Pojawia się w:
    Problemy Kolejnictwa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Badania dźwigara mostowego z kompozytów FRP pod obciążeniem statycznym
    Research on the FRP bridge girder under static load
    Autorzy:
    Poneta, P.
    Siwowski, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/970340.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
    Tematy:
    kompozyt FRP
    dźwigar mostowy
    technologia VARTM
    badanie statyczne
    postać zniszczenia
    FRP composites
    bridge girder
    VARTM technique
    static test
    failure mode
    Opis:
    Materiały kompozytowe FRP (fibre reinforced polymer) ze względu na swoje znakomite parametry mechaniczne są coraz szerzej wykorzystywane w budownictwie. W ostatnich kilkunastu latach obserwuje się m.in. coraz szersze wykorzystanie kompozytów FRP do budowy mostów. Głównym celem projektu badawczego było opracowanie kompozytowego dźwigara mostowego, poczynając od projektu technicznego, przez badania materiałowe, wybór metody wytwarzania, aż do badań wytrzymałościowych modelu dźwigara w skali naturalnej. Przedmiotem pracy jest omówienie wstępnych wyników badań wytrzymałościowych dźwigara wytworzonego metodą VARTM (vacuum assisted resin transfer moulding). Badania przeprowadzono na modelu o długości 13,5 m i docelowym przekroju poprzecznym. Celem badań było wyznaczenie nośności granicznej dźwigara oraz ocena jego zachowania pod obciążeniem statycznym, a także analiza postaci zniszczenia. Dźwigar kompozytowy spełnił wymagania w zakresie nośności, użytkowalności i zapasu bezpieczeństwa, dlatego z dużym prawdopodobieństwem zostanie wykorzystany w budowie prototypowego obiektu mostowego. Wyniki badań potwierdziły także bardzo duży potencjał materiałów kompozytowych FRP w budownictwie mostowym.
    The CFRP composite materials due to their excellent mechanical properties are more and more often used in civil engineering. In recent more than ten years one could have observed f.e. much more wider application of FRP in bridge construction. The main goal of the ongoing research project was to develop and demonstrate FRP composite bridge girder, including their technical design, material research, manufacturing technique selection and structural testing on full scale model. The objective of the paper is the development and research on a new FRP bridge girder fabricated by VARTM manufacturing technique. The reduced scale prototype girder with the total length of 13,5 m was tested to evaluate its carrying capacity, overall behavior under ultimate static load, as well as modes of failure. The girder met the prescribed serviceability and safety criteria and is likely to be implemented on-site soon for bridge construction. The output of the research project gives a very promising future for the FRP application in bridge engineering.
    Źródło:
    Budownictwo i Architektura; 2014, 13, 2; 291-298
    1899-0665
    Pojawia się w:
    Budownictwo i Architektura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Modelling and Validation of the Composite Shell of a Train Seat
    Autorzy:
    Gołębiowski, Łukasz
    Siwek, Marcin
    Ciesielski, Marcin
    Zagórski, Andrzej
    Krauze, Sławomir
    Majewski, Radosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2091281.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Instytut Kolejnictwa
    Tematy:
    train seat structure
    FRP composite
    FEM modelling
    experimental validation
    konstrukcja fotela kolejowego
    kompozyt FRP
    test wytrzymałościowy
    modelowanie MES
    walidacja doświadczalna
    Opis:
    The subject of the modelling work and the conducted experiments is the composite shell of a train seat. The activities carried out involved designing the geometry, planning the material structure, and selecting the materials to be used. The shell was built using polymer matrix fibrous composites (i.e. FRP – Fibre Reinforced Polymer – composites), which are lighter than steel and comply with the relevant standards for strength and safety at the same time. This was followed by creating a computational model for the shell and conducting a strength analysis in accordance with the guidelines of the relevant industry standard and strength hypotheses adopted for FRP composites. The calculations were conducted using ANSYS Composite PrepPost software based on the finite element method. The article offers a strength analysis of an optimised composite shell of a train seat. Based on the guidelines obtained as a result of the conducted modelling work, a physical prototype (validation model) of the seat was created. Hot vacuum lamination technology was applied in the production process. Th e experimental validation of the model, producing a positive result, was conducted using a test stand owned by S.Z.T.K. TAPS – Maciej Kowalski.
    Źródło:
    Problemy Kolejnictwa; 2020, 189; 75--84
    0552-2145
    2544-9451
    Pojawia się w:
    Problemy Kolejnictwa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Analiza numeryczna i badania pod obciążeniem mostu drogowego z kompozytów FRP
    The fem analysis and proof load test of a road bridge made of FRP composites
    Autorzy:
    Rajchel, M.
    Siwowski, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/104598.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    kompozyt FRP
    most drogowy
    analiza MES
    badania mostu
    walidacja
    model numeryczny
    road bridge
    FRP composite
    FEM analysis
    proof test
    model validation
    Opis:
    W pracy przedstawiono analizę numeryczną MES oraz wyniki badań statycznych i dynamicznych pierwszego polskiego mostu drogowego z kompozytów FRP. Analitycznie i doświadczalnie oceniono sztywność przęsła mostu i wytężenie jego głównych elementów, a także rozkład obciążenia ruchomego na poszczególne dźwigary oraz zachowanie konstrukcji pod obciążeniem dynamicznym. W obliczeniach MES zastosowano powłokowo – bryłowy model numeryczny przęsła mostu. W badaniach mostu mierzono przemieszczenia, odkształcenia i przyspieszenia wybranych elementów mostu pod próbnym obciążeniem statycznym i dynamicznym. Przeprowadzone badania wykazały odpowiednią nośność i sztywność przęsła mostu oraz potwierdziły jego właściwą charakterystykę dynamiczną. Główne wyniki badań mostu były zgodne z wynikami analizy numerycznej MES, co potwierdza poprawność modelu obliczeniowego, przyjętego na etapie projektowania mostu.
    The first Polish road bridge made of FRP composites and its FEM analysis as well as the behaviour under static and dynamic proof tests have been presented in the paper. The theoretical and experimentally determined stiffness and strength of the hybrid FRP – concrete span, load distribution factors and dynamic behaviour have been compared. The detailed shell – brick numerical model of the real bridge has been used for FEM theoretical analysis. During the proof tests the girder’s deflection, FRP and concrete strains and span accelerations have been measured. The proof load tests have revealed the sufficient carrying capacity and good transverse and longitudinal stiffness as well as the proper dynamic behaviour of the bridge. Moreover the FEM model of the span has been quite well validated against the measured results. FEM analysis and proof tests confirmed that FRP composite as the modern and innovative structural material can be widely utilised in bridge construction as an alternative to common materials as steel and concrete.
    Źródło:
    Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury; 2017, 64, 1; 407-422
    2300-5130
    2300-8903
    Pojawia się w:
    Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nośność na ścinanie zginanych elementów betonowych zbrojonych prętami kompozytowymi FRP w świetle wybranych procedur obliczeniowych
    Shear capacity of concrete members reinforced with FRP rebars in the light of selected design procedures
    Autorzy:
    Wiater, A.
    Siwowski, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/104189.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    zbrojenie niemetaliczne
    kompozyt FRP
    nośność na ścinanie
    procedura obliczeniowa
    beton lekki
    non-metallic reinforcement
    FRP composite
    shear strength
    design procedure
    lightweight concrete
    Opis:
    Pręty kompozytowe FRP (ang. fibre reinforced polymer) ze względu na wysoką wytrzymałość i odporność na korozję są obiecującą alternatywą dla tradycyjnego zbrojenia betonu i mają coraz szersze zastosowanie. W projektowaniu elementów betonowych zbrojonych prętami FRP na szczególną uwagę zasługuję zagadnienie nośności na ścinanie. Ścinanie jest zjawiskiem złożonym w konstrukcjach żelbetowych, a w przypadku zbrojenia kompozytowego opis mechanizmów jest jeszcze trudniejszy ze względu na liniowo sprężystą charakterystykę i anizotropowe właściwości prętów FRP. W pracy przeprowadzono przegląd procedur obliczeniowych dotyczących określania nośności na ścinanie elementów betonowych zbrojonych prętami kompozytowymi, bez zbrojenia poprzecznego. Wyodrębniono trzy grupy procedur: (I) będące modyfikacją wzorów stosowanych w przypadku konstrukcji żelbetowych, (II) będące modyfikacją istniejących procedur projektowych dla elementów zbrojonych prętami FRP oraz (III) wzorów opracowanych w oparciu o analizę wyników badań doświadczalnych i zastosowania różnych narzędzi obliczeniowych. Przedstawiono analizę sposobu uwzględniania w dostępnych procedurach obliczeniowych wpływu parametrów zmiennych przekroju elementu, m.in. geometria elementu, smukłość ścinania, stopień zbrojenia podłużnego, moduł Younga kompozytu FRP oraz wytrzymałość betonu na ściskanie. Porównano wartości wyznaczone wybranymi procedurami i podjęto próbę określenia przyczyn wykazanych rozbieżności. Przeanalizowano również procedury uwzględniające zastosowanie betonu lekkiego i porównano wyznaczone według nich wartości z wynikami własnych badań doświadczalnych. Na podstawie przeprowadzonych analiz wykazano konieczność prowadzenia dalszych badań nad nośnością na ścinanie elementów z betonu lekkiego zbrojonego prętami kompozytowymi.
    FRP (fibre reinforced polymer) rebars due to high strength and excellent corrosion resistance, are a promising alternative for conventional steel reinforcement. The particular issue to be solved in designing of FRP reinforced concrete element is the prediction of shear capacity. Shear behaviour of steel reinforced concrete is a complex phenomenon. When using a FRP composite as reinforcement, the shear mechanism is different due to linearly elastic stress-strain relation and anisotropic bar properties. The main goal of the paper is the revision of the shear design equations for concrete members reinforced with FRP bars without stirrups. The shear prediction models have been grouped into three categories: (I) modification to design equations for the steel reinforced construction, (II) modification existing procedure for FRP reinforced concrete members, (III) new calculation methods based on experiment database and advanced calculation tools. In this study the analysis on different parameters affecting shear strength such as geometry of element, shear span to depth ratio, longitudinal reinforcement ratio, FRP modulus of elasticity and concrete strength have been taken into consideration. The several codes and models in predicting shear strength of concrete members reinforced with FRP rebars have been compared, and the dis296 A. Wiater, T. Siwowski crepancies and compatibilities have been established. The procedures including reduction factor for lightweight concrete have been also analysed and compared with experimental results from own studies. The result of this research indicates that the shear strength prediction of FRP reinforced members without stirrups needs much more extensive study, especially when lightweight concrete is used.
    Źródło:
    Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury; 2017, 64, 2/II; 267-297
    2300-5130
    2300-8903
    Pojawia się w:
    Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Charakterystyka dynamiczna mostu drogowego wykonanego z polimerowych kompozytów włóknistych FRP
    Dynamic characterisation of road bridge made of fibre reinforced polymer composites
    Autorzy:
    Siwowski, T.
    Rajchel, M.
    Kaleta, D.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/105158.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    współczynnik dynamiczny
    częstość drgań własnych
    współczynnik tłumienia
    przęsło mostu
    kompozyt FRP
    badania mostu
    dynamic coefficient
    natural frequency
    damping ratio
    bridge superstructure
    FRP composite
    bridge test
    Opis:
    Przęsło kompozytowe mostu drogowego ma zazwyczaj wysoki stosunek obciążeń ruchomych do stałych (ciężaru własnego), co czyni je znacznie bardziej wrażliwym na oddziaływanie poruszających się pojazdów niż mosty konwencjonalne ze stali i betonu. To m.in. powoduje, że charakterystyka dynamiczna przęseł mostów kompozytowych jest obecnie jednym z najważniejszych aspektów, koniecznych do analizy w procesie projektowania, budowy i eksploatacji mostów kompozytowych. W badaniach dynamicznych obiektu mostowego jego charakterystykę otrzymuje się zazwyczaj z bezpośredniego pomiaru przyśpieszeń, odkształceń lub przemieszczeń określonych punktów konstrukcji, wymuszonych w czasie rzeczywistym przez poruszające się po nim z różną prędkością pojazdy. Ta metoda została zastosowana również w badaniach pierwszego polskiego mostu drogowego, którego zarówno dźwigary główne jak i płytę pomostu wykonano z kompozytów FRP. Na podstawie pomiarów przemieszczeń wybranych punktów przęsła pod wpływem obciążenia przejeżdżającymi pojazdami wyznaczono podstawowe charakterystyki dynamiczne mostu: współczynniki dynamiczne, częstości drgań własnych oraz współczynnik tłumienia. Otrzymane wartości potwierdziły właściwe parametry dynamiczne mostu kompozytowego w świetle wymagań stawianych drogowym obiektom mostowym w Polsce.
    In the first decade of XXI century the new structural material, fibre reinforced polymer composites (FRP), promulgate remarkably in bridge engineering. FRP composite bridge superstructure characterizes usually the high live load / dead load ratio, which makes FRP bridges more sensitive to moving vehicles than conventional bridges. Therefore the dynamic characterization of FRP superstructure has become recently one the most important issues in its design, construction and maintenance. Dynamic characterization of a bridge is usually identified by direct measurement of accelerations, strains or displacements in relevant structural points, induced by moving vehicles with various velocities. This method has been applied in the dynamic test of the first Polish allcomposite bridge. On the basis of displacements measurement in relevant points of the FRP superstructure during bridge loading the basic dynamic parameters have been identified: dynamic coefficients, natural frequencies and damping ratio. The values established during the test confirmed the FRP composite bridge has the adequate dynamic characterization according to the Polish requirements for road bridges.
    Źródło:
    Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury; 2017, 64, 2/I; 227-238
    2300-5130
    2300-8903
    Pojawia się w:
    Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przegląd metod wzmacniania konstrukcji drewnianych
    A review of strengthening methods of timber structures
    Autorzy:
    Rajczyk, M.
    Jończyk, D.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2068271.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Politechnika Częstochowska
    Tematy:
    konstrukcja drewniana
    kompozyt włóknisty
    kompozyt FRP
    polimer
    drewno
    stal
    wzmacnianie konstrukcji drewnianych
    metoda wzmacniania
    zbrojenie
    timber structure
    fibre composite
    FRP composite
    polymer
    timber
    steel
    strengthening timber structures
    strengthening method
    reinforcement
    Opis:
    W artykule zaprezentowano metody wzmacniania konstrukcji drewnianych z wykorzystaniem różnych materiałów. Ze względu na popularność kompozytów włóknistych (FRP) przedstawiono ponadto stan badań elementów zbrojonych materiałami FRP.
    This paper presents a review of methods of strengthening timber structures with various materials. Because of the popularity of fiber reinforced polymers (FRP) composites research of elements with FRP reinforcement is also shown.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Budownictwo; 2011, 17 (167); 146-160
    0860-7214
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Budownictwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ocena możliwości wzmacniania elementów drewnianych przez sprężanie taśmami kompozytowymi
    Assessment of the possibility of strengthening wooden elements by prestressing with composite strips
    Autorzy:
    Ślósarz, Szymon
    Bartosik, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1860638.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa
    Tematy:
    element drewniany
    wzmocnienie bierne
    wzmocnienie aktywne
    taśma kompozytowa
    kompozyt FRP
    sprężanie taśmami
    badanie laboratoryjne
    wooden elements
    passive strengthening
    active strengthening
    composite strip
    FRP composite
    prestressing with strips
    laboratory test
    Opis:
    Artykuł przedstawia analizy i badania pilotujące, dotyczące możliwości wzmacniania belek drewnianych za pomocą napiętych taśm CFRP. W artykule zestawiono metody wzmocnień elementów drewnianych zarówno w sposób tradycyjny, jak i przy zastosowaniu nowoczesnych technologii. Przegląd tych ostatnich ograniczono do opisu sprężania oraz wzmocnienia przy użyciu taśm i prętów kompozytowych. Autorzy podjęli próbę wzmocnienia drewna litego taśmami kompozytowymi, ale w przeciwieństwie do dotychczasowych zastosowań, wstępnie napiętymi. W artykule omówiono program badań takich elementów i pokazano pierwsze efekty realizacji sprężenia.
    The article presents analyzes and pilot studies on the possibility of strengthening wooden beams with tensioned CFRP tapes. The article summarizes the methods of strengthening wooden elements in the traditional way and with use of the modern technologies. The review of the latter has been limited to the description of prestressing and strengthening tests of beams strengthened with composite tapes and bars. The authors made an attempt to strengthen solid wood with composite tapes, but, unlike previous implementations, pre-tensioned ones. The article discusses the test program for such elements and shows the first effects of prestressing.
    Źródło:
    Przegląd Budowlany; 2020, 91, 12; 30-36
    0033-2038
    Pojawia się w:
    Przegląd Budowlany
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pierwszy polski most kompozytowy w badaniach
    The first Polish composite bridge in research
    Autorzy:
    Siwowski, T.
    Rajchel, M.
    Wiater, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/129495.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    PWB MEDIA Zdziebłowski
    Tematy:
    most drogowy
    kompozyt FRP
    polimer wzmocniony włóknami
    pręt GFRP
    beton lekki
    płyta pomostu
    badanie wytrzymałościowe
    dźwigar kompozytowy
    road bridge
    FRP composite
    fibre reinforced polymer
    GFRP rebar
    lightweight concrete
    deck slab
    strength test
    composite girder
    Opis:
    W pracy opisano badania przeprowadzone w ramach projektu badawczego Com-Bridge, którego celem była budowa pierwszego polskiego mostu drogowego wykonanego z kompozytów FRP. Przedstawiono także charakterystykę mostu, opisano wytwarzanie dźwigarów kompozytowych oraz przedstawiono proces budowy mostu. Na zakończenie podano główne wyniki badań odbiorczych mostu pod próbnym obciążeniem statycznym i dynamicznym, które potwierdziły zakładaną nośność obiektu. Doświadczenia z realizacji mostu potwierdziły, że most kompozytowy może być pełnowartościową alternatywą dla stosowanych powszechnie przęseł mostowych ze stali i betonu.
    The research works on the first Polish road bridge made of FRP composites, carried out in the frame of R&D project Com-Bridge, has been presented in the paper. The general characteristic of the bridge, manufacturing of main FRP girders as well as construction process have been also described. Finally, main results of the proof test have been discussed and compared with the theoretical assumptions. The experience gained on this case study has revealed, the FRP composite road bridge could be the valuable alternative for standard steel and concrete bridges.
    Źródło:
    Builder; 2017, 21, 5; 98-102
    1896-0642
    Pojawia się w:
    Builder
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Flexural testing of carbon FLP composite bars with annular and square cross section
    Autorzy:
    Bašťovanský, Ronald
    Konstantová, Viera
    Bronček, Jozef
    Kučera, Ľuboš
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1839503.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Menedżerów Jakości i Produkcji
    Tematy:
    carbon FRP composite
    flexural test
    bar
    FEM model simulation
    square cross section
    annular cross section
    kompozyt węglowy FRP
    próba zginania
    symulacja modelu MES
    przekrój kwadratowy
    przekrój poprzeczny
    Opis:
    Decrease of vehicle emissions require design changes already at the initial concept design. Use of fiber reinforced polymer (FRP) composites in design cause reduction of weight with increasing other properties. Paper presents the case study of proposal material for frame concept of special light vehicle design. The flexural test (basically three-point bending test) of carbon fiber reinforced polymer composite bars with annular and square cross section is presented. Experimental results were verified by numerical simulation finite element method (FEM). The permanent deformation of bar with annular cross section occurred at a force 2 280 N with deflection 4.22 mm. Model numerical simulation by FEM show same course of loading. For bar with square cross section the deformation occurred at a force 2 264 N, with deflection 7 mm. Model numerical simulation by FEM show different trend (under force 2264 N the deflection was 3.4 mm). The research was supported by the Slovak Research and Development Agency under the contract no. APVV-18-0457, Special Light Electric Vehicle from Unconventional Materials to Heavy Conditions and Terrain - LEV.
    Źródło:
    Production Engineering Archives; 2020, 26, 4; 138-143
    2353-5156
    2353-7779
    Pojawia się w:
    Production Engineering Archives
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Poszerzenie mostu z wykorzystaniem konstrukcji z kompozytów FRP
    Autorzy:
    Siwowski, Tomasz
    Kulpa, Maciej
    Rajchel, Mateusz
    Oboza, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2088420.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne
    Tematy:
    most
    FRP
    kompozyt
    Opis:
    Od kilku lat popularność mostowych konstrukcji z kompozytów FRP (fibre reinforced polymers) systematycznie w Polsce wzrasta. Głównym tego powodem są doskonale własności mechaniczne i wysoka trwałość kompozytów FRP, a także upowszechnienie metod kształtowania i projektowania mostów z kompozytów FRP.
    Źródło:
    Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne; 2022, 1; 71--73
    1734-6681
    Pojawia się w:
    Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niemetaliczne zbrojenie FRP w kompozytach betonowych jako alternatywa dla prętów stalowych
    Non-metallic FRP reinforcement in concrete composites as an alternative to steel bars
    Autorzy:
    Helbrych, Paweł
    Jura, Jakub
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2202681.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa
    Tematy:
    pręt FRP
    zbrojenie kompozytowe
    zbrojenie niemetaliczne
    kompozyt betonowy
    właściwości
    FRP rod
    composite reinforcement
    non-metallic reinforcement
    concrete composite
    properties
    Opis:
    Niemetaliczne zbrojenie FRP jest coraz powszechniej stosowane w Polsce, ze względu na zastosowany materiał do ich produkcji można wyróżnić: pręty szklane (GFRP - Glass Fibre Reinforced Polymers), bazaltowe (BFRP - Basalt Fibre Reinforced Polymers), aramidowe (AFRP -– Aramid Fibre Reinforced Polymers) oraz węglowe (CFRP - Carbon Fibre Reinforced Polymers). Tego typu zbrojenie charakteryzuje wysoka wytrzymałość na rozciąganie, wysoka odporność na korozję, odporność na działanie agresywnych warunków środowiskowych oraz niska gęstość i liniowo-sprężysty charakter pracy w całym zakresie wytrzymałości. W przypadku elementów budowlanych zbrojonych prętami FRP zniszczenie następuje nagle, bez ostrzeżenia, nie ma możliwości wystąpienia odkształceń plastycznych. Pręty FRP ze wzglądu na swoje właściwości mechaniczne stanowią alternatywę dla prętów ze stali. Prognozuje się, że wartość rynkowa branży produkcji prętów FRP na świecie w 2026 r. wzrośnie do ponad 1,4 mld USD.
    Non-metallic FRP reinforcement is more and more commonly used in Poland, due to the material used for their production, the following can be distinguished: glass rods (GFRP - Glass Fiber Reinforced Polymers), basalt rods (BFRP - Basalt Fiber Reinforced Polymers), aramid rods (AFRP - Aramid Fiber Reinforced Polymers) and carbon (CFRP - Carbon Fiber Reinforced Polymers). This type of reinforcement is characterized by high tensile strength, high corrosion resistance, resistance to aggressive environmental conditions as well as low density and linear-elastic nature of work in the entire strength range. In the case of building elements reinforced with FRP rods, failure occurs suddenly, without warning, there is no possibility of plastic deformation. FRP bars, due to their mechanical properties, are an alternative to steel bars. It is forecast that the market value of the FRP rod industry in the world in 2026 will increase to over USD 1.4 billion.
    Źródło:
    Przegląd Budowlany; 2022, 93, 11-12; 107--110
    0033-2038
    Pojawia się w:
    Przegląd Budowlany
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    FRP bridges in Poland: state of practice
    Mosty kompozytowe w Polsce - aktualna sytuacja
    Autorzy:
    Siwowski, Tomasz
    Zobel, Henryk
    Al-Khafaji, Thakaa
    Karwowski, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1852391.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    GFRP
    FRP
    polimer wzmocniony włóknami
    kompozyt polimerowy
    kładka dla pieszych
    most
    fiber reinforcement polymer
    composite polymer
    bridge
    footbridge
    Opis:
    The state of the art in the field of composite polymer bridges in Poland is presented below. Such bridges were built from 1999. Some of them are fully composite polymer structure. Others are developed as hybrid structure. There are two kind of structures: steel girders with FRP deck and FRP girders with concrete deck. Different production methods of FRP elements were used: pultrusion and infusion. Some bridges are the result of research programs, but there are also some commercial projects. Also, the short application history of FRP bridges all over the world is presented and material properties of the construction material are given in the paper. Those materials are much more lighter than steel or concrete. Low weight of FRP materials is an advantage but also disadvantage. It is good from structural and economical point of view because the dimensions of girders, piers and foundation will be smaller. From opposite side to light structure could cause problems related to response of structure against dynamic actions. As a final result the fatigue strength and durability will be reduced. Of course, the high cost of FRP (CFRP especially) limits at the moment range of application. The presented in the paper bridge structures show that despite of mentioned above problems they are now in good conditions and their future life looks optimistic. It could be supposed that modification and/or development of FRP production technologies more better utilizing their properties will create more elegant and useful bridges.
    W ciągu ostatnich lat przed mostowcami otworzyły się nowe możliwości. Dzięki lekkim, a przy tym bardziej wytrzymałym i trwalszym materiałom mogą oni zbliżyć się do granic nieosiągalnych dla materiałów tradycyjnych. Materiały te - polimery wzmacniane włóknami (FRP - z ang. Fiber Reinforcement Polymers) - do tej pory stosowane były z powodzeniem w lotnictwie, przemyśle kosmicznym, przy produkcji samochodów i łodzi. Dzięki niskiemu ciężarowi własnemu pozwalały na polepszenie osiągów oraz oszczędność paliwa. Bodźcem ograniczającym dość znacząco zastosowanie polimerów w innych dziedzinach była ich cena - wyższa od cen innych materiałów (np. metali) oraz wymagania odnośnie technologii układania i obrabiania. Kompozyty polimerowe (FRP) ze względu na swoje korzystne właściwości znajdują coraz szersze zastosowanie w mostownictwie. Materiały te, w przeciwieństwie do materiałów tradycyjnych odznaczają się małym ciężarem własnym, dużą wytrzymałością, odpornością korozyjną (zwłaszcza na sól). Obawy przed zastosowaniem FRP wiąże się przede wszystkim z brakiem doświadczeń, jeśli chodzi o trwałość tego materiału i wysokim kosztem (zwłaszcza włókien węglowych). Zaprezentowane w artykule rozwiązania konstrukcyjne dowodzą, że pomimo różnych ograniczeń technicznych i środowiskowych oraz komunikacyjnych sprawdzają się podczas eksploatacji. Należy przypuszczać, że po nabraniu pewności co do trwałości kompozytów polimerowych i opracowaniu nowych kształtów profili oraz ich połączeń, a także modyfikacji istniejących technologii produkcji lub wymyślenia nowych jeszcze lepiej wykorzystujących właściwości tych materiałów mosty z nich wykonane wpiszą się na stałe w polski krajobraz.
    Źródło:
    Archives of Civil Engineering; 2021, 67, 3; 5-27
    1230-2945
    Pojawia się w:
    Archives of Civil Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Największe osiągnięcia budownictwa mostowego w ostatnich latach. Część 2. Inne kryteria oceny
    Top achievements of bridge engineering in the last years
    Autorzy:
    Radomski, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/128907.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    PWB MEDIA Zdziebłowski
    Tematy:
    most
    trasa mostowa
    długość
    wysokość
    kompozyt polimerowo-włóknisty
    FRP
    kierunki rozwoju
    osiągnięcie
    inżynieria mostowa
    bridge
    bridge route
    length
    height
    development directions
    achievement
    bridge engineering
    Opis:
    Dokonano przeglądu czołowych w skali świata i kraju osiągnięć mostownictwa, przyjmując za kryteria oceny długość przepraw oraz tras mostowych, wysokość położenia obiektów nad terenem oraz stosowanie niekonwencjonalnych materiałów konstrukcyjnych. Przedstawiono i scharakteryzowano rekordowe osiągnięcia odpowiadające dwóm pierwszym kryteriom. Zwrócono uwagę na rozwój obu tendencji także w Polsce, ale z zachowaniem odpowiednich proporcji wynikających z jej ukształtowania terytorialnego i stopnia zurbanizowania. Zastosowania nowych materiałów konstrukcyjnych ograniczono do przedstawienia krajowych osiągnięć w zakresie wprowadzenia kompozytów polimerowych z włóknami do budowy nowych obiektów mostowych. W podsumowaniu wskazano inne jeszcze kierunki rozwoju mostownictwa, które w opracowaniu świadomie pominięto, a które zasługują na popularyzację.
    The top achievements of bridge engineering are presented based on three criteria: lengths of the bridge routs, the high of bridge location over the ground and application of the new structural materials. Presentation of the last one is limited to the use of Fibre Reinforced Polymers (FRP) for construction of the new bridges in Poland. The above criteria are exemplified by bridge structures built recently in the world and in Poland. It is emphasized that the development of the bridge engineering in Poland is in accordance with above mentioned world criteria. The other criteria intentionally omitted in the paper are listed. They can be presented in detail and exemplified in the next papers published in the journal.
    Źródło:
    Builder; 2020, 24, 6; 46-49
    1896-0642
    Pojawia się w:
    Builder
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Choosing a proper method for strengthening WPC beams with grooving method using SWARA-EDAS
    Autorzy:
    Chini, Mahdi
    Arefi Lale, Shahid
    Zolfani Hashemkhani, Sarfaraz
    Ustinovicius, Leonas
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/962280.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    kompozyt drewno-polimer
    WPC
    odklejenie
    rowkowanie
    tworzywo sztuczne wzmocnione włóknem
    FRP
    analiza stopniowa
    współczynnik oceny masy
    SWARA
    odległość od średniej rozwiązania
    EDAS
    wood polymer composites
    debonding
    grooving
    fibre-reinforced plastic
    step-wise analysis
    weight assessment ratio
    distance from average solution
    Opis:
    Wood plastic composite (WPC) is a lightweight material, resistant against corrosion and damage, with recyclability of consuming materials. These materials usually used in marine structures frequently due to their unique features. In order to strengthen beams made by this material, usually Fibre-reinforced plastic (FRP) sheets are used, and one of the fracture modes in these beams is debonding of FRP sheet from the surface of the beams. To deal with this problem some grooves are used in the surface of the beam to improve the contact surface. The grooves include longitudinal, transverse and diagonal grooves. The main goal of this study is to assess different grooving methods in WPC-FRP beams. In this regard, primarily criteria (improving resistance, performance speed, performance complexity, performance costs, displacement and absorbing energy) were determined through interviews with experts in this field in order to assess the beams. Then, SWARA method employed to evaluate criteria with a policy based perspective and finally EDAS method applied for evaluating related alternatives. Based on obtained results, the longitudinal groove method is the best way of strengthening WPC beams to prevent debonding.
    Źródło:
    Archives of Civil Engineering; 2018, 64, 4/I; 161-174
    1230-2945
    Pojawia się w:
    Archives of Civil Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-20 z 20

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies