Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "jidysz" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 45
Tytuł:
In pursuit of the rejected "Jew from the Golah”. On life and works of dr. Jacob (Kobi) Weitzner
W poszukiwaniu odrzuconego „Żyda z Diaspory”. O życiu i działalności doktora Jakuba (Kobi) Weitznera
Autorzy:
Lewkowicz-Shenholz, Lior Ester
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/19322534.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
Yiddish
Jew
Diaspora
Israeliness
Second Generation
Jewish Theatre
Yiddish playwriter
jidysz
Żyd
diaspora
izraelskość
drugie pokolenie
teatr żydowski
dramatopisarz w języku jidysz
Opis:
Since the establishment of the state of Israel in 1948 everything related to the Diaspora (“Golah”) such as culture, language, or mentality was considered despicable and Israelis tried to keep away from it. Dr. Jacob (Kobi) Weitzner a writer, playwright and Yiddish theater director. This article is not about his academic achievements or artistic works, but his seminal activity for the preservation of Jewish culture in the Diaspora.
Od powstania państwa Izrael w 1948 roku wszystko co wiązało się z diasporą (Golah) – kultura, język czy mentalność – uważane było za niegodne szacunku i Izraelczycy starali się trzymać od tego z daleka. Doktor Jacob (Kobi) Weitzner był pisarzem, dramaturgiem i reżyserem teatru żydowskiego. Artykuł nie omawia jego osiągnięć akademickich czy twórczości artystycznej, lecz przełomową działalność na rzecz zachowania kultury żydowskiej w diasporze.
Źródło:
Lud; 2023, 107, 1; 274-286
0076-1435
Pojawia się w:
Lud
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pierwsza lekcja hebrajskiego. Transgresja tożsamościowa Żydów polskich od końca XIX do połowy XX wieku
First Hebrew Lesson. The Identity Transgression of Polish Jews from the Late Nineteenth to the Mid-Twentieth Century
Autorzy:
Sroka, Łukasz Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2233828.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
język hebrajski
język jidysz
Żydzi
Polska
Izrael
transgresja
tożsamość
Hebrew
Yiddish
Jews
Polska
Israel
transgression
identity
Opis:
Pod koniec XIX w. narodził się ruch syjonistyczny, który postulował odbudowę siedziby narodowej Żydów. W synergii z rozwojem idei syjonistycznej i odbudową państwowości żydowskiej znajdował się proces przywrócenia języka hebrajskiego do codziennego użytku. Hebrajski stał się bramą do Izraela. Pierwsza lekcja hebrajskiego uruchamiała proces inicjacji do nowej kultury. Przysposobieniu języka hebrajskiego towarzyszyła transgresja tożsamościowa, która skutkowała przekroczeniem wielu granic wyznaczanych wcześniej przez powiązane z językami diaspory normy kulturowe. Proces ten nie zawsze był szybki i jednoznaczny. Nierzadko towarzyszył mu stan zawieszenia pomiędzy dawnym i nowym stylem życia, przyzwyczajeniami i wymogami towarzyszącymi aklimatyzacji do nowych warunków życia w Izraelu.
The Zionist movement, born at the end of the nineteenth century, called for the establishment of an independent state for the Jews. The development of the Zionist idea and the restoration of Jewish statehood was accompanied by restoring Hebrew into a language of daily use. Hebrew became the gateway to Israel. The first Hebrew lesson triggered the process of initiation into the new culture. The adoption of Hebrew was accompanied by an identity transgression that crossed many boundaries set by cultural norms associated with Diaspora languages. This process was not always quick and unambiguous. It was not infrequently accompanied by a state of limbo between old and new lifestyles, habits and requirements accompanying acclimatization to new living conditions in Israel.
Źródło:
Dzieje Najnowsze; 2022, 54, 4; 85-108
0419-8824
Pojawia się w:
Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chałat czy frak? Spór wokół produkcji filmu jidysz w przedwojennej Polsce
Khalat or Tailcoat? The Dispute over the Production of the Yiddish Film in Pre-War Poland
Autorzy:
Sitkiewicz, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25806635.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
kino polskie
kino żydowskie
kino jidysz
film żydowski w Polsce
Polish Cinema
Jewish Cinema
Yiddish Cinema
Yiddish Film in Poland
Opis:
Produkcja filmów jidyszowych w Polsce lat 30. budziła skrajne reakcje wśród twórców, polityków, publicystów oraz widzów. Reakcje te odcisnęły ślad w przedwojennej publicystyce, we wspomnieniach, wywiadach i tekstach programowych. Na podstawie źródeł w języku polskim, jidysz i angielskim (wiele z nich nie było dotychczas przywoływanych w literaturze przedmiotu) autor zrekonstruował nieformalną dyskusję na temat funkcji, tożsamości i stylu kina żydowskiego w przedwojennej Polsce. Spory koncentrowały się wówczas wokół czterech głównych problemów: do kogo adresować film jidysz i jak uzasadnić jego istnienie w epoce naznaczonej antysemityzmem i groźbą wojny? jak definiować artystyczność filmu jidysz i uciec od odium szundu (żydowskiego kiczu)? jak wpisać się w szerszy projekt nowoczesnej kultury jidysz lub kultury żydowskiej?; jaką strategię obrać wobec kinematografii polskiej, w ramach której powstają filmy jidyszowe? W tekście zostają też poruszone kwestie szczegółowe, jak chociażby recepcja kina żydowskiego czy kontrowersje (polityczne, religijne, finansowe) związane z produkcją konkretnych filmów.
The production of Yiddish films in Poland in the 1930s caused a lot of controversy among filmmakers, politicians, critics and viewers. These reactions left their mark on pre-war journalism, in memoirs, interviews and manifestos. The article reconstructs an informal discussion on the function, identity and style of Jewish cinema in prewar Poland, based on Polish-, Yiddish- and English-language sources (many of which have not yet been cited in relevant literature). The dispute revolved around four main issues: What is the perfect audience for Yiddish film and how to justify such film production in an era marked by anti-Semitism and the threat of war?; How to define the artistic aspects of Yiddish film and how to avoid shund (Jewish kitsch)?; How to fit into the broader project of modern Yiddish or Jewish culture?; How to relate to Polish cinema industry which produces films in Yiddish? The article also deals with a number of specific issues, such as the reception of Jewish cinema or controversies (political, religious, financial) related to the production of particular films.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2022, 120; 6-27
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Danciger Jidisz Teater
Autorzy:
Kuligowska-Korzeniewska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29433202.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
teatr żydowski
teatr jidysz
teatr w Gdańsku
historia teatru
Jewish theater
Yiddish theater
theater in Gdańsk
theater history
Opis:
Artykuł jest omówieniem książki Mieczysława Abramowicza Teatr żydowski w Gdańsku 1876–1968 (Gdańsk 2022) ukazującej panoramiczny obraz amatorskiej i zawodowej aktywności teatralnej społeczności żydowskiej w Gdańsku i sąsiadujących z nim powiatach. Recenzentka podkreśla, że publikacja jest efektem wieloletniego, szeroko zakrojonego programu badawczego obejmującego kwerendy archiwalne i rozmowy ze świadkami. Wykorzystano w niej różnogatunkowe źródła w językach niemieckim, jidysz, hebrajskim i polskim. Recenzentka sytuuje narrację autora na tle dotychczasowych tekstów o teatrze żydowskim i uwypukla znaczenie jego naukowych ustaleń dla dalszych badań nad różnymi aspektami żydowskiej kultury teatralnej w Polsce.
This article discusses Mieczysław Abramowicz’s book Teatr żydowski w Gdańsku 1876–1968 (Jewish Theater in Gdańsk 1876-1968; Gdańsk 2022), which presents a panorama of the amateur and professional theater activity of the Jewish community in Gdańsk and its neighboring counties. The reviewer emphasizes the scope of research underlying the book: a many-year, wide-ranging project involving archive research and interviews with witnesses. The publication draws on diverse German-, Yiddish-, Hebrew-, and Polish-language sources. The reviewer situates the Abramowicz’s narrative against the background of previous texts on Jewish theater and highlights the significance of his scholarly findings for further research into various aspects of Jewish theater culture in Poland.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2022, 71, 3; 157-174
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Warsaw and Yiddish: Europe’s Once Largest Jewish City
Warszawa i jidysz: o niegdyś największym europejskim mieście żydowskim
Warschau und Jiddisch: Einiges über die einst größte jüdische Stadt in Europa
Autorzy:
Kamusella, Tomasz Dominik
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27315960.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
ethnolinguistischer Nationalismus
Jiddisch
Sprachpolitik
Schriftpolitik
Warschau
jidysz
nacjonalizm etnicznojęzykowy
polityka językowa
polityka pisma
Warszawa
ethnolinguistic nationalism
language politics
politics of script
Warsaw
Yiddish
Opis:
Prior to the Katastrofe (Yiddish for ‘Holocaust’), Warsaw was the world’s capital of Yiddishland, or the Ashkenazic civilization of Yiddish language and culture. In the terms of absolute numbers of Jewish inhabitants, at the turn of the 20th century, New York City surpassed Warsaw. Yet, from the perspective of cultural and political institutions and organizations, Warsaw remained the center of Europe’s Jewish life. This article offers an overview of the rise of Warsaw as such a center, its destruction during World War II, and the center’s partial revival in the aftermath, followed by its extinction, which was sealed with the antisemitic ethnic cleansing of Poland’s last Jewish communities in 1968. Twenty years after the fall of communism, beginning at the turn of the 2010s, a new awareness of the Jewish facet of Warsaw’s and Poland’s culture and history has developed during the past decade. It is a chance for a new opening, for embracing Jewish culture, Yiddish and Judaism as inherent elements of Polish culture and history This country’s history and culture was not created exclusively by Catholics, as ethnonationalists are wont to claim incorrectly. Hence, the essay is intended to serve as a corrective to this anachronistic preconception.
Vor der Katastrofe (jiddisch für „Holocaust“) fungierte Warschau als Welthauptstadt Jiddischlands oder der aschkenasischen Zivilisation der jiddischen Sprache und Kultur. In Bezug auf die absolute Anzahl jüdischer Einwohner überholte New York City um die Wende des 20. Jahrhunderts Warschau. Aus Sicht kultureller und politischer Institutionen und Organisationen blieb Warschau jedoch das Zentrum des jüdischen Lebens in Europa. Dieser Artikel bietet einen Überblick über den Aufstieg Warschaus als ein solches Zentrum, seine Zerstörung während des Zweiten Weltkriegs und die teilweise Wiederbelebung des Zentrums nach 1945, gefolgt von seiner Auslöschung, die mit der antisemitischen ethnischen Säuberung der letzten jüdischen Gemeinden in Polen 1968 besiegelt wurde. Zwanzig Jahre nach dem Fall des Kommunismus, beginnend um die Wende des ersten Jahrzehnts des 21. Jahrhunderts, hat sich im letzten Jahrzehnt ein neues Bewusstsein für die jüdische Facette der Kultur und Geschichte Warschaus und Polens entwickelt. Es ist eine Chance für eine neue Öffnung, für die Anerkennung der jüdischen Kultur, des Jiddischen und des Judentums als inhärente Elemente der polnischen Kultur und Geschichte. Die Geschichte und Kultur dieses Landes wurde nicht ausschließlich von Katholiken geschaffen, wie Ethnonationalisten gerne fälschlicherweise behaupten. Der Aufsatz soll daher als Korrektiv zu diesem anachronistischen Vorurteil dienen.
Przed Katastrofe (jid. Holokaust) Warszawa była światową stolicą Jidyszlandu, czyli aszkenazyjskiej cywilizacji języka i kultury jidysz. Pod względem liczby ludności żydowskiej na przełomie XIX i XX wieku Nowy Jork prześcignął Warszawę. Z punktu widzenia instytucji oraz organizacji kulturalnych i politycznych Warszawa pozostała jednak centrum życia żydowskiego w Europie. Niniejszy artykuł przedstawia formowanie się Warszawy jako takiego centrum, dzieje jego zniszczenia podczas II wojny światowej oraz częściowego odrodzenia się centrum po roku 1945, a następnie jego zaniknięcia, które zostało przypieczętowane antysemicką czystką etniczną ostatnich polskich społeczności żydowskich w roku 1968. Dwadzieścia lat po upadku komunizmu, począwszy od przełomu pierwszej dekady XXI wieku, czyli w ciągu ostatniej dekady, wykształciła się nowa świadomość żydowskiego wymiaru kultury i historii Warszawy oraz Polski. Stanowi to szansę na nowe otwarcie, na przyjęcie i pełną akceptację kultury żydowskiej, jidysz i judaizmu jako nieodłącznych elementów polskiej kultury i historii. Historia i kultura tego kraju nie zostały stworzone wyłącznie przez katolików, jak błędnie twierdzą etnonacjonaliści, dlatego też niniejszy esej ma służyć jako korekta tego uprzedzenia naznaczonego przez alogiczny anachronizm polskiej narracji etniczno-nacjonalistycznej.
ט אַ בסטראַ ק:ט: ֿפאַ ר דער קאַ טאַ סטראָ פע )ייִדיש ֿפאַ ר ’חורבן‘(, האָ ט וואַ רשע ֿפונקציאָ נירט ווי די וועלט-הויּפטשטאָ ט ֿפון ייִד�י אידישע באוווינער, אין די אָ נהייב פון די 02 יאָ רהונדערט, ניו יארק סיטי איז איבער ווארשע. אָ בער ֿפון דער ּפערסּפעקטיוו ֿפון קולטורעלע און ּפאָ ליטישע אינסטיטוציעס און אָ רגאַ ניזאַ ציעס, איז וואַ רשע ֿפאַ רבליבן דער צענטער ֿפון אייראָ ּפעישן ייִדישן לעבן. דער אַ רטיקל אָ פפערס אַ ן איבערבליק פון די העכערונג פון וואַ רשע ווי אַ זאַ אַ צענטער און זייַן צעשטערונג בעשאַ ס דער צווייטער וועלט מלחמה. דערנאָ ך ווערט דער טיילווײַ ז אויֿפלעב ֿפון דעם צענטער אַ נאַ ליזירט נאָ ך .1945 צום באַ דויערן, האָ ט די אַ נטיסעמיטישע עטנישע רייניקונג ֿפון די לעצטע ייִדישע קהילות אין ּפוילן אין 1968 חרוֿב געווען דעם צענטער. נאָ כן ֿפאַ ל ֿפון קאָ מוניזם, האָ ט זיך אין די לעצטע יאָ רצענדליק אַ נטוויקלט אַ נײַ ער באַ וואוסטזיין וועגן דער ייִדישער אויסמעסטונג ֿפון דער קולטור און געשיכטע ֿפון וואַ רשע און ּפוילן. דאָ ס איז אַ געלעגנהייט ֿפאַ ר אַ נײַ ער עֿפענונג, צו אַ רומנעמען די ייִדישע קולטור, ייִדיש און ייִדישקייט ווי אײַ נגעבונדענע עלעמענטן ֿפון דער ּפוילישער קולטור און געשיכטע. די געשיכטע און קולטור פון דעם לאַ נד איז נישט באשאפן אויסשליסלעך דורך קאַ טהאָ ליקס, ווייַל עטהנאָ נאַ טיאָ נאַ ליסץ זענען נישט פאָ דערן פאַ לש. דעריבער, דער עסיי איז בדעה צו דינען ווי אַ קערעקטיוו צו דעם אַ נאַ כראָ ניסטיק ּ
Źródło:
Wortfolge. Szyk Słów; 2022, 6; 1-29
2544-4093
Pojawia się w:
Wortfolge. Szyk Słów
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odzyskanie niepodległości w świetle prowincjalnej prasy jidysz. Listopad 1918 r. na łamach dziennika „Lubliner Tugblat”
Autorzy:
Kopciowski, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2040841.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Regaining independence
Jews
Yiddish press
„Lubliner Tugblat”
folkism
Odzyskanie niepodległości
Żydzi
prasa jidysz
folkizm
Opis:
Celem artykułu jest przybliżenie stosunku prowincjonalnej prasy jidysz (na przykładzie lubelskiego dziennika „Lubliner Tugblat”) wobec odzyskania niepodległości i kształtowania się polskiej państwowości w listopadzie 1918 r. Omówiono w nim osobno warstwę informacyjną tytułowej gazety (ukierunkowaną głównie na wydarzenia o charakterze lokalnym) oraz jej publicystykę (dotyczącą niemal wyłącznie spraw ogólnopolskich). Dziennik relacjonował poszczególne etapy odzyskiwania niepodległości z perspektywy wybitnie żydowskiej, koncentrując się przede wszystkim na sprawach związanych z kwestiami bezpieczeństwa, przetaczającą się przez kraj kolektywną przemocą antyżydowską, a także rolą i miejscem społeczności żydowskiej w odrodzonym państwie. Stosunek gazety do wydarzeń z listopada 1918 r. przeszedł trzy wyraźne fazy: rozpoznania, walki i rozczarowania, jednak stałym wyznacznikiem jej narracji było zaczerpnięte z ideologii folkistowskiej przekonanie, że Żydzi stanowią odrębny, realizujący samodzielną politykę naród, oczekujący od nowopowstałego państwa zapewnienia mu równych praw, a w dalszej perspektywie przyznania autonomii narodowo-kulturalnej.
The aim of the article is to present the attitude of the provincial Yiddish press (based on the example of the Lublin daily „Lubliner Tugblat”) towards regaining independence and forming Polish statehood in November 1918. It discusses both the news content of the title newspaper (focused mainly on local events) and its opinion journalism (concerning almost exclusively national matters) separately. The daily reported on various stages of regaining independence from a strictly Jewish perspective, focusing primarily on matters related to security issues, collective anti-Jewish violence trundling through the country, as well as the role and place of the Jewish community in the reborn state. The newspaper’s attitude to the events of November 1918 went through three distinct phases: recognition, struggle and disappointment, but the constant determinant of its narration was the conviction, taken from folkist ideology, that Jews constitute a separate nation, pursuing an independent policy, expecting from the newly formed state to ensure equal rights to them and, in the longer term, grant them national and cultural autonomy.
Źródło:
Res Historica; 2021, 52; 333-353
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Confronting the Jewish Rejection of Jewish Particularism: Chaim Zhitlowsky’s Anti-Assimilationist Intervention in the American Yiddish Press
Autorzy:
Turner, Ri J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1196130.pdf
Data publikacji:
2020-07-06
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Katedra Italianistyki. Polskie Towarzystwo Retoryczne
Tematy:
cosmopolitanism
assimilation
American Yiddish press
cultural pluralism
autonomism
kosmopolityzm
asymilacja
amerykańska prasa jidysz
pluralizm kulturowy
autonomizm
Opis:
This article examines Chaim Zhitlowsky’s (1865-1943) use of the “internal” Jewish space of the Yiddish press to critique the American melting pot and present his alternative “internationalist” model. He also attempted to raise the consciousness of immigrant Jews by analyzing the reasons for their failure to embrace what he defined as “progressive nationalism.” His application of Eastern European autonomist ideas to the American context offers a provocative critique of cosmopolitan tendencies in progressive politics, in Jewish circles and beyond.
W artykule poddano analizie sposób wykorzystania przez Chaima Żytłowskiego (1865–1943) „wewnętrznej” żydowskiej przestrzeni prasy jidysz do krytykowania amerykańskiego tygla i przedstawienia jego alternatywnego modelu „internacjonalistycznego”. Żytłowski próbował podnieść świadomość Żydów-imigrantów, analizując przyczyny, dla których nie przyjęli tego, co określił jako „postępowy nacjonalizm”. Zastosowanie przez Żytłowskiego wschodnioeuropejskich pomysłów autonomicznych w kontekście amerykańskim oferuje prowokującą krytykę kosmopolitycznych tendencji w polityce ery progresywizmu, w kręgach żydowskich i nie tylko.
Źródło:
Res Rhetorica; 2020, 7, 2; 16-32
2392-3113
Pojawia się w:
Res Rhetorica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Drukarze i wydawcy hebrajskich i żydowskich druków w Przemyślu
Printers and publishers of the Hebrew and Yiddish prints in Przemyśl
Autorzy:
Majus, Krzysztof Dawid
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/472309.pdf
Data publikacji:
2020-07-06
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
Tematy:
Przemyśl 1869-1939
drukarze żydowscy
wydawcy żydowscy
druki hebrajskie
druki w jidysz
Jewish printers
Jewish publishers
Hebrew prints
Yiddish prints
Opis:
This article was written during the work on a monograph of Hebrew and Yiddish publications printed or published in Przemyśl. It is based on materials collected for the chapter dedicated to biographies of printers and publishers of such publications who were active in Przemyśl from the year 1869 - the beginning of Hebrew and Yiddish printing in Przemyśl – until the outbreak of the World War II. The article divides into two main parts. The first is dedicated to biographies and achievements of the printers Dov Ber Lorje and the Knoller and Żupnik families; the second focuses on the Amkraut and Freund publishing families.255
Źródło:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2020, 14, 2; 255-285
1897-0788
2544-8730
Pojawia się w:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kokebe, Czutyk, dos Gesl i inne. Żydowskie toponimy Lublina
Kokebebe, Tshutik, dus Gesl and More. Yiddish Toponyms of Lublin
Autorzy:
Nazaruk, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2116689.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Akademia Zamojska
Tematy:
Yiddish
Lublin
toponyms
World War II
source
oral history
jidysz
toponimy
II wojna światowa
źródło
historia mówiona
Opis:
Artykuł analizuje przedwojenne toponimy miasta Lublina w języku jidysz, ich rodzaje, znaczenie i etymologię. Chociaż polscy Żydzi używali unikalnych wspólnych nazw jidysz dla ulic i miejsc w miastach, w których mieszkali, poszukiwanie takich nazw jest często utrudnione ze względu na brak istotnych źródeł. Jednak w przypadku Lublina dwa ważne artykuły na temat toponimów jidysz, autorstwa miejscowych badaczy żydowskich – Josefa Hernhuta i Jakowa Kojfmana, ukazały się w jidyszowym czasopiśmie „Jidysz far ale” (Jidysz dla wszystkich) na krótko przed wybuchem II wojny światowej. Artykuł uzupełnia typologię Hernhuta i Kojfmana o badania oparte na ustaleniach lubelskiej prasy jidysz, przekazach ustnych i innych pomniejszych źródłach.
The paper analyses pre-war Yiddish toponyms of the city of Lublin, their types, meaning and etymology. Although Polish Jews used to use unique common Yiddish names for streets and places in cities and towns they lived in, researching such names is often difficult due to the lack of essential sources. In the case of Lublin, however, two important papers on the subject of Yiddish toponyms, penned by local Jewish researchers – Yosef Hernhut and Yakov Koyfman, were published in a Yiddish journal “Yidish far ale” (Yiddish for Everyone) shortly before the outbreak of the Second World War. The paper supplements Hernhut’s and Koyfman’s typology with research based on findings in Lublin Yiddish press, oral histories and other minor sources.
Źródło:
Studia Żydowskie. Almanach; 2020, 10, 9-10; 87-98
2083-5574
Pojawia się w:
Studia Żydowskie. Almanach
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Feminine Sphere of Yiddish Heritage: Review of the book: Joanna Lisek (2018), “Kol isze – głos kobiet w poezji jidysz (od XVI w. do 1939 r.)”. Sejny: Wydawnictwo Pogranicze
Kobieca sfera dziedzictwa jidysz. Recenzja książki: Joanna Lisek (2018), „Kol isze – głos kobiet w poezji jidysz (od XVI w. do 1939 r.)”. Sejny: Wydawnictwo Pogranicze
Autorzy:
Taczyńska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31339650.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
historia Żydówek
kultura jidysz
herstoria literatury
poezja kobiet
podmiotowość kobieca
biografie kobiet
Jewish women’s history
Yiddish culture
herstory of literature
women’s poetry
female subjectivity
women’s biographies
Opis:
The review presents the monograph Kol isze – głos kobiet w poezji jidysz (od XVI w. do 1939 r.) [Kol ishe: The Voice of Women in Yiddish Poetry (from the 16th Century to 1939)], published in 2018 by Joanna Lisek. The article focuses on the main topic of the monograph – the literary voices of women within Yiddish culture – and its historical, social and literary framework.
Celem recenzji jest prezentacja wydanej w 2018 r. monografii Joanny Lisek, Kol isze – głos kobiet w poezji jidysz (od XVI w. do 1939 r.). Omówienie koncentruje się na głównym temacie publikacji – literackich głosach kobiet z kręgu kultury jidysz – oraz jego historycznych, społecznych i literackich ramach.
Źródło:
Colloquia Humanistica; 2020, 9; 273-280
2081-6774
2392-2419
Pojawia się w:
Colloquia Humanistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Silence of Judaica
Autorzy:
Nazaruk, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2116720.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Akademia Zamojska
Tematy:
The National Library of Poland
collection
Yiddish prints
post-war period
Biblioteka Narodowa
kolekcja
druki w jidysz
okres powojenny
Opis:
"The National Library of Poland holds a vast collection of Yiddish prints, both pre and post-war, issued mainly in contemporary and former territories of Poland. Thanks to the effort of the Library and years of digitizing the material, about 25 thousand Yiddish newspaper issues, hundreds of books, posters and leaflets were published online and made available for free at the Library’s digital library polona.pl. Although the researcher’s dream has not yet been fulfilled and the Yiddish OCR system has not yet been implemented in polona.pl, Yiddish scholars in Poland received a powerful and user-friendly research tool. Furthermore, by publishing scans of newspapers from big cities and smaller towns, polona.pl has revealed a forgotten or suppressed multi-linguistic and social landscape of pre-war Poland. Even if some Poles living in, for instance, present day town of Chełm knew about their town’s rich Jewish history and its importance in Jewish folklore already ten or so years ago, the image was surely vague. Today, by a single click, one can literally immerse oneself into the world of pre-war Polish-Jewish reality of a small town and – even withoutunderstanding Yiddish, but simply by browsing the papers and reading Polish fragments appearing there from time to time – find out that it was more complex than one might think [...]".
Źródło:
Studia Żydowskie. Almanach; 2020, 10, 9-10; 171-173
2083-5574
Pojawia się w:
Studia Żydowskie. Almanach
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wstęp do analizy porównawczej negacji funkcjonalnej w językach polskim, niemieckim i jidysz w kontekście generatywnej teorii zasad i parametrów
Introduction into comparative analysis of functional negation in Polish, German and Yiddish in the context of generative theory of principles and parameters
Autorzy:
Orsson, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1590773.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
functional negation
negation paradigms in Yiddish
German and Polish
semantic polarization of negation
negacja funkcjonalna
paradygmaty negacji w jidysz
niemieckim i polskim
polaryzacja semantyczna negacji
Opis:
Umiejętność werbalizacji procesów mentalnych jest jedną z podstawowych kompetencji człowieka, umożliwiającą mu przeżycie. Przekazywanie prostych i złożonych komunikatów językowych, ujmowanie myśli w słowa, artykulacja potrzeb i postaw, abstrahowanie oraz różnicowanie są podstawami społecznej egzystencji jednostki. Potwierdzając, akceptujemy rzeczywistość. Negowanie uprzednio potwierdzonego umożliwia przyjęcie zróżnicowanej postawy. Bez umiejętności negacji nie dane by nam było w sposób kompetentny wyznaczyć granice własnej akceptacji. Istota kompetencji negacji powoduje, że należy uznać jej autonomiczną pozycję wśród podstawowych wypowiedzeń determinowanych intencją nadawcy komunikatu językowego. Każdy użytkownik języka, wolny od dysfunkcji werbalnych, jest w stanie ocenić normatywność danego komunikatu. Tę umiejętność warunkuje przyswojona w procesie nabywania języka skończona liczba reguł gramatycznych, które determinują konstrukcję struktur syntaktycznych. Mimo przekonania, że ilość konstruowanych zdań ma wartość nieskończoną, należy stwierdzić, że ze względu na ograniczoną, choć wielką, objętość słownika danego języka, który obejmuje skończoną ilość słów, również ilość zdań stanowi liczbę ostateczną. Negacja funkcjonalna w jidysz, niemieckim i polskim realizowana jest przy zastosowaniu różnorodnych eksponentów leksykalno-semantycznych w strukturach syntaktycznych. Ich pozycjonowanie oraz kwantyfikacja zdaniowa wywierają bezpośredni wpływ na proces polaryzacji semantycznej [+]/[-] danego wypowiedzenia. W artykule przedstawiono, obok podstawowego inwentarza determinantów negacji, główne typy negacji ze względu na udział i rodzaj determinantów. Na podstawie zebranych przykładów z normatywnych korpusów językowych badanych języków zweryfikowano proces polaryzacji semantycznej [+]/[-]. Negacja jako proces różnorodny oraz wykorzystywany nie tylko w celu konstruowania przeczenia bądź modyfikacji cech prozodycznych wypowiedzenia stanowi obszerny materiał badawczy, a wskazane w pracy anomalia struktur syntaktycznych oraz otwarte pytania, na które w dalszym procesie badawczym należy poszukiwać odpowiedzi, świadczą o szczególności tego fenomenu językowego.
The skill of verbalizing mental processes is one of the basic competences of humans, which enables them to survive. Conveying simple and complex language messages, putting thoughts into words, articulating the needs and attitudes, abstracting and differentiating are the foundations of the social existence of an individual. By confirming, we accept reality. Negation of what was previously confirmed enables adopting a differentiated attitude. Without the skill of negation we wouldn’t be given the possibility to set boundaries of self- acceptance in a competent manner. The essence of the competence of negation makes it necessary to recognize its autonomic position among the basic statements determined by the intention of the sender of a language message. Every language user, free from verbal dysfunctions, is capable of evaluating the normativeness of a given language message. This skill is determined by a finite number of grammatical rules learned during the process of language acquisition, which determine the construction of syntactic structures. Despite the belief that the number of constructed sentences has an infinite value, it should be stated that because of the limited, although great, volume of the vocabulary of a given language that encompasses a finite number of words, the number sentences is also finite. The functional negation in Yiddish, German and Polish is realized with the use of diverse lexical-semantic exponents in the syntactic structures. Their positioning and the sentence quantification directly influences the process of semantic polarization [+]/[-] of a given utterance. This article provides a basic inventory of negation determinants and describes main types of negation distinguished according to the contribution and kind of determinants. On the basis of examples collected from the normative linguistic corpuses of the examined languages the process of semantic polarization [+]/[-] has been verified. Negation as a diverse process, used not only to construct negation or to modify the prosodic features of an utterance, constitutes an extensive research material, and the anomalies of syntactic structures pointed to in this work, as well as open questions to which answers should be sought in the further research process, prove the peculiarity of this language phenomenon.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2020, 19; 287-298
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zur Syntax des anaphorischen, medialen und lexikalischen Reflexivspronomens im Deutschen und im Polnischen im Vergleich mit ausgewählten Beispielen aus dem Jiddischen
The syntax of the anaphoric, medial and lexical reflexive pronoun in German and Polish in comparison with selected examples from Yiddish
Autorzy:
Ochmańska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1592263.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
anaphorisches ‚sich‘
mediales ‚sich‘
lexikalisches ‚sich‘
Jiddisch
Generative Transformationsgrammatik (GTG)
Reflexivkonstruktionen
Reflexivpronomen
Anaphoric ‚-self‘
medial ‚-self‘
lexical ‚-self‘
Yiddish
transformational-generative grammar (TGG)
Reflexive Constructions
Reflexive Pronouns
anaforyczne ‚się‘
medialne ‚się‘
leksykalne ‚się‘
język jidysz
gramatyka generatywno-transformacyjna
konstrukcje zwrotne
zaimki zwrotne
Opis:
Im Beitrag wird unter Bezugnahme auf die Darstellung der Funktionen des Reflexivpronomens laut Reis und Haider das Funktionieren des Reflexivpronomens im Deutschen und im Polnischen besprochen, wobei angeführte Beispiele für die Stellung des Reflexivpronomens in beiden Sprachen zugleich mit Reflexivkonstruktionen im Jiddischen verglichen werden. Damit beabsichtigt der Artikel nachzuweisen, dass die generative Erklärung des Phänomens von anaphorischen, lexikalischen und medialen Reflexivkonstruktionen universal für die deutsche, polnische und jiddische Sprache ist.
W artykule omówiono funkcjonowanie zaimka zwrotnego w języku niemieckim i polskim w odniesieniu do opisu funkcji zaimka zwrotnego według Reis i Haidera, przy czym przykłady podane dla pozycji zaimka zwrotnego w obu językach porównano z konstrukcjami zwrotnymi w języku jidysz. Artykuł ma zatem na celu udowodnienie, że generatywny sposób wyjaśnienia zjawiska anaforycznych, leksykalnych i medialnych konstrukcji zwrotnych jest uniwersalny dla języka niemieckiego, polskiego oraz jidysz.
In this article, the functioning of the reflexive pronoun in German and Polish is discussed with reference to the presentation of the functions of the reflexive pronoun according to Reis and Haider. The examples given for the position of the reflexive pronoun in both languages are compared with reflexive constructions in Yiddish. Thus, the article aims to prove that the generative explanation of the phenomenon of anaphoric, lexical and medial reflexive constructions is universal for the German, Polish and Yiddish languages.
Źródło:
Colloquia Germanica Stetinensia; 2020, 29; 173-185
2450-8543
2353-317X
Pojawia się w:
Colloquia Germanica Stetinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bericht über die internationale wissenschaftliche Konferenz „Das 110. Jubiläumsjahr der Konferenz von Czernowitz - Linguistische und kulturelle Aspekte des Jiddischen“, 11.-12. April 2018, Szczecin
Report from an international science conference "110 jubilee of the Czernowitz Conference - linguistics und cultur aspects of the Yiddish Language", 11-12. April 2018, Szczecin
Autorzy:
Osiewicz-Maternowska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1592432.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Jiddisch
internationale wissenschaftliche Konferenz
Konferenz in Czernowitz
Yiddish language
international science conference
The Czernowitz Conference
język jidysz
międzynarodowa konferencja naukowa
konferencja w Czernowitz
Opis:
Bericht
Report
sprawozdanie
Źródło:
Colloquia Germanica Stetinensia; 2019, 28; 255-258
2450-8543
2353-317X
Pojawia się w:
Colloquia Germanica Stetinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jak „żydowskie zacofanie” stało się natchnieniem filozofii. Chasydzkie tropy u Martina Bubera, Franza Rosenzweiga i Emmanuela Lévinasa
How “the Jewish backwardness” became an inspiration for philosophy. Hassidic tropes in works of Matin Buber, Franz Rosenzweig and Emmanuel Lévinas
Autorzy:
Kolarzowa, Romana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/441966.pdf
Data publikacji:
2019-12-02
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
kabała luriańska
ruchy mesjańskie
chasydyzm
literatura jidysz
Opis:
Autorka przedstawia skomplikowane relacje pomiędzy ruchem chasydzkim a filozofią dialogu. Wskazuje na wielostronne i wielowiekowe związki intelektualne wiążące praktycznie całą europejską i bliskowschodnią diasporę żydowską, niezależnie od podziałów kulturowych. Kwestionuje tym samym mit Galicji jako izolowanej prowincji; stawia hipotezę, że peryferyjność była czynnikiem sprzyjającym nie izolacji, ale metysażowi kulturowemu. Wskazuje również na związki nauczania chasydzkiego i tworzenia się literatury jidysz oraz na rolę obu tych elementów w kształtowaniu się współczesnej tożsamości żydowskiej, równoważącej tendencje radykalnej asymilacji.
The author presents complicated relationships between the Hassidic movement and philosophy of dialogue. She shows long-standing and multifaceted intellectual connections closely binding the whole European and Near-Western Jewish diaspora, regardless of cultural differences. As a result, contesting the mythos of Galicia as an isolated province, she presents the thesis that peripherality was an element supporting cultural mixing (metissage) and not isolation. She also shows relations between Hassidic teachings and the process of creating jidish literature, as well as the importance of these elements for forming the contemporary Jewish identity, balancing tendencies of radical assimilation.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2019, 5: "Filozofia w Galicji II"; 86-98
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 45

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies