- Tytuł:
-
Kościół bernardynów w Rzeszowie. Mistagogia przestrzeni prowadzącej do wnętrza świątyni
The Bernardine church in Rzeszów. Mystagogy of the space leading into the church interior - Autorzy:
- Ryba, Grażyna
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/560429.pdf
- Data publikacji:
- 2016-12-31
- Wydawca:
- Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
- Tematy:
-
kościół bernardynów
Rzeszów
mistagogia
przestrzeń
wnętrze świątyni
Bernardine church
mystagogy
space
church interior - Opis:
-
W latach 1610–1629 z fundacji Mikołaja Spytka Ligęzy wzniesiono w Rzeszowie na miejscu objawień Matki Boskiej kościół, nad którym opiekę powierzono bernardynom. W związku z jubileuszem 500-lecia owych objawień, przypadającym w 2013 roku, w kościele dokonano szeregu prac renowacyjnych. W kruchcie, która zajmuje dolną kondygnację wieży, na osi na wprost prezbiterium odkryto wejście, zamurowane prawdopodobnie wkrótce po wybudowaniu kościoła, i przebito je ponownie, zgodnie z pierwotnym założeniem. Pomieszczenie kruchty w przyziemiu wieży zajmuje przestrzeń na planie zbliżonym do kwadratu, przykrytą sklepieniem krzyżowym. W każdej ścianie znajduje się otwór wejściowy wypełniający wnękę w grubości muru zamkniętą łukiem odcinkowym. Dwie pary dwuskrzydłowych drzwi z brązu, obustronnie rzeźbionych, prowadzą do wnętrza kruchty z zewnątrz, natomiast kolejne drzwi, również pokryte dekoracją rzeźbiarską, oddzielają to pomieszczenie od nawy. Ich częściowe przeszklenie sprawia, że w kształt pola obrazowego zostaje wpisane całe wnętrze bogatej, manierystyczno-barokowej budowli, tworząc przestrzenny układ scenograficzny, rozwijający się w głąb, aż do tabernakulum i ołtarza głównego w prezbiterium. Z natury rzeczy ruchomy układ skrzydeł pozwala tworzyć zmienne konfiguracje o zróżnicowanym przesłaniu, rozwijającym się w czasie i przestrzeni. Obrazy z historii lokalnego objawienia i postaci miejscowych świętych poprzez przedstawienia i cytaty biblijne stopniowo prowadzą widza do tajemnicy wcielenia. Przestrzeń kruchty, łącząca umiejętnie przekaz ikonograficzny z symboliką i ekspresją formy (m.in. symbolika światła i symbolika materiału) stanowi znaczący element, a zarazem metaforę wtajemniczenia mistagogicznego, dokonującego się podczas przekraczania granicy pomiędzy profanum a sacrum.
In the years 1610–1629, a church founded by Mikołaj Spytko Ligęza was erected in Rzeszow on the site of apparitions of the Virgin Mary, and entrusted to the care of Bernardine monks. In connection with the jubilee of the 500th anniversary of the apparitions in 2013, a series of renovations were conducted in the church; and the porch, which occupies the bottom floor of the tower, built on the axis of the west facade of the building, was rebuilt. Currently, there are two pairs of double bronze doors, carved on both sides, which lead to the interior of the porch. Another door, also covered with sculptural decoration, separates the porch from the nave. Its partial glazing inscribes the entire interior of the rich Mannerist-Baroque building into its image field, creating a spatial stage design arrangement developing into the interior, towards the very tabernacle and the main altar in the chancel. Obviously, the moving wing system allows for creating variable configurations with varying messages, developing in time and space. Images of the history of the local apparition and the figures of the local saints gradually lead the viewer through biblical presentations and quotations to the mystery of the Incarnation. The space of the vestibule, skillfully combining the iconographic message with the symbolism and expression of the form (such as the symbolism of the light and the symbolism of the material), constitutes a significant element and, at the same time, a metaphor of mystagogical initiation, achieved when crossing the border between the profane and the sacred. - Źródło:
-
Folia Historica Cracoviensia; 2016, 22; 399-418
0867-8294 - Pojawia się w:
- Folia Historica Cracoviensia
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł